Zapraszamy Państwa do zapoznania się z
informacjami na temat różnych instalacji.
Informacje - w zależności od typu instalacji -
zostały podzielone na kilka grup, z których
każda stanowi kompendium wiedzy:
- PODSTAWOWE INFORMACJE Z DZIEDZINY WENTYLACJI I KLIMATYZACJI
- SYSTEM CENTRALNEGO ODKURZANIA
PODSTAWOWE INFORMACJE Z DZIEDZINY
WENTYLACJI I KLIMATYZACJI
Podstawowym celem stosowania wentylacji jest
usuwanie z pomieszczeń zużytego powietrza
i dostarczenie w jego miejsce powietrza
świeżego. Nawiewane powietrze zawiera tlen,
który jest niezbędny do oddychania ludzi
i zwierząt, a także do procesów spalania.
Prawidłowo działająca instalacja wentylacyjna
obniża stężenie szkodliwych zanieczyszczeń
w powietrzu do poziomu akceptowanego przez
organizm człowieka. Ważną rolą wentylacji jest
również utrzymanie odpowiedniego poziomu
wilgoci.
Zadaniem klimatyzacji jest natomiast
zapewnienie komfortu cieplnego
w pomieszczeniu, w którym przebywają ludzie.
Podstawowymi parametrami wpływającymi
na samopoczucie człowieka są: temperatura
i wilgotność względna powietrza, prędkość
i kierunek jego ruchu, temperatura powierzchni
przegród otaczających, ilość powietrza świeżego
przypadającego na osobę, wielkość
zanieczyszczeń i zapachy.
Optymalne warunki komfortu cieplnego
panują w pomieszczeniu, gdy:
. temperatura powietrza w okresie zimowym
o o
wynosi 20-22 C, a latem 23-26 C (latem różnica
temperatur między powietrzem zewnętrznym
o
a wewnętrznym przekraczająca 7 C powoduje
szok termiczny, stając się przyczyną
przeziębień),
. wilgotność względna powietrza wynosi 40-
60%,
. prędkość przepływu powietrza wynosi
o
od 0,15 m/s (przy temp. do 20 C) do 0,5 m/s
o
(przy temp. 26 C),
. średnia temperatura przegród otaczających
jest równa temperaturze powietrza lub do niej
zbliżona,
. minimalna ilość świeżego powietrza
3
przypadająca na osobę wynosi 20 m /h, a gdy
3
nie ma możliwości otwierania okien - 30 m /h.
Rodzaje wentylacjiI
Wentylacja grawitacyjna wykorzystuje ruch
powietrza powstały w wyniku różnicy gęstości
między powietrzem ciepłym (rzadszym
i lżejszym) a zimnym (gęstszym i cięższym).
Jeżeli temperatura wewnętrzna jest wyższa
od zewnętrznej (zimą), to powietrze wewnętrzne
- jako lżejsze - unosi się ku górze i wypływa
na zewnątrz przez nieszczelności i otwory
w górnej części pomieszczenia. W jego miejsce
dołem napływa powietrze chłodniejsze dostające
się do pomieszczenia przez nieszczelności. Gdy
temperatura powietrza w pomieszczeniu jest
niższa od zewnętrznej (latem), proces odbywa
się w odwrotnym kierunku. W celu poprawy
działania wentylacji grawitacyjnej stosuje się
na wylotach kanałów grawitacyjnych
wywietrzaki, które wykorzystują wiatr
do zwiększenia siły ciągu. Wentylację
grawitacyjną można kontrolować, montując
w przegrodach zewnętrznych, np. w oknie,
nawiewniki okienne o regulowanym stopniu
otwarcia. Produkowane są także nawiewniki
higrosterowane, których stopień otwarcia zależy
od wilgotności względnej powietrza
w pomieszczeniu.
Wentylacja mechaniczna wywiewna - ruch
powietrza w pomieszczeniu jest zapewniony
dzięki pracy wentylatora centralnego
(umieszczonego np. na dachu lub na poddaszu
budynku) lub wentylatorów indywidualnych
umieszczonych bezpośrednio
w pomieszczeniach. Powietrze zewnętrzne
dostaje się do pomieszczeń przez nawiewniki
okienne lub ścienne i nieszczelności.
Wentylacja mechaniczna nawiewno-
wywiewna polega na mechanicznym
wymuszeniu ruchu powietrza w budynku.
Najczęściej stosuje się systemy
z podgrzewaniem powietrza nawiewanego i
zazwyczaj z odzyskiem ciepła z powietrza
usuwanego.
Rodzaje klimatyzacji
System CAV (Constant Air Volume) - system,
w którym powietrze dostarczane jest do stref
ze stałą wydajnością, lecz ze zmienną
temperaturą nawiewu. Gdy rośnie temperatura
na zewnątrz, obniża się temperatura powietrza
dostarczanego do pomieszczeń.
System VAV (Variable Air Volume) - system,
w którym strumień powietrza jest zmienny,
a temperatura stała. Różne zapotrzebowania
poszczególnych stref na ciepło są wyrównywane
przez zmianę natężenia przepływu powietrza
doprowadzanego. Gdy rośnie temperatura
w pomieszczeniu, zwiększony zostaje strumień
doprowadzanego powietrza, a gdy temperatura
maleje, jest on zmniejszany.
System VRV (Varible Refrigerent Volume) -
system ze zmiennym przepływem czynnika
chłodniczego, złożony z jednostki zewnętrznej
i kilkunastu wewnętrznych, czynnikiem
chłodniczym w obiegu jest freon doprowadzany
dwoma lub trzema przewodami. W systemie
z dwoma przewodami wszystkie jednostki
wewnętrzne pracują jednocześnie w trybie
grzania lub chłodzenia, w systemie z trzema
przewodami jednostki wewnętrzne mogą grzać
lub chłodzić niezależnie od siebie.
Czynniki chłodnicze stosowane w systemach
klimatyzacji i układach chłodniczych
Stosowane są następujące oznaczenia wg
PN-90/M-04611 i ISO 817:
. seria dwucyfrowa - są to chlorowcowe
pochodne metanu (CH4), np. R11, R22,
. seria 100 - są to chlorowcowe pochodne etanu
(C2H6), np. R115, R124,
. seria 200 - chlorowcowe pochodne propanu
(C3H8),
. seria 400 - mieszaniny i roztwory,
. seria 500 - czynniki chłodnicze azeotropowe
(roztwory o identycznym składzie masowym
cieczy i pary, pozostających w równowadze
termodynamicznej),
. seria 600 - związki organiczne, dotychczas
niesklasyfikowane,
. seria 700 - związki nieorganiczne, np. amoniak
NH3 oznaczany R717,
. seria 1000 - chlorowcowe pochodne
węglowodorów nienasyconych.
Oznaczenie cyfrowe czynnika chłodniczego
poprzedza się literą R.
Wg innej klasyfikacji czynniki chłodnicze
dzielone są ze względu na budowę
chemiczną cząsteczki:
. CFC (FCKW) - chlorofluorowęglowodory,
związki węgla, w których wszystkie atomy
wodoru w cząsteczce zostały zastąpione
atomami chloru i fluoru, np. R11, R12, R115,
R502, oznaczane CFC-11, CFC-12, CFC-115,
CFC-502. Są to związki bardzo stabilne,
rozkładające się dopiero w warstwie ozonowej,
bardzo groz
ne dla środowiska;
. HCFC (HFCKW) -
wodorochlorofluorowęglowodory; są to związki
węgla, w których nie wszystkie atomy wodoru
zostały zastąpione atomami chloru i fluoru;
należy do nich R22 (oznaczany HCFC-22),
R401A, R402A; ulegają rozkładowi w dolnych
warstwach atmosfery;
. HBFC (BrFCKW) -
wodorobromofluorowęglowodory, związki,
w których atomy wodoru zostały częściowo
zastąpione atomami fluoru i bromu; jest
to np. R22B1, oznaczany HBFC-22B1; są one
jeszcze bardziej szkodliwe niż CFC;
. HFC - hydrofluorowęglowodory - związki
organiczne, w których część atomów wodoru
została zastąpiona atomami fluoru; należy
do nich R134a, oznaczany HFC-134a, R404a,
R407a;
. FC (HFKW) - fluorowęglowodory; są to związki
organiczne, w których wszystkie atomy wodoru
zostały zastąpione atomami fluoru; należy
do nich np. RC318, oznaczany FC-C318; nie są
szkodliwe dla warstwy ozonowej;
. HC - węglowodory nasycone, np. propan R-
290 (HC-290) i n-butan R-600 (HC-600).Związki
najbardziej szkodliwe (R11, R12 i R502)
zastępowane są przez czynniki w mniejszym
stopniu szkodliwe dla środowiska: R123
(zamiast R11), R134a, R401A, R401B, R401C,
R409A, R290 (zamiast R12), R290, R152a,
R402A, R402B, R404A, R407C, R410A, R410B
i R717 (zamiast R22), R402A, R402B, R408A,
R507 i R717 (zamiast R502). Inny szkodliwy
związek R13 na razie nie ma zamiennika.
Urządzenia do centralnej obróbki powietrza
w systemach klimatyzacji
Centrale klimatyzacyjne - urządzenia służące
do obróbki powietrza (zmiany temperatury,
wilgotności, oczyszczenia) w celu dostosowania
parametrów do wymagań w pomieszczeniu.
Zespoły nawiewne składają się zazwyczaj
z następujących elementów (sekcji): wstępnego
filtra powietrza, komory z odzyskiem ciepła lub
recyrkulacyjnej, nagrzewnicy wstępnej,
chłodnicy, wentylatora, nawilżacza parowego,
nagrzewnicy wtórnej, filtra dokładnego, tłumika.
W zespole wywiewnym mogą znajdować się
następujące urządzenia: filtr wstępny,
wentylator, filtr dokładny, komora z odzyskiem
ciepła lub recyrkulacyjna. Urządzenia
oferowane są w trzech podstawowych
wariantach wykonania:
. wewnętrzne - przeznaczone do lokalizacji
w maszynowniach,
. zewnętrzne - przeznaczone do montażu
na zewnątrz budynku (np. na dachu); mają
obudowę zabezpieczoną przed wpływem
warunków atmosferycznych,
. w wykonaniu specjalnym: higieniczne -
przeznaczone do obiektów o podwyższonych
wymaganiach higienicznych (np. szpitali,
laboratoriów itp.), wszystkie elementy centrali są
odpowiednio uszczelnione w celu zapewnienia
możliwości stałej kontroli ich czystości
i dezynfekcji, ponadto wszystkie krawędzie
i uskoki są wypełnione, tworząc gładką
powierzchnię łatwą do mycia i utrzymania
w czystości, co w efekcie prowadzi
do zminimalizowania ryzyka rozwoju
drobnoustrojów; basenowe; w wykonaniu
przeciwwybuchowym.
Dostępne są również centrale klimatyzacyjne
podwieszane. Ich cechą charakterystyczną jest
miejsce montażu - w stropach podwieszonych.
Najczęściej spotykane są dwa rodzaje
budowy central:
. sekcyjne (blokowe) - centrala zestawiona jest
z poszczególnych elementów znajdujących się
w oddzielnych blokach,
. monoblokowe (kompaktowe) - urządzenia
montowane są w jednej wspólnej obudowie.
Wytwornice (agregaty) wody lodowej
(chillery) - są to urządzenia służące
o
do schładzania wody do temperatury 6-7 C
do celów chłodniczych.
Urządzenia do końcowej lub indywidualnej
obróbki powietrza
Klimatyzatory - urządzenia chłodzące oraz
chłodzące z funkcją grzania, służące
do obniżania (lub podwyższania) temperatury
w pomieszczeniu; mogą też regulować
wilgotność powietrza (klimatyzatory o tzw. pełnej
klimatyzacji). W skład klimatyzatora wchodzą:
parownik, sprężarka, skraplacz, zawór
rozprężny, zespół filtrów powietrza, wentylator
powietrza nawiewanego do pomieszczenia
i wentylator chłodzący skraplacz.
W klimatyzatorach chłodzących z funkcją
grzania dodatkowo umieszczona jest
elektryczna nagrzewnica powietrza lub zawór
rewersyjny (układ pracuje wtedy jako pompa
ciepła), klimatyzatory o tzw. pełnej klimatyzacji
wyposażone są dodatkowo w urządzenie
regulujące wilgotność powietrza (nawilżacz
parowy). Klimatyzatory występują w wersji
kompakt lub split: . klimatyzatory typu
kompakt - wszystkie elementy klimatyzatora
umieszczone są w jednej obudowie, dlatego
urządzenia te wymagają dostępu zarówno
do pomieszczenia, jak i do powietrza
zewnętrznego; najczęściej spotykanym
rozwiązaniem jest klimatyzator okienny,
. klimatyzatory typu split - złożone są z dwóch
części: jednostki wewnętrznej (parownika)
i jednostki zewnętrznej (skraplacza i sprężarki);
ich zaletą jest umieszczenie na zewnątrz
pomieszczenia elementów będących z
ródłem
hałasu (sprężarka, zawór rozprężny, wentylator);
w zależności od miejsca montażu dzielą się
na ścienne, kanałowe, podłogowe (szafkowe),
sufitowe i kasetonowe (kasetowe),
. klimatyzatory przenośne - klimatyzatory,
które można przenosić z pomieszczenia
do pomieszczenia w zależności od potrzeb,
wymagają one jednak umieszczenia
na zewnątrz (np. za oknem) elastycznego
przewodu wentylacyjnego, którym
odprowadzane jest na zewnątrz pobrane ciepło
(w klimatyzatorach przenośnych typu kompakt),
lub jednostki zewnętrznej połączonej dwoma
przewodami z jednostką wewnętrzną
(w klimatyzatorach typu split),
. klimatyzatory multi split - mają budowę
podobną do splitów, z tą różnicą, że do jednego
agregatu zewnętrznego podłączonych jest kilka
jednostek wewnętrznych, które można umieścić
w różnych pomieszczeniach; mogą pracować
w systemie dwururowym lub trzyrurowym;
w systemie dwururowym wszystkie jednostki
wewnętrzne pracują w trybie chłodzenia lub
grzania, w trzyrurowym zaś każda jednostka
wewnętrzna pracuje niezależnie od pozostałych
w trybie grzania lub chłodzenia.
Klimakonwektory
. klimakonwektory indukcyjne - urządzenia
do ogrzewania lub chłodzenia pomieszczenia,
złożone z wymiennika, zasilanego ciepłem lub
chłodem z systemu centralnego; są elementem
uzupełniającym w systemie wentylacji
mechanicznej połączonej z centralnym
ogrzewaniem lub w klimatyzacji indukcyjnej;
do pomieszczenia doprowadzone jest powietrze
uzdatnione centralnie, które, przepływając przez
klimakonwektor, na zasadzie indukcji powoduje
zasysanie powietrza z pomieszczenia; następuje
zmieszanie obu strumieni i ich ogrzanie lub
ochłodzenie w wymienniku ciepła;
do wymiennika ciepła doprowadzone są
przewodami ciepło lub chłód (w systemie
dwururowym) albo ciepło i chłód (w systemie
czterorurowym); przewagą systemu
czterorurowego nad dwururowym jest możliwość
nagrzewania lub chłodzenia powietrza
niezależnie od pory roku; temperaturę
w pomieszczeniu reguluje się ręcznie lub
automatycznie za pomocą termostatu, który
steruje natężeniem przepływu wody przez
wymiennik; klimakonwektory montowane są
zazwyczaj pod oknem, w miejscu grzejnika,
. klimakonwektory wentylatorowe nazywane
również wentylokonwektorami i fan-coilami,
w porównaniu z klimakonwektorami
indukcyjnymi wyposażone są w wentylator
i wbudowany filtr powietrza; korzystają one
z zewnętrznych z
ródeł ciepła i zimna, zazwyczaj
z obiegów wody grzejnej i wody lodowej;
ogrzewają lub chłodzą pomieszczenia przy
pomocy powietrza nawiewanego wentylatorem
poprzez wymiennik ciepła woda-powietrze;
umożliwiają indywidualną regulację temperatury
powietrza w pomieszczeniu; stosuje się
je w biurach, hotelach, pomieszczeniach
handlowych, oświatowych, restauracjach
i kawiarniach.
Typy klimakonwektorów wentylatorowych
zależne są od:
- miejsca umieszczenia w pomieszczeniu, np.
podokienne, przyścienne, podsufitowe,
- sposobu zasilania ciepłem i zimnem - mogą
być z obiegiem wody grzejnej i lodowej
w układzie dwururowym lub czterorurowym,
mogą zawierać też nagrzewnicę elektryczną,
- sposobu działania, np. pracujące z mieszaniną
powietrza obiegowego i zewnętrznego lub tylko
z powietrzem obiegowym.
W każdym przypadku zastosowanie
klimakonwektora wentylatorowego wiąże się
z koniecznością doprowadzenia
do pomieszczeń powietrza zewnętrznego
w ilości niezbędnej dla użytkowników
pomieszczeń.
Klimakonwektor wentylatorowy składa się z następujących
elementów, umieszczonych w obudowie: 1 - nawiewnik
powietrza, 2 - wymiennik ciepła, 3 - taca do zbierania skroplin, 4
- wentylator z silnikiem elektrycznym, 5 - filtr powietrza, 6 -
doprowadzenie powietrza zewnętrznego
Kurtyny powietrzne - urządzenia wytwarzające
silny strumień powietrza zapobiegający
napływowi powietrza zewnętrznego
do pomieszczenia, a co się z tym wiąże
redukujące straty ciepła lub chłodu,
zapobiegające infiltracji kurzu i innych
zanieczyszczeń oraz przedostawaniu się
insektów. Lokalizowane są zazwyczaj
w drzwiach wejściowych. Mogą występować
w wersji grzewczej lub grzewczo-chłodzącej.
Elementy instalacji wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych oraz central
klimatyzacyjnych
Czerpnie i wyrzutnie powietrza - dzielą się
na terenowe, ścienne i dachowe. Przez czerpnie
świeże powietrze doprowadzane jest
do instalacji wentylacyjnej, przez wyrzutnie
powietrze jest usuwane na zewnątrz.
Tłumiki - elementy służące do zmniejszania
hałasu do wartości dopuszczalnej dla danego
typu pomieszczenia. Tłumiki montowane są
w centrali lub w przewodach wentylacyjnych.
Filtry
Filtry powietrza - służą do usuwania
z powietrza zanieczyszczeń. W zależności
od stopnia filtracji dzielą się na wstępne,
dokładne i absolutne (tab. 4). Filtry wstępne
umieszcza się przede wszystkim na wlocie
powietrza do centrali klimatyzacyjnej. Filtry
dokładne są drugim stopniem filtracji. Montuje
się je na wylocie powietrza z centrali.
Bezpośrednio przed nawiewnikiem
w pomieszczeniu umieszcza się filtry absolutne.
Stosowane są jako trzeci lub czwarty stopień
filtracji w pomieszczeniach czystych,
laboratoriach, salach szpitalnych itp. Przeciętna
żywotność filtrów wstępnych wynosi 3-6
miesięcy, dokładnych 6-12 miesięcy,
absolutnych od roku do 4 lat.
Filtry tłuszczowe - filtry metalowe, służące
do wychwytywania tłuszczu powstającego
w pomieszczeniach gastronomicznych.
Najczęściej montowane są bezpośrednio
za okapem. Czyści się je gorącą wodą
z użyciem detergentów przynajmniej raz
w miesiącu (patrz tab. 3, 4 na końcu rozdziału).
Chłodnica - jest wymiennikiem stosowanym
w centralach klimatyzacyjnych,
klimakonwektorach; do schładzania powietrza
wykorzystywane są czynniki chłodnicze (woda,
glikol, freony).
Urządzenia do odzysku ciepła (wymienniki
ciepła).
Urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne
podczas realizacji procesów uzdatniania
powietrza wymagają dużej ilości ciepła.
Ze względów ekonomicznych wykorzystywane
są systemy odzysku ciepła. Dzielą się na:
. rekuperacyjne, w których następuje jedynie
wymiana ciepła, a strumienie powietrza
nawiewanego i wywiewanego są od siebie
oddzielone; stosuje się:
- rekuperatory z wymiennikiem krzyżowym,
zbudowane z płyt szklanych lub metalowych
ułożonych równolegle; pomiędzy nimi,
na przemian, przepływają prostopadle do siebie
strumienie powietrza o wyższej i niższej
temperaturze, przekazując ciepło (nie mieszając
się ze sobą); w okresie zimowym konieczne jest
zabezpieczenie urządzenia przed zamarzaniem
wykroplonej pary wodnej, mogącym
spowodować zatkanie wymiennika,
Rekuperator z wymiennikiem krzyżowym
- rekuperację z podwójnym wymiennikiem
krzyżowym składającym się z dwóch
wymienników krzyżowych spiętych ze sobą
szeregowo, przez co współczynnik odzysku
ciepła znacznie wzrasta,
Rekuperator z podwójnym wymiennikiem krzyżowym
- rekuperację z wymiennikami
przeciwprądowymi, w których strumienie
powietrza przepływają równolegle do siebie, lecz
w przeciwnym kierunku,
Wymiennik przeciwprądowy
- rurki ciepła (heat pipe) są to rurki wypełnione
szybko wrzącą cieczą, np. freonem, i wyłożone
od wewnątrz higroskopijną tkaniną, połowa rurki
znajduje się w kanale z powietrzem o wyższej
temperaturze, połowa w ośrodku o niższej;
pobierając ciepło, ciecz odparowuje i przepływa
do drugiej, chłodniejszej części rurki, w której
jest ochładzana i skraplana, a następnie
przepływa do części pierwszej, gdzie znowu
pobiera ciepło z otoczenia;
. regeneracyjne, w których następuje wymiana
masy i energii (temperatury i wilgoci);
najczęściej stosowany jest wymiennik
obrotowy zbudowany z wolno obracającego się
walca dużej średnicy, umieszczonego w połowie
w kanale nawiewnym, w połowie -
w wywiewnym; z jednej strony do kanalików
wewnątrz walca wpływa powietrze usuwane
(zanieczyszczone), z drugiej - powietrze
nawiewane, następuje częściowe
ich zmieszanie, dzięki czemu, oprócz
przekazywania ciepła, możliwe jest nawilżanie
powietrza zewnętrznego (nie występuje zjawisko
skraplania pary wodnej); regeneratory mogą być
stosowane w wentylacji ogólnej i w systemach,
w których nie występują niebezpieczne
zanieczyszczenia biologiczne i chemiczne;
Wymiennik obrotowy
. pompy ciepła - pobierają ciepło (lub chłód)
z wentylacji wywiewnej i przekazują
je do wentylacji nawiewnej, zasada ich działania
została opisana w dziale "Pompy ciepła".
Komora mieszania
Do odzysku ciepła z powietrza wywiewanego
stosuje się również recyrkulację - jest
to zawracanie części powietrza wywiewanego
i mieszanie go ze strumieniem powietrza
nawiewanego; proces ten realizowany jest
poprzez tzw. komorę mieszania. Komora
mieszania jest to sekcja w centrali, wyposażona
w przepustnice regulacyjne umożliwiające
doprowadzanie wymaganej ilości powietrza
zewnętrznego. Pozostałą część powietrza
stanowi powietrze recyrkulacyjne, które
zawracane jest z części wywiewnej i nawiewane
wraz z powietrzem zewnętrznym.
Komora zraszania - jest elementem centrali
klimatyzacyjnej. Znajdują się w niej dysze
rozpylające wodę w postaci mgły wodnej,
nawilżające dzięki temu powietrze. Ten sposób
nawilżania jest obecnie bardzo rzadko
stosowany. Obecnie komory zraszania
wykorzystywane są do oczyszczania powietrza.
Lance parowe - służą do nawilżania powietrza
nawiewanego za pomocą pary wodnej.
Montowane są w przewodzie wentylacyjnym.
Współpracują najczęściej z wytwornicami pary,
rzadziej pobierają parę z systemu centralnego.
Przewody wentylacyjne - dzielą się na: kanały
prostokątne wykonane ze stali ocynkowanej
(w wykonaniu specjalnym ze stali nierdzewnej
lub o podwyższonej grubości do wentylacji
pożaro-wej), rury spiro (ze spiralnie nawiniętej
taśmy ze stali ocynkowanej) oraz
przyłączeniowe elastyczne. Przewody mogą być
izolowane - w celu tłumienia hałasu, a także
specjalnym materiałem ognioodpornym.
Przewody elastyczne, wykonane z wielu różnych
materiałów, zarówno z taśmy aluminiowej, jak
i z tworzyw sztucznych, służą do łączenia
nawiewników z kanałami wentylacyjnymi.
Produkowane są również z izolacją termiczną
i akustyczną.
Nawiewniki - służą do nawiewania powietrza
do pomieszczenia. Rozróżniamy następujące
rodzaje nawiewników: kratki nawiewne,
anemostaty, nawiewniki szczelinowe, wirowe,
wyporowe (z
ródłowe), stropy laminarne.
W kratkach nawiewnych możemy regulować
kierunek wypływu powietrza za pomocą
kierownicy.Montowane są na ścianach lub
w suficie. Specjalnym rodzajem kratek
nawiewnych są nawiewniki montowane
w podłodze, stopniach schodowych, w fotelach.
Powietrze wypływa z nich ruchem laminarnym,
a przepływa od dołu do góry. Dzięki takiemu
rozwiązaniu powietrze świeże dociera
bezpośrednio do ludzi, powietrze
zanieczyszczone unosi się ku górze.
Anemostaty są nawiewnikami wyłącznie
sufitowymi. Mają tak wyprofilowane kierownice,
że powietrze wypływa poziomo, równolegle
do sufitu. W anemostatach prostokątnych
powietrze wypływa w jednym, dwóch, trzech lub
czterech kierunkach (w zależności od konstrukcji
anemostatu). W anemostatach okrągłych
rozprzestrzenia się równomiernie we wszystkich
kierunkach. W nawiewnikach wirowych
powietrze wpływa ruchem wirowym,
wytwarzając podciśnienie i zasysając powietrze
z pomieszczenia. Jest to przepływ burzliwy,
dzięki któremu następuje wymieszanie obu
strumieni i uśrednienie ich parametrów.
Nawiewniki wirowe przeznaczone są zwłaszcza
do wysokich hal, gdyż wytwarzają ruch
powietrza, dzięki czemu świeże powietrze
dociera do stanowisk pracy.
Nawiewniki szczelinowe - są to nawiewniki,
w których odbywa się przepływ laminarny,
a strumień powietrza przylepia się do sufitu.
W zależności od ustawienia kierownic można
regulować kąt wypływu powietrza.
Nawiewniki wyporowe (z
ródłowe, kolumnowe)
- zazwyczaj mają kształt kolumny,
a powierzchnia ich jest perforowana. Wypływ
powietrza ma charakter laminarny, prędkość
strumienia jest bardzo mała. Stosowane są
w obiektach przemysłowych, kawiarniach,
barach. Ustawia się je w strefie pracy.
Stropy laminarne (sufity perforowane lub
częściowo perforowane) - zbudowane są z płyt
perforowanych, umieszczonych na całej
powierzchni sufitu lub w pewnych odstępach.
Powietrze wypływa z nich równomiernym
strumieniem i z bardzo małą prędkością. Stropy
laminarne stosowane są najczęściej
w pomieszczeniach czystych, np. w salach
operacyjnych, przemyśle farmaceutycznym
i elektronicznym.
Skrzynki rozprężne - służą do zmniejszania
prędkości przepływu powietrza i jednoczesnej
zamiany ciśnienia dynamicznego na ciśnienie
statyczne. Zapewniają w ten sposób
równomierny wypływ powietrza. Montowane są
często przed nawiewnikami.
Przepustnice - są elementem regulacyjnym,
służącym do ustalenia żądanego przepływu
powietrza w przewodzie. Przy całkowitym
zamknięciu powietrze przepływa
nieszczelnościami w bardzo ograniczonym
stopniu, przy całkowitym otwarciu strumień
nie jest dławiony.
Klapy przeciwpożarowe - służą do odcinania
ciągów wentylacji ogólnej w celu odizolowania
strefy, w której wybuchł pożar. Zmiana położenia
klapy przeciwpożarowej może nastąpić
po zadziałaniu elementu topikowego lub dzięki
uruchomieniu siłownika sterowanego
elektrycznie.
Wentylatory - tłoczą powietrze i wytwarzają
różnicę ciśnienia niezbędną do pokonania
oporów przepływu powietrza przez instalację.
W zależności od kierunku przepływu powietrza
przez wirnik dzielą się na promieniowe i osiowe.
W wentylatorach promieniowych powietrze jest
zasysane równolegle do osi obrotu wirnika
i tłoczone w kierunku prostopadłym do niej.
A
opatki wirnika mogą być wygięte do tyłu
(zapewniają wówczas najcichszą pracę),
wygięte do przodu (hałas jest wtedy największy)
lub proste. Są jedno- lub dwustronnie ssące.
W wentylatorach osiowych powietrze przepływa
przez wirnik w kierunku zgodnym z jego osią.
Wirnik składa się z 2-12 łopatek. Wentylatory
osiowe mogą być wyposażone w kierownice,
umożliwiające uzyskanie osiowego przepływu
powietrza. Wirnik jest napędzany za pomocą
przekładni pasowej lub sprzęgła. Zajmują one
mniej miejsca w porównaniu z promieniowymi,
są lżejsze, lecz wytwarzają ciśnienie o niskich
wartościach. Wentylatory osiowe montowane są
w oknach, przewodach wentylacyjnych.Mogą
mieć napęd uzyskiwany za pomocą przekładni
pasowej (liczba obrotów wirnika jest mniejsza
niż liczba obrotów silnika) lub sprzęgłowy,
przystosowany do pracy w niekorzystnych
warunkach (np. w wysokiej
temperaturze).Ze względu na wielkość
wytwarzanego spiętrzenia wentylatory dzielą się
na: niskociśnieniowe (deltaP<720 Pa),
średniociśnieniowe (720 Pai wysokociśnieniowe (deltaP>3600 Pa).
W zależności od liczby wirników rozróżniamy
wentylatory jedno- i wielostopniowe.
Ze względu na zastosowanie wyodrębniamy:
wentylatory ogólnego przeznaczenia,
np. dachowe, bębnowe, specjalnego
zastosowania, stosowane głównie
w technologiach przemysłowych, do transportu
czynników gazowych o wysokiej temperaturze,
chemicznie agresywnych i trujących, do gazów
wilgotnych, zapylonych. Mogą być wykonane
w wersji odpornej na ścieranie lub korozję,
iskrobezpiecznej lub przeciwwybuchowej.
Wentylatory przeciwwybuchowe - są
przeznaczone do pracy w określonych strefach
wybuchowych i przy określonych parametrach
czynnika.
Strefy wybuchowości:
0 - zagrożenie wybuchem stałe,
1 - zagrożenie wybuchem częste,
2 - zagrożenie wybuchem rzadkie.
SYSTEM CENTRALNEGO ODKURZANIA
Instalacje centralnego odkurzania trzeba
wcześniej zaplanować, najlepiej na etapie
projektowania budynku lub na początkowym
etapie budowy. Wykonanie jej w użytkowanym
budynku jest możliwe, ale bardzo kłopotliwe.
System centralnego odkurzania składa się z:
. jednostki centralnej, wytwarzającej
podciśnienie w całej instalacji, umieszczonej
na stałe w wybranym miejscu w budynku, które
powinno być suche, przewiewne i dostatecznie
oddalone od pomieszczeń mieszkalnych,
np. w garażu, wentylowanej piwnicy lub też
innym pomieszczeniu gospodarczym,
. sieci rur łączących jednostkę centralną
z gniazdami ssącymi; instalację tę wykonuje się
z rur z tworzywa (PVC) - charakteryzujących się
małym oporem przepływu (w celu utrudnienia
osadzania się na ich ściankach zanieczyszczeń
mogą być pokryte od wewnątrz specjalną
powłoką) i dużą szczelnością; rury układa się
w ścianach i/lub podłogach, prowadząc
najkrótszą i najprostszą drogą od gniazd
do jednostki centralnej; system może być
klejony, skręcany lub zaciskany obejmami
z gumy,
. gniazd ssących usytuowanych na stałe
w wybranych punktach; gniazd nie należy
umieszczać za drzwiami, meblami oraz w trudno
dostępnych miejscach, gdzie wąż uległby
załamaniu; liczba gniazd i ich usytuowanie
powinny umożliwiać dotarcie do każdego
miejsca w domu; typ zastosowanych gniazd
decyduje o sposobie włączenia odkurzacza:
uruchomienie może nastąpić po włożeniu
końcówki węża do gniazda lub po włożeniu
węża i dodatkowo włączeniu przełącznika
w jego uchwycie,
. węża ssącego, szczotek oraz ssawek
o różnym przeznaczeniu.
Tab. 1 Klasy temperaturowe
Tab. 2 Grupy (klasy) wybuchowości
Tab. 3
*EU1 - EU17 - klasyfikacja filtrów proponowana przez
stowarzyszenie EUROVENT
**H - skrót od HEPA, ***U - skrót od ULPA
Tab. 4 Podział i oznaczenie filtrów wg normy
polskiej i norm europejskich