Tygodnik wedkarski - Nr 10, 5 czerwca 1999 NR 10         5 czerwca 1999 W NUMERZE: Aktualności Aktywność dobowa ryb - wykres na nadchodzący tydzień Słońce i księżyc - wschody i zachody Techniki wędkarskie - Raj w dopływach Drapieżniki - Jak się zostaje raperem? Kropkowańce - Chodzony z trocią Wędkarski survival - Coś bardzo ostrego Reportaż - Ładny początek sezonu Konkretna ryba - Jelce po włosku Przegląd sprzętu wędkarskiego - Serce czyli kręgosłup Tam łowią ludzie z RYBIEGO OKA - Tanew, roztoczańska księżniczka Globalna wioska - Prawo polskie i inne Muchowy koszyk - Kręcić czy kupić? Morskie opowieści - Okonie w Zalewie Wędkarska proza - Mój pierwszy raz   Portal Aktualności Aktywność dobowa ryb Słońce i księżyc Techniki wędkarskie Drapieżniki Kropkowańce Wędkarski survival Reportaż Konkretna ryba Przegląd sprzętu Tam łowimy Globalna wioska Muchowy koszyk Morskie opowieści Wędkarska proza Po sąsiedzku ARCHIWUM PORÓWNANIE PRZEPISÓW, PRAW I REGULACJI DOTYCZĄCYCH WĘDKARSTWA W POLSCE I NA ŚWIECIE      Na całym świecie przepisy dotyczące wędkarstwa mają za zadanie niedopuszczenie do zachwiania równowagi ekologicznej w środowisku wodnym poprzez nadmierny odłów wszystkich lub wybranych gatunków ryb. W celu zapobieżenia tego rodzaju poczynaniom wprowadza się kilka sposobów ochrony poszczególnych gatunków ryb lub ograniczania dostępu do łowisk. Należałoby wymienić tu przede wszystkim: Wymiary ochronne Okresy ochronne Limity ilościowe Ochrona gatunkowa Ograniczenia metod wędkarskich Ograniczenia dostępu do łowisk Inne ograniczenia      W celu odniesienia do siebie tych przepisów porównam sposoby ochrony niektórych gatunków ryb, najbardziej poszukiwanych przez wędkarzy i spotykanych na większości lub wszystkich obszarach, których dotyczą omawiane regulacje (będą to pstrąg potokowy, pstrąg tęczowy, pstrąg źródlany, łosoś atlantycki lub pacyficzny, troć jeziorowa, lipień, szczupak, sandacz lub walleye oraz bass wielkogębowy).      W Polsce ochronę ryb ogólnie reguluje prawnie rozporządzenie ministra ochrony środowiska do tzw. ustawy rybackiej, zaś na wodach znajdujących się w gestii Polskiego Związku Wędkarskiego "Regulamin Amatorskiego Połowu Ryb". Na niektórych wodach obowiązują przepisy nieco zmienione w stosunku do Regulaminu PZW (są one w tych przypadkach zaostrzone). WYMIAR OCHRONNY      Wymiar ochronny to długość ryby mierzona od początku głowy do najdalszego krańca płetwy ogonowej, która wyznacza granicę pozwalającą wędkarzowi na zabranie ryby. Wymiar ochronny ma na celu ochronę populacji, występującej w danym zbiorniku lub na danym obszarze przed zbytnim uszczupleniem zasobów ryb (zanim osiągną one dojrzałość płciową i przynajmniej jednokrotnie odbędą tarło), a także zabezpieczyć dużą atrakcyjność łowiska. W regulacjach prawnych najczęściej przyjmuje on postać: "wolno wziąć rybę danego gatunku nie krótszą niż x cm".      Zdaniem biologów, wymiar powinno się uzależniać np. od zasobności w pokarm zbiornika, tempa wzrostu populacji, liczby kryjówek i na ogół nie powinien być on stały na dużych przestrzeniach. W wielu stanach w USA wymiary ochronne poszczególnych gatunków są zależne np. od wielkości zbiornika. W Polsce, niestety, wymiary są zunifikowane dla terytorium całego kraju (z wyjątkiem pstrąga potokowego). Gatunki, o których wspomniałem wyżej, zostały przez twórców przepisów obdarzone wymiarami, które kształtują się w granicach:   min. Polska max. pstrąg potokowy 15 25/30 55 pstrąg tęczowy 15 - 70 pstrąg źródlany 15 - 50 łosoś atlantycki lub pacyficzny 18 50 62 troć jeziorowa 18 50 60 lipień 20 30 35 szczupak 20 45 100 sandacz lub walleye 33 45 70 bass wielkogębowy 15 - 55      Jak widać powyżej, polskie wymiary ochronne zajmują centralną pozycję pomiędzy minimalnymi i maksymalnymi wartościami spotykanymi na świecie. Nieco mylące mogą być jednak wartości skrajne wymiarów ochronnych podane powyżej, ponieważ obowiązują one tylko na pojedynczych zbiornikach wodnych. Wymiary obowiązujące na większości wód są zbliżone do wymiarów polskich.      Często spotykaną w Stanach Zjednoczonych formą wymiaru ochronnego jest wymiar maksymalny, przyjmujący postać: "wolno wziąć rybę danego gatunku nie dłuższą niż x cm". Taki zapis ma za zadanie ochronę ryb najbardziej dojrzałych, najatrakcyjniejszych zarówno dla populacji, jak i dla wędkarza, który złowiwszy rybę (a o to chodzi przede wszystkim) zwraca jej wolność, by móc złowić ją w przyszłości.      Połączenie dwóch wyżej wymienionych form, przyjmująca postać: "wolno wziąć rybę danego gatunku nie krótszą niż x cm i nie dłuższą niż y cm" prowadzi jednocześnie do ochrony osobników niedojrzałych oraz najcenniejszych. Jeszcze dalej poszli twórcy przepisów wędkarskich stanu Georgia, którzy połowy bassa wielkogębowego w jeziorze Oconee objęli następującym obostrzeniem: "możesz wziąć rybę pomiędzy 6 a 11 cali oraz 14 cali i dłuższą". Doszli oni do wniosku, że wymiar 6 cali chroni ryby do pierwszego tarła, najbardziej produktywne są ryby o długości pomiędzy 11 a 14 cali, produktywność zaś większych spada.      Najwyższa spotkana przeze mnie wartość minimalnego wymiaru ochronnego dla ryb słodkowodnych to 125 cm (50 cali) w przypadku amerykańskiego szczupaka Muskie w stanie Wisconsin. Wymiary ochronne ryb morskich lub wędrownych mogą być jeszcze większe, np. jesiotr w prowincji British Columbia chroniony jest wymiarem 200 cm (80 cali), zaś marlin błękitny w Zatoce Meksykańskiej - aż 290 cm (116 cali).      W Polsce wymiarami ochronnymi objęte są dwadzieścia cztery gatunki, a wielkości wymiarów wahają się pomiędzy 15 a 70 cm. Zdaniem biologów, nie chronią one zbyt dobrze objętych nimi gatunków. Niezrozumiałe jest więc zniesienie od 1998 roku wymiarów dla takich gatunków jak pstrągi źródlany i tęczowy, amur biały, tołpyga, leszcz, płoć i okoń. Pierwsze cztery gatunki to ryby obce naszej ichtiofaunie, nie rozmnażające się u nas w warunkach naturalnych, a ponieważ niezgodne z prawem jest wprowadzanie ich do wód otwartych, pozbawione są ochrony. Trzy kolejne zaś oraz miętus, który nigdy nie był objęty wymiarem ochronnym, to gatunki rzekomo zbyt liczne, by chronić je poprzez ograniczenie odłowu osobników młodocianych.      Na niektórych wodach (nawet należących do PZW) gatunki te - z wyjątkiem miętusa - są chronione przez wymiar ochronny, a inne mają wymiar wyższy niż nakazuje regulamin (część wędkarzy stosuje prywatne - jeszcze bardziej podwyższone wymiary). Z drugiej strony decyzją wojewody możliwe jest okresowe zniesienie lub obniżenie wymiaru ochronnego dla jakiegoś gatunku.      Uważam, że należałoby wprowadzić, wzorem Stanów Zjednoczonych, zróżnicowanie wymiarów ochronnych w zależności od położenia zbiornika oraz na podstawie badań ichtiologicznych. Według danych Jana Błachuty (1991), "na 27 przeanalizowanych wymiarów ochronnych tylko osiem spełniało dobrze swoją rolę. Jedenaście chroni do pierwszego tarła tylko część populacji, co gorsza, wśród nich jest siedem gatunków ryb rzadkich lub o dużym znaczeniu gospodarczym. Dwa gatunki obdarzono wymiarem symbolicznym, w ogóle nie chroniącym". Moja analiza, przeprowadzona na podstawie aktualnych przepisów i danych zawartych w artykule, wskazuje na niewielką poprawę sytuacji: na dwadzieścia cztery gatunki objęte wymiarem ochronnym w dziesięciu przypadkach spełnia on dobrze swoją rolę, w jedenastu chroni tylko część populacji (w tym osiem gatunków rzadkich lub cennych; "ryby szybko rosnące tych gatunków są łowione i w majestacie prawa zabijane, nim zdążą się pierwszy raz wytrzeć. W rezultacie do rozrodu przystępują osobniki o gorszym tempie wzrostu" -> Błachuta 1991). Jeden gatunek (sielawa) w ogóle nie jest chroniony, dwa zaś to gatunki cenne gospodarczo, ale nie rozmnażające się w naszych wodach (karp i węgorz).      Uważam, że należałoby przywrócić wymiary ochronne siedmiu gatunkom ryb, o których wspominałem powyżej, w przypadku miętusa obdarzyć go wymiarem 25 lub 30 cm, zaś morskiego pstrąga tęczowego zrównać wymiarem z trocią wędrowną (40 cm).      W przypadku wędrownych łososiowatych - łososia i troci należałoby znieść wymiar minimalny i wprowadzić maksymalny, co powodowałoby wzmocnienie stada tarłowego, poprzez niedopuszczenie na tarliska niewielkich osobników tych gatunków. OKRES OCHRONNY      Okres ochronny to czas w ciągu roku, w którym dany gatunek objęty jest całkowitym lub częściowym zakazem połowu. Ma on na celu chronić populację ryb występującą w danym zbiorniku lub na danym obszarze przed uszczupleniem jej zasobów w okresach szczególnie istotnych dla przedłużenia gatunku, takich jak wędrówka tarłowa, tarło, opieka nad gniazdem lub narybkiem czy też zimowanie w gromadach, kiedy to ryby są szczególnie narażone na wyłowienie. Podobnie jak wymiary, tak i okresy ochronne powinny być zróżnicowane w zależności od położenia geograficznego zbiornika. W Polsce, niestety, wymiary są również zunifikowane dla terytorium całego kraju (z nielicznymi wyjątkami). W regulacjach prawnych przyjmują one postać: "w okresie od dd.mm1 do dd.mm2 wszystkie ryby danego gatunku muszą zostać z powrotem wypuszczone".      Najkrótszy sezon połowu ryb, z jakim spotkałem się w przepisach zagranicznych, dotyczy jesiotra w stanie Wisconsin i trwa od 5 IX do 15 X, najkrótsze zaś okresy chronią ryby jedynie przez miesiąc. Szczególnymi formami okresu ochronnego są: całoroczny zakaz połowu w danym zbiorniku lub na danym obszarze oraz okresowy zakaz lub nakaz przyjmujący postać "w okresie od dd.mm1 do dd.mm2 wolno (lub nie wolno) robić abc".      Skutecznym zabezpieczeniem przed wyławianiem ryb jest zakaz połowu lub zabierania poszczególnych gatunków ryb (zasada "złów i wypuść") w okresie szczególnej koncentracji nad wodą wędkarzy, tzn. w weekendy, dni wolne od pracy, w okresie wakacyjnym.      Ciekawym ograniczeniem dotyczącym sezonu wędkarskiego jest spotkane przeze mnie w przepisach stanu Kalifornia stwierdzenie: "jeśli przepływ w rzece wynosi x stóp sześciennych na sekundę lub więcej rzeka jest otwarta do wędkowania w tym tygodniu. Decyzja o otwarciu lub zamknięciu rzeki jest podejmowana w piątek każdego tygodnia".      W Polsce okresami ochronnymi objętych jest piętnaście gatunków ryb, a długość czasu ochrony waha się od 2 do 6 miesięcy. Większość obowiązujących okresów ochronnych chroni ryby w czasie tarła i w okresie je poprzedzającym. Dyskusyjne jest jednak skrócenie okresów ochronnych szczupaka i sandacza o dwa pierwsze miesiące roku, kiedy ryby te wypełnione są już dojrzałą ikrą, a które, zgodnie z prawem, nieetyczni wędkarze mogą wyławiać. Podobnie, kontrowersje budzi fakt odebrania tej formy ochrony pstrągom tęczowemu i źródlanemu oraz boleniowi, a także brak ochrony tarła lina. O pstrągach wspominałem przy okazji omawiania wymiarów ochronnych, dwa kolejne gatunki są być może również zbyt liczne, by chronić je w czasie tarła przez pazernością wędkarzy.      Na niektórych wodach (nawet należących do PZW) niektóre gatunki, zwłaszcza drapieżniki i ryby łososiowate są chronione przez dłuższy niż regulaminowy wymiar ochronny. Myślę, że celowe byłoby przywrócenie okresu ochronnego bolenia, wprowadzenie okresu dla lina oraz przedłużenie okresów szczupaka, sandacza (przynajmniej o styczeń i luty, ponieważ są już one w tym okresie pełne ikry) oraz suma - przynajmniej od listopada, ponieważ w tym okresie już nie żeruje.      Uważam, że przedłużanie okresów ochronnych ryb łososiowatych nie jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż w momencie, kiedy nad wodą nie ma wędkarzy - we władanie biorą ją kłusownicy. Należy dążyć do skracania okresów ochronnych, przy jednoczesnym stosowaniu innych środków chroniących ryby w trakcie tarła, np. zasada "złów i wypuść". Myślę też, że należałoby wprowadzić różne okresy ochronne w różnych częściach kraju lub nawet poszczególnych wodach, z powodów, o których już wspominałem. LIMIT ILOŚCIOWY      Limit ilościowy połowu to liczba osobników danego gatunku, którą wędkarz ma prawo wziąć z łowiska w ciągu określonego czasu (najczęściej doby). Ma on na celu ochronę populacji ryb, występującej w danym zbiorniku lub na danym obszarze przed uszczupleniem jej zasobów w okresach szczególnie intensywnego żerowania. W przepisach wędkarskich przyjmuje on postać: "w ciągu doby wolno wziąć nie więcej niż m sztuk ryb danego gatunku". Wielkość limitu ilościowego powinno się uzależniać od zasobności w pokarm zbiornika wodnego i od zagęszczenia w nim populacji. W Polsce limity ilościowe są stałe na terytorium całego kraju. Gatunki, o których wspomniałem wyżej, zostały przez prawodawców obdarzone limitami ilościowymi, które kształtują się w granicach:   min. Polska max. pstrąg potokowy 1 3 12 pstrąg tęczowy 1 3 10 pstrąg źródlany 1 3 12 łosoś atlantycki lub pacyficzny 1 2 10 troć jeziorowa 1 2 12 lipień 1 3 8 szczupak 1 3 12 sandacz lub walleye 1 3 15 bass wielkogębowy 1 - 10      Podobnie jak w przypadku wymiarów ochronnych, polskie limity ilościowe zajmują centralną pozycję pomiędzy minimalnymi i maksymalnymi wartościami spotykanymi na świecie. Limity obowiązujące na większości wód są zbliżone do limitów polskich. Wartości ekstremalne limitów ilościowych obowiązują tylko na pojedynczych zbiornikach wodnych.       W USA poza instytucją limitu ilościowego (bag limit lub catch limit) istnieje także inna forma, tak zwana possession limit, określająca liczbę ryb danego gatunku, którą wolno wędkarzowi posiadać nie tylko przy sobie (to określa bag limit), ale również w domu, samochodzie, lodówce (jeśli wędkarz łowi po 10 ryb przez 10 kolejnych dni to może doprowadzić do zbytniego przełowienia zbiornika). Z reguły possession limit wynosi od 1 do 3-krotności bag limit.       Jeszcze ostrzejszą formą ochrony ryb jest limit roczny. Zwykle przyjmuje on postać: "w ciągu doby wolno wziąć nie więcej niż m (z reguły 1) sztuk ryb danego gatunku, i nie więcej niż n (z reguły 2-10) sztuk w ciągu roku (sezonu)". Najmniejszy spotkany przeze mnie w literaturze limit ilościowy to 1 głowacica w ciągu roku w Słowacji, największy zaś to 100 sztuk na dzień sumików w stanie Minnesota. W przepisach amerykańskich i kanadyjskich spotkałem się też z rozdzieleniem limitu ilościowego na ryby dzikie i hodowlane. Te pierwsze mają mniejszy limit połowu, a często wolno zabrać jedynie ryby hodowlane.       W Polsce limitem ilościowym połowu objęte są dwadzieścia trzy gatunki. Wielkość limitu waha się od 1 sztuki na tydzień do 10 sztuk na dzień. Gatunki nie objęte tą formą ochrony objęte są limitem wagowym 5 kg ryb na dzień.       Na niektórych wodach wprowadzone są ostrzejsze limity ilościowe połowów (zwłaszcza w odniesieniu do drapieżników i ryb łososiowatych). Podobnie jak w przypadku wymiarów ochronnych część wędkarzy stosuje prywatne, jeszcze bardziej zaostrzone, limity - często 1 sztuka lub zasada "złów i wypuść". W niektórych zaś zbiornikach, gdy dochodzi do przegęszczenia i karłowacenia populacji, znosi się limit połowu.       W USA równie często stosuje się "mieszane" formy ochrony. Przykładami takich regulacji są: wymiar + okres ochronny - np. "w okresie od dd.mm1 do dd.mm2 obowiązuje zakaz połowu ryb danego gatunku, a w okresie od dd.mm2 do dd.mm1 wolno wziąć rybę nie krótszą niż x cm" wymiar ochronny + limit ilościowy - np. "wolno wziąć m ryb danego gatunku nie krótszych niż x cm, przy czym tylko n ryb (z reguły 1) może być dłuższych niż y cm" okres ochronny + limit ilościowy - np. "w okresie od dd.mm1 do dd.mm2 obowiązuje zakaz połowu ryb danego gatunku, a w okresie od dd.mm2 do dd.mm1 wolno wziąć m ryb" wymiar + okres ochronny + limit ilościowy - np. "w okresie od dd.mm1 do dd.mm2 obowiązuje zakaz połowu ryb danego gatunku, w okresie od dd.mm2 do dd.mm3 wolno wziąć nie więcej niż m ryb nie krótszych niż x cm, a w okresie od dd.mm3 do dd.mm1 wolno wziąć nie więcej niż n ryb nie krótszych niż y cm i nie dłuższych niż z cm"       Ponadto stanowe przepisy wędkarskie regulują kwestie ilościowe, czasowe i wielkościowe w odniesieniu do konkretnych zbiorników wodnych lub chociaż ich rodzajów, np. rzek lub jezior.       Uważam, że wszystkie "mieszane" formy ochrony mogłyby znaleźć zastosowanie w Polsce, ponieważ broniły by one skuteczniej populacje ryb występujących u nas. OCHRONA GATUNKOWA       Ochrona gatunkowa polega na całkowitym zakazie połowu ryb danego gatunku. Ma ona za zadanie chronić gatunki najbardziej cenne przyrodniczo, występujące rzadko lub zagrożone wyginięciem. W przepisach wędkarskich szczegółowa ochrona gatunkowa zwykle przyjmuje postać: "zakazuje się połowów wędkarskich ryb danego gatunku". Ochrona gatunkowa może mieć charakter ścisły lub częściowy, tzn. może obowiązywać na całym terenie objętym regulacjami lub jego części. Może też obowiązywać przez wielolecie lub jeden rok (w przypadku obowiązywania przez część roku mamy do czynienia z okresem ochronnym).       W Polsce ochroną gatunkową objętych jest dwadzieścia jeden gatunków ryb (w tym łosoś - częściową) i myślę, że trudno tu dyskutować o tej liczbie, ponieważ są to rzeczywiście gatunki cenne - gdyż stanowią pokarm ryb łososiowatych - lub bardzo rzadkie.       Na niektórych wodach wprowadzone są dodatkowe ograniczenia w postaci całorocznego lub wieloletniego zakazu połowu ryb danego gatunku, zwykle łososiowatych. OGRANICZENIA METOD WĘDKARSKICH       Ograniczenia metod wędkarskich mają za zadanie wyeliminowanie metod, bądź niesportowych, bądź nadzwyczaj skutecznych. Czasami stosuje się również obostrzenia sprzętowe, mające na celu zwiększenie szans ryby w trakcie połowu. Najczęściej ograniczenia tego typu odnoszą się do następujących sposobów: ograniczenie ilości haczyków (zwykle 1 do 5) lub ilości ich grotów (1, 2 lub 3) ograniczenie liczby wędek (zwykle 1 do 3) ograniczenie wielkości haczyka zakaz brodzenia zakaz łowienia metodą trollingu ("dorożka"), tzw. "szarpaka", przez ciągłe podnoszenie i opuszczanie przynęty zakaz łowienia w nocy lub w określonych godzinach zakaz łowienia w przerębli o średnicy większej niż x cm zakaz łowienia w przerębli w nocy zakaz łowienia z łodzi, pływania łodzią lub tylko łodzią z silnikiem spalinowym zakaz łowienia z łodzi w nocy zakaz łowienia z mostów zakaz nęcenia ryb zakaz posiadania określonych przynęt, haczyków z zadziorami, niedozwolonej wielkości lub ilości grotów, osęki zakaz przetrzymywania ryb w pojemnikach lub siatkach wykonanych z drutu zakaz stosowania materiałów toksycznych, np. ołowiu przy konstruowaniu zestawu zakaz stosowania przynęt naturalnych innych niż zakupionych we wskazanych miejscach zakaz stosowania samołówek zakaz stosowania sztucznego światła, służącego lokalizowaniu lub zwabianiu ryb zakaz używania broni palnej, kuszy, ościeni, materiałów wybuchowych, urządzeń elektrycznych, sieci, pułapek lub trucizn do połowu ryb zakaz używania haczyków z zadziorami zakaz używania linek bez wędziska zakaz używania określonych rodzajów przynęt (np. żywych, pochodzenia zwierzęcego, naturalnych, żywych ryb, żab, rybiej ikry, a nawet ściśle określonych sztucznych, np. cykada o masie 1/16 uncji w kilku stanach USA) zakaz używania osęki do podbierania ryby zakaz wywożenia przynęty łodzią      Często spotyka się ograniczenia metod w odniesieniu do konkretnych gatunków, zwykle ryb łososiowatych, drapieżników, bassów). Ponadto w Stanach Zjednoczonych, jednocześnie z regulacjami prawnymi dotyczącymi rybołówstwa wędkarskiego, określone są - zwykle w tych samych przepisach - prawa rybaków zawodowych, myśliwych, a nawet regulacje dotyczące pozyskiwania ślimaków, małży, ostryg, ośmiornic, krewetek, krabów, raków, żab, żółwi, krokodyli, czy też muszli. Myślę, że w Polsce celowe byłoby wprowadzenie niektórych nieobowiązujących jeszcze ograniczeń, takich jak zakaz podbierania ryb osęką, a w odniesieniu do wód pstrągowych zakaz używania haczyków z zadziorami, czy zakaz brodzenia (całoroczny lub w okresie od października do maja). Jeszcze bardziej wskazane byłoby, moim zdaniem, zakazanie posiadania na łowisku osęki, haczyków zadziorowych czy woderów lub spodniobutów umożliwiających brodzenie. OGRANICZENIA DOSTĘPU DO ŁOWISK      Ograniczenie dostępu do łowisk ma na celu zmniejszenie presji wędkarskiej na określoną wodę, w której nastąpiło przełowienie populacji pewnego gatunku, w celu jej regeneracji lub w celu niedopuszczenia do przełowienia tejże populacji. Ograniczenia te przybierają różną postać: ograniczenie liczby wędkujących w danym dniu poprzez limitowanie licencji (tu jednak konieczna jest dobra informacja oraz dystrybucja), np. na brytyjskich rzekach łososiowych lub na rzece Morrum w Szwecji konieczne jest zamawianie licencji nawet z kilkuletnim wyprzedzeniem ograniczenie liczby złowionych ryb przez nałożenie na łowiących obowiązku znakowania przeznaczonych do zabrania ryb specjalnymi znaczkami okresowe zamykanie łowisk lub ich części zakaz biwakowania w sąsiedztwie zbiornika zakaz brodzenia zakaz budowy pomostów lub kładek zakaz kotwiczenia łodzi zakaz łowienia na pewnych obszarach np. w Parkach Narodowych lub rezerwatach zakaz łowienia na tarliskach, zimowiskach, w matecznikach oraz w obrębach ochronnych i hodowlanych zakaz łowienia w odległości mniejszej lub większej niż v m od brzegu zakaz łowienia w odległości mniejszej niż x m od śluz, tam, jazów, zapór, przepławek oraz innych urządzeń piętrzących wodę zakaz łowienia w odległości mniejszej niż y m od sieci rybackich zakaz łowienia w odległości mniejszej niż z m od ujścia dopływu do zbiornika zakaz łowienia z łodzi lub innych środków pływających zakaz łowienia z mostów zakaz parkowania pojazdów w sąsiedztwie zbiornika wodnego       Z ciekawszych obostrzeń dotyczących dostępu do łowiska - spotkałem w przepisach stanu Floryda następujący zapis: "żadna osoba pomiędzy 16 a 64 rokiem życia nie może wędkować w zbiorniku x, chyba że wraz z nią wędkuje osoba młodsza niż 16 lat, starsza niż 64 lata lub upośledzona".       Koniecznym wydaje mi się wprowadzenie, przynajmniej na niektórych łowiskach, np. rzekach łososiowych, ograniczenia liczby zabieranych ryb poprzez wprowadzenie znaczków, za które płacono by dodatkowo. Ustanowienie natomiast limitów liczby wędkarzy, zwłaszcza na rzekach pstrągowych lub łososiowych, uważam za niewłaściwe rozwiązanie w polskich warunkach z powodu kłusownictwa , o którym już wspominałem. INNE OGRANICZENIA       Inne ograniczenia, które uznałem za nie pasujące do omówionych wyżej to: zakaz wpuszczania do zbiornika żywych ryb pochodzących z innej wody, co ma na celu wyeliminowanie rozprzestrzeniania się gatunków oraz chorób - często zakaz ten jest połączony z zakazem łowienia na żywą rybę jako przynętę zasada "catch and release = złów i wypuść" zasada "no kill = nie zabijaj" zakaz rozdawania ryb na łowisku lub ich sprzedawania PODSUMOWANIE       Podsumowując, należy stwierdzić, że polskie przepisy wędkarskie nie odbiegają zasadniczo od światowych standardów jeśli chodzi o nakazy i zakazy sformułowane w regulacjach prawnych.       Moim zdaniem, największą wadą Regulaminu Amatorskiego Połowu Ryb jest zbytnia generalizacja przepisów ochronnych. Należałoby wprowadzić rozdzielenie, jeśli nie na poszczególne zbiorniki wodne, to chociaż na regiony fizyczno-geograficzne lub klimatyczne lub rodzaje zbiorników wodnych (rzeki, jeziora, zbiorniki zaporowe, stawy, etc.).       Wydaje się być koniecznym stworzenie wykazu wszystkich łowisk znajdujących się w Polsce, wraz ze spisem ich rybackich użytkowników oraz ograniczeń szczegółowych na nich obowiązujących. Byłaby to tytaniczna praca, w związku z ogromną liczbą użytkowników i ich ciągłymi zmianami. Pozwoliłoby to jednak na rozłożenie presji wędkarskiej na większą liczbę zbiorników wodnych. Mogłoby jednocześnie być reklamą przyciągającą wędkarzy do wód mniej znanych.       Najważniejsze jest jednak to, aby wędkarz (kłusownik), łamiący prawo był przekonany o nieuchronności czekającej go kary. Obecnie bowiem kary za wykroczenia wędkarskie są śmiesznie niskie w porównaniu do strat, które kłusownictwo przynosi gospodarzom wód - niska (sic!) "szkodliwość społeczna czynu". Myślę, że już samo umieszczenie w przepisach wielkości minimalnych kar za popełnienie poszczególnych wykroczeń (jak w przepisach kanadyjskich - kary od 50 do 1000 $) wpłynęłoby hamująco na działalność potencjalnych kłusowników. BIBLIOGRAFIA W tym opracowaniu oparłem się na przepisach zawartych w: "1998-1999 Open Water Fishing Regulations" wydanym przez Maine Department of Inland Fisheries and Wildlife "1999 Minnesota Fishing Regulations" wydanym przez Minnesota Department of Natural Resources "Fishing Regulation" wydanym przez State of California Department of Fish & Game, Inland Fisheries Division "Fishing Regulations and Laws" wydanym przez State of Pennsylvania Fish and Boat Commission "Fishing Regulations" wydanym przez Cesky Rybarsky Svaz (wersja angielskojęzyczna) "Fishing Regulations" wydanym przez Missouri Department of Conservation "Fishing Regulations" wydanym przez North Carolina Wildlife Resources Commission "Fishing Regulations" wydanym przez State of Georgia Board of Natural Resources, Wildlife Resources Division "General Fishery Regulations", "Quebec F.R.", "Pacific F.R.", "Ontario F.R.", "Northwest Territories F.R.", "Newfoundland F.R.", "Maritime Provinces F.R.", "Manitoba F.R.", "British Columbia F.R.", "Atlantic F.R.", "Alberta F.R.", "Yukon Territory F.R." wydanych przez Ministry of Environment, Lands and Parks "General Fishing Regulations" wydanym przez Idaho Department of Fish and Game "Louisiana Fishing Regulation" wydanym przez Louisiana Wildlife and Fisheries Commission and the Secretary of the Department of Wildlife and Fisheries "Nebraska Fishing Regulations" "Proclamation of the Wildife Board. Fish and Crayfish 1999" wydanym przez State of Utah Division of Wildlife Resources "Regulaminie Amatorskiego Połowu Ryb" wydanym przez ZG PZW "Sport Fishing Regulations" wydanym przez Florida Game & Fresh Water Fish Commission, Division of Fisheries "Statewide Regulations" wydanym przez Alaska Department of Fish and Game "The Icelandic Salmonid Fisheries Act" "Wisconsin Fishing Regulations" wydanym przez Wisconsin Department of Natural Resources "Wyoming Game and Fish Regulations" wydanym przez Wyoming Game and Fish Commission inne: Bawaria; Andorra; Finlandia Większość regulacji uzyskałem bądź to wędrując po sieci, bądź to przysłano mi je po wysłaniu e-maila do organizacji wędkarskich. Błachuta Jan "Wymiar nie całkiem ochronny". 1991, Wędkarz Polski 6, s. 38-39. Cios Stanisław "Co to jest wymiar ochronny". 1993, Pstrąg & Lipień 2, s. 7-11. Cios Stanisław "No-Kill i Catch & Release". 1993, Pstrąg & Lipień 1, s. 4-11. Paweł Kobyłecki