P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A
W Y D Z I A A
I N Å» Y N I E R I I P R O D U K C J I
LABORATORIUM ERGONOMII I KSZTAA
TOWANIA ÅšRODOWISKA PRACY
Wysiłek fizyczny
ĆWICZENIE 2H
Ocena wydolności fizycznej podczas
wykonywania pracy (próba Liana)
Opracowanie:
Zespół LEiKŚP
Warszawa, 2011r.
Ocena obciążenia fizycznego pracą
1. Teza badawcza
Częstość skurczów serca (HR) osiągana w warunkach równowagi czynnościowej podczas
submaksymalnych wysiłków dynamicznych i jej liniowa zależność z maksymalnym
pochłanianiem tlenu przez organizm (VO2max ) może być podstawą do oceny wydolności
fizycznej człowieka.
2. Parametry badane:
·ð Krzywa odnowy,
·ð Indywidualna wydolność organizmu
·ð Zachowanie siÄ™ organizmu podczas pracy
3. Wartości mierzone:
żð CzÄ™stość tÄ™tna HR [ud/min],
żð UÅ›redniona czÄ™stość skurczów serca z ostatnich 3-ch minut wysiÅ‚ku (HRsub).
4. Aparatura badawcza
Pulsometr.
5. Opis stanowiska badawczego
Stanowisko badawcze składa się z pulsometru.
6. Normy i przepisy prawne
Normatywy higieniczne wartości granicznych wydatku energetycznego zawarte są
w przepisach:
żð Kodeks Pracy z dnia 26.06.1974 (z póz
niejszymi zmianami),
żð RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzeÅ›nia 1997
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r.
nr 169, poz. 1650 z pozn. zm.),
żð RozporzÄ…dzenie Ministra Zdrowia z dnia 02 lutego 2011 w sprawie badaÅ„
i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 33,
poz. 166),
żð RozporzÄ…dzenie Ministra Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej z 14 marca 2000 w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26,
poz. 313),
żð RozporzÄ…dzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 w sprawie profilaktycznych
posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279),
żð RozporzÄ…dzenie Rady Ministrów z dnia 10 wrzeÅ›nia 1996 w sprawie wykazu prac
wzbronionych kobietom (Dz.U. Nr 114, poz. 545 z póz
niejszymi. zmianami).
7. Sposób prowadzenia badań
Wydolność organizmu należy określić na podstawie próby Liana.
Przebieg badania:
·ð Pomiar tÄ™tna w swobodnej pozycji stojÄ…cej, ustalenie normy tÄ™tna dla każdego
badanego,
·ð Wykonanie w ciÄ…gu 1 minuty biegu w miejscu (2 kroki na 1 sekundÄ™ = 120 kroków),
·ð Ponowny pomiar tÄ™tna po zakoÅ„czeniu pracy, co minutÄ™, aż do momentu uzyskania
wartości wyjściowej,
·ð Porównanie uzyskanych wyników ze standardami,
·ð Uogólnienie wyników badaÅ„ i ustalenie pewnych prawidÅ‚owoÅ›ci.
Laboratorium Ergonomii i Kształtowania Środowiska Pracy 2
Ocena obciążenia fizycznego pracą
8. Standardy oceny wydolności indywidualnej człowieka
Tętno (HR) Czas powrotu do normy tętna Interpretacja
(min.)
<100 2-3 dobra wydolność
>100 6-8 mała wydolność
9. Zestawienie wyników badań
Tabela 1. Zestawienie wyników badań.
Informacje o osobie badanej Osoba 1  osoba n
Wiek
Płeć
Wzrost
Waga
Czy do testu przystępuje przed czy po posiłku?
Czy uprawia sport wyczynowy?
Czy wykonywał/a jakiś wysiłek przed testem?
Czy w ciągu 12h przed testem spożywał/a alkohol?
Czy jest w trakcie przyjmowania jakiś leków?
Czy nie przechodził/a lub jest w trakcie leczenia chorób serca, układu
oddechowego, tarczycy, cukrzycy, innych?
Ogólne samopoczucie przed testem (infekcja, bóle gardła, dreszcze,
itp.)
Wyniki pomiarów
Pomiary tętna (HR) przed i po wysiłku
częstości tętna (HR)
Przed wysiłkiem
Po 1 min.
Po 2 min.
Po 3 min.
Po 4 min.
Po 5 min.
Po 6 min.
Po 7 min.
Po 8 min.
Średnie HR podczas całego wysiłku
10. Opracowanie wyników:
1. Opracować zestawienie wyników dla wszystkich badanych osób w formie tabelarycznej
i graficznej.
2. Dokonać analizy uzyskanych wyników.
3. Uogólnić wyniki badań i ustalić zaobserwowane prawidłowości na podstawie
porównania z wiedzą teoretyczną.
Laboratorium Ergonomii i Kształtowania Środowiska Pracy 3
Ocena obciążenia fizycznego pracą
ZAA

CZNIK 1
Karta oceny ryzyka na stanowisku pracy
Data Nr Karty
Zespół przeglądowy
KARTA OCENY RYZYKA NA STANOWISKU PRACY
Członkowie zespołu ds. oceny ryzyka
zawodowego.
Stanowisko do oceny obciążenia fizycznego Liczba narażonych
Stanowisko pracy
pracÄ… met. Liana
Dokumenty odniesienia:
Charakterystyka stanowiska pracy:
·ð PN-N 18002
Stanowisko wyposażone pulsometr bezprzewodowy.
·ð instrukcje
Ewentualny Ciężkość Oszacowanie Działania obniżające
Lp. y
ródło zagrożenia Prawdopodobieństwo
skutek szkód ryzyka ryzyko
Skurcz mięśni mała prawdopodobne średnie
Zakwaszenie
mała prawdopodobne średnie
Przeciążenie w czasie Nie przekraczanie wartości
mięśni
1.
biegu w miejscu tętna 170 [ud/min]
Omdlenie duża mało prawdopodobne małe
Zgon duża mało prawdopodobne małe
Zatwierdził:
Laboratorium Ergonomii i Kształtowania Środowiska Pracy 4
Ocena obciążenia fizycznego pracą
ZAA

CZNIK 2
Instrukcja BHP - Stanowisko badawcze: Ocena wydolności fizycznej podczas
wykonywania pracy
Opis stanowiska badawczego
Zgodnie z instrukcjÄ… badawczÄ… pkt. 5.
Sposób przeprowadzenia badań
Zgodnie z instrukcjÄ… badawczÄ… pkt. 7.
Uciążliwości i zagrożenia mogące wystąpić na stanowisku podczas wykonywania
badań
Przeciążenie w czasie biegu w miejscu.
Wykaz czynności niedozwolonych
Nie stosowanie się do zadanego tempa pracy i stopnia obciążenia pracą.
Nie stosowanie się do powyższych zaleceń może spowodować:
1. skurcze i zakwaszenie mięśni,
2. omdlenie,
3. stłuczenie ciała.
Czynności do wykonania przed rozpoczęciem ćwiczenia:
1. zapoznanie się z instrukcją badawczą oraz instrukcją obsługi aparatury badawczej,
2. wysłuchanie szkolenia stanowiskowego,
3. zapoznanie siÄ™ z kartÄ… oceny ryzyka zawodowego.
Czynności do wykonania po zakończeniu ćwiczenia:
1. wyłączenie urządzeń diagnostycznych i aparatury badawczej,
2. odłożenie aparatury w miejsce składowania lub przekazanie prowadzącemu zajęcia,
3. zgłoszenie prowadzącemu zajęcia spostrzeżonych awarii sprzętu lub wyposażenia.
Postępowanie w sytuacji awarii lub wypadku:
1. bezzwłocznie powiadomić prowadzącego zajęcia,
2. udzielić pomocy poszkodowanym,
3. jeżeli to konieczne powiadomić stosowne służby, tj.:
a. straż pożarną tel. 998,
b. pogotowie ratunkowe tel. 999,
c. pogotowie energetyczne tel. 991,
d. lub numer alarmowy 112.
Laboratorium Ergonomii i Kształtowania Środowiska Pracy 5