Synonimy: ekonomia rozwoju, ekonomia polityczna zacofania gospodarczego, ekonomia polityczna krajów
rozwijających się, makroekonomia krajów mniej zaawansowanych.
Teoria rozwoju obejmuje swym zasięgiem różne teoretycznie koncepcje rozwoju ekonomiczno-społecznego.
Zazwyczaj zakres badawczy skierowany jest do krajów zacofanych i ubogich.
Tematem badań ekonomii rozwoju jest wg Z. Kozak analiza istoty i przyczyn masowego ubóstwa oraz czynników,
kierunków i narzędzi pobudzania rozwoju. Zajmuje się ona również analizą, doskonaleniem i upowszechnianiem
strategii rozwoju, opracowywanych i stosowanych przez rządy i organizacje międzynarodowe w krajach ubogich.
Studia nad rozwojem
Ekonomia rozwoju
Teoria rozwoju
Ekonomia rozwoju powstała w II poł. lat 40. Przyczyny wyodrębnienia się:
-ð dostrzeżenie rosnÄ…cych dysproporcji rozwojowych i gÅ‚Ä™bokich różnic ekonomiczno-spoÅ‚ecznych miÄ™dzy KWR
i KSR,
-ð konieczność wyeliminowania groz
by światowej  eksplozji demograficznej , braku żywności (kryzysu
żywnościowego) i wyczerpania się zasobów naturalnych,
-ð powojenne sukcesy w odbudowie ze zniszczeÅ„ krajów Europy Zachodniej (dziÄ™ki Planowi Marshalla)
inspiracją do podjęcia międzynarodowych działań na rzecz przyśpieszenia rozwoju KSR,
-ð polityczne przesÅ‚anki zainteresowania USA i pozostaÅ‚ych KWR oficjalnÄ… pomocÄ… gospodarczÄ… dla KSR,
-ð nieadekwatność ortodoksyjnych modeli wzrostu i teorii ekonomicznych do skomplikowanej rzeczywistoÅ›ci
gospodarczej i społeczno-politycznej KSR,
-ð nasilanie siÄ™ frustracji spoÅ‚ecznej w KSR wskutek niepowodzeÅ„ w zakresie praktycznego pokonywania
zacofania i poszukiwanie nowych, skuteczniejszych strategii rozwojowych.
Paradygmat  zespół koncepcji, teorii, technik i wartości, które określają ramy realizowanych badań.
Paradygmat wg Z. Kozak: przejście od planistycznego do tynkowego, tzn. od planowania centralnego do runku jako
siły napędzającej KSR.
Paradygmaty ekonomii rozwoju wg R. Piaseckiego:
-ð Otoczenie makroekonomiczne w każdym KSR powinno być sprzyjajÄ…ce dla dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej i dla
inwestycji przedsiębiorstw,
-ð Strategie rozwoju dostosowane do specyfiki poszczególnych KSR,
-ð Gospodarka narodowa powinna być wrażliwa na bodz
ce płynące z rynku,
-ð KapitaÅ‚ ludzki powinien być traktowany komplementarnie wobec kapitaÅ‚u fizycznego i finansowego,
-ð WÅ‚aÅ›ciwie funkcjonujÄ…ce instytucje i szybki przepÅ‚yw informacji,
-ð PaÅ„stwo powinno usuwać znieksztaÅ‚cenia rynkowe.
Stagnacja ekonomiczna  brak żądanego wzrostu ekonomicznego przy równoczesnym braku zmniejszenia skali
działalności gospodarczej.
Załamanie/ kryzys  wielkość produkcji ulega obniżeniu w porównaniu z poprzednim okresem, spadek aktywności
ekonomicznej.
Cechy zacofania/ niedorozwoju wg M. Todoro i Z. Kozak:
-ð niższy poziom życia szerokich warstw ludnoÅ›ci krajów sÅ‚abo rozwiniÄ™tych (KSR) w porównaniu ze standardem
życia mieszkańców krajów wysoko rozwiniętych (KWR),
-ð niski przeciÄ™tny poziom pracy w gospodarce,
-ð wysokie tempo przyrostu demograficznego i duże obciążenie spoÅ‚eczeÅ„stwa kosztami utrzymania ludnoÅ›ci
niepracujÄ…cej,
-ð duża skala bezrobocia i niepeÅ‚nego zatrudnienia,
-ð nadmierne uzależnienie od rolnictwa i górnictwa,
-ð zbyt wysoka zależność od KWR i nadmierna wrażliwość na zmiany na rynkach miÄ™dzynarodowych.
Mierniki poziomu rozwoju lub zacofania:
-ð dochód narodowy brutto, produkt narodowy brutto,
-ð roczne tempo przyrostu DNB, PNB, PKB,
-ð DNB, PNB, PKB per capita.
Indeks Rozwoju Społecznego (HDI)  publikowany przez UNDP od początku lat 90. Indeks uwzględniający PKB per
capita, oczekiwaną przeciętną długość życia, poziom rozwoju edukacji.
Ubóstwo:
-ð stan poniżej pewnego zmiennego progu dochodowego lub progu realizacji potrzeb,
-ð status osoby pozbawionej możliwoÅ›ci realizacji posiadanych przez niÄ… wszelkich zdolnoÅ›ci intelektualnych i
fizycznych,
-ð sytuacja, kiedy okreÅ›lona osoba (lub grupa osób) ma standard życia niższy od uznanego za minimalny przez
społeczeństwo, do którego ona należy.
Linia ubóstwa bezwzględnego/ absolutnego - taki poziom zaspokojenia potrzeb materialnych mieszkańców danego
kraju, który zapewniał poszczególnym ludziom ich biologiczne przeżycie (przetrwanie). Obecnie uwzględnia się też
potrzeby pozamaterialne/ społeczne. Zmienia się wraz ze zmianami kosztów utrzymania.
Linię ubóstwa względnego /relatywnego - określony odsetek średniego dochodu (lub mediany) w przeliczeniu na
jednego mieszkańca. Inny sposób: ustalenie takiego poziomu wydatków, który przekracza pewien odsetek całości.
Wyznaczenie linii ubóstwa określana jest jako odsetek przeciętnych wydatków ogółu gospodarstw domowych w
przeliczeniu na osobę. Wykorzystywana jest też metoda ankietowa. Aby można było porównywać wyniki, niezbędne
jest zadawanie identycznych pytań respondentom.
Granica biedy - taki poziom dochodów, który nie tylko pozwala człowiekowi na przeżycie biologiczne, lecz zapewnia
też mu normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Granica nędzy - taki poziomo dochodów, poniżej którego zagrożona jest egzystencja biologiczna człowieka.
Nędza to taki stan bytowania ludzi, w którym nie zostają zaspokojone ich podstawowe potrzeby w zakresie
wyżywienia, odzieży, mieszkania, co niesie za sobą wegetację i wyniszczenie organizmu, podatność na choroby,
zwiększoną umieralność.
Miernikiem głębokości ubóstwa w danym KSR jest luka dochodowa równa procentowej różnicy między przeciętnym
poziomem dochodów ludzi ubogich i linią ubóstwa.
Deficyt ubóstwa to suma pieniędzy potrzebnych do likwidacji ubóstwa, czyli do zwiększenia dochodów ludzi ubogich
do poziomu równego linii ubóstwa.
Wskaz
nik Ubóstwa Społecznego (HPI)  stanowi odwrotność HDI. Przy obliczaniu tego wskaz
nika brane sÄ… pod
uwagę: odsetek ludności umierającej przed 40 rokiem życia, poziom analfabetyzmu powyżej 15 lat, odsetek ludzi bez
dostępu do wody pitnej, odsetek niedożywionych dzieci do 5 lat.
Wielowymiarowy Indeks Ubóstwa (MPI)  kompleksowy i uniwersalny miernik wprowadzony w 2010r. Pod uwagę
bierze 10 wskaz
ników cząstkowych dotyczących 3 wymiarów ubóstwa: materialnych warunków życia, wykształcenia,
stanu zdrowia. Wartość podawana w %.
W okresie powojennym (1945  1989) wyróżniano 3 grupy państw:
-ð kraje kapitalistyczne,
-ð kraje socjalistyczne,
-ð pozostaÅ‚e: kolonialne, tropikalne.
Wspólne cechy KSR:
-ð niski poziom rozwoju gospodarczego mierzony w PKB per capita oraz HDI,
-ð niedostateczna dynamika rozwoju gospodarczego,
-ð zacofana i sÅ‚abo zdywersyfikowana struktura gospodarki,
-ð duże rozmiary czarnego rynku,
-ð duży udziaÅ‚ sektora gospodarki naturalnej,
-ð brak/ niedorozwój infrastruktury spoÅ‚ecznej i ekonomicznej,
-ð niskie dochody gospodarstw domowych, wysokie bezrobocie,
-ð niedożywienie, niska dÅ‚ugość życia, zÅ‚y stan zdrowia,
-ð wysoki odsetek analfabetów, niedostateczny poziom wyksztaÅ‚cenia,
-ð degradacja Å›rodowiska naturalnego,
-ð dysproporcje w podziale dochodów,
-ð nieefektywnie dziaÅ‚ajÄ…ce paÅ„stwo,
-ð rozbudowany aparat biurokratyczny paÅ„stwa,
-ð powszechność korupcji i nadużyć urzÄ™dników,
-ð ograniczony zakres gospodarki rynkowej,
-ð niekorzystna pozycja w miÄ™dzynarodowym podziale pracy.
Systematyzacja głównych pojęć używanych w ekonomii rozwoju:
Zjawiska pozytywne Zjawiska negatywne
Wzrost Stagnacja/ kryzys
Rozwój Zacofanie/ niedorozwój
Dobrobyt/ bogactwo Ubóstwo/ nędza
postęp Regres
Wzrost jest pojęciem węższym niż rozwój.
Wzrostu ekonomiczny - trwały proces powiększania zdolności produkcyjnych gospodarki, skutkiem czego rośnie
dochód narodowy.
Rozwój ekonomiczny - proces zwiększania dochodu całkowitego i na jednego mieszkańca określonych krajów,
któremu towarzyszą fundamentalne zmiany strukturalne ich gospodarek.
WZROST (zmiany ilościowe) + PRZEMIANY STRUKTURALNE ( jakościowe) = ROZWÓJ GOSPODARCZO-SPOA
ECZNY
Rozwój ekonomiczno-społeczny wg A. K. Sena - proces poszerzania sfery realnych wolności, z których korzystają
ludzie:
-ð Wolność osobista,
-ð Wolność ekonomiczna, tj. swoboda prywatnej przedsiÄ™biorczoÅ›ci,
-ð Wolność spoÅ‚ecznÄ… i politycznÄ….
a także proces zwiększania zdolności i możliwości wyboru w różnych dziedzinach życia ludzkiego.
Pojęcie zrównoważonego rozwoju przejęte przez ekonomistów i ekologów z leśnictwa, gdzie utożsamiane z
racjonalnym gospodarowaniem zasobami lasów (tj. wycinanie drzew w taki sposób, żeby nowe zdążyły wyrosnąć i
aby las nie zginął). W raporcie ONZ z 1987 r. sformułowana została definicja: Zrównoważony rozwój Ziemi to rozwój,
który zaspokaja podstawowe potrzeby wszystkich ludzi oraz zachowuje, chroni i przywraca zdrowie oraz integralność
ekosystemu Ziemi, bez zagrożenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń i bez przekraczania
długookresowych granic pojemności ekosystemu Ziemi.
Trzy filary zrównoważonego rozwoju:
-ð Wzrost gospodarczy,
-ð Ochrona Å›rodowiska,
-ð Odpowiedzialność spoÅ‚eczna.
Rozwój gospodarczy wg L. Balcerowicza: Rozwój gospodarczy wiążemy zwykle z systematyczną, długofalową i
masową poprawą materialnych warunków życia ludzi, tzn. warunków w sferze wyżywienia, ubrania, mieszkania,
wyposażenia mieszkań, środków transportu i łączności, dostępności do rozmaitych usług itp., czyli w sumie 
konsumpcji. Możemy jednak również zdefiniować rozwój jako proces, w wyniku którego rośnie systematycznie
produktywność pracy oraz - jeśli zwiększa się liczba pracobiorców (czyli podaż pracy), to rośnie także liczba
produktywnych miejsc pracy. Bez wzrostu produktywności pracy niemożliwa jest systematyczna poprawa
ekonomicznych warunków życia ludzi.
Główne wartości rozwoju według Z. Kozak:
1. zaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka w dziedzinie wyżywienia, zdrowia, ubrania i mieszkania, co jest
niezbędne dla podtrzymanie życia ludzkiego,
2. osiągnięcie przez poszczególnych ludzi szacunku wobec nich samych (tożsamość kulturalną),
3. zapewnienie wolności osobistej i podejmowana decyzji życiowych na zasadach swobodnego wyboru.
Podstawowe cele rozwoju według Z. Kozak:
1. zwiększenie produkcji i zagwarantowanie sprawiedliwej dystrybucji społecznej podstawowych dóbr materialnych i
usług, koniecznych dla podtrzymania życia ludzi,
2. podniesienie poziomu życia (tj. poprawa warunków życia) nie tylko dzięki wyższym dochodom indywidualnym, lecz
także w efekcie wzrostu zatrudnienia, zapewnienia udziału w konsumpcji zbiorowej (public utilities) i partycypacji w
tworzeniu wartości kulturowych i humanistycznych (co służy zwiększaniu świadomości społecznej),
3. poszerzanie poszczególnym ludziom i całym narodom sfery ich swobodnego wyboru w sprawach ekonomicznych,
społecznych i politycznych (poprzez uwolnienie ich od poczucia zależności i poddaństwa wobec innych).
Czynniki i fundamentalne warunki rozwoju:
-ð Praca ludzka, tzn. wielkość podaży pracy wraz z kwalifikacjami, zdolnoÅ›ciami, motywacjÄ… do pracy,
-ð KapitaÅ‚ finansowy: Å›rodki wÅ‚asne i dostÄ™p do zewnÄ™trznych z
ródeł finansowania,
-ð KapitaÅ‚ rzeczowy: majÄ…tek produkcyjny, infrastruktura
-ð DostÄ™pne zasoby naturalne
-ð Technologia, wiedza, informacje: znajomość technik wytwórczych, patenty, wynalazki itp.
-ð Instytucje i otoczenie biznesowe: rynek, regulacje paÅ„stwowe.
Fundamentalne warunki szybkiego rozwoju wg L. Balcerowicza:
-ð Stabilność makroekonomiczna: niska inflacja, mocna wymienialność walut,
-ð Wolny rynek i konkurencja: szeroki zakres wolnoÅ›ci gosp., brak ingerencji paÅ„stwa w podaż, popyt, ceny,
brak subsydiowania nieefektywnej produkcji,
-ð Dominacja sektora prywatnego,
-ð Otwarcie gospodarki na współpracÄ™ ekonomicznÄ… z zagranicÄ…,
-ð Sprawny system finansowy: banki, TU, gieÅ‚da,
-ð Elastyczny rynek pracy,
-ð Unikanie nadmiernego fiskalizmu: zbyt wysokiej stopy opodatkowania, wysokich wydatków budżetowych,
-ð Stabilna sytuacja polityczna.
Bariera rozwoju - brak (tj. niedostępność) lub niedobór czynników (czy środków), które są niezbędne w procesie
rozwoju gospodarczo-społecznego, jak również występowanie różnych przeszkód, utrudniających rozwój.
Synonimy: bariera, ograniczenie, hamulec rozwoju.
-ð Naturalne/ fizyczne  wynikajÄ… stÄ…d, że czÅ‚owiek dziaÅ‚a w Å›rodowisku o skoÅ„czonych wymiarach
-ð Ekonomiczne,
·ð finansowa,
·ð brak infrastruktury gospodarczej,
·ð niedostatek wykwalifikowanych pracowników,
·ð inflacja,
·ð bariera handlu zagranicznego,
·ð kryzys zadÅ‚użenia.
-ð Instytucjonalne/ spoÅ‚eczno-polityczne,
·ð nadmierna ingerencja paÅ„stwa,
·ð ograniczenia zwiÄ…zane z prowadzeniem dziaÅ‚alnoÅ›ci,
·ð korupcja,
·ð nierówny podziaÅ‚ dochodów,
Zasięg występowania barier:
-ð w skali globalnej,
-ð w poszczególnych grupach krajów,
-ð w makroskali,
-ð w konkretnym sektorze,
-ð na szczeblu regionalnym,
-ð w mikroskali.
Teoria przyczyny zacofania wg R. Nurskiego: głównym z
ródłem zacofania KSR jest niedobór własnych kapitałów, czyli
niedostatek oszczędności ze z
ródeł wewnętrznych, które są niezbędne na cele inwestycyjne. Koncepcja błędnego
koła ubóstwa: Kraj jest biedny, ponieważ jest biedny. Koncepcja błędnego koła ubóstwa (zaklęty krąg biedy, błędne
koło czynników ograniczających): każdy z tych czynników jest zależny od czynnika po nim następującego, a on sam
determinuje zjawisko, które go poprzedza. Przedstawione przez R. Nurksego błędne koło ubóstwa składa się z dwu
kręgów. Pierwszy z nich wyjaśnia, skąd bierze się stagnacja po stronie podaży kapitału. Natomiast drugi krąg zawiera
próbę wyjaśnienia stanu niskiego popytu na kapitał w warunkach KSR.
PIERWSZY KR
G: Niedostateczna podaż kapitaÅ‚u Ä…ð Niska zdolność do oszczÄ™dzania Ä…ðNiski poziom realnych
dochodów ludnoÅ›ci Ä…ð Niska wydajność pracy Ä…ð Niedostateczna podaż kapitaÅ‚u (tj. zamkniÄ™cie I krÄ™gu).
DRUGI KR
G: Niski popyt na kapitał = Słabe bodz
ce do inwestowania Ä…ðNiewielka siÅ‚a nabywcza ludnoÅ›ci Ä…ð Niski
poziom dochodów realnych Ä…ðNiska wydajność pracy Ä…ð Niedostateczne zastosowanie kapitaÅ‚u w procesie produkcji
Ä…ð SÅ‚abe bodz
ce do inwestowania = Niski popyt na kapitał
MODEL WZROSTU HARRODA-DOMARA założenia:
-ð kapitaÅ‚ stanowi podstawowy i jedyny czynnik wzrostu gospodarczego,
-ð wystÄ™powanie jednolitej struktury produkcji/ jeden produkt,
-ð staÅ‚y współczynnik kapitaÅ‚ochÅ‚onnoÅ›ci,
-ð brak opóz
nień czasowych między momentem wydatkowania kapitału a momentem praktycznego wzrostu
produkcji,
-ð gospodarka zamkniÄ™ta
-ð kapitaÅ‚ nie starzeje siÄ™ i jest wykorzystywany w staÅ‚ej proporcji do nakÅ‚adów pracy.
lub
Y  dochód lub produkcja, g  stopa wzrostu dochodu lub produkcji,
S  oszczędności, v  przyrostowy współczynnik kapitałochłonności,
I  inwestycje s  stopa oszczędności
Istota:
-ð kapitaÅ‚ przynosi dochód, jest też czynnikiem produkcji,
-ð z
ródłem popytu na kapitał są inwestycje,
-ð inwestowanie prowadzi do wzrostu dolnoÅ›ci wytwórczych gospodarki,
Zalety:
-ð jasność, przejrzystość rozumowania,
-ð odniesienie do caÅ‚ej gospodarki,
-ð wykorzystywany przy opracowywaniu Å›rednio- i dÅ‚ugookresowych planów rozwoju w niektórych KSR.
Wady:
-ð ograniczona użyteczność dla analizy procesu wzrostu gospodarczego w KSR,
-ð nie ujmuje wielu czynników wytwórczych,
-ð niejasność współczynnika kapitaÅ‚ochÅ‚onnoÅ›ci,
-ð pomija zwiÄ…zki i przepÅ‚ywy miÄ™dzysektorowe i miÄ™dzygaÅ‚Ä™ziowe.
NEOKLASYCZNA FUNKCJA PRODUKCJI COBBA-DOUGLASA
s  oszczędności na jednostkę produkcji lub dochodu,
sQ  wielkość oszczędności,
sQ/K  roczna stopa wzrostu kapitału
Założenia:
-ð kapitaÅ‚ i praca sÄ… doskonale substytucyjne wobec siebie,
-ð oba czynniki sÄ… opÅ‚acane zgodnie z wartoÅ›ciÄ… ich kraÅ„cowej produktywnoÅ›ci,
-ð staÅ‚y wzrost może być osiÄ…gniÄ™ty przez różnicowanie współczynnika kapitaÅ‚ochÅ‚onnoÅ›ci.
Wady: duży stopień agregacji dóbr kapitałowych.
Zalety: szerokie zastosowanie w badaniach empirycznych.
EGZOGENICZNY MODEL WZROSTU SOLOWA-SWANA
A  produktywność czynników wytwórczych,
K  kapitał,
L  praca
Postać zmodyfikowana:
Założenia:
-ð malejÄ…ca produktywność kraÅ„cowa kapitaÅ‚u i pracy sprawia, że krótkookresowe zwiÄ™kszenie stopy
oszczędności pozwala jedynie na przejściową poprawę dynamiki wzrostu gospodarczego,
-ð nieodzownym warunkiem dÅ‚ugookresowego wzrostu gospodarczego jest podnoszenie produktywnoÅ›ci
czynników wytwórczych, a zwłaszcza poprawa wydajności pracy, co jest możliwe tylko dzięki postępowi
technicznemu -> egzogeniczny model wzrostu.
5 podstawowych faz wzrostu gospodarczego, przez które powinien przejść każdy kraj zacofany, który chce
awansować do grupy krajów rozwiniętych wg W. Rostowa:
1. społeczeństwo tradycyjne
2. faza tworzenia wstępnych przesłanek startu
3. start do autonomicznego wzrostu
4. okres dojrzałości ekonomicznej
5. faza wysokiego poziomu masowej konsumpcji
Współczesne KSR znajdują się w drugim lub trzecim stadium rozwoju. Priorytetowym zadaniem KSR jest więc
stworzenie warunków instytucjonalnych i społeczno-politycznych, niezbędnych dla uruchomienia procesu
samoczynnego wzrostu gospodarczego. Za moment zapoczątkowania tworzenia wstępnych warunków startu do
wzrostu ekonomicznego należy uznać pojawienie się silnego nagłego bodz
ca w postaci idei postępu gospodarczego.
W tej fazie następuje zwiększenie eksportu surowców oraz importu obcych technologii i kapitału. Towarzyszą temu
radykalne zmiany zachodzące w rolnictwie, transporcie i łączności.
Mechanizm samoczynnego wzrostu gospodarczego wg Rostowa:
Akumulacja kapitału Nowe inwestycje Zmiany technik produkcji Industrializacja (rewolucja przemysłowa)
Modernizacja gospodarki Wzrost dochodu narodowego Akumulacja kapitału Nowe inwestycje &
Koncepcja  wielkiego pchnięcia P. N. Rosensteina-Rodana
Warunkiem udanego zapoczątkowania procesu wzrostu gospodarki słabo rozwiniętej są pewne minimalne nakłady
środków kapitałowych, które są niezbędne zwłaszcza dla realizacji inwestycji w infrastrukturze. W przypadku
wzrostu ekonomicznego potrzebna jest osiągnięcie określonej masy krytycznej w postaci minimalnych rozmiarów
inwestycji kapitału potrzebnego na ich sfinansowanie.
Luka akumulacji wewnętrznej  zapotrzebowanie na zagraniczną pomoc ekonomiczną

Luka dewizowa  różnica między niezbędnym importem i możliwym eksportem danego KSR w okresie t.
NISKA ZDOLNOŚĆ KSR DO ABSORPCJI ŚRODKÓW KAPITAA
OWYCH:
-ð bÅ‚Ä™dna alokacja zasobów,
-ð niepeÅ‚ne lub niewÅ‚aÅ›ciwe wykorzystanie przez pracowników istniejÄ…cych zdolnoÅ›ci wytwórczych (maszyn,
urządzeń technicznych i narzędzi pracy, surowców i materiałów),
-ð realizacja nieracjonalnych, lecz prestiżowych projektów inwestycyjnych (budowa paÅ‚aców lub Å›wiÄ…tyÅ„).
Przyczyny:
-ð Brak wykwalifikowanych kadr,
-ð Niedorozwój infrastruktury,
-ð Niedostatek technologii, czynników wytwórczych,
-ð Niska wydajność pracy.
3 typy oszczędności:
-ð PrzedsiÄ™biorstw,
-ð Gospodarstw domowych,
-ð PaÅ„stwa: w formie podatków -> przymusowe,
-ð Zagranicy.
Wady działania sektora finansowego w KSR:
-ð sÅ‚abość banków komercyjnych,
-ð trudnoÅ›ci z zapewnieniem spÅ‚aty kredytów bankowych,
-ð niedorozwój kas oszczÄ™dnoÅ›ciowo-pożyczkowych,
-ð brak lub niedorozwój innych instytucji finansowych, a zwÅ‚aszcza gieÅ‚d papierów wartoÅ›ciowych, domów
maklerskich, towarzystw ubezpieczeniowych, funduszy inwestycyjnych i emerytalnych
-ð niewÅ‚aÅ›ciwa politykÄ™ stóp procentowych.
Metody poprawy funkcjonowania sektora bankowego KSR wg Z. Kozak:
-ð poprawa ksiÄ™gowoÅ›ci, systemu kontroli,
-ð zasady funkcjonowania upadajÄ…cych banków,
-ð poprawa nadzoru bankowego,
-ð prywatyzacja banków paÅ„stwowych.
Jedną z głównych zalet paradygmatu oszczędności inwestycji było uwzględnienie akumulacji, zarówno ze z
ródeł
wewnętrznych, jak też ze z
ródeł zewnętrznych. Pozwoliło to na połączenie teorii rozwoju endogennego
(wykorzystującego zasoby własne KSR) z teorią rozwoju opartego o zasoby obce. Należy stymulować oszczędności i
inwestycje, bo to umożliwia szybszy wzrost gospodarczy. Słabość: przecenianie roli oszczędności i inwestycji
publicznych, przy niedocenianiu możliwości oszczędnościowych i inwestycyjnych sektora prywatnego.
BRAZYLIA
Wiodące gałęzie gospodarki:
-ð górnictwo,
-ð energetyka,
-ð motoryzacja,
-ð lotnictwo,
-ð rolnictwo.
Liczba ludności: 201 mln (5. Miejsce na świecie).
Zasoby naturalne:
 ropa naftowa (nowe złoża!)
 gaz ziemny
 ruda żelaza
 węgiel kamienny
 boksyty
 złoto
 kamienie szlachetne.
Klimat sprzyjający rolnictwu: soja, trzcina cukrowa, kawa, tytoń, drób, wołowina.
Gospodarz Olimpiady 2 2016r. oraz MÅš w 2014.
Programy rozwojowe:
-ð Ekonomiczne
·ð FINEP
" Inova Brasil  Innowacyjna Brazylia
" Juro Zero  Zero Odsetek
" Subvençćo Economica  Program kapitaÅ‚u zalążkowego
" Incubadora de Fundos Inovar - Inkubator innowacji
-ð Technologiczne
·ð ANPROTEC
" Współpraca pomiędzy sektorem naukowym a przemysłem
" 400 technoparków i inkubatorów
" 6 tysięcy firm
-ð SpoÅ‚eczno-Kulturowe
·ð Bolsa Familia
·ð Pontos de Cultura
Bariery rozwoju:
-ð Nierównomierność dochodów  wiÄ™kszość spoÅ‚eczeÅ„stwa żyje za mniej niż 10$ miesiÄ™cznie.
-ð Deficyt innowacyjnoÅ›ci w niektórych sektorach : zbyt maÅ‚a ingerencja sektora prywatnego
-ð MalejÄ…ca jakość ksztaÅ‚cenia
-ð Nadmierna koncentracja geograficzna systemu szkolnictwa
Bogactwa naturalne i struktura demograficzna gwarancjÄ… dalszego rozwoju gospodarczego Brazylii przez kolejne
kilkadziesiąt lat. Programy rozwojowe szansą na postęp technologiczny oraz podniesienie poziomu życia
społeczeństwa. Pogorszenie wizerunku kraju przez obraz dzielnic biedy, wciąż wysoki poziom analfabetyzmu i
nierówności społeczne. Prognoza bycia 4. największą gospodarką świata w 2050 roku możliwa do urzeczywistnienia
pod warunkiem kontynuowania programów rozwojowych.
HONGKONG
Ludność: 7 mln Gęstość zaludnienia: 6405os/km2 HDI=0,86
Struktura PKB: usługi 92,99%, przemysł 6,96 %, rolnictwo 0,05%.
Usługi: handel, finanse i ubezpieczenia, transport, komunikacja.
PKB per capita: 36 795 $
Partnerzy handlowi: Chiny, Japonia, Singapur, USA, Szwajcaria
Polityka podatkowa:
-ð Proste procedury
-ð Podatek liniowy 16,5%
-ð Podatek od wynagrodzeÅ„ max 15%
-ð Brak VAT
-ð Nieopodatkowane zyski kapitaÅ‚owe, odsetki
Bariery rozwoju:
-ð Brak zasobów naturalnych
-ð Zanieczyszczenie Å›rodowiska
-ð Sytuacja na Å›wiatowym rynku finansowym
Czynniki rozwoju:
-ð Konkurencyjna lokalizacja
-ð Wolność gospodarcza
-ð Gospodarka oparta na wiedzy
-ð KapitaÅ‚ ludzki
-ð Walka z korupcjÄ… i przejrzysta polityka podatkowa
-ð Åšwiatowej klasy infrastruktura
-ð Wsparcie dla biznesu
KOREA POA
UDNIOWA
Ludność: 51mln HDI: 0,909 (12. miejsce na świecie)
Główne sektory gospodarki:
-ð PrzemysÅ‚ stoczniowy, motoryzacyjny
-ð Elektronika
Struktura eksportu po wojnie: tanie, mało przetworzone produkty: gwoz
dzie, stal, rudy metali. Struktura importu:
nasiona roślin, produkty wysoko przetworzone.
Po wojnie PKB wzrosło gwałtownie, podobnie przyrost naturalny.
Korea szybko zmieniała strukturę produkcji i handlu zagranicznego. Główną gałęzią eksportową stają się statki.
Następuje także rozwój elektroniki i przemysłu samochodowego. Pod koniec lat 80-tych Korea Południowa po raz
pierwszy odnotowała nadwyżkę w handlu zagranicznym. Inwestowano w wykształcenie społeczeństwa oraz w sektor
naukowo-badawczy.
Bariery rozwoju:
-ð Zagrożenie ze strony Korei Północnej
-ð Deprecjacja jena przez japoÅ„ski rzÄ…d
-ð Uzależnienie od importu surowców energetycznych
-ð Duży udziaÅ‚ eksportu w PKB.
Możliwości: przemysł chemiczny, spożywczy.
Gospodarka oparta na podstawowych czynnikach, jak tania siła robocza, skoncentrowana na najwyższych
technologiach. Akumulacja wiedzy była głównym wkładem do długookresowego wzrostu gospodarczego Korei
Południowej.
MEKSYK
Ludność: 117 mln HDI: 0.77
Eksportuje:
-ð Ropa naftowa, gaz ziemny
-ð Silniki samochodowe, maszyny
-ð ArtykuÅ‚y elektryczne i elektroniczne
-ð Srebro
-ð baweÅ‚na, odzież
-ð woÅ‚owina, drób, ryby
-ð warzywa, kawa, trzcina cukrowa
Importuje:
-ð maszyny i urzÄ…dzenia dla przemysÅ‚u, maszyny rolnicze
-ð Stal
-ð UrzÄ…dzenia elektryczne
-ð Części do samochodów i samolotów
Lider produkcji:
-ð Awokado, cebula, limonka, krokosza, opuncja, papryka, chili, papaja
-ð Miedz
, cynk, srebro, ruda ołowiu, bizmutu, ropa naftowa, antymon, arsen, uran
-ð Samochody
Struktura PKB: handel 61%, przemysł 33%, rolnictwo 4%.
Bariery rozwoju:
-ð Uzależnienie od USA, cen surwców
-ð MaÅ‚e wpÅ‚ywy podatkowe
-ð Niska kultura pracy  maÅ‚a wydajność
-ð Brak bezpieczeÅ„stwa publicznego
-ð Walka z biznesem narkotykowym
-ð Istnienie monopoli i duopoli
-ð SÅ‚aba konkurencyjność
-ð Bieda, nierównoÅ›ci spoÅ‚eczne
-ð Przemyt broni z USA
-ð Niskie kwalifikacje pracowników
-ð Korupcja
Możliwości rozwoju:
-ð Stabilność makroekonomiczna
-ð Inwestycje w sferÄ™ socjalnÄ…
-ð Utrzymywanie wzrostu gospodarczego na odpowiednim poziomie
-ð ZwiÄ™kszanie siÄ™ liczby ludnoÅ›ci
-ð Popyt na surowce
-ð OszczÄ™dność ze strony firm
-ð Bliskość amerykaÅ„skiego rynku
-ð DziaÅ‚ania prorozwojowe
-ð Silne uprzemysÅ‚owienie kraju
-ð Niska inflacja, deficyt budżetowy
-ð Odporność na kryzys w strefie euro
Obecna sytuacja ekonomiczna Meksyku efektem zmian przeprowadzonych w ciÄ…gu ostatnich 25 lat. Realizacja w
latach 80-tych i 90-tych szeregu reform poprawiających stabilność makroekonomiczną, liberalizujących handel i
inwestycje oraz zapewniających stały wzrost PKB i stabilną inflację. 18. miejsce w rankingu najdynamiczniej
rozwijających się gospodarek świata 2013. Ważny producent ropy naftowej. Istotne powiązania z USA  Meksyk
najważniejszym sojusznikiem w regionie latynoamerykańskim. Główna bariera: uzależnienie sytuacji kraju od sytuacji
w USA. Dużo możliwości dalszego rozwoju głównie dzięki stabilności makroekonomicznej i atrakcyjności pod
względem kosztów pracyi wytwórczości dla innych państw.
SINGAPUR
Ludność: 5,35 mln
Społeczeństwo: ciężko pracuje, by spłacić kredyty na najdroższe mieszkania świata, lubią zakupy i podróże,
punktualność, rygorystyczny system prawny. Cenzura mediów, kara śmierci, przetargi na pozwolenie na samochód.
Rozwój kapitału ludzkiego, darmowa edukacja.
Gospodarka: usługi 69%, przemysł 31%, rolnictwo 0,1%.
Przemysł:
-ð Komputerowy
-ð SprzÄ™t medyczny
-ð Aparatura pomiarowa
-ð Zegarki
-ð SprzÄ™t audiowizualny
-ð Rafinerie
Partnerzy handlowi: Mazlezja, USA, Chiny, Indonezja
Eksport:
-ð Maszyny i urzÄ…dzenia,
-ð Dobra konsumpcyjne
-ð Produkty ropopochodne
Import:
-ð Maszyny i aparatura optyczna, naukowa
-ð Ropa naftowa
-ð ArtykuÅ‚y spożywcze
Bariery rozwoju:
-ð Brak istotnych surowców naturalnych
-ð Bardzo maÅ‚a powierzchnia kraju uniemożliwiajÄ…ca rozwój rolnictwa
-ð Konieczność importowania praktycznie wszystkiego, co jest niezbÄ™dne do życia
-ð Niekorzystne geopolityczne poÅ‚ożenie miÄ™dzy MalezjÄ… i IndonezjÄ…
-ð Uzależnienie od wolnocÅ‚owego handlu
-ð Duże zróżnicowanie etniczne spoÅ‚eczeÅ„stwa
Szanse rozwoju:
-ð PoÅ‚ożenie geograficzne
-ð Dobrze rozwiniÄ™ta infrastruktura
-ð Globalizacja  stworzenie odpowiednich warunków gospodarczo-politycznych dla inwestorów zagranicznych
-ð Stabilizacja polityczna
-ð Åšwiadomość koniecznoÅ›ci pomnażania kapitaÅ‚u ludzkiego
-ð Planowanie i podporzÄ…dkowywanie dziaÅ‚aÅ„ rzÄ…du do ustalonych strategii, które na bieżąco sÄ…
dostosowywana do panujących warunków mikro- i makroekonomicznych