I rok, studia niestacjonarne, Z

Podstawy finansów

Wykład III.

Przedmiot badań nauki finansów

Metody wykorzystywane w nauce finansów Przedmiot badań nauki finansów

???

Metody wykorzystywane w nauce finansów

• Metoda poznania naukowego

• Metoda ekonomii politycznej

• Metody prakseologiczne

• Metody statyczne i dynamiczne

• Metoda prób i błędów (związany jest z nią efekt opóźnień czasowych)

• Model w nauce finansów

Metoda poznania naukowego

• obserwacja

• eksperymentowanie

• prognozowanie

Metoda ekonomii politycznej

Metoda ta sprowadza się do trzech następujących po sobie procesów myślowych I etap – abstrakcja – myślowe wyodrębnienie istotnych elementów procesu gospodarczego oraz zachodzących między nimi związków (ustalenie praw ekonomicznych) II etap – stopniowa konkretyzacja - wprowadzenie do praw ekonomicznych także elementów nieistotnych; uwzględnienie coraz bardziej szczegółowych cech badanej rzeczywistości III etap – weryfikacja – empiryczne sprawdzenie rezultatów uzyskanych z dwóch pierwszych etapów postępowania badawczego

Metoda ekonomii politycznej

Zastosowanie:

a) uchwycenie zależności między udzielaniem i spłacaniem kredytów bankowych a wielkością podaży pieniądza

b) uchwycenie zależności między wielkością udzielanych kredytów a oszczędnościami 1

pieniężnymi

Zadania prakseologii

1. Poszukiwanie najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność 2. Konstruowanie i uzasadnianie dyrektyw praktycznych, tj. nakazów i zakazów oraz zaleceń i przestróg dotyczących wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu 3. Wypracowanie systemu pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji, a także zmierzanie do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń 4. Typologia działań połączona z dociekaniem przyczyn ich powodzeń lub niepowodzeń Metody prakseologiczne

• Metoda porównania nakładów z efektami

• Metoda porównania kosztów i korzyści

• Metoda bilansowa

Metoda porównania nakładów z efektami

• polega na przyjęciu założenia, że ustalenie rezultatów działalności gospodarczej człowieka możliwe jest po dokonaniu pomiaru i porównaniu ponoszonych nakładów i osiąganych efektów

• ma szczególne znaczenie dla nauki o finansach, gdyż występujące dane mają charakter wymierny (ceny, przychody, koszty)

• ma dwie odmiany:

o

maksymalizacja efektów przy danych nakładach o

minimalizacja nakładów przy danych efektach

• stosowana przy jednolitym mierniku - pieniądzu Metoda porównania kosztów i korzyści

• Stosowana w sytuacji, gdy nie można wykorzystać jednolitego miernika

• Zastosowanie uzależnione od możliwości kwantyfikowania stopnia osiągnięcia założonego celu

• Wykorzystywane są jednostki fizyczne (np. stan liczebny armii, liczba porad lekarskich, liczba łóżek w szpitalach)

Metoda bilansowa

• Stosuje się do badania przeszłości, jak i planowania zjawisk finansowych

• Pozwala ustalić stan równowagi i stopień nierównowagi badanego elementu rzeczywistości gospodarczej

2

• Zasada podwójnego zapisu (między różnymi podmiotami, w ramach jednego podmiotu) Metody statyczne i dynamiczne

• Metoda strumieniowa – przedmiotem obserwacji są strumienie pieniężne przepływające pomiędzy podmiotami

• Metoda zasobowa – „unieruchomienie” zjawisk finansowych w czasie

• Metoda strumieniowo-zasobowa

Model w nauce finansów

• jest narzędziem poznania

• służy zmniejszeniu stopnia złożoności (uproszczenia) opisu badanego zjawiska, aby je lepiej poznać, zbadać, zaprojektować, zmieniać

• jego celem jest zbadanie wybranej rzeczywistości (obiektu), związków, parametrów

• podstawę budowy modeli stanowi matematyka – uniwersalność jej języka pozwala wykrywać sprzeczności i ułatwia weryfikację przyjętych założeń Rodzaje modeli

a) modele teoretyczne (nominalne) - konstruowane w celu rozwiązania określonego problemu naukowego

b) modele realne – dostatecznie podobne, analogiczne do badanego układu rzeczywistości, przejście od idealizacji do konkretyzacji

3