Czynniki rozwoju lokalnego

Tabela 1. Klasyfikacja egzogenicznych czynników rozwoju lokalnego wg podobień stwa wybranych ich cech.

Grupa

Podgrupa

Czynnik

systemowo-

ustrój

a.)

demokracja,

prawne

b.)

praworzą dność ,

c.)

prawo własnoś ci.

urynkowienie

d.)

swoboda zawierania umów,

e.)

wolność kształtowania cen,

f.)

swoboda podejmowania działalnoś ci gospodarczej,

g.)

monopolizacja.

subsydiarność

h.)

ustrój samorzą du terytorialnego,

i.)

decentralizacja.

organizacja

j.)

organizacja ponadlokalnych samorzą dowych i administracyjnych systemów usług pu-

blicznych

polityczne

władcze

k.)

władze ponadlokalne i ich szeroko rozumiana jakość oraz stabilność .

program rozwoju społeczno-

l.)

rola jaką władze zwią zkowe przypisują terytorialnej strategii rozwoju pań stw-członków i

gospodarczego zwią zku mię -

wynikają ce z niej akty prawa, zobowią zania i przedsię wzię cia sprzyjają cego rozwojowi lokalnemu.

dzypań stwowego

program rozwoju społeczno-

m.)

rola jaką władze pań stwowe przypisują terytorialnej strategii rozwoju pań stwa i wynikają -

gospodarczego kraju

ce z niej akty prawa i przedsię wzię cia sprzyjają cego rozwojowi lokalnemu.

program rozwoju społeczno-

n.)

rola jaką władze samorzą dowe wojewódzkie i powiatowe przypisują sobie we wspieraniu

gospodarczego

(strategia) rozwoju lokalnego oraz wynikają ce z niej działania mu służą ce.

jednostek samorzą du teryto-

rialnego wyż szych szczebli

decyzje

o.)

decyzje podejmowane indywidualnie w stosunku do danego układu lokalnego, np. decy-

zje alokacyjne, interwencyjne lub restrukturyzacyjne.

antyś rodowiskowe

p.)

ponadlokalne zanieczyszczenia ś rodowiska i ich ź ródła oraz inne ponadlokalne czynniki

zmian lokalnych ekosystemów.

logistyczne

q.)

tranzyt towarów, ludzi i informacji przez teren układu lokalnego.

geopolityczne

r.)

suwerenność ,

s.)

polityka władz centralnych w stosunku do bliż szych i dalszych pań stw,

t.)

polityka bliż szych i dalszych pań stw w stosunku do kraju,

u.)

globalizacja gospodarcza, polityczna, kulturowa,

v.)

terroryzm mię dzynarodowy.

infrastruktu-

infrastruktura techniczna o w.)

struktura, lokalizacja, jakość i dostę pność infrastruktury energetycznej, wodnej, hydro-

ralne

charakterze ponadlokalnym

technicznej, kanalizacyjnej, transportowej i telekomunikacyjnej.

infrastruktura

społeczna

o x.)

struktura, lokalizacja, jakość i dostę pność placówek edukacyjnych, ochrony zdrowia, po-

charakterze ponadlokalnym

mocy społecznej, bezpieczeń stwa publicznego.

gospodarcze

rynki

y.)

popyt ponadlokalny na zasoby, produkty, usługi, wiedzę generowane przez układ lokalny,

z.)

ponadlokalna podaż zasobów, produktów, usług, wiedzy i ś rodków finansowych pożą da-

nych na terenie układu lokalnego.

niekomercyjna, ponadlokalna aa.)

struktura, lokalizacja, jakość i dostę pność placówek konsultacyjnych, poś rednictwa kapi-

infrastruktura otoczenia biz-

tałowego, promocyjnych itp.

Grupa

Podgrupa

Czynnik

nesu

prawo gospodarcze

bb.)

ogólnopań stwowe i mię dzynarodowe akty prawne regulują ce działalność podmiotów go-

spodarczych.

zewnę trzne podmioty gospo-

cc.)

władze zewnę trznych podmiotów gospodarczych i ich decyzje podejmowane w stosunku

darcze

do układu lokalnego, np. decyzje inwestycyjne, dystrybucyjne itp.

dd.)

zewnę trzne władze lokalnych podmiotów gospodarczych i ich decyzje podejmowane w

stosunku do tych podmiotów, np. decyzje restrukturyzacyjne, inwestycyjne itp.

ee.)

organizacje zewnę trznych podmiotów gospodarczych obejmują ce zasię giem swojego

oddziaływania układ lokalny.

praca

ff.)

ponadlokalne zasoby pracy oddziałują ce na układ lokalny.

kapitał

gg.)

kapitał zewnę trzny transferowany do układu lokalnego.

zwią zki zawodowe

hh.)

ponadlokalne zwią zki zawodowe i ich działalność .

innowacje

ii.)

odkrycia, wynalazki, prototypy, nowe formy organizacji produkcji i pracy itp.

klimatyczne

jj.)

opady,

kk.)

nasłonecznienie,

ll.)

temperatura,

mm.) wiatr.

społeczne

migracje

nn.)

skłonność ludnoś ci zewnę trznej do osiedlania się na terenie układu lokalnego,

oo.)

ludność zewnę trzna osiedlają ca się na terenie układu lokalnego.

szczególne preferencje

pp.)

akty prawne gwarantują ce zadość uczynienie szczególnym preferencjom danego społe-

czeń stwa (np. zakaz reklamy uż ywek),

qq.)

pozaprawne normy społeczne: obyczaje, normy etyczne, kanony honoru itp.

kultura zewnę trzna

rr.)

elementy szeroko rozumianej kultury zewnę trznej oddziałują ce na społeczność lokalną

(poglą dy, wartoś ci, zachowania społeczne, mody itp.).

organizacje

ss.)

ponadlokalne, niekomercyjne organizacje społeczne, których zasię g oddziaływania obej-

muje układ lokalny.

opinie

tt.)

obiegowe opinie społecznoś ci zewnę trznej na temat układu lokalnego.

informacyjne

uu.)

ponadlokalne systemy dystrybucji informacji obejmują ce swoim zasię giem układ lokalny,

vv.)

prognozy dotyczą ce egzogenicznych czynników rozwoju danego układu lokalnego.

inne

ww.)

niektóre endogeniczne czynniki rozwoju lokalnego zlokalizowane w są siednich układach

lokalnych jeś li obejmują zasię giem oddziaływania dany układ lokalny (np.: zasoby, obiekty histo-

ryczne, wydarzenia),

xx.)

niektóre fakty historyczne dotyczą ce otoczenia układu lokalnego,

yy.)

pozafinansowe oddziaływanie zlokalizowanych poza układem lokalnym instytucjonalnych

i społecznych partnerów współpracują cych z samorzą dem oraz organizacjami społecznymi.

zz.)

czynniki epidemiologiczne i epizoologiczne pochodzą ce spoza terenu układu lokalnego.

Tabela 2. Klasyfikacja endogenicznych czynników rozwoju lokalnego wg podobień stwa wybranych ich cech.

Grupa

Podgrupa

Czynnik

systemowe

prawne

a.)

akty prawa lokalnego (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zwolnienia z podatków itp.).

władcze

b.)

władze lokalne i ich szeroko rozumiana jakość .

organizacyjne

c.)

organizacja lokalnych systemów samorzą dowych usług publicznych oraz systemu zarzą dzania nimi,

d.)

organizacja lokalnych podsystemów ponadlokalnych samorzą dowych i administracyjnych usług pu-

blicznych.

własnoś ciowe

e.)

struktura własnoś ci endogenicznych czynników rozwoju lokalnego.

społeczne

ludność

f.)

mieszkań cy układu lokalnego, jako konsumenci lokalnych czynników rozwoju (liczba mieszkań ców),

g.)

gę stość zaludnienia,

h.)

wiek.

migracje

i.)

skłonność mieszkań ców do trwałego opuszczania układu lokalnego.

kultura

j.)

społeczne wartoś ci lokalne,

k.)

elementy szeroko rozumianej kultury lokalnej (sztuka, tradycja, zwyczaje, ubiór, kuchnia, muzyka, ar-

chitektura, wierzenia itp.),

l.)

zdolność do absorpcji elementów kultury ponadlokalnej.

wiedza

m.)

pozagospodarcze wykształcenie i doś wiadczenie.

organizacje

n.)

lokalne niekomercyjne organizacje społeczne.

patologie

o.)

przestę pczość , narkomania, alkoholizm itp.

osobowość

p.)

cechy osobowoś ci mieszkań ców układu lokalnego: potrzeby, obawy, skłonność do planowania, aktyw-

ność , inicjatywność , poglą dy itp.

polityczne

centralne

q.)

endogeniczna koncentracja egzogenicznych funkcji decyzyjnych i lobbyingowych.

lokalne

r.)

gotowość i zdolność lokalnych elit politycznych w zapewnienia politycznych warunków akceleracji

rozwoju lokalnego oraz czynnoś ci temu służą ce.

zasobowe

naturalne

s.)

kopaliny,

t.)

gleby,

u.)

flora,

v.)

fauna,

w.)

wody powierzchniowe i podziemne,

x.)

ukształtowanie terenu,

y.)

budowa geologiczna,

z.)

krajobraz,

aa.)

mikroklimat,

bb.)

promieniowanie.

pracy

cc.)

podaż , struktura i jakość lokalnej siły roboczej.

kapitałowe

dd.)

kapitał lokalnych podmiotów prywatnych i publicznych.

Grupa

Podgrupa

Czynnik

historyczne

ee.)

obiekty, fakty i przekazy historyczne.

intelektualne

ff.)

wiedza i doś wiadczenie lokalnych podmiotów gospodarczych,

gg.)

wiedza i doś wiadczenie mieszkań ców,

hh.)

lokalne placówki naukowo-badawcze i ich, skutkują ca zmianami układu lokalnego, działalność ,

ii.)

lokalne innowacje, wynalazki itp.

przestrzenne

jj.)

rozmiar, struktura zagospodarowania przestrzeni układu lokalnego,

kk.)

lokalizacja przestrzenna endogenicznych czynników rozwoju na terenie układu lokalnego.

gospodarcze

ll.)

lokalne podmioty gospodarcze i tworzony przez nie popyt oraz podaż ,

mm.) technologie i formy organizacji pracy stosowane przez lokalne podmioty gospodarcze,

nn.)

struktura gospodarcza układu lokalnego,

oo.)

produkty i usługi wytwarzane na terenie układu lokalnego,

pp.)

lokalne organizacje podmiotów gospodarczych,

qq.)

lokalna infrastruktura otoczenia biznesu (banki, firmy konsultingowe, ubezpieczeniowe, leasingowe)

rr.)

skłonność społecznoś ci lokalnej do podejmowania działalnoś ci gospodarczej na własny rachunek,

ss.)

działają ce na terenie układu lokalnego zwią zki zawodowe.

infrastruk-

infrastruktura tech-

tt.)

struktura, lokalizacja, jakość i dostę pność infrastruktury energetycznej, wodnej, hydrotechnicznej, ka-

turalne

niczna o charakte-

nalizacyjnej, transportowej i telekomunikacyjnej.

rze lokalnym

infrastruktura spo-

uu.)

struktura, lokalizacja, jakość i dostę pność placówek edukacyjnych, ochrony zdrowia, pomocy społecz-

łeczna o charakte-

nej, bezpieczeń stwa publicznego.

rze lokalnym

informacyjne

vv.)

lokalne systemy dystrybucji informacji (prasa, radio, telewizja) oraz informacje, które dystrybuują ,

ww.)

lokalne systemy dystrybucji informacji o układzie lokalnym poza jego teren (organizacje promocyjne,

prasa, radio, telewizja) oraz informacje przez nie propagowane,

xx.)

prognozy dotyczą ce endogenicznych czynników rozwoju danego układu lokalnego oraz rozwoju ukła-

du lokalnego lub zmian poszczególnych składowych układu lokalnego.

mieszkalne

yy.)

zasoby nieruchomoś ci wykorzystywanych do celów mieszkalnych.

antyś rodowiskowe

aaa.)

lokalne ź ródła zanieczyszczeń ,

bbb.) zanieczyszczenia już znajdują ce się w ekosystemach, wodzie i glebie.

inne

zz.)

niewykorzystywane, w ż aden sposób, w danym momencie budynki, budowle, elementy infrastruktury

technicznej, maszyny, urzą dzenia oraz inne obiekty bę dą ce wynikiem działalnoś ci człowieka,

aaa.)

wydarzenia na terenie układu lokalnego (np. protesty społeczne, katastrofy, klę ski ż ywiołowe itp.),

bbb.) szkody górnicze,

ccc.)

niektóre fakty z historii układu lokalnego,

ddd.) endogeniczne czynniki epidemiologiczne i epizoologiczne.