Scenariusz lekcji na temat: Hołd złożony potędze wielkich uczuć w wierszu C.K. Norwida pt. „W Weronie”.
Cele lekcji:
Doskonalenie umiejętności interpretacji utworu poetyckiego.
Wywołanie refleksji na temat różnych postaw wobec tego samego zjawiska.
I Część wstępna:
Uczniowie wypowiadają się na temat Romea i Julii na podstawie znajomości dramatu Szekspira. Odpowiadają na pytanie nauczyciela, czego ci bohaterowie stali się symbolem.
Dobierają zwroty i wyrażenia frazeologiczne ze słowem „miłość”. Mogą to być następujące związki frazeologiczne:
umrzeć z ............ aż po grób zapłonąć z .............. zwyciężająca śmierć wzniecić ................ wielka, szczera, prawdziwa, głęboka wzbudzić ................ miłość nieprzemijająca, wyznać ............... od pierwszego wejrzenia pałać ................ tragiczna darzyć .............. wzajemna ważniejsza od życia
Zapisanie tematu.
II Część zasadnicza:
Wiersz C.K. Norwida nawiązuje do historii Romea i Julii. Posłuchajcie recytacji. ( Można odtworzyć z kasety piosenkę).
Po samodzielnym przeczytaniu wiersza uczniowie:
1) zastanawiają się nad podmiotem lirycznym wiersza ( kim jest – obserwatorem, świadkiem sytuacji, jej interpretatorem; w jakich czasach żyje; czy jest postacią współczesną bohaterom)
2) wyodrębniają obrazy poetyckie tworzące sytuację liryczną wiersza, głośno odczytując odpowiednie fragmenty:
a) niebo
b) widok z nieba
c) reakcję nieba
a) niebo – określone za pomocą epitetów metaforycznych: spłukane ( deszczem), poruszone ( gromem ), łagodne (oko ), które pełniąc funkcję emocjonalną, wprowadzają nastrój spokoju i łagodności po burzy. Interpretacja metafory „oko błękitu” prowadzi do symbolu religijnego, który oznacza Boga. Personifikacja nieba, które oznacza Boga ( wartość stałą, nieprzemijającą ), prowokuje do pytań:
b) co niebo widziało? ( miłość i tragiczne śmierci Romea i Julii) co widzi teraz? Odpowiedź zawiera obraz drugi ( skutki tej tragedii – obraz zniszczenia, którego dokonała nienawiść)
c)jak zareagowało?
Notatkę z lekcji może stanowić rysunek: oko w trójkącie oznaczającym Boga zrzucające
„gwiazdę”
Podmiot liryczny przedstawia 2 postawy wobec reakcji nieba. Kto prezentuje te postawy?
Ludzie uczeni uznają gwiazdę za zwykłe zjawisko: kamień, meteoryt Cyprysy – za: łzę.
Co oznaczają te postawy?
Uzupełnijcie rysunek o schematy postaci ludzi i cyprysów.
Spróbujcie skorzystać z cytatów, które przygotowałam. Wybierzcie lidera, który odczyta i wyjaśni znaczenie wybranych wspólnie cytatów.
Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują kartki z poleceniami i zestawy różnych cytatów.
Tekst poleceń:
1) odrzućcie te cytaty, które nie dotyczą problematyki wiersza.
2) wybierzcie ten cytat, który pomaga zrozumieć wiersz.
3) wybierzcie ten cytat, który waszym zdaniem najtrafniej odzwierciedla postawę podmiotu lirycznego i spróbujcie uzasadnić wybór.
Cytaty:
Grupa I
„Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela”
„... a z nich najważniejsza jest miłość” / Jezus /
„Bóg jest zawsze w pobliżu ludzi okazujących sobie miłość” /J. H. Pestalozzi /
„Wszystko przeszło, a czemuż nie przejdą łzy moje” / A. Mickiewicz /
„Obojętność jest jak lód polarny na biegunach: zabija wszystkich „/H. Balzak /
„Jest rzeczą niemożliwą, żeby człowiekowi wystarczyły rzeczy tego świata” / J. Sadzik Grupa II
„Schlebianie przysparza przyjaciół, prawda – wrogów”
„Ryby łowią sieciami, ludzi pięknymi słowami”
„Pochylamy się przed inteligencją, klękamy zaś przed dobrocią”.
„Miłość jest pierwszą wśród rzeczy nieśmiertelnych” / D. Alighieri /
„Kto prawdę powie, ten twój przyjaciel”
„Prawdziwą miłość poznaje się nie po jej sile, ale po czasie jej trwania”
Grupa III
„Nie ma maski, która mogłaby ukryć miłość tam, gdzie ona jest...” / La Rochefoucauld /
„Co źle się złącza, dobrze się rozwodzi”
„Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”
„Miłość powiększa i upiększa rzeczy, daje im oddech nieprzemijalności” / R. W. Emerson /
„Gdzież jesteś, o miłości, potęgo i chwało! Wy macie trwać na wieki” /A. Mickiewicz /
„ Miej serce i patrzaj w serce” / A. Mickiewicz
Grupa IV
„Mówią, że miłość to zaślepienie serca, a ja powiadam, że nie kochać to jest jego ślepota”
„Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko” / A. Mickiewicz /
„Bóg jest zawsze w pobliżu ludzi okazujących sobie miłość” /J. H. Pestalozzi /
„Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”
„Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta”
„Nieszczęśliwy jest rzeczą świętą” / Seneka /
Grupa V
„Strzeż mnie Boże od przyjaciół, od nieprzyjaciół sam się obronię” /Voltaire /
„Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”
„Nierozsądne jest kierować się zawsze tylko rozsądkiem” / K. Bunsch /
„Co źle się złącza, dobrze się rozwodzi”
„Świat staje się piękny w wymiarach serca” / O. Elitis /
„Miłość jest pierwszą wśród rzeczy nieśmiertelnych” / D. Alighieri /
Wybrane cytaty mówią o przewadze uczuć nad rozumem.
Ludzie uczeni kierują się rozumem, wiedzą o świecie, wierzą w to, co widzą, nie pozwalają rządzić uczuciom.
Cyprysy są elementem przyrody, nie kierują się rozumem, raczej intuicją, tzn. poznaniem opartym na uczuciach.
Za którą z nich opowiada się, waszym zdaniem, podmiot liryczny?
W tym celu przyjrzyjmy się odpowiednim fragmentom wiersza:
Zinterpretujmy metaforę: „spada i groby przecieka” ( łza oznacza współczucie, żal z powodu śmierci zakochanych, wybaczenie w związku z ich samobójczą śmiercią ) Zwróćcie uwagę na zdrobnienie imienia Julii.
Wtrącenie „i mówią uczenie” stwarza dystans do wypowiedzi ludzi, wykrzyknienie: „i że nikt na nie nie czeka” może być oznaką wzburzenia podmiotu lirycznego.
Po czyjej stronie jest sympatia podmiotu lirycznego?
III Zakończenie:
Uzupełnijcie podpisy pod rysunkami o krótką informację na temat postaw. ( można użyć cytatów )
Odpowiedzcie na pytanie dotyczące stanowiska podmiotu lirycznego wobec prezentowanych postaw. Który z cytatów mógłby być odpowiedzią?
Zadanie domowe:
Naucz się recytować wiersz.