Mechanizm działania penicylin jest związany z hamowaniem budowy ściany komórkowej bakterii poprzez blokowanie peptydotransferazy.
Antybiotyki posiadające pierścień betalaktamowy:
●
penicyliny
●
cefalosporyny
●
monobaktamy
●
trójbaktamy
●
karbapanemy
●
penemy
PENICYLINY:
●
penicyliny naturalne
●
penicylina benzylowa
●
penicylina fenoksymetylowa
●
penicyliny półsyntetyczne
●
odporne na penicylazę gronkowcową
●
metycylina
●
kloksacyklina
●
diklosacylina
●
flukosacylina
●
nafcylina
●
szerokowachlarzowe
●
α aminopochodne
●
ampicylina
●
amoksycyklina
preparaty skojarzone:
●
ampicylina + sublaktam
●
amoksycyklina + klawulanian
●
Karboksy- ureido- i piperazynopochodne
●
tikarcylina
●
mezolcylina
●
piperacylina
preparaty skojarzone:
●
tikarcylina + klawulanian
●
piperacylina + tazobaktam
Spektrum działania penicylin:
− głównie Gram (+): paciorkowce, gronkowce, pneumokoki, laseczki beztlenowe
− nieliczne G(-): ujemne ziarniniaki (Neisseria meningitidis, N. Gonnorhoe)
− krętki (kiły)
− promieniowce
Wskazania: (benzylopenicylina i penicylina prokainowa)
− zapalenie płuc, opłucnej, oskrzeli
− ropnie
− angina
− meningokowe zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych
− ostre i przewlekłe zapalenie wsierdzia
− kiła
− rzeżączka
Benzylopenicylina beznatynowa (Debycylina).
Wskazania:
− przewlekłe zakażenie układowe bakteriami wrażliwymi na penicylinę
− choroba reumatyczna
− kiła
1 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
− przewlekłe zakażenie układu oddechowego
Dawkowanie:
• Benzylopenicylina 600 tyś- 1,2 mnl co 6 godzin (w chorobie reumatycznej do 20 mln na dobę)
• Penicylina prokainowa 1,2 mln- 2,4 mln co 12 lub 24 godzin
• Benzylopenicylina benzatynowa 600 tyś- 1,2 mln co 7 dni lub 1,8 mln co 14 dni Penicylina benzylowa
Wskazania:
●
Większość paciorkowców
●
Gram - ujemne ziarniaki Neisseria meningitidis, N. gonorhoe
●
Niektóre bakterie beztlenowe (Clostridium, Bacteroides)'
●
Krętki, promieniowce
Działania niepożądane
●
Reakcje uczuleniowe ze wstrząsem włącznie (0,005-0,05%)
●
Wysypka
●
Limfadenopatia
●
Eozynofilia
●
Po dużych dawkach drgawki
●
Zaburzenia elekrolitowe, zapalenie nerek
Penicylina benzylowa
Penicillinum crystallisatum 1 mln j.m.
Fiol. No 20
Rp.
S. Co 6 godzin 1 fiolka domięśniowo
Debycylina 1,2mln jm
Penicillinum crystallisatum 3 mln j.m.
In Amp No20
Fiol. No 10
S co 7dni jedna amp.
S. Co 4 godziny dożylnie 1 fiolka
Penicillinum crystallisatum 5 mln j.m.
Fiol. No 20
S. Co 6 godzin 1 fiolka dożylnie
Przy penicylinach uwaga na reakcje uczuleniowe:
PRÓBA UCZULENIOWA:
podanie s.c. 0,1ml Testarpenu. Obserwuje sie odczyn w stosunku do kontroli (NaCl). Kontrola po 30` lub 60`
Leczenie wstrząsu:
●
Adrenalina 0,5- 1,0 mg sc
●
Hydrokortyzon 300 – 500mg i.v.
●
calcium glubionate 1amp i.v.
●
Phenazolinum 0,1-0,7 mg i.v.
Fenoksypenicyliny
●
Są oporne na kwaśne środowisko soku żołądkowego, mogą być podawane doustnie Wskazania
●
Paciorkowce (spektrum przeciwbakteryjne węższe niż penicyliny benzatynowej) - angina Działania niepożądane
●
Zaburzenia flory jelitowej
●
Nudności
●
Biegunka
Fenoksypenicylina
Ospen tabl. :dawkowanie co 8 godzin (500 tys j.m; 1 mln j.m.; 1,5 mln j.m.) Ospen 400 zawiesina: co 8 lub 12 godzin 80 000 j.m.
2 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
Kloksacylina
●
Penicylina o wąskim spektrum przeciwbakteryjnym oporna na działanie penicylinazy.
●
Została zsyntetyzowana w celu zwalczania zakażeń wywołanych przez szczepy gronkowców wytwarzających penicylinazę. Potocznie określa się ją penicyliną przeciwgronkowcową Syntarpen - proszek do sporzadzania roztworu do wstrzykiwań iv.im. 0,5;1,0 po 20 fiol. Dorośli i dzieci po 13r.ż.2-6 g /d
Syntarpen - tabletki.0,5 ;16 tbl. Co 6 godzin 2 tbl. 1 godzinę przed jedzeniem, lub 2 po jedzeniu Aminopenicyliny:
− Gram (+): paciorkowce. Jest podatna na działanie wszystkich typów betalaktamaz
− Gram (-): Salmonella, Shigiella, E. Coli, H. influenzae, Bordetella pertusis, Proteus mirabilis
− wchłanianie z przewodu pokarmowego około 30- 40 %, pokarm dodatkowo upośledza wchłanianie- obecnie podawana jedynie parenteralnie.
Wskazania:
• zakażenie mieszaną florą bakteryjną
− układu moczowego
− oddechowego
− dróg żółciowych
− przewodu pokarmowego
− zwalczanie nosicielstwa w durach i paradurach
Ampicylina
●
Miała szerokie spektrum przeciwbakteryjne
●
Obecnie - wykazuje nadal dobrą skuteczność wobec paciorkowców
●
Jest podatna na działanie wszystkich typów beta laktamaz.
●
Wchłanianie z przewodu pokarmowego około 30-40-% - pokarm dodatkowo upośledza wchłanianie - powinna być podawana parenteralnie.
Działanie niepożądane
●
Wysypka skórna - pokrzywkowa
●
Wysypka skórna - grudkowo plamkowa niealergiczna (u chorych z mononukleozą zakażną lub białaczką limfatyczną)
●
Zaburzenia żołądkowo - jelitowe (biegunki)
Ampicillini 0,25 ; 0,5;1,0 proszek do sporządzenia zawiesiny im. iv. 2-6 g iv w 4-6 dawkach podzielonych.
Amoksycylina
●
Spektrum działania jak ampicylina
●
Wchłania się lepiej z przewodu pokarmowego niż ampicylina
●
Pokarm nie upośledza wchłaniania amoksycyliny
Duomox tabl: 125mg, 250mg, 375mg, 500mg, 750mg, 1000mg, - dawkowanie dla dorosłych 2x1 g Karbenicylina
Bakterie G- ujemne (pałeczki Enterobacteriacae, szczególnie Proteus
−
[posocznice leczenie empiryczne w połączeniu z Amikacyną],
−
Pseudomonas aeruginosa- zapalenie płuc, wsierdzia, opon mózgowo - rdzeniowych, )
−
Bakterie G- dodatnie - mała skuteczność głównie paciorkowce Nie wchłania się z przewodu pokarmowego
W zapaleniu opon mózgowo - rdzeniowych przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego Duże dawki powodują zaburzenia krzepnięcia krwi
Carbenicillini proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań im.iv 1,0 g Dawka 8-12 g /dobę w 4-ech dawkach w ciężkich infekcjach max. 40 g/dobę.
3 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
− stosowana wyłącznie w ciężkich zakażeniach wywołanych przez P. aeruginosa i Proteus Rp.
Timentin 1,6
10 amp
S. 1 amp co 8 godz dożylnie
Piperacylina
Ma największe spektrum przeciwbakteryjne ze wszystkich ureidopenicylin. Ma największą aktywność wobec Pseudomonos aeruginosa, oraz wobec Enterobacteriacae.
Piperacillin fiol 1,0; 2,0. 6-8 g/dobę iv, im
Inhibitory betalaktamaz
Przyczyny oporności na penicylinę:
− wytwarzanie betalaktamazy
− obniżenie przepuszczalności ścian komórkowych
− obniżenie syntezy specyficznych białek wiążących penicylinę (PBP) Gronkowce MRSA są oporne na:
− wszystkie antybiotyki i betalaktamazy
− aminoglikozydy
− linkozamidy
− makrolidy
Preparaty skojarzone:
kwas klawulanowy + amoksycyklina= Agumentin
kwas klawulanowy + tikarcylina= Timentin
sublaktam + ampicylina= Unasyn
tazobaktam + piperacylina = Tazocin
Cztery generacje cefalosporyn.
Spektrum działania:
• 1 generacja: głównie Gram (+), wrażliwe na βlaktamazy, umiarkowanie aktywne w zakażeniach H. influenzae, nie działa w zakażeniach Pseudomonas aeruginosa i beztlenowcach.
Rp. (Cefadroxil)
Duracef 0,5
kaps. No 20
S. Co 12 godzin 1 kapsułka
• 2 generacja: rozszerzone działanie o Gram (-), stabilne na betalaktamazy, skuteczne w zakażeniach H. influenzae, nie działa na P. aeruginosa. W zakażeniach beztlenowcami skuteczna jedynie cefamycyna
Rp. (Cefuroxym)
Zinnat 0,5
in amp. No 10
S. Co 12 godzin im lub iv
• 3 generacji:skuteczne w zakażeniach drobnoustrojami Gram (+) i (-), stabilne na betalaktamazy, duża skuteczność w zakażeniach H. influenzae, P. aeruginosa, aktywne w zakażeniach beztlenowcami
Rp. (Ceftriakson)
Oframax 1,0
Fiol. No 10
S. Stosować im lub iv 2 x na dobę
4 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
• 4 generacja: wyjątkowa oporność na betalaktamazy, skuteczne w zakażeniach Gram (+) i (-), duża skuteczność w zakażeniach H. influenzae i P. aeruginosa, aktywne w zakażeniach beztlenowcami Rp. (Cefepime dihydrochloride)
Maxipime 0,5
Fiol. No 10
S. Co 12 godzin 1 fiolka iv (im)
Karbapenemy
Spektrum działania:
− bardzo szeroki zakres działania. Skuteczne w zakażeniach drobnoustrojami Gram (+) i (-), aktywne w zakażeniach beztlenowcami.
Wskazania:
− ciężkie oporne na inne antybiotyki posocznice i zakażenia układu oddechowego, pokarmowego, moczowego, dróg rodnych, skóry, tkanek miękkich, stawów i kości.
Rp. (Imipenem + inhibitor enzymu)
Tienam
S. Jedna ampułka co 8 godzin
Monobaktamy.
Spektrum działania:
− wykazują bardzo silne działanie bakteriobójcze w stosunku do bakterii Gram (-).
Wskazania:
− ciężkie, oporne na inne antybiotyki zakażenia układu moczowego, przewodu pokarmowego (powikłania pooperacyjne), dróg rodnych, kości, stawów, skóry i tkanek miękkich.
Rp. (aztreonam)
Azactam 1,0
Fiol. No 10
S. Co 8 godzin 1 fiolka iv (im)
Tetracykliny.
Hamują biosyntezę białka i procesów fosforylacji w komórkach bakteryjnych. Wiążą się z podjednostką 30 S rybosomu.
• Teoretycznie bardzo szeroki zakres działania
• Gram (+): gronkowce, paciorkowce, dwoinka zapalenia płuc
• Gram (-): E. Coli, Brucella, Shigiella, Vibrio cholerae, Bordetella pertussis
• Rickettsiae, Mycoplama, Chlamydia
• Skutkiem długotrwałego, nieuzasadnionego stosowania występuje powszechnie oporność na tertacyklinę.
Działania niepożądane
●
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka, rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego o etiologii Clostridium difficile, zapalenie jamy ustnej, języka, przełyku, owrzodzenie przełyku, bóle w nadbrzuszu; nadwrażliwość na światło,
●
odkładanie się w kościach i zębach w okresie wzrostu,
●
wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
●
potęgowanie istniejącej niewydolności nerek,
●
zwiększenie stężenia azotu pozabiałkowego,
●
zaburzenia rytmu,
●
reakcje uczuleniowe,
●
nadwrażliwość na światło, osutka,
●
nadkażenia drożdżakami i opornymi bakteriami;
●
lek może być ototoksyczny.
●
W przypadku przedawkowania hepatotoksyczność.
5 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
Doksycyklina 0,1
Kaps. No 10
S. W pierwszej dobie 2 kaps, potem 1 kaps na 24 godziny
Antybiotyki aminoglikozydowe.
Mechanizm działania:
− hamują syntezę białka. Wiążą się z podjednostką 30 S rybosomu bakteryjnego co powoduje powstawanie “fałszywych” białek o niewłaściwej sekwencji aminokwasów, łącznie z penicylinami daje doskonały efekt.
Naturalne:
− streptomycyna
− neomycyna
− kanamycyna
− gentamycyna
− tobramycyna
Półsyntetyczne:
− netylomycyna (pochodna sisonycyny)
− amikacyna (pochodna kanamycyny A)
Spektrum działania:
− są podstawowymi lekami ostrych uogólnionych zakażeń wywołanych przez pałeczki jelitowe i niektóre inne tlenowe pałeczki Gram (-).
Przeciwwskazania:
− nadwrażliwość
− ostra niewydolność nerek i wątroby
− znaczne upośledzenie słuchu
− ciąża
− przy podawaniu doustnym zapalenia, niedrożność jelit, zespół złego wchłaniania Działania niepożądane:
− nefrotoksyczne
− ototoksyczne
− depresja (po streptomycynie)
− alergia skórna
− hypertermia
Rp.
Gentamycini 0,08
in Amp. No 10
S. Co 12 godzin 1 ampułka im
Rp.
Biodacyna1,0
in Amp. No 10
S. Co 12 godzin 1 ampułka im
Rp.
Neomycyna 0,25
in tabl. No 16
S. 4 tabl co godzina w ciągu 4 godzin, a następnie po 4 tabl co 4 godziny w ciągu 3 dni przed zabiegiem
6 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
Mechanizm działania:
− wiąże się z rybosomem bakterii z pojednostką 50 S. Następuje zahamowanie translokacji peptydylotransferazy i uszkodzenie biosyntezy białek bakterii.
Spektrum:
− zakres działania makrolidów jest zbliżony do zakresu działania penicylin naturalnych.
Rozszerzone o Chlamydia spp, Campylobacter spp, Bordetella pertussus, Mycoplasma pneumoniae
Rp. (Azithromycin)
Sumamed 0,5
tabl. No 3
S. 1 tabl na dobę
Rp. (Spiramycin)
Rovamycin 3 mln j.m.
S. 1 tabl co 12 godzin
Linkozamidy.
Mechanizm działania:
− antybiotyki te podobnie jak chloramfenikol i makrolidy hamuja biosyntezę białek bakteryjnych, wiążąc się z podjednostką 50 S rybosomu.
Spektrum działania:
− hamuje rozwój bakterii Gram (+), szczególnie bakterii beztlenowych, nie mają żadnego wpływu na bakterii tlenowe Gram (-). Działa również na Plasmodium, Mucoplasma spp, Chlamydia spp.
Wskazania:
− zakażenia kości i stawów
− zakażenia zębów i jamy ustnej
− w zapaleniach otrzewnej i ropnia w jamie brzusznej lub miednicą zniszczoną zakażeniem kałowym (łącznie z innymi antybiotykami np. Aminogliozydami) Antybiotyki peptydowe.
Klasyfikacja:
• Cykliczne antybiotyki peptydowe
− Bacitracyna
• Glikopeptydy
− Feikoplanina
− Wankomycyna
• Lipopeptydy
• Streptograminy
− Chinupristyna
− Dalfopristyna
Streptograniny- tlenowce i beztlenowce Gram (+), a także Gram (-).
Rp. (Chinupristyna/ Dalfopristyna)
Synercid
in Amp. No 10
S. Co 8 godz w 5% glukozie przez 60 min iv
Stosowane w szpitalnych zapaleniach płuc, zakażeniach skóry.
Wankomycyna- wskazaniem są ciężkie zakażenia gronkowcowe (oporne na metacylinę) i paciorkowce oporne na antybiotyki betalaktamowe (podawana parenteralnie).
7 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
Podział:
• 1 generacji (chinolony)
− kwas nalidyksowy
− kwas pepmidymowy
− cinoksacym
• 2 generacji (fluorochinolony)
− pefloksacyna
− ciprofloksacyna
− norfloksacyna
− ofloksacyna
− lewofloksacyna
• 3 generacji
• 4 generacji
− moksifloksacyna
− lomefloksacyna
Wskazania: w zakażeniach dróg moczowych- głównie Gram (-), E. Coli, Klepsiellae pneumoniae, Proteus mirabilis, P. aeruginosa.
Leki pierwszego rzutu w :
− ostrym zapaleniu dolnych dróg moczowych
− ostrym odmiedniczkowym zapaleniu nerek
− ostrym i przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego
− Zakażenia dolnych dróg oddechowych i H. influenzae, L. pneumoniae, Legionella pneumophilia, Proteus mirabilis, P. Aeurginosa.
− Zakażenia skóry i tkanek miękkich: Proteus mirabilis, P. Aeruginosa.
− Kości i stawów: Enterobacteriacae coloacae, P. Aeruginosa
− Biegunka zakaźna: E. Coli, Campylobacter jejuni, Shigiella flex.., Shigiella sonnei
− Dur brzuszny: Salmonella typhi
− Rzeżączka: Neisseria gonnorhoe
− Płucna postać wąglika: Bacillus anthracis
Przeciwwskazania:
− ryzyko uszkodzenia chrząstki stawowej u dzieci i młodzieży
− możliwość uszkodzenia ścięgien (ścięgno Achillesa)
− ostrożnie u pacjentów z zaburzeniami OUN
− unikać nasłonecznienia
− ostrożnie przy prowadzeniu pojazdów
Interakcje:
− Mg, Al, Ca, Fe, Zn- zmniejsza wchłanianie
− hamuje metabolizm teofiliny
− nasilenie działania przeciwzakrzepowego pochodnych kumaryn
− hamowanie eliminacji przez probenaid
− z NLPZ możliwość dreszcy
FLUOROCHINOLONY
●
Skomplikowane infekcje układu moczowego (norfloksacyna, ofloksacyna)
●
infekcje układu oddechowego wywołane przez Pseudomonas aeruginosa
●
przewlekłe zapalenie kości i szpiku przez bakterie gram ujemne
●
eradykacja S. Thphi u nosicieli
●
rzeżączka (norfloksacyna, ofloksacyna)
8 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
MBC ( minimal bacteriocidal activity) – najmniejsze stężenie bakteriobójcze; jest to najmniejsze stężenie antybiotyku potrzebne do zabicia komórki bakteryjnej.
MIC ( minimal inhibitory concentration) – najmniejsze stężenie hamujące; jest to najmniejsza ilość antybiotyku potrzebna do zahamowania wzrostu (i wstrzymywania procesów życiowych bakterii).
Wartości MBC i MIC są wyrażane w mg/ l, lub w ug/ ml.
Zakres działania:
1. Wąskie spektrum, ograniczone np. do ziarenkowców ( penicylina benzylowa, wankomycyna) 2. Szerokie spektrum, bakterie Gram (+), Gram (-), beztlenowce penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny, karbapenemy
Terapia celowana i Terapia empiryczna:
Bezwzględne wskazania do leczenia skojarzonego.
●
Wstępne leczenie wstrząsu septycznego
●
Zakażenie mieszane + posocznica, np. w przebiegu; Zapalenia otrzewnej, Zachłystowego zapalenia płuc
●
Zakażenia wywołane ciałami obcymi np. przez cewnik przedsionkowy,sztuczne zastawki serca,zapalenie wsierdzia,
●
zmniejszenie odporności np. w przebiegu, leukopenii
●
Białaczki
GŁÓWNE GRUPY ANTYBIOTYKÓW I CHEMITERAPEUTYKÓW
●
β laktamy – penicyliny, penicyliny z inhibitorem, cefalosporyny/ cefamycyny, monobaktamy, trójbaktamy, karbapanemy, penemy
●
Aminoglikozydy – streptomycyna, neomycyna, kanamycyna, gentamycyna, tobramycyna, netylmycyna, isepamycyna, amikacyna
●
Tatracykliny – doksycyklina, tatracyklina,
●
Makrolidy/ ketoidy
●
Stare: erytromycyna, spiramycyna, josamycyna,
●
Nowe: cykliczny węglan erytromycyny, roksytromycyna, klarytomycyna, azytromycyna, dirytromycyna
●
Ketolidy: trolitromycyna
●
Linkozamidy; linkomycyna, klindamycyna
●
Streptograminy; pristinamycyna, chinupristina, dalfopristina,
●
Oksazolidynony; linezolid
●
Glikopepydy; wankomycyna, teikoplanina
●
Chloramfenikol; detreomycyna
●
Polimyksyny; kolistna
●
Rifamycyny; rifampicyna
●
Sulfonamidy; kotrimoksazol
●
Nitroimidazole; metronidazol, ornidazol
●
Nirofurany; nitrofurantoina, furagin, nifuroksazyd
●
Chinolony; kwas pipemidynowy, norfloksacyna, pefloksacyna, ciprofloksacyna, ofloksacyna, lewofloksacyna, sparfloksacyna, moksifloksacyna, gemifloksacyna
●
Kwas fusydowy
Leki przeciwgrzybicze
●
Polieny; nystatyna, amfoterycyna B,
●
Azole; flukonazol, itrakonazol, ketokonazol, ekonazol, worikonazol,
●
Antymetabolity; 5 fluorocytozyna
9 Przygotowano: http://wojsk-lek.org
Leki przeciwwirusowe; acyklowir, didanozyna, famocyklowir,gencyklowir, indinawir, lamiwudyna, nalfinawir, ritonawir, sakwinawir, stawudyna, zalcytabina, zydowudyna PENICYLINY
1. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych - benzylopenicylina - duże dawki dożylne 2. infekcje kości i stawów - flukloksacyklina
3. infekcje skóry i tkanek miękkich - benzylopenicylina, flukloksacyklina; ugryzienia zwierząt 4. zapalenie krtani - fenoksymetylopenicylina doustnie
5. zapalenie ucha środkowego - amoksycyklina
6. zapalenie oskrzeli - amoksycyklina
7. infekcje dróg moczowych - amoksycyklina doustnie
8. rzeżączka - amoksycyklina doustnie
9. kiła - penicylina prokainowa domięśniowo
10. zapalenie wsierdzia - benzylopenicylina + aminoglikozydy 11. ciężkie zapalenia wywołane przez Pseudomonas aeruginosa - piperacylina dożylnie Podział antybiotyków na grupy w zależności od stopnia bezpieczeństwa GrupaA
Nie wpływają na występowanie wad rozwojowych, nie działają bezpośrednioi pośrednio toksycznie na płód:
Nystatyna miejscowo, cefaleksyna, erytromycyna, penicylina benzylowa G, penicylina fenoksymetylowa, kloksacyklina, ampicylina, amoksycylina Grupa B
B1 –badania na zwierzętach nie wykazały aby lek zwiększał częstość uszkodzeń płodu Mikonazol, pozostałe cefalosporyny, roksytromycyna, amoksycylina/klawulanian, tikarcylina, piperacylina, aztreonam, penicylina prokainowa, nitrofurantoina B2 – brak bdań na zwierzętach, dostępne dane nie wykazują aby lek zwiększał częstość występowania uszkodzeń płodu; znaczenie tych obserwacji u ludzi nie zostało ostatecznie wyjaśnione:
Ketokonazol, flukonazol, ciprofloksacyna, azytromycyna, norfloksacyna, trimetoprim, tynidazol, zydowudyna,
Grupa C
Lek poprzez swoje działanie farmakologiczne powoduje szkodliwe skutki – z wyjątkiem wad rozwojowych – u ludzkiego płodu lub noworotkaktóre mogą być odwracalne: Rifampicyna, kotrimoksazol, klarytromycyna, sulfonamidy, kwas fusydowy, wankomycyna karbapenemy
Grupa D
Lek powoduje, lub podejrzewa się, ze powoduje wady rozwojowe lub nieodwracalne uszkodzenie płodu ludzkiego może mieć również niepożądane działanie farmakologiczne: Aminoglikozydy, chinina, chlorochina, doksycyklina, metronidazol 10 Przygotowano: http://wojsk-lek.org