INSTRUMENTY
POCHODNE
Marcin Ponewczyński
Struktura rynku kapitałowego  rodzaje rynków
RYNEK
dóbr konsumpcyjnych dóbr
finansowy nieruchomości pracy
(towarów i usług) inwestycyjnych
waluty:
foreign exchange
walutowy
EUR, USD, JPY, GBP, CHF,
fx market
PLN, CZK, SKK, HUF&
obligacje akcje
capital market
kapitałowy
(instrumenty o charakterze (instrumenty o charakterze
wierzycielskim) właścicielskim)
towary:
godds market
towarowy ropa, stal, miedz
,
metale szlachetne, zbo\
a
bony skarbowe
rynek gotówkowy
(depozytowo-kredytowy) (T-Bills)
pieniÄ™\
ny money market
certyfikaty depozytowe papiery komercyjne
(certificate of deposit  CD) (commercial papers - CP)
Na ka\
dym z rynków występuje obrót instrumentami finansowymi typowymi dla danego runku
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 2
Struktura rynku kapitałowego  rynek regulowany vs. nieregulowany
Rynek finansowy
(w szczególności rynek kapitałowy)
rynek pierwotny rynek wtórny
rynek regulowany rynek nieregulowany
towarowy rynek
rynek kreowany
rynek giełdowy rynek pozagiełdowy instrumentów
przez banki
finansowych
RYNEK REGULOWANY  stale działający system obrotu, zapewnia inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji
rynkowych, jednakowe warunki nabywania i zbywania instrumentów, zorganizowany, podlegający
nadzorowi właściwego organu
RYNEK NIEREGULOWANY  nie ma ustalonego miejsca transakcji, nie musi spełniać wymogów rynku regulowanego
Rynek giełdowy  giełda, najwa\
niejszy i najbardziej znany segment rynku wtórnego, jt. rynek scentralizowany, istniejący
fizycznie.
w Polsce GPW, gdzie notowania odbywają się na dwóch rynkach: podstawowym i równoległym
Rynek pozagiełdowy  OTC over-the-counter, rynek zdecentralizowany, handel odbywa się za pośrednictwem sieci dealerskiej w
odró\
nieniu od rynku giełdowego, fizycznie istniejącego, przykładem tego rynku jest rynek walutowy
w Polsce np. MTS-CeTO S.A. prowadząca regulowany obrót pozagiełdowy
Towarowy rynek instrumentów finansowych  w Polsce jest to WGT S.A.  obrót towarami i niektórymi instrumentami finansowymi
Rynek kreowany przez banki  międzybankowy i na linii bank-klient
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 3
Struktura rynku kapitałowego  rynek kasowy i terminowy
Na ka\
dym rynku dokonywany jest obrót innymi instrumentami. Instrumenty te to instrumenty bazowe.
Rynek kasowy Instrumenty bazowe
(rynek natychmiastowy, (podstawowe, pierwotne,
ang. spot market, cash market) ang. underlyings).
handel rzeczywistymi ( fizycznymi ) instrumentami jak akcje, obligacje, waluty, towary, ale równie\
indeksy
rynku finansowego jak indeks giełdowy; np. na GWP WIG20
ceny podawane są według bie\
Ä…cych cen rynkowych
dostawa instrumentu następuje natychmiast lub w krótkim czasie (maksymalnie do miesiąca) jak w
przypadku ropy
Rynek terminowy Instrumenty pochodne
Instrumenty pochodne (derywaty, derywatywy) to zmodyfikowane instrumenty bazowe.
Instrument pochodny to instrument finansowy mający postać kontraktu, zawartego między dwoma stronami tj. kupującym
i sprzedającym, którego wartość/cena bezpośrednio lub pośrednio zale\
y (pochodzi) od wartości innego instrumentu
finansowego (np. akcji czy waluty lub towaru), zwanego instrumentem podstawowym.
Instrument pochodny "pochodzi" od instrumentu podstawowego lub jest wystawiony na instrument podstawowy.
UWAGA!!! Instrument pochodny mo\
e być jednocześnie instrumentem bazowym dla innego instrumentu pochodnego.
Obrót instrumentami bazowymi dokonywany jest na rynku kasowym a instrumentami
pochodnymi dokonywany jest na rynku terminowym.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 4
Instrumenty pochodne  cel stosowania
Cel stosowania instrumentów pochodnych
Instrumenty pochodne są wykorzystywane przez inwestorów do trzech
podstawowych celów:
zabezpieczenia (hedging)  transakcje zawierane w celu ograniczenia strat wynikajÄ…cych z inwestycji na rynku kasowym,
czyli zabezpieczenie inwestora przed zmianami ceny instrumentu podstawowego.
spekulacji  zawierane w celu osiągnięcia zysku wynikającego z przekonania o wzroście lub spadku wartości instrumentu
pochodnego, uzyskanie ponadprzeciętnych dochodów przy zało\
eniu, \
e inwestor poniesie ryzyko większe ni\

przeciętne.
arbitra\
u  zawierane w celu osiągnięcia zysku bez ponoszenia ryzyka dzięki jednoczesnemu zawarciu transakcji na rynku
kasowym i terminowym.
Rynek Kasowy (spotowy) Terminowy
bazowe pochodne
Instrumenty
kapitał zobowiązania, ryzyko
Transfer
Celem stosowania instrumentów pochodnych jest więc nie transfer kapitału
jak w przypadku akcji, obligacji lub walut, lecz transfer zobowiązań i ryzyka!!!
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 5
Instrumenty pochodne  klasyfikacje instrumentów
Derywaty dzielÄ… siÄ™ na: opcje, kontrakty terminowe (forward i futures), swapy
Klasyfikacje instrumentów pochodnych ze względu na:
1) relację między stronami kontraktu = profil ryzyka przyjmowany przez obie strony
" asymetryczne  jedna ze stron nabywa prawo i jednocześnie ograniczone ryzyko a druga przyjmuje zobowiązanie i
jednocześnie nieograniczone ryzyko; opcje
" symetryczne  obie strony przyjmują zobowiązanie, szanse zysku lub strat są równe, są to kontrakty bezwarunkowe tzn.
obie strony ustalają dostarczyć wartość bazową w przyszłości po ustalonej cenie; kontrakty terminowe oraz swapy
2) instrument podstawowy = miejsce zawierania transakcji
a) giełdowe derywaty  opcje giełdowe i kontrakty futures
" instrumenty pochodne na akcje (akcyjne instrumenty pochodne)  instrumentem podstawowym jest akcja spółki;
" instrumenty pochodne na indeksy giełdowe (indeksowe instrumenty pochodne)  instrumentem podstawowym jest indeks
giełdowy, zazwyczaj indeks giełd akcji;
b) pozagiełdowe derywaty  opcje pozagiełdowe, kontrakty forward
" instrumenty pochodne na waluty (walutowe instrumenty pochodne)  instrumentem podstawowym jest waluta;
" instrumenty pochodne na stopÄ™ procentowÄ…  instrumentem podstawowym jest stopa procentowa z rynku finansowego
bÄ…dz
instrument dłu\
ny, taki jak obligacja lub bon skarbowy
c) towarowe derywaty  opcje towarowe i futures
3) zło\
oność instrumentów pochodnych
" podstawowe struktury instrumentów, zwane generic lub plain vanilla, takie jak FRA, swapy odsetkowe (IRS), swapy
"
"
"
walutowe odsetkowe (CCS), długoterminowe transakcje walutowe i opcje na stopy procentowe (fraption, cap, floor)
" instrumenty non-generic i struktury hybrydowe są to instrumenty zbudowane z wielu elementów, na które składają się
"
"
"
poszczególne instrumenty generic
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 6
Rynek walutowy  podstawowe pojęcia
Rynek walutowy  miejsce obrotu walutami, czyli zakupu lub sprzeda\
y jednaj waluty za drugÄ….
Kurs walutowy  cena jedna waluty wyra\
ona w jednostkach drugiej waluty.
EURPLN = 3,88 to mówimy, \
e 1 EUR jest warte 3,88 PLN. Jednocześnie PLNEUR = 1/EURPLN = 0,26.
1EUR = 3,88 PLN lub EUR/PLN = 3,88 lub EURPLN = 3,88
Para
Kwotowanie
Waluta
walutowa
kwotowana
(niebazowa)
bezpośrednie pośrednie
Waluta
bazowa
EURPLN
EURPLN
EURPLN
EURPLN
EURPLN  w Polsce GBPUSD  w Wlk. Brytanii
USDJPY  w Japonii AUDUSD  w Australii
Aprecjacja i deprecjacja to zmiana wartości waluty
Para
krajowej w stosunku do innych walut w systemie
Waluta bazowa Waluta kwotowana
walutowa
płynnego kursu walutowego, dokonywana jest przez
siły rynkowe.
Aprecjacja Deprecjacja
Umacnia
Osłabia się
rośnie
Rewaluacja i dewaluacja to zmiana wartości się
siÄ™
Rewaluacja Dewaluacja
waluty krajowej w stosunku do innych walut w
Deprecjacja Aprecjacja
Osłabia Umacnia
systemie urzędowego kursu walutowego, dokonywana
spada
siÄ™ siÄ™
Dewaluacja Rewaluacja
jest przez odpowiednie organy państwowe.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 7
Rynek walutowy  kurs kupna i sprzeda\
y
Kurs sprzeda\
y i kupna  zawsze od strony kwotujÄ…cej, czyli banku, kantoru lub innej instytucji.
Kurs informuje o tym po ile bank jest skłonny kupić lub sprzedać walutę bazową za walutę kwotowaną.
BID = KUPNO ASK (OFFER) = SPRZEDAÅ›
lewa strona kwotowania prawa strona kwotowania.
UWAGA! W systemach transakcyjnych nazwy mogą być równie\
podane od strony klienta, wówczas:
BID = sell, sprzedaj (walutÄ™ bazowÄ…) ASK = buy, kup (walutÄ™ bazowÄ…)
np. EURPLN: BID to bank kupi EUR, a my sprzedamy EUR
Kwotowanie banku, ceny kwotujÄ…cego
Kwotowanie w systemie transakcyjnym, ceny kwotujÄ…cego, nazwy polskie dla klienta
Kwotowania są podawane z dokładnością do 4 a nawet pięciu miejsc po przecinku.
Nazewnictwo miejsc po przecinku:
0,0001  jeden punkt lub jeden pips
0,0010  dziesięć pipsów
0,0100  jedna (du\
a) figura lub sto punktów/pipsów  >  1 grosz
0,1000  jedna du\
a figura lub dziesięć figur, tysiąc punktów, pipsów
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 8
Rynek walutowy  mar\
a i kursy krzy\
owe
Mar\
a (spread)
Ró\
nica między kursem kupna a sprzeda\
y to mar\
a kwotujÄ…cego (spread).
Wynosi ona 40 pipsów w systemie transakcyjnym oraz 784 pipsy w banku.
Wartość jednego pipsa przy kwocie 1mln EUR wynosi: 0,0001 x 1 000 000 = 100 PLN.
Pipsy zawsze mno\
ymy przez kwotę pozycji i otrzymujemy wartość w walucie kwotowanej.
Mar\
a na rynku międzybankowym < mar\
y klientowskiej
Wzory na kursy krzy\
owe
Kurs krzy\
owy  kurs pary walutowej nie handlowanej na danym rynku. Potocznie, jest to taka para
walutowa, w której \
adna z walut nie jest walutą podstawową (kiedyś GBP, póz
niej USD, obecnie te\
EUR).
Kursy krzy\
owe, które nie są bezpośrednio kwotowane mo\
na wyliczyć z dwóch odpowiednich par
walutowych przez ich podzielenie lub pomno\
enie.
BID ASK
EURPLN
= BID = BID
= USDPLN
BID
ASK
EURUSD
EURGBP x GBPAUD = EURAUD BID x BID = BID ASK x ASK = ASK
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 9
Rynek walutowy  pozycja long i short
Kupno lub sprzeda\
waluty na rynku walutowym  zajęcie (otwarcie) pozycji walutowej.
LONG (długa)
Kupno pary walutowej (kupno waluty bazowej za kwotową) to zajęcie pozycji długiej (long position, long).
Long EURPLN to kupno EUR za PLN (czyli sprzeda\
PLN), czyli zajęcie długiej pozycji w EURO.
Long to bycie długim w danym aktywie, czyli posiadanie tego aktywa.
wpływ w walucie bazowej > odpływ w walucie bazowej
aktywa w walucie bazowej > pasywów w walucie bazowej
DÅ‚ugÄ… pozycjÄ… sÄ… nale\
ności i aktywa w walutach obcych. Kupno EURPLN to kupno EUR czyli waluty obcej.
SHORT (krótka)
Sprzeda\
pary walutowej (sprzeda\
waluty bazowej za kwotowaną) to zajęcie pozycji krótkiej (short position,
short).
Short EURPLN to sprzeda\
EUR za PLN (czyli kupno PLN), czyli zajęcie krótkiej pozycji w EURO.
Short to bycie krótkim w danym aktywie, czyli nie posiadanie tego aktywa.
wpływ w walucie bazowej < odpływ w walucie bazowej
aktywa w walucie bazowej < pasywów w walucie bazowej
Krótką pozycją są zobowiązania w walutach obcych. Sprzeda\
EURPLN to sprzeda\
EUR czyli waluty obcej.
Zamknięcie pozycji walutowej = otwarcie pozycji przeciwnej zbilansowanie pozycji (square), brak pozycji.



Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 10
Rynek walutowy  dz
wignia finansowa (lewarowanie)
Dz
wignia finansowa (lewarowanie, lewar)  istotna dla inwestowania w szczególności w instrumenty pochodne,
stosowana równie\
na rynku kasowym (spotowym) np. na rynku walutowym.
Lewar jest podawany przez bank, brokera&
Transakcje
w procentach lub jako ułamek
1% 1/100
Rzeczywiste Nierzeczywiste
(fizyczna dostawa instrumentu) (kompensacja zysków i strat) 2% 2/100
25% 25/100
Posiadanie pozycji
Posiadanie instrumentu zabezpieczonej 50% 50/100
depozytem = dz
wigni finansowej
Przykład: kupujemy EURPLN przy lewarze 2/100 (dwa do stu).
Zatem, aby zawrzeć transakcję na 100 jednostek potrzeba wyło\
yć depozyt zabezpieczający równy dwie jednostki.
" kupujemy 100 000 EURPLN po kursie 3,85 kupujemy euro a sprzedajemy złotówki



" depozyt = 2% x 100 000 EUR x 3,85 = 7700 PLN (w kantorze niemo\
liwe!)
" po kilku dniach kurs walutowy urósł o 1% i wynosi 3,8885
" zamykamy nasza pozycjÄ™ sprzedajemy EUR kupujÄ…c PLN zrealizujemy zysk (3,8885-3,85) x 100 000 = 3850 PLN



" zysk 3850 PLN stanowi 1% wartości początkowej kontraktu (bo kurs urósł o 1%)
tj. 100 000 EUR x 3,85 = 385 000 PLN => x 1% = 3850 PLN
" rentowność z wyło\
onego kapitału (depozytu) = 3850 / 7700 x 100% = 50%. (!!!Nie uwzględniono mar\
y kursowej).
" je\
eli kurs by spadł o 1% to wówczas mamy stratę (3,8119  3,85) x 100 000 =  3810 PLN, czyli 3810/7700 = 49,5%
Lewar umo\
liwia osiÄ…gniecie du\
ych zysków w stosunku do zainwestowanego kapitału nawet w przypadku
rynków o małej zmienności, ale powoduje ryzyko du\
ych strat przy małych wahaniach na rynku.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 11
Kontrakty terminowe
Kontrakt terminowy  zobowiązanie dwóch stron do zrealizowania transakcji kupna  sprzeda\
y
pewnej liczby instrumentu bazowego po określonej cenie w ustalonym okresie w przyszłości.
Dwa rodzaje kontraktów terminowych  forward i futures
Kontrakt terminowy jest charakteryzowany przez trzy wielkości:
" liczba instrumentu podstawowego podlegajÄ…cego transakcji kupna lub sprzeda\
y;
" ustalona cena, po jakiej musi być dokonana transakcja, nazywana ceną dostawy lub ceną kontraktu;
" termin, w którym nale\
y dokonać transakcji (konkretna data); termin ten zwany jest terminem wygaśnięcia,
terminem realizacji bÄ…dz
terminem dostawy.
Kontrakt terminowy zawierany jest między dwoma stronami, są nimi:
" kupujący kontrakt, inaczej: zajmujący długą pozycję w kontrakcie terminowym;
" sprzedający kontrakt, inaczej: zajmujący krótką pozycję w kontrakcie terminowym.
!!! Kupno/sprzeda\
kontraktu to tylko zajęcie na rynku długiej lub krótkiej pozycji, a zakup instrumentu
bazowego, na który jest wystawiony kontrakt nastąpi w przyszłości.
!!! Cena kontraktu to cena ustalona w dniu zawarcia kontraktu, po której dojdzie do zakupu/sprzeda\
y
instrumentu bazowego w przyszłości. Cena ta w dniu zapadalności mo\
e się znacznie ró\
nić od ceny
rynkowej.
!!! Instrumentem bazowym mo\
e być właściwie dowolna wartość ekonomiczna, którą da się wyliczyć w
sposób nie budzący wątpliwości. Najczęściej są to akcje, obligacje, indeksy giełdowe, waluty lub poziom
stóp procentowych.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 12
Kontrakty terminowe  c.d.
Kontrakt terminowy  w dniu zapadalności mo\
e nastąpić fizyczna dostawa instrumentu lub
strony mogą się rozliczyć na zasadzie kompensacji zysków.
Kupujący zobowiązał się do zakupu instrumentu
bazowego po cenie kontraktowej, zatem odnosi zysk
wówczas, gdy w terminie realizacji cena produktu
bazowego (np. akcji) będzie wy\
sza od wskazanej
ceny kontraktowej.
Zysk z longa cena kotraktowa < spot
Strata z longa cena kotraktowa > spot
Sprzedający musi sprzedać produkt bazowy po
cenie kontraktowej, zatem odnosi zysk wówczas, gdy
w terminie realizacji cena produktu bazowego
będzie ni\
sza od przyjętej ceny kontraktowej.
Zysk z shorta cena kotraktowa > spot
Strata z shorta cena kotraktowa < spot
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 13
Kontrakty terminowe  ró\
nice między forward a futures
FORWARD FUTURES
Kontrakt terminowy forward jest to kontrakt Kontrakt terminowy futures jest to kontrakt
występujący poza giełdą, w którym jedną ze stron jest występujący na giełdzie, w którym dwie strony
zazwyczaj bank. Obie strony kontraktu uzgadniają kontraktu składając zlecenia kupna i sprzeda\
y
warunki kontraktu, takie jak ilość instrumentu zajmują odpowiednią pozycję. Warunki kontraktu,
podstawowego i termin realizacji. Bank podaje takie jak ilość instrumentu podstawowego i termin
(kwotuje) cenę tego kontraktu, która to cena mo\
e realizacji (inaczej: termin wygaśnięcia), są określone
ewentualnie podlegać negocjacji. Cena jest obiektywna przez giełdę. Futures mo\
na odsprzedać/odkupić
np. na forexie j.t. kurs terminowy. Rozliczenie przed terminem wygaśnięcia po aktualnej cenie lub
kontraktu następuje w terminie realizacji. czekać do terminu wygaśnięcia.
Instrument Rynek Cena Ilość Termin
KwotujÄ…cego
Pozagiełdowy Dowolna Dowolny
Forward
(obiektywna np. ze wzoru)
Giełdowy
Futures Uzgadniana (rynkowa) Standardowa Standardowy
Forwardy i futures mogą być wystawione na waluty, stopy procentowe i towary a futures dodatkowo na akcje i indeksy akcyjne.
Futures to wystandaryzowany co do ilości i terminu forward.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 14
Kontrakty terminowe na GPW
Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie notowane są kontrakty typu futures na:
indeks giełdowy WIG20 (najbardziej popularny),
indeks giełdowy MIDWIG,
indeks giełdowy TechWIG,
kurs USD i kurs EUR,
obligacjÄ™ skarbowÄ…,
akcje spółek (kilka spółek).
Rozliczenie kontraktów: tylko kontrakt na obligację skarbową rozliczany jest w terminie wygaśnięcia poprzez
dostawę obligacji skarbowej, pozostałe kontrakty rozliczane są pienię\
nie, na podstawie ró\
nicy między wartością
instrumentu podstawowego a cenÄ… kontraktu w momencie zawarcia kontraktu.
Zawsze notowane są trzy serie kontraktów na WIG20. Ró\
nią się między sobą tylko  dniem wygaśnięcia.
Daty wykonania to trzeci piątek marca, czerwca, września i grudnia.
Ka\
da seria  \
yje 9 miesięcy a po jej wygaśnięciu wprowadzana jest nowa seria danego kontraktu.
Ka\
dy kontrakt terminowy oznaczony jest skróconą nazwą.
Oznaczenia miesięcy kontraktu futures
Skrót kontraktu terminowego na WIG20 jest następujący:
F: styczeń N: lipiec
FW20mr np. FW20H7
G: luty Q: sierpień
Gdzie:
H: marzec U: wrzesień
F  kontrakt terminowy (futures)
J: kwiecień V: paz
dziernik
W20  instrument bazowy  indeks WIG20
K: maj X: listopad
m  miesiące wygaśnięcia (H  marzec)
M: czerwiec Z: grudzień
r  ostatnia cyfra roku wykonania (7  2007)
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 15
Arbitra\
na kontraktach terminowych
Arbitra\
 wykorzystanie krótkoterminowego odchylenia ceny kontraktu terminowego od wartości teoretycznej.
W momencie, gdy kurs kontraktu terminowego znacznie przekracza wartość indeksu WIG20, pojawia się
okazja do zarobienia na rynku terminowym przy znacznie obni\
onym ryzyku.
Zajmują dwie przeciwne pozycje na dwóch ró\
nych rynkach: pozycję krótką na rynku terminowym i pozycję
długą na rynku kasowym, czyli kupują portfel akcji odzwierciedlający indeks WIG20 odpowiadający
wartościowo sprzedanym kontraktom. Nale\
y wziąć pod uwagę prowizje i koszt kapitału, który został
ulokowany w akcjach!!!
Kurs WIG20 = 1900 pkt
Kurs kontraktu terminowego na WIG20 = 2000 pkt
Czas pozostały do wygaśnięcia  1 miesiąc
Stopa procentowa  6%
Inwestor kupuje akcje wchodzące w skład WIG20 za 190 tys. zł
Jednocześnie inwestor zajmuje 10 krótkich pozycji w kontraktach terminowych
W dniu wygaśnięcia kurs rozliczeniowy kontraktów ustalony na podstawie notowań ciągłych wyniósł 1500 pkt
Inwestor sprzedaje akcje, otrzymuje za nie 150 tys. zł, ponosząc stratę 40 tys. zł (190 tys. zł  150 tys. zł)
Wykonanie kontraktu powoduje przepÅ‚yw (2000 pkt  1500 pkt) × 10 kontraktów × 10 zÅ‚ = zysk 50 tys. zÅ‚
Koszt kapitaÅ‚u ulokowanego w akcjach: 190 tys. zÅ‚ × 6% /12 = 950 zÅ‚
A
ączny zysk z tej strategii (bez uwzględniania prowizji): 10 tys. zł  950 zł = 9 050 zł
Strategia arbitra\
owa mo\
e być tak\
e przeprowadzona przy niedowartościowaniu kontraktów w stosunku do
akcji tworzących indeks. Będzie ona polegać na krótkiej sprzeda\
y akcji (czyli sprzeda\
y po\
yczonych akcji) i
kupnie kontraktów terminowych.
WadÄ… arbitra\
u jest konieczność zaanga\
owania du\
ej sumy pieniędzy w celu jego przeprowadzenia. Dlatego
jest on stosowany najczęściej przez instytucje finansowe, które dysponują du\
ymi kapitałami lub mają
mo\
liwość łatwego ich pozyskania.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 16
Forward Outright na rynku walutowym
Forward outright (forward) to kontrakt terminowy na rynku OTC polegajÄ…cy na kupnie/sprzeda\
y
waluty w dowolnym terminie w przyszłości.
Sprzedajemy forwarda na EURPLN tj. sprzedajemy EUR a kupujemy PLN  na termin :
Klient wybiera:
1) parÄ™ walutowÄ…
2) kwotÄ™ transakcji
3) termin zapadalności transakcji
Wybieramy walutę, kwotę i datę wykonania kontraktu tj. 10.08. czyli jt. forward półroczny. Bie\
Ä…ca cena spot = 3.8874.
Stopa procentowa w PLN jest wiÄ™ksza od stopy w EUR Ò! mamy dodatnie punkty swapowe [sprzedajemy walutÄ™ o
Ò!
Ò!
Ò!
ni\
szej stopie procentowej EUR (3,89% w dniu 08.02.2007 na 6 m-cy) a kupujemy walutÄ™ o wy\
szej stopie PLN (4,15%)].
Wciśnięcie przycisku Sprzedaj spowoduje wejście w pozycję tj. otwarcie pozycji krótkiej w EURPLN i sprzedanie
EURPLN za pół roku tj. w sierpniu po kursie terminowym 3,89067, czyli 10.08.2007 forward zamieni się w spota.
Je\
eli kurs spot w sierpniu będzie ni\
szy od terminowego to mo\
emy otwartą pozycję zamknąć przez kupno EURPLN
np. po kursie (Ask Kup) = 3,80. Zrealizujemy zysk 3,89067  3,80 = 0,09067 pipsów x 1mln = 90670 PLN.
Oczywiście trzeba uwzględnić koszt utrzymania takiej pozycji (zło\
ony depozyt zabezpieczajÄ…cy), ale biorÄ…c pod uwagÄ™
lewar to zysk jest du\
y i wynosi 3,89067 / 3,8 = 2,4% x 1/lewar.
Zastosowania:
Importer  nara\
ony na ryzyko wzrostu kursu waluty - powinien KUPIĆ walutę na termin
Eksporter  nara\
ony na ryzyko spadku kursu waluty  powinien SPRZEDAĆ walutę na termin
Spekulant  musi kupić walutę je\
eli wierzy we wzrost jej kursu, sprzedać - jeśli w spadek
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 17
Forward Outright  kurs terminowy i punkty swapowe
Transakcja forward outright (forward) dokonywana jest po kursie terminowym obliczonym z
kursu spot skorygowanego o tzw. punkty swapowe.
KursTerminowy = Spot + PunktySwapowe
Gdzie:
St%  rynkowa stopa
îÅ‚ Spot × St%WK × LiczbaDni Å‚Å‚ procentowa
îÅ‚ Å‚Å‚
Spot +
ïÅ‚ śł
ïÅ‚ śł
WK  waluta kwotowana
100×365
ðÅ‚ ûÅ‚
ïÅ‚ śł - Spot
PunktySwapowe =
WB  waluta bazowa
St%WB × LiczbaDni
îÅ‚ Å‚Å‚
ïÅ‚ śł
1+
ïÅ‚ śł
ïÅ‚ śł Liczba dni w roku dla wiÄ™kszoÅ›ci walut
100×365
ðÅ‚ ûÅ‚
ðÅ‚ ûÅ‚
wynosi 360 dni; dla PLN i GBP 365 dni
LiczbaDni Wzór skrócony  mo\
na stosować dla
PunktySwapowe = Spot ×(St%WK - St%WB )×
krótkich okresów (do 2 miesięcy); daje
360×100
przybli\
ony wynik
Na stopach procentowych jest równie\
mar\
a (tak jak między stopą depozytową a kredytową w banku),
mamy więc WIBOR i WIBID, LIBOR i LIBID, EURIBOR&
St%BID < St%ASK/OFFER gdy\
zawsze stopa depozytowa < stopy kredytowej
Sprzeda\
EURPLN to sprzeda\
EUR, czyli po stopie procentowej LIBOR (dajemy komuÅ› EUR  w kredyt ),
a jednocześnie kupno PLN, czyli stopa procentowa WIBID (przyjmujemy złotówki w depozyt).
Long => BID WB i OFFER WK Short => OFFER WB i BID WK
Kurs terminowy nie odzwierciedla \
adnych przewidywań co do kształtowania się kursu w przyszłości
na rynku spotowym, a jedynie ró\
nice w oprocentowaniu dwóch walut tworzących parę walutową.
Marcin Ponewczyński: INSTRUMENTY POCHODNE
23 lutego 2007 s. 18