Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Transakcje terminowe
 transakcje polegające na zawarciu umowy, która zostanie
zrealizowana w określonym czasie w przyszłości, na
warunkach ustalonych w momencie zawierania kontraktu
 cechy:
 rozdzielenie w czasie momentu zawierania umowy
i jej rozliczenia (w odró\
nieniu do transakcji
natychmiastowej/kasowej)
 transakcji zawsze towarzyszy element spekulacji
(ryzyko zmiany kursu/ceny przedmiotu transakcji)
 terminologia rynku terminowego
 pozycja długa  zobowiązanie się w umowie
terminowej do zakupu
 pozycja krótka  zobowiązanie się w umowie
terminowej do sprzeda\
y
 otwarcie pozycji  zawarcie kontraktu terminowego
 zamknięcie pozycji  zajęcie pozycji przeciwstawnej
do otwartej (zobowiÄ…zanie siÄ™ w umowie terminowej
do zakupu)  cel
 instrument bazowy  przedmiot kontraktu
terminowego
 instrument pochodny (derywat)  kontrakt terminowy
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
1
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
 klasyfikacja kontraktów terminowych:
 (1) warunkowość lub jej brak
 (2) mo\
liwość fizycznej dostawy przedmiotu
kontraktu lub jej brak (sposób rozliczenia)
Kontrakty terminowe
(1)
bezwarunkowe warunkowe
forwards opcje
futures
Kontrakty terminowe
(2)
rzeczywiste nierzeczywiste
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
2
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Forward i Futures
 umowa zobowiÄ…zujÄ…ca jednÄ… ze stron do zakupu, a drugÄ… do
sprzeda\
y określonej ilości przedmiotu transakcji po ustalonej
cenie, w ustalonym dniu w przyszłości lub do dokonania
rozliczenia pieniÄ™\
nego (wyrównania ró\
nicy w cenie)
 cechy wspólne:
 bezwarunkowość
 umowa dwustronnie zobowiÄ…zujÄ…ca
 ró\
nice
Forward Futures
- prywatna umowa między - przedmiot obrotu giełdowego
dwoma stronami
- brak standaryzacji - kontrakt standardowy
- zwykle określona data - przedział czasowy dostaw
dostawy
- rozliczana na koniec - rozliczany codziennie
wa\
ności kontraktu
- umowa zwykle kończy się - zwykle zamknięcie pozycji
dostawÄ… przedmiotu przed realizacjÄ…
- ograniczona zbywalność - zbywalny
 cel stosowania
 ryzyko
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
3
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Reguły obrotu kontraktami futures
 standaryzacja
 wszystkie warunki kontraktu oprócz ceny są ustalane przez
giełdę i nie podlegają negocjacjom
 izba rozrachunkowa
 jest stronÄ… dla osoby kupujÄ…cej bÄ…dz
sprzedającej (zastępuje
strony w kontrakcie)
 zadania: (1) gwarantowanie wykonania transakcji,
(2) określanie wielkości depozytu zabezpieczającego oraz
(3) przeprowadzanie codziennego rozliczenia kontraktu
 depozyt zabezpieczajÄ…cy
  kaucja , którą wpłaca strona kontraktu, w celu
zabezpieczenia jego wykonalności, procent wartości
kontraktu (zale\
ny od ryzyka)
 efekt dz
wigni finansowej
 mechanizm działania depozytu:
· zawarcie kontraktu => wpÅ‚ata depozytu poczÄ…tkowego
· korzystna relacja cena wykonania / cena rynkowa
przedmiotu kontraktu => zwiększenie depozytu
· niekorzystna relacja cena wykonania / cena rynkowa
przedmiotu kontraktu => zmniejszenie depozytu
· depozyt niewystarczajÄ…cy = > izba prosi o wpÅ‚atÄ™
depozytu uzupełniającego
Rodzaje kontraktów futures
- walutowe
- procentowe
- indeksowe
Kontrakty futures notowane na GPW
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
4
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Opcja
 umowa zawarta między nabywcą (posiadaczem) kontraktu a jego
sprzedawcÄ… (wystawcÄ…), dajÄ…ca nabywcy prawo, ale nie
obowiÄ…zek zakupu od wystawcy lub sprzeda\
y wystawcy
określonego przedmiotu transakcji po z góry ustalonej cenie, w
ciągu oznaczonego okresu lub w umówionym terminie;
za takie prawo nabywca płaci wystawcy premię
 strony kontraktu:
 aktywna  nabywca (decyduje, czy zrealizować kontrakt, czy
nie)
 pasywna  wystawca (oczekuje na decyzjÄ™ nabywcy)
 klasyfikacje opcji:
" kryteria:
 (1) wariantowość terminów wykonania
 (2) zakres praw i obowiązków stron
Opcja
(1)
amerykańska europejska
Opcja
(2)
kupna sprzeda\
y
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
5
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
 terminologia zwiÄ…zana z obrotem opcjami
 opcja  w cenie
 opcja  po cenie
 opcja  nie jest w cenie
 ryzyko
 nabywcy
 wystawcy
 rodzaje opcji
 kasowe
 terminowe
 warranty
 opcje notowane na GPW
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski
6