Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Rynek ubezpieczeniowy
Ubezpieczenie jest usługą, której celem (zadaniem) jest łagodzenie
(lub w pełni likwidowanie) negatywnych skutków zdarzeń losowych
przez rozło\
enie ciÄ™\
aru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym
takie zdarzenia zagra\
ajÄ….
Klasyfikacje ubezpieczeń
" funkcje pełnione w systemie społeczno-gospodarczym:
- ubezpieczenia społeczne  charakter osobowy (związane z
pracownikiem i jego stosunkiem pracy) i przymusowy,
zapewniają pomoc na wypadek śmierci, choroby, utraty
zdolności do pracy itp., element polityki socjalnej państwa
- ubezpieczenia gospodarcze  nie zwiÄ…zane ze stosunkiem pracy,
przewa\
nie dobrowolne; rodzaje (wg kryterium
przedmiotowego):
" ubezpieczenia osobowe  przedmiot ubezpieczenia: śmierć
ubezpieczonego lub do\
ycie przez niego określonego wieku,
uszkodzenia ciała, pogorszenie stanu zdrowia
" ubezpieczenia majÄ…tkowe  przedmiot ubezpieczenia: mienie
oraz odpowiedzialność cywilna (OC) ubezpieczającego
" swoboda w zakresie nawiÄ…zywania stosunku ubezpieczeniowego:
- ubezpieczenia obowiązkowe  z mocy prawa występuje przymus
ich zawierania; w Polsce sÄ… to: ubezpieczenie OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z
ruchem tych pojazdów, ubezpieczenie budynków gospodarstwa
rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, ubezpieczenie OC
rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego i inne
wynikające z odpowiednich aktów prawnych
- ubezpieczenia dobrowolne
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski 1
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
" podział wg ustawy o działalności ubezpieczeniowej:
- dział I  ubezpieczenia na \
ycie  charakter osobowy (zwiÄ…zane
z pracownikiem i jego stosunkiem pracy) i przymusowy,
zapewniają pomoc na wypadek śmierci, choroby, utraty
zdolności do pracy itp., element polityki socjalnej państwa;
rodzaje:
" ubezpieczenia na \
ycie
" ubezpieczenia posagowe
" ubezpieczenia na \
ycie zwiÄ…zane z funduszem inwestycyjnym
" ubezpieczenia rentowe
" ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, je\
eli sÄ… zwiÄ…zane z
jednym z powy\
szych ubezpieczeń
- dział II  pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe 
rodzaje:
" ubezpieczenia wypadku
" ubezpieczenia choroby
" ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, szynowych,
powietrznych
" ubezpieczenia \
eglugi morskiej i śródlądowej
" ubezpieczenia przedmiotów w transporcie
" ubezpieczenia szkód spowodowanych \
ywiołami
" ubezpieczenia innych szkód rzeczowych (np. z tytułu
kradzie\
y)
" ubezpieczenia OC z tytułu posiadania wszelkiego rodzaju
pojazdów lądowych, powietrznych, pływających
" inne ubezpieczenia OC
" ubezpieczenia kredytu
" gwarancje ubezpieczeniowe bezpośrednie i pośrednie
" ubezpieczenia ró\
nych ryzyk finansowych
" ubezpieczenia ochrony prawnej
" ubezieczenia świadczeń pomocy na korzyść osób, które
popadły w trudności w czasie podró\
y lub podczas
nieobecności w miejscu zamieszkania
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski 2
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
" podział wg liczby podmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową:
- ubezpieczenia indywidualne
- ubezpieczenia grupowe
" podział wg formy organizacyjno-prawnej ubezpieczyciela oraz
celu, jaki realizuje:
- ubezpieczenia komercyjne
- ubezpieczenia wzajemne
Funkcje ubezpieczeń
" kompensacyjna  funkcja ochrony ubezpieczeniowej; polega na
wyrównywaniu strat (szkód), jakie powstały w procesach
społeczno-ekonomicznych; umo\
liwia odtworzenie majÄ…tku lub
zrekompensowanie strat osób fizycznych
" finansowa  przejawia się w gromadzeniu środków pienię\
nych
(głównie w formie składek) na pokrycie wydatków związanych z
likwidacją szkody lud innymi świadczeniami
" redystrybucyjna  zmniejszanie napięć związanych z
funkcjonowaniem gospodarki rynkowej głównie poprzez
stabilizacjÄ™ sytuacji materialnej gospodarstw domowych;
dodatkowo, inwestowanie zgromadzonych składek, a przez to
zasilanie gospodarki w kapitał pienię\
ny
" interwencyjna (prewnecyjna)  stosowanie ró\
nego rodzaju
narzędzi do zmniejszania zagro\
enia ubezpieczonego przedmiotu
lub osoby (np. ni\
sze składki za bezszkodową jazdę, wy\
sze
składki dla palaczy itp.)
" kontrolna  działalność ubezpieczeniowa dostarcza szeregu
informacji na temat procesów zachodzących w gospodarce
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski 3
Rynki finansowe. (6) Rynek instrumentów pochodnych
Pojęcia związane z problematyką ubezpieczeń
" wypadek ubezpieczeniowy  zdarzenie losowe objęte
ubezpieczeniem, po zaistnieniu którego zakład ubezpieczeń musi
zrealizować swoje zobowiązania wynikające z umowy
" ryzyko  mo\
liwość wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego
" ochrona ubezpieczeniowa  przejęcie przez zakład ubezpieczeń
odpowiedzialności za mające powstać szkody
" składka ubezpieczeniowa  cena płacona za ochronę
ubezpieczeniowÄ…
" koasekuracja  podział du\
ego ryzyka pomiędzy kilku
ubezpieczycieli
" reasekuracja  przekazanie (cedowanie) ryzyka przyjętego przez
zakład ubezpieczeń (pierwszego ubezpieczyciela) na inny zakład
ubezpieczeń (dalsze przenoszenie ryzyka pomiędzy
reasekuratorami określa się jako retrocesję)
" bancassurance  współdziałanie banków i ubezpieczycieli
" franszyza  ograniczenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń
" integralna  zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody, które
nie przekraczają określonej (z reguły niskiej) kwoty
" redukcyjna  zakład ubezpieczeń redukuje kwotę
odszkodowania o określoną kwotę lub procent
© Copyright by Marcin WiÅ›niewski 4