System oceny energetycznej budynków
Anna Sas-Micuń
Wydział Oceny Energetycznej
Dotychczasowy porzÄ…dek prawny
lð Nowelizacja ustawy Prawo budowlane
Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy  Prawo
budowlane (Dziennik Ustaw nr 191, poz. 1373)
lð RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008
r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla
osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania
świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną
całość techniczno-użytkową
(Dziennik Ustaw nr 17, poz. 104)
PorzÄ…dek prawny
lð RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia
6 listopada 2008 r. zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie
w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. nr 201, poz. 1238)
lð RozporzÄ…dzenie okreÅ›la: zaostrzone i uzupeÅ‚nione minimalne
wymagania techniczno-budowlane w zakresie standardu
energetycznego na potrzeby projektowania budynków oraz ich
oceny energetycznej
PorzÄ…dek prawny
żð RozporzÄ…dzenie MI z dnia 6 listopada 2008 r.
w sprawie metodologii obliczania
charakterystyki energetycznej budynku i lokalu
mieszkalnego lub części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową oraz
sposób i wzór świadectw ich charakterystyki
energetycznej
(Dz. U. nr 201, poz. 1240)
PorzÄ…dek prawny-metodologia
Rozporządzenie określa:
lð optymalnÄ…, speÅ‚niajÄ…cÄ… wymagania dyrektywy i
wraz
liwą na zróżnicowany standard energetyczny
budynków nowowznoszonych i istniejących,
metodologię oceny energetycznej budynków/lokali
mieszkalnych, prowadzÄ…cej do sporzÄ…dzania w oparciu
o wykonaną ocenę świadectw ich charakterystyki,
lð sposób i wzór sporzÄ…dzania Å›wiadectw
charakterystyki energetycznej budynków/lokali
mieszkalnych
PorzÄ…dek prawny
lð RozporzÄ…dzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6
listopada 2008 r. zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie
w sprawie zakresu i formy projektu
budowlanego (Dz. U. nr 201, poz. 1239)
lð Jakie zmiany w standardzie projektu budowlanego ?
PorzÄ…dek prawny
RozporzÄ…dzenie reguluje:
lð obowiÄ…zek dokonywania analizy techniczno-ekonomicznej oraz
środowiskowej możliwości wykorzystania alternatywnych z
ródeł
energii, na potrzeby ogrzewania lub chłodzenia czy przygotowania
ciepłej wody użytkowej, w przypadku budynków
nowowznoszonych o powierzchni użytkowej przekraczającej
1000 m2 .
lð obowiÄ…zek projektowania wentylacji grawitacyjnej, zamiast
spełniania minimalnych wymaganych przekrojów przewodów
kominowych
lð obowiÄ…zek opracowywania projektowanej charakterystyki
energetycznej /sprawdzenie spełniania wymagań, przygotowanie
do oceny energetycznej/
Termin wejścia w życie przepisów
Przepisy przejściowe
lð 3 rozporzÄ…dzenia wchodzÄ… w życie 1 stycznia
2009 r.
lð Do budynków, wobec których przed dniem
wejścia w życie rozporządzeń została wydana
decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna
decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego
lub został złożony wniosek o wydanie takich
decyzji, stosuje siÄ™ przepisy dotychczasowe.
Przepisy przejściowe
lð Przepisy przejÅ›ciowe wprowadzono nowelizacjÄ…
rozporządzeń zmieniających rozporządzenia w
sprawie:
- z dnia 17 grudnia 2008 r. szczegółowego zakresu i
formy projektu budowlanego (Dz. U. nr 228, poz.
1513)
- z dnia 17 grudnia 2008 r. warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. nr 228, poz. 1514)
Przejściówka- nie stosujemy
nowych przepisów
lð Przepis ma na celu zwolnienie z obowiÄ…zku speÅ‚niania
wymagań określonych rozporządzeniami w sprawie
WT i zakresu oraz formy projektu budowlanego przy
realizacji budynków i opracowaniu przed dniem 1
stycznia 2009 r. projektów budowlanych dla budynków
dla których przed tym terminem została wydana
decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja
o zatwierdzeniu projektu budowlanego lub został
złożony wniosek o wydanie takiej decyzji.
Wnioski z dyrektywy 2002/91/WE
lð Przedmiot obrotu jest przedmiotem oceny
energetycznej
lð Ocenia siÄ™ gotowość budynku do speÅ‚niania
funkcji do jakich jest przeznaczony, a nie
sposób jego użytkowania- warunki
obliczeniowe
lð OszczÄ™dność energii tak ale nie kosztem
wymagań higieny i zdrowia
Pierwsze regulacje Prawa budowlanego - przełożenie
ustaleń dyrektywy na prawo polskie
Zasady oceny w PB (art.5)
Jest w ustawie Prawo budowlane wymóg posiadania przez budynki
charakterystyki energetycznej
Dla każdego budynku oddawanego do użytkowania oraz
podlegającego zbyciu lub wynajmowi, z wyłączeniem grupy
budynków, powinna być ustalona, w formie świadectwa
charakterystyki energetycznej, jego charakterystyka
energetyczna, określająca wielkość energii wyrażoną w
kWh/m2rok niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb
związanych z użytkowaniem budynku.
lð Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne 10 lat.
Regulacje Prawa budowlanego
Zwolnione z obowiązku świadectwa są:
qð budynki podlegajÄ…ce ochronie na podstawie przepisów o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, budynki kultu
religijnego,
qð - nie dÅ‚użej niż 4 m-ce lub 2 lata użytkowane, w rozumieniu
ustawy Prawo budowlane
qð niemieszkalne sÅ‚użące gospodarce rolnej,
qð przemysÅ‚owe i gospodarcze o zapotrzebowaniu na energiÄ™ nie
większym niż 50 kWh/m2rok,
qð wolnostojÄ…ce o powierzchni użytkowej nie wiÄ™kszej niż 50m2,
Nie tylko obrót pierwotny i wtórny budynków , ale też
modernizacja
qð WÅ‚aÅ›ciciel budynku oddawanego do użytkowania oraz budynku
podlegającego zbyciu lub wynajmowi jest obowiązany posiadać
ważne świadectwo charakterystyki energetycznej,
qð Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej budynku powinno być
umieszczone w widocznym miejscu w budynkach o pu. powyżej 1000
m2, zajmowanych przez administrację publiczną, lub w których
świadczone są usługi znacznej liczbie osób, jak dworce, lotniska, muzea
itp.
qð WÅ‚aÅ›ciciel budynku jest obowiÄ…zany zapewnić sporzÄ…dzenie
świadectwa jeżeli:
- upłynął termin ważności takiego świadectwa,
- w wyniku przebudowy lub remontu budynku uległa zmianie jego
charakterystyka energetyczna
Zasady oceny w PB (art.5 i 63)- obrót
budynkami i lokalami mieszkalnymi
lð Nabywcy budynku lub lokalu mieszkalnego powinno
być udostępnione świadectwo
lð Najemcy budynku lub lokalu mieszkalnego powinno
być udostępnione świadectwo.
lð W przypadku budynku z lokalami mieszkalnymi lub
częścią budynku stanowiącą samodzielną całość
techniczno-użytkową, przed wydaniem lokalu
mieszkalnego lub takiej części budynku osobie
trzeciej, sporządza się świadectwo charakterystyki
energetycznej lokalu mieszkalnego lub części budynku
powinno znaczy musi(obowiÄ…zek)
Warunki techniczne
lð RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12
kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
Projektant musi przestrzegać zbioru tych przepisów
Jest obowiązek w polskim prawie świadectw
charakterystyki energetycznej  sporzÄ…dzenia,
udostępniania, ale nie ma sankcji dla rynku wtórnego
Zasady oceny  Art. 5 PB - zwolnienie z obowiÄ…zku
świadectw dla lokali mieszkalnych
lð W przypadku budynków ze wspólnÄ… instalacjÄ… grzewczÄ…
świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się
wyłącznie dla budynku, a w innych przypadkach także dla lokalu
mieszkalnego najbardziej reprezentatywnego dla danego budynku
/ odstępstwo od zasad przewidzianych dyrektywą/
lð Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej zawierajÄ…ce
nieprawdziwe informacje o wielkości energii stanowi wadę
rzeczy zmniejszającą jej wartość w rozumieniu Kodeksu
cywilnego
Sąd rozstrzyga a osoba wykonująca świadectwo bez
ubezpieczenia odpowiada swoim majÄ…tkiem
Zasady oceny art. 57 PB
Kontrola obowiązku sporządzania świadectw
przez urzÄ…d  rynek pierwotny
lð Do wniosku o pozwolenie na użytkowanie
lub przy zgłoszeniu użytkowania należy
dołączyć świadectwo energetyczne.
lð ObowiÄ…zek sporzÄ…dzania Å›wiadectw
charakterystyki energetycznej dla budynków i
lokali mieszkalnych na rynku pierwotnym i
wtórnym  od 1 stycznia 2009 r.
Regulacje Prawa budowlanego
lð Åšwiadectwo może sporzÄ…dzać:
- projektant posiadajÄ…cy uprawnienia budowlane do
projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-
budowlanej, lub instalacyjnej,lub
- osoba, która odbyła szkolenie i złożyła egzamin przed
Ministrem Infrastruktury,
lð lub osoba, która ukoÅ„czyÅ‚a nie mniej niż roczne studia
podyplomowe na kierunkach architektura, budownictwo,
inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu
energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny
energetycznej budynków
Regulacje Prawa budowlanego
lð Program studiów podyplomowych
proponowany przez wydziały szkól wyższych
zatwierdza minister właściwy do spraw
szkolnictwa wyższego po zaopiniowaniu przez
ministra budownictwa
we wszystkich trzech drogach postępowania jest
wymóg ukończenia co najmniej studiów
magisterskich w rozumieniu przepisów o
szkolnictwie wyższym
Rejestr
lð Minister prowadzi rejestr osób, które zÅ‚ożyÅ‚y z
wynikiem pozytywnym egzamin oraz osób,
które ukończyły studia podyplomowe
Kontrole efektywności energetycznej urządzeń w PB  zakres
przedmiotowy
lð KotÅ‚y(efektywność i
lð UrzÄ…dzenia chÅ‚odnicze o mocy
dostosowanie do potrzeby
chłodniczej nominalnej ponad
użytkowe :
12 kW:
lð co najmniej raz na 2 lata opalane
lð Co najmniej raz na 5 lat, ocena
nieodnawialnym paliwem ciekłym
efektywności energetycznej
lub stałym ponad 100kW,
zastosowanych urządzeń
lð co najmniej raz na 4 lata
chłodniczych w systemach
opalane jw. 20-100 kW oraz kotły
klimatyzacji, ich wielkości w
gazowe
stosunku do wymagań
lð Instalacje ogrzewcze z kotÅ‚ami
użytkowych
powyżej 20kW starszymi niż 15
lat  jednorazowa kontrola
obejmujÄ…ca ocenÄ™ efektyw. oraz
dopasowanie do wymagań
grzewczych w budynku
Kontrole efektywności  osoby
uprawnione
lð Jednorazowa kontrola instalacji ogrzewczych 
wykonujÄ… osoby posiadajÄ…ce kwalifikacje wymagane
przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń,
instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych,
lð PozostaÅ‚e kontrole  wykonujÄ… osoby posiadajÄ…ce
uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności
lð ObowiÄ…zek kontroli wprowadza siÄ™ z dniem 1 stycznia
2009 r.
Aktualne zmiany w Prawie
budowlanym
lð Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie
ustawy  Prawo budowlane oraz ustawy o
gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. nr 161, poz. 1279 )
Publikacja 30 września 2009 r., wejście w życie
15 paz
dziernika 2009 r., z wyłączeniem
przepisów dot. obowiązku ubezpieczenia oraz
sędziego w sprawie
Zmiany w Prawie budowlanym
lð Cel zmian:
- usunięcie wad transpozycji,
- określenie sytuacji prawnych łagodzących
obowiązek sporządzania świadectw
charakterystyki energetycznej dla lokali
mieszkalnych,
- wprowadzenie kodeksu postępowania
audytora energetycznego
Zmiany w Prawie budowlanym (art. 5
ust. 1 dodanie pkt f)
lð f) odpowiedniej charakterystyki energetycznej
budynku oraz racjonalizacji użytkowania
energii.
Uszczegółowiono wymagania podstawowe:
Budynek należy projektować i budować w
sposób określony w przepisach, w tym
techniczno-budowlanych oraz zgodnie z
zasadami wiedzy technicznej, zapewniajÄ…c
spełnienie wymagań podstawowych
Zmiany w Prawie budowlanym (art.
5 ust. 3 )
lð Dla budynku oddawanego do użytkowania oraz dla budynku,
lokalu mieszkalnego, a także części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową, w przypadkach o
których mowa w ust. 4, dokonuje się oceny charakterystyki
energetycznej, w formie świadectwa charakterystyki
energetycznej, zawierającego określenie wielkości energii w
kWh/m 2 /rok niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb
związanych z użytkowaniem budynku, a także wskazanie
możliwych do realizacji robót budowlanych mogących poprawić
pod względem opłacalności ich charakterystykę energetyczną.
Świadectwo charakterystyki energetycznej ważne jest 10 lat.
Budynki zwolnione z oceny energetycznej bez zmian
Sytuacje prawne wywołujące obowiązek
świadectwa (art. 5 ust. 4)
4. W przypadku umów, na podstawie których następuje:
1) przeniesienie własności budynku, lokalu mieszkalnego, z
wyjątkiem przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na
podstawie umowy zawartej między osobą, której przysługuje
spółdzielcze prawo do lokalu, a spółdzielnią mieszkaniową,
lub będącej nieruchomością części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową, albo
2) zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
- zbywca przekazuje nabywcy odpowiednie świadectwo
charakterystyki energetycznej.( jeżeli przepisy ustawy wymagają
dla tego budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku
stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową ustalenia
charakterystyki energetycznej)
Sytuacje prawne wywołujące obowiązek
świadectwa (art. 5 ust. 4 i 4a)
lð 4. W przypadku umów, na podstawie których nastÄ™puje powstanie
stosunku najmu budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku
stanowiącej całość samodzielną techniczno-użytkową 
wynajmujący udostępnia najemcy odpowiednie świadectwo
charakterystyki energetycznej.
lð W przypadkach, o których mowa w ust. 4, Å›wiadectwo
charakterystyki energetycznej nie może być sporządzone
przez właściciela budynku, lokalu lub będącej
nieruchomością części budynku stanowiącej samodzielną
całość techniczno-użytkową oraz osobę, której przysługuje
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Sędzia w sprawie
lð WÅ‚aÅ›ciciel nie może być sÄ™dziÄ… we wÅ‚asnej
sprawie.
lð Inni mogÄ… być sÄ™dziami we wÅ‚asnej sprawie:
projektant, kierownik budowy, zarzÄ…dca
budynku ?????
lð Projekt rzÄ…dowy przewidywaÅ‚ zakaz w peÅ‚nym
wymiarze, Sejm złagodził ustalenia zakazowe
Kiedy świadectwo- art. 63 bez mian
lð Dotychczas zawsze jeÅ›li w wyniku przebudowy
lub remontu następowała zmiana
charakterystyki energetycznej
lð Rezygnacja z propozycji rzÄ…dowej
w wyniku przebudowy lub remontu budynku,
uległa zmianie jego charakterystyka
energetyczna, o ile koszt robót budowlanych
jest wyższy niż 25 % wartości odpowiadającej
kosztom odtworzenia budynku.
Zmiany w Prawie budowlanym (art.
5 ust. 5b)
lð Zasada lokalu reprezentatywnego dla grupy lokali
lð Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego
należącego do grupy lokali mieszkalnych: o tym samym położeniu
w stosunku do stron świata, o jednakowych rozwiązaniach
konstrukcyjno-materiałowych i instalacyjnych oraz o takim samym
stopniu zużycia, mającym wpływ na jakość energetyczną lokalu
mieszkalnego i stwierdzonym na podstawie dokumentacji
technicznej, a w przypadku jej braku na podstawie inwentaryzacji
techniczno-budowlanej, może być opracowane w oparciu o
wykonanÄ… dla jednego z tych lokali charakterystykÄ™ energetycznÄ…
oraz oceny tej charakterystyki
Zasada ocena lokalu z wykorzystaniem
oceny budynku art. 5 ust. 5 i 5a
lð W budynkach, zasilanych z sieci ciepÅ‚owniczej oraz w budynkach
z instalacjÄ… centralnego ogrzewania zasilanÄ… ze z
ródła w
budynku lub poza nim, świadectwo charakterystyki energetycznej
lokalu mieszkalnego może być opracowane na podstawie
świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Przepisu nie
stosuje się do lokali mieszkalnych posiadających własne instalacje
ogrzewcze.
lð W przypadku okreÅ›lonym w ust. 5, wÅ‚aÅ›ciciel lub zarzÄ…dca budynku ma
obowiązek uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku
i przekazania jego kopii nieodpłatnie właścicielowi lokalu mieszkalnego
lub osobie, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
w terminie do 6 miesięcy od dnia złożenia przez niego wniosku w tej
sprawie.
Zmiany w wymaganiach
kwalifikacyjnych
lð WyksztaÅ‚cenie - obniżono z mgr inż. do inż.po
kierunkach
Ukończone co najmniej studia magisterskie, w rozumieniu przepisów
o szkolnictwie wyższym, albo studia inżynierskie, w rozumieniu
przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunkach:
architektura, budownictwo, inżynieria środowiska,
energetyka lub pokrewnych
Dalsze wymagania
posiadanie uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej,
konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbycie szkolenie i
złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu przed ministrem właściwym
do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
Zdobywanie uprawnień drogą studiów podyplomowych bez zmian!!
Rejestr uprawnionych
lð Minister wÅ‚aÅ›ciwy do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
prowadzi w formie elektronicznej rejestr osób,
które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin
oraz osób, które ukończyły studia
podyplomowe.
lð Dane w rejestrze: numer wpisu, numer uprawnieÅ„, data wpisu,
imiÄ™ i nazwisko, data i miejsce urodzenia, adres do
korespondencji, numer telefonu i fax oraz e-mail
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð Utrata uprawnieÅ„ do sporzÄ…dzania Å›wiadectw:
lð 1) na skutek skazania prawomocnym wyrokiem za popeÅ‚nienie
przestępstwa o którym mowa w art. 5 ust.8 pkt 3(przeciwko mieniu,
wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi
pieniędzmi, papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe);
lð 2) w razie pozbawienia praw publicznych;
lð 3) w razie caÅ‚kowitego lub częściowego ubezwÅ‚asnowolnienia;
4) w razie niedopełnienia obowiązków określonych w art. 52 ust. 1(
ubezpieczenia, przechowywania świadectwa, wykonywania czynności z
należytą starannością) lub naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 5
ust. 4a (naruszenie zakazu bycia sędzią we własnej sprawie), po
przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð Minister prowadzi rejestr negatywny- osób, które
utraciły uprawnienia do sporządzania świadectw
lð Minister wpisuje z urzÄ™du do rejestru osoby, które
popełniły przestępstwo i sąd wydał wyrok
lð W przypadku powziÄ™cia informacji o niedopeÅ‚nieniu
obowiązków lub naruszeniu zakazu bycia sędzia we
własnej sprawie minister wszczyna postępowanie z
urzędu lub na wniosek osoby, która zleciła osobie
uprawnionej wykonanie świadectwa
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð Przeprowadzane jest postÄ™powanie wyjaÅ›niajÄ…ce
mające na celu ustalenie niedopełnienia obowiązków
lub naruszenia zakazów
lð Ustalenie zÅ‚amania przepisów skutkuje orzeczeniem
ministra w drodze decyzji o utracie uprawnień do
sporządzania świadectw
lð Z chwilÄ… gdy decyzja staje siÄ™ ostateczna nastÄ™puje
wpis do rejestru negatywnego
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð Od decyzji ministra nie sÅ‚uży odwoÅ‚anie.
lð Strona niezadowolona z decyzji może zwrócić siÄ™ do
ministra z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.
lð Wniosek skÅ‚ada siÄ™ w terminie 2 miesiÄ™cy od daty
doręczenia decyzji. Do wniosku stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące
odwołań od decyzji.
lð W przypadku ustania przyczyny wpisu do rejestru negatywnego
minister dokonuje niezwłocznie wykreślenia wpisu.
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð W przypadku utraty uprawnieÅ„ na podstawie
decyzji wydanej przez ministra uzyskanie
ponowne uprawnień może nastąpić w wyniku
pozytywnie złożonego egzaminu (niezależnie
od tego jaką wcześniejsza drogą nabyło się
uprawnienia).
lð Do egzaminu można przystÄ…pić nie wczeÅ›niej
niż po upływie 12 miesięcy licząc od dnia utraty
uprawnień.
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð ObowiÄ…zki audytora:
- przechowywanie sporządzonych świadectw przez
okres 10 lat,
- wykonywanie czynności związanych z oceną oraz
świadectwem z należytą starannością ( systematyczne
podnoszenie kwalifikacji przez samokształcenie-
usunięto),
- Ubezpieczenie się odpowiedzialności cywilnej za
szkody wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku ze sporzÄ…dzaniem
świadectwa
Kodeks postępowania audytora
energetycznego
lð Minister finansów w porozumieniu z ministrem
infrastruktury określą rozporządzeniem:
- szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego,
termin powstania obowiÄ…zku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności
pod uwagę zakres zadań realizowanych przez osobę
sporządzającą świadectwo charakterystyki
energetycznej
- Proponowana suma gwarancyjna równowartość w
złotych sumy 25 tys. euro
Kodeks postępowania audytora
energetycznego-sędzia w sprawie - tak być
miało(został jedynie zakaz dla właściciela)
Osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową nie
może:
lð 1) być uczestnikiem procesu budowlanego, w wyniku którego wybudowano ten budynek,
lokal mieszkalny lub tą część budynku stanowiącą samodzielną całość techniczno-użytkową,
lub
lð 2) być wykonawcÄ… robót budowlanych wykonywanych w tym budynku, lokalu mieszkalnym
lub w tej części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, lub
lð 3) być wÅ‚aÅ›cicielem lub zarzÄ…dcÄ… tego budynku, lokalu mieszkalnego lub tej części budynku
stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, lub
lð 4) posiadać spółdzielczego wÅ‚asnoÅ›ciowego prawa do tego lokalu mieszkalnego, lub
lð 5) mieć powiÄ…zaÅ„ kapitaÅ‚owych lub być zwiÄ…zana umowami cywilnoprawnymi z osobami
wymienionymi w pkt 1-4, w sposób, który podważałby obiektywność i rzetelność sporządzenia
świadectwa charakterystyki energetycznej tego budynku, lokalu mieszkalnego lub tej części
budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową
Kontrole  nowe regulacje
lð Instalacje grzewcze z kotÅ‚ami o efektywnej nominalnej wydajnoÅ›ci
powyżej 20 kW użytkowanymi co najmniej 15 lat, licząc od daty
zamieszczonej na tabliczce znamionowej kotła, powinny być
poddane, przez właścicieli lub zarządcę obiektu budowlanego
jednorazowej kontroli obejmującej ocenę efektywności
energetycznej i doboru wielkości kotła, a także ocenę parametrów
instalacji oraz dostosowania do funkcji, jaką ma ona spełniać.
Kontrolę tę przeprowadza się w roku następnym po roku, w
którym upłynęło 15 lat użytkowania kotła, a kontrolę kotłów, które
z dniem 31 grudnia 2009 r. użytkowane są już ponad 15 lat
przeprowadza siÄ™ do dnia 31 grudnia 2010 r.
Art. 62 ust. 1b- doprecyzowanie przedmiotu kontroli oraz skutków
wieku kotła-kiedy kontrola- od 31 grudnia 2009 r.
Kontrole  nowe regulacje
lð Kontrole okresowe kotłów i urzÄ…dzeÅ„
chłodniczych w systemach klimatyzacji
powinny przeprowadzać
osoby posiadajÄ…ce uprawnienia budowlane w
odpowiedniej specjalności
Kontrolę jednorazową instalacji ogrzewczych- mogą przeprowadzać
osoby posiadajÄ…ce kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu
dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci
energetycznych i gazowych.(mogÄ… czy powinni )
Kontrole jednorazowe
lð BezpieczeÅ„stwo energetyczne nie jest
tożsame z bezpieczeństwem użytkowania
lð Do oceny efektywnoÅ›ci energetycznej potrzeba
specjalisty od zagadnień efektywności.
Kontrola obowiÄ…zku sporzÄ…dzania
świadectw - nowe regulacje
lð ProtokoÅ‚y z kontroli obiektu budowlanego, oceny i
ekspertyzy dotyczÄ…ce jego stanu technicznego,
świadectwo charakterystyki energetycznej oraz
dokumenty, o których mowa w art. 63 powinny być
dołączone do książki obiektu budowlanego
lð Art. 64 ust. 3  dopisano, że Å›wiadectwo powinno być
dołączone do ksiązki obiektu
Prawie kontrola obowiązku sporządzania świadectw
Penalizacja
lð W art. 93 dodano pkt 11
Kto sporzÄ…dza i przekazuje do obrotu prawnego
świadectwo charakterystyki energetycznej, nie
posiadając do tego uprawnień podlega karze
grzywny
Brak kar za nie posiadanie świadectwa,
obowiÄ…zek bez kontroli jego przestrzegania
Skutki świadectw w innych aktach
prawnych- pośredni mechanizm kontroli
obowiązku sporządzania świadectw
lð Ustawa o gospodarce nieruchomoÅ›ciami:
w art. 155 w ust. 1 dodaje siÄ™ pkt 8 w brzmieniu:
,,8) świadectwie charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego
lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-
użytkową. ;
2) w art. 181 w ust. 6 dodaje siÄ™ pkt 8 w brzmieniu:
,,8) świadectwie charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego
lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-
użytkową. ;
3) w art. 186 w ust. 6 dodaje siÄ™ pkt 7 w brzmieniu:
,,7) świadectwie charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego
lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-
użytkową.
Skutki świadectw w innych aktach
prawnych
lð Dodano do katalogu dokumentów, które sÄ…
wykorzystywane przy wykonywaniu czynności
zawodowych, odpowiednio przez rzeczoznawcÄ™
majątkowego, pośrednika w obrocie nieruchomości
oraz zarządcę nieruchomości świadectwo
charakterystyki energetycznej
lð Ustawa wchodzi w życie po upÅ‚ywie 14 dni od dnia ogÅ‚oszenia, z
wyjÄ…tkiem przepisu dotyczÄ…cego obowiÄ…zku ubezpieczenia oraz
zakazu bycia sędzią we własnej sprawie , które wchodzą w życie
po 3 miesiącach od dnia ogłoszenia.
Kontrole efektywności energetycznej
kotłów i urządzeń chłodniczych nowe
regulacje-rezygnacja z poprawki rzÄ…du
lð Kto nie speÅ‚nia obowiÄ…zku przeprowadzania
okresowych kontroli(w tym dotyczÄ…cych
efektywności energetycznej) podlega karze
grzywny
Aktualne brzmienie pkt 8 w art. 93
Brak kontroli jednorazowej nie skutkuje
penalizacjÄ…
Co to jest świadectwo?
lðJest to dokument wydany przez
upoważnionego eksperta zawierający
podstawowe dane i wskaz
niki
dotyczÄ…ce ochrony cieplnej budynku i
zapotrzebowania na energiÄ™ w
budynku oraz ocenę poziomu jakości
energetycznej budynku w przyjętej
skali(suwak energetyczny ???)
Co zawierać ma świadectwo?
Ważnym elementem świadectwa
powinny być wskazówki dotyczące
możliwości poprawy aktualnego
poziomu jakości energetycznej
czyli wytyczne dla ewentualnej
termomodernizacji
Rola świadectwa
Wprowadzenie świadectw powinno :
·ð zachÄ™cić do projektowania i budowy budynków
energooszczędnych
·ð zachÄ™cić do poprawy cech energetycznych
budynków istniejących,
·ð uÅ‚atwiać uzyskanie kredytów na
termomodernizacjÄ™,
·ð być elementem w konkurencji rynkowej przy
wynajmie i sprzedaży budynków/lokali
mieszkalnych.
Standard energetyczny budynków
lð Nowelizacja warunków technicznych nakÅ‚ada
na budynki o powierzchni użytkowej
przekraczajÄ…cej 1 000 m2 obowiÄ…zek
spełniania w istniejących częściach wymagań
energetycznych obowiÄ…zujÄ…cych dla nowych
budynków(w przypadku ich nadbudowy,
rozbudowy, przebudowy i zmiany sposobu
użytkowania)
Standard energetyczny budynków
lð Dwie alternatywne drogi wymagaÅ„:
Cząstkowe- przegrody zewnętrzne oraz technika instalacyjna
odpowiadają wymaganiom izolacyjności oraz powierzchnia okien
oraz przegród szklanych i przezroczystych nie przekracza
dopuszczalnych wymiarów modularnych
Ogólne - wartość wskaz
nika EP(kWh/(m2a) określającego roczne
obliczeniowe zapotrzebowanie nieodnawialnej energii pierwotnej
na cele bytowe jest mniejsza od wartości granicznych(ustalanych
dla różnych typów budynków) oraz przegrody zewnętrzne
spełniają warunek zabezpieczenia przed kondensacją pary
wodnej
Standard energetyczny budynków
lð CzÄ…stkowe- dla budynku przebudowywanego
dopuszcza się zwiększenie średniego współczynnika
przenikania ciepła osłony budynku o nie więcej niż 15
% w porównaniu z budynkiem nowym o takiej samej
geometrii i sposobie użytkowania
lð Ogólne - dla budynku przebudowywanego dopuszcza
się zwiększenie wskaz
nika EP o nie więcej niż 15 % w
porównaniu z budynkiem nowym o takiej samej
geometrii i sposobie użytkowania
Standard energetyczny budynków
lð CzÄ…stkowe:
- dopuszczalny współczynniki przenikania ciepła: ścian, okien,
stropów,
- dopuszczalne pole powierzchni okien, przegród szklanych i
przezroczystych w bud. mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego
o współczynniku przenikania ciepła U nie mniejszym niż 1,5
W/m2K warunek Ao<= Aomax
Aomax=0,15Az+0,03Aw
Az - suma pól powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondygnacji nadziemnych (w
zewnętrznym obrysie budynku) w pasie o szerokości 5 m wzdłuż ścian
zewnętrznych
Aw  suma pól powierzchni pozostałej części rzutu poziomego wszystkich kondygnacji
po odjęciu Az
Standard energetyczny budynków
lð W przypadku budynku użytecznoÅ›ci publicznej warunek Ao<= Aomax jeÅ›li
przepisy odnośnie zapewnienia oświetlenia światłem dziennym nie
stanowiÄ… inaczej
lð W przypadku budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego
łączne pole powierzchni okien oraz ścian szklanych w stosunku do
powierzchni całej elewacji nie może być większe niż
- w budynku jednokondygnacyjnym(halowym)- 15%
- w budynku wielokondygnacyjnym  30 %
We wszystkich rodzajach budynków współczynnik przepuszczalności energii
całkowitej gc nie może być większy niż 0,5 z wyłączeniem przypadków
gdy udział okien, przegród szklanych i przezroczystych w powierzchni
ściany jest większy niż 50 %
Wymagania nie stosuje siÄ™ w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz
odpowiednio nachylonych lub chronionych sztucznÄ… przegrodÄ… lub
naturalnÄ… przegrodÄ… budowlanÄ… lub okien o pow. <0,5 m 2
Wymagania czÄ…stkowe
lð Instalacja wentylacji mechanicznej i klimatyzacji- wymagania:
- minimalna wydajność
- minimalny czas użytkowania instalacji
- maksymalna moc właściwa wentylatora
- skuteczność urządzeń do odzyskiwania ciepła z powietrza
wywiewanego
- wielkość strumienia powietrza zewnętrznego w przypadku
stosowania recyrkulacji
Współczynnik temperaturowy-wymagana ochrona przed punktem
rosy
Standard energetyczny budynków
lð Wymagania ogólne:
- dopuszczalne EP, pozostałe współczynniki bez
ograniczeń, z wyjątkiem warunku zabezpieczenia
przed kondensacja pary wodnej, współczynnik
temperaturowy-wymagana ochrona przed punktem
rosy
Zasady oceny zawarte w
metodologii
lð budynek referencyjny, referencyjny lokal
mieszkalny  jest czy go nie ma ?
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð pomieszczenie o regulowanej temperaturze powietrza  należy
przez to rozumieć pomieszczenie ogrzewane lub chłodzone, w
którym utrzymuje się temperaturę, zależną od sposobu
użytkowania i pory roku
lð zapotrzebowanie nieodnawialnej energii pierwotnej w budynku
albo lokalu mieszkalnym albo części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową  należy przez to
rozumieć ilość energii wyrażonej w kWh, dostarczanej przez
systemy techniczne dla celów użytkowania energii tj.:
a) ogrzewanie i wentylacjÄ™,
lð b) chÅ‚odzenie,
lð c) przygotowanie ciepÅ‚ej wody użytkowej,
d) oświetlenie
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð wskaz
nik EP - należy przez to rozumieć roczne
zapotrzebowanie energii pierwotnej na jednostkÄ™
powierzchni, dostarczonej do budynku ,lokalu
mieszkalnego, części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową, wyrażone w
kWh/(m2rok), obliczone według metodologii podanej w
załączniku nr 1 do rozporządzenia  dla ogrzewania i
wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody oraz w
załączniku nr 2 do rozporządzenia  dodatkowo dla
chłodzenia i oświetlenia
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð budynku mieszkalnym, budynku
zamieszkania zbiorowego, budynku
użyteczności publicznej albo budynku
gospodarczym, - należy przez to rozumieć
taki budynek, o którym mowa w przepisach
techniczno-budowlanych
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð budynku przemysÅ‚owym  należy przez to rozumieć
budynek, o którym mowa w Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych: 1251 - Budynki przemysłowe,
lð budynku magazynowym  należy przez to rozumieć
budynek, o którym mowa w Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych: 1252  Budynki magazynowe
lð lokalu mieszkalnym - należy przez to rozumieć
wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę
lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą
zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð części budynku stanowiÄ…cej samodzielnÄ… caÅ‚ość
techniczno-użytkową  należy przez to rozumieć taką
część budynku o jednej funkcji użytkowej, dla której
zastosowane rozwiÄ…zania konstrukcyjno-instalacyjne
pozwalają na niezależne jej funkcjonowanie zgodnie z
przeznaczeniem oraz ustalonym sposobem
użytkowania, przy zachowaniu przepisów techniczno-
budowlanych,
Zasady oceny zawarte w
metodologii-słownik
lð instalacji chÅ‚odzenia  należy przez to
rozumieć układ urządzeń i przewodów
doprowadzający czynnik chłodzący,
obsługujący więcej niż jedno pomieszczenie,
dzięki któremu następuje kontrolowane
obniżenie temperatury lub wilgotności
powietrza, w powiÄ…zaniu z kontrolÄ… wentylacji.
Zasady ogólne
lð ż 3.1. Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej budynku
powinno być sporządzane według określonych dla tego budynku
danych i wskaz
ników techniczno-użytkowych oraz
energetycznych, przy czym dla każdej części budynku
stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową,
świadectwo powinno być sporządzane oddzielnie.
lð 2. Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej lokalu
mieszkalnego, z zastrzeżeniem ż 10(zasada podobieństw),
powinno być sporządzane według określonych dla tego lokalu
danych i wskaz
ników techniczno-użytkowych oraz
energetycznych.
lð 3. Przepisy rozporzÄ…dzenia odnoszÄ…ce siÄ™ do budynku o
określonej funkcji użytkowej stosuje się także do każdej części
budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową o
takiej samej funkcji użytkowej.
Forma świadectwa
lð 1.Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej opracowuje siÄ™ w dwóch
formach: pisemnej i elektronicznej.
lð 2. Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej opracowuje siÄ™ w jÄ™zyku
polskim, stosując oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich
Normach dotyczÄ…cych budownictwa oraz instalacji grzewczych,
wentylacyjnych, chłodzenia, ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w
budynkach lub inne określone w objaśnieniach i informacjach
dodatkowych w świadectwie.
lð 3. Do Å›wiadectwa charakterystyki energetycznej należy zaÅ‚Ä…czyć dane i obliczenia
wykonane w trakcie jego sporzÄ…dzania.
lð 4. Wszystkie strony (arkusze) poszczególnych części Å›wiadectwa charakterystyki
energetycznej oraz załączniki oznacza się kolejną numeracją.
lð 5. Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej w formie pisemnej oprawia siÄ™ w
okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie.
lð 6. Åšwiadectwo w formie elektronicznej powinno być identyczne z wersjÄ… pisemnÄ… i
zapisane w wersji tylko do odczytu, uniemożliwiającej edycję.
Zawartość świadectwa budynku
lð 1) Strona tytuÅ‚owa zawierajÄ…ca:
lð a) typ budynku,
lð b) adres budynku
lð c) wartość wskaz
nika EP dla budynku ocenianego,
lð d) graficzne porównanie wartoÅ›ci wskaz
nika EP budynku ocenianego z
odpowiednią wartością referencyjną wskaz
nika EP wynikajÄ…cÄ… z
przepisów techniczno-budowlanych,
lð e) datÄ™ wydania i datÄ™ ważnoÅ›ci ,
lð f) imiÄ™ i nazwisko sporzÄ…dzajÄ…cego Å›wiadectwo, numer uprawnieÅ„ do
sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej lub uprawnień
budowlanych jeśli sporządzający świadectwo posiada takie uprawnienia
Zawartość świadectwa budynku
lð 2) Charakterystyka techniczno - użytkowa zawierajÄ…ca:
lð a) przeznaczenie budynku,
lð b) osÅ‚ona budynku:opis, parametry techniczne
lð c) kubaturÄ™ i liczbÄ™ kondygnacji,
lð d) rodzaj konstrukcji,
lð e) powierzchniÄ™ pomieszczeÅ„ o regulowanej temperaturze,
lð f) rodzaj instalacji ogrzewania, wentylacji, ciepÅ‚ej wody
użytkowej, chłodzenia, a w przypadku budynków użyteczności
publicznej także oświetlenia wbudowanego.
Zawartość świadectwa budynku
lð 3) Charakterystyka energetyczna budynku zawierajÄ…ca:
lð a) zapotrzebowanie energii koÅ„cowej do ogrzewania i
wentylacji,
lð b) zapotrzebowanie energii koÅ„cowej do chÅ‚odzenia,
lð c) zapotrzebowanie energii koÅ„cowej do przygotowania ciepÅ‚ej
wody użytkowej,
lð d) zapotrzebowanie energii elektrycznej koÅ„cowej dla celów
oświetlenia, w przypadku budynków użyteczności publicznej,
lð e) zapotrzebowanie Å‚Ä…czne nieodnawialnej energii pierwotnej,
f) wartość wskaz
nika EP
Zawartość świadectwa budynku
4) Ocena charakterystyki energetycznej, polegająca na określeniu:
lð a) obliczeniowego zapotrzebowania nieodnawialnej energii pierwotnej i
porównania z wartościami referencyjnymi,
lð b) oceny graficznej charakterystyki energetycznej na wykresie
zamieszczonym w świadectwie charakterystyki energetycznej.
5) Uwagi w sprawie możliwości zmniejszenia zapotrzebowania energii
pierwotnej w budynku:
a) przez zmiany w eksploatacji budynku,
b) przez ewentualnÄ… termomodernizacjÄ™ lub przebudowÄ™ budynku lub jego
wyposażenia technicznego, ewentualnie z
ródła energii.
26) Informacje o podstawach prawnych świadectwa charakterystyki
energetycznej oraz o korzystaniu ze świadectwa.
Zasady sporządzania świadectw dla
budynków
lð Dla potrzeb sporzÄ…dzenia charakterystyki
energetycznej budynków przemysłowych i
magazynowych nie uwzględnia się ilości
nieodnawialnej energii pierwotnej dostarczanej do tych
budynków dla celów technologiczno-produkcyjnych.
lð Przepisy rozporzÄ…dzenia odnoszÄ…ce siÄ™ do budynku o
określonym przeznaczeniu stosuje się także do każdej
części budynku stanowiącej samodzielną całość
techniczno-użytkową o tym samym przeznaczeniu.
UÅ‚atwienia dla lokali mieszkalnych
lð Åšwiadectwo charakterystyki energetycznej lokalu
mieszkalnego należącego do grupy lokali
mieszkalnych o jednakowych rozwiÄ…zaniach
konstrukcyjno-materiałowych i instalacyjnych oraz o
takim samym stopniu zużycia eksploatacyjnego,
mającym wpływ na jakość energetyczną lokalu
mieszkalnego i stwierdzonym na podstawie
inwentaryzacji techniczno-budowlanej, może być
opracowane z wykorzystaniem wykonanej dla jednego
z tych lokali charakterystyki energetycznej oraz oceny
energetycznej lokalu mieszkalnego. Zasada
podobieństw
Bez chłodzenia w budynkach
lð MetodologiÄ™ obliczania charakterystyki energetycznej
budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku
stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową,
niewyposażonych w instalację chłodzenia, określa
załącznik do rozporządzenia.
lð 2. Obliczenia zapotrzebowania ciepÅ‚a użytkowego do
ogrzewania i wentylacji wykonuje siÄ™ dla
normatywnych warunków użytkowania oraz w oparciu
o dane klimatyczne z bazy danych klimatycznych,
określonych dla najbliższej stacji meteorologicznej.
lð 3. W obliczeniach nie uwzglÄ™dnia siÄ™ okresowego
obniżania temperatury w pomieszczeniach.
Z chłodzeniem w budynkach
lð MetodÄ™ obliczania charakterystyki energetycznej budynku lub części
budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz
lokalu mieszkalnego  wyposażonych w instalację chłodzenia, określa
załącznik do rozporządzenia.
lð Przy obliczaniu charakterystyki energetycznej części budynku w
określaniu zapotrzebowania ciepła (chłodu) użytkowego do ogrzewania,
wentylacji i chłodzenia należy uwzględnić wymianę ciepła nie tylko ze
środowiskiem zewnętrznym, ale także z przylegającą częścią budynku.
lð Przy obliczaniu charakterystyki energetycznej budynku, należy
uwzględniać cele użytkowania energii, o których mowa w ż 2 pkt 6 lit. a 
c(bez oswietlenia)
lð Przy obliczaniu charakterystyki energetycznej budynku użytecznoÅ›ci
publicznej należy uwzględniać cele użytkowania energii, o których mowa
w ż 2 pkt 6 lit. a-d.9(z oświetleniem)
Z chłodzeniem w budynkach
lð Obliczenia zapotrzebowania ciepÅ‚a i chÅ‚odu użytkowego wykonuje siÄ™ w
oparciu o dane klimatyczne, przyjęte z bazy danych klimatycznych
najbliższej stacji meteorologicznej.
lð W obliczeniach uwzglÄ™dnia siÄ™ zmienność temperatury w
pomieszczeniach dla trybu ogrzewania i trybu chłodzenia.
lð Zasady postÄ™powania przy okreÅ›laniu charakterystyki energetycznej
budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej
samodzielną całość techniczno-użytkową określają załączniki do
rozporzÄ…dzenia.
lð ObowiÄ…zujÄ…ce bazy danych klimatycznych niezbÄ™dne dla dokonania
obliczeń, o których mowa w ż 11 ust. 2 oraz w ż 12 ust. 5, ogłaszane są
na stronie internetowej ministerstwa obsługującego ministra właściwego
do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.
Platforma komunikacji
lð ZakÅ‚adka swiadectwa energetyczne na stronie
www.mi.gov.pl
lð W zakÅ‚adce jest:
- wykaz uczelni (wykaz rosnący, obecnie 50 wydziałów
prowadzi studia podyplomowe)
- Typowe lata meteorologiczne
- Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi (FAQ)
Jest:
- Rejestr pozytywny, rejestr negatywny, program
komputerowy ?????
lð DziÄ™kujÄ™ za uwagÄ™