Rozwój po adolescencji  Wykłady 2009
Autor: dr Marian Olejnik
Spisane i uzupełnione by Młoda :]
Rozwój po adolescencji
Wykład I 2009.03.03
Czym jest rozwój?
1. Psychologia rozwojowa dziecka -dział psychologii obejmujący badania poświęcone
wyjaśnianiu wszystkich aspektów ludzkiego rozwoju od poczęcia do adolescencji w
kategoriach zmian ilościowych i jakościowych zachodzących w poszczególnych sferach
rozwoju.
- rozwój prowadzi do pełnej dojrzałości fizycznej i psychicznej
- proces rozwojowy ma charakter progresywny
2. Rozwój w pełnym cyklu życia, psychologia Life Span  początek: lata 70'-80'; dział
psychologii obejmujący badania zjawisk rozwojowych w trakcie całego cyklu życiowego,
od poczęcia do śmierci. Zmiany rozwojowe ujmowane są w kategoriach zadań, celów
życiowych, ról oraz uczestniczenia w wydarzeniach życiowych. Proces rozwoju jest
wynikiem zdarzeń losowych, społecznych, historycznych, typowych dla danej generacji.
-rozwój prowadzi do układania się ze światem,
-zmiany rozwojowe mają charakter adaptacyjny
3. Tradycja społeczno-kulturowa psychologii rozwojowej a definicje naukowe.
1. Potoczne rozumienie
1. procesualność rozwoju czas, wymaga analizy diachronicznej (t) nie
synchronicznej
proces, który dokonuje się w czasie
2. Rozwój zakłada zmiany zmiany są niezbędne, ale nie każda zmiana to rozwój
proces zmian (sekwencja zmian)
3. jakie zmiany?
ukierunkowane na osiągnięcie jakiegoś stanu finalnego
4. wartościujący charakter koncepcji rozwoju  standard rozwoju?
walencja celu
5. nieodwracalne zmiany, przebiegające w stałym, niezmiennym porządku
6. powszechny i uniwersalny charakter rozwoju
2. Rozumienie naukowe:
1. biologiczne zorientowanie PR (czynniki egzogenne mają wpływ, ale na cechy
drugorzędne, największy wpływ: czynniki autogenne).
& I pssstryk  wykład
się urwał. :]
Po więcej szczegółów patrz:
" wykłady MKT, dokładnie 1. wykład (I semestr dla tych co wyparli ;))
" Trempała J. (2000). Modele rozwoju człowieka. Czas i zmiana. Bydgoszcz: Wydawnictwo
Naukowe AB.
Rozwój po adolescencji
Wykład II 2009.03.17
Czym jest rozwój? (kontynuacja)
1. Psychologia Life-Span  historia
" Canus, Tetens, Quetelet  wcześniejsze prace z psychologii rozwojowej,
" Póz
niej (lata 30-ste): B�hler, Holingworth,
" Póz
niej: Jung, Erikson,
" Lata 70'-80'  Pennsylvania  seminaria, warsztaty nowe sposoby ujmowania rozwoju.
2. Nowe sposoby ujmowania rozwoju  PODSTAWOWE TEZY PLS:
1. Rozwój  proces przebiegający od urodzenia aż do śmierci
" Hollingworth
rozwój (btw. Wykres
cudowny :)!
Ale mniej więcej
oddaje to, co dr
Olejnik namalował
na tablicy.)
po 60 r.ż. Możliwy jest wzrost (np. mądrości)
" Koncepcja Cattella i Horna  inteligencja płynna i skrystalizowana
1. grupa zdolności  inteligencja płynna  zależy od uwarunkowań biologicznych, nie podlega
uczeniu
2. grupa zdolności  inteligencja skrystalizowana  jest modyfikowalna, Thorndike:
rozumienie znaczenia słów
Inteligencja płynna Inteligencja skrystalizowana
25 lat
2. Proces wielowymiarowy
Wielokierunkowość zmian rozwojowych
3. Proces plastyczny  intra-indywidualnie modyfikowalny
Shelley Willis  badania nad inteligencją
Badania nad inteligencją potwierdziły hipotezę Cattela i Horna
Przeciętny 60-latek obniża poziom wydolności inteligencji 1/3 OS wyników wszystkich
generacji.
4. W określeniu charakteru, kierunku rozwoju ważne jest zarówno środowisko jak i
genetyka.
5. Badanie rozwoju powinno mieć charakter interdyscyplinarny.
3. 3 zasadnicze wpływy rozwojowe wg Baltesa:
1. Wpływy związane z wiekiem (są przewidywalne), charakter: biologiczny lub społeczny.
20 60
2. Związane z czasem historycznym, charakter: biologiczny lub społeczny.
20 60
3. Związane z nienormatywnymi wydarzeniami życiowymi,charakter: biologiczny lub
społeczny (np. śmierć osoby bliskiej, utrata pracy).
20 60
" środkowa faza życia  okres najbardziej ekspansywny społecznie role społeczne
Rozwój po adolescencji
Wykład III 2009.04.07
Jak badać rozwój ludzi dorosłych?
1. Tradycyjne plany badawcze:
1. Badania poprzeczne  pomiar różnic w rozwoju w tym samym czasie
2. Badania podłużne  pomiar różnic w rozwoju w różnym czasie
3. Badania ukośne  do oceny różnic kulturowych lub historycznych
np. badania nad akceleracją (1 stała wartość zmiennej wieku, badania w różnym czasie, w różnych
generacjach)
W. Schaie: tradycyjne plany badawcze mają dużo minusów
2. Co jest nie tak z badaniami poprzecznymi?
1. Nie odróżniają wpływu wieku i generacji
2. Hipotetyczne badanie nad religijnością i wiekiem (Floryda)
" młodzi dorośli: katolicy
" ludzie w wieku średnim: protestanci
" emeryci: judaiści
3. Interpretacja nie odróżniająca wpływu wieku i generacji:
4. Najpierw jesteśmy katolikami, w wieku średnim przechodzimy na protestantyzm a na
starość  judaizm
5. na ile za wariancje wyników odpowiada wiek? A na ile przynależność do określonej
generacji?
3. Co jest nie tak z badaniami podłużnymi?
1. Każda generacja ma swoje specyficzne doświadczenia rozwojowe(każda generacja ma
swoje specyficzne doświadczenia rozwojowe)
2. Hipotetyczne badanie nad związkiem między długością włosów a wiekiem u młodych
mężczyzn (15-30 lat)
" mężczyz
ni urodzeni w latach 1940-1945 wraz z wiekiem strzygą się coraz krócej
" mężczyz
ni urodzeni w latach 1950-1955 wraz z wiekiem noszą coraz dłuższe włosy
3. czas badania determinuje wariancję zmiennej
4. Co jest nie tak z badaniami ukośnymi?
1. Zmiana historyczna czy różnice generacyjne jako z
ródło rozwoju
2. Badania nad akceleracją rozwoju:
" obecnie badani ludzie w wieku średnim urodzeni w latach 1961-1970 wykazują
wyższy poziom  kompetencji informatycznej niż będące w tym samym wieku
osoby badane 10 lat temu a urodzone w latach 1951-1960
5. Ogólny Model Rozwojowy(Warner Schaie)
" Tradycyjne plany badania rozwoju:
R = f (W)
" Strategie sekwencyjne:
R = f (W,G,T)
R  rozwój G  generacja
W  wiek życia T  czas badania
6. Strategie sekwencyjne
1. Pozwalają określić cząstkowy wpływ czynnika wieku, generacji i czasu badania na
rozwój
2. Jednak w jednym badaniu można określić wpływ jedynie dwóch z trzech owych
czynników:
�% wieku i generacji(strategia generacyjno-sekwencyjna)
�% generacji i czasu badania(strategia poprzecznie sekwencyjna)
�% wieku i czasu badania(strategia czasowo-sekwencyjna)
7. Badanie generacyjno-sekwencyjne(2 poziomy wieku X 2 poziomy generacji (brak kontroli
czasu badania))
Rok urodzenia 1969 1979 1989
1947 22 32 42
1957 22 32
1967 22
*kompilacja z badań podłużnych
np. inteligencja psychometryczna
generacja starsza
generacja młodsza
22 32
Czynnik generacyjny nie ma znaczenia  wiek ma znaczenie
1947
1957
22 32
Wiek nie ma znaczenia, ale ur. w 47' mają wyższe wskaz
niki niż urodzeni w 57' generacja ma
znaczenie
1947
1957
22 32
I wiek i generacja wpływają na zróżnicowanie wyników interakcja zm. wieku i generacyjnej
8. Badanie poprzecznie-sekwencyjne(2 poziomy czasu badania X 2 poziomy generacji (brak
kontroli wieku))
Rok urodzenia 1969 1979 1989
1947 22 32 42
1957 22 32
1967 22
IQ 1947=1957
1979 1989
Generacja nie ma znaczenia  istotny jest czas badania
47
57 - istotna jest generacja
badania te mają dużą wartość dla osób dorosłych
9. Badanie czasowo-sekwencyjne(2 poziomy wieku X 2 czasu badania (brak kontroli
generacji))
Rok urodzenia 1969 1979 1989
1947 22 32 42
1957 22 32
1967 22
*kompilacja z badań poprzecznych
10. Jak zmienia się spożycie alkoholu wraz z wiekiem?
ć% Badania poprzeczne: spożycie spada.
ć% Badania podłużne: spożycie spada.
ć% Badania sekwencyjne: ?
11. Zmiany spożycia alkoholu wraz z wiekiem (Levenson i in., 1998) - wnioski:
ć% Analiza generacyjno-sekwencyjna sugeruje, że wzorzec zmian spożycia alkoholu wraz z
wiekiem jest inny w badanych generacjach (widać różnice generacyjne, nie jest tak jak
sugeruje to badanie poprzeczne i podłużne, że wraz z wiekiem spożycie spada
ć% Analiza poprzecznie-sekwencyjna wskazuje na wpływ czasu badania
ć% Analiza czasowo-sekwencyjna potwierdza wpływ czasu badania
12. Zmiany hierarchii wartości wraz z wiekiem (Davis Longitudinal Study - DLS, Parker,
Aldwin, 1997)
ć% Czy znaczenie rodziny wzrasta, maleje czy pozostaje bez związku z wiekiem?-wnioski:
�% Analiza generacyjno-sekwencyjna sugeruje, że wzorzec zmian znaczenia wartości
rodzinnych wraz z wiekiem jest inny w badanych generacjach
�% Analiza poprzecznie-sekwencyjna wskazuje na wpływ czasu badania
�% Analiza czasowo-sekwencyjna potwierdza wpływ czasu badania
13. Opis a wyjaśnienie zmian rozwojowych
1. Dlaczego Ogólny Model Rozwojowy (OMR) nie pozwala na wyjaśnienie zmian
rozwojowych a jedynie ich opis?
�% Na drodze procedury eksperymentalnej nie da się tego wykazać
�% rzekomo niezależne zmienne nie mają statusu zmiennych niezależnych 
niekoniecznie są to eksperymenty!
�% T=G+W to wszystko od siebie zależy
�% Baltes: 1 typ strategii jest niepotrzebny  lepiej przyjąć dwa rodzaje longitudinalne i
poprzeczne (czasowo-sekwencyjne) (odrzuca rozwinięcie ukośnej). Strategie
sekwencyjne pozwalają na identyfikowanie/opisywanie zmian rozwojowych.
14. Jak wyjaśniać zmiany rozwojowe?
1. Eksperyment: pozwala na określenie związków przyczynowo - skutkowych
2. Metoda mikro-genetyczna Za notatki z tego wykładu
dziękujemy  Agatce K. :)
Rozwój po adolescencji
Do tego
wykładu niestety
Wykład IV 2009.04.21
notatek ni ma
Wyzwania i zadania rozwojowe człowieka dorosłego
1. Plan wykładu
1. Wczesna dorosłość
1. Podstawowe trendy rozwojowe
2. Wydarzenia życiowe (małżeństwo, rozwód, dzieci)
2. Wiek średni
1. Mechanizmy przystosowania
2. Stresogenne wydarzenia życiowe (bezrobocie)
3. Póz
na dorosłość
1. Zasadnicze zadania rozwojowe
2. Teorie przystosowania
2. Trendy rozwojowe(wczesna dorosłość)
1. Stabilizacja tożsamości ego
2. Nawiązywanie głębszych związków interpersonalnych
3. Pogłębianie dziedzin aktywności
4. Humanizacja wartości
ć% White (1975)
3. Typy małżeństw
1. Tradycyjne
2. Koleżeńskie
3. Partnerskie
(Duberman, 1973)
4. Przystosowanie do rozwodu
1. Emocjonalny
2. Prawny
3. Ekonomiczny
4. Rodzicielski
5. Społeczno-lokalny
6. Z zależnością
ć% Bohannon (1985)
5. Psychologiczne stadia bezrobocia
1. Odprężenie i poczucie ulgi
2. Próby znalezienia nowej pracy
3. Rozterka i zwątpienie
4. Złe samopoczucie i cynizm
ć% Entine (1976)
6. Teorie przystosowania do starości
1. Teoria wyłączania
Cumming i Henry (1961)
2. Teoria aktywności
Maddox (1964)
7. Proces przejścia na emeryturę
1. Faza 1  oddalona
2. Faza 2  przedemerytalna
3. Faza 3  miesiąc miodowy
4. Faza 4  rozczarowanie
5. Faza 5  zmiana kierunku
6. Faza 6  stabilizacja
7. Faza 7  końcowa
Atchley (1991)
Rozwój po adolescencji
Wykład V 2009.05.05
Osobowość i wiek
1. Podejście psychologii  life-span
1. Definicja
Osobowość i  ja wyraża sposób, w jaki jednostka działa, doświadcza, sądzi, myśli i
przeżywa, gdy przedmiotem tych form aktywności jest ona sama, inni ludzie oraz świat
materialny wokół niej.
2. Istotne kwestie:
�% właściwości powszechne (uniwersalne)  jak ludzie są do siebie podobni, jakie są
wymiary podobne
�% różnice międzyosobnicze
�% zmienność (plastyczność) wewnątrzosobnicza - na ile osobowość jest
modyfikowalna
3. Można je ujmować w perspektywie:
1. strukturalnej(statyczny) lub procesualnej
2. komponentalnej lub holistycznej
" strukturalna  ujęcia czynnikowe, cechowe
" procesualna  zwracają uwagę na to, że osobowość może pełnić funkcje regulacyjne
" komponentalna  różne aspekty funkcjonowania
" holistyczna  osobowość pełni istotne funkcje w kontekście całego zachowania
2. Adaptacja transakcyjna
1. Wzrost i regres w rozwoju osobowości i ja
ć% niejednoznaczność kryteriów  nie ma jednego wskaz
nika rozwoju osobowości
�% przykład 1: ekstrawersja i introwersja - testy
�% przykład 2: mechanizmy radzenia sobie w sytuacjach trudnych
Rozwój jako coraz większa plastyczność i dostępność algorytmów działania, które określają
optymalne zachowania w danej sytuacji
3. Struktura  ja oraz osobowość nie zmieniają się ani w konsekwencji realizacji
wrodzonego planu rozwoju ani w rezultacie mechanistycznego w swym charakterze wpływu
otoczenia zewnętrznego. Ich rozwój jest efektem stałego i podmiotowego procesu wymiany
z otoczeniem w zmieniających się nieustannie warunkach wewnętrznych i zewnętrznych. W
procesie wymiany zmienia się nie tylko osobowość i  ja ale również owe warunki oraz
kryteria oceny jego wyników. (Baltes)
jest pewien wewnętrzny plan rozwoju
 zmieniają się warunki i kryteria oceny efektów
4. Trzy perspektywy teoretyczno-badawcze:
1. Psychometryczna (strukturalna)
2. Obraz samego siebie (tożsamość ja)
3. Procesy regulacji ja
*McAdams (psychologia narracyjna), Piotr Oleś
5. Podejście psychometryczne
1. Teoria  Wielkiej Piątki
�% W osobowości istnieją pewne stałe, niezmienne cechy (np. otwartość), w związku
z tym wykazujemy pewną stałą dyspozycję cechy.
�% Gordon Allport
�% Jak można zdefiniować najważniejsze cechy człowieka? - przejrzeli słownik
angielski szukając słów określających osobowość i dokonali analizy czynnikowej
wyodrębniając 5 cech-czynników:
ć% ekstrawersja
ć% neurotyzm
ć% ugodowość
ć% sumienność
ć% otwartość na doświadczenie
�% Podobne badanie Norman (osoby opisywały nieznane sobie osoby)  analiza
czynnikowa pozwoliła wyodrębnić te same czynniki, co u Allporta
�% To podejście reprezentuje ujęcie zewnętrzne.
6. Obraz samego siebie
ć% Akcentuje rolę obrazu samego siebie
ć% Osobowość to też to, co sami o sobie myślimy
ć% Osobowość od wewnątrz.
ć% Mniej dogmatyczne stanowisko w kwestii stałości osobowości. Stałość tu jest
dyskutowana. Stałość  obraz samego siebie jest zależny od sytuacji. Nawiązuje do
koncepcji relatywizmu kulturowo- - społecznego.
ć% W ostatniej instancji to co pozwala nam badać osobę to self-report.
7. Procesy regulacji JA
" Jednostka ma osobowość, jeśli zachowuje się w sposób podmiotowy.
" Osobowość  charakter, silna wola.
" Realizuje to, co dla niego jest ważne przeciwstawiając się wpływom otoczenia.
8. Wyniki badań
Pomiędzy stabilnością i wzrostem (modele psychometryczne)
�% Teoria  Wielkiej Piątki Costa i McCrae  wnioski:
W jakim sensie osobowość się zmienia?
" różne aspekty zmienności osobowości
ć% stabilność strukturalna czy osobowość jest stała, niezmienna?
�% substancjalna
�% metodologiczna
Czynniki wyodrębniono, kiedy osoby badane były młode
ć% stabilność różnic inter-indywidualnych
Różnice międzyosobnicze wykazują również pewną stałość
ć% Wiek jest drugo- lub trzeciorzędnym czynnikiem wyjaśniającym różnice.
ć% W kontekście badań (opierających się np. na B5) dominuje obraz stałych, statycznych
elementów
ć% Inaczej to wygląda w odniesieniu do dwóch pozostałych perspektyw.
ć% W 1 i w 2 przypadku obraz zmian osobowości skłania do przyjęcia modelu wzrostu
osobowości.
W dużej mierze perspektywy
9. Lawrence Kohlberg
badawcze determinują czy
-rozróżnienie:
osobowość się zmienia.
Różne modele stadialne rozwoju osoby dorosłej  dwojakie zakorzenienia:
" stadialne modele strukturalne Jeżeli przyjmiemy osobowość
jako stałą konstelację cech to
" stadialne modele funkcjonalne (w ten sposób zmienia się osobowość)
osobowość nie zmienia się. Jeśli
rozwój przyjmujemy za
np. teoria Levinsona, Eriksona, Lewinge(?)
naturalny proces to zmienia się.
rozwój człowieka jest pochodną zmieniających się funkcji i zadań.
Wyrazem rozwoju nie jest zmiana struktury, ale zmiana funkcji (jaką realizuje struktura).
np. zmiana intymność-izolacja.
Rozwój po adolescencji
Wykład VI 2009.05.19
Rozwój poznawczy człowieka dorosłego
1 i 2 -b. tradycyjne
3 i 4 - nowsze
1. Cztery nurty:
1. Psychometryczny (liczne badania)
2. Piagetowski
podejście bardziej strukturalne
jak człowiek dochodzi do czegoś? (operacje)
3. Ujęcie informatyczne - nawiązuje do metafory komputerowej
umysł  komputer/ system przetwarzania informacji (jest input, output itd.)
4. Podejście ekspertalne  nasz umysł to konkretna, treściowa wiedza na konkretny temat
2. Podejście Piagetowskie
inteligencja instrument adaptacja (koherencja, organizacja myśli)
1. Adaptacja: asymilacja (dośrodkowo)
akomodacja (odśrodkowo)
3. Zmiana dotyczy organizacji inteligencji  4 etapy rozwoju:
" Sensoryczno-motoryczny
" Przedoperacyjny
" Operacji konkretnych
" Operacji formalnych  cel najwyższy
4. Operacje formalne
" myślenie w kategroiach hipotez
" myślenie II-rzędu podmiotem myśli są hipotetyczne zdania o obiektach,
przedmiotach, relacjach (klasy, relacje)
" odwrócenie relacji rzeczywistość-możliwość
" umiejętność dostrzeżenia relacji II-rzędu (proporcje, permutacje)
1. Myślenie formalne  8 operacji binarnych (16 operacji zdaniowych dysjunkcja,
alternatywa itd....przeciwieństwa)
punktem wyjścia myślenia jest zbiór hipotez, a nie to, co rzeczywiste
2. Relacje są uściślone, grupa 4 przekształceń:
I -tożsamo, N-negacja, R-wzajemna zwrotność, C-korelatywność
INRC:
I=NRC; R=NCI; C=NRI; RN=CI, &
5. Neo i Postpiagetowskie podejście
" Istnieje wpływ treści myślenia na rodzaj myślenia!
" Istnieje coś wyższego niż operacje formalne.
" Te problemy, które da się ująć w kategorii prawda-fałsz nie wyczerpują puli problemów.
np. nie da się kochać i nienawidzić ale w życiu się da. (:( )
6. Postpiagetowskie:
" nie do końca treść myślenia nie wpływa na formę
" myślenie musi uwzględniać względność wiedzy o świecie
7. Broughton podzielił teorie po Piagecie na 3 kategorie:
1 i 3 
1. Myślenie postformalne
NEOPiaget (np.
(logika predykatywna nie logika zdań)
Labouvie-Vief)
bardziej złożone myślenie (rezultaty:  no nie do końca :) )
2 - POSTPiaget
2. Uzupełnianie rozwoju inteligencji
akceptacja Piageta ale O.F. To nie koniec!
3. Kwestionowanie poznawczego podejścia
a gdzie związek z osobowością, inteligencją, emocjami?
Rozwój po adolescencji
Wykład VII 2009.06.02
Czy operacje formalne stanowią finalny punkt w rozwoju? -cd.
Krytyka Piageta
1. Adaptacyjny charakter myślenia?
2. Dziedzina myślenia
" dylematy fizyczne nie są tak ważne
" ważniejsze  dylematy społeczne
" operacje formalne nie stanowią o umiejętności życia
3. Prymat formy nad treścią?
" operacje formalne  drugiego rzędu
" treść myślenia wpływa na formę (nie jest niezależna) wnioski prawdziwe są wyciągane
szybciej niż wnioski nieprawdziwe.
4. Logiczny absolutyzm  prawda-fałsz?
Przykład: Jeśli Ci powiedzą, że pies jest większy od konia a
5. Rola kontekstu?
kot większy od psa to w końcu wykombinujesz, że kot jest
WI
KSZY od konia :). Jednakowoż dużo szybciej Ci pójdzie
" Pominięty w teorii Piageta
jak Ci powiedzą, że pies jest mniejszy od konia a większy od
6. Twórczy charakter myślenia?
kota i wtedy szybko Ci przyjdzie do głowy, że oto kot
MNIEJSZY jest od konia (a na pewno wykombinujesz to
" inteligencja to nie tylko rozwiązywanie
szybciej niż za pierwszym razem).
problemów, ale także ich dostrzeganie
Kontekstualno-dialektyczna perspektywa epistemiczna
" Rzeczywistość  nie stała ale zmienna (społeczno-kulturowa np.)
" Wiedza nie musi ujmować czegoś z określonego punktu widzenia  ma charakter
względny
" Nie ma wiedzy obiektywnej, bo ma ona z
ródło w relacji podmiot poznający-przedmiot
poznania
" Wiedza jest zmienna  różne p. widzenia  często wiedza sprzeczna
" Paradoksalny charakter wiedzy  dialektyczna synteza przeciwieństw w jej obrębie
dialektyczne rozwiązanie na wyższym poziomie
7. Czy możliwy jest dalszy rozwój inteligencji operacyjnej?
" Inteligencja postformalna to doskonalenie umiejętności stosowania operacji
formalnych  Piaget
" Postformalna inteligencja  wyższe jakościowo struktury  Neo i postpiagetowcy
8. 3 grupy poszukiwań:
" alternatywna dla systemu operacji 8 binarnych oraz INRC trzeba uznać za
prawdziwą implikację dwóch zdań nieprawdziwych
" uzupełnienie teorii Piageta o stadia następujące po okresie operacji formalnych (nurt
postpiagetowski)
" uzupełnienie teorii Piageta o afektywno-emocjonalne i osobowościowe (w uzup.
poznawczych) regulatory zachowania (nurt neopiagetowski)
9. Model sądu refleksyjnego
King i Kitchner (1981)
badania: młodzi, średni i starsi studenci
" młodzi  jedno jest dobre rozwiązanie jednoznacznie
" średni  nie ma jednoznacznego rozwiązania, moje zasady  zgodne z nimi rozwiązanie to
najlepsze rozwiązanie :]
" starsi  wiedza jest zmienna, jest efektem krytycznego poznania
10. Operacje postformalne Deridre Kramer
 kobieta ma być matką i żoną
...albo...
1. Myślenie formistyczno  mechaniczne
 e jak nie ten to inny-KARIERA!
1. stałość i niezmienność :D
2. liniowa przyczynowość
3. absolutne, uniwersalne zasady i normy
4. jednostronne rozwiązania
5. niesprzeczność
2. Świadomość relatywistycznej natury wiedzy
1. szerszy kontekst
2. narzędzia poznania
3. nieprzewidywalność
Ostatni akapit tego przedmiotu
4. stwierdzenie sprzeczności
 myślałam już tylko o
5. & bla, bla, bla WAKACJACH :)
(sesje się wypiera:])
6. dobre i złe strony
3. Myślenie dialektyczne
1. Srutututu majtki z drutu!
P.S. Na ostatnim wykładzie dr powiedział, że z lektur dodatkowych najważniejsza jest niewdzięczna pomarańczowa
książeczka z zeszłego semestru (Harwas-Napierała, Trempała-II Tom)