SZKOA
A GA
ÓWNA HANDLOWA
W WARSZAWIE
KATEDRA ANALIZY RYNKÓW I KONKURENCJI
prof. dr hab. Roman Sobiecki
Rynek  cechy i funkcje
Plan wykładu
1. System podmiotów gospodarczych
2. Geneza gospodarki wymiennej (rynku i pieniądza)
3. Cechy i funkcje rynku
4. Popyt oraz czynniki go kształtujące. Krzywa popytu
5. Podaż oraz czynniki ją kształtujące. Krzywa podaży
6. Równowaga i nierównowaga rynkowa oraz sposoby jej
przywracania
7. Mechanizm działania rynku
8. Prosty obieg gospodarczy
9. Kluczowe pytania
System podmiotów gospodarczych
1. Podmioty sfery rzeczowo-pieniężnej (realnej):
" Przedsiębiorstwa (wytwarzające dobra lub świadczące usługi)
" Gospodarstwa domowe
2. Podmioty sfery pieniężnej
" Bank centralny
" Banki komercyjne towarzystwa ubezpieczeniowe
" Fundusze inwestycyjne
" Giełda papierów wartościowych i biura maklerskie
3. Podmioty sfery regulacji
" Państwo
" Samorządy
Geneza gospodarki wymiennej (rynku i
pieniądza)
1. Gospodarka naturalna
2. Gospodarka wymienna
3. Pieniądz i jego siła nabywcza
Pieniądzem może być cokolwiek (rzecz, abstrakt, zapis na koncie), co
jest akceptowane przez podmioty gospodarcze przy wymianie,
oszczędzaniu, inwestowaniu, pomiarze wartości, gromadzeniu skarbu
(pieniądz kruszcowy, papierowy, bezgotówkowy, w tym tzw.
Plastikowy)
Siłą nabywczą pieniądza jest zdolność do nabywania towarów i usług.
Większa siła nabywcza oznacza możliwości zakupu większej ilości
towarów i usług i odwrotnie. Wzrost cen (inflacja) powoduje spadek
siły nabywczej pieniądza, czyli zmniejszenie jego wartości.
 Cechy i funkcje rynku
Cechy rynku:
�� Odpłatność
�� Dobrowolność (wolność)
�� Ekwiwalentność
�� Konkurencyjność
Funkcje rynku:
�� Równoważenie popytu i podaży
�� Alokacja czynników produkcji (i kierunków inwestowania)
�� Selekcja podmiotów gospodarczych
Popyt oraz czynniki go kształtujące
Krzywa popytu
Popyt jest to zapotrzebowanie na dany towar lub usługę, po danej
cenie, w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość popytu
wpływają następujące czynniki:
�� Cena danego towaru lub usługi
�� Dochód nabywców
�� Cena towarów substytucyjnych lub komplementarnych
�� Gusty nabywców
�� Poziom i struktura cen wszystkich towarów i usług
�� Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)
Podaż oraz czynniki ją kształtujące
Krzywa podaży
Podaż jest to oferta sprzedaży danego towaru lub usługi, po danej
cenie, w danym czasie i danym miejscu. Na wielkość podazy
wpływają następujące czynniki:
�� Popyt na dany towar lub usługę
�� Cena danego towaru lub usługi
�� Możliwości wytwórcze producentów
�� Cena czynników produkcji
�� Poziom ryzyka
�� Polityka cenowa państwa (m.in. realizowana poprzez podatki
pośrednie)
 Równowaga i nierównowaga rynkowa
oraz sposoby jej przywracania
Krzywa podaży (S)
Nadwyżka
Cena (P)
podaży
Równowaga
Niedobór
podaży
Krzywa popytu (D)
Ilość (Q): popytu, podaży
Mechanizm działania rynku
POPYT PODAŻ
CENA
Prosty obieg gospodarczy
Kluczowe pytania
1. Jaka jest geneza gospodarki wymiennej (rynku i pieniądza?
2. Jakie główne cechy charakteryzują rynek
3. Na czym polega wypełnianie przez rynek funkcji: równowagi, selekcji, alokacji?
4. Co to jest popyt i jakie czynniki wpływają na jego wielkość?
5. Co to jest podaż i jakie czynniki wpływają na jej wielkość?
6. Jaki jest warunek równowagi rynkowej i co powoduje nierównowagę rynkową?
7. Jaki jest wpływ ceny na przywracanie równowagi rynkowej?
8. Na czym polega działanie mechanizmu rynkowego jako regulatora gospodarki?
9. Jakie są główne problemy rozwoju gospodarki rynkowej w Polsce po roku
1989?
10. Czy gospodarka w Polsce jest wolnorynkowa?