Twoje finanse
SKOK  Kasa zwykłych ludzi
Prawne aspekty funkcjonowania
Merytoryczny partner dodatku
15 lipca 2010 nr 136 (2767)
Reklama
Los SKOK-ów w rękach Trybunału
Zdaniem uczestników konferencji  Prawne i ekonomicz-
Pierwsze legislacyjne próby posłów klu- nego zgromadzenia,
bu parlamentarnego Platformy Oby- " zasadę głosowania w Kasie Krajowej
ne determinanty rozwoju Spółdzielczych Kas Oszczę-
watelskiej dążące do likwidacji syste-  jeden członek  jeden głos dyskrymi-
mu SKOK zostały podjęte w kwietniu nującą w stosunku do zasad głosowa-
dnościowo-Kredytowych w Polsce , które zorganizował
2008 r., kiedy do Sejmu wpłynęła inicjatywa nia przyjętych w prawie spółdzielczym
Instytut Stefczyka, Trybunał Konstytucyjny powinien
zmierzająca do znowelizowania obowią- i akcjonariacie bankowym,
zującej od 1996 roku ustawy o Spółdziel- " dyskryminację w zakresie możliwości
stanąć po stronie SKOK-ów, odrzucając wymierzoną
czych Kasach Oszczędnosciowo-Kredy- tworzenia funduszy własnych,
towych. A zatem po 14 latach obowią- " dyskryminację w zakresie zasad odpo-
przeciwko nim ustawę jako niekonstytucyjną.
zywania ustawy. Projekt ten był wadliwy wiedzialności kontrolerów Kasy Krajowej
onad 2 miliony Polaków jest już członka- ce ingeruje w samorządność i niezależność z punktu widzenia zgodności z normami w stosunku do kontrolerów KNF.
mi Spółdzielczych Kas Oszczędnościo- Kas, stojąc przy tym w sprzeczności nie tylko konstytucji, zasadami prawa cywilnego
Pwo-Kredytowych. A
ącznie zdeponowali z wypracowanymi w ciągu ostatnich stu i spółdzielczego do tego stopnia, że nawet Spokojnie  nie ruszać
w nich niemal 12 miliardów złotych. To ogromny pięćdziesięciu lat zasadami spółdzielczymi, sami autorzy po kilku posiedzeniach pod- To jednak nie wszystko.  Kwestią odrębną,
potencjał, który od lat spychany jest na margi- ale także z treścią polskiej konstytucji oraz komisji zarzucili myśl o dalszych pracach ale istotną dla ocen stosowanych przez TK,
nes polskiego systemu finansowego. Konstytu- prawodawstwem Unii Europejskiej. nad nim i przystąpili do opracowania no- jest jakość legislacyjna ustawy. Lista zarzu-
cjonaliści, działacze i menedżerowie SKOK-ów, Zdaniem prezydenta  przy uchwalaniu wej inicjatywy. tów w tej mierze jest także długa. W ustawie
nie rozumieją, dlaczego tak się dzieje. ustawy nie zostały zachowane zasady obo-  Oprócz zastrzeżeń natury legislacyjnej rażą proporcje rozwiązań  krótkie przepi-
wiązujące przy tworzeniu prawa oraz naru- na zasadniczą dezaprobatę zasługuje sy merytoryczne i rozbudowane przepisy
Kasowe okienko na świat szone zostały fundamentalne zasady kon- model nadzoru państwowego nad dzia- o nadzorze, wymogi niemożliwe do speł-
W ciągu kilkunastu lat funkcjonowania Spół- stytucyjne, w tym przede wszystkim zasady: łalnością Kas. W istocie tego nadzoru nie nienia według standardów efektywnego
dzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe wolności zrzeszania, zaufania obywateli chodzi o bezpieczeństwo finansowe człon- działania instytucji finansowych, zbyt krótkie
stały się nieodłącznym elementem pol- i ich organizacji do państwa, przyzwoitej le- ków Kas, ale swoiste upaństwowienie tego terminy wprowadzania nowych rozwiązań,
skiego życia gospodarczego. Setki tysięcy gislacji, wolności gospodarowania, ochrony niepublicznego sektora  twierdzi prof. brak jasnej wizji przepisów wykonawczych
rodzin dzięki nim mają dostęp do wachla- własności oraz równości wobec prawa . Dariusz Dudek z Katolickiego Uniwersytetu z nieznanych powodów często formułowa-
rza usług finansowych. Zaciągają pożycz- W prezydenckim wniosku znalazły się skar- Lubelskiego im. Jana Pawła II. nych jako fakultatywne etc.
ki, oszczędzają, płacą kartami, korzystają gi na całą ustawę i na poszczególne jej ar- Naruszenia konstytucyjnej zasady rów- Ustawa odrzuca dorobek i dobre doświad-
z bankomatów, funduszy inwestycyjnych tykuły. Ustawa przewiduje m.in., że nadzór ności są w nowej ustawie nader liczne czenia SKOK-ów, dokonując  rewolucyjne-
i ubezpieczeń. nad SKOK-ami miałby przejść w ręce Komi- i połączone z reguły z naruszeniami zasad go ich przekształcenia  z opcją likwidacji
Oprocentowanie depozytów SKOK-ów jest sji Nadzoru Finansowego (obecnie nadzór stricte gospodarczych, takich jak: społecz-  twierdzi prof. Bałaban.
konkurencyjne wobec proponowanego sprawuje Kasa Krajowa). Minimalny współ- na gospodarka rynkowa, wolność działal- I dodaje:  Niepokoi fakt, że planowana
przez banki. Oprocentowanie środków gro- czynnik wypłacalności kas ma wynosić 5 ności gospodarczej, ochrona własności reforma zagraża zniszczeniem silnej poży-
madzonych na rachunkach osobistych jest proc. Kasy miałyby też w wielu dziedzinach prywatnej. tecznej organizacji finansowej, lekceważąc
średnio trzykrotnie wyższe niż w bankach. być poddane większym rygorom, takim, ja- jedną z podstawowych zasad rządzenia
SKOK-i również oferują znacznie wyższe od kie obowiązują banki. Argumenty dla Trybunału państwem  quieta non movere (spokojne
większości banków komercyjnych opro- Zdaniem prof. Andrzeja Bałabana, kie-  nie ruszać).
centowanie lokat terminowych. Bubel, który może zniszczyć SKOK-i rownika Katedry Prawa Konstytucyjne- Listę zarzutów wysuwanych jako uzasad-
Mimo kryzysu na rynkach finansowych, Zdaniem konstytucjonalistów ustawa za- go i Integracji Europejskiej Uniwersytetu nienie nowelizacji pod adresem SKOK-ów,
kasy rozwijały się bardzo dobrze. Od kilku wiera tak liczne błędy i stoi w sprzeczności Szczecińskiego, nie będzie więc trudne a zwłaszcza Kasy Krajowej, jak np.: wzrost
lat działa ich fundusz inwestycyjny, na gieł- z konstytucją w tylu miejscach, że można udokumentowanie wielu postaci naruszeń ryzyka działalności Kas, słabe narzędzia
dzie notowane jest Towarzystwo Finansowe z powodzeniem nazwać ją bublem praw- zasady równości w postaci dyskryminacji gwarancyjne depozytów, rozrost kompeten-
znajdujące się w systemie SKOK-ów. Nadal nym. Przede wszystkim zaś jej wprowadzenie SKOK-ów w nowej ustawie. Do najważniej- cji centrali (Kasy Krajowej), jej obudowanie
rozbudowują sieć bankomatów. skończyłoby się upadkiem Kas i całego sy- szych przykładów takiej dyskryminacji pro- instytucjami wspomagającymi, inwestycje
Kasy koncentrują się na unowocześnianiu stemu, który milionom obywateli pozwala na fesor zalicza: zagraniczne, bardzo łatwo  w odczuciu
usług, rozszerzany jest dostęp do kont przez korzystanie z usług finansowych. " dyskryminację w zakresie nowych obo- uczestników konferencji zorganizowanej
internet.  Zdaniem wielu specjalistów wejście w życie wiązków w relacji do uprawnień wi- przez Instytut Stefczyka  oddalić.
Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie, przepisów nowej ustawy  zwłaszcza dziś, doczną w upodobnianiu SKOK-ów do  SKOK-i nie mogą być budowane i rozwija-
aby traktować tę sieć jako równopraw- w momencie światowego kryzysu sektora wzorca bankowego, ne na wzór banków, lecz właśnie jako twór
nego członka polskiego systemu finan- bankowego, kosztującego podatników set- " dyskryminację w formule zamkniętego odrębny i konkurencyjny. Zarzuty, które for-
sowego, tymczasem historia tzw. ustawy ki miliardów dolarów  jest działaniem co wyliczenia czynności bankowych nale- mułuje się pod ich adresem, postawić zaś
o SKOK-ach przeczy  jak twierdzi wielu najmniej nieracjonalnym, wstecznym, jeśli żących do SKOK-ów, a nie wyczerpują- można także każdej rozwiniętej strukturze
ekspertów  zdrowemu rozsądkowi. chodzi o wypracowany w Europie i na świe- cych ich zadań, bankowej, która w tym zestawieniu okaże
cie model instytucji ekonomii społecznej, " podwójny wymóg rejestracyjny sądu się może bardziej biurokratyczna, trudna
Cios w spółdzielczość świadczącej usługi mikrokredytowe dla prze- rejestrowego i Komisji Nadzoru Finanso- w nadzorze, rodząca ryzyko finansowe,
Ustawa z 5 listopada 2009 r. o Spółdzielczych ciętnych, często narażonych na zjawisko wy- wego co do trybu tworzenia Kas i zmia- o czym pouczają nas szokujące w ostat-
Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych kluczenia finansowego, obywateli  uważa ny ich statutów, nich latach kryzysy najsilniejszych banków
została przez nieżyjącego prezydenta RP Janusz Ossowski, ekspert Instytutu Stefczyka. " dyskryminację SKOK-ów w stosunku do i systemów bankowych  konkluduje prof.
Lecha Kaczyńskiego skierowana do Trybu- Odesłanie ustawy do TK nie zamyka sprawy. innych spółdzielni polegającą na ode- Andrzej Bałaban.
nału Konstytucyjnego, ponieważ zbyt dale- Bój o równe traktowanie SKOK-ów trwa od lat. braniu im możliwości powoływania wal- Joanna Zielewska
Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe 15 lipca 2010 nr 136 (2767)
F2
SKOK-i osiągnęły pełnoletność. Stały się nieodłącznym i
się kryzysowych zjawisk z innych krajów nia analogiczne do inicjatyw ostrożnościo-
W ciągu 18 lat istnienia Spółdzielcze Kasy
i transfer środków do zagranicznych właś- wych, jakie wobec banków komercyjnych
cicieli. prowadziła Komisja Nadzoru Finansowego.
Oszczędnościowo-Kredytowe dokonały ogromnego
Kasy nie poniosły żadnych strat w związku
skoku ilościowego i jakościowego. z kryzysem, dzięki polityce lokowania wol- Pod nadzorem
nych środków wyłącznie w bezpieczne Nadzór nad działalnością poszczególnych
lokalnej, liczącej kilkanaście placó- przez członków Kas na koniec kwietnia 2010 r. instrumenty finansowe. W 2009 r. wartość Kas sprawuje Kasa Krajowa, zwracając
wek organizacji, rozrosły się do rozmia- stanowiła niemal 3 proc. wartości wszystkich lokat zwiększyła się o 26 proc., podczas uwagę przede wszystkim na zapewnienie
Zrów potężnej sieci, dysponującej po- depozytów zebranych przez banki komercyj- gdy w bankach wzrosła jedynie o 15 proc. bezpieczeństwa gromadzonym w SKOK-ach
nad 1800 oddziałów, obsługującej ponad ne od gospodarstw domowych. Wartość de- W utrzymaniu dobrej kondycji oraz niezakłó- oszczędnościom członków oraz bezpie-
2 mln klientów o aktywach sięgających pozytów ulokowanych w SKOK-ach w ciągu conej płynności pomaga dobrze zdywersy- czeństwa finansowego działania samych
niemal 12 mld zł. Stały się wszechstronną dziesięciu lat zwiększyła się piętnastokrotnie. fikowana struktura zarówno depozytów, jak kas. W ramach tego nadzoru funkcjonuje
instytucją finansową, oferującą szeroką Wartość udzielonych pożyczek zwiększyła i kredytów, charakteryzująca się dużą licz- system sprawozdawczości i monitoringu Kas.
gamę usług, z których można korzystać się w tym czasie trzynastokrotnie. Pożyczki bą niewielkich co do jednostkowej wartości Nowoczesnym i skutecznym narzędziem
także przez internet. udzielone przez SKOK-i to aż 3,4 proc. kredy- lokat zakładanych członków spółdzielczych nadzoru jest system bieżącej analizy sytua-
tów udzielonych gospodarstwom domowym kas oraz równie niewielkich wartościowo cji finansowej SKOK-ów o nazwie KAPER. Za
Inne niż banki przez banki. kredytów, co powoduje, że zagrożenie nara- pomocą zestawu wskaz
ników daje on moż-
Gdy w 1992 r. reaktywowano sięgającą staniem złych kredytów jest o wiele mniejsze liwość bieżącej oceny sytuacji finansowej
swymi korzeniami XIX wieku ideę spółdziel- Na przekór kryzysowi niż w przypadku banków, gdy niewypłacal- Kas, stopnia realizacji planów czy wczes-
czości oszczędnościowo-kredytowej, sieć Kryzys finansowy nie przeszkodził w rozwoju ność dużego kredytobiorcy może powodo- nego wykrywania ewentualnych zagrożeń
Kas liczyła 13 oddziałów. Trudno było wów- Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kre- wać spore kłopoty. Przeciętna wartość lokat i prowadzenia działań naprawczych.
czas spodziewać się, że w dziedzinie tak dytowych. Nie tylko uniknęły niekorzystnych klientów SKOK-ów wynosi około 4 tys. zł, zaś  Kasy mają własny, odrębny od banków
silnie zdominowanej przez silne kapitałowo skutków globalnego kryzysu finansowego, średnia wielkość kredytu to około 3,5 tys. zł. system gwarancji dla depozytów, który
i organizacyjnie banki i instytucje finanso- ale w ciągu ostatnich trzech lat wzmocniły W trudnym kryzysowym okresie SKOK-i zdo- podlega państwowej kontroli i jest uznawa-
we może dojść do powstania poważniej- swoją pozycję na rynku usług finansowych. łały nie tylko utrzymać pozycję na rynku ny przez struktury Unii Europejskiej  mówi
szej organizacji, nie tylko wypełniającej Ich aktywa uległy podwojeniu. Wartość usług finansowych, ale także kontynuowały Grzegorz Buczkowski, prezes Towarzystwa
niewielką rynkową niszę, ale zdolną konku- przyjętych depozytów także zwiększyła się rozwój działalności. W 2009 r. Kasa Krajowa Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK.
rować z potentatami. Dziś ich sieć porów- o 100 proc., a wartość udzielonych pożyczek osiągnęła 24,5 mln zł zysku netto. TUW SKOK od 1998 roku ubezpiecza wszyst-
nywalna jest z potencjałem największych wzrosła o 120 proc. Ta ostatnia zwiększała się kie oszczędności zgromadzone w SKOK-ach.
banków komercyjnych i stanowi niemal 13 dynamicznie także w czasie, gdy banki ko- SKOK w przyszłość bez ryzyka Wszystkie Kasy mają obowiązek ubezpie-
proc. w liczbie ponad 14,4 tys. placówek mercyjne drastycznie zaostrzyły politykę kre- W 2008 r. Kasa Krajowa przyjęła Strategię czenia oszczędności każdego członka
banków komercyjnych. dytową. W 2007 r. wartość pożyczek zwiększy- rozwoju systemu SKOK-ów, czyli sześciolet- SKOK-u do wysokości równowartości 50 000
Okazuje się, że w świecie finansów jest też ła się o prawie 29 proc., w 2008 r. o 35 proc., ni plan rozwoju. Ma ona na celu przede euro. Takie same gwarancje daje klientom
miejsce dla instytucji działającej i profesjonal- a w 2009 r. o niemal 22 proc. W ubiegłym wszystkim zwiększenie aktywów. banków Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
nie, i nowocześnie, a jednocześnie kierującej roku wielkość kredytów udzielonych przez Podjęto prace nad wdrożeniem zintegro- Mimo to w mediach często zarzuca się SKOK-
się społeczną misją i ideą spółdzielczości. banki gospodarstwom domowych wzrosła wanego systemu zarządzania ryzykiem kre- om, że oszczędności ich członków nie są bez-
Potężnym kapitałem jest rzesza ponad jedynie o 12 proc. W każdym z kryzysowych dytowym, bezpieczeństwem informacji oraz pieczne. Jednak bardzo rzadko można w me-
dwóch milionów członków Kas i jednocześ- lat od 2007 do 2009 r. dynamika przyrostu de- budową hurtowni danych. Dokonano także diach znalez
ć informację, że TUW SKOK jest
nie lojalnych klientów. A i tego rzeczywiste- pozytów w SKOK-ach była wyraz
nie wyższa zmian w zakresie norm dopuszczalnego członkiem Europejskiego Forum Ubezpieczy-
go kapitału SKOK-om nie brakuje. Dyspo- niż w bankach komercyjnych. ryzyka przy ustalaniu zdolności kredytowej cieli Depozytów (EFDI) na równych prawach
nują one łącznie aktywami sięgającymi Kas nie dotknął też kryzys zaufania ze stro- członków Kas. Wprowadzono nowe zasady z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym.
niemal 12 mld zł. Co prawda w konfrontacji ny klientów, jaki był dostrzegalny wobec określania minimalnej zdolności kredytowej Przepisy unijne dopuszczają funkcjonowanie
z aktywami największych banków to nie- banków. Żadna nie miała problemów oraz zobowiązano poszczególne Kasy do więcej niż jednego systemu gwarancji depo-
wiele, ale są one porównywalne ze śred- z płynnością finansową. opracowania i wprowadzenia procedur zytów w każdym kraju  np. w Niemczech ta-
niej wielkości bankami komercyjnymi. Brak powiązań SKOK-ów z kapitałem za- w zakresie badania zdolności kredytowej kich organizacji jest osiem i działają w różnych
A
ączna wartość depozytów ulokowanych granicznym eliminuje ryzyko przenoszenia członków kas. Czyli podejmowano działa- sektorach systemu finansowego.
Kasy działają w wielu krajach. Ich siłą jest tradycja i ogromny
Podobne do SKOK-ów instytucje działają jest stały, ponieważ SKOK-i pilnują, aby jak i pożyczek, w zależności od tego, jak
mieć nadwyżkę depozytów nad sumą długo klient jest członkiem SKOK-u i ile wy-
w 97 krajach, skupiając 185 milionów ludzi. udzielonych kredytów. Czyni to Kasy bar- kupił udziałów. Banki rzadziej stosują pre-
dziej odpornym na kryzysy finansowe niż ferencje dla stałych klientów, a jeśli już to
rganizacje podobne do SKOK-ów, Odegrały one ogromną rolę w budowie banki. Dodatkowo pomaga im to, że zwy- robią, to nagradzają raczej za korzystanie
służące samoobronie przed lichwą w odrodzonej Polsce sektora usług i drob- kle udzielają wielu pożyczek na niewyso- z wielu usług tej samej instytucji.
Oi stosujące zasadę samopomocy nej przedsiębiorczości. Druga wojna świa- kie kwoty. Dlatego kłopoty pojedynczych Nietypowy produkt można znalez
ć w ofer-
finansowej, istniały już w średniowieczu. towa przerwała ich rozwój. członków nie powinny zachwiać ich sta- cie TFI SKOK. Jest to fundusz SKOK SFIO
Nosiły nazwy gildii kupieckich, maszope- Odbudowa spółdzielczych kas stała się bilnością finansową. ETYCZNY. Przy doborze papierów wartoś-
rii rybackich, banków pobożnych czy kas możliwa po przemianach 1989 roku. Za- Usługi spółdzielni finansowych często kie- ciowych do portfela zarządzajacy fundu-
wdowich. Póz
niej nazywały się fundacjami jęła się tym Fundacja na rzecz Polskich rowane są do osób, które nie są klientami szem kierują się nie tylko potencjalnym
taniego kredytu bądz
towarzystwami wza- Związków Kredytowych. banków. Jest to  w zależności od specyfi- zyskiem, ale też tym, czy emitent tych pa-
jemnego ratowania się w nieszczęściach. Mottem amerykańskiego ruchu unii kredy- ki kraju, w którym działają Kasy  ludność pierów prowadzi działalność niebudzącą
Pionierem nowoczesnych spółdzielni fi- towych jest: Not for profit, not for charity, wiejska, ludzie ubodzy, należący do mniej- zastrzeżeń moralnych.
nansowych był Friedrich Wilhelm Raif- but for service (Nie dla zysku, nie z powo- szości etnicznych, szczególnie potrzebują- Polska specyfika Spółdzielczych Kas
feisen, zakładający na terenie Niemiec du miłosierdzia, ale po to, żeby służyć). cy edukacji finansowej. Oszczędnościowo-Kredytowych nie od-
w połowie XIX wieku instytucje finansowe, W świetle prawa Kasy są spółdzielniami Specyfikę Spółdzielczych Kas Oszczędnoś- biega zanadto od charakteru podobnych
które kierowały się w działaniu ideą samo- finansowymi. Ze świadczonych przez nie ciowo-Kredytowych można dostrzec także instytucji na świecie. W Stanach Zjedno-
pomocy, samozarządzania i demokracji usług mogą korzystać tylko członkowie, w ich ofercie. Wiele SKOK-ów nie określa czonych spółdzielnie takie obsługują oso-
ekonomicznej. Na wzór kas Raiffeisena czyli udziałowcy. Także oni mogą kie- np. minimalnej kwoty depozytu. Kasy sta- by o niskich dochodach, w tym imigran-
w Wielkopolsce powstawały banki ludo- rować polityką spółdzielni za pośredni- wiają także na dostępność pożyczek dla tów. Ich członkami są zwykli ludzie, którzy
we tworzone przez księdza Wawrzyniaka, ctwem wybranych przez siebie władz. osób o niewielkich dochodach. Co praw- wcześniej nie korzystali z usług bankowych.
na Podolu kasy włościańskie zakładane W odróżnieniu np. od komercyjnych da ich koszt jest zbliżony do bankowego, W Meksyku, Nikaragui, Gwatemali, Hon-
przez błogosławioną Marcelinę Darowską, banków, SKOK-i nie wypłacają dywidend ale wymagania stawiane klientom  duże durasie, Salwadorze i na Jamajce spół-
a w Galicji kasy Stefczyka, nazwane tak zewnętrznym udziałowcom. Nadwyżka mniejsze. W największej Kasie, SKOK-u dzielnie oszczędnościowo-kredytowe sta-
od nazwiska Franciszka Stefczyka, nauczy- bilansowa wraca do członków pod posta- Stefczyka, minimalny miesięczny dochód, ły się głównym dystrybutorem przekazów
ciela i działacza społecznego. Franciszek cią obniżki stóp procentowych kredytów jakim trzeba się wylegitymować, to 400 zł pieniężnych w rejonach rolniczych. Umoż-
Stefczyk jest dziś patronem ruchu SKOK-ów, i wyższego oprocentowania depozytów. netto. Kasy w łagodniejszy od stosowane- liwiają też osobom o niskich dochodach
a największa Kasa w Polsce nosi jego imię. Kasy nie pozyskują też z zewnątrz kapita- go przez banki sposób traktują też osoby otwieranie rachunków oszczędnościo-
Do 3500 Kas Stefczyka w okresie między- łu na prowadzenie działalności. Opierają starsze  emerytów i rencistów. Część Kas wych i zaciąganie pożyczek. W Gwa-
wojennym należało półtora miliona ludzi. się na filozofii wzrostu organicznego. Ten różnicuje oprocentowanie zarówno lokat, temali, na Jamajce, w Ekwadorze, na
nr 136 (2767) 15 lipca 2010 Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe
F3
niezbędnym elementem polskiego systemu finansowego
zasięg Spółdzielcy zawsze w dobrym towarzystwie.
Sri Lance i w Kenii systemy spółdzielni
Inwestycyjnym albo ubezpieczeniowym
oszczędnościowo-kredytowych są naj-
większym z
ródłem usług z zakresu mikro-
finansowania. Członkowie Kas mogą korzystać z niemal wszystkich cjach w papiery firm i państw uwzględ-
W krajach tych Kasy dodatkowo świad- niających w swej działalności w sposób
czą ponad połowę usług finansowych na możliwości, jakie stwarza rynek finansowy. szczególny aspekty społeczne, eliminu-
obszarach wiejskich, gdzie banki komer- jąc np. spółki branży tytoniowej, gier ha-
cyjne  nie widzą dla siebie rynku . Jest ożliwości inwestowania oszczęd- lizacja podatkowa, polegająca na odro- zardowych, producentów i dystrybutorów
to szczególnie widoczne np. w Kolumbii, ności daje Towarzystwo Funduszy czeniu konieczności zapłaty podatku od alkoholu itp.
gdzie poza miastami praktycznie tylko MInwestycyjnych SKOK SA, zaś ofer- dochodów kapitałowych do zakończenia Pełną ofertę ubezpieczeń majątkowych
Kasy zajmują się finansami obywateli. tę ubezpieczeń zapewniają Towarzystwo inwestycji przy utrzymaniu możliwości prze- członkowie SKOK-ów znajdą w Towarzystwie
Same usługi finansowe to jednak tylko Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK oraz Towa- noszenia pieniędzy z jednego typu fundu- Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK, zaś na ży-
część działalności. Na Filipinach i w Ekwa- rzystwo Ubezpieczeń SKOK Życie SA. szu do innego. cie ubezpieczyć się mogą w TU SKOK Życie.
dorze Kasy zajmują się również edukacją, TFI SKOK, działające według zasad obo- Fundusze, działające w ramach TFI SKOK, Oprócz wszystkich tradycyjnych, dobrze
szczególnie ubogich wiejskich kobiet. wiązujących wszystkie fundusze inwestycyj- osiągają bardzo dobre wyniki inwestycyj- znanych na rynku rodzajów ubezpieczeń,
Spółdzielnie oszczędnościowo-kredyto- ne w Polsce oraz podlegające nadzorowi ne. W ciągu ostatnich 18 miesięcy Subfun- można zawrzeć umowę ubezpieczenio-
we dały impuls do rozwoju gospodarki Komisji Nadzoru Finansowego, oferuje nie- dusz SKOK Akcji przyniósł zysk w wysokości wą na wypadek utraty pracy oraz ubez-
Rwandy zniszczonej w latach 1994  1996 mal wszystkie rodzaje funduszy o różnych 50 proc., zaś za ostatnie 12 miesięcy 31 pieczyć się od okresowej niezdolności do
w wyniku najbardziej brutalnych konflik- profilach ryzyka. proc., plasując się w czołówce najlepszych spłaty pożyczki czy kredytu.
tów wojennych w najnowszej historii. Dziś Klienci najbardziej ceniący sobie bezpie- polskich funduszy akcji. Podobnie dobrze W pierwszym kwartale roku zysk TU SKOK
spółdzielnie działają w całej Rwandzie czeństwo własnych pieniędzy mają do dys- radzą sobie pozostałe subfundusze. Życie był prawie dwukrotnie wyższy niż
i finansują większą część produkcji rolnej pozycji charakteryzujący się najmniejszym TFI SKOK wprowadza na nasz rynek pio- w tym samym czasie ubiegłego roku. Zysk
kraju. ryzykiem SKOK FIO Rynku Pieniężnego, za nierskie rozwiązania. Na uwagę zasługu- TUW SKOK zmniejszył się w tym czasie o za-
Znacznie bliżej, za naszą południową pośrednictwem którego środki klientów lo- ją Subfundusz SKOK Fundusz Funduszy ledwie 10 proc., co stawia go na bardzo
granicą, w Czechach system spółdzielczy kowane są w krótkoterminowe instrumenty oraz fundusz SKOK SFIO Etyczny 1. Oby- dobrej pozycji wśród tego typu ubezpie-
wyodrębnił z siebie osobny, wzorowany rynku pieniężnego, a więc przede wszyst- dwa są pierwszymi tego typu fundusza- czycieli, których zysk ze względu na wyjąt-
na niemieckim  system Kas budowla- kim krótkoterminowe depozyty. Znacznie mi w Polsce. Pierwszy lokuje pieniądze kową liczbę wypłat odszkodowań, m.in.
nych, który udzielił już kredytów na ponad szersze możliwości oferuje SKOK Parasol klientów w jednostki innych funduszy in- z powodu ostrej zimy i powodzi, zmniejszył
1,5 mln mieszkań i prowadzi  bagatela FIO. W jego ramach dostępnych jest kilka westycyjnych, drugi zaś, który jest również się w niektórych przypadkach od 17 do na-
 5 mln rachunków. wyspecjalizowanych subfunduszy. Zaletą nieco zbliżony charakterem do funduszu wet 50 proc.
Joanna Zielewska funduszu typu parasolowego jest optyma- funduszy, koncentruje się na inwesty- Roman Czarny
Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe 15 lipca 2010 nr 136 (2767)
F4
Działalność instytucji finansowej to nie tylko pożyczki i lokaty
nie zachowane są zasady zapewniające
Choć SKOK-i wciąż koncentrują się przede wszystkim na przyjmowaniu lokat, bezpieczeństwo środków deponowanych
przez członków Spółdzielczych Kas Oszczęd-
udzielaniu pożyczek i kredytów oraz obsłudze rachunków bieżących swoich nościowo-Kredytowych.
członków, oferta ich usług jest ciągle rozszerzana i unowocześniana. Społeczny wymiar finansów
W ramach ruchu spółdzielczości oszczęd-
półdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kre- międzybankowym. Wiele Kas oferuje od ulo- zakres obu usług uległ niemal podwojeniu. nościowo-kredytowej prowadzonych jest
dytowe znane są z tego, że oferują kon- kowanych w nich oszczędności odsetki na Z usługi e-SKOK korzystało 130 tys. osób, a kar- także wiele inicjatyw społecznych, w tym
Skurencyjne w porównaniu do banków poziomie znacznie przewyższającym to, co tę Visa posiadało ponad 350 tys. członków przede wszystkim szkoleniowych i eduka-
komercyjnych oprocentowanie lokowanych można uzyskać w bankach komercyjnych, Kas. Liczba bankomatów z logo SKOK-ów cyjnych, zarówno dla pracowników Kas, jak
w nich oszczędności, a jednocześnie udzie- szczególnie tych największych, o rozbudo- zwiększyła się w ubiegłym roku do 747, stano- i członków SKOK. Działalności wydawniczej.
lają kredytów na korzystnych warunkach. wanej sieci i długiej historii działania. wiąc jedną z większych sieci w Polsce. Realizowane są one za pośrednictwem
W bankach komercyjnych od kilkunastu mie- Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredy-
Lepsze warunki niż w banku sięcy wyraz
nie widoczna jest tendencja do W bliskiej relacji z klientem towych oraz działającej pod jej auspicjami
Wynika to po części z polityki, jaką SKOK-i obniżania oprocentowania lokat. Jeszcze rok SKOK-i obsługują także działalność ma- Akademii Spółdzielczej.
prowadzą wobec swoich klientów i człon- temu w wielu bankach można było dostać łych rodzinnych i lokalnych firm, zarówno Działalnośsć naukowa i wydawnicza jest
ków, po części zaś z regulacji prawnych. 8 proc. w skali roku od swoich oszczędności. w zakresie prowadzenia rachunków, jak także domeną Instytutu Stefczyka, prowa-
SKOK-i nie muszą, w odróżnieniu od ban- Dziś odsetki w wysokości 5 proc. można zna- i kredytowania ich bieżącej działalności. dzącego między innymi badania ankieto-
ków, odprowadzać do Narodowego Banku lez
ć w nielicznych, mniejszych i od niedaw- W tym zakresie było to szczególnie istotne we, dotyczące funkcjonowania SKOK-ów
Polskiego części depozytów swoich klien- na działających bankach. Jeden tylko ofe- w czasie, gdy banki komercyjne stosowały na rynku usług finansowych oraz wydające-
tów w formie bardzo nisko oprocentowanej ruje 7 proc. w skali roku w przypadku lokaty restrykcyjną politykę kredytową. W ubiegłym go liczne opracowania dotyczące ekono-
rezerwy obowiązkowej. To oczywiście obni- 24-miesięcznej. Na tym tle oferta większości roku wprowadzono nową usługę w postaci mii oraz spółdzielczości.
ża koszty i umożliwia oferowanie wyższego Kas jest niezwykle atrakcyjna. Podobnie jest Antykryzysowej Linii Pożyczkowej, mającej Działalność SKOK-ów wspomaga także Sto-
oprocentowania lokat i niższe odsetki od w przypadku oprocentowania kredytów. na celu pomoc członkom kas w trudnych sy- warzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej,
kredytów. tuacjach związanych ze skutkami kryzysu fi- prowadzące między innymi sieć Ośrodków
Ale ten pierwszy czynnik, czyli polityka Na miarę XXI wieku nansowego i spowolnienia gospodarczego. Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego.
SKOK-ów niezakładająca maksymalizacji Od 2008 r. możliwe jest dokonywanie prze- To, co wyróżnia spółdzielcze kasy oszczęd- Radę i pomoc mogą w nich uzyskać osoby
zysków, ma także niebagatelne znaczenie. lewów oraz zakładanie lokat przez internet, nościowo-pożyczkowe, to przyjazne podej- znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej.
Kasy, nie będąc zależne aż tak bardzo jak dzięki systemowi e-SKOK. Można też płacić ście do swoich członków, przez co możliwe Stowarzyszenie finansuje także konferencje
banki od sytuacji na rynkach finansowych, za zakupy unowocześnioną i wielofunkcyjną jest budowanie z nimi trwałych relacji, trak- i warsztaty edukacyjne w zakresie świado-
są w dużej mierze odporne na niekorzystne kartą Visa SKOK. Na koniec 2008 r. w portfe- towanie w sposób mniej sformalizowany mości ekonomicznej, przygotowało także
zjawiska i mogą prowadzić własną, niezależ- lach członków SKOK-ów było 143 tys. kart, zaś i zbiurokratyzowany w porównaniu z nasta- podręcznik  Żyj finansowo , przeznaczony
ną politykę odsetkową. Nie są na łasce płyn- z bankowości elektronicznej korzystało pra- wionymi na masowość i standaryzację pro- dla szkół ponadgimnazjalnych.
ności i cen pieniądza, dyktowanych na rynku wie 75 tys. osób. Na koniec ubiegłego roku cedur bankami komercyjnymi. Jednocześ- Roman Czarny
Oprocentowanie lokat, środków na rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych, kredytów
Lokaty
Nazwa SKOK
Środki na rachunkach
okres w miasiącach
Kredyty w ramach ROR
oszczędnościowo-rozliczeniowych
wszystkie dane w proc. 1 3 6 12 24
SKOK im. F. Stefczyka - (6,15) ; 6,25 (6,3) ; 7,25 (6,8) ; 7,25 7,25 1 0 - 20
SKOK im. Zygmunta Chmielewskiego (4,3) ; 4,1 (5,5) ; 5,8 (5,5) ; 5,8 (5,5) ; 6 6,2 3,93 10
SKOK  Piast -3 5,7 -5,9 6,1 6,3 0,5 0 - 18,9
SKOK Wspólnota -4,7 -5,75 (5,75 - 6,25) ; 5,5 (5,8 - 6,3) ; 5,5 - 6 6,2 - 7 3 16 - 17,25
Opolska SKOK 4,2 (7) ; 4,9 (7) ; 5,4 (6) ; 5,9 (5,5) ; 6,1 0,8 -
Wielkopolska SKOK 4,5 (4,8) ; 5,8 - 5,9 (5,2) ; 5,9 - 6 (5,8) ; 6,1 - 6,3 6,5 - 6,7 4,5 14,3
(6,9 - 7,5) ; 6,9 -
SKOK Wołomin (6,9) ; 6,9 (7 - 7,6) ; 7 - 7,6 7 - 7,6 7,1 3,7 - 6,55 od 12
7,5
SKOK  Jaworzno 3,5- 5 3,5 - 6 3,7 - 6 4 - 6,5 6,5 do 5 od 11
SKOK Wesoła - (5,7) ; 5,8 (6,2) ; 6 (6) ; 6,6 6,5 0,5 18
SKOK Silesia  Centrum 3,5 5,5 (5) ; 5,7 (5,5) ; 6,2 6,4 2 20
Zachodniopomorska SKOK - (5,6) ; 5,9 (5,7) ; 6 (5,5) ; 6,1 6,6 2 12,5
Bieszczadzka SKOK 4,1- 4,4 (4,6 - 4,9); 4,7 - 5 (4,7 - 5); 4,9 - 5,2 5,3 - 5,6 5,6 - 6 3 16
SKOK Śląsk 3,7 (5,1) ; 5,3 (5,4) ; 5,5 6 6,3 od 4 od 13,15
SKOK  Nike - 7 7,2 7,25 6,75 3,5 13
Powszechna SKOK 3,6 4 4,5 5,6 5,8 1 19,5
SKOK im. E. Kwiatkowskiego (4) ; 4,5 (5,4) ; 5,5 (5,5) ; 6 (5,6) ; 6,4 (5,7) ; 7,1 1 11,5
SKOK Ziemi Rybnickiej 3,7 (5,3) ; 5,4 (5,3) ; 5,5 (5,25) ; 5,6 5,7 1-2 17
SKOK im. Powstańców Śląskich 3,4 4 (4,3) ; 4,3 od 5 od 5,5 2,2 18
SKOK Arka 5,5 06-kwi 4,3 - 7,7 4,8 - 8,1 5,2 - 8,6 1-6 16-20
(6,1-6,25) ;
SKOK im. Unii Lubelskiej (4,3) ; 4,4 (5,4) ; 5,6 - 5,75 (5,55) ; 5,1 (5,1) ; 6,6 - 6,75 2 - 5,65 od 16
5,4- 12,8
(5,3 - 5,7) ;
SKOK im. św. Jana z Kęt (5 - 5,4) ; 5 - 5,4 (5,1 - 5,5) ; 5,2 - 5,6 (5,5- 5,9) ; 5,6 - 6 6,2 - 6,6 1,5 - 4,5 -
5,4 - 5,8
SKOK  Wisła 3,6 4,4 - 5,3 4,6 - 6,2 6,2 6,5 0,1 - 2,5 13,9 - 20
SKOK Małopolska 2,95 3,45 3,65 5,75 5,5 2 12,5
SKOK Jowisz (3,1) ; 3,2 (3,7 - 6,5) ; 3,7 (4,2 - 6,2) ; 4,5 (4,3) ; 5,2 5,7 1,5 - 3 18
Krakowska SKOK 3,3 4,3 4,5 5,2 5,3 1 17
SKOK przy Elektrowni Kozienice 1,75 (2,75) ; 4 (3,25) ; 5,25 (4) ; 6,25 7,25 0,5 - 1 12,9
Polska SKOK 2,25 2,5 - 7 2,75 - 7 3-7 4-5 1 -
W nawiasach lokaty o stałym oprocentowaniu. y
ródło: Kasa Krajowa SKOK