A. Typy podziału państwa:
1) zasadniczy
stworzony dla terenowego aparatu administracji publicznej (województwa, powiaty i gminy). Podstawy prawne:
- konstytucja
ustrój terytorialny państwa zapewnia decentralizacje władzy publicznej. Zasadniczy podział uwzglednia wiezi kulturowe, gospodarcze i społeczne i zapewnia jednostkom terytorialnym zdolnosc wykonywania zadań publicznych. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnote samorzadowa. Podstawowa jednostka podziału terytorialnego jest gmina.
- Europejska Karta Samorzadu Terytorialnego
każda zmiana granic społecznosci lokalnej wymaga uprzedniego przeprowadzenia konsultacji z zainteresowana społecznoscia, możliwie w drodze referendum , jesli ustawa na to zezwala.
- ustawa z 24 lipca 1998r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału państwa tworzaca 16 województw
- ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorzadzie gminnym
gminy tworzy, znosi i zmienia RM
- ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorzadzie powiatowym
powiat tworzy, znosi i zmienia RM
2) pomocniczy
tworzony dla jednostek pomocniczych gminy. Tworzone w drodze uchwały Rady Gminy po konsultacji z mieszkańcami. Ich organizacje i zakres uchwala rada Gminy w formie statutu. Sa to:
- w miastach osiedla lub dzielnice
organem uchwałodawczym jest rada, wybierana według zasad uchwalonych przez rade gminy, mamy tu wiec do czynienia z demokracja posrednia. Organem wykonawczym jest zarzad z przewodniczacym na czele
- na wsiach sołectwa
organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, w którym moga uczestniczyc wszyscy mieszkańcy sołectwa. Jest ono forma demokracji bezposredniej własciwa dla spraw nie zarezerwowanych dla sołtysa. Jako organ opiniodawczo-doradczy wspomaga sołtysa.
3) specjalny
tworzony na potrzeby okreslonych dziedzin administracji niezespolonej, ustawy moga przewidywac wprowadzenie tych podziałów nie pokrywajacych sie zasadniczym podziałem, gdyż wykonywanie zadań w obrebie podziału zasadniczego mogłoby okazac sie bezcelowe, ponieważ pewna działalnosc w niektórych czesciach kraju nie jest potrzebna. Poza tym jednostki podziału zasadniczego moga okazac sie zbyt duże lub zbyt małe. Podział specjalny tworzony jest zwykle dla potrzeb administracji wojskowej, morskiej, lesnej, skarbowej, górniczej, sadowej.
B. Rodzaje miast:
- ziemskie
- na prawach powiatu