TYPY I FORMY WSP�LCZESNYCH PA�STW: 1. Podzia� system�w politycznych ze wzgl. na zasady organizacji aparatu pa�stwowego: a) ze wzgl. na instytucj� g�owy pa�stwa: - monarchia - w�adza sprawowana do�ywotnio, zazwyczaj dziedzicznie np. Dania, Monako. - republika - g�owa pa�stwa pochodzi z wyboru, wybierana na okre�lon� kadencj�: Podzia� monarchii ze wzgl. na relacj� mi�dzy g�ow� pa�stwa a szefem rz�du: #prezydialny - g�owa pa�stwa i szef rz�du to ta sama osoba, np. USA. #parlamentarny - te funkcje s� rozdzielne, np. Polska, Niemcy Podzia� monarchii ze wzgl. na relacje mi�dzy g�. pa�stwa, parlamenten a rz�dem: #parlamentarno-gabinetowy - parlament ma przewag� nad rz�dem np. Polska #gabinetowo-parlamentarny - rz�d ma przewag� nad parlamentem np. W. Brytania #prezydencki - dominuj�ca pozucja prezydenta, nie jest on odpowiedzialny przed parlamentem np. USA #mieszany - prezydencki i parlamentarny np. Francja #parlamentarn-komitetowy - jednolito�� w�adzy pa�stwowej np. Szwajcaria 2. Podzia� syst. politycznych ze wzgl. na re�im polityczny (czyli �rodki i metory sprawowania w�adzy): a) pa�stwo demokratyczne - suwerenno�� narodu, pluralizm (mnogo��) narodu, podzia� w�adzy, pa�stwo demokratyczne to pa�stwo prawa np. USA b) totalitarne - w�adza jednostki, rozbudowany system kontroli, powszechna indoktrynacja (wpajanie pogl.), centralizacja syst. gospodarczego, ujednolicanie np. Kuba c) autorytarne - ograniczony pluralizm, elitarno�� form dzia�alno�ci publicznej, zaw�ony zakres uczestnictwa spo�ecze�stwa w organizacjach politycznych np. Iran 3. Podzia� system�w politycznych za wzgl. na ustr�j terytorialny (relacja mi�dzy centrum w�adzy a w�adzami terytorialnymi): a) unitarne - wewn. jednolite, jednostki terytorialne podporz�dkowane, brak samodzielno�ci politycznej b) z�o�one - cz�ci sk�adowe pa�stwa zachowuj� pe�ny lub ograniczony zakres suwerenno�ci, np. Niemcy, Szwajcharia, Brazyli c) autonomiczne - wewn�trznie samrz�dzenie cz�ci terytori�w o lokalnym znaczeniu np. Dania, Szkocja.