Analiza sprawozdań finansowych
Analiza sprawozdań finansowych
ANALIZA RENTOWNOŚCI
ANALIZA RENTOWNOŚCI
1
1
1
Analiza wskaz
nikowa
Analiza wskaz
nikowa
jest rozwinięciem analizy wstępnej sprawozdania
jest rozwinięciem analizy wstępnej sprawozdania
finansowego
finansowego
WYRÓśNIAMY 5 OBSZARÓW ANALIZY WSKAy
NIKOWEJ:
WYRÓśNIAMY 5 OBSZARÓW ANALIZY WSKAy
NIKOWEJ:
1. ocena PA
YNNOŚCI FINANSOWEJ
1. ocena PA
YNNOŚCI FINANSOWEJ
2. ocena ZADA
UśENIA I ZDOLNOŚCI DO OBSA
UGI DA
UGU
2. ocena ZADA
UśENIA I ZDOLNOŚCI DO OBSA
UGI DA
UGU
3. ocena SPRAWNOŚCI DZIAA
ANIA
3. ocena SPRAWNOŚCI DZIAA
ANIA
4. ocena RENTOWNOŚCI
4. ocena RENTOWNOŚCI
5. ocena RYNKOWEJ WARTOŚCI AKCJI I KAPITAA
U
5. ocena RYNKOWEJ WARTOŚCI AKCJI I KAPITAA
U
2
2
2
Analiza rentowności
Analiza rentowności
Rentowność odzwierciedla w najbardziej syntetycznej
Rentowność odzwierciedla w najbardziej syntetycznej
formie efektywność gospodarowania w
formie efektywność gospodarowania w
przedsiębiorstwie. Wskaz
niki rentowności określone
przedsiębiorstwie. Wskaz
niki rentowności określone
równie\
wskaz
nikami zyskowności lub stopami zwrotu
równie\
wskaz
nikami zyskowności lub stopami zwrotu
stanowią najogólniej ujmując relację zysku do kapitału.
stanowią najogólniej ujmując relację zysku do kapitału.
Wskaz
niki rentowności mogą słu\
yć nie tylko do oceny
Wskaz
niki rentowności mogą słu\
yć nie tylko do oceny
efektywności ale i do oceny zdolności kierownictwa
efektywności ale i do oceny zdolności kierownictwa
przedsiębiorstwa do generowania zysków w
przedsiębiorstwa do generowania zysków w
zaanga\
owanych w jego działalność środków, czy te\

zaanga\
owanych w jego działalność środków, czy te\

efektywnego lokowania nowych kapitałów. Ponadto
efektywnego lokowania nowych kapitałów. Ponadto
wskaz
niki te mogą być wykorzystane w analizie
wskaz
niki te mogą być wykorzystane w analizie
prospektywnej, w której prezentuje się przyszłą sytuację
prospektywnej, w której prezentuje się przyszłą sytuację
majątkowo  finansową przedsiębiorstwa.
majątkowo  finansową przedsiębiorstwa.
3
3
Analiza rentowności
Analiza rentowności
Wskaz
niki słu\
ące do oceny rentowności
Wskaz
niki słu\
ące do oceny rentowności
przedsiębiorstwa mogą być obliczane w dwojaki
przedsiębiorstwa mogą być obliczane w dwojaki
sposób:
sposób:
wskaz
niki w ujęciu statycznym
wskaz
niki w ujęciu statycznym
ZYSK
X
wskaz
niki w ujęciu dynamicznym
wskaz
niki w ujęciu dynamicznym
GOTÓWKA OPERACYJNA
X
4
4
Analiza rentowności
Analiza rentowności
Stosownie do przyjętego mianownika
Stosownie do przyjętego mianownika
wyró\
niamy 3 RODZAJE RENTOWNOŚCI:
wyró\
niamy 3 RODZAJE RENTOWNOŚCI:
1. Rentowność sprzeda\
y = rentowność
1. Rentowność sprzeda\
y = rentowność
handlowa,
handlowa,
2. Rentowność majątku (aktywów) =
2. Rentowność majątku (aktywów) =
rentowność ekonomiczna,
rentowność ekonomiczna,
3. Rentowność zaanga\
owanych kapitałów
3. Rentowność zaanga\
owanych kapitałów
własnych = rentowność finansowa
własnych = rentowność finansowa
5
5
Analiza rentowności
Analiza rentowności
ZYSK
MIANOWNIK (X)
MIANOWNIK (X)
X
Do szczegółowego badania rentowności
Do szczegółowego badania rentowności
sprzeda\
y mo\
emy wykorzystać sumy
sprzeda\
y mo\
emy wykorzystać sumy
poszczególnych grup przychodów (przychody ze
poszczególnych grup przychodów (przychody ze
sprzeda\
y, przychody
sprzeda\
y, przychody
do badania rentowności aktywów mogą być
do badania rentowności aktywów mogą być
wykorzystane poszczególne ich grupy (AT-aktywa
wykorzystane poszczególne ich grupy (AT-aktywa
trwałe, AO - aktywa obrotowe)
trwałe, AO - aktywa obrotowe)
a do badania rentowności kapitałów
a do badania rentowności kapitałów
poszczególne grupy kapitałów
poszczególne grupy kapitałów
(KW- kapitały własne, KS- kapitały stałe, ZOB
(KW- kapitały własne, KS- kapitały stałe, ZOB
6
6
zobowiązania)
zobowiązania)
Analiza rentowności
Analiza rentowności
ZYSK
X
LICZNIK (ZYSK)
LICZNIK (ZYSK)
Do obliczania rentowności mogą być
Do obliczania rentowności mogą być
wykorzystane ró\
ne kategorie zysku.
wykorzystane ró\
ne kategorie zysku.
Najczęściej wykorzystuje się:
Najczęściej wykorzystuje się:
zysk operacyjny,
zysk operacyjny,
zysk operacyjny + amortyzacja,
zysk operacyjny + amortyzacja,
zysk brutto,
zysk brutto,
zysk netto,
zysk netto,
zysk netto + amortyzacja,
zysk netto + amortyzacja,
7
7
Analiza rentowności
Analiza rentowności
ZYSK
X
LICZNIK (ZYSK)
LICZNIK (ZYSK)
..a do porównań rentowności w układzie międzynarodowym,
..a do porównań rentowności w układzie międzynarodowym,
międzygałęziowym w danym kraju bądz
między klasami poszczególnych grup
międzygałęziowym w danym kraju bądz
między klasami poszczególnych grup
przemysłów. Najczęściej wykorzystuje się:
przemysłów. Najczęściej wykorzystuje się:
zysk brutto + odsetki czyli zysk przed spłatą odsetek i
zysk brutto + odsetki czyli zysk przed spłatą odsetek i
opodatkowaniem (EBIT- earnings before interest and tax)
opodatkowaniem (EBIT- earnings before interest and tax)
zysk brutto + odsetki + amortyzacja (EBITDA  earnings before
zysk brutto + odsetki + amortyzacja (EBITDA  earnings before
interest, tax, depreciation and amortization),
interest, tax, depreciation and amortization),
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłata związana z
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłata związana z
wyczerpywalnością zasobów naliczana w cię\
ar kosztów (EBIT(D)DA
wyczerpywalnością zasobów naliczana w cię\
ar kosztów (EBIT(D)DA
 earnings before interest, tax, depletion, depreciation and
 earnings before interest, tax, depletion, depreciation and
amortization) ,
amortization) ,
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłaty leasingowe (EBITDAR -
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłaty leasingowe (EBITDAR -
earnings before interest, tax, depreciation and amortization and rent ),
earnings before interest, tax, depreciation and amortization and rent ),
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłata za wyczerpywalność
zysk brutto + odsetki + amortyzacja + opłata za wyczerpywalność
zasobów + opłaty leasingowe (EBIT(D)DAR - earnings before
zasobów + opłaty leasingowe (EBIT(D)DAR - earnings before
interest, tax, depletion, depreciation and amortization and rent).,
interest, tax, depletion, depreciation and amortization and rent).,
8
8
Statyczne ujęcie rentowności
Statyczne ujęcie rentowności
ZYSK
sprzeda\
y
sprzeda\
y
X
Do ustalenia wskaz
ników rentowności sprzeda\
y
Do ustalenia wskaz
ników rentowności sprzeda\
y
wykorzystuje się dane zawarte w rachunku zysków i
wykorzystuje się dane zawarte w rachunku zysków i
strat. Mo\
na w nim wyró\
nić 4 poziomy omawiane
strat. Mo\
na w nim wyró\
nić 4 poziomy omawiane
wcześniej:
wcześniej:
poziom operacyjny,
poziom operacyjny,
poziom finansowy,
poziom finansowy,
poziom nadzwyczajny,
poziom nadzwyczajny,
poziom wstępnego podziału wyniku finansowego
poziom wstępnego podziału wyniku finansowego
9
9
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Do oceny rentowności lub deficytowości sprzeda\
y w
Do oceny rentowności lub deficytowości sprzeda\
y w
ujęciu statycznym wykorzystuje się następujące wskaz
niki:
ujęciu statycznym wykorzystuje się następujące wskaz
niki:
1. Stopa mar\
y brutto,
1. Stopa mar\
y brutto,
2. Rentowność sprzeda\
y,
2. Rentowność sprzeda\
y,
3. Rentowność operacyjna sprzeda\
y,
3. Rentowność operacyjna sprzeda\
y,
4. Rentowność sprzeda\
y brutto,
4. Rentowność sprzeda\
y brutto,
5. Rentowność sprzeda\
y netto
5. Rentowność sprzeda\
y netto
10
10
Wskaz
niki rentowności sprzeda\
y
Wskaz
niki rentowności sprzeda\
y
KONSTRUKCJA WSKAy
NIKA
KONSTRUKCJA WSKAy
NIKA
Stopa mar\
y
Stopa mar\
y
ZYSK brutto ze sprzeda\
y
ZYSK brutto ze sprzeda\
y
*100
brutto
brutto
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Rentowność
Rentowność
ZYSK ze sprzeda\
y
ZYSK ze sprzeda\
y
*100
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Rentowność
Rentowność
ZYSK na działalności operacyjnej
ZYSK na działalności operacyjnej
*100
operacyjna
operacyjna
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Przychody ze sprzeda\
y P,T i M +Pozostałe przychody operacyjne
Przychody ze sprzeda\
y P,T i M +Pozostałe przychody operacyjne
Rentowność
Rentowność
ZYSK brutto
ZYSK brutto
sprzeda\
y brutto
sprzeda\
y brutto
*100
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY OGÓA
EM
Rentowność
Rentowność
ZYSK NETTO
ZYSK NETTO
*100
sprzeda\
y netto
sprzeda\
y netto
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY Przychody ze sprzeda\
y P, T i M + Pozostałe przychody operacyjne +
PRZYCHODY Przychody ze sprzeda\
y P, T i M + Pozostałe przychody operacyjne +
OGÓA
EM =
OGÓA
EM =
Przychody finansowe + Zyski nadzwyczajne
Przychody finansowe + Zyski nadzwyczajne
11
11
Wskaz
niki deficytowości sprzeda\
y
Wskaz
niki deficytowości sprzeda\
y
KONSTRUKCJA WSKAy
NIKA
KONSTRUKCJA WSKAy
NIKA
Stopa mar\
y
Stopa mar\
y
STRATA brutto ze sprzeda\
y
STRATA brutto ze sprzeda\
y
*100
brutto
brutto
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
DEFICYTOWOŚĆ
DEFICYTOWOŚĆ
STRATA ze sprzeda\
y
STRATA ze sprzeda\
y
*100
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
DEFICYTOWOŚĆ
DEFICYTOWOŚĆ
STRATA na działalności operacyjnej
STRATA na działalności operacyjnej
*100
operacyjna
operacyjna
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Przychody ze sprzeda\
y P,T i M +Pozostałe przychody operacyjne
Przychody ze sprzeda\
y P,T i M +Pozostałe przychody operacyjne
DEFICYTOWOŚĆ
DEFICYTOWOŚĆ
STRATA BRUTTO
STRATA BRUTTO
sprzeda\
y brutto
sprzeda\
y brutto
*100
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY OGÓA
EM
DEFICYTOWOŚĆ
DEFICYTOWOŚĆ
STRATA NETTO
STRATA NETTO
*100
sprzeda\
y netto
sprzeda\
y netto
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY OGÓA
EM
PRZYCHODY Przychody ze sprzeda\
y P, T i M + Pozostałe przychody operacyjne +
PRZYCHODY Przychody ze sprzeda\
y P, T i M + Pozostałe przychody operacyjne +
OGÓA
EM =
OGÓA
EM =
Przychody finansowe + Zyski nadzwyczajne
Przychody finansowe + Zyski nadzwyczajne
12
12
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
1
ZYSK BRUTTO ZE SPRZEDAśY
Stopa
Stopa
= *100%
*100%
mar\
y brutto
mar\
y brutto
Przychody netto ze sprzeda\
y
produktów, towarów i materiałów
Stopa mar\
y brutto
informuje ile zysku brutto ze sprzeda\
y (mar\
y) odniesionej do obrotu pozostaje
po pokryciu kosztów wytwarzania produktów. Część tej mar\
y jest przeznaczona
na pokrycie kosztów zarządu i kosztów sprzeda\
y. Pozostała część stanowi zysk
(stratę) ze sprzeda\
y.
13
13
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
2
ZYSK ZE SPRZEDAśY
ZYSK ZE SPRZEDAśY
Rentowność
= *100%
*100%
sprzeda\
y
Przychody netto ze sprzeda\
y
produktów, towarów i materiałów
Rentowność sprzeda\
y
pokazuje jak przedsiębiorstwo radzi siebie na rynku produktów, które oferuje
klientom. Jest ona więc wyrazem:
" ilości sprzedanych produktów,
" struktury asortymentowej wyrobów o ró\
nej rentowności jednostkowej,
" polityki cen,
" poziomu jednostkowych kosztów własnych sprzeda\
y.
Poziom wskaz
nika rentowności sprzeda\
y jest uzale\
niony od rodzaju
działalności przedsiębiorstwa i specyfiki bran\
y. Znajduje więc w nim
odzwierciedlenie pozycja firmy na rynku produktów (wyrobów, usług) realizowanych
w ramach działalności podstawowej.
14
14
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
3
ZYSK Z DZIAA
ALNOŚCI OPERACYJNEJ
Rentowność
*100%
*100%
operacyjna sprzeda\
y =
Przychody netto ze sprzeda\
y P,T i M
+ pozostałe przychody operacyjne
Rentowność operacyjna sprzeda\
y jest zdeterminowana:
" rentownością sprzeda\
y produktów,
" wynikiem na pozostałej działalności operacyjnej.
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej mo\
e znacznie zmieniać zysk
(stratę) na sprzeda\
y poprzez wynik na operacjach sprzeda\
y rzeczowych
składników aktywów trwałych i WNiP, ujęcie rezerw ograniczających ryzyko
funkcjonowania firmy oraz kosztów amortyzacji ponadnormatywnej i rezerw
osłaniających zysk przed podziałem itp..
W praktyce najczęściej rentowność operacyjna < rentowność sprzeda\
y,
gdy\
pozostałe koszty > pozostałe przychody operacyjne.
15
15
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
4
ZYSK BRUTTO
ZYSK BRUTTO
Rentowność
= *100%
*100%
sprzeda\
y brutto
PRZYCHODY OGÓA
EM
W celu obliczenia rentowności sprzeda\
y brutto powstaje potrzeba
skumulowania czterech grup przychodów:
" przychodów z działalności podstawowej,
" pozostałych przychodów operacyjnych,
" przychodów finansowych,
" zysków nadzwyczajnych jako szczególnej grupy przychodów.
Rentowność sprzeda\
y brutto w pojedynczych firmach jest zazwyczaj ni\
sza od
rentowności operacyjnej, gdy\
koszty finansowe (odsetki, dyskonto)
odzwierciedlające politykę doboru z
ródeł finansowania przedsiębiorstw
przewy\
szają przychody finansowe. Inna sytuacja występuje w przypadku
HOLDINGÓW.
16
16
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
5
ZYSK NETTO
ZYSK NETTO
Rentowność
= *100%
*100%
sprzeda\
y netto
PRZYCHODY OGÓA
EM
Rentowność sprzeda\
y netto
jest określana równie\
zwrotem ze sprzeda\
y. Informuje ona o udziale zysku
netto w wartości sprzeda\
y.
Im ni\
szy jest wskaz
nik rentowności, tym większa wartość sprzeda\
y
musi być zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku. Większa wartość
wskaz
nika oznacza zatem korzystniejszą sytuację finansową firmy. W praktyce
na ogół powtarza się zale\
ność, i\
przemysły wysokokapitałochłonne o długim
cyklu operacyjnym anga\
ujące wysokie kapitały obrotowe cechują się ni\
szą
rentownością ni\
przemysły o du\
ym zaanga\
owaniu wysokokwalifikowanej
kadry i krótkim cyklu operacyjnym.
17
17
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Ró\
nica między rentownością sprzeda\
y brutto i netto
Ró\
nica między rentownością sprzeda\
y brutto i netto
jest wyrazem polityki fiskalnej państwa i mo\
e wynikać
jest wyrazem polityki fiskalnej państwa i mo\
e wynikać
bądz
to z wysokiej stopy podatkowej bądz
poziomu
bądz
to z wysokiej stopy podatkowej bądz
poziomu
kosztów nie uznanych za koszty uzyskania przychodów
kosztów nie uznanych za koszty uzyskania przychodów
przez prawo podatkowe. W rzeczywistości jest ona więc
przez prawo podatkowe. W rzeczywistości jest ona więc
spowodowana wielkością efektywnej stopy podatkowej.
spowodowana wielkością efektywnej stopy podatkowej.
Przedsiębiorstwa, które mają problemy z utrzymaniem
Przedsiębiorstwa, które mają problemy z utrzymaniem
płynności finansowej i płacą karne odsetki od
płynności finansowej i płacą karne odsetki od
przeterminowanych zobowiązań wobec instytucji
przeterminowanych zobowiązań wobec instytucji
publiczno  prawnych, wykorzystujące amortyzację
publiczno  prawnych, wykorzystujące amortyzację
ponadnormatywną bądz
naliczające amortyzację od
ponadnormatywną bądz
naliczające amortyzację od
wartości firmy będą miały wysoką efektywną stopę
wartości firmy będą miały wysoką efektywną stopę
opodatkowania i du\
ą ró\
nicę między rentownością
opodatkowania i du\
ą ró\
nicę między rentownością
sprzeda\
y brutto i netto.
sprzeda\
y brutto i netto.
18
18
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
dla porównań międzynarodowych
6
EBIT (zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem)
EBIT (zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem)
Rentowność
=
sprzeda\
y brutto
PRZYCHODY OGÓA
EM *100%
*100%
Licznik tej relacji wyra\
a pełny zysk wygenerowany przez przedsiębiorstwo.
Jednak część tego zysku w postaci odsetek czy dyskonta papierów dłu\
nych jest
transferowana do dawcy kapitału obcego. Koszty korzystania z tego kapitału
pomniejszają podstawę opodatkowania, co oznacza \
e ich cię\
ar bierze na siebie
częściowo Skarb Państwa. Na tym, zresztą polega istota tarczy podatkowej.
19
19
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
dla porównań międzynarodowych
7
Zysk operacyjny + AMORTYZACJA
Zysk operacyjny + AMORTYZACJA
Rentowność
=
operacyjna
PRZYCHODY ze sprzeda\
y P,T i M + *100%
*100%
pozostałe przychody operacyjne
W niektórych bran\
ach szczególnie wysokokapitałochłonnych do
porównań międzynarodowych wykorzystuje się wskaz
nik rentowności operacyjnej
ustalony przy uwzględnieniu amortyzacji.
W liczniku ujęty jest łączny zysk  bie\
ący oraz cząstka zysków
wygenerowanych w poprzednich okresach wydanych na zakup aktywów trwałych,
która zwraca się poprzez ich amortyzowanie.
20
20
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Statyczne ujęcie rentowności sprzeda\
y
Reasumując na poziom rentowności sprzeda\
y wpływają następujące
Reasumując na poziom rentowności sprzeda\
y wpływają następujące
czynniki:
czynniki:
jednostkowe koszty wytwarzania poszczególnych produktów,
jednostkowe koszty wytwarzania poszczególnych produktów,
ilość sprzedanych produktów pozwalająca na uzyskanie efektów
ilość sprzedanych produktów pozwalająca na uzyskanie efektów
skali, wyra\
ających się w relatywnej obni\
ce kosztów stałych,
skali, wyra\
ających się w relatywnej obni\
ce kosztów stałych,
rodzaj działalności przedsiębiorstwa i związanej z nim jednostkowej
rodzaj działalności przedsiębiorstwa i związanej z nim jednostkowej
rentowności produktów,
rentowności produktów,
struktura asortymentowa sprzeda\
y,
struktura asortymentowa sprzeda\
y,
polityka cenowa,
polityka cenowa,
polityka marketingowa,
polityka marketingowa,
koniunktura gospodarcza,
koniunktura gospodarcza,
struktura tworzenia wyniku finansowego,
struktura tworzenia wyniku finansowego,
poziom obcią\
eń zysku brutto na rzecz bud\
etu,
poziom obcią\
eń zysku brutto na rzecz bud\
etu,
wielkość przedsiębiorstwa i skala transferów pomiędzy nim a
wielkość przedsiębiorstwa i skala transferów pomiędzy nim a
jednostkami zale\
nymi,
jednostkami zale\
nymi,
polityka doboru z
ródeł finansowania,
polityka doboru z
ródeł finansowania,
polityka podatkowa przedsiębiorstwa.
polityka podatkowa przedsiębiorstwa.
21
21
Ocena rentowności sprzeda\
y w ujęciu
Ocena rentowności sprzeda\
y w ujęciu
dynamicznym
dynamicznym
Kilka powodów dla których do oceny rentowności w ujęciu dynamicznym wykorzystuje się
Kilka powodów dla których do oceny rentowności w ujęciu dynamicznym wykorzystuje się
poziom gotówki operacyjnej ujęty w rachunku przepływów pienię\
nych
poziom gotówki operacyjnej ujęty w rachunku przepływów pienię\
nych
zmiany gotówki operacyjnej mają w krótkim okresie czasu bardziej obiektywny
zmiany gotówki operacyjnej mają w krótkim okresie czasu bardziej obiektywny
charakter ni\
zmiany poziomu zysku. Są one bowiem wynikiem realnej ró\
nicy
charakter ni\
zmiany poziomu zysku. Są one bowiem wynikiem realnej ró\
nicy
między wpływami a wydatkami
między wpływami a wydatkami
Zysk obcią\
ony jest ponadto pewną dozą subiektywizmu związanego z
Zysk obcią\
ony jest ponadto pewną dozą subiektywizmu związanego z
zarachowaniem w cię\
ar kosztów niektórych bezgotówkowych elementów wyniku
zarachowaniem w cię\
ar kosztów niektórych bezgotówkowych elementów wyniku
finansowego (amortyzacji, części rezerw, rozliczeń międzyokresowych kosztów)
finansowego (amortyzacji, części rezerw, rozliczeń międzyokresowych kosztów)
uzale\
nioną od przyjętej w danym okresie taktyki wykazywania zysku
uzale\
nioną od przyjętej w danym okresie taktyki wykazywania zysku
Wygospodarowany w danym okresie obliczeniowym zysk jest kategorią rachunkową i
Wygospodarowany w danym okresie obliczeniowym zysk jest kategorią rachunkową i
nie pokrywa się z poziomem wygenerowanej gotówki operacyjnej
nie pokrywa się z poziomem wygenerowanej gotówki operacyjnej
Przedsiębiorstwo mo\
e wykazywać spory zysk i nie generować gotówki. Zysk ten
Przedsiębiorstwo mo\
e wykazywać spory zysk i nie generować gotówki. Zysk ten
wraz z amortyzacją mo\
e bowiem stanowić z
ródło finansowania działalności
wraz z amortyzacją mo\
e bowiem stanowić z
ródło finansowania działalności
operacyjnej (wzrost zapasów, nale\
ności, spłata zobowiązań krótkoterminowych)
operacyjnej (wzrost zapasów, nale\
ności, spłata zobowiązań krótkoterminowych)
W praktyce ró\
ne okoliczności powodują, \
e przedsiębiorstwa osiągające dobre
W praktyce ró\
ne okoliczności powodują, \
e przedsiębiorstwa osiągające dobre
wyniki finansowe, nie zawsze dysponują wystarczającą ilością środków do
wyniki finansowe, nie zawsze dysponują wystarczającą ilością środków do
finansowania działalności bie\
ącej, a równocześnie podmioty o wynikach słabych
finansowania działalności bie\
ącej, a równocześnie podmioty o wynikach słabych
mogą posiadać odpowiednie do potrzeb przyrosty środków pienię\
nych. W krótkim
mogą posiadać odpowiednie do potrzeb przyrosty środków pienię\
nych. W krótkim
okresie czasu rozbie\
ność między wynikiem finansowym, a gotówką operacyjną
okresie czasu rozbie\
ność między wynikiem finansowym, a gotówką operacyjną
mo\
e być znaczna.
mo\
e być znaczna.
22
22
Rentowność sprzeda\
y w ujęciu
Rentowność sprzeda\
y w ujęciu
1 dynamicznym
dynamicznym
(+) przepływy pienię\
ne netto z działalności operacyjnej
(+) przepływy pienię\
ne netto z działalności operacyjnej
Rentowność
Rentowność
=
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M
*100%
*100%
(-) przepływy pienię\
ne netto z działalności operacyjnej
(-) przepływy pienię\
ne netto z działalności operacyjnej
Deficytowość =
Deficytowość
Przychody ze sprzeda\
y P, T i M *100%
*100%
sprzeda\
y
sprzeda\
y
Tak obliczone wskaz
niki rentowności sprzeda\
y określone są te\
w literaturze
wskaz
nikami pienię\
nej wydajności sprzeda\
y. W sytuacji gdy przedsiębiorstwo
wykazuje dodatni poziom gotówki operacyjnej pienię\
na rentowność sprzeda\
y
informuje ile środków pienię\
nych wygenerowano z ka\
dej złotówki przychodów ze
sprzeda\
y. Natomiast, gdy na operacyjnym poziomie rachunku przepływów pienię\
nych
wykazany jest niedobór gotówki w operacyjnej działalności wówczas wskaz
nik
pienię\
nej deficytowości sprzeda\
y pokazuje, jaki jest poziom niedoboru gotówki w
relacji do obrotu ujętego memoriałowo. Przykładowo  0,10 oznacza, \
e na 1 złoty
przychodów niedobory wynosiły 10 groszy tj. 10% obrotów.
23
23
Statyczna vs dynamiczna
Statyczna vs dynamiczna
W długim okresie czasu bezsprzecznie najlepszym miernikiem rzeczywistej
W długim okresie czasu bezsprzecznie najlepszym miernikiem rzeczywistej
 siły dochodowej przedsiębiorstwa jest zysk. Długoterminowa analiza
 siły dochodowej przedsiębiorstwa jest zysk. Długoterminowa analiza
rentowności działalności gospodarczej nie mo\
e pomijać bezgotówkowych
rentowności działalności gospodarczej nie mo\
e pomijać bezgotówkowych
składników przychodów i kosztów, które w sposób mniej lub bardziej istotny
składników przychodów i kosztów, które w sposób mniej lub bardziej istotny
kształtują poziom zyskowności (np. amortyzacja, udziały w zyskach spółek
kształtują poziom zyskowności (np. amortyzacja, udziały w zyskach spółek
 dywidendy).
 dywidendy).
Kategoria operacyjnych przepływów pienię\
nych, koncentrując się jedynie
Kategoria operacyjnych przepływów pienię\
nych, koncentrując się jedynie
na określonych aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa tj. płynności
na określonych aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa tj. płynności
finansowej i wypłacalności nie mo\
e być traktowana w długookresowej
finansowej i wypłacalności nie mo\
e być traktowana w długookresowej
analizie działalności podmiotów gospodarczych jako zmiennik zysku. Nie
analizie działalności podmiotów gospodarczych jako zmiennik zysku. Nie
oznacza to oczywiście, \
e nale\
y pomijać informacje o długoterminowych
oznacza to oczywiście, \
e nale\
y pomijać informacje o długoterminowych
trendach w obszarze przepływów pienię\
nych. W długim okresie
trendach w obszarze przepływów pienię\
nych. W długim okresie
generowane nadwy\
ki pienię\
ne powinny wykazywać tendencję zbie\
ną ze
generowane nadwy\
ki pienię\
ne powinny wykazywać tendencję zbie\
ną ze
zmianami w kształtowaniu się zysku. Obydwie kategorie, zysk i poziom
zmianami w kształtowaniu się zysku. Obydwie kategorie, zysk i poziom
gotówki operacyjnej, powinny być wykorzystywane do oceny ró\
nych
gotówki operacyjnej, powinny być wykorzystywane do oceny ró\
nych
obszarów działalności przedsiębiorstwa i ró\
nych okresów czasu.
obszarów działalności przedsiębiorstwa i ró\
nych okresów czasu.
24
24
Rentowność aktywów
Rentowność aktywów
1
Rentowność Zysk netto
Zysk netto
= *100%
*100%
aktywów (ROA)
Średni stan aktywów ogółem
Rentowność ekonomiczna (aktywów) informuje o wielkości zysku netto
przypadającego na jednostkę z
ródeł finansowania zaanga\
owanych w aktywach
przedsiębiorstwa. Najczęściej ustala się ją w procentach.
Wskaz
nik ROA (return on assets) określany równie\
stopą zwrotu z aktywów
wyznacza ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysków
czyli pokazuje jak efektywnie firma zarządza swoimi aktywami. Poziom wskaz
nika
rentowności aktywów zale\
y od wielkości wygospodarowanego zysku oraz
zaanga\
owanych w jego osiągnięcie aktywów, co oznacza \
e utrzymywanie
zbędnego majątku bądz
niski stopień jego wykorzystania będzie obni\
ał wielkość
tej relacji. Zatem im wy\
sza jest wartość wskaz
nika, tym korzystniejsza jest
sytuacja finansowa firmy.
25
25
ROAo
ROAo
dla porównań międzynarodowych
2
Zysk z działalności operacyjnej
Zysk z działalności operacyjnej
ROAo = *100%
*100%
Średni stan aktywów ogółem
W sytuacji gdy przedsiębiorstwo ponosi straty do ustalenia rentowności aktywów
mo\
na wykorzystać zysk operacyjny
Tak ustalony wskaz
nik mo\
e być równie\
wykorzystany do porównań
międzyzakładowych. Eliminuje się wówczas skutki polityki doboru z
ródeł
finansowania, czy te\
braku płynności finansowej ewidencjonowane na poziomie
finansowym rachunku zysków i strat.
26
26
Rentowność aktywów
Rentowność aktywów
dla porównań międzynarodowych
3
Zysk netto + amortyzacja
Rentowność
=
aktywów
Średni stan aktywów ogółem *100%
*100%
EBIT lub EBITDA
Rentowność
=
aktywów
Średni stan aktywów ogółem
W pierwszym przypadku w obliczeniach wskaz
nika ROA uwzględnia się zamiast
zysku netto tzw. zdolność do samofinansowania
27
27
Rentowność aktywów
Rentowność aktywów
dla porównań międzynarodowych
4
Zysk netto
Rentowność
=
aktywów trwałych
Średni stan aktywów trwałych *100%
*100%
Zysk netto
Rentowność
= *100%
*100%
aktywów obrotowych
Średni stan aktywów obrotowych
Wskaz
niki określające stopień efektywności finansowej poszczególnych grup
aktywów są rozwinięciem ogólnego wskaz
nika ROA .
Obydwie ustalone relacje określające zdolność aktywów trwałych oraz
obrotowych do generowania zysku netto są wykorzystywane przez kierownictwo
finansowe przedsiębiorstwa oraz analityków finansowych do oceny zdolności
firmy do zwrotu długów. Wskaz
nik rentowności aktywów (ROA) jest ogólnym
miernikiem podnoszenia efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie.
28
28
ROA
ROA
wpływ poszczególnych czynników
2
na poziom ROA
Zysk netto Zysk netto Przychody ze sprzeda\
y ogółem
Zysk netto Przychody ze sprzeda\
y ogółem
=
*
*
Średni stan Przychody ze Średni stan
aktywów ogółem sprzeda\
y ogółem aktywów ogółem
Zysk operacyjny Zysk z dz. operacyjnej Przychody ze sprzeda\
y
Zysk z dz. operacyjnej
=
*
*
Średni stan Przychody ze sprzeda\
y Średni stan
aktywów ogółem aktywów ogółem
Na poziom ROA wpływa szereg czynników, niekiedy o przeciwnym kierunku
oddziaływania, stąd wraz z obliczeniem jego wielkości określa się wpływ
czynników na jego poziom. Przy rozliczaniu czynników mo\
emy zastąpić zysk
netto zyskiem operacyjnym.
29
29
Rozliczenie wpływu czynników na
Rozliczenie wpływu czynników na
rentowność
rentowność
Rentowność ekonomiczna zale\
y więc od rentowności
Rentowność ekonomiczna zale\
y więc od rentowności
sprzeda\
y czyli wielkości zysku zrealizowanego przy
sprzeda\
y czyli wielkości zysku zrealizowanego przy
określonej sumie przychodów ze sprzeda\
y oraz
określonej sumie przychodów ze sprzeda\
y oraz
szybkości rotacji zaanga\
owanych aktywów. Wynika
szybkości rotacji zaanga\
owanych aktywów. Wynika
stąd, \
e taka sama rentowność aktywów mo\
e być
stąd, \
e taka sama rentowność aktywów mo\
e być
wynikiem zupełnie ró\
nej polityki sprzeda\
y wyrobów i
wynikiem zupełnie ró\
nej polityki sprzeda\
y wyrobów i
usług:
usług:
polityki ilości (niskich cen) charakteryzujących się niską
polityki ilości (niskich cen) charakteryzujących się niską
zyskownością, ale odpowiednio wy\
szą wielkością
zyskownością, ale odpowiednio wy\
szą wielkością
sprzeda\
y a zatem i wy\
szą rotacją aktywów,
sprzeda\
y a zatem i wy\
szą rotacją aktywów,
polityki jakości (wysokich cen) charakteryzujących się
polityki jakości (wysokich cen) charakteryzujących się
wysoką zyskownością i niską rotacją aktywów.
wysoką zyskownością i niską rotacją aktywów.
30
30
Dynamiczna stopa zwrotu z aktywów
Dynamiczna stopa zwrotu z aktywów
9, 10, 11
Dodatnie przepływy pienię\
ne
netto z działalności operacyjnej
Pienię\
na stopa zwrotu
= *100%
*100%
z aktywów
Średni stan aktywów ogółem
Dodatnie przepływy pienię\
ne
netto z działalności operacyjnej
Pienię\
na stopa zwrotu
= *100%
*100%
z aktywów trwałych
Średni stan aktywów trwałych
Dodatnie przepływy pienię\
ne
netto z działalności operacyjnej
Pienię\
na stopa zwrotu
= *100%
*100%
z aktywów obrotowych
Średni stan aktywów obrotowych
31
31
Pienię\
ne stopy zwrotu z aktywów
Pienię\
ne stopy zwrotu z aktywów
Pienię\
ne stopy zwrotu z aktywów wyznaczają zdolność aktywów
Pienię\
ne stopy zwrotu z aktywów wyznaczają zdolność aktywów
przedsiębiorstwa do generowania dodatnich przepływów
przedsiębiorstwa do generowania dodatnich przepływów
pienię\
nych netto z działalności operacyjnej. Informują one ile
pienię\
nych netto z działalności operacyjnej. Informują one ile
gotówki operacyjnej przypada na 1 złoty środków zaanga\
owanych
gotówki operacyjnej przypada na 1 złoty środków zaanga\
owanych
w aktywach ogółem bądz
określonej ich grupie. Aktywa trwałe
w aktywach ogółem bądz
określonej ich grupie. Aktywa trwałe
generują gotówkę w postaci amortyzacji, zaś aktywa obrotowe
generują gotówkę w postaci amortyzacji, zaś aktywa obrotowe
gotówkę tą pochłaniają (w sytuacji ich wzrostu) bądz
uwalniają (gdy
gotówkę tą pochłaniają (w sytuacji ich wzrostu) bądz
uwalniają (gdy
ich poziom obni\
a się). Na poziom gotówki operacyjnej w istotny
ich poziom obni\
a się). Na poziom gotówki operacyjnej w istotny
sposób mo\
e wpłynąć wzrost zobowiązań krótkoterminowych
sposób mo\
e wpłynąć wzrost zobowiązań krótkoterminowych
przeterminowanych wynikający z braku zdolności firmy do
przeterminowanych wynikający z braku zdolności firmy do
terminowego ich regulowania. Pozytywna ocena wzrostu
terminowego ich regulowania. Pozytywna ocena wzrostu
pienię\
nych stóp zwrotu musi być więc poprzedzona określeniem
pienię\
nych stóp zwrotu musi być więc poprzedzona określeniem
podstaw i przyczyn zmian poziomu gotówki operacyjnej
podstaw i przyczyn zmian poziomu gotówki operacyjnej
32
32
Rentowność kapitałów własnych
Rentowność kapitałów własnych
1
Rentowność kapitału Zysk netto
Rentowność kapitału
= *100%
*100%
własnego (ROE)
własnego (ROE)
Średni stan kapitału własnego
Rentowność kapitałów własnego
Trzeci aspekt badania rentowności przedsiębiorstwa dotyczy rentowności
zaanga\
owanego kapitału własnego czyli tzw. rentowności finansowej. Interesują
się nią przede wszystkim inwestorzy (akcjonariusze). Pozwala ona bowiem
ustalić stopę zysku, jaką przynosi inwestycja w akcje czy udziały danego
podmiotu gospodarczego
Im wartość stopy zwrotu z kapitału jest wy\
sza, tym korzystniejsza jest sytuacja
finansowa przedsiębiorstwa i jego akcjonariuszy. Wy\
sza stopa zwrotu z kapitału
własnego stwarza bowiem mo\
liwość uzyskania wy\
szych dywidend i wy\
szego
przyrostu wartości akcji. Zysk netto jest podstawą rozwoju i zwrotu zaciągniętych
na finansowanie tego rozwoju kredytów.
33
33
Rentowność kapitałów własnych
Rentowność kapitawpływ czynników na poziom ROE
łów własnych
2
Średni stan
Zysk netto
aktywów ogółem
Zysk netto
=
*
*
Średni stan Średni stan Średni stan
kapitału własnego aktywów ogółem kapitału własnego
Wielkość tego wskaz
nika zale\
y więc od efektywności wykorzystania
posiadanego majątku wywarzonej relacją wielkości wygospodarowanego zysku
netto do aktywów ogółem oraz od struktury finansowej czyli poziomu
zaanga\
owania kapitałów własnych w finansowanie aktywów
34
34
Czynniki kształtujące stopę zwrotu z KW
Czynniki kształtujące stopę zwrotu z KW
Przychody ze
Średni stan
sprzeda\
y
Zysk netto Zysk netto
aktywów ogółem
= * *
= * *
Średni stan
Średni stan KW
Przychody ze
Średni stan KW
aktywów ogółem
sprzeda\
y
Rozwinięciem przedstawionej relacji jest model Du Ponta. Wynika z niego, \
e
w przyczynowej analizie rentowności kapitału własnego nale\
y uwzględnić:
rentowność sprzeda\
y,
rotację aktywów,
strukturę kapitału zaanga\
owanego w przedsiębiorstwie.
Poziom stopy zwrotu z kapitału własnego zale\
y więc od takich czynników jak:
wielkości wygenerowanego zysku netto,
poziomu uzyskiwanych przychodów ze sprzeda\
y,
mo\
liwości racjonalizacji kosztów wytwarzania,
wielkości aktywów anga\
owanych w generowanie przychodów ze sprzeda\
y,
udziału kapitału własnego w kapitałach ogółem finansujących aktywa.
35
35
MODEL ANALIZY WSKAy
NIKOWEJ
MODEL ANALIZY WSKAy
NIKOWEJ
DU PONTA
DU PONTA
ZYSK
NETTO
RENT. SPRZED
NETTO
:
ROA
PRZYCH. NETTO
*
ZE SPRZED.
ROTACJA
AKTYWÓW
:
*
ROE
AKTYWA
OGÓA
EM
ZOBOW.
OGÓA
EM
STRUKTURA
KAPITAA
U (U)
:
KAPITAA

OGÓA
EM
36
36
Rentowność kapitałów stałych
Rentowność kapitałów stałych
1
Rentowność kapitału Zysk netto +odsetki od długów długoterm.(1-T)
Rentowność kapitału
= *100%
*100%
stałego
stałego
Średni stan kapitału stałego
Rentowność kapitałów stałego
37
37
Pienię\
ne stopy zwrotu z kapitałów
Pienię\
ne stopy zwrotu z kapitałów
9
Dodatnie przepływy pienię\
ne
netto z działalności operacyjnej
Pienię\
na stopa zwrotu
= *100%
*100%
z kapitału własnego
Średni stan kapitału własnego
Dodatnie przepływy pienię\
ne
netto z działalności operacyjnej
Pienię\
na stopa zwrotu
= *100%
*100%
z kapitału stałego
Średni stan kapitału stałego
Interpretacja:
38
38