System poradnictwa zawodowego w Polsce
WST
P
W Polsce od 1974 roku1 poradnictwo zawodowe przypisano dwóm resortom:
1) resortowi edukacji narodowej (aktualnie Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu), a
w nim:
- Krajowemu Ośrodkowi Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (Wydziałowi
Poradnictwa Zawodowego);
- sieci specjalistycznych instytucji terenowych  Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
(dawniej: poradniom wychowawczo-zawodowym), zajmującym się zagadnieniami
orientacji i poradnictwa zawodowego dla młodzie\
y szkolnej oraz studiującej;
- instytucją wspomagającym: Szkolnym Ośrodkom Kariery, Akademickim Biurom
Karier (działającym na pograniczu resortu edukacji i pracy, z którego są finansowane
granty);
2) resortowi pracy i polityki społecznej (aktualnie Ministerstwo Gospodarki i Pracy), w
tym:
- sieci Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (informacja i poradnictwo
zawodowe dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy);
- Powiatowym Urzędom Pracy, w tym specjalistyczne komórki organizacyjne ds.
poradnictwa zawodowego oraz Kluby Pracy (informacja i poradnictwo zawodowe dla
osób bezrobotnych i poszukujących pracy);
- Ochotniczym Hufcom Pracy, wewnątrz którego utworzono, m.in.: Centralny
Metodyczny Ośrodek Informacji Zawodowej oraz działające w ramach Centrów
Edukacji i Pracy Młodzie\
y  Mobilne Centra Informacji Zawodowej, a tak\
e Kluby
Pracy i Młodzie\
owe Biura Pracy (świadczą usługi dla młodzie\
y od 15 do 25 roku
\
ycia);
- instytucją wspomagającym: Gminnym Centrom Informacji (świadczą usługi w zakresie
informacji zawodowej).
Usługi w zakresie poradnictwa dla kadry \
ołnierzy zawodowych, która traci pracę w
wyniku rekonwersji w wojsku  Wojskowe Centrum Aktywizacji Zawodowej2.
Poradnictwem zawodowym w Polsce zajmują się równie\
prywatne firmy, które
wyspecjalizowały się w świadczeniu odpłatnych usług, jednak\
e brak jest dokładnych
danych. Instytucje te zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy3
muszą dokonać wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Działania te spowodują
uporządkowanie sytuacji na rynku usług w zakresie poradnictwa zawodowego.
Strukturę systemu poradnictwa zawodowego przedstawiono na rys. 1.
Z uwzględnieniem danego podziału w danym opracowaniu zostanie przedstawiona krótka
charakterystyka poszczególnych instytucji świadczących usługi z zakresu poradnictwa
zawodowego.
1
Uchwała nr 110 Rady Ministrów z dnia 3 maja 1974 r. w sprawie rozwoju i doskonalenia systemu orientacji i
poradnictwa zawodowego.
2
Na podstawie opracowania przygotowanego w kwietniu 2002 r. w oparciu o materiały m.in. Pani Gra\
yny
Sołtysińskiej i Pana Włodzimierza Trzeciak.
3
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz.
1001)
2
OHP
Centralny Ośrodek MGiP
MENiS
Departament Rynku Pracy
Metodyczny Informacji
Zawodowej
KOWEZiU
Centra Edukacji i Pracy
Wydział Poradnictwa
Młodzie\
y
Zawodowego
MCIZ
MBP
CIiPKZ
-
WUP
Poradnie Psychologiczno Kluby Pracy
-Pedagogiczne
 A gencje
PUP
zatrudnienia
Szkoły gimnazjalne
SzOK  I nstytucje
i ponadgimazjalne
Kluby Pracy
dialogu
społecznego
 I nstytucje
Uczelnie
partnerstwa
ABK
Placówki lokalnego
wy\
sze
OŚBK
- Instytucje
naukowo
-
szkoleniowe
-badawcze
GCI
Wojskowe Centrum
Aktywizacji
Zawodowej
Rys. 1. System poradnictwa zawodowego w Polsce (opracowanie własne)
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE REGULUJ
CE DZIAA
ALNOŚĆ INSTYTUCJI
TWORZ
CYCH SYSTEM PORADNICTWA ZAWODOWEGO
Akty prawne  resort edukacji
Podstawowym aktem prawnym, z którego wynika konieczność organizacji i wspierania
poradnictwa zawodowego przez władze publiczne w Polsce jest Konstytucja Rzeczpospolitej
Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku.
Aktami prawnymi regulującymi kwestie poradnictwa w resorcie edukacji są4:
- Ustawa z 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz.329 i Nr 106,
poz. 496) wraz z póz
niejszymi nowelizacjami,
- Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach (Dz. U. nr 11 poz. 114 ).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 2002 roku w
sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno -
pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. nr 5, poz.
46).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych
statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 61 poz. 624 oraz z
2002 r. nr 10 poz. 96).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. nr 15 poz. 142).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2001 r. w sprawie
warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli i szkół oraz
4
Szkolny doradca zawodowy (projekt). KOWEZiU, Warszawa, marzec 2003.
3
przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. Nr 97, poz. 1054 oraz z 2002 r. Nr
14, poz. 131)
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie
przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy
nie ukończyli szkoły podstawowej, oraz osób nie mających 15 lat, które ukończyły szkołę
podstawową (Dz. U. Nr 62, poz. 291)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz.142 z póz
n. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 15 września 1997 r. w
sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych lub wy\
szych,
uczniów tych szkół oraz studentów i uczestników studiów doktoranckich, którzy w trakcie
praktycznej nauki zawodu lub studiów są nara\
eni na działanie czynników szkodliwych,
ucią\
liwych lub niebezpiecznych dla zdrowia, oraz sposobu dokumentowania tych badań
(Dz. U. Nr 120, poz. 767 i z 1998 r. Nr 58, poz.374)
Świadczenie usług poradnictwa zawodowego w resorcie pracy regulują następujące akty
prawne
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 31 sierpnia 2004 r. w sprawie
warunków i trybu refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposa\
enia i
doposa\
enia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania
bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej i refundowania kosztów
pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa oraz wymiaru dopuszczalnej pomocy (Dz.U.
2004 nr 196 poz. 2018)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i
trybu przeprowadzania kontroli przez wojewodów i organy celne oraz sposobu ich
współdziałania z innymi organami (Dz.U. 2004 nr 198 poz. 2037)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 paz
dziernika 2004 r. w sprawie
szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, dodatku
szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego (Dz.U. 2004 nr 219 poz.
2222)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 paz
dziernika 2004 r. w
sprawie rejestru instytucji szkoleniowych (Dz.U. 2004 nr 236 poz. 2365)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 paz
dziernika 2004 r. w
sprawie trybu nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy
zawodowego (Dz.U. 2004 nr 238 poz. 2393)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie sposobu
organizacji uzupełnienia wykształcenia ogólnego młodzie\
y w Ochotniczych Hufcach
Pracy oraz zdobywania przez nią kwalifikacji zawodowych (Dz.U. 2004 nr 262 poz.
2604)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 listopada 2004 r. w sprawie
rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz.U. 2004 nr 262 poz. 2607)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie
rejestru agencji zatrudnienia (Dz.U. 2004 nr 262 poz. 2608)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie
klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej
stosowania (Dz.U. 2004 nr 265 poz. 2644)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie
szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz.U. 2005 nr 6
poz. 41)
4
- Projekt standardu usługi "Poradnictwo zawodowe". Standard usług rynku pracy. Im-
proving Quality of Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja
Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004r.
PORADNICTWO ZAWODOWE W RESORCIE EDUKACJI
1. KRAJOWY OŚRODEK WSPIERANIA EDUKACJI ZAWODOWEJ
i USTAWICZNEJ (KOWEZiU)5
KOWEZiU jest centralną, publiczną placówką doskonalenia nauczycieli o ogólnopolskim
zasięgu działania. Organem prowadzącym Ośrodek jest Minister Edukacji Narodowej i
Sportu.
Problematyką poradnictwa zawodowego zajmuje się Wydział Poradnictwa Zawodowego,
który realizuje w tym zakresie następujące zadania:
" promowanie i wdra\
anie koncepcji szkolnego doradcy zawodowego;
" przygotowanie programów kształcenia i dokształcania szkolnego doradcy
zawodowego;
" opracowywanie materiałów metodycznych dla szkolnych doradców zawodowych;
" koordynowanie i monitorowanie pilota\
owego wdra\
ania programów kształcenia
szkolnych doradców zawodowych;
" współpraca i wymiana doświadczeń z instytucjami krajowymi, realizującymi zadania
z zakresu poradnictwa zawodowego;
" realizacja projektu Narodowe Centrum Zasobów Poradnictwa Zawodowego, którego
celem jest wspieranie mobilności edukacyjnej i zawodowej obywateli Europy
(Euorguidance Network):
- zbieranie i opracowywanie informacji na potrzeby europejskiego portalu
edukacyjnego PLOTEUS www.europa.eu.int/ploteus;
- współpraca i wymiana informacji edukacyjnych i zawodowych w ramach sieci
EUROGUIDANCE www.nrcgkowez.edu.pl;
- realizacja międzynarodowych projektów z zakresu poradnictwa zawodowego.
5
http://www.koweziu.edu.pl/
5
2. PORADNIE PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNE6
Zmianami w ustawie o systemie oświaty7, a za nimi  nowymi rozporządzeniami w
sprawie  zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno--pedagogicznej oraz
 ramowych statutów (...) publicznych szkół 8, szkoła w sposób szczególny zobowiązana
została do organizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z
wyborem kierunku kształcenia i zawodu. W systemie tym, obok pedagoga i psychologa,
którym do tej pory głównie przypisane były zadania z obszaru orientacji szkolno-zawodowej
 od stycznia roku 2003 r.  pojawił się doradca zawodowy ( w szkole i placówce mo\
e być
zatrudniony równie\
doradca zawodowy ). Stanowisko doradcy zawodowego wprowadzono
tak\
e (nieco wcześniej, bo z końcem roku 2002) do poradni psychologiczno-pedagogicznych
( poradnia zatrudnia (...) doradców zawodowych (...) )9.
Rozporządzenie MENiS w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach10 wprowadza tak\
e
jednolite (w szkole i poradni) zadania pedagoga, psychologa i doradcy zawodowego w
obszarze orientacji i poradnictwa zawodowego tak w sensie ogólnym, jak i formach pomocy.
Szkolnego doradcę zawodowego, a w przypadku, gdy nie jest on zatrudniony  pedagoga
szkolnego  zobowiązuje się jednocześnie do współpracy z instytucjami wspierającymi
wewnątrzszkony system doradztwa zawodowego, w szczególności z poradniami
psychologiczno-pedagogicznymi oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i
specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom.
W Polsce funkcjonuje 575 poradni. Wśród nich 32 to poradnie specjalistyczne, ustawowo
ukierunkowane na specyficzny, jednorodny charakter. Tylko 6 spośród poradni
specjalistycznych to poradnie zajmujące się głównie bądz
wyłącznie doradztwem
zawodowym. Na 707311 pracowników merytorycznych  ź to osoby podejmujące zadania z
zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego; zaledwie 58 specjalistów to etatowi doradcy
zawodowi (statystyki w przeliczeniu na etaty)12. Tam, gdzie ich nie ma, zadania z zakresu
orientacji i poradnictwa zawodowego realizują, tradycyjnie zwani  doradcami zawodowymi
psychologowie, pedagodzy, nieliczni socjologowie (bezcenni m.in. dla badania potrzeb,
mierzenia jakości pracy, ankietowania, gromadzenia i przetwarzania informacji szkolno-
zawodowej).
W poradniach, które cieszą się dobrymi tradycjami doradztwa zawodowego,
wypracowanymi przez lata intensywnej i konsekwentnej specjalizacji (profil czy specyfika
działalności placówki; profil kwalifikacji i rozwoju zawodowego pracowników), w
większości powstały wyodrębnione, silne  działy poradnictwa i orientacji zawodowej. Stały
się zalą\
kami poradni specjalistycznych. W innych poradniach, nieraz dla zapewnienia
warunków do realizacji zadań poradni z zakresu doradztwa, wystarczy mały, ale
wyodrębniony zespół pracowników poradni, zajmujący się wyłącznie tą  działką , jak mówi
się w poradnianym języku. Pozostali  jak w małych poradniach w rejonach powiatów, czy
małych miast i miasteczek  muszą, ze względów kadrowych i organizacyjnych, łączyć
zadania z zakresu doradztwa zawodowego z innymi obszarami pomocy psychologiczno-
pedagogicznej w poradni (głównie diagnozy, orzekania i opiniowania).
6
A. Wierzchowska-Szymanek: Rola poradni psychologiczno-pedagogicznej w okresie transformacji doradztwa
zawodowego. W: Pedagogika pracy  doradztwo zawodowe. Bednarczyk H., Figurski J., śurek M. (red.). WSP
ZNP, ITeE, Warszawa-Radom, 2004.
7
Dz. U z 2001 r., Nr 111, poz. 1194.
8
Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r., Dz. U nr 11/2003, poz. 114.
9
Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002 r., Dz. U nr 5/2003, poz. 46.
10
Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r., Dz. U nr 11/2003, poz.114.
11
Raport: Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne w świetle danych sprawozdawczych w roku szkolnym
2002/2003 dostępny na stronach internetowych CMPP-P, www.cmppp.edu.pl
12
G. Sołtysińska: Poradnictwo zawodowe w polskim systemie edukacji, Materiały na seminarium inicjujące
Projekt Transition 2003 w Gniez
nie, 16 18. 10.2003, Ambasada Francji w Polsce  MENiS  KOWEZiU.
6
Rodzaj i zakres świadczonych usług13
Zgodnie z zadaniami statutowymi poradnie psychologiczno-pedagogiczne odpowiedzialne są
za świadczenie usług w następujących dziedzinach:
- poradnictwo zawodowe,
- poradnictwo dla młodzie\
y (w tym profilaktyka uzale\
nień),
- poradnictwo rodzinne,
- pomoc dzieciom i młodzie\
y niepełnosprawnej,
- wczesna diagnoza i rehabilitacja.
W przydziałach czynności psychologów, pedagogów, doradców zawodowych czy nawet
socjologów (z wyłączeniem diagnozy uczniów), zatrudnionych w poradniach
psychologiczno-pedagogicznych, gdzie wyodrębniono  dział poradnictwa i orientacji
zawodowej znalez
ć mo\
emy następujące zadania:
- prowadzenie badań diagnostycznych (indywidualnych lub grupowych), pozwalających
określić predyspozycje i preferencje zawodowe uczniów i podejmowanie czynności
postdiagnostycznych (poradnictwo, opiniowanie, orzekanie);
- prowadzenie zajęć grupowych na terenie poradni oraz w placówkach oświatowych
objętych opieką poradni;
- szerzenie wiedzy wśród uczniów, rodziców i nauczycieli z zakresu informacji i orientacji
szkolno-zawodowej;
- wspieranie umiejętności wychowawczych nauczycieli, rodziców, poprzez organizowanie
warsztatów, grup wsparcia i innych zajęć edukacyjnych;
- utrzymywanie ścisłej współpracy z nauczycielami szkół i placówek, będących pod opieką
poradni, w zakresie pogłębiania diagnozy potrzeb i doradztwa metodycznego;
- opracowywanie i popularyzowanie materiałów metodycznych na u\
ytek uczniów,
rodziców, nauczycieli, pracowników poradnictwa;
- kompletowanie metod do zajęć grupowych z uczniami z zakresu doradztwa zawodowego;
- opracowywanie i wdra\
anie (samodzielnie lub we współpracy), programów dotyczących
działań edukacyjnych, wychowawczych lub innych związanych z oświatą, pomocą
społeczną itp.;
- organizowanie narad szkoleniowych dla nauczycieli, pedagogów, psychologów, szkolnych
doradców zawodowych, pracowników poradni, a wynikających z Planu Rozwoju Poradni;
- doskonalenie własnego warsztatu pracy poprzez dokształcanie się w ramach szkoleń
wewnętrznych i zewnętrznych
- współdziałanie z instytucjami i organizacjami społecznymi, zwłaszcza lokalnymi, na rzecz
pomocy dziecku, rodzinie i szkole.
Usługi poradnictwa zawodowego realizowane są we współpracy z wieloma ró\
nymi
instytucjami. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne współpracują przede wszystkim z
placówkami oświatowymi, tj. kuratoriami oświaty, szkołami ponadpodstawowymi i
wy\
szymi, wojewódzkimi ośrodkami metodycznymi i innymi placówkami doskonalenia
nauczycieli. Swoim zakresem współpracy obejmują instytucje wspomagające poradnictwo
zawodowe, w tym:
- szkolne ośrodki kariery, zajmujące się poradnictwem na rzecz młodzie\
y szkół
gimnazjalnych i ponadgimnazjalny
- akademickie biura karier  odbiorcami usług są studenci oraz absolwenci uczelni
wy\
szych.
Inne instytucje współpracujące z poradniami to  zakłady kształcenia zawodowego,
rzemiosło, ochotnicze hufce pracy, kurie biskupie, wojewódzkie sztaby wojskowe,
spółdzielnie inwalidów, instytucje resortu zdrowia (medycyny szkolnej i medycyny pracy)
oraz wspomagające przygotowanie młodzie\
y do podjęcia pracy (wojewódzkie i powiatowe
urzędy pracy).
13
http://www.praca.gov.pl/tvc/3-4.htm
7
Zgodnie z zadaniami statutowymi opieką i pomocą poradni psychologiczno-
pedagogicznych objęte są dzieci i młodzie\
w wieku 0-19 lat.
3. SZKOLNE OŚRODKI KARIERY (SzOK)
Wśród nowych przedsięwzięć realizowanych podczas kolejnej edycji Programu
 Pierwsza Praca między innymi, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w
2003 r. podjęło nową inicjatywę ogłaszając konkurs o granty na tworzenie Szkolnych
Ośrodków Kariery (SzOK) w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych o uprawnieniach
szkół publicznych. Celem konkursu było zainicjowanie tworzenia Szkolnych Ośrodków
Kariery, które powinny pomagać w wyrównywaniu szans edukacyjnych i zapewnić
mo\
liwość korzystania z technologii informacyjnej w uczeniu się oraz rozwiązywaniu
problemów edukacyjnych i zawodowych młodzie\
y będącej w trakcie nauki w szkołach, a
tak\
e przygotowaniu jej do wejścia na rynek pracy. Organizacją konkursu o granty na
tworzenie Szkolnych Ośrodków Kariery (SzOK-ów) w szkołach gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych zajęła się Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy, której
MGPiPS powierzyło jego realizację. Konkurs został przeprowadzony bezpośrednio przez
Wojewódzkie Komendy OHP na terenie swojego działania i według zasad opracowanych
przez MGPiPS14. W ramach przyznanych grantów w I i II edycji, dofinansowanie na
utworzenie i rozwój SzOKów uzyskało 234 projekty.
Szkolny Ośrodek Kariery jest miejscem, gdzie uczniowie zdobędą wiedzę
i umiejętności niezbędne do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej 
poznają zasady rządzące rynkiem pracy, uzyskują informacje o lokalnym rynku pracy,
poznają podstawy prawa pracy. Ma on na celu:
- przygotowanie ucznia do samodzielnego i aktywnego kształtowania swojej drogi
zawodowej,
- rozwój umiejętności rozpoznawania własnych zasobów osobistych i ich
wykorzystywania w kształtowaniu swojej drogi zawodowej,
- kształcenie nawyków nieustannego planowania przyszłości i konsekwentnego dą\
enia
do realizacji celu,
- kształtowanie postawy otwartości na wiedzę i prezentowania swojej osobowości,
- kreowanie postaw aktywnych, przezwycię\
ania bierności, radzenia sobie w sytuacjach
trudnych i stresowych.
Dzięki współpracy ze Szkolnym Ośrodkiem Kariery uczeń zdobędzie umiejętności:
- planowania przyszłości zawodowej,
- organizowania działań swoich i zespołu (praca w grupie),
- przygotowania dokumentów związanych z pracą zawodową,
- poszukiwania pracy,
- prezentowania się na rynku pracy,
- nawiązywania kontaktów z pracodawcą (osobistych, telefonicznych, listy, kontakty
przez Internet itp.),
- przeprowadzania negocjacji.
Opiekunem SzOK-u powinien być szkolny doradca zawodowy, którego głównymi
zadaniami są:
" systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc
w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
" gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych
właściwych dla danego poziomu i kierunku kształcenia;
14
http://www.ohp.pl/ohp/index.jsp?place=Menu01&news_cat_id=335&layout=1&lang=
8
" wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzie\
y, rodzicom, nauczycielom) z
ródeł
dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim
i światowym na temat:
 rynku pracy,
 trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia,
 mo\
liwości wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w ró\
nych obszarach
świata pracy,
 instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych
w \
yciu codziennym i zawodowym,
 alternatywnych mo\
liwości kształcenia dla młodzie\
y z problemami emocjonalnymi
i niedostosowaniem społecznym,
 programów edukacyjnych Unii Europejskiej,
 porównywalności dyplomów i certyfikatów zawodowych.
" udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom;
" prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do
świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
" kierowanie, w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach
psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp.;
" koordynowanie działalności informacyjno-doradczej szkoły;
" wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie
spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy
z uczniami itp.;
" współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie:
 tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa,
zgodnie ze statutem szkoły,
 realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej,
zawartych w programie wychowawczym szkoły;
" systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji;
" wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (Internet, CD,
wideo itp.) oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym;
" współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria
oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno 
pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, wojewódzkie komendy OHP, zakłady
doskonalenia zawodowego, izby rzemieślnicze i małej przedsiębiorczości, organizacje
zrzeszające pracodawców itp.
 Miejscem, gdzie realizowane mogą być zadania SzOK, mo\
e być pracownia
komputerowa, biblioteka, gabinet pedagoga lub dowolna klasa, w której gromadzone były
odpowiednie zasoby. Zasoby SzOK mogą być ró\
norodne: materiały, metody, narzędzia,
informacja edukacyjno-zawodowa, programy komputerowe, scenariusze zajęć itp.
4. AKADEMICKIE BIURA KARIER (ABK)15
W 1993 r. na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu powołano pierwsze biur
karier. Biuro to jest adaptacją do warunków polskich modelu brytyjskiego. Kolejnych osiem
biur karier utworzono w latach 1996 97 dzięki projektowi TEMPUS PHARE, dając początek
nieformalnej organizacji  Ogólnopolskiej Sieci Biur Karier.
Zgodnie z Programem Aktywizacji Zawodowej Absolwentów  Pierwsza Praca od
2002 r. Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej uruchomiło konkurs grantów
wspierających tworzenie (2002) i rozwój biur karier (2002/2003, 2004). Efektem tych działań
jest znaczny wzrost liczebny tych instytucji do około 140 jednostek w całej Polsce.
15
J. Sitek, M. śurek: Doświadczenia i nowe zadania akademickich biur karier. W: Pedagogika pracy  doradztwo
zawodowe. Bednarczyk H., Figurski J., śurek M. (red.). WSP ZNP, ITeE, Warszawa-Radom, 2004
9
W ramach I edycji konkursu zawarto 131 umów na rozwój działalności tych placówek (w
tym: 73 umowy związane z utworzeniem nowych placówek tego typu). W większości
wniosków zakres propozycji projektów dotyczył doposa\
enia w niezbędny sprzęt oraz
szkolenia kadry biura karier. Efektem I edycji konkursu było znaczne zwiększenie sieci tych
placówek, co tym samym ułatwia studentom i absolwentom szkół wy\
szych zdobycie wiedzy
o rynku pracy oraz umiejętności niezbędnych do podjęcia i utrzymania pracy.
W paz
dzierniku 2003 r. Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
uruchomiło II edycję konkursu, której celem było ułatwienie studentom i absolwentom szkół
wy\
szych oraz uczniom ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych dostępu do innowacyjnych
programów, zwiększających szanse na podjęcie i utrzymanie pracy. Do II edycji zgłoszono
146 wniosków konkursowych, spośród których wybrano do finansowania 74 projekty
rozwoju akademickich biur karier.
W dniu 20 lipca 2004 r. Ministerstwo Gospodarki i Pracy ogłosiło III edycję konkursu na
rozwój działalności akademickich biur karier, który podobnie jak II edycja realizowany był
przez samorządy województw przy pomocy wojewódzkich Urzędów Pracy. Do III edycji
konkursu zgłoszono 128 wniosków, spośród których Komisje Oceniające powołane w
wojewódzkich urzędach pracy, wybrały do finansowania 71 projektów rozwoju akademickich
biur karier. Uczestnikami III edycji konkursu mogły być szkoły wy\
sze lub organizacje
studenckie, który funkcjonuje co najmniej rok oraz posiada akademickie biuro karier,
dysponujące doświadczeniem tj. utworzone co najmniej 6 miesięcy przed zło\
eniem wniosku
o grant. Akademickie biuro karier prowadzone przez podmiot składający wniosek  powinno
spełniać warunki dla placówek tego typu, określone w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2004r. Nr 99 poz. 1001). W
przypadku niespełniania przez akademickie biuro karier wymagań ustawowych, podmiot
wnioskujący zobowiązany był zadeklarować dostosowanie jednostki do ww. wymagań do
dnia 15 grudnia 2004 r.
Głównym celem biur polskich jest pomoc studentom w wejściu i efektywnym
funkcjonowaniu na rynku pracy, ograniczenie bezrobocia wśród absolwentów oraz pomoc w
nawiązywaniu kontaktów pomiędzy nauką a przemysłem. Biura pełnią te\
wa\
ną rolę w
promocji uczelni zarówno wobec przyszłych studentów jak i firm.
Główne obszary działania biur skupione są wokół prowadzenia poradnictwa zawodowego
oraz organizowania szkoleń i seminariów dla studentów, działalności informacyjnej i
publikacyjnej oraz badawczej. Na ogół są to autonomiczne jednostki uczelni wy\
szych
powołane decyzją Senatu uczelni, które podlegają rektorom lub prorektorom, w kilku
przypadkach biura działają na zasadzie porozumienia władz uczelni i wojewódzkich urzędów
pracy. Finansowane są głównie z funduszy uczelni. Przeciętnie zatrudniają od 3 do 4 osób.
Dysponują zapleczem technicznym  biura mają własne pomieszczenia, komputery, w
większości sale szkoleniowe oraz dostęp do Internetu.
Z pomocy biur korzystają studenci i absolwenci, którzy chcą uzyskać poradę zawodową i
informację o rynku pracy oraz pracodawcy poszukujący najodpowiedniejszych kandydatów
na wolne miejsce pracy.
Wśród wielu zadań realizowanych przez Biura Karier na szczególne wyró\
nienie
zasługują te związane ze świadczeniem pomocy studentom i absolwentom w wejściu na rynek
pracy. Pomoc ta wyra\
a się w formie16:
- doradztwa indywidualnego (rozmowy indywidualne ze studentami czwartego i piątego
roku studiów),
- warsztatów (pomoc studentom w przygotowaniu się do rozmów kwalifikacyjnych,
ćwiczenia autoprezentacji, komunikacji, radzenia sobie ze stresem, itp.),
- spotkań i zajęć na ró\
nych wydziałach,
- prowadzenia tzw. informatorium (z bazami danych o wolnych miejscach pracy,
charakterystykami zawodów, studiach za granicą, kursach, pracach wakacyjnych, itp.),
16
W. Trzeciak: Dostępność usług poradnictwa zawodowego w Polsce.
10
- organizowania praktyk, sta\
y, wolontariatu i pracy dorywczej.
Oprócz pomocy doradczej i informacyjnej Biura Karier realizują zadania ukierunkowane
na współpracę z pracodawcami poprzez: obsługę ofert pracy, organizowanie prezentacji firm
na uczelni, organizowanie targów pracy oraz ułatwianie studentom kontaktów z
pracodawcami. Biura Karier prowadzą tak\
e działalność promocyjną macierzystej uczelni,
przedstawiają władzom uczelni informacje uzyskane od pracodawców na temat kwalifikacji
zawodowych absolwentów, co z kolei ułatwia modyfikację programów nauczania w szkole
wy\
szej. Biura Karier ściśle współpracują z wojewódzkimi urzędami pracy uzyskując
bezpłatnie literaturę fachową, a tak\
e pomoc w szkoleniu doradców zawodowych. Od
powiatowych urzędów uzyskują oferty pracy. Współdziałają tak\
e poprzez organizowanie
imprez, np. Targów Pracy, Salonów Studenta, Targów Edukacyjnych, itp.
Ogólnopolska Sieć Biur Karier (OSBK)
Jak ju\
wspomniano, zalą\
ki sieci powstały w latach 1996/97, natomiast w grudniu 1998
roku idea sieci została sformalizowana i powołano Ogólnopolską Sieć Biur Karier. Głównym
celem sieci jest wymiana doświadczeń i informacji oraz pomoc w organizowaniu nowych
biur.
Wszystkie biura  członkowie sieci, mają wspólny cel i funkcjonują według określonego
zestawu standardów, lecz ka\
dy ośrodek wypracowuje indywidualne metody pracy.
Wymianie tych doświadczeń sprzyjają cykliczne spotkania członków OSBK.
Biura nale\
ące do sieci muszą spełniać określone standardy programowe:
 prowadzą doradztwo zawodowe indywidualne i grupowe;
 dostarczają informacji o rynku pracy i mo\
liwościach podnoszenia kwalifikacji;
 zbierają, klasyfikują i udostępniają oferty pracy, sta\
y i praktyk zawodowych;
 prowadzą bazy danych studentów zgłaszających się w poszukiwaniu pracy;
 nawiązują i utrzymują kontakty z pracodawcami;
 promują ideę Biur Karier i przyczyniają się do powoływania Biur przy innych uczelniach
oraz standardy logistyczne i organizacyjne;
 zatrudniają pracowników etatowych;
 dysponują stałym, wydzielonym lokalem;
 prowadzą działalność minimum 3 miesiące.
Biura zrzeszone w sieci zobowiązują się do:
 promocji idei Biur Karier w środowisku akademickim i biznesowym;
 uczestniczenia przynajmniej raz w roku w spotkaniu Ogólnopolskiej Sieci Biur Karier;
 wymiany informacji, kontaktów i przyjacielskiej współpracy z innymi biurami
zrzeszonymi w Sieci.
PORADNICTWO ZAWODOWE W RESORCIE PRACY
INSTYTUCJE RYNKU PRACY
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy17 wprowadza następujący
podział instytucji (art. 6 ustawy):
1) publiczne słu\
by zatrudnienia
2) Ochotnicze Hufce Pracy
3) agencje zatrudnienia
17
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz.
1001)
11
4) instytucje szkoleniowe
5) instytucje dialogu społecznego
6) instytucje partnerstwa lokalnego.
2. Publiczne słu\
by zatrudnienia tworzą organy zatrudnienia wraz z powiatowymi
i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy
oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone ustawą.
3. Ochotnicze Hufce Pracy są państwową jednostką wyspecjalizowaną w działaniach na rzecz
młodzie\
y, w szczególności młodzie\
y zagro\
onej wykluczeniem społecznym, oraz
bezrobotnych do 25 roku \
ycia.
4. Agencje zatrudnienia są niepublicznymi jednostkami organizacyjnymi świadczącymi usługi
w zakresie pośrednictwa pracy, pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców
zagranicznych, poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego i pracy tymczasowej.
5. Instytucjami szkoleniowymi są publiczne i niepubliczne podmioty prowadzące na podstawie
odrębnych przepisów edukację pozaszkolną.
6. Instytucjami dialogu społecznego na rynku pracy są organizacje i instytucje zajmujące się
problematyką rynku pracy: organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych
oraz organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi słu\
bami zatrudnienia i
Ochotniczymi Hufcami Pracy w zakresie realizacji zadań określonych ustawą.
7. Instytucje partnerstwa lokalnego są instytucjami realizującymi inicjatywy partnerów rynku
pracy, tworzonymi na rzecz realizacji zadań określonych ustawą i wspieranymi przez organy
samorządu terytorialnego.
8. Publiczne słu\
by zatrudnienia mogą zlecać jednostkom samorządu terytorialnego,
organizacjom pozarządowym, instytucjom szkoleniowym, organizacjom związków
zawodowych, organizacjom pracodawców oraz agencjom zatrudnienia niektóre zadania
określone w ustawie .
Publiczne słu\
by zatrudnienia18
Zgodnie z ustawami wdra\
ającymi reformę ustrojową państwa z dniem 1 stycznia 2000
roku system urzędów pracy przestał istnieć jako administracja wydzielona. Urzędy pracy
zostały podporządkowane administracji samorządowej:
- wojewódzkie urzędy pracy (16 jednostek)  urzędom marszałka województwa,
- powiatowe urzędy pracy (373 jednostki)  urzędom starosty powiatu.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Wojewódzkich Urzędów Pracy
W 1999 roku z istniejących dotąd centrów informacji zawodowej utworzono sieć centrów
informacji i planowania kariery zawodowej. Posiadają one status samodzielnych wydziałów
wojewódzkich urzędów pracy.
Zadania dla centrów informacji i planowania kariery zawodowej jako
wyspecjalizowanych jednostek organizacyjnych wojewódzkich urzędów pracy obejmują:
- wspomaganie powiatowych urzędów pracy poprzez świadczenie wyspecjalizowanych
usług bezrobotnym i poszukującym pracy w zakresie planowania kariery zawodowej z
wykorzystaniem narzędzi psychologicznego pomiaru i zasobów informacji w
ró\
norodnych formach,
- prowadzenie zajęć mających na celu nabycie umiejętności poszukiwania i
uzyskiwania zatrudnienia,
- gromadzenie, aktualizowanie, opracowywanie i upowszechnianie informacji
zawodowej o zasięgu regionalnym,
18
Opracowano z wykorzystaniem materiałów zamieszczonych na stronie internetowej:
http://www.praca.gov.pl/nczpz/trzeciak.html
12
- organizowanie i koordynowanie rozwoju usług poradnictwa zawodowego oraz
informacji zawodowej na terenie województwa i wspieranie klubów pracy.
Zatrudniona kadra doradców to średnio około 5 osób świadczy tak\
e specjalistyczną
pomoc tym grupom klientów, którzy nie mogli jej otrzymać w powiatowych urzędach pracy.
Centra ukierunkowane są na ró\
ne grupy klientów w związku z ich otwartą formułą usług, na
osoby bezrobotne, zagro\
one bezrobociem i poszukujące pracy. Doradcy zawodowi prowadzą
w nich poradnictwo indywidualne, zajęcia grupowe, udostępniają informację zawodową,
świadczą tak\
e specjalistyczne usługi w zakresie planowania kariery zawodowej. Pomagają
klientom realniej ocenić szansę uzyskania pracy, wybrać właściwy kierunek rozwoju
zawodowego, wzmocnić własną atrakcyjność na rynku pracy oraz wspierają ich w wysiłkach
skierowanych na zdobycie i otrzymanie odpowiedniego zatrudnienia. Poprzez ocenę
zawodową z wykorzystaniem m.in. metod psychologicznych, zasobów informacji oraz
doświadczeń zawodowych klientów doradcy zawodowi pomagają im rozwiązywać problemy
związane z zatrudnieniem. Wa\
nym zadaniem doradców centrum jest gromadzenie,
aktualizowanie, opracowywanie i upowszechnianie informacji zawodowej o zasięgu
regionalnym (udostępnianie publikacji obejmujących problematykę szkolenia zawodowego
osób dorosłych, rynku pracy, oczekiwań pracodawców wobec kandydatów do pracy itp.).
Istotnym elementem pracy doradców jest tak\
e działalność dotycząca popularyzowania w
społeczeństwie usług w zakresie poradnictwa zawodowego poprzez współudział w
organizacji imprez, takich jak Targi Pracy, Targi Edukacyjne, Targi Przedsiębiorczości,
Giełdy Pracy, Dni Kariery czy Salony Studenta.
Powiatowe urzędy pracy
Ogólnie zadania doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy obejmują,
m.in.:
- udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy oraz mo\
liwościach szkolenia
i kształcenia, z wykorzystaniem zasobów informacji w formie drukowanej,
audiowizualnej oraz innych nowoczesnych technik przekazu opartych na technologii
komputerowej,
- udzielanie porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub
zmianę zatrudnienia z wykorzystaniem metod psychologicznych zwłaszcza
badających zainteresowania i uzdolnienia zawodowe,
- inspirowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych zajęć umo\
liwiających
udzielanie porad zawodowych dla bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy,
- udzielanie informacji i doradztwa pracodawcom w zakresie doboru kandydatów do
pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych.
Doradcy zawodowi zatrudnieni w powiatowych urzędach pracy (460 doradców w kraju)
udzielają pomocy wszystkim zainteresowanym poradnictwem klientom w rozwiązywaniu ich
problemów zawodowych. Doradcy zawodowi udostępniają klientom rzeczywiste i
obiektywne dane o mo\
liwościach kształcenia i szkolenia, o zawodach oraz rynku pracy.
Pomagają klientom w określeniu ich postaw wobec zło\
onych sytuacji \
yciowych, poznaniu
mo\
liwych opcji i konsekwencji ich wyboru. Doradcy pomagają klientom w poszukiwaniu
pracy m.in. poprzez utrzymywanie łączności z pracodawcami oraz prowadzenie treningów
autoprezentacji. Doradcy zawodowi mający dyplom psychologa posiadają uprawnienia
doświadczenia klientom usług psychologicznych obejmujących m.in. badania testowe,
interpretację wyników testów, opracowanie opinii psychologicznej w celu wykorzystania
wyników badań w procesie doradczym. Mają tak\
e uprawnienia do prowadzenia na rzecz
pracodawców, doboru kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych
predyspozycji psychofizycznych. W strukturze powiatowego urzędu pracy jedno lub
wieloosobowe stanowisko pracy doradcy zawodowego jest bezpośrednio powiązane ze
stanowiskiem specjalisty ds. szkolenia bezrobotnych, co ułatwia rozpoznawanie potrzeb
13
szkoleniowych osób bezrobotnych oraz dobór odpowiednich dla nich kierunków i form
szkolenia zawodowego. Doradcy zawodowi współpracują z instytucjami edukacyjnymi
(poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, szkołami i ośrodkami szkolenia zawodowego
dorosłych), pracodawcami, biurami karier szkół wy\
szych oraz prowadzą negocjacje z
instytucjami na rzecz i w imieniu klienta.
Uczestniczą tak\
e w wielu działaniach związanych z przygotowaniem młodzie\
y uczącej
się do wejścia na rynek pracy. Doradcy zawodowi powiatowych urzędów pracy współpracują
z doradcami zawodowymi centrów informacji i planowania kariery zawodowej wojewódzkich
urzędów pracy.
Kluby Pracy19
Powstające w początkach lat dziewięćdziesiątych kluby pracy były efektem spontanicznej
reakcji organizacji obywatelskich na problemy, jakich doświadczała pierwsza fala
bezrobotnych, próbujących powrócić na rynek pracy. Sprawdzona w Stanach Zjednoczonych,
Danii, Wielkiej Brytanii i innych krajach forma pomocy w poszukiwaniu pracy, została
przeniesiona do Polski przez pracowników naukowych, związkowców i ekspertów z
programów pomocowych. Pierwsze kluby powstawały przy parafiach, związkach
zawodowych i organizacjach kobiecych.
W 1994 r. Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu20 wprowadziła kluby
pracy do urzędów pracy. Dostrze\
ono, \
e rynek pracy wymaga nowych zachowań i technik w
procesie poszukiwania pracy. Aby im sprostać, trzeba sięgnąć do wiedzy z zakresu
psychologii, socjotechniki, marketingu, autoprezentacji, pisania \
yciorysu itp. Umiejętności
tych nie uczono w szkole, a osobom, które rozpoczęły pracę przed okresem transformacji,
wiedza taka nie była w ogóle potrzebna. Większość osób poszukujących pracy nie rozumiała,
\
e na nowym rynku pracy obowiązują nowe reguły gry. Kluby pracy uczyły tych reguł,
wyposa\
ały w narzędzia niezbędne do ich stosowania i tworzyły bezpieczne środowisko, w
którym mo\
na było je wypróbować. Druga połowa lat 90. to okres rozkwitu klubów pracy. W
2001 roku działało ju\
796 klubów (w tym ok. 20 organizacji pozarządowych
współpracujących z urzędami i nieznana liczba organizacji, które  trzymały się z daleka
urzędów)21. W strukturach powiatowych urzędów pracy działało 657 klubów pracy. W
zajęciach klubów pracy w 2001 roku uczestniczyło ogółem 51 tys. osób. Programem klubu
pracy objęte były przede wszystkim osoby bezrobotne  48,5 tys. W okresie 3 miesięcy od
zakończenia zajęć w klubie pracy 7,5 tys. osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach
pracy podjęło pracę, a prawie 2,8 tys. osób podjęło szkolenie w celu uzupełnienia,
podwy\
szenia lub zmiany kwalifikacji.
Powstał Program Klubu Pracy22, opisujący zasady organizacji i prowadzenia klubu oraz
szczegółowe scenariusze sesji szkoleniowych. Wszyscy liderzy klubów pracy przeszli
szkolenia w zakresie Programu. Klub pracy z powodzeniem wprowadzano w zakładach
karnych, w wojskowych ośrodkach rekonwersji i organizacjach dla niewidomych
(krośnieńskie stowarzyszenie  Szansa nagrało Program na kasetę). Jednak po wstępnej fali
entuzjazmu ani urzędy, ani bezrobotni nie traktują tej formy działania na równi z innymi
usługami świadczonymi przez urząd, takimi jak wypłata zasiłków, pośrednictwo pracy, prace
interwencyjne czy szkolenia zawodowe. W urzędach pracy liderów klubów pracy często
zatrudnia się w ramach prac subsydiowanych, co powoduje okresowość ich pracy. Część
19
Alicja Kostecka: Kluby pracy w Polsce. W: Pedagogika pracy  doradztwo zawodowe. Bednarczyk H.,
Figurski J., śurek M. (red.). WSP ZNP, ITeE, Warszawa-Radom, 2004.
20
(Dz.U. z 1995 r. Nr 1, poz. 1).
21
Wszystkie dane statystyczne zamieszczone w tym tekście pochodzą z opracowania: Informacja o działalności
klubów pracy w 2003 r., MGiP, Warszawa, maj 2004.
22
Program klubu pracy, (oprac. A. Kostecka), MPiPS, 1997.
14
klubów działa tylko okresowo, wykorzystując kadrę doradców zawodowych zatrudnionych w
urzędach pracy. Często doradca łączy te funkcje lub wykonuje je zamiennie.
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy23
wyodrębnia kluby pracy jako szczególną formę szkolenia z zakresu umiejętności
poszukiwania pracy połączonego z praktyką. Klub pracy oznacza obecnie zrealizowanie
całego Programu: 3 tygodnie zajęć i spotkań, 20 sesji tematycznych, spotkania po szkoleniu,
monitorowanie przez lidera klubu aktywności uczestników w samodzielnym poszukiwaniu
pracy. Szkolenie w klubie pracy zyskało status szkolenia zawodowego, jest refundacja
kosztów dojazdu i dodatek szkoleniowy. Klub pracy objęty zostanie wykazem usług rynku
pracy, co mo\
e zapewnić jednolitość realizacji tego programu przez ró\
ne urzędy pracy24.
Standard koreluje równie\
współpracę wielu specjalistów w urzędzie (lidera  doradcy 
pośrednika) zarówno w procesie doboru uczestników na szkolenie, jak i na pozostałych
etapach.
Ustawa sankcjonuje równie\
nieokreśloną dotychczas pozycję lidera klubu pracy.
Liderzy klubów pracy wymienieni są jako jedna z sześciu grup pracowników publicznych
słu\
b zatrudnienia, których kwalifikacje i zadania, jak równie\
specjalne dodatki do uposa\
eń
regulowane będą w trybie rozporządzenia. Jest to niezmiernie potrzebne, poniewa\
tylko
dobry lider gwarantuje sukces klubu.
Ochotnicze Hufce Pracy25
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
(Dz. U. Nr 99, poz.1001) wprowadziła istotne zmiany w zakresie polityki rynku pracy w
stosunku do młodzie\
y, przypisując Ochotniczym Hufcom Pracy rolę  państwowej jednostki
wyspecjalizowanej w działaniach na rzecz młodzie\
y w szczególności zagro\
onej
wykluczeniem społecznym oraz bezrobotnych do 25 roku \
ycia .
W szczególności dotyczy to dwóch grup młodzie\
y:
1) młodzie\
y zagro\
onej wykluczeniem społecznym, do której zalicza się w szczególności
młodzie\
powy\
ej 15 roku \
ycia, która nie ukończyła szkoły podstawowej lub
gimnazjum, nie kontynuuje nauki po ukończeniu, mimo \
e podlega obowiązkowi
szkolnemu,
2) młodzie\
y bezrobotnej w wieku 18 25 lat o zró\
nicowanym poziomie wykształcenia
i kwalifikacji zawodowych wymagającej wsparcia w procesie wejścia na rynek pracy.
Zadania, które w związku z tym realizuje OHP, to:
1) zadania w zakresie wychowania i edukacji wobec młodzie\
y w wieku powy\
ej 15 lat, nie
posiadającej wykształcenia, zagro\
onej wykluczeniem społecznym,
2) zadania w zakresie zatrudnienia i przeciwdziałania marginalizacji, które są adresowane
do:
 młodzie\
y w wieku 15 lat, która nie ukończyła szkoły podstawowej lub gimnazjum i nie
kontynuuje nauki po ukończeniu tych szkół,
 bezrobotnych do 25 roku \
ycia,
 uczniów i studentów w formie krótkoterminowego zatrudnienia.
Istotną kwestią, która została uregulowana w ustawie w zakresie zadań kształcenia
i wychowania to fakt określenia, \
e młodzie\
, która ukończyła 15 lat i ma opóz
nienie w cyklu
kształcenia i nie rokuje ukończenia szkoły podstawowej lub gimnazjum dla młodzie\
y, mo\
e
23
(Dz.U. ! 99, poz. 1001).
24
Standard usługi  pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy Projekt finansowany ze środków programu Unii
Europejskiej PHARE oraz ze środków Bud\
etu Państwa, realizowany pod nadzorem Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości, wrzesień paz
dziernik 2004.
25
U. Kowalska, E. śywiec-Dąbrowska: Doradztwo zawodowe w Ochotniczych Hufcach Pracy (Mobilne centra
Informacji Zawodowej).W: Pedagogika pracy  doradztwo zawodowe. Bednarczyk H., Figurski J., śurek M.
(red.). WSP ZNP, ITeE, Warszawa-Radom, 2004.
15
uczęszczać do szkół dla dorosłych. Szczegółowy sposób organizowania uzupełnienia
wykształcenia ogólnego młodzie\
y oraz zdobywania przez nią kwalifikacji zawodowych
zostanie określony w rozporządzeniu.
Kształcenie i zdobywanie kwalifikacji uczestników OHP jest mo\
liwe przez:
 kierowanie do szkół publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych na
poziomie podstawowym gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym,
 realizację kształcenia w formach pozaszkolnych,
 odbycie przygotowania zawodowego w charakterze młodocianych pracowników,
 udział w zajęciach praktycznych i praktykach zawodowych w warsztatach produkcyjno-
-szkoleniowych OHP.
W ramach stworzonego przez Ochotnicze Hufce Pracy systemu, obejmującego cały kraj,
funkcjonuje wiele wyspecjalizowanych jednostek organizacyjnych, zapewniających
uczestnikom zatrudnienie, uzupełnienie wykształcenia i mo\
liwość zdobycia kwalifikacji
zawodowych. Stosownie do posiadanego poziomu wykształcenia uczestnicy OHP uzupełniają
wykształcenie ogólne na poziomie szkoły podstawowej lub gimnazjum, przyuczając się do
wykonywania określonej pracy oraz kontynuują naukę w szkole zasadniczej lub na kursach
zawodowych przygotowujących do egzaminu nadającego kwalifikacje zawodowe.
Zatrudnienie i przygotowanie zawodowe uczestników OHP odbywa się na zasadach
dotyczących pracowników młodocianych.
System organizacyjny Ochotniczych Hufców Pracy, poprzez 16 Wojewódzkich Komend
OHP, obejmuje swoim zasięgiem całą Polskę.
Komenda Główna OHP  instytucja centralna, której bezpośrednio podlegają:
- 16 Wojewódzkich Komend
- 10 Centrów Kształcenia i Wychowania, w tym:
- 1 Europejskie Centrum Kształcenia i Wychowania w Roskoszy (woj. lubelskie)
- 253 Hufce Pracy,
- 25 Ośrodków Szkolenia i Wychowania,
- 49 Centrów Edukacji i Pracy Młodzie\
y,
- 49 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej
- 27 Ośrodków Szkolenia Zawodowego,
- 49 Młodzie\
owych Biur Pracy i 73 ich filii,
- 131 Klubów Pracy,
- 36 Gospodarstw Pomocniczych.
Zadania realizowane przez OHP są zło\
one i zawsze na bie\
ąco dostosowywane do
zapotrzebowań i oczekiwań zró\
nicowanych grup młodzie\
y. Jednocześnie mieszczą się w
kompleksie całej polityki społecznej prowadzonej przez państwo.
Ochotnicze Hufce Pracy realizując nało\
one na nie zadania, kierują do młodych ludzi
bogatą ofertę programową. Docierając do jak najszerszej grupy młodzie\
y gwarantują pomoc i
opiekę rozumianą nie tylko jako działania osłaniające, ale przede wszystkim takie, które mają
mobilizować, motywować i inspirować do podejmowania działania na rzecz poprawy sytuacji
ka\
dej jednostki.
Ochotnicze Hufce Pracy szczególny nacisk kładą na działania wśród grupy młodych ludzi
dotkniętych lub zagro\
onych bezrobociem, dlatego te\
w strukturach OHP stworzono sieć
placówek realizujących działalność w zakresie rynku pracy. Jest to 49 centrów edukacji i
pracy młodzie\
y, w skład których wchodzi 49 młodzie\
owych biur pracy i 73 ich filie, 131
klubów pracy, 49 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej.
" Centra Edukacji i Pracy Młodzie\
y  koordynują realizację aktywnych form
przeciwdziałania bezrobociu oraz usług edukacyjnych.
" Młodzie\
owe Biura Pracy  funkcjonujące w obszarze działania CEiPM, realizują
pośrednictwo pracy, krótkoterminowe zatrudnienie i wakacyjne formy aktywnego
wypoczynku i pracy.
16
" Kluby Pracy  funkcjonujące w obszarze działania CEiPM, realizują zadania z zakresu
aktywnych metod poszukiwania pracy i planowania kariery zawodowej oraz poradnictwa
zawodowego grupowego.
" Mobilne Centra Informacji Zawodowej  funkcjonujące w obszarze działania CEiPM
jako wyspecjalizowane jednostki w zakresie poradnictwa zawodowego dla młodzie\
y.
" Ośrodki Szkolenia Zawodowego  realizują zadania w zakresie szkoleń i kursów
przyuczających do zawodu.
Centra Edukacji i Pracy Młodzie\
y  sprawują całkowitą koordynację nad realizacją
działań z zakresu aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu oraz w zakresie świadczenia
usług edukacyjnych. Ich działania koncentrują się wokół bezpośredniej merytorycznej
pomocy bezrobotnym w przygotowaniu do rozmów z pracodawcami, pośrednictwa pracy i
poradnictwa zawodowego. CEiPM ściśle współpracują z urzędami pracy w zakresie badań
lokalnego rynku pracy, gromadzą informacje o zawodach, udzielają porad indywidualnych i
organizują spotkania grupowe dotyczące porad zawodowych oraz organizują przedsięwzięcia
związane z przeciwdziałaniem bezrobociu, takie jak giełdy pracy czy krótkoterminowe
zatrudnienie. Centra Edukacji i Pracy Młodzie\
y sprawują nadzór nad działalnością
młodzie\
owych biur pracy, klubów pracy, mobilnych centrów informacji zawodowej.
Bezpośredni nadzór (funkcjonalny i instytucjonalny) nad działalnością Centrum Edukacji
i Pracy Młodzie\
y sprawuje Komendant Wojewódzki OHP.
Młodzie\
owe Biura Pracy  są to wyspecjalizowane jednostki, będące głównym
realizatorem zadań w OHP w zakresie aktywnego przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia
jego negatywnych skutków. Zadania te mają charakter ciągły. Młodzie\
owe Biura Pracy
prowadzą pośrednictwo pracy oraz informację zawodową dla bezrobotnej młodzie\
y,
organizują krótkoterminowe zatrudnienie uczniów szkół ponadgimnazjalnych, organizują
wakacyjne hufce pracy oraz inne formy aktywnego wypoczynku i pracy. Współpracują z
urzędami pracy w zakresie pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego. Jednostki te słu\
ą
pełną informacją z zakresu wyboru zawodu i planowania kariery zawodowej, informują
młodzie\
o mo\
liwościach zdobycia lub podnoszenia kwalifikacji zawodowych w systemie
pozaszkolnym, udzielają indywidualnych porad zawodowych i prawnych. MBP współpracują
z podmiotami zajmującymi się rynkiem pracy.
W 2003 roku 49 młodzie\
owych biur pracy i 73 ich filie zaewidencjonowały ogółem 190
811 młodzie\
y, pozyskały 155 202 miejsca pracy, w tym 18 233 miejsc podczas giełd pracy.
Kluby Pracy  prowadzą zajęcia warsztatowe z zakresu efektywnych form i sposobów
poszukiwania pracy. Kluby Pracy chronią równie\
psychikę bezrobotnych, kształtują w nich
zaradność i poczucie pewności siebie oraz zapobiegają degradacji intelektualnej. Działalność
klubów pracy, skierowana jest przede wszystkim na zajęcia grupowe i porady indywidualne z
absolwentami i młodzie\
ą pozostającą bez pracy oraz na zajęcia z zakresu aktywnych metod
poszukiwania pracy i planowania kariery zawodowej dla uczniów gimnazjum i szkół
ponadgimnazjalnych. Ich podstawowym zadaniem jest przeciwdziałanie bezrobociu wśród
młodzie\
y poprzez; nauczanie skutecznych sposobów zdobywania pracy oraz umo\
liwianie
uzupełnienia kwalifikacji zawodowych adekwatnych do potrzeb rynku pracy.
Ochotnicze Hufce Pracy stwarzają warunki umo\
liwiające młodym ludziom korzystanie
z szerokiej informacji zawodowej oraz dostępności do poradnictwa zawodowego.
W 2003 roku do 131 Klubów Pracy trafiło przeszło 170 549 młodych ludzi, z czego 92
146 uczestniczyło w warsztatach aktywnego poszukiwania pracy, zaś 78 403 skorzystało z
porad indywidualnych udzielanych przez liderów klubów pracy oraz specjalistów 
socjologów, psychologów, pedagogów, doradców zawodowych.
Ośrodki Szkolenia i Wychowania  zapewniają warunki do nauki i zdobywania
kwalifikacji zawodowych. Prowadzą działalność wychowawczą, profilaktyczną i
resocjalizacyjną. Współpracują z instytucjami środowiska lokalnego oraz rodzicami lub
opiekunami prawnymi uczestników w procesie wychowania, organizowania \
ycia
kulturalnego i sportowego. Organizują kształcenie w oparciu o własne warsztaty
17
szkoleniowo-produkcyjne oraz umo\
liwiają i zabezpieczają całodobową opiekę
wychowawczą.
Na terenie kraju działa 25 Ośrodków Kształcenia i Wychowania OHP, w których rok
rocznie przebywa ok. 2 800 młodych ludzi.
Centra Kształcenia i Wychowania  realizują zadania w stosunku do młodzie\
y
niedostosowanej społecznie, ze środowisk zagro\
onych demoralizacją, z rodzin nie
spełniających funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Poprzez swoją działalność umo\
liwiają
młodzie\
y zdobycie zawodu i przekwalifikowanie zawodowe. Organizują pracę
wychowawczo-terapeutyczną z młodzie\
ą zagro\
oną demoralizacją i wchodzącą w konflikt z
prawem. Współpracując z wojewódzkimi komendami OHP i jednostkami samorządu
terytorialnego, prowadzą rekrutację z terenu całego kraju. Przygotowują młodzie\
do
aktywnego zachowania się na rynku pracy i kształcą kadrę ochotniczych hufców pracy.
Centra Kształcenia i Wychowania w swojej modelowej strukturze mają kuratorski
ośrodek pracy z młodzie\
ą, poradnię psychologiczno-pedagogiczną, klub pracy, ośrodek
szkolenia zawodowego, ośrodek kształcenia kadr. Jednym słowem centra to nie tylko
uczestnicy OHP, to tak\
e otwarcie się na problemy młodych ludzi równie\
spoza hufców, ze
środowisk lokalnych, szczególnie w zakresie walki z bezrobociem. W 10 centrach kształcenia
i wychowania znajduje opiekę ok. 1 200 młodych ludzi.
Hufce Pracy  mają za zadanie pomóc młodzie\
y w uzyskaniu i podwy\
szaniu wiedzy
ogólnej oraz kwalifikacji zawodowych we współdziałaniu z pracodawcami. Organizują
zatrudnienie młodzie\
y pozostającej bez pracy. Zajmują się wychowaniem i resocjalizacją
młodzie\
y zagro\
onej i niedostosowanej społecznie. W celu ułatwienia integracji młodzie\
y
ze środowiskiem hufce współpracują z rodzinami, szkołami, placówkami wychowawczymi,
ośrodkami pomocy społecznej, sądami, pracodawcami, poradniami psychologiczno-
pedagogicznymi. Hufce zapewniają uczestnikom mo\
liwość zatrudnienia z równoczesnym
uzupełnieniem wykształcenia zdobycia kwalifikacji zawodowych.
W strukturach OHP funkcjonuje 205 jednostek tego typu, skupiając w formach
stacjonarnych i dochodzących 17 293 tysiące młodzie\
y.
Środowiskowe Hufce Pracy  są jednostkami o szerokim profilu działań opiekuńczych,
kształceniowych i doradczych, tworzonymi przede wszystkim na potrzeby młodzie\
y z
lokalnych środowisk. Środowiskowe hufce pracy przy realizacji swoich zadań ściśle
współpracują z lokalnymi władzami samorządowymi.
Hufce środowiskowe są jednostkami o szerokim profilu działań opiekuńczych,
kształceniowych i doradczych, tworzonymi przede wszystkim na potrzeby młodzie\
y z
danego środowiska.
Obecnie w strukturze OHP działa 72 ŚHP. Ich uczestnikami jest co roku ponad 10 000
osób.
Ośrodki Szkolenia Zawodowego
System pomocy  na rzecz rynku pracy wspomagany jest przez Ośrodki Szkolenia
Zawodowego, których działania i program ustalany jest na podstawie potrzeb zgłaszanych
przez młodzie\
owe biura pracy i kluby pracy OHP oraz po wnikliwej analizie sytuacji grup
bezrobotnych czy te\
innych grup wymagających wsparcia. Na tej podstawie ośrodki są
inicjatorami i organizatorami bogatej oferty szkoleń dla uczniów i kursów wyuczających
zawodu, podnoszących kwalifikacje lub przekwalifikujących absolwentów i bezrobotnych w
zawodach i specjalnościach poszukiwanych na ich lokalnych rynkach pracy. W 2003 roku
przeszkolono na 224 kursach prawie 4 i pół tysiąca młodych osób.
Ochotnicze Hufce Pracy to nie tylko ponad 30 000 tysięcy młodzie\
y na stałe
przebywającej w placówkach, czy te\
200 000 tysięcy osób odwiedzających młodzie\
owe
biura pracy i kluby pracy. To tak\
e ponad 2 000 tysiące osób kadry  pedagogów,
psychologów, doświadczonych nauczycieli, doradców zawodowych przede wszystkim zaś
ludzi o wielkiej pasji i wielkim zrozumieniu potrzeb młodzie\
y.
18
Mobilne Centra Informacji Zawodowej
Rządowy Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów  Pierwsza Praca stworzył
nowe mo\
liwości pomocy młodym ludziom zarówno uczącym się, jak i wchodzącym na
rynek pracy. Oprócz sprawdzonych ju\
narzędzi i metod aktywizacji młodzie\
y, w ramach II
edycji Programu została podjęta niezmiernie wa\
na inicjatywa utworzenia sieci Mobilnych
Centrów Informacji Zawodowej.
Realizację tego projektu powierzono Ochotniczym Hufcom Pracy, które dzięki swojemu
wieloletniemu doświadczeniu w kompleksowej pracy z młodzie\
ą defaworyzowaną,
zagro\
oną marginalizacją i wykluczeniem społecznym, a jednocześnie dzięki posiadaniu
nowoczesnych zasobów ludzkich i materialnych, okazały się najlepszym kandydatem do
realizacji powy\
szego zadania.
Działalność OHP na rzecz młodzie\
y znalazła swoje miejsce w realizacji  Narodowej
Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach 2000 2006 oraz
Sektorowym Programie Operacyjnym  Rozwój Zasobów Ludzkich na lata 2004 2006.
Nowoczesne rozwiązanie, jakim jest stworzony system Mobilnych Centrów Informacji
Zawodowej odpowiada dokładnie na niebezpieczeństwa i wyzwania dzisiejszej
rzeczywistości.
Zadaniem Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej (MCIZ) jest przede wszystkim
przełamywanie bariery dostępu do informacji zawodowej i zapobieganie wykluczeniu
społecznemu młodzie\
y wchodzącej na rynek pracy. Zgodnie z misją OHP w pierwszej
kolejności działaniem MCIZ objęta została młodzie\
zamieszkała w małych miastach i
gminach na terenach wiejskich i po byłych pegeerach.
MCIZ to nowoczesny system oferujący wysoką jakość doradztwa zawodowego i
informacji zawodowej oparty na zintegrowanej sieci 49 centrów w całym kraju oraz jednego
Centralnego Ośrodka Metodycznego koordynacji i rozwoju całego systemu, zgodny z
zało\
eniami Memorandum on Lifelong Learning, które dotyczą tworzenia w krajach Unii
Europejskiej systemu edukacji ustawicznej zgodnie z ustaleniami szczytu lizbońskiego.
Mobilne Centra Informacji Zawodowej zrealizowane zostały ściśle według jednolitego
standardu funkcjonowania, wielkości, wyglądu i wyposa\
enia, co nadaje im charakter
profesjonalnych form działalności o du\
ym zasięgu i skali oddziaływania. Jakość i obraz
usług ka\
dego centrum tworzony jest w oparciu o:
 profesjonalną, wszechstronnie przygotowaną kadrę,
 aktualną i rzetelną, nowocześnie opracowaną informację zawodową,
 nowoczesne narzędzia, metody, warsztaty i treningi prowadzone przez kadrę doradców
zawodowych.
Głównym celem działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej jest
umo\
liwienie młodzie\
y nabycia umiejętności aktywnego, elastycznego planowania rozwoju
zawodowego, zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do przejścia z edukacji na rynek
pracy, znalezienie zatrudnienia bądz
uruchomienie własnej działalności gospodarczej.
Zadania te MCIZ realizują poprzez prowadzenie zajęć grupowych, porady indywidualne
oraz udzielanie informacji zawodowych.
Młodzi ludzie mają ułatwiony dostęp do informacji edukacyjno-zawodowej, informacji o
rynku pracy, specjalistycznych szkoleń, treningów i kursów umiejętności, narzędzi i metod
planowania kariery, informacji o mo\
liwych ście\
kach kształcenia.
Działalność Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej oparta jest o jednolity standard
usług i jednakowe zasady, wśród których nale\
y wymienić:
 dostępność usług dla całej populacji młodzie\
y ze szczególnym uwzględnieniem
młodzie\
y zagro\
onej marginalizacją i wykluczeniem społecznym,
 równość w dostępie do usług bez względu na narodowość, płeć, wyznanie, przynale\
ność
do organizacji politycznych i społecznych,
 bezpłatność korzystania z usług,
19
 poufność i ochrona danych osobowych.
Wszystkie Centra wyposa\
ane zostały w jednolicie opracowane narzędzia i metody do
planowania kariery, multimedialne oprogramowanie oraz pakiet informacji edukacyjno-
zawodowej.
Jednakowy standard dotyczy równie\
zewnętrznego wizerunku wszystkich MCIZ,
wyposa\
anych w punkt recepcyjny, salę informacji zawodowej, pracownię poradnictwa
i diagnostyki grupowej oraz gabinet poradnictwa i diagnostyki indywidualnej.
Inauguracja działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej odbyła się w dniu
11.10.2004 r. podczas Ogólnopolskich Targów Edukacyjno-Informacyjnych OHP,
organizowanych pod hasłem  Z nami sukces jest mo\
liwy . A ju\
od 12 paz
dziernika MCIZ
rozpoczęły sesje wyjazdowe. Doradcy zawodowi MCIZ je\
d\
ą specjalnie oznakowanymi
 busami do małych miast i wsi, by słu\
yć pomocą młodzie\
y w podjęciu wa\
nych decyzji
zawodowych, jak wybór zawodu, kierunku kształcenia, czy przygotowania do wejścia na
rynek pracy.
W IV kwartale bie\
ącego roku w formie stacjonarnej i wyjazdowej MCIZ planowane jest
udzielenie prawie 11 500 porad indywidualnych, w tym ponad 6 000 w trakcie blisko 480
sesji wyjazdowych. Doradcy zawodowi MCIZ udzielą ponad 1 000 informacji grupowych dla
ponad 22 100 osób, z czego w trakcie ok. 620 wyjazdów dla 13 000 uczestników. Oprócz
tych działań planowane jest równie\
przeprowadzenie ponad 430 warsztatów grupowych,
które obejmą ponad 7 300 osób, z czego 4 400 wez
mie udział w 250 warsztatach w terenie.
Mobilne Centra Informacji Zawodowej w zamierzeniach Ochotniczych Hufców Pracy
stanowią pierwszy etap na drodze do utworzenia ogólnopolskiego systemu informacji,
poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy dla młodzie\
y pod nazwą Młodzie\
owe
Centra Kariery.
Jako stały element ogólnopolskiego systemu informacji i poradnictwa zawodowego dla
młodzie\
y zagro\
onej marginalizacją i podejmującej pracę zawodową po raz pierwszy, MCIZ
stanowić będą osnowę do budowy w ciągu najbli\
szych lat ogólnopolskiej sieci
Młodzie\
owych Centrów Kariery.
Centra te dzięki nowoczesnym standardom pracy, oprzyrządowania, wyposa\
enia i
systemu ciągłego szkolenia kadry zapewnią realizację usług na najwy\
szym europejskim
poziomie  stanowić będą wizytówkę i przykład zdecydowanych działań rządu w kierunku
długofalowych  inwestycji w zasoby ludzkie w naszym kraju.
Wojskowe Centrum Aktywizacji Zawodowej świadczy usługi z zakresu poradnictwa
zawodowego i pośrednictwa pracy dla kadry \
ołnierzy zawodowych, która traci pracę w
wyniku rekonwersji w wojsku. Odbiorcami usług tego Centrum są więc byli wojskowi, którzy
zamierzają podjąć pracę w instytucjach cywilnych.
PODSUMOWANIE
W  Strategii rozwoju edukacji na lata 2007-2013 jednym z zamierzeń strategicznych
jest zapewnienie dzieciom i młodzie\
y dostępu do poradnictwa wychowawczo-zawodowego.
Planuje się, \
e wszyscy uczniowie będą mieli dostęp do darmowego poradnictwa
wychowawczo-zawodowego, a dzięki czemu uzyskają pomoc m.in. przy wyborze ście\
ki
edukacyjnej i przyszłej kariery zawodowej.
W szkolnictwie ogólnokształcącym wszystkich szczebli system doradztwa i poradnictwa
powinien być rozbudowany, m.in. w oparciu o odpowiednio przeszkolonych wychowawców
oraz nauczycieli pełniących funkcje doradcy. Planowane jest tak\
e rozbudowanie funkcji
doradczych poradni psychologiczno-pedagogicznych.
20
Niezbędne jest skorelowanie poradnictwa i doradztwa funkcjonującego w systemie
edukacji z poradnictwem i doradztwem prowadzonym przez instytucje rynku pracy.
Wskazane jest równie\
budowanie sieci informacji młodzie\
owej, która ułatwi młodym
ludziom podejmowanie decyzji dotyczących wyboru ście\
ki zawodowej.
21