2011-02-23
Program przedmiotu:
ð istota i przedmiot analizy finansowej przedsiÄ™biorstwa
ð metody analizy finansowej  analiza porównawcza i przyczynowa
ð z
ródła analizy finansowej przedsiębiorstw
ð analiza dynamiki i struktury bilansu oraz rachunku zysków i strat
Analiza finansowa
ð kierunki i zasady analizy wskaz
nikowej
ð wskaz
nikowa analiza płynności finansowej
ð wskaz
nikowa analiza z
ródeł finansowania (wspomagania
finansowego)
ð analiza efektywnoÅ›ci wykorzystania (obrotowoÅ›ci) majÄ…tku
Dr Bartłomiej Gabriel
ð analiza rentownoÅ›ci
ð podstawowe wskaz
niki rynku kapitałowego
Literatura
Głównym celem zarządzania
Literatura podstawowa:
ð M. Jerzemowska (red.), Analiza ekonomiczna w
finansami przedsiębiorstwa, a
przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2006
zarazem decydujÄ…cym kryterium
ð L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiÄ™biorstwie,
PWE, Warszawa 2006
oceny alternatywnych strategii, jest
ð M. Sierpioska, T. Jachna, Ocena przedsiÄ™biorstwa
według standardów światowych, Wyd. Naukowe PWN,
maksymalizacja wartości
Warszawa 2009
Literatura uzupełniająca: przedsiębiorstwa dla jego właścicieli
ð WaÅ›niewski T., Skoczylas W., Teoria i praktyka analizy
finansowej w przedsiębiorstwie, Fundacja Rozwoju
Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2004
1
2011-02-23
Analiza ekonomiczna
(analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstw)
Realizację tego celu umożliwia zastosowanie trzech
podstawowych zasad:
Analiza techniczno-
Analiza finansowa ekonomiczna
" Zwrot z zainwestowanego kapitału przewyższa średni
ważony koszt kapitału
" Zajmuje się wielkościami " Oparta jest na badaniu
ekonomicznymi w ujęciu wielkości ekonomicznych w
" Rozmiary inwestycji sÄ… na tyle znaczÄ…ce, aby przyrost
pieniężnym, w tym stanem ujęciu rzeczowym i osobowym
wartości był odczuwalny
majÄ…tkowo-finansowym  koncentruje siÄ™ na ocenie
przedsiębiorstwa w poszczególnych odcinków
" Okres występowania przewagi konkurencyjnej nad
określonym momencie (ujęcie działalności gospodarczej
innymi podmiotami jest na tyle długi, aby umożliwiał
statyczne) oraz wynikami przedsiębiorstwa (np. badania
finansowymi przedsiębiorstwa i rozwój, zarządzanie kadrami,
realizację ponadprzeciętnych zwrotów z kapitału w
ustalanymi narastajÄ…co za logistyka, organizacja produkcji
stosunkowo długim okresie
pewien okres (ujęcie itd.)
dynamiczne)
Analiza ekonomiczna, a zwłaszcza finansowa, jest zatem
szczególnie istotna jako czynnik dostarczający Jako, że analiza, to metoda badawcza zakładająca
informacji , pozwalający ocenid alternatywy oraz podział zjawisk na poszczególne ich części, mająca
podjÄ…d uzasadnionÄ… ekonomicznie decyzjÄ™ w doprowadzid do poznania ich struktury oraz
zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa. powiązao przyczynowo-skutkowych, można
stwierdzid ścisły związek między analizą finansową i
Analiza jako dyscyplina naukowa bada bowiem nie tylko
techniczno  ekonomiczną. Np. aby wyjaśnid
elementy składowe zjawisk i ich współzależności, ale
dlaczego wynik finansowy lub inny wskaz
nik uległ
również pozwala symulowad efekty podjęcia działao
takiej, a nie innej zmianie, należy znalez
d jej
lub ich zaniechania na podstawie tych badao.
przyczynÄ™ metodami analizy techniczno-
ekonomicznej.
2
2011-02-23
Rodzaje analizy finansowej
Zatem te dwa zakresy analizy ekonomicznej wzajemnie
1. Podział ze względu na okres, którego dotyczy
się uzupełniają.
przeprowadzana analiza
ð Analiza retrospektywna (ex-post)  dotyczy zjawisk
Analiza finansowa jako skuteczna metoda badania i
przeszłych i jest punktem odniesienia dla dwóch pozostałych
realizacji celu zarzÄ…dzania finansami firmy
rodzajów
(maksymalizacji jej wartości), wymaga więc
ð Analiza bieżąca (operatywna)  dotyczy zjawisk w krótkich
powiązania jej ze zbadaniem procesów zachodzących
odcinkach czasu (dni), wykrywa ewentualne zakłócenia w
wewnątrz przedsiębiorstwa (analiza techniczno- realizacji podjętych zadao
ð Analiza prospektywna (ex-ante)  dotyczy wartoÅ›ci
ekonomiczna) oraz na rynku  w otoczeniu
wskaz
ników w przyszłości, przydatna zwłaszcza w procesie
przedsiębiorstwa (analiza otoczenia).
planowania
Rodzaje analizy finansowej  c. d. Rodzaje analizy finansowej  c. d.
2. Podział ze względu na przedmiotowy zakres badao
3. Podział ze względu na szczegółowośd badao
ð Analiza odcinkowa (problemowa)  dotyczy fragmentu
" Analiza ogólna  dotyczy całokształtu
działalności przedsiębiorstwa (np. kosztów produkcji i
bliskich zależności)
działalności (np. analiza kondycji finansowej) i
ð Analiza caÅ‚oÅ›ciowa  obejmuje caÅ‚Ä… dziaÅ‚alnoÅ›d
dokonywana jest za pomocÄ… syntetycznych
przedsiębiorstwa  pełne badanie zależności
wskaz
ników, bez ustalania przyczyn sytuacji i
przyczynowo  skutkowej aby ustalid przyczynÄ™
pierwotnÄ… wzajemnych powiÄ…zao
Stąd w analizie finansowej występuje najpierw tok
" Analiza szczegółowa  bada związki i zależności
dedukcyjny  od syntezy zjawiska do poszczególnych
między zjawiskami  precyzyjnie i szczegółowo
jego cząstek, aby następnie przejśd do toku
indukcyjnego  powrót od tych cząstek do całości.
określa zależności przyczynowo  skutkowe
3
2011-02-23
Rodzaje analizy finansowej  c. d. Rodzaje analizy finansowej  c. d.
5. Ze względu na przeznaczenie:
4. " Analiza zewnętrzna  kierowana do otoczenia, które interesuje
się przedsiębiorstwem (np. giełda, banki)  bardziej całościowa i
" Analiza ilościowa (kwantytatywna)  wyraża
mogą występowad w niej porównania do innych film z branży,
może byd przeprowadzana przez osoby z zewnątrz  np.
konkretne liczby  np. zysk netto
analityków branżowych, przeprowadzana rzadko  zwykle raz na
" Analiza jakościowa (kwalitatywna )  wyrażona
rok lub pół roku
określoną relacją wskaz
ników ilościowych  " Analiza wewnętrzna  głębsza, bardziej szczegółowa 
samoocena, wykonuje jÄ… dla siebie firma w celu eliminacji
np. rentownośd majątku = zysk netto/aktywa
ewentualnych nieprawidłowości, pełni ważną rolę w zarządzaniu
ogółem
firmą, korzystad może także z danych niepublikowanych
Rodzaje analizy finansowej  c. d. Metody analizy finansowej
6. Podział ze względu na zakres przestrzenny W analizie finansowej występuje dedukcyjno 
badao indukcyjny tok badao (patrz slajd 11).
" Analiza pojedynczego przedsiębiorstwa W jego ramach zastosowanie znajdują dwie
główne metody analizy finansowej:
" Analiza międzyzakładowa
" Analiza porównawcza
" Analiza przyczynowa
4
2011-02-23
Analiza porównawcza Analiza porównawcza  c. d.
W ramach tej metody wystÄ…pid mogÄ…:
" Porównania z danymi postulowanymi (szczególnie z planem) " Porównania w przestrzeni  podobne wielkości
" Porównania w czasie: porównywane są między jednostkami
a) Zwykłe  o stałej podstawie (np. odniesienie wartości
a) Wewnętrzne (np. między wydziałami)
wskaz
ników z wszystkich analizowanych lat do wartości z
b) Zewnętrzne  międzyzakładowe (np. do
pierwszego roku)
najlepszego przedsiębiorstwa w branży,
b) A
aocuchowe  o podstawie zmiennej (odniesienie wartości
średniego w branży, kilku w branży, średniej
każdorazowo do wartości z roku poprzedniego)
branżowej, innych branż, standardów
PozwalajÄ… ocenid dynamikÄ™ zjawisk, tempo zmian wskaz
ników.
obowiÄ…zujÄ…cych w gospodarce krajowej lub
międzynarodowej
Zakłócenia przy porównaniach
Analiza porównawcza  c. d.
Na tej podstawie zostało zbudowane zjawisko tzw.
Benchmarkingu.
" Metodologiczne  te same wskaz
niki w różnych
Jest to postępowanie organizacji cechujące się dążeniem
przypadkach mogą byd w różny sposób obliczane .
do dorównania stworzonemu wcześniej wzorcowi
Mogą istnied różnice w systemach rachunkowości, a
(benchmarkowi). Ów wzorzec postępowania bazuje
w szczególności sprawozdawczości finansowej np. z
na chęci osiągnięcia jak najlepszych wyników poprzez
uwagi na zmianę przepisów prawnych w tym zakresie
uczenie siÄ™ od innych (najlepszych) i wykorzystanie ich
lub na to, że porównanie zachodzi między
doświadczenia
jednostkami z różnych krajów
5
2011-02-23
Zakłócenia przy porównaniach  c.d. Zakłócenia przy porównaniach  c.d.
" Organizacyjne - np. restrukturyzacje,
" Finansowe  na skutek inflacji (wzrost cen w
prywatyzacje, fuzje, przejęcia, w wyniku
gospodarce występujący między
których powstają nowe struktury
poszczególnymi okresami) lub innych zmian 
organizacyjno  prawne, co rodzi koniecznośd
np. stawek podatkowych, amortyzacyjnych,
uwzględnienia wpływu tych zmian na
kosztu kredytów itp.
wskaz
niki.
Zakłócenia przy porównaniach  c.d.
Analiza przyczynowa
Pozwala na ustalenie stopnia wpływu zmian
wartości poszczególnych elementów składających
" Przedmiotowe  zmiana przedmiotu działalności
siÄ™ na dany wskaz
nik, na zmianę wartości całego
firmy w mniejszym lub większym stopniu rzutuje na
wskaz
nika.
porównywalnośd danych w czasie. Nie ogranicza się
Można to ustalid za pomocą różnych metod m.in. :
to wyłącznie do przypadku zmiany asortymentu
produkowanych wyrobów , ale również do zmian na
" Metody kolejnych podstawieo
skutek postępu technicznego powodujących np.
a) ujęcie rozwinięte (metoda podstawieo łaocuchowych)
obniżenie kosztów produkcji.
b) ujęcie uproszczone (metoda różnicowania)
" Metody funkcyjnej
6
2011-02-23
Formy prezentacji analizy finansowej y
ródła analizy finansowej
" Zewnętrzne (np. roczniki GUS, EUROSTAT,
informacje z GPW, banków, KRS, fachowe
czasopisma i inne publikacje, uregulowania
" Opisowo-tabelaryczna
prawne, dane z agencji ratingowych,
" Tabelaryczna
informacyjnych, wywiadowni gospodarczych)
" Tabelaryczno  wykresowa
" Opisowa (opis z przytoczonymi liczbami i
" Wewnętrzne
wskaz
nikami)
a) Ewidencyjne
b) Pozaewidencyjne
Ewidencyjne z
ródła analizy finansowej
Pozaewidencyjne z
ródła analizy finansowej
" Długo- i krótkoterminowe plany (szczególnie biznesplany)
" Kalkulacje wstępne, kosztorysy i inne wielkości postulowane
" Sprawozdanie finansowe oraz rzeczowe
" Dane z wcześniej przeprowadzonych analiz ekonomicznych
" System księgowy wraz z systemami kalkulacyjnymi
" Protokoły przeprowadzonych kontroli oraz zalecenia pokontrolne
stosowanymi w przedsiębiorstwie
" Sprawozdania zarzÄ…du, rady nadzorczej
" Prowadzona statystyka ekonomiczna oraz
" Protokoły z odbytych w przedsiębiorstwie posiedzeo oraz zebrao
dokumentacja z przeprowadzonych spisów z natury
" Dane pozyskane poprzez wywiady z pracownikami,
" Dokumentacja dotycząca poszczególnych odcinków
współpracownikami, odbiorcami, dostawcami, kredytodawcami
działalności przedsiębiorstwa (produkcyjnej,
firmy
konstrukcyjno-technologicznej, handlowej,
eksportowej, dotyczÄ…cej zatrudnienia itp.)
7
2011-02-23
Sprawozdanie finansowe  podstawowy materiał
z
ródłowy analizy finansowej
Elementy sprawozdania finansowego, które muszą sporządzad
Elementy sprawozdania finansowego, które
jednostki podlegające obowiązkowi jego badania i ogłaszania :
muszÄ… sporzÄ…dzad jednostki nie podlegajÄ…ce
" Bilans
obowiązkowi jego badania i ogłaszania :
" Rachunek zysków i strat
" Bilans
" Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
" Rachunek przepływów pieniężnych
" Rachunek zysków i strat
" Dodatkowe informacje i objaśnienia oraz wprowadzenie do
" Dodatkowe informacje i objaśnienia oraz
sprawozdania finansowego  informacja dodatkowa
wprowadzenie do sprawozdania finansowego
 informacja dodatkowa
Sprawozdanie z działalności jednostki powinno
obejmowad istotne informacje o stanie
majÄ…tkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenÄ™
W przypadku spółek kapitałowych, spółek
uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników
komandytowo-akcyjnych, towarzystw
ryzyka i opis zagrożeo, a w szczególności
ubezpieczeo wzajemnych, towarzystw
informacje o:
reasekuracji wzajemnej, spółdzielni, 1) zdarzeniach istotnie wpływających na działalnośd
jednostki, jakie nastąpiły w roku obrotowym, a
przedsiębiorstw paostwowych, istnieje
także po jego zakooczeniu, do dnia zatwierdzenia
obowiÄ…zek sporzÄ…dzania, wraz z rocznym
sprawozdania finansowego;
sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z
2) przewidywanym rozwoju jednostki;
działalności jednostki.
3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badao i
rozwoju;
8
2011-02-23
7) instrumentach finansowych w zakresie:
a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceo
4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej;
przepływów środków pieniężnych oraz utraty płynności
5) nabyciu udziałów (akcji) własnych, a w szczególności
finansowej, na jakie narażona jest jednostka,
celu ich nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze
b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach
wskazaniem, jaką częśd kapitału zakładowego
zarzÄ…dzania ryzykiem finansowym, Å‚Ä…cznie z metodami
reprezentują, cenie nabycia oraz cenie sprzedaży tych
zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych
udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia; transakcji, dla których stosowana jest rachunkowośd
zabezpieczeo;
6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);
8) stosowaniu zasad Å‚adu korporacyjnego w przypadku
jednostek, których papiery wartościowe zostały
dopuszczone do obrotu na jednym z rynków
regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza
sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzajÄ…cym ten rok
Sprawozdanie z działalności jednostki powinno
obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:
również obejmowad - o ile jest to istotne dla
1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty
wyniosło nie więcej niż 50 osób,
oceny sytuacji jednostki - wskaz
niki finansowe
2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie
i niefinansowe, Å‚Ä…cznie z informacjami
polskiej nie przekroczyła równowartości 2 mln euro,
dotyczącymi zagadnieo środowiska
3) przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji
finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości
naturalnego i zatrudnienia, a także
4 mln euro
dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych
- może sporządzid sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej,
w sprawozdaniu finansowym.
wykazujÄ…c informacje w zakresie ustalonym literami i cyframi
rzymskimi. InformacjÄ™ dodatkowÄ… sporzÄ…dza siÄ™ wtedy w
odpowiednio uproszczonej formie.
9
2011-02-23
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się ze:
Jednostka dominujÄ…ca, majÄ…ca siedzibÄ™ lub miejsce
sprawowania zarzÄ…du na terytorium Rzeczypospolitej 1) skonsolidowanego bilansu;
Polskiej, sporzÄ…dza roczne skonsolidowane
2) skonsolidowanego rachunku zysków i strat;
sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej,
3) skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych;
obejmujÄ…ce dane jednostki dominujÄ…cej i jednostek
4) zestawienia zmian w skonsolidowanym kapitale własnym;
od niej zależnych wszystkich szczebli, bez względu na
5) informacji dodatkowej, obejmujÄ…cej wprowadzenie do
ich siedzibę, zestawione w taki sposób, jakby grupa
skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz
kapitałowa stanowiła jedną jednostkę.
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Sprawozdaniem tym obejmuje się również dane
Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
pozostałych jednostek podporządkowanych. dołącza się sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej
Badaniu i ogłaszaniu, z zastrzeżeniem, podlegają roczne
Jednostka dominująca może nie sporządzad skonsolidowanego
skonsolidowane sprawozdania finansowe grup
sprawozdania finansowego, jeżeli na dzieo bilansowy roku
kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe -
obrotowego oraz na dzieo bilansowy roku poprzedzajÄ…cego
kontynuujących działalnośd:
rok obrotowy Å‚Ä…czne dane jednostki dominujÄ…cej oraz
1) banków, zakładów ubezpieczeo oraz zakładów
wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla, spełniają co
reasekuracji;
najmniej dwa z następujących warunków:
2) jednostek działających na podstawie przepisów o
1) łączne średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne
obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o
etaty wyniosło nie więcej niż 250 osób;
funduszach inwestycyjnych;
2) łączna suma bilansowa w walucie polskiej nie przekroczyła
równowartości 7 500 000 euro; 2a) jednostek działających na podstawie przepisów o
organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
3) łączne przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów
oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły 3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na
równowartości 15 000 000 euro. dzieo bilansowy w organizacji;
10
2011-02-23
4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym
roku obrotowym, za który sporządzono
Celem badania sprawozdania finansowego jest
sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej
wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej
dwa z następujących warunków:
opinii wraz z raportem o tym, czy
a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na
pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, sprawozdanie finansowe jest zgodne z
b) suma aktywów bilansu na koniec roku
zastosowanymi zasadami (politykÄ…)
obrotowego stanowiła równowartośd w walucie
rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno
polskiej co najmniej 2,5 mln euro,
przedstawia sytuacjÄ™ majÄ…tkowÄ… i finansowÄ…,
c) przychody netto ze sprzedaży towarów i
jak też wynik finansowy badanej jednostki.
produktów oraz operacji finansowych za rok
obrotowy stanowiły równowartośd w walucie
polskiej co najmniej 5 mln euro.
Opinia ta, powinna w szczególności stwierdzad, czy badane
Po obowiÄ…zkowym badaniu roczne sprawozdania finansowe podlegajÄ…
sprawozdanie finansowe:
obowiązkowi ogłoszenia w terminie 15 dni od dnia ich
zatwierdzenia w  Monitorze Polskim B (dla spółdzielni jest to
1) zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych
 Monitor Spółdzielczości ). Ogłaszane są tam:
ksiÄ…g rachunkowych;
1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego,
2) zostało sporządzone zgodnie z określonymi ustawą zasadami
2) bilans,
rachunkowości;
3) rachunek zysków i strat,
3) jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi jednostkę
4) zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
przepisami prawa, statutem lub umowÄ…;
5) rachunek przepływów pieniężnych
4) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla oceny
6) opinia biegłego rewidenta
jednostki informacje.
7) odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania i podziale
W opinii należy również wskazad na stwierdzone podczas
zysku lub pokryciu straty
badania poważne zagrożenia dla kontynuacji działalności przez
Oprócz tego sprawozdanie finansowe jest upubliczniane przez
jednostkÄ™.
przekazanie go do Krajowego Rejestru SÄ…dowego
11
2011-02-23
Dziękuję za uwagę
12