Analiza finansowa
1
PROWADZ
CY: dr inż. Iwona Otola
Konsultacje w semestrze zimowym 2011/2012, pokój 203z
Poniedziałek godz. 18.30  19.30
Wtorek godz. 10.00  13.00
Telefon [phone]
Email [e-mail]
2
Literatura:
1. L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie
2. J. Duraj, Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
3. T. Waśniewski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie
4. L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys,
T. Waśniewski, B. Wersty, Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
5. T. Waśniewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka analizy
finansowej w przedsiębiorstwie
6. M. Sierpioska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według
standardów światowych
3
Analiza
to metoda postępowania naukowego, która polega na
dzieleniu danej całości na części, a następnie
rozpatrywaniu każdej części z osobna.
Analiza
to metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych przez
ich podział na elementy proste i zbadanie powiązao
między tymi elementami, szczególnie zależności
przyczynowo  skutkowych.
4
Etapy postępowania analitycznego:
- wykrycie struktury badanej całości, związków i zależności
występujących między elementami strukturalnymi oraz
między każdym elementem a całością  wówczas jest to
analiza strukturalna,
- poznanie mechanizmu funkcjonowania badanej całości,
zmian jakie w niej zachodzą, identyfikacja czynników
oddziałujących na tę całośd oraz kierunku i natężenia wpływu
poszczególnych czynników na stwierdzone zmiany  wówczas
określa się ją mianem analizy przyczynowej.
5
Synteza oznacza łączenie różnych części w całośd po uprzednim
zbadaniu tych części.
Synteza jest przeciwieostwem analizy, ale przeciwieostwo to nie
oznacza sprzeczności, ponieważ obie metody wzajemnie się
uzupełniają.
6
Podział analizy działalności przedsiębiorstwa
Analiza działalności przedsiębiorstwa
Analiza ekonomiczna Analiza otoczenia
Analiza Analiza Analiza Analiza Analiza powiÄ…zao
techniczno- finansowa otoczenia otoczenia przedsiębiorstwa
-ekonomiczna ogólnego szczegółowego z otoczeniem
Analiza ekonomiczna
Analiza techniczno-ekonomiczna Analiza finansowa
·ð Analiza sytuacji majÄ…tkowej
·ð Analiza produkcji
·ð Analiza sytuacji finansowej
·ð Analiza zatrudnienia i wydajnoÅ›ci pracy
·ð Analiza wyniku finansowego
·ð Analiza Å›rodków trwaÅ‚ych
·ð Analiz przychodów
·ð Analiza gospodarki materiaÅ‚owej
·ð Analiza kosztów
·ð Analiza postÄ™pu technicznego
·ð Analiza przepÅ‚ywów pieniężnych
y
ródło: Wiktor Gabrusewicz, Postawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, s. 15  16.
7
Analiza ekonomiczna:
- analiza makroekonomiczna  badanie i ocena wielkości
ekonomicznych zagregowanych, ujmowanych dla całej gospodarki
narodowej,
- analiza mikroekonomiczna  badanie i ocena działalności
podmiotów gospodarujących tj. przedsiębiorstwo, gospodarstwo
domowe,
8
Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa
(analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstwa)
polega na wykrywaniu struktury zjawisk i procesów
występujących w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa,
ustalaniu ich wewnętrznych i zewnętrznych powiązao, ustalaniu
wielkości i przyczyn odchyleo stanów rzeczywistych od
postulowanych, a także na projektowaniu działao korekcyjnych,
zmierzających do ekonomicznie racjonalnego ukształtowania
stanu zjawisk i przebiegu procesów.
9
Zakres analizy ekonomicznej w przedsiębiorstwie:
1. analiza finansowa:
- analiza sprawozdao finansowych,
- analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa,
- czynnikowa analiza wyniku finansowego
2. analiza techniczno  ekonomiczna:
- analiza produkcji,
- analiza zatrudnienia, płac i wydajności,
- analiza wyposażenia przedsiębiorstwa w aktywa trwałe,
- analiza gospodarki materiałowej,
- analiza postępu technicznego
10
 Analiza techniczno  ekonomiczna:
- analiza koncentruje się na ocenie rzeczowych i osobowych aspektów
funkcjonowania przedsiębiorstwa,
- treścią analizy są wskaz
niki techniczno  ekonomiczne ujmowane w
różnych jednostkach miary
- analizie poddaje się ilośd, jakośd, strukturę działalności wytwórczej,
stopieo nowoczesności wytwarzania, wyposażenie podmiotu w aktywa
trwałe, procesy zaopatrzenia w surowce i materiały, magazynowanie,
gospodarowanie zatrudnieniem itp.
11
Analiza finansowa:
- analiza koncentruje się na ocenie finansowej strony działalności
przedsiębiorstwa, zajmuje się badaniem stanu i rozwoju szeroko
rozumianych finansów przedsiębiorstwa oraz finansowych skutków
przedsięwzięd gospodarczych
- treścią analizy są wielkości ekonomiczne wyrażone w jednostkach
pieniężnych
- analizie poddaje się strukturę i dynamikę majątku, kapitału, wyniku
finansowego, kosztów i przepływów pieniężnych oraz różnorodne ich
relacje w tym obrazujące płynnośd finansową, rentownośd, zadłużenie,
zdolnośd do obsługi długu, finansowy wymiar wartości przedsiębiorstwa
oraz związki przyczynowe kształtujące wymienione kategorie
12
Cechy dobrej analizy ekonomicznej:
1. koncentracja badao na zamierzonym celu
2. adekwatnośd doboru wskaz
ników i metod badawczych do
celu badania
3. obiektywnośd stwierdzeo i ocen
4. zwięzłośd w formułowaniu wyników, konkretnośd wniosków,
jasnośd precyzyjnośd w ich ujęciu
5. szybkośd w przedstawieniu wyników analizy
13
Podstawowe etapy metodyczne badao analitycznych
1. dokładne zdefiniowanie obiektu badao
2. wybór kryterium oceny zachowania się zjawiska lub procesu
3. wybór adekwatnej miary
4. ustalenie jednostki odniesienia (bazy)
5. określenie odchyleo stanów rzeczywistych od
postulowanych
6. postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu,
przeprowadzenie analizy przyczynowej
7. wydanie oceny o zaistniałych zmianach lub stwierdzonych
stanach analizowanych zjawisk
8. ustalenie działao racjonalizujących obiekt badao
14
Rodzaje stosowanych porównao osiągniętych przez przedsiębiorstwo wyników
Baza porównawcza
WEWN
TRZNA
ZEWN
TRZNA
Wielkości postulowane Wielkości średniobranżowe
Wielkości zaplanowane Wielkości wskaz
ników różnych branż
Wielkości osiągnięte w Wielkości przeciętne w całej
poprzednich okresach gospodarce
Biorąc pod uwagę czas, którego analizy dotyczą, można wśród nich wyróżnid:
" analizÄ™ retrospektywnÄ…,
" analizę bieżącą,
" analizÄ™ prospektywnÄ….
W zależności od rodzaju przyjętej podstawy odniesienia rozróżnia się następujące kierunki
porównao:
" porównania ze wskaz
nikami okresów ubiegłych lub przyszłych (tzw. porównania w czasie),
" porównywania ze wskaz
nikami postulowanymi (tzw. porównania z planem),
" porównania ze wskaz
nikami innych jednostek gospodarczych (porównania w przestrzeni).
15
Proces analityczny
Wielkości (mierniki) bezwzględne:
żð przedstawiajÄ… absolutny rozmiar okreÅ›lonych zjawisk ekonomicznych
żð sÄ… to liczby mianowane stanowiÄ…ce liczbowe wyrażenie stanu
żð danego zjawiska ekonomicznego
żð sÄ… wyrażone w jednostkach naturalnych lub wartoÅ›ciowych.
Wielkości (mierniki) względne:
żð opisujÄ… jakoÅ›ciowe cechy zjawisk ekonomicznych
żð pozwalajÄ… okreÅ›lid relacje zachodzÄ…ce pomiÄ™dzy nimi
żð sÄ… to liczby stosunkowe wyrażajÄ…ce relatywnÄ… skalÄ™ opisywanego zjawiska
żð sÄ… wyrażane w procentach lub udziaÅ‚ach
Podstawowymi rodzajami mierników są:
mierniki natężenia, mierniki struktury, mierniki dynamiki.
16
Mierniki natężenia
są wielkościami względnymi
wyrażającymi stosunek jednego zjawiska do innego zjawiska
Y
M =ð
X
M  miernik natężenia
Y, X  zjawiska merytorycznie ze sobÄ… powiÄ…zane
Wskaz
nik natężenia wyraża kształtowanie się wielkości jednego zjawiska
na tle drugiego zjawiska merytorycznie z nim powiÄ…zanego.
Wskaz
nik ten informuje ile jednostek zjawiska Y przypada na jednostkÄ™ zjawiska X.
przychody ze sprzedaży rentownośd przychodów
zysk netto
[X] ze sprzedaży
[Y]
[M]
1000 PLN 50 PLN 0,05 [5%]
17
Mierniki struktury
są wielkościami względnymi , przedstawiają udział liczby jednostek poszczególnych
wariantów w łącznej liczbie jednostek danego zjawiska
Xi
Xi
Mi =ð ×ð 100 [%]
Mi =ð
Xo
Xo
Mi  miernik struktury i-tego wariantu,
Xi  liczba jednostek i-tego wariantu,
Xo  ogólna liczba jednostek zjawiska
Suma wszystkich wskaz
ników struktury jest równa jedności lub 100%
Miernik ten informuje, jaki procent wszystkich wartości zjawiska X stanowi liczebnośd
i-tego wariantu
aktywa trwałe 1 200 PLN 0,4 [40%]
aktywa obrotowe 1 800 PLN 0,6 [60%]
aktywa ogółem 3 000 PLN 1 [100%]
18
Mierniki dynamiki
1. Mierniki dynamiki o podstawie stałej - służą do określenia zmian poziomu
zjawiska w kolejnych okresach w porównaniu z ustalonym okresem.
Najczęściej jako podstawę przyjmuje się poziom zjawiska w pierwszym
badanym okresie.
2. Mierniki dynamiki o podstawie ruchomej (Å‚aocuchowe miernikami dynamiki)
 służą do oceny zmian poziomu zjawiska następujących z okresu na okres. W
tym przypadku jako podstawę odniesienia dla wartości zjawiska z bieżącego
okresu przyjmuje siÄ™ poziom zjawiska z okresu poprzedniego.
19
Indeksy dynamiki określają one tempo wzrostu badanego zjawiska ekonomicznego.
InformujÄ… jaki procent zjawiska z okresu podstawowego stanowi poziom zjawiska
w okresie bieżącym.
xt
i1t =ð ×ð 100
Indeks dynamiki o podstawie stałej
x 1
xt
it =ð ×ð 100
Indeks dynamiki Å‚aocuchowy
xt - 1
2003 2004 2005
[tys. PLN] [tys. PLN] [tys. PLN]
x1 xt -1 xt
aktywa ogółem 50 80 90
i1t 100 160 180
it 100 160 112,5
20
 2002 2003 2004 2005
Zysk netto według cen bieżących 400 440 445 480
Indeks wzrostu cen (pot. inflacja) 1,90% 0,80% 3,50% 2,10%
1,019 1,008 1,035 1,021
Zysk netto według cen z roku 2005
426,1 465,0 454,3 480,0
zysk netto według cen z roku 2002
400,0 436,5 426,5 450,6
Dynamika indeks stały
rok 2002 = 100% wg cen bieżacych
100,0 110,0 111,3 120,0
rok 2002 = 100% wg cen roku 2005
100,0 109,1 106,6 112,7
rok 2002 = 100% wg cen roku 2002
100,0 109,1 106,6 112,7
Dynamika indeks zmienny
rok 2002 = 100% wg cen bieżacych
100,0 110,0 101,1 107,9
rok 2002 = 100% wg cen roku 2005
100,0 109,1 97,7 105,6
rok 2002 = 100% wg cen roku 2002
100,0 109,1 97,7 105,6
21
Elementy sprawozdania finansowego
" Bilans
" Rachunek zysków i strat
" Informacja dodatkowa
" Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
" Rachunek przepływów pieniężnych
22
Bilans
A. Aktywa trwałe A. Kapitał (fundusz) własny
I. Wartości niematerialne i prawne I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na
II. Rzeczowe aktywa trwałe kapitał podstawowy
III. Udziału (akcje) własne
III. Należności długoterminowe do umorzenia (-)
IV. Inwestycje długoterminowe IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Długoterminowe rozliczenia V. Kapitał fundusz z aktualizacji
międzyokresowe wyceny
VI. Pozostałe kapitały
B. Aktywa obrotowe (fundusze) rezerwowe
I. Zapasy VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
II. Należności krótkoterminowe VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto
III. Inwestycje krótkoterminowe w ciągu roku obrotowego (-)
IV. Krótkoterminowe rozliczenia B. Zobowiązania i rezerwy na
międzyokresowe zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkotermniowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
OGÓA
EM AKTYWA OGÓA
EM PASYWA
23
Rachunek zysków i strat
A. Przychody netto ze sprzedaży
B. Koszty działalności operacyjnej
C. Zysk (strata) ze sprzedaży A - B
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalnosci operacyjnej C + D - E
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
I. Zysk (strata) na działalności gospodarczej F + G - H
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych J.I - J.II
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
K. Zysk (strata) brutto I +/- J
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
(zwiększenia straty)
N. Zysk (strata) netto K - L - M
24
Rachunek przepływów pieniężnych
W rachunku przepływów pieniężnych uwzględnia się wszystkie wpływy
i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki.
" działalnośd operacyjna - to podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz
inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej i
finansowej;
" działalnośd inwestycyjna  to nabywanie lub zbywanie składników
aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
wszelkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
" działalnośd finansowa  to pozyskiwanie lub strata z
ródeł finansowania
(zmiany w relacjach i rozmiarach kapitału własnego i obcego) oraz wszelkie
związane z nimi koszty i korzyści pieniężne.
25
Informacja dodatkowa
Obejmuje wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Zestawienie zmian w kapitale własnym
Jest to nowy element sprawozdania finansowego. Obejmuje
on informacje o zmianach poszczególnych składników
kapitału własnego za rok bieżący i poprzedni rok obrotowy.
26
Ocena struktury majątkowo - kapitałowej
Ocena struktury majątkowo  kapitałowej opiera się na
przede wszystkim na danych bilansowych i z tego względu
określana jest jako wstępna analiza bilansu.
27
Ocena struktury majątkowo - kapitałowej
Analiza pozioma
Analiza pionowa
badanie relacji
(strukturalna)
zachodzących pomiędzy
- analiza aktywów
składnikami aktywów
- analiza pasywów
a składnikami pasywów
28
Analiza pionowa (strukturalna) bilansu polega na
procentowym ustaleniu udziału poszczególnych
pozycji bilansu w sumie bilansowej.
29
Bilans  analiza pionowa
Wartośd Struktura Wartośd Struktura
A. Aktywa trwałe 96 659 77,9% A. Kapitał własny 68 555 55,3%
Wartości niematerialne i
prawne 3 347 2,7% Kapitał podstawowy 5 000 4,1%
Rzeczowe aktywa trwałe 48 647 39,2% Kapitał zapasowy 55 854 45,0%
Należności długoterminowe 0 0,0% Kapitał z aktualizacji wyceny 597 0,5%
Inwestycje długoterminowe 44 550 35,9% Pozostałe kapitały rezerwowe 0 0,00%
DÅ‚ugoterminowe RM 115 0,1% Zysk (strata) netto 7 104 5,7%
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy
B. Aktywa obrotowe 27 371 22,1% na zobowiÄ…zania 55 475 44,7%
Zapasy 10 082 8,1% Rezerwy na zobowiÄ…zania 0 0,0%
Należności krótkoterminowe 16 381 13,2% Zobowiązania długoterminowe 25 500 20,6%
Inwestycje krótkoterminowe 908 0,8% Zobowiązania krótkoterminowe 18 398 14,8%
Krótkoterminowe RM 0 0,0% Rozliczenia międzyokresowe 11 577 9,3%
Aktywa ogółem 124 030 100% Pasywa ogółem 124 030 100%
30
Analiza pozioma bilansu
Wskaz
nik pokrycia aktywów trwałych Kapitał własny * 100%
kapitałem własnym Aktywa trwałe
Wskaz
nik pokrycia aktywów trwałych Kapitał stały * 100%
kapitałem stałym Aktywa trwałe
Wskaz
nik pokrycia aktywów obrotowych Kapitał krótkoterminowy * 100%
kapitałem krótkoterminowym Aktywa obrotowe
Kapitał stały jest to kapitał długoterminowo (powyżej roku) związany z przedsiębiorstwem
Kapitał stały = Kapitał własny + zobowiązania długoterminowe
Kapitał krótkoterminowy  to zobowiązania bieżące, kapitał związany z
przedsiębiorstwem do roku.
31
Kapitał obrotowy (kapitał pracujący)
nadwyżka aktywów bieżących nad zobowiązaniami bieżącymi
Kapitał obrotowy = Aktywa obrotowe  Zobowiązania krótkoterminowe
lub
Kapitał obrotowy = Kapitał stały  Aktywa trwałe
32
Poziomy kapitału obrotowego
Dodatni
Aktywa trwałe Kapitał stały
Aktywa obrotowe
ZobowiÄ…zania
krótkoterminowe
33
Poziomy kapitału obrotowego
Zerowy
Aktywa trwałe Kapitał stały
Aktywa obrotowe ZobowiÄ…zania
krótkoterminowe
34
Poziomy kapitału obrotowego
Ujemny
Aktywa trwałe Kapitał stały
ZobowiÄ…zania
krótkoterminowe
Aktywa obrotowe
35
Narzędziem analizy finansowej jest analiza wskaz
nikowa,
która pozwala określid kondycję finansową firmy.
Analiza wskaz
nikowa sprowadza siÄ™ do obliczenia szeregu relacji
między wielkościami występującymi w sprawozdaniach finansowych,
a przede wszystkim: w bilansie, w rachunku zysków i strat
oraz w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych.
36
Główne obszary analizy finansowej:
- płynnośd
- sprawnośd działania
- efektywnośd
- zadłużenie
- rentownośd
- rynkowa wartośd akcji i kapitału
37
Wskaz
niki płynności mierzą zdolnośd przedsiębiorstwa do regulowania
bieżących zobowiązao.
Utrzymanie płynności jest koniecznym warunkiem sprawnego funkcjonowania
przedsiębiorstwa.
Zarządzanie płynnością oznacza sterowanie wpływami i wydatkami w taki
sposób, aby wpływy były w stanie równoważyd wydatki.
Konstruowanie wskaz
ników ma na celu prognozę strumieni pieniędzy
wpływających do przedsiębiorstwa i wypływających z przedsiębiorstwa.
Celem badania płynności nie jest stwierdzenie czy wskaz
nik ma dobrą wartośd,
lecz czy przedsiębiorstwo będzie w stanie w przyszłości wywiązad się z
bieżących płatności
38
Wskaz
niki płynności
Zalecane wartości
Aktywa obrotowe
Wskaz
nik płynności
1,2 -2
bieżącej
Zobowiązania bieżące
Aktywa obrotowe  Zapasy
Wskaz
nik płynności
ok. 1
szybkiej
Zobowiązania bieżące
Inwestycje krótkoterminowe
Wskaz
nik płynności
0,1  0,2
natychmiastowej
Zobowiązania bieżące
qð Analiza wskaz
ników płynności musi uwzględniad specyfikę badanej branży. Np. długi cykl
produkcyjny zamrażający aktywa,
qð Aby naprawdÄ™ zbadad pÅ‚ynnoÅ›d należaÅ‚oby zbadad zestawienie luki pÅ‚ynnoÅ›ci, polegajÄ…ce na
zestawieniu aktywów i zobowiązao płatnych w tych samych terminach. Zestawienia takie są
standardowÄ… procedurÄ… stosowanÄ… w bankach.
qð Samo opracowanie nawet najbardziej wyszukanych wskaz
ników nic nie daje  niezbędna jest ich
analiza, a nie prezentacja. Np. znacząca różnica wartości wskaz
nika płynności bieżącej i szybkiej
może wynikad ze znacznego stanu zapasów w firmie. W zależności od charakteru prowadzonej
działalności sytuacja taka budzi lub nie budzi zastrzeżeo.
.
39
Wskaz
niki sprawności działania
(obrotowości, rotacji)
Wskaz
niki sprawności umożliwiają pomiar intensywności
wykorzystania zasobów należących do aktywów przedsiębiorstwa,
określając w ten sposób szybkośd i łatwośd z jaką składniki aktywów
(szczególnie obrotowych) mogą byd zamieniane na gotówkę.
Wyznaczają częstotliwośd obrotu poszczególnymi składnikami aktywów
oraz częstotliwośd spłaty zobowiązao.
40
Wskaz
niki sprawności działania
(obrotowości, rotacji)
Rotacja, czyli obrót składników majątkowych,
określa szybkośd z jaką składniki te zmieniają swoją postad
Rotacja może zostad wyznaczona:
- w ilościach cykli obrotowych, jakie są wykonywane w badanym okresie
- w długości trwania cyklu obrotowego wyrażonego w dniach, tygodniach itd.
Pomiar rotacji dokonywany jest przez zestawienie stanu
(średniego lub kraocowego) składnika majątkowego
ze strumieniem tego składnika (skumulowanym stanem składnika)
41
Wskaz
niki sprawności działania
Wskaz
nik rotacji zapasów Przychody ze sprzedaży netto
Średni stan zapasów
Wskaz
nik rotacji zapasów Koszt sprzedanych produktów towarów i materiałów
Średni stan zapasów
Wskaz
nik rotacji zapasów Średni stan zapasów x 365
w dniach Przychody ze sprzedaży netto
Wskaz
nik rotacji należności Przychody ze sprzedaży netto
Średni stan należności
Wskaz
nik rotacji należności Średni stan należności x 365
w dniach Przychody ze sprzedaży netto
Wskaz
nik rotacji zobowiązao Przychody ze sprzedaży netto
Åšredni stan zobowiÄ…zao
Wskaz
nik rotacji zobowiÄ…zao Åšredni stan zobowiÄ…zao x 365
w dniach Przychody ze sprzedaży netto
42
Cykl rotacji środków pieniężnych
Cykl obrotu operacyjnego = Rotacja zapasów w dniach + Rotacja należności w dniach
Cykl rotacji środków pieniężnych w dniach =
Rotacja zapasów w dniach + Rotacja należności w dniach  Rotacja zobowiązao w dniach
43
Cykl środków pieniężnych
Okres dodatkowego
finansowania
Cykl obrotu zapasami Cykl ściągania należności
Cykl regulowania zobowiÄ…zao
44
Cykl środków pieniężnych
Cykl obrotu zapasami Cykl ściągania należności
Cykl regulowania zobowiÄ…zao
Luka finansowa
45
Wskaz
niki efektywności
Wskaz
niki sprawności działania obliczane dla zasobów
zagregowanych określane są jako wskaz
niki efektywności
(aktywności gospodarczej, produktywności)
Wskaz
niki te stanowią odzwierciedlenie relacji między
osiągniętymi przychodami a stanem posiadanego majątku
przedsiębiorstwa umożliwiając w ten sposób ocenę
efektywności wykorzystania zasobów majątkowych
przedsiębiorstwa
46
Wskaz
niki efektywności
Wskaz
nik efektywności Przychody ze sprzedaży netto
wykorzystania aktywów Przeciętny stan aktywów ogółem
Wskaz
nik efektywności Przychody ze sprzedaży netto
wykorzystania aktywów trwałych Przeciętny stan aktywów trwałych
Wskaz
nik efektywności Przychody ze sprzedaży netto
wykorzystania aktywów obrotowych Przeciętny stan aktywów obrotowych
qð Wskaz
niki te można ujmowad na dwa sposoby. Rotacja aktywów informuje, ile przychodów
wypracowują posiadane aktywa. Jest to interpretacja z punktu widzenia produktywności,
gdyż pokazuje wydajnośd uzyskaną z majątku. W drugim ujęciu, z punktu widzenia
obrotowości majątku, wskaz
nik ten informuje ile razy w ciągu okresu aktywa zużywają się i
odtwarzają. Podejście to pokazuje stopieo wykorzystania aktywów w czasie.
qð Aktywa trwaÅ‚e wykazane w bilansie sÄ… amortyzowane wedÅ‚ug  bezdusznego klucza
amortyzacji , który z reguły jest niezależny od wielkości sprzedaży,
qð Åšredni stan majÄ…tku jest dyskusyjny.
qð Wskaz
nik ten nie obejmuje efektów majątku leasingowanego
47
Wskaz
niki zadłużenia
(wspomagania finansowego)
Wskaz
niki zadłużenia służą do analizy wielkości i dynamiki zmian
struktury kapitałowej przedsiębiorstwa.
Analiza ta obejmuje:
qð ocenÄ™ niezależnoÅ›ci finansowej przedsiÄ™biorstwa poprzez
zobrazowanie poziomu zadłużenia danego podmiotu
qð ocenÄ™ kosztów finansowych zwiÄ…zanych z wykorzystywaniem
obcych z
ródeł finansowania informującą o zdolności danego
podmiotu do obsługi długu
48
Wskaz
niki stopnia zadłużenia
Zobowiązania ogółem
Wskaz
nik ogólnego
zadłużenia
Aktywa ogółem
Kapitał własny
Wskaz
nik udziału kapitałów
własnych w finansowaniu firmy
Aktywa ogółem
Zobowiązania długoterminowe
Wskaz
nik zadłużenia
długoterminowego
Aktywa ogółem
Zobowiązania ogółem
Wskaz
nik relacji zobowiązań do
kapitału własnego
Kapitały własne
Aktywa ogółem
Wskaz
nik dz
wigni kapitałowej
Kapitały własne
(Mnożnik kapitałowy)
qð Wskaz
niki odnoszące się do zobowiązao bieżących (zawartych np. w pojęciu  zobowiązania
ogółem ), a oceniające możliwośd utraty płynności, posiadają wszystkie wady wskaz
ników
oceniających stricte płynnośd.
qð Najczęściej sÄ… one zarówno zaniżone, ze wzglÄ™du na brak uwzglÄ™dnienia obciążeo pozabilansowych
(np. leasingów lub gwarancji), jak i zawyżone, ze względu na powszechne w naszym systemie
księgowym, wynikające z zasad ostrożnej wyceny, niedoszacowanie aktywów.
qð Wskaz
niki liczone w okresach rocznych zupełnie nie pokazują ryzyka bankructwa wewnątrz roku
obrachunkowego (dotyczy to ogólnie wszystkich wskaz
ników).
49
Wskaz
niki stopnia zadłużenia
Zysk operacyjny
Wskaz
nik pokrycia
odsetek
Odsetki
Zysk operacyjny + amortyzacja
Wskaz
nik pokrycia
odsetek
Odsetki
Wskaz
niki pokrycia odsetek odzwierciedlają zdolnośd firmy do
spłaty odsetek z tytułu zaciągniętych zobowiązao. Są to wskaz
niki
szczególnie interesujące dla banku i innych pożyczkodawców, dla
których podstawowe znaczenie ma osiąganie przychodów
odsetkowych. Jeżeli wskaz
nik pokrycia odsetek jest wysoki to
informuje on w sposób pośredni o zdolności firmy do zaciągania
następnych zobowiązao i do obsługi jeszcze większych odsetek.
50
Wskaz
niki rentowności
(analiza wyniku finansowego w wielkościach względnych)
Pojęcie rentowności oznacza osiąganie nadwyżki przychodów nad kosztami
związanymi z podejmowaniem określonej działalności.
Wskaz
niki rentowności wyznaczają zdolność przedsiębiorstwa
do generowania zysków.
Rentowność przedsiębiorstwa można ustalić w oparciu o dwie
grupy wskaz
ników:
a) mierniki rentowności obrotu, których konstrukcja opiera się na relacji:
- zysków do osiągniętych przychodów,
- zysków do poniesionych kosztów,
- poniesionych kosztów do osiągniętych przychodów;
b) mierniki rentowności zasobów będące relacją wypracowanych zysków
do zaangażowanych zasobów majątkowych lub kapitałowych.
51
Wskaz
niki rentowności
Zysk operacyjny x 100%
Wskaz
nik rentowności
sprzedaży operacyjnej ROSZo
Sprzedaż netto
Zysk brutto x 100%
Wskaz
nik rentowności
sprzedaży brutto ROSZb
Sprzedaż netto
Zysk netto x 100%
Wskaz
nik rentowności
sprzedaży netto ROSZn
Sprzedaż netto
Zysk netto x 100%
Wskaz
nik rentowności kapitału
własnego ROE
Kapitały własne
Zysk netto x 100%
Wskaz
nik rentowności
Aktywa ogółem
aktywów ROA
Mierzą zdolnośd firmy jako całości lub też jej poszczególnych składników
majątkowych, kapitałów do generowania zysku. Wyniki te informują o
możliwościach wzrostu majątku właścicieli i o atrakcyjności prowadzonej
działalności gospodarczej.
52
Schemat piramidy Du Pont a.
Rentowność Zysk netto
kapitału =
Kapitał własny
własnego
Aktywa ogółem
Dz
wignia kapitałowa
Rentowność Zysk netto
=
x
aktywów = (mnożnik kapitałowy)
Kapitał własny
Aktywa ogółem
Rentowność Zysk netto Efektywność
Sprzedaż netto
sprzedaży = wykorzystania =
x
Sprzedaż netto
Aktywa ogółem
aktywów
: Sprzedaż netto Sprzedaż netto : Aktywa ogółem
Zysk netto
Aktywa trwałe + Aktywa obrotowe
Sprzedaż netto - Koszty uzyskania przychodu
+ podatki
53