Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Krzywe zwierciadło satyry jako jedna z metod
naprawy  świata zepsutego w literaturze XVIII w.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
W tym poleceniu słowa  satyra nie należy traktować wyłącznie jako nazwy gatunku
Na czym polega
literackiego. W szerszym znaczeniu oznacza ono wszelkie tendencje prześmiewcze i sa-
skuteczność tej metody
tyryczne. A że twórcy oświecenia nade wszystko pragnęli  bawiąc, uczyć , temat należy
naprawy świata?
do takich, które trzeba koniecznie powtórzyć przed pracą klasową z tej epoki. Polecenie
pozornie łatwe  bez trudu można wyszukać dobre przykłady. Cała trudność w powiąza-
" Satyra działa skuteczniej niż po-
niu ich ze sobą, w ciekawym uporządkowaniu. Aby uatrakcyjnić pracę, możesz nadać jej
ważna krytyka. Ludzie bardziej
tytuł czy wprowadzić motto.
boją się ośmieszenia, bo to od-
biera im poczucie ważności
i pewność siebie. Stąd np. gwał-
Jak zacząć?
Jak zacząć?
Jak zacząć?
Jak zacząć?
Jak zacząć?
towne protesty duchowieństwa
po ukazaniu się Monachoma-
Przykład
Przykład
Przykład
Przykład
Przykład
chii czy Sarmatów po premierze
I śmiech niekiedy może być nauką,
Powrotu posła.
Kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa.
" Satyra szybciej trafia do czytel-
(Ignacy Krasicki Monachomachia)
nika, bo jest atrakcyjniejsza
Ważnym zadaniem literatury jest dążenie do naprawiania świata, walka z ludzkimi
i uczy niejako mimochodem.
wadami i błędami. Pisarze wybierają różne metody: pokazują godne naśladowania
Bezpośrednie moralizowanie
wzorce osobowe, zawierają w swoich dziełach mądre pouczenia czy konkretne propo-
często spotyka się z niechęcią
zycje zmian. Oświeceniowi twórcy uznali, że nauki będą dużo skuteczniejsze, jeśli połą-
odbiorcy, któremu nie zależy na
czy się je z zabawą. Dlatego jako główną metodę naprawy  świata zepsutego wybrali
zmianie postawy.
krzywe zwierciadło satyry. Deformując obraz świata, wyolbrzymiając jego wady, wywo-
ływali śmiech i jednocześnie refleksję czytelnika.
Co w rozwinięciu?
Co w rozwinięciu?
Co w rozwinięciu?
Co w rozwinięciu?
Co w rozwinięciu?
W jaki sposób satyra może pomagać w naprawie  świata zepsutego ?
W jaki sposób satyra może pomagać w naprawie  świata zepsutego ?
W jaki sposób satyra może pomagać w naprawie  świata zepsutego ?
W jaki sposób satyra może pomagać w naprawie  świata zepsutego ?
W jaki sposób satyra może pomagać w naprawie  świata zepsutego ?
" Satyra odsłania prawdę o świecie, uświadamia czytelnikom różnego rodzaju nie-
prawidłowości w bardzo wyrazisty sposób.
Drwina zawarta w Katechizmie o tajemnicach rządu polskiego& Jezierskiego wyolbrzy-
mia wady polskiego ustroju, podobnie jak Monachomachia w wyrazisty sposób pokazuje
zepsucie duchowieństwa. Pozbawienie ich złośliwości zmniejszyłoby siłę krytyki.
" Przez ośmieszenie negatywnych postaw satyra podpowiada, jak powinno się postę-
pować.
Niekoniecznie musi temu towarzyszyć pozytywny wzorzec osobowy! Polscy pisarze włą-
czali się w naprawianie kraju, ośmieszając postawy szlachty sarmackiej i kosmopolitów.
Dobrymi przykładami są Powrót posła Niemcewicza i satyry Krasickiego (Pijaństwo,
Żona modna).
Jakie metody najczęściej stosują autorzy satyrycy, by pokazywać świat w krzy-
Jakie metody najczęściej stosują autorzy satyrycy, by pokazywać świat w krzy-
Jakie metody najczęściej stosują autorzy satyrycy, by pokazywać świat w krzy-
Jakie metody najczęściej stosują autorzy satyrycy, by pokazywać świat w krzy-
Jakie metody najczęściej stosują autorzy satyrycy, by pokazywać świat w krzy-
wym zwierciadle?
wym zwierciadle?
wym zwierciadle?
wym zwierciadle?
wym zwierciadle?
" Przerysowanie postaci  wyolbrzymienie ich cech daje bohaterów karykaturalnych,
a przez to śmiesznych. Tak tworzy swoich bohaterów negatywnych Niemcewicz w Po-
wrocie posła. Inny dobry przykład: Monachomachia.
" Zagęszczenie zaskakujących, niezwykłych sytuacji  stąd zabawność Kandyda czy
Podróży Guliwera. Obydwa te utwory jak w soczewce skupiają najpoważniejsze wady
realnego świata.
" Złośliwość, ironia  często widoczna w komentarzach dotyczących przedstawianych
zjawisk. Świetny przykład inteligentnej drwiny to satyra Do króla  odwrócony pa-
negiryk, ośmieszający tak naprawdę szlachtę sarmacką.
1
Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Wypracowania
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Jak zakończyć?
Jak zakończyć?
Jak zakończyć?
Jak zakończyć?
Jak zakończyć?
Przykład
Przykład
Przykład
Przykład
Przykład
Pisarze oświecenia pragnęli bawić i uczyć jednocześnie, dlatego jako metodę walki
wybrali ośmieszanie, przedstawianie świata w krzywym zwierciadle. Mieli rację! Ich
utwory skutecznie walczyły z ludzkimi wadami w XVIII w. i równie skutecznie walczą
ze słabostkami ludzi współczesnych. Śmiech, satyra są ponadczasowe  stąd może cią-
gła popularność dzieł oświeceniowych twórców.
2