Temat I
Autorzy: Katarzyna Harackiewicz, Joanna Studził
ska,
Katarzyna Wach
PRZYK¸ADOWY
ARKUSZ EGZAMINACYJNY
Z JóZYKA POLSKIEGO
Arkusz II ARKUSZ II
(dla poziomu rozszerzonego)
Czas pracy 170 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. Prac´ prosz´ napisaç czytelnie.
2. Prosz´ pisaç tylko w kolorze niebieskim lub czarnym;
nie pisaç o"ówkiem.
3. Nie wolno uÅ»ywaç korektora.
4. B"´dne zapisy trzeba wyraÄ™nie przekreĘliç.
5. Wszelkie notatki naleÅ»y sporzÄ…dzaç tylko w brudnopisie,
który nie b´dzie oceniany.
6. Podczas egzaminu moÅ»na korzystaç ze s"ownika poprawnej
polszczyzny i s"ownika ortograficznego.
Úyczymy powodzenia!
Za opracowanie
tematu moŻna
otrzymaç
40 punktów
Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
J´zyk polski. Arkusz II
2
Temat: W jaki sposób artyĘci piszą o padającym deszczu? Porównaj dwa literackie opisy, ana-
lizując i interpretując fragment Ch"opów W"adys"awa Reymonta i Deszcz jesienny Leopolda
Staffa.
W"adys"aw Reymont, Ch"opi
Deszcze si´ rozpada"y na dobre.
JuÅ» od samego jarmarku Ęwiat z wolna zatapia" si´ w szarych, m´tnych szkliwach deszczów, Å»e
tylko obrysy borów i wsi majaczy"y blade niby z przemi´k"ej prz´dzy utkane.
Sz"y nieskoł
czone zimne, przenikajÄ…ce szarugi jesienne.
Siwe lodowate bicze deszczów siek"y bezustannie w ziemi´ i przenikn´"y do g"´bi aÅ» drzewo kaÅ»-
de, ędęb"o kaŻde dygota"o w bezmiernym bólu. [...]
Krótkie, smutne, bezs"oneczne dnie wlek"y si´ ci´Å»ko przed przegni"ymi smugami Ęwiat"a, a noce
zapada"y czarne, g"uche rozpaczliwe z bezustannym, monotonnym chlupotem...
PrzeraÅ»ajÄ…ca cichoĘç ogarn´"a ziemi´.
Umilk"y pola, przycich"y wsie, og"uch"y bory.
Wsie poczernia"y i jakby silniej przywar"y do ziemi, do p"otów, do tych sadów nagich, poskr´ca-
nych i j´czÄ…cych z cicha.
Szara kurzawa deszczów przys"oni"a Ęwiat, wypi"a barwy, zgasi"a Ęwiat"a i zatopi"a w mrokach zie-
mi´, Å»e wszystko wyda"o si´ jakby sennym majaczeniem, a smutek wstawa" z pól przegni"ych, z bo-
rów zdr´twia"ych, z pustek obumar"ych i wlók" si´ ci´Å»kim tumanem; przystawa" na g"uchych rozsta-
jach, pod krzyÅ»ami, co wyciÄ…ga"y rozpaczne ramiona, na pustych drogach, gdzie nagie drzewa trz´s"y
si´ z zimna i "ka"y w m´ce  do opuszczonych cha"up  na umar"ych cmentarzach t"uk" si´ wĘród mo-
gi" zapomnianych i krzyŻy pogni"ych i p"yną" Ęwiatem ca"ym, przez nagie, odarte, splugawione pola,
przez wsie zapad"e; i zaglÄ…da" do chat, do obór, do sadów, aÅ» byd"o rycza"o z trwogi, drzewa si´ przy-
gina"y z g"uchym j´kiem, a ludzie wzdychali Å»a"oĘnie w strasznej, nieutulonej t´sknocie za s"oÅ‚
cem.
Leopold Staff, Deszcz jesienny
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny,
DŻdŻu krople padają i t"uką w me okno...
J´k szklany... p"acz szklany... a szyby w mgle moknÄ…
I Ęwiat"a szarego blask sÄ…czy si´ senny...
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...
Wieczornych snów mary powiewne, dziewicze
Na próŻno czeka"y na s"oł
ca oblicze...
W dal posz"y przez chmurnÄ… pustyni´ piaszczystÄ…,
W dal ciemnÄ…, bezkresnÄ…, w dal szarÄ… i mglistÄ…...
Odziane w "achmany szat czarnej Ża"oby
SzukajÄ… ustronia na ciche swe groby,
A smutek cieł
k"adzie na licu ich m"odem...
Powolnym i d"ugim wĘród dŻdŻu korowodem
W dal idą na smutek i Życie tu"acze,
A z oczu im lecÄ… "zy... Rozpacz tak p"acze...
To w szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny,
DŻdŻu krople padają i t"uką w me okno...
J´k szklany... p"acz szklany... a szyby w mgle moknÄ…
I Ęwiat"a szarego blask sÄ…czy si´ senny...
Temat I
3
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...
KtoĘ dziĘ mnie opuĘci" w ten chmurny dzieł
s"otny...
Kto? Nie wiem... KtoĘ odszed" i jestem samotny...
KtoĘ umar"... Kto? PróŻno w pami´ci swej grzebi´...
KtoĘ drogi... wszak by"em na jakimĘ pogrzebie...
Tak... Szcz´Ä˜cie przyjĘç chcia"o, lecz mroków si´ zl´k"o.
KtoĘ chcia" mnie ukochaç, lecz serce mu p´k"o,
Gdy pozna", Å»e we mnie skr´ roztliç chce próŻno...
Zmar" n´dzarz, nim ludzie go wsparli ja"muÅ»nÄ…...
GdzieĘ poÅ»ar spopieli" zagrod´ wieĘniaczÄ…...
Spali"y si´ dzieci... Jak ludzie w krÄ…g p"aczÄ…...
To w szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny,
DŻdŻu krople padają i t"uką w me okno...
J´k szklany... p"acz szklany... a szyby w mgle moknÄ…
I Ęwiat"a szarego blask sÄ…czy si´ senny...
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...
Przez ogród mój szatan szed" smutny Ęmiertelnie
I zmieni" go w strasznÄ…, okropnÄ… pustelni´...
Z ponurym, na piersi zwieszonym szed" czo"em
I kwiaty kwitnÄ…ce przysypa" popio"em,
Trawniki zarzuci" bry"ami kamienia
I posia" sza" trwogi i Ęmierç przeraÅ»enia...
AŻ, strwoŻon swym dzie"em, brzemieniem o"owiu
Po"oÅ»y" si´ na tym kamiennym pustkowiu,
By w piersi "kajÄ…ce przyt"umiç rozpacze,
I smutków potwornych p"omienne "zy p"acze...
To w szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny,
DŻdŻu krople padają i t"uką w me okno...
J´k szklany... p"acz szklany... a szyby w mgle moknÄ…
I Ęwiat"a szarego blask sÄ…czy si´ senny...
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...
J´zyk polski. Arkusz II
4
Temat I
5
J´zyk polski. Arkusz II
6