% JóZYK POLSKI  ZAKRES ROZSZERZONY
Modele odpowiedzi do przyk"adowych arkuszy egzaminacyjnych
Temat I
Temat: W jaki sposób artyĘci piszą o padającym deszczu? Porównaj dwa literackie opisy, analizu-
jąc i interpretując fragment Ch"opów W"adys"awa Reymonta i Deszcz jesienny Leopolda Staffa.
I. ROZWINIóCIE TEMATU (maksymalnie 22 pkt)
1. OkreĘlenie obserwatora: u Staffa pierwszoosobowy, znajduje si´ w pomieszcze- 2
niu; u Reymonta trzecioosobowy, opisuje krajobraz.
2. Utwory m"odopolskie. 1
Deszcz jesienny
Opis deszczu
3. MalarskoĘç: 1
3.1. ciemna kolorystyka: szaroĘci, czerł
, brak Ęwiat"a (dal szara); 1
3.2. zatarcie konturów przedmiotów (mglista dal); 1
4. MuzycznoĘç zasadÄ… organizacji wiersza: 1
4.1. onomatopeicznoĘç (j´k, pluszcze); 1
4.2. instrumentacja g"oskowa (np. nagromadzenie g"osek szumiÄ…cych w refrenie); 1
4.3. rytmizacja wypowiedzi: sylabotonizm, powtórzenia, refren. 3
2 pkt za poda-
nie 2 cech
1 pkt za poda-
nie 1 cechy
5. Obrazy wywo"ane padajÄ…cym deszczem:
5.1. wspomnienia ludzkich tragedii (rozstanie, poÅ»ar, Ęmierç, pogrzeb); 1
5.2. w´drówka personifikowanych mar i smutnego szatana; 2
1 pkt za poda-
nie 1 obrazu
5.3. odczytanie symboliki szatana, ogrodu, popio"u. 3
1 pkt za prób´ od-
czytania symboliki
1 pkt za dostrze-
Żenie wieloznacz-
noĘci fragmentu
Ch"opi
Opis deszczu
6. MalarskoĘç:
6.1. ciemna kolorystyka: szaroĘci, czerł
; brak Ęwiat"a (szare szkliwa deszczów); 1
6.2. zatarcie konturów przedmiotów (obrysy borów). 1
7. MuzycznoĘç: 1
7.1. zmiennoĘç d"ugoĘci zdaÅ‚
; 1
7.2. powtórzenia; 1
7.3. podkreĘlenie ciszy (noce g"uche). 1
8. Efekty zapachowe (przegni"e smugi). 1
www. operon. pl
MODELE ODPOWI EDZI DO PRZYK¸ADOWYCH ARKUSZY EGZAMI NACYJNYCH I I  TEMAT I %
9. Obrazy wywo"ane padajÄ…cym deszczem:
9.1. animizacja w´drujÄ…cego smutku; 1
9.2. obszar w´drówki: przenikajÄ…ce si´ wzajemnie Ęwiaty ludzi i przyrody. 1
Podsumowanie
10. Nastroje melancholii i schy"kowoĘci (t´sknota, smutek): 1
10.1. schy"kowa leksyka (popió", pogrzeb, Ża"oba, mogi"a, rozpaczliwy); 2
1 pkt za podanie
przyk"adów z tylko
jednego tekstu,
niepe"ny wniosek
10.2. dekadencka postawa Staffa ęród"em schy"kowego charakteru wiersza; 1
10.3. melancholia fragmentu Ch"opów związana z porą roku. 1
11. Modernistyczne techniki: 1
12.1. dostrzeŻenie elementów impresjonizmu; 1
12.2. dostrzeŻenie elementów symbolizmu. 1
13. Sensualizm. 1
Uwaga: Kompozycj´ wypracowania ocenia si´ wtedy, gdy przyznane zosta"y punkty za rozwini´cie tematu.
II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 3 pkt)
 podporzÄ…dkowana zamys"owi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewn´trz- 3
nie, przejrzysta i logiczna; pe"na konsekwencja w uk"adzie graficznym
 uporzÄ…dkowana wobec przyj´tego kryterium, spójna; graficzne wyodr´bnienie g"ów- 1
nych cz´Ä˜ci
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
III. STYL (maksymalnie 3 pkt)
 jasny, Żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaico- 3
na leksyka
 zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogó" jasny; wystarczająca leksyka 1
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
IV. JóZYK (maksymalnie 10 pkt)
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona sk"adnia, poprawne: 10
s"ownictwo, frazeologia i fleksja
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawne: sk"adnia, s"ownictwo, frazeologia 7
i fleksja
 j´zyk w ca"ej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w wi´kszoĘci poprawne: 4
sk"adnia, s"ownictwo i frazeologia
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
V. ZAPIS (maksymalnie 2 pkt)
 bezb"´dna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne b"´dy) 2
 poprawna ortografia (nieliczne b"´dy róŻnego stopnia); na ogó" poprawna inter- 1
punkcja
Uwaga: JeĘli powyÅ»sze kryteria nie zosta"y spe"nione, nie przyznaje si´ punktów.
VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0 4 pkt)
www. operon. pl