Poziom rozszerzony
Modele odpowiedzi do przyk"adowego arkusza
egzaminacyjnego z wiedzy o spo"eczeł
stwie
Arkusz II
Nr
Oczekiwana odpowiedÄ™ ucznia Punktacja Kryteria zaliczenia
zadania
26.  praca przodków 0 1 1 pkt za wymienienie czte-
 walka o niepodleg"oĘç rech elementów
 kultura oparta na chrzeĘcijał
stwie i ogólnoludz-
kich wartoĘciach
 najlepsze tradycje Pierwszej Rzeczypospolitej
 najlepsze tradycje Drugiej Rzeczypospolitej
 powstanie demokratycznego pał
stwa w 1989 r.
27. 27.1. Sztuka nie tylko wyraÅ»a toÅ»samoĘç narodowÄ…, 0 3 27.1. 1 pkt za pe"ne wyjaĘnie-
ale teÅ» jÄ… umacnia i kszta"tuje. CiÄ…g"oĘç w dziedzinie nie zaleÅ»noĘci
sztuki pozwoli"a zachowaç toÅ»samoĘç narodowÄ….
27.2. 1 pkt za kaŻdy powód
27.2.
 oĘmieszanie w"asnych wad ma wp"yw na w"aĘci-
we kszta"towanie ĘwiadomoĘci narodowej
 naród umiejÄ…cy si´ Ęmiaç z w"asnych wad jest
w jakiĘ sposób narodem wielkim
 umiej´tnoĘç Ęmiania si´ z w"asnych wad Ęwiad-
czy o braku kompleksów
28. 28.1. Przemiany polityczno-gospodarcze spowodo- 0 3 28.1. 1 pkt za stwierdzenie,
wa"y zmian´ charakteru polskiej toÅ»samoĘci. Os"abi- Å»e transformacja spowodo-
"y one tradycyjne wymiary toŻsamoĘci, spowodo-
wa"a zmian´ charakteru pol-
wa"y zerwanie tradycyjnych wi´zi. W miejsce
skiej toŻsamoĘci, 1 pkt za opi-
tradycyjnej, zwróconej ku przesz"oĘci toŻsamoĘci
sanie zmian, jakie zasz"y
o charakterze obronnym, zacz´"a si´ kszta"towaç
w polskiej toŻsamoĘci
toÅ»samoĘç skierowana ku przysz"oĘci i nastawiona
28.2. 1 pkt za prezentacj´
na zmiany. W Polakach narodzi"o si´ przekonanie, Å»e
stanowiska autorki
trzeba odrzuciç cz´Ä˜ç dotychczasowego dziedzic-
twa kulturowego, a przyswoiç sobie nowe wartoĘci.
28.2. Zdaniem autorki toÅ»samoĘç wojowników na-
leÅ»y zmodyfikowaç w kierunku toÅ»samoĘci obywa-
teli, a patriotyzm obronny zamieniç na patriotyzm
obywatelski.
29. 29.1. 0 2 29.1. 1 pkt za okreĘlenie po-
 w sferze kultury artystycznej dominuje pozytyw- stawy w sferze kultury arty-
ne odniesienie do innych
stycznej
 narody postrzeganie poprzez pryzmat kultury ar-
29.2. 1 pkt za wskazanie wa-
tystycznej stajÄ… si´ nam bliÅ»sze
runku
29.2. Kultura musi zachowaç autonomi´ wobec
zjawisk politycznych i funkcjonuje jako element
dziedzictwa ogólnospo"ecznego.
30. 30.1. Naród to grupa ludzi posiadająca wspólne 0 4 30.1. 1 pkt za kaŻdą popraw-
pochodzenie etniczne, po"Ä…czona dziedzictwem nÄ… definicj´
kulturowym i tradycjÄ….
30.2. 1 pkt za kaŻdą popraw-
Naród to wspólnota obywateli, Żyjących na okre-
nie okreĘlonÄ… form´ toÅ»sa-
Ęlonym terytorium, w pewnym systemie politycz-
moĘci i jej funkcj´
no-prawnym.
30.2. ToÅ»samoĘç symboliczna utrzymuje trwa"oĘç
wspólnoty, przejawia si´ w przywiÄ…zaniu do sym-
boliki, kultury, historii i wiernoĘci tradycyjnym
wartoĘciom, w przypadku zagroÅ»enia zewn´trzne-
go mobilizuje do obrony.
ToÅ»samoĘç pragmatyczna pozwala cieszyç si´ i czer-
paç dum´ z dobrze spe"nianych obowiÄ…zków obywa-
telskich, w"aĘciwie funkcjonujących instytucji demo-
kratycznych, sprawiedliwego prawa. ZwiÄ…zane jest
z postrzeganiem narodu jako wspólnoty obywateli.
www. operon. pl
1
 % WI EDZA O SPO¸ECZEÄ„STWI E  ZAKRES ROZSZERZONY
Nr
Oczekiwana odpowiedÄ™ ucznia Punktacja Kryteria zaliczenia
zadania
31. 31.1. Rozwój swobód wynikających z integracji 0 5 31.1. 1 pkt za przyczyny zja-
i związany z tym wzrost mobilnoĘci spo"eczeł
stw. wiska wielokulturowoĘci
31.2. 31.2. 1 pkt za podanie kaŻdej
 zatarcie si´ granic politycznych przyczyny
 wielokulturowoĘç sk"aniajÄ…ca do poszukiwania 31.3. 1 pkt za kaÅ»dy skutek
w"asnych, odr´bnych cech
 demokratyczna rewolucja egalitarystyczna
31.3.
 kszta"towanie si´ i rozwój pozytywnych postaw
i zjawisk: tolerancji, uniwersalizmu, pluralizmu
 kszta"towanie si´ i rozwój negatywnych postaw
i zjawisk: partykularyzmu, nacjonalizmu, rasizmu,
ksenofobii i separatyzmu
 pał
stwa narodowe sÄ… zmuszone przyjÄ…ç strate-
gi´ wspó"Å»ycia róŻnorodnych kultur
 upowszechnienie pewnych wspólnych wartoĘci
 wzbogacenie w"asnej kultury
 zbliŻenie z innymi narodami
32. Polak przedstawiony jest w sposób stereotypowy. 0 2 1 pkt za okreĘlenie sposobu
Rysunek nawiązuje do toŻsamoĘci symbolicznej. przedstawienia Polaka, 1 pkt
za okreĘlenie formy toŻsa-
moĘci.
33. Temat 1 0 30
ZdajÄ…cy formu"uje w"asne stanowisko. 0 2 pkt
ZdajÄ…cy uzasadnia w"asne stanowisko. 0 4 pkt
Zdający przedstawia róŻne oblicza wspó"czesnego 0 6 pkt (do 3 pkt za kaŻdy
polskiego patriotyzmu. przyk"ad)
ZdajÄ…cy zajmuje stanowisko w kwestii: czy w zinte- 0 2 pkt
growanej Europie i epoce globalizacji patriotyzm
jest potrzebny.
Zdający omawia dwa przyk"ady negatywnego lub 0 8 pkt (0 4 pkt za kaŻdy
pozytywnego wp"ywu patriotyzmu na kontakty przyk"ad)
mi´dzynarodowe.
Zdający wykorzystuje trzy materia"y ęród"owe. 0 6 pkt (0 2 pkt za wykorzy-
stanie kaŻdego ęród"a)
Praca spójna kompozycyjnie. 0 1 pkt
Praca poprawna pod wzgl´dem j´zykowym. 0 1 pkt
Temat 2
0 30
Zdający okreĘla miejsce toŻsamoĘci narodowej 0 2 pkt
wĘród innych elementów autoidentyfikacji m"ode-
go pokolenia.
Zdający przedstawia podstawy polskiej toŻsamoĘci 0 6 pkt
narodowej.
ZdajÄ…cy zajmuje stanowisko w kwestii wp"ywu in- 0 3 pkt
tegracji europejskiej na ewolucj´ toÅ»samoĘci naro-
dowej.
ZdajÄ…cy zajmuje stanowisko w kwestii wp"ywu wie- 0 3 pkt
lokulturowoĘci na ewolucj´ toÅ»samoĘci narodowej.
Zdający omawia dwa przyk"ady wp"ywu integracji 0 8 pkt (0 4 pkt za kaŻdy
europejskiej na ewolucj´ toÅ»samoĘci narodowej, przyk"ad)
wskazując wynikające z nich szanse lub zagroŻenia
dla polskiej toŻsamoĘci narodowej.
Zdający wykorzystuje trzy materia"y ęród"owe. 0 6 pkt (0 2 pkt za wykorzy-
stanie kaŻdego ęród"a)
Praca spójna kompozycyjnie. 0 1 pkt
Praca poprawna pod wzgl´dem j´zykowym. 0 1 pkt
www. operon. pl
2