Fundusze strukturalne i system finansowania projektów UE  dr Małgorzata Wróblewska
06.10.2012r.
Finanse publiczne- sÄ… to procesy. PieniÄ…dz jest w ruchu. Z jednej strony siÄ™ go gromadzi z drugiej
strony wydatkuje się je na jakiś cel. To zjawisko związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków
finansowych przez podmioty sektora finansów publicznych.
Podmiotami sektora finansów publicznych może być np. gmina, muzeum, itp.
FINANSE
Publiczne Niepubliczne
Finanse prywatne sensu stricto
(np. osób fizycznych)
Finanse grupowe (np. partii politycznych,
Stowarzyszeń, fundacji, kościołów)
Finanse zrównane z finansami
prywatnymi ( np. z przedsiębiorstw,
spółek prawa handlowego, banków )
FINANSE PUBLICZNE FINANSE NIEPUBLICZNE
- przynajmniej jeden z podmiotów - podmioty uczestniczące w stosunkach
uczestniczÄ…cych w stosunkach finansowych jest finansowych sÄ… tzw. podmioty prawa
tzw. podmiotem prawa publicznego prywatnego ( stosunki cywilno-prawne)
(wyposażonym w atrybuty władzy  państwo,
województwo, powiat, gmina) , podmiot
nadrzędny
- możliwość władczego wiążącego kształtowania - równorzędny charakter stosunków prawnych
sytuacji prawnej jednego pomiotu
(podporządkowanego) przez inny (nadrzędny) w
celu zapewnienia dochodów władzy publicznej
- zwiÄ…zane z realizacjÄ… interesu publicznego Zasadniczo zwiÄ…zane z realizacjÄ… interesu
prywatnego , indywidualnego (wyjÄ…tek- np.
finansowanie prywatnej fundacji lub niektórych
stowarzyszeń)
- koncentracja zasobów publicznych - rozdrobnienie zasobów prywatnych, operacje
nie mają decydującego wpływu na kształtowanie
się równowagi finansowej państwa
- mogą mieć charakter scentralizowany (finanse - zawsze charakter zdecentralizowany
państwa), jak i zdecentralizowany (finanse
województw, powiatów i gmin)
- wysoki stopień reglamentacji prawnej ( dot. - funkcjonują głównie w ramach uregulowań
z
ródeł dochodów, sposobów wydatkowania prawa prywatnego, niektóre ich aspekty w ogóle
środków pieniężnych oraz organizacji zasobów nie podlegają reglamentacji prawnej ( np.
pieniężnych). W postaci norm prawnych sposób przeprowadzania rozliczeń pieniężnych
kształtujących instytucje finansowo prawne jak i pomiędzy nieprzedsiębiorstwami).
norm prawnych wynikających z planów
finansowych.
Funkcje finansów publicznych :
Są to zadania jakie stawia się przed organami w kształtowaniu stosunków społecznych,
·ð Funkcja fiskalna ( alimentacyjna)  dostarczenie podmiotom publicznym ( paÅ„stwo, jednostki
samorządu terytorialnego) środków finansowych na realizację ich zadań. Gromadzenie
pieniędzy,
·ð Funkcja redystrybucyjna ( rozdzielcza, alokacyjna)  blisko zwiÄ…zana z funkcja fiskalnÄ….
Åšwiadome i celowe wykorzystywanie systemu finansowego do gromadzenia i rozdzielania
środków finansowych w państwie,
·ð Funkcja stymulacyjna ( bodz
cowa, interwencyjna)  oddziaływanie na stosunki społeczne, w
szczególności gospodarcze. Zachęcanie lub zniechęcanie do określonych rodzajów
aktywności,
·ð Funkcja ewidencyjno-kontrolna (informacyjna)  wyciÄ…ganie pewnych wniosków o stanie
gospodarki państwa dzięki rejestracji i analizie zjawisk finansowych, kontrola przebiegu
procesów gospodarczych za pomocą analizy kształtowanie się przepływów finansowych
y
ródła prawa finansowego:
Konstytucja
ratyfikowane umowy
międzynarodowe
Ustawy
RozporzÄ…dzenia
Akty prawa
miejscowego
Wszystkie regulacje dotyczące funduszy UE zostały sformułowane w formie dyrektyw.
Prawo UE jest prawem międzynarodowym.
Akty prawne stanowiące podstawę systemu przepływów finansowych.
Strategia Lizbońska  plan rozwoju przyjęty dla UE przez Radę Europejską. Celem planu przyjętego na
10 lat ( od 2000r.) było uczynienie Europy najbardziej dynamicznym i konkurencyjnym regionem
gospodarczym na świecie.
·ð Ustawa z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych
·ð Ustawa z dnia 06.12.2006r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Akty wykonawcze stanowiące podstawę przepływów finansowych z punktu wdrażania pomocy
unijnej:
RozporzÄ…dzenia wydane na podstawie ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych:
·ð RozporzÄ…dzenie Ministra Finansów z dnia 23.06.2010r. w sprawie rejestru podmiotów
wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów
finansowych z udziałem środków europejskich,
·ð RozporzÄ…dzenie Ministra Finansów z dnia 18.12.2009r. w sprawie warunków i trybu
udzielania i rozliczania zaliczek oraz zakresu i terminów składnia wniosków o płatność w
ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich,
·ð RozporzÄ…dzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych warunków, sposobu, trybu,
kryteriów i terminów dokonywania oceny zgodności planowanych inwestycji ze strategiami
rozwoju z 03.08.2010r.
Wytyczne horyzontalne wydane na podstawie ustawy z 06.12.2006 r. o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju:
ustawa o finansach publicznych określa:
1) Zakres i zasady działania oraz organizacje jednostek budżetowych i samorządowych zakładów
budżetowych,
2) Zakres i zasady działania agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej i
państwowych funduszy celowych,
3) Zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki
finansowej,
4) Zasady i tryb kontroli procesów z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych
oraz gospodarowaniem mieniem,
5) Zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnościowe i
sanacyjne
Definicja ustawowa
Konstytucja RP  art. 216   środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w
sposób określony w ustawie .
Ustawa o finansach publicznych z 27.08.2009r.  art. 3
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich
rozdysponowywaniem w szczególności:
1) Gromadzenie dochodów i przychodów publicznych,
2) Wydatkowanie środków publicznych,
3) Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa,
4) Zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne,
5) Zarządzanie środkami publicznymi,
6) Zarządzanie długiem publicznym,
7) Rozliczenia z budżetu państwa
Ustawa określa:
1) Zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu Finansowego,
2) Zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania wieloletniej prognozy finansowej jednostki
samorzÄ…du terytorialnego,
3) Zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym,
4) Zakres i szczegółowość oraz zasady i tryb planowania, uchwalania i wykonywania budżetu
państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
5) Szczególne zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości obowiązujące w sektorze
finansów publicznych,
6) Zasady gospodarowania środkami publicznym
Ustawa o finansach publicznych zawiera szereg nowych rozwiązań systemowych w zakresie finansów
publicznych w tym dot. przepływów finansowych w ramach programów operacyjnych realizowanych
udziałem środków finansowych.
Główne zmiany wynikające z ustawy o finansach publicznych. Charakter prawny:
·ð Wprowadzenie definicji  Å›rodków europejskich  art. 1,2 i 4 ufp i art. 5 ust. 3 ufp,
·ð Budżet Å›rodków europejskich  art. 117 ufp,
Forma prawna wydatków:
·ð PÅ‚atnoÅ›ci ( część odpowiadajÄ…ca wkÅ‚adowi Å›rodków europejskich)  art. 186 pkt. 2 ufp
·ð Współfinansowanie ( część odpowiadajÄ…ca wkÅ‚adowi krajowemu w formie dotacji celowej) 
art. 127 ust. 2 pkt. 5 ufp
·ð Wprowadzenie instytucji  pÅ‚atnika  art. 200 ust. 1 ufp
Wydatki niewygasajÄ…ce  art. 181 ufp:
·ð BÄ™dÄ… wystÄ™powaÅ‚y wyÅ‚Ä…cznie przy współfinansowaniu, które bÄ™dzie przekazywane w formie
dotacji celowej,
·ð Krótszy termin ich wydatkowania
Zwrot środków nieprawidłowo wydatkowanych  art. 207 ufp:
·ð Wydanie decyzji o zwrocie ww. Å›rodków bÄ™dzie poprzedzać wezwanie beneficjenta do
dobrowolnego zwrotu środków lub do wyrażenia zgody
Wykluczenie z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację projektów w ramach
programów operacyjnych:
·ð Rozszerzenie katalogu okolicznoÅ›ci powodujÄ…ce wykluczenie  art. 207 ust. 4 ufp,
·ð Rejestr podmiotów wykluczonych  art. 210 ufp
Możliwość umarzania, odraczania spłaty lub rozkładanie na raty spłaty należności z tytułu zwrotu
płatności dokonanych w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich  art. 55,
61 i 64 ufp.
Odsetki:
·ð Wprowadzono odsetki w przypadku niezÅ‚ożenia wniosku o pÅ‚atność  art. 189 ust. 3 ufp,
·ð Wprowadzono możliwość zwrotu odsetek przez pomniejszenie kolejnej pÅ‚atnoÅ›ci na rzecz
beneficjenta  art. 207 ust. 3 ufp.
20.10.2012r.
Fundusze strukturalne i systemu finansowania projektów UE :
Charakter prawny środków:
Åšrodki Publiczne
Dochody publiczne to: Środki europejskie Inne środki pochodzące Przychody jednostek
(kategoria środków ze z
ródeł zagranicznych sektora finansów
·ð Daniny publiczne,
publicznych) nie podlegajÄ…cych publicznych pochodzÄ…ce
·ð Inne dochody należne
zwrotowi z prowadzonej przez nie
budżetowi państwa,
działalności oraz
JST oraz innym
pochodzÄ…ce z innych
jednostkom sektora
z
ródeł
finansów publicznych,
·ð WpÅ‚ywy ze sprzedaży
wyrobów i usług
świadczonych przez
jednostki sektora
finansów publicznych,
·ð Dochody mienia,
·ð Inne dochody
Przychody budżetowe oraz przychody innych jednostek sektora finansów publicznych to:
·ð Åšrodki pochodzÄ…ce ze sprzedaży papierów wartoÅ›ciowych oraz innych operacji finansowych,
·ð Z prywatyzacji majÄ…tku SP oraz majÄ…tku JST,
·ð Ze spÅ‚at pożyczek udzielanych ze Å›rodków publicznych ( Wielka Brytania),
·ð Z otrzymanych pożyczek i kredytów ( Wielka Brytania),
·ð Z innych operacji finansowych
Åšrodki publiczne przeznaczone na wydatki, rozchody publiczne:
Wydatki publiczne to: Rozchody publiczne:
·ð Dotacje i subwencje, ·ð SpÅ‚aty otrzymanych pożyczek i kredytów
(Wielka Brytania),
·ð Åšwiadczenia na rzecz osób fizycznych,
·ð Wydatki bieżące jednostek budżetowych, ·ð Wykup papierów wartoÅ›ciowych,
·ð Udzielanie pożyczki ( np. Wielka Brytania)
·ð Wydatki majÄ…tkowe,
·ð PÅ‚atnoÅ›ci wynikajÄ…ce z odrÄ™bnych ustaw,
·ð Wydatki na obsÅ‚ugÄ™ dÅ‚ugu SP,
których z
ródłem finansowania są przychody z
·ð WpÅ‚aty Å›rodków wÅ‚asnych UE
prywatyzacji majÄ…tku SP oraz majÄ…tku JST
·ð Inne operacje finansowe zwiÄ…zane z
zarządzaniem długiem publicznym i płynnością,
·ð PÅ‚atnoÅ›ci zwiÄ…zane z udziaÅ‚em SP w
międzynarodowych instytucjach finansowych
np. EBI, MBOiR
art. 2 pkt. 5 ustawy o finansach publicznych  środki europejskie , to środki o których mowa w art. 5
ust. 3 pkt. 1, 2 i 4 ufp
Åšrodki europejskie- art. 5 ust. 3 pkt. 1, 2 i 4 ufp
Środki pochodzące z funduszy Niepodlegające zwrotowi Środki na realizację wspólnej
strukturalnych, fundusze środki z pomocy udzielanej polityki rolnej
spójności i europejskiego przez państwa członkowskie
funduszu rybackiego EFTA
Sektor finansów publicznych- art. 9 ufp
Formy organizacyjno prawne:
·ð Jednostka budżetowa:
Np. szkoła, sąd , policja, T.K.
Takie jednostki sektora finansów publicznych które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z
budżetu, a pobrane dochody zasadniczo odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu
państwa lub budżetu JST. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu.
Osobowość prawna Brak. W obrocie prawnym ( postępowanie
cywilne, postępowanie administracyjne( działają
jako jednostki organizacyjne SP lub JST.
Powiązanie z budżetem Budżetowanie brutto
Podstawa gospodarki finansowej Plan dochodów i wydatków
·ð SamorzÄ…dowe zakÅ‚ady budżetowe:
Jednostka sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują zadania, pokrywają koszty swojej
działalności z przychodów własnych ( mogą otrzymywać dotacje przedmiotowe, celowe na zadania
bieżące, celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, dotację
podmiotową, dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe). Inwestycje tych jednostek są
finansowe lub dofinansowane z budżetu.
Zakres działalności samorządowych zakładów budżetowych został ograniczony do spraw zakresu:
1. Gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami mieszkaniowymi,
2. Dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3. Gospodarki wodne, kanalizacyjnej, urządzeń sanitarnych, wysypisk, unieszkodliwiania
odpadów komunalnych , zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz
4. Lokalnego transportu zbiorczego
5. Targowisk i hal targowych
6. Zieleni gminnej i zadrzewień
7. Kultury fizycznej i sportu
8. Utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt
9. cmentarzy
Osobowość prawna Brak. W obrocie prawnym ( post. cywilne, post.
admin.) działają jednostki organizacyjne SP lub
JST.
Powiązania z budżetem Budżetowanie netto
Podstawa gospodarki finansowej Roczny plan finansowy obejmuje przychody i
wydatki , koszty działalności oraz rozliczenia z
budżetem.
·ð Agencja wykonawcza ( executive agency):
Nowa forma organizacyjno-prawna dla wykonywania kluczowych zadań państwa. Powoływana na
podstawie ustawy w celu realizacji zadań państwa. Zasady działania określa ustawa oraz statut.
Osobowość prawna Państwowa osoba prawna
Powiązania z budżetem Budżetowanie netto
Podstawa gospodarki finansowej Roczny plan finansowy
Np. agencja wykonawcze: Agencja nieruchomości rolnych, wojskowa agencja mieszkaniowa, agencja
rynku rolnego, agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa, polska agencja rozwoju
przedsiębiorczości
·ð Instytucja gospodarki budżetowej ( paÅ„stwowa):
To jednostka sektora finansów publicznych, tworzona w celu realizacji zadań publicznych która:
Odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania, pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z
uzyskiwanych przychodów. Jest tworzona przez ministra lub Szefa kancelarii prezesa RM , za zgodą
RM organ lub kierownika: Kancelarii Sejmu, Kancelarii senatu , kancelarii prezydenta RP, TK, NIK, SN,
NSA ( art. 139 ust. 2)
Może otrzymywać dotacje z budżetu państwa działa w oparciu o statut. Wartość majątku instytucji
gospodarki budżetowej odzwierciedla fundusz instytucji gospodarki budżetowej.
Osobowość prawna Tak
Podstawa gospodarki finansowej Roczny plan finansowy
Np. Centralny ośrodek dokumentacji geodezyjnej
Państwowy fundusz celowy:
Fundusz powoływany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych a koszty są
ponoszone na realizację wyodrębnionych zadań państwowych.
Państwowy fundusz celowy stanowi wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje minister
wskazany w ustawie tworzÄ…cej fundusz albo inny organ wskazany w tej ustawie.
Osobowość prawna Brak
Podstawa gospodarki finansowej Roczny plan finansowy
Budżet państwa:
Budżet jest jednocześnie:
·ð aktem decyzji politycznej,
·ð zasobem Å›rodków pieniężnych,
·ð planem,
·ð formÄ… organizacji publicznej gospodarki finansowej,
·ð aktem prawnym
Ustawa budżetowa jest podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku kalendarzowym.
Ustawa budżetowa składa się z :
- budżetu państwa,
- załączników,
- postanowień, których obowiązek zamieszczania w ustawie budżetowej wynika z ustawy o finansach
publicznych lub z odrębnych ustaw
Ustawa budżetowa jest uchwała na okres roku budżetowego. Rokiem budżetowym jest rok
kalendarzowy. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.
Art. 109 ustawy finansach publicznych  ustawa budżetowa
Budżet państwa określa:
1) łączną kwotę prognozowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa ,
2) łączna kwotę planowanych wydatków budżetu państwa,
3) kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze z
ródłami jego pokrycia,
4) łączną kwotę prognozowanych dochodów budżetu środków europejskich,
5) łączną kwotę planowanych wydatków budżetu środków europejskich,
6) wynik (saldo) budżetu środków europejskich
7) łączną kwotę planowanych przychodów budżetu państwa,
8) łączną kwotę planowanych rozchodów,
9) planowane saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa
10) limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierami
wartościowymi
Wydatki budżetu państwa są przeznaczane w szczególności na:
1) funkcjonowanie organów władzy publicznej , w tym organów administracji rządowej,
organów kontroli i ochrony prawa oraz sądów i trybunałów,
2) zadania wykonywane przez administracjÄ™ rzÄ…dowÄ…
3) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
4) dotacje dla jednostek samorzÄ…du terytorialnego,
5) wpłaty do budżetu UE zwane środkami własnymi UE
6) subwencje dla partii politycznych
7) dotacje na zadania określone w odrębnej ustawie
8) obsługę długu publicznego
9) wkład krajowy na realizacje programów finansowych z udziałem środków europejskich lub
środków o których mowa a w art. 5 ust. 3, 5 i 6 ufp
Z budżetu państwa są finansowane zadania określone w odrębnych ustawach i umowach
międzynarodowych.
10.11.2012:
Zasady budżetowe  postulaty nauki i pod adresem ustawodawstwa i praktyki, dot. Prawidłowej
organizacji i funkcjonowania gospodarki budżetowej, w celu optymalnej realizacji jej zadań.
Zasady budżetowe:
Zasada Treść Prawo i praktyka
Powszechności ( Postulat, aby budżet Ograniczenia z uwagi na
zupełności, budżetowania obejmował wszystkie dochody i wymogi operatywności i
brutto) wydatki państwa; wszystkie efektywności działania formy
jednostki sektora finansów budżetowania netto w
publicznych wchodziły do publicznej gospodarce
budżetu państwa całością budżetowej np. samorządowe
swoich dochodów i wydatków zakłady budżetowe, fundusze
(w pełnych kwotach)określa celowe
zakres budżetu w ujęciu
podmiotowym
Jedności formalnej Postulat, aby jeden budżet Odstępstwo poprzez ustalanie
ujmowany był w jeden kilku różnych budżetów ( np.
całkowity akt prawny budżety JST)
Jedności materialnej Postulat zorganizowania Alternatywa  przeznaczenie
(niefunduszowania) budżetu na zasadzie jednej puli konkretnych dochodów na
środków, której całość konkretne wydatki,
dochodów przeznaczona jest na funduszowanie: środki
całość wydatków ; unikanie pochodzące z określonych
Å‚Ä…czenia - logicznego i z
ródeł przeznaczone na
finansowego-dochodów określone cele (fundusze
budżetowych z konkretnych celowe, wydatki finansowane z
z
ródeł z określonymi kredytów udzielanych przez
kierunkami wydatkowania międzynarodowe instytucje
finansowe o ile umowa tak
stanowi; wydatki finansowania
ze środków europejskich .
Zasada ogólna finansów
publicznych.
Szczegółowości (specjalizacji) Postulat, aby budżet był Narzędzie- kwalifikacja
uchwalany ze szczególnym budżetowa: określone prawnie
podziałem dochodów i zasady podziału dochodów i
wydatków; takie wydatków budżetowych,
usystematyzowanie dochodów system jednostek
i wydatków, aby właściwiej kwalifikacyjnych, mając formę
wyrażały działania rządu, podziałek budżetowych
pozwalajÄ…c na ocenÄ™ tej wyjÄ…tek- prowizorium
działalności przez parlament budżetowe (budżet
tymczasowy z ogólnie
ustalonymi kwotami dochodów
i wydatków)
Jednoroczności Postulat roczności planowania Wada-ogranicza pełen i
budżetowego elastyczne wykorzystanie
budżetu i realizacji
ekonomicznych funkcji
budżetu, swobodę
prowadzenia sprawnej polityki
gospodarczej i społecznej.
Wieloletni plan finansowy
(WPF) uchwalany i
przedstawiany przez RM
Sejmowi. Sejm przyjmuje WPF
w formie uchwały na 4 lata.
Równowagi Postulat takiego ukształtowania W klasycznej wersji w zaniku;
wydatków, aby nie przekraczały zastępowana teorią
wysokości dochodów tzn. aby systematycznego deficytu
nie wystąpił deficyt budżetowy
Jawności Postulat, aby budżet był Wyraża się w wielu aspektach
ujawniany obywatelom w fazie (otwartości obrad nad
planowania, uchwalania i projektem budżetu,
wykonywania oraz poddanie publikowaniu ustawy
ograniczonej kontroli operacji budżetowej itp.) zasada ogólna
finansowych objętych finansów publicznych
tajemnicą państwową.
Gospodarka środkami
publicznymi jest jawna
Przejrzystości (jasności) Postulat uporządkowania Narzędzia-jednolite kryteria
dochodów i wydatków klasyfikacji, jasne i jednolite
budżetowych w odpowiednim zasady rachunkowości i
systemie podziałek sprawozdawczości budżetu
oraz czytelne i logiczne zasady
konstrukcji budżetu. Zasada
ogólna finansów publicznych.
Art. 117 ust 2 ustawy z dnia 27.08.09r. o finansach publicznych
BUDŻET ŚRODKÓW EUROPEJSKICH
Roczny plan dochodów i podlegających refundacji wydatków przeznaczonych na realizację
programów finansowanych z udziałem środków europejskich z wyłączeniem środków przeznaczonych
na realizację projektów pomocy technicznej  art. 117 ufp
BUDŻET ŚRODKÓW EUROPEJSKICH
Dochody z tytułu realizacji programów wydatki na realizację programów finans.
finansowych z udziałem środków europejskich z udziałem środków europejskich w
części podlegającej refundacji
Budżet środków europejskich ( art. 118 ufp) :
·ð Różnica miÄ™dzy dochodami a wydatkami budżetu Å›rodków europejskich stanowi nadwyżkÄ™ albo
deficyt budżetu środków europejskich
·ð Deficyt albo nadwyżka budżetu Å›rodków europejskich nie sÄ… wliczane do odpowiednio, deficytu,,
albo nadwyżki budżetu państwa
·ð Deficyt budżetu Å›rodków europejskich jest finansowany w ramach potrzeb pożyczkowych
budżetu państwa ( art. 76 i 118 ust 3 ufp
·ð Nadwyżka budżetu Å›rodków europejskich jest z
ródłem spłaty zobowiązań budżetu państwa z
zaciągniętych na pokrycie deficytu budżetu środków europejskich
Budżet ogólny UE:
Geneza regionalnej polityki UE:
Europejska Wspólnota Węgla i Stali
Europejska Wspólnota Gospodarcza
Euroatom
1981 do wspólnoty dołącza Grecja i zaczyna się coś psuć we wspólnocie. ( do EWG)
1986 dołącza Hiszpania i Portugalia
1995 dołącza Szwecja, Finlandia i Austria
2004 dołącza Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, A
otwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry
2007 dołącza Rumunia i Bułgaria.
2012 dołącza Chorwacja
Czym jest budżet UE?
UE posiada własne środki finansowe , umożliwiające prowadzenie wspólnej polityki w dziedzinach
przewidzianych prawem traktatowym oraz inne działania integracyjne. Najważniejszy element
systemu finansowego UE stanowi budżet ogólny, zatwierdzany przez Radę oraz Parlament Europejski,
a zarzÄ…dzany przez RadÄ™ EuropejskÄ….
Budżet Ogólny powstał w 1967r. w wyniku długotrwałych procesów integracyjnych budżetów 3
wspólnot: EWWiS, EWG i EWEA.
EWWIS
Budżet administracyjny budżet operacyjny
EWG
Budżet
Euroatom
budżet operacyjny budżet badań i inwestycji
Największą reformę budżetu w ostatnich latach przeprowadzono w 1988r, w ramach tzw. Pakietu
Delors a. Wprowadzono wtedy limity środków własnych, wieloletnie plany finansowe (perspektywy
finansowe) z limitami wydatków w poszczególnych kategoriach i kolejny instrument stanowiący
z
ródło dochodu czyli wpłaty narodowe oparte o procent dochodu narodowego brutto.
Przełom we wspólnotowej polityce regionalnej przyniosła przygotowana w 1988r. reforma funduszy
strukturalnych(EFRR, EFS, EFUGR-U). Była ona następstwem postanowień Jednolitego Aktu
Europejskiego, który wszedł w życie 01.07.1987r.
Reformie funduszy towarzyszyła połączona z reformą budżetową decyzja o zwiększeniu ich wysokości
z 7 ecu do 14,5 ecu.
W ramach pakietu Deloresa ustalono górną granicę dochodów budżetowych Wspólnot na poziomie
1,2% PKB krajów członkowskich oraz wprowadzono czwarte z
ródło dochodów, wykorzystywane
jedynie w sytuacjach wyjątkowych w postaci bezpośrednich wpłat krajów członkowskich obliczanych
wg jednolitego  opodatkowania PKB.
Bezpośrednią przyczyną zwrotu w europejskiej polityce regionalnej była perspektywa powstania
jednolitego rynku i związane z nią obawy o nasilenie się nierówności międzyregionalnych w związku
ze spodziewanym wzrostem konkurencji od 01.01.1993r.
1992- podpisanie traktatu o UE
Raport Padoa-Schioppa (10.04.1987) wskazywał że liberalizacja rynków niesie ze sobą poważne
ryzyko pogłębienia nierówności regionalnych i zalecał bezwzględną potrzebę istotnego zwiększenia
funduszy strukturalnych.
Reforma budżetu 2010 r. :
1) Konieczność zmierzenia się ze skutkami kryzysu finansowego,
2) Wyzwania globalizacyjne (coraz większe znaczenie odgrywają tzw.  państwa rozwijające się )
3) 10 lat od przyjęcia Strategii Lizbońskiej.
03.03.2010r.  Strategia UE 2020 dot. wydatków UE na lata 2014-2020 , konieczność wprowadzenia
zmian w zakresie:
- Wspólnej Polityki Rolnej,
- Polityki spójności,
- Rabat brytyjski
- przyszłość dochodów finansowych
24.11.2012r.
Podstawy prawne kształtowania i realizacji budżetu ogólnego:
·ð Cel zawierania PorozumieÅ„:
·ð Sprecyzowanie uprawnieÅ„ ( zwiÄ…zanych z procedurÄ… budżetowÄ…) poszczególnych instytucji
Perspektywy sÄ… zawierane w formie rozporzÄ…dzenia Rady. Na mocy Traktatu z Lizbony sÄ… one
prawnie wiążące ( na  co najmniej 5 lat ) .
Art. 312 TFUE  wieloletnie ramy finansowe
Budżet ogólny, a perspektywa finansowa:
·ð Wielkość wydatków w budżetach rocznych musi uwzglÄ™dniać puÅ‚apy okreÅ›lone w
perspektywie finansowej ( ujęte w tzw. ramy finansowe)
·ð Priorytety polityczne UE sÄ… tu przekÅ‚adane na wielkoÅ›ci budżetowe,
·ð UjÄ™cie wieloletnie zwiÄ™ksza stabilność budżetu, gdyż beneficjenci sÄ… w stanie przewidzieć
poziom tych wydatków w kolejnych latach,
·ð DziÄ™ki ramom ustalonym w perspektywie finansowej współpraca miedzy instytucjami
zaangażowanymi każdego roku do przyjmowania budżetu układa się lepiej, niż w czasach gdy
perspektywa nie istniała
Przeznaczenie wydatków w perspektywie finansowej:
1%
konkurencyjność i spójność
6%
6%
zasoby naturalne: rolnictwo,
środowisko i rybołówstwo,
rozwój obszarów wiejskich
44%
UE na arenie międzynarodowej
Inne, w tym koszty
administracyjne
43%
obywatelstwo, wolnośc,
bezpieczeństwo i sprawiedliwośc
Trwały wzrost konkurencyjności na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia- wspieranie badań ,
szkolnictwa, innowacyjności i mobilności czyli Strategia Lizbońska.
Trwały wzrost konkurencyjności na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia
nacisk na badania naukowe i rozwój technologii
promowanie zrównoważonych sieci transportowych i energetycznych w UE
poprawa jakości edukacji i szkoleń
europejski fundusz dostosowania do globalizacji
konkurencyjność i innowacyjność
inne działania i programy
zdecentralizowanie agencji
agenda polityki społecznej ułatwiająca społeczeństwu przewidywanie zmian i zarządzanie nimi
zamykanie obiektów jądrowych
2%
2%
2%
4%
4%
5%
9%
54%
18%
Spójność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia- rozwijanie potencjału gospodarczego w
całej UE.
Spójność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia
2,50%
0,20%
cel "konwergencja" fundusze
strukturalne
17,40%
cel "konkurencyjność
regionalna i zatrudnienie"
cel "konwergencja" fundusz
spójności
18,30%
cel "europejska współpraca
61,60%
terytorialna"
pomoc techniczna
Zasoby naturalne i ich ochrona
- finansowanie Polityki rolnej ( WPR)
- finansowanie polityki rybołówstwa i ochrony środowiska
Zasoby naturalne i ich ochrona
0,50%
1,60% 0,10%
wydatki zwiÄ…zane z rynkiem i
pomoc bezpośrednia
23,50%
rozwój obszarów wiejskich
rybołówstwo
środowisko
74,30%
inne działania i programy
Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość
- wolność , bezpieczeństwo i sprawiedliwość-finansowanie polityki migracyjnej oraz bezpieczeństwa i
sprawiedliwość
Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość
solidarność i zarządzanie
9%
przepływami migracyjnymi
9%
zdecentralizowane agencje
prawa podstawowe i
11%
sprawiedliwośc
54%
bezpieczeństwo i ochrona
swobód
17%
inne działania i programy
Administracja
Zapewnia środki na funkcjonowanie aparatu administracyjnego KE, Rady, Parlamentu i innych
instytucji UE, a także na świadczenia socjalne dla unijnych urzędów
Administracja
2%
15%
komisje
46%
pozostałe instytucje
emerytury
szkoły europejskie
37%
Budżet ogólne UE- rola
Podstawowe z
ródło finansowania działalności UE, odzwierciedla prawie całokształt (ponad 95%
dochodów i wydatków dokonywanych przez UE.
Budżet ogólny UE - Definicja
- plan finansowy
Działalność UE obejmujący przewidywane dochodu i wydatki w okresie rocznym, opracowywaniu i
wykonywany przez Komisje Europejska i podlegle jej podmioty, podlegajÄ…cy okresowej autoryzacji
przez RadÄ™ i Parlament Europejski
- budżet ogólny UE jako forma organizacji publicznych zasobów pieniężnych
Budżet ogólny UE
Cechy obciążeń na rzecz budżetu:
-powszechność,
- przymusowość,
- bezzwrotność,
-nieekwiwalentność
Budżet ogólny UE- ponadpaństwowość
- wyposażony we własne z
ródła dochodów, które wcześniej były z
ródłami dochodów budżetów
państw członkowskich,
- wydatki budżetowe dokonywane na terenach wszystkich państw członkowskich
-budżet jest projektowany, uchwalany i wykonywany przez instytucje UE (niezależnie od władz
publicznych państw członkowskich)
Budżet ogólny UE- charakter prawny
- nieokreślony akt prawny
- nie upoważnia do nakładania ciężarów podatkowych na konkretnych podatników i wydatkowania
środków budżetowych na określone cele
Funkcje budżetu ogólnego:
·ð funkcja fiskalna,
·ð funkcja redystrybucyjna,
·ð funkcja stymulacyjna,
·ð funkcja informacyjna
Budżet ogólny UE - zasady:
- jedności (jednolitości)  wszystkie dochody i wydatki powinny być ujęte w jednym dokumencie
(Wyjątkiem są operacje po za budżetowe  5% np. Europejskiego Banku Inwestycyjnego)
-uniwersalności  budżet powinien być zorganizowany w ramach jednej puli środków, których całość
dochodów powinna być przeznaczona na całość wydatków,
- roczności  budżet ogólny uchwalany na okres roku,
- równowagi  postulat dostosowania wielkość wydatków budżetowych do osiąganych dochodów
- jednostki rozliczeniowej  budżet powinien być sporządzony i wykonywany we wspólnym pieniądzu,
czyli euro
-szczegółowości (specyfikacji)  ustalone zasady grupowania dochodów i wydatków
- należytego zarządzania finansami  środki budżetowe winny być wykorzystywane zgodnie z
regułami gospodarności, efektywności i skuteczności
- przejrzystości  nakaz publikacji budżetu w Dzienniku Urzędowym
Budżet ogólny UE  dochody
Budżet ogólny jest finansowany całkowicie z zasobów własnych
1) Bezpośrednie wpłaty państw członkowskich
2) Wpłaty oparte na przychodach z tytułu podatku VAT
3) Cła rolne i cukrowe oraz cła pobierane na podstawie Wspólnej Taryfy Celnej
4) Wpływy z innych z
ródeł ( podatki od wynagrodzeń, kary pieniężne, darowizny, dochody ze
sprzedaży lub najmu itd.)
Dochody budżetu UE
-Bezpośrednie wpłaty państw członkowskich
Obliczane na podstawie różnicy pomiędzy wydatkami z unijnego budżetu a zaplanowanymi
dochodami z pozostałych z
ródeł mają charakter uzupełniający, a jednocześnie równoważący budżet
przekazywane SA w sposób automatyczny. Uzależnienie od PKB państw członkowskich.
-Wpłaty oparte na przychodach z tytułu podatku VAT
Reguły tego podatku na rzecz budżetu ogólnego odmienne od reguł ustalania VAT-u na rzecz
budżetów narodowych.
-cła rolne- nakładane są na produkty rolne importowane z państw poza UE.
Cel: wyrównywanie różnic pomiędzy niższą ceną towarów importowanych , a ceną występującą na
terytorium UE.
Opłaty cukrowe  są przeznaczane na dofinansowanie systemu organizacji rynku cukrowego.
Cła pobierane w ramach Wspólnej Polityki Celnej  ich znaczenie ulega stopniowemu zmniejszeniu.
y
ródła finansowania budżetu:
-16% opłaty rolne i cukrowe oraz cła
-16% zasoby oparte na podatku VAT
-największy : składki od państw członkowskich
-inne ( podatki dochodowe od pracowników UE, odsetki np. od pożyczek
OLAF : zajmuje się wykrywaniem nieprawidłowości , oszustw na rzecz budżetu UE, ściśle
współpracuje z państwami członkowskimi- w każdym kraju jest biuro ( w Polsce  w Warszawie).
Przeprowadza dochodzenia. Dochodzenia wewnętrzne służą wykrywaniu nieprawidłowości w
poszczególnych biurach, w których zasiadają urzędnicy np. nieprawidłowe wydatkowanie środkami.
Dochodzenia zewnętrze to te w stosunku do których państw UE przyznała środki finansowe, również
spoza UE .
08.12.2012r.
Podstawy programowe i zakres działań funduszy europejskich
Strategia Lizbońska na lata 2010-2020 (EU 2020)
Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu wyłączeniu społecznemu:
Priorytety:
1. wzrost inteligentny ( smart growth)
2. Wzrost zrównoważony ( sustainable growth)
3. Wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu ( inclusive growth)
Fundusze Europejskie
Fundusze UE
Fundusze strukturalne Fundusz Spójności Europejski Fundusz Rolny Rozwoju obszarów rolnych
Europejski Fundusz Rybacki
Europejski Instrument SÄ…siedztwa i Partnerstwa
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Społeczny
Mechanizm finansowy EOG
Norweski mechanizm finansowy
Szwajcarski mechanizm finansowy
Podstawy prawne regulujÄ…ce funkcjonowanie funduszy UE:
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca, ustanawiające przepisy ogólne dotyczące
EFRR, EFS, oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/99.
Polityka regionalna
Polityka spójności ważne pojęcia
Polityka strukturalna
Zapisy Traktatu:
 działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej i społecznej [przez] zmniejszenie
dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów
Nie można się godzić z obecnymi dysproporcjami:
Pogrzebałoby to dwa projekty polityczne, które stanowią podstawę wzrostu Europy: jednolity rynek
oraz UniÄ™ GospodarczÄ… i WalutowÄ… (UGW)
Polityka spójności ( art. 174 TFUE)
W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii rozwija ona i prowadzi działania służące
wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej.
W szczególności Unia zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów
oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych.
Wśród regionów, o których mowa szczególną uwagę poświęca się obszarom wiejskim, obszarom
podlegającym przemianom przemysłowym i regionom, które cierpią na skutek poważnych i trwałych
niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, takim jak najbardziej na północ
wysunięte regiony o niskiej gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, trans graniczne i górskie.
Polityka strukturalna :
Polityka strukturalna jest to tradycyjne pojęcie dotyczące interwencji UE.
Zmierza do łagodzenia dysproporcji zagrażających harmonijnemu rozwojowi danemu obszarowi
gospodarki lub regionów przeżywających problemy na skutek zaniku pewnych sektorów gospodarki
(kopalnie węgla).
Polityka regionalna:
Polega na realizacji trzech najważniejszych celów:
1. Konwergencji, czyli spójności  wspiera rozwój infrastruktury oraz potencjału gospodarczego
i ludzkiego najbiedniejszych regionów ( FS, EFRR, EFS)
2. Konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia  UE wspiera innowacje i badania naukowe,
zrównoważony rozwój i ochrona środowiska oraz szkolenia zawodowe w mniej rozwiniętych
regionach (EFRR, EFS)
3. Europejskiej współpracy terytorialnej  czyli wspieranie, promocja i realizacja wspólnych
projektów o charakterze międzynarodowym na terytorium całej UE ( EFRR)
Konwergencja czyli spójność wspieranie wzrostu gospodarczego oraz tworzenie nowych miejsc pracy
w najbiedniejszych regionach i państwach poprzez eliminacje równic w poziomie rozwoju.
Åšrodki realizacji:
·ð Poprawa warunków wzrostu i zatrudnienia,
·ð ZwiÄ™kszenie liczby i poprawa jakoÅ›ci inwestycji w kapitaÅ‚ rzeczowy i ludzki,
·ð Rozwój innowacyjnoÅ›ci i spoÅ‚eczeÅ„stwa opartego na wÅ‚adzy,
·ð ZwiÄ™kszenie wydajnoÅ›ci administracji oraz dbaÅ‚ość o stan Å›rodowiska naturalnego
Cel konwergencji jest celem priorytetowym i na jego realizacje przeznacza się najwięcej środków
finansowych ( EFRR, EFS, FS)
Zasady przyznawania pomocy:
1.Pomoc kierowana jest do regionów, w którym poziom PKB na mieszkańca jest niższy niż 75%
przeciętnego wskaz
nika UE.
2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie wspiera regiony, które nie kwalifikują się do uzyskania
pomocy w ramach celu Konwergencja.
Beneficjentem pomocy mogą być wszystkie regiony UE, a nie regiony o określonym wskaz
niku PKB.
3.Europejska współpraca terytorialna W ramach tego celu wyznaczono trzy kierunki działań:
·ð Umocnienie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne
odnoszące się do rozwiązywania problemów w sąsiadujących państwach , dotyczące np.
rozwoju miast, wsi i obszarów przybrzeżnych , współpracy MŚP
Programy współpracy transgranicznej:
üð Polska-Saksonia
üð Polska  Republika Czeska
üð Polska- Litwa
üð PoÅ‚udniowy BaÅ‚tyk
üð Polska (Województwo Lubuskie )  Brandenburgia
üð Polska  SÅ‚owacja
üð Polska (Województwo zachodniopomorskie) - Meklemburgia Pomorze
Przednie/Brandenburgia
·ð Umocnienie współpracy transnarodowej poprzez zintegrowany rozwój oparty na ponad
narodowych priorytetach UE, takich jak: badania, społeczeństwo informacyjne, ochrona
środowiska, zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi
Programy Współpracy Transnarodowej ( 2007-2013):
üð region Morza BaÅ‚tyckiego  oprócz Polski w tym programie uczestniczÄ… : Dania, Estonia,
Finlandia, Litwa, A
otwa, Niemcy (wybrane regiony), Szwecja oraz 3 państwa spoza UE :
Białoruś (wybrane regiony), Norwegia I Rosja ( wybrane regiony)
üð -Europa Åšrodkowa  oprócz Polski w tym programie uczestniczÄ… : Austria, Czechy, Niemcy
(wybrane regiony), Słowacja, Słowenia, Węgry, Włochy ( wybrane regiony), Ukraina
(wybrane regiony).
·ð Umocnienie współpracy miÄ™dzyregionalnej i wymiany doÅ›wiadczeÅ„ na wÅ‚aÅ›ciwym szczeblu
terytorialnym
Cele, fundusze strukturalne i instrumenty ( 2007-2013):
CELE FUNDUSZE STRUKTURALNE I INSTRUMENTY
Konwergencja EFRR, EFS, Fundusz spójność
Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie EFRR, EFS
Europejska współpraca terytorialna EFRR
Zasady zwiÄ…zane z funduszami UE
Zasady ogólne związane z zasady finansowe związane z
funduszami UE funduszami UE
Zasady ogólne związane z funduszami UE:
·ð zasada subsydiarnoÅ›ci (pomocniczoÅ›ci) art. 5 TFUE (ex. art. 5 TWE)
Realizacja programów operacyjnych, należy do obowiązków państw członkowskich na właściwym
szczeblu terytorialnym m zgodnie z systemem instytucjonalnym, właściwym dla każdego państwa
członkowskiego. Obowiązki te są wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Rady UE nr 1083/2006
(art.12)
·ð zasada koncentracji
Środki pochodzące z funduszy zostały przeznaczone na ściśle określone cele, wzajemnie ze sobą
powiÄ…zane.
Podział terytorialny NUTS ( Nomenclature of Units for territorial Statistics) :
Obszary których wytypowanie i nazwanie ułatwia wybór regionów, który potrzebują wsparcia
Na przykładzie Polski to:
NUTS 1  makroregiony  grupujące województwa (6)
NUTS 2  województwa ( 16) , ( regiony)
NUTS 3  podregiony  zgrupowanie kilku powiatów (45)
NUTS 4  powiaty i miasta na prawach powiatu ( 379)
NUTS 5  gminy ( 2489)
Poziom Dolna granica Górna granica
NUTS 1 3 mln 7 mln
NUTS 2 800 tys. 3 mln
NUTS 3 150 tys. 800 tys.
·ð Zasada programowania
Wydatkowanie środków finansowych z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności oraz innych
instrumentów finansowych powinno odbywać się na podstawie wieloletnich planów, które będą
realizowały jasno określone cele na poziomie krajowym i regionalnym.
·ð Zasada zrównoważonego rozwoju
Zrównoważony rozwój  zespół wzajemnie powiązanych ze sobą działań z zakresu ochron
środowiska, rozwoju gospodarczego i społecznego.
Zasady finansowe zwiÄ…zane z funduszami UE:
·ð Zasada współfinansowania ( dodatkowoÅ›ci)
Środki finansowe pochodzące z funduszy strukturalnych UE nie zastępują krajowych środków
publicznych lecz powiększają je.
Dotacje:
2004-2006 2007-2013
Dotacja 100% Åšrodki unijne (75%) Åšrodki unijne (85%)
Wkład krajowy (25%) Wkład krajowy (15%)
Zasada oceny:
Komisja przeprowadza trzykrotną weryfikację zasady dodatkowości:
1. Ocena ex ante  na podstawie informacji przekazywanych przez państwo członkowskie przed
rozpoczęciem realizacji NSS i PO
2. Ocena w połowie okresu programowania- ,może doprowadzić do modyfikacji poziomy
dofinansowania
3. Ocena ex post  ocena przeprowadzana po zakończeniu realizacji NSS.
·ð Zasada rozliczania Å›rodków finansowych UE zgodnie z reguÅ‚Ä… n+2 częściowo zastÄ…pionÄ… w
obecnym okresie programowania regułą n+3.
Reguła n+2  zobowiązania finansowe UE na rzecz kraju beneficjenta na dany rok powinny zostać
zrealizowane w danym roku i w dwu kolejnych latach ( 2004-2006)
Reguła n+3  zobowiązania finansowe UE na rzecz kraju beneficjenta na dany rok powinny zostać
zrealizowane w danym roku i w trzech kolejnych latach (2007-2009)
·ð Zasada monofunduszowania
Zasada jeden program- jeden fundusz zgodnie z którą każdy program operacyjny może być
współfinansowany tylko z jednego funduszu strukturalnego.
Zasada cross-financing  możliwość dofinansowania w ramach projektu z udziałem środków z
EFRR komplementarnych działań wchodzących w zakres EFS
Oraz
Dofinansowania w ramach projektu z udziałem środków z EFS komplementarnych działań
wchodzÄ…cych w zakres EFRR.
Dokumenty programowe:
Programy operacyjne
Krajowe programy operacyjne
Regionalne programy
 PO
operacyjne  RPO
1.PO Infrastruktura i
16 RPO - EFRR
środowisko  EFRR i ES.
2. PO Innowacyjna Gospodarka
 EFRR.
3. PO Kapitał Ludzki  EFS
4. PO Rozwój Polski Wschodniej
 EFRR
5. PO Pomoc techniczna
6. PO Europejska Współpraca
Terytorialna - EFRR