Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
22 maja 2012, 13:35 Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 19696 razy
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch
Na zakończenie naszego cyklu artykułów
poradnikowych poświęconych realizacji filmów
cyfrówkami DSLR i SLT przygotowaliśmy
niewielkÄ… niespodziankÄ™. Tematem dziesiÄ…tego
odcinka cyklu "Filmowanie aparatem" jest
realizowanie produkcji wideo metodÄ… poklatkowÄ….
Powiemy w jaki sposób należy tworzyć animacje
oraz filmy z gatunku timelapse. Przekonacie siÄ™,
że efektem są filmy nie tylko szalenie efektowne,
ale też możliwe do wykonania przez każdego -
zarówno profesjonalistę, jak i amatora.
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Filmowanie aparatem: Co musisz widzieć?
Filmowanie aparatem: Sprzęt skrojony na miarę
Filmowanie aparatem: Gdy ręka zadrży
Filmowanie aparatem: Koniec kina niemego
Filmowanie aparatem: Praca kamerÄ… - vademecum
Filmowanie aparatem: Język filmu
Filmowanie aparatem: Oświetlenie i jego rola w obrazie filmowym
Filmowanie aparatem: Twórcze operowanie światłem  barwa światła i jej rola w filmie
Filmowanie aparatem: Sztuka nożyczek i kleju  montaż i postprodukcja
Niektórzy mogą myśleć, że sztuka animacji poklatkowej umarła wraz z rozwojem technik
komputerowych i grafiki 3D. Nic bardziej mylnego, o czym przekonujÄ… nas m.in. Tim Burton (GnijÄ…ca
panna młoda, Beetlejuice) czy Steve Box i Nick Park (twórcy serii filmów o perypetiach Wallace a i
Gromita) oraz wielu innych reżyserów. Dysponując aparatem cyfrowym DSLR lub SLT, odpowiednim
wyposażeniem dodatkowym i dobrym pomysłem można z powodzeniem tworzyć własne filmy powstałe
nie w wyniku rejestracji ujęć wideo lecz setek, a nawet tysięcy zdjęć, które zostaną póz
niej przez nas
zmontowane.
1 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Wbrew pozorom animacja poklatkowa nie jest zapomnianą sztuką. Wręcz przeciwnie  przeżywa ona swój renesans, m.in. za
sprawą rozwoju technik cyfrowych, które - jak wieszczono - miały doprowadzić do jej zaniku. Bardzo ciekawe efekty daje
łączenie klasycznych animacji poklatkowych z tłem rzeczywistym lub generowanym komputerowo, co przeprowadzane jest za
pomocą znanej w przemyśle filmowym technologii cyfrowego kluczowania obrazu, dzięki umieszczaniu figurek na zielonym tle,
które w postprodukcji zastępowane jest innym. (Fot. JF10)
Korpus i optyka
Aparat, z którego korzystać będziemy przy rejestracji materiału do animacji poklatkowej nie jest zbyt
wymagający. Tak naprawdę podstawowe parametry, jakich oczekuje się od tego rodzaju sprzętu spełnia
dziś praktycznie każda, najprostsza nawet lustrzanka oraz wiele innych, prostszych typów cyfrówek.
Należą do nich: manualne tryby kontroli ekspozycji i ostrości, obsługa pojemnych kart pamięci,
możliwość ciągłej współpracy z komputerem podczas fotografowania, a najlepiej też sterowania aparatu
z poziomu komputera (w trybie Live View, o ile to tylko możliwe) lub w ostateczności funkcja zdalnego
wyzwalania migawki za pomocą wężyka spustowego.
Obecnie nawet najprostszy aparat DSLR lub SLT praktycznie zawszy wyposażony jest w tryb Live View i możliwość podłączenia
przewodowego wyzwalacza migawki. Te dwie cechy w zupełności kwalifikują aparat jako narzędzie do realizowania filmów i
animacji poklatkowych. Jednak dla zapewnienia sobie wygody podczas pracy i wysokiej jakości obrazu warto zrezygnować z
dostarczanego wraz z nim obiektywu typu zoom i zaopatrzyć się w jasny obiektyw stałoogniskowy. (Fot. Sony)
Co do optyki, to najlepszym rozwiązaniem zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych
będą jasne obiektywy stałoogniskowe. Ci drudzy docenią ich wysoką jakość optyczną, a ci pierwsi
dodatkowo nie będą musieli uważać na przypadkowe zmiany ogniskowej. Wprawdzie obiektyw typu
zoom użyty w animacji poklatkowej pozwala uzyskać wiele interesujących efektów, ale są to bardzo
specyficzne techniki wymagające dużej praktyki i stosowane w bardzo konkretnych sytuacjach.
Ponieważ realizując materiał omawianego typu często będziemy mieli do czynienia z małymi obiektami
mającymi udawać coś dużego, najlepszym rozwiązaniem w wielu sytuacjach mogą okazać się obiektywy
do makrofotografii.
Stabilny aparat oraz dodatkowe akcesoria
W kwestii akcesoriów, obok wspomnianych już pojemnych kart pamięci (jeżeli przyjąć, że każda
sekunda filmu składa się w najgorszym razie z 10 klatek, to łatwo wyobrazimy sobie zapotrzebowanie
na nośniki) najważniejszą kwestią jest zapewnienie sobie warunków umożliwiających fotografowanie
2 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
bez najmniejszego nawet ryzyka poruszenia aparatu. Podstawą jest więc solidny statyw z ciężką
głowicą, a do wielu rodzajów ujęć zakładających ruch kamery również mały wózeczek kamerowy,
najlepiej wyposażony w silniczek krokowy (lub inny mechanizm umożliwiający bardzo precyzyjne
przemieszczanie aparatu). Niezbędny będzie też bezprzewodowy lub kablowy pilot zdalnego wyzwalania
migawki, ponieważ każde dotknięcie korpusu podczas wykonywania zdjęć grozi poruszeniem aparatu
lub zmianą punktu ostrości.
Mimo iż podczas realizacji animowanego filmu poklatkowego nie filmuje się, lecz fotografuje, to większość profesjonalistów
wykorzystuje w pracy statywy filmowe. Są one znacznie cięższe i stabilniejsze od większości konstrukcji fotograficznych. (Fot.
Danny Chan; VFS Digital Design)
Osobna sprawa to oświetlenie. Szybko przekonamy się, jakim wyzwaniem w tego typu filmach jest
zapewnienie sobie stałych warunków oświetleniowych bez dobrze wyciemnionego studia i kompletu
lamp zapewniających światło ciągłe (dobrych lamp, w których nie występuje migotanie!). Bardzo
cennym nabytkiem jest ręczny światłomierz z kolorymetrem, dzięki któremu wyłapiemy wszelkie
zmiany warunków oświetleniowych i w porę na nie zareagujemy. Pamiętajmy bowiem, że wiele nawet
bardzo dobrych lamp zmienia własności światła podczas długotrwałego działania, a nasze oczy, które
znakomicie dostosowują się do zmian oświetlenia, mogą tego nie zauważyć.
I na koniec kwestia podglądu wykonywanych zdjęć. Realizując animację poklatkową praktycznie zawsze
będziemy pracować w warunkach studyjnych. Jeżeli więc nie zamierzamy (lub nie możemy) sterować
aparatem z poziomu komputera, to chociaż zaopatrzmy się w monitor ze złączem umożliwiającym
podłączenie do niego aparatu (najlepiej cyfrowym, czyli HDMI  o ile tylko lustrzanka takowym
dysponuje), tak aby móc na bieżąco sprawdzać poprawność wykonywanych zdjęć.
[kn_advert]
Precyzja nade wszystko
Podstawowym warunkiem w realizacji udanej animacji poklatkowej jest przyjęcie do wiadomości faktu,
że pracujemy z obiektami przedstawiającymi świat w miniaturze. Wszystkie nasze przygotowania
muszą brać pod uwagę ten fakt, najlepiej jest więc nastawić się na warunki towarzyszące studyjnej
makrofotografii lub fotografowaniu drobnych przedmiotów. Przygotujmy się na to, że z
ródła światła
punktowego powinny być drobne, światło rozproszone nie wymaga tak wielkich powierzchni świecących,
jak filmowanie w skali naturalnej, a głębia ostrości ujęć przy danej wartości przysłony będzie znacznie
płytsza. Jest to szczególnie istotne wówczas, gdy naszym celem jest możliwie wierne naśladowanie
rzeczywistości lub połączenie sekwencji animowanych z prawdziwym filmem.
3 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Do tworzenia animacji poklatkowych można wykorzystywać wiele różnych materiałów  papier, glinę, zabawki, modele. Bardzo
popularne zarówno wśród amatorów, jak i doświadczonych specjalistów są klocki Lego, a to dzięki możliwości bardzo
precyzyjnego i prostego manipulowania nimi. (Fot. Danny Chan; VFS Digital Design)
Jeżeli przewidujemy, że realizacja materiału potrwa dłużej niż jeden dzień, to musimy się upewnić, że
pomiędzy kolejnymi dniami zdjęciowymi nic, ale to nic nie zmieni swojego położenia. Jakiekolwiek
drgnięcie lampy, aparatu, a zwłaszcza tego, co filmujemy będzie w nagraniu doskonale widoczne w
postaci nieciągłości animacji. Oznaczanie położenia sprzętu (np. za pomocą taśmy izolacyjnej) pomoże
nam do pewnego stopnia uporać się z tym problemem i często jest niezbędne, ale niektórych ustawień
nie uda się przywrócić, zwłaszcza po dłuższej przerwie w zdjęciach. Ponieważ czas trwania realizacji
pojedynczego ujęcia w animacji poklatkowej może się znacznie wydłużyć, warto jest zabezpieczyć się
na każdą ewentualność. Doskonałym pomysłem jest zapewnienie aparatowi, oświetleniu i wszystkiemu,
co wymaga zasilania, ciągłego z
ródła prądu  a zatem nie akumulatorowego, lecz z sieci.
Planuj mÄ…drze
Jak planować realizację animacji poklatkowej? To trudne i wymaga praktyki w panowaniu nad wieloma
elementami filmu, dlatego warto jest zacząć od prostych projektów. Podstawowa sprawa to precyzyjny
scenopis dla każdego ujęcia (najlepiej wraz ze storyboardem). Powinien on zawierać nie tylko
informacje na temat treści ujęcia, ale też diagramy ilustrujące rozmieszczenie z
ródeł światła, ich opis
oraz położenie aparatu. Nawet jeżeli dokonujesz jakichś poprawek już na planie, to je również warto
dopisywać  z całą pewnością przydarzą się póz
niej.
4 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Tworzenie animacji poklatkowej to w głównej mierze planowanie i obliczenia  kolejności ujęć, czasu trwania poszczególnych
ujęć, położenia "aktorów" i "rekwizytów" w kolejnych fazach filmowania itd. Jest to żmudna praca, ale konieczna, ponieważ bez
niej skazani bylibyśmy na niekończące się serie prób i błędów. (Fot. Danny Chan; VFS Digital Design)
Trudnym zadaniem jest też obliczenie położenia animowanych obiektów w kolejnych fazach ujęcia (oraz
samego aparatu, jeżeli scenopis zakłada w tym miejscu wykonanie jazdy lub panoramowania).
Zaczynamy od oszacowania czasu trwania całego ujęcia w sekundach (animacja poklatkowa to jeden z
tych rodzajów filmów, gdzie scenopis powinien zawierać nawet i takie detale) oraz obliczenia z ilu klatek
będzie się ono składało. To pozwoli precyzyjnie obliczyć położenie aparatu oraz poruszających się
elementów sceny w kolejnych fazach ujęcia. Nie bez powodu najczęściej używanym akcesorium na
planie animowanego filmu poklatkowego nie jest bynajmniej aparat, oświetlenie, czy światłomierz,
lecz... taśma miernicza.
Animacja poklatkowa
Timelapse
Z tekstu na poprzedniej stronie mogliście odnieść wrażenie, że tworzenie animacji poklatkowych jest
niełatwym zadaniem. Jeśli tak, to macie zupełną rację  jest to trudne zajęcie i raczej nie dla każdego.
Znacznie prostszą formą twórczości z wykorzystaniem pojedynczych zdjęć składanych w sekwencje
filmowe jest film poklatkowy, noszący w języku angielskim nazwę timelapse. Ta bardzo popularna w
ostatnich latach forma przekazu pozwala ukazać w efektowny sposób zjawiska wprawdzie dobrze nam
znane, ale przebiegające zbyt wolno, abyśmy obserwując je gołym okiem mogli w pełni docenić ich
"dynamiczne piękno".
Co będzie potrzebne  aparat i akcesoria
Pod wieloma względami sprzęt fotograficzny niezbędny do wykonania filmu poklatkowego jest podobny,
a zarazem prostszy aniżeli ten, który opisaliśmy w rozdziałach poświęconych tworzeniu animacji
poklatkowych. Powinien on umożliwiać manualne sterowanie ekspozycją i wyłączenie autofocusu oraz
współpracować z przewodowym wyzwalaczem migawki (choć nieco specyficznym  o tym powiemy za
chwilę). Pod względem optyki panuje zupełna dowolność, jednak ponieważ większość zdjęć należących
do gatunku timelapse stanowią pejzaże i fotografie zbliżeniowe lub makro, to optykę dobierać będziemy
zazwyczaj pod kÄ…tem takiej tematyki.
5 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Interwałometr  czyli mówiąc najprościej wyzwalacz kablowy lub bezprzewodowy wyposażony w programator, który przez
określony wycinek czasu będzie wykonywał po jednym zdjęciu co parę sekund, minut lub nawet godzin. Urządzenie proste, a
jednak przy realizacji tego typu zadań niezbędne. Bez niego bardzo szybko zniechęci nas konieczność nieustannego czuwania
przy aparacie. (Fot. Shoot)
Znacznie ważniejsze są natomiast dwa akcesoria, bez których trudno mówić o skutecznym
fotografowaniu materiału na film poklatkowy: stabilny statyw oraz interwałometr. O tym pierwszym
pisaliśmy już na poprzedniej stronie i wiadomości tych nie trzeba uzupełniać. Drugie urządzenie jest
znacznie ciekawsze, umożliwia bowiem zaprogramowanie wykonania przez aparat serii zdjęć o
określonych parametrach, takich jak liczba klatek oraz odstęp czasowy pomiędzy nimi. To pozwoli
wykonać wszystkie zdjęcia bez potrzeby ślęczenia przez wiele minut lub nawet godzin z pilotem w
jednej ręce i zegarkiem w drugiej. Interwałometry dostępne są praktycznie dla wszystkich modeli
aparatów współpracujących z elektronicznymi wężykami spustowymi, choć nie zawsze są to urządzenia
firmowe  wszystko zależy od modelu aparatu. Niektóre lustrzanki mają też wbudowany interwałometr
wewnętrzny, choć jego obsługa może być bardziej kłopotliwa aniżeli w przypadku urządzenia na kablu.
Wymaga bowiem dotykania korpusu, a to z kolei wiąże się z ryzykiem jego przesunięcia.
Bardziej zaawansowane odmiany timelapse wymagają użycia statywu przytwierdzonego na stałe do
podłoża lub wózka do jazdy wyposażonego w silniczek krokowy. To pierwsze rozwiązanie stosowane jest
w sytuacji, gdy zdjęcia będą wykonywane przez bardzo długi okres czasu (kilka dni, tygodni, a może
nawet miesięcy), natomiast drugie pozwala zrealizować film poklatkowy, w którym kamera będzie się
przemieszczać. Takie ujęcia potrafią być niesłychanie efektowne.
Kompozycja kadru i tematyka zdjęcia
Tematyka filmów poklatkowych może być bardzo różnorodna, jednak praktycznie zawsze interesować
nas będzie pokazanie ruchu  zbyt powolnego, aby dało się go podziwiać gołym okiem, jednak
mającego bardzo atrakcyjny wizualnie przebieg. Niezależnie od tego, czy tematem będą gwiazdy,
chmury, słońce, kwitnące kwiaty, powstający właśnie budynek, czy życie wielkiego miasta oglądane z
szerokiej perspektywy jako wielkiego organizmu  wszystko, co porusza się w sposób dla nas
niezauważany może być dobrym tematem. Pojawia się tylko pytanie, jak to pokazać  sposobów jest
również sporo i często znacznie mniej szablonowych od bezpośredniego pokazania zjawiska. Dobrym
pomysłem może być np. ukazanie na pierwszym planie jakiegoś niezmiennego obiektu, jako punktu
odniesienia, takiego jak znak drogowy na tle zmieniajÄ…cego siÄ™ nieba.
6 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Najpopularniejszymi tematami na film poklatkowy sÄ… zjawiska pogodowe. Nawet tak znane obrazy jak wschody i zachody
słońca uchwycone na serii zdjęć i pokazane w przyspieszonym tempie potrafią zachwycać egzotycznym pięknem, zwłaszcza
jeżeli przemyślane kadry wzbogaci się o pasującą do nastroju muzykę. (Fot. Martin Cox)
W niektórych przypadkach ważniejszą kwestią jest takie zaplanowanie ujęć, aby obiekt stanowiący
główny temat fillmu (o ile takowy jest) poruszał się w kadrze po odpowiednim torze. Innymi słowy do
nieruchomych zdjęć należy dodać filmowe reguły kompozycji i wykształcić w sobie umiejętność
przewidywania. Trudność mogą sprawić proporcje kadru  fotografując najczęściej mamy do dyspozycji
inne proporcje niż filmowe 16:9, a podczas montażu często zdarzy nam się, że zapragniemy przyciąć
film, ponieważ obraz quasi-panoramiczny w przypadku filmu znacznie lepiej wygląda (nie mówiąc już o
potrzebie dopasowania obrazu do formatu Full HD).
Niektórzy stosują wówczas technikę nalepiania na wyświetlacz aparatu u góry i dołu czarnych,
poziomych pasków taśmy izolacyjnej, które mają za zadanie ułatwić im kadrowanie (pełnią one rolę
tzw. kaszet). Sporo aparatów umożliwia też wybór innych proporcji wykonywanych zdjęć, co może
bardzo ułatwić nam pracę. Na szczególną uwagę zasługują tu zwłaszcza aparaty SLT, w których
elektroniczny wizjer automatycznie ogranicza pole widzenia do tego, co naprawdÄ™ zostanie uchwycone
na zdjęciu.
[kn_advert]
Planowanie liczby zdjęć pod kątem długości sceny
Kluczową kwestią, jaką musi rozważyć każdy fotograf-filmowiec realizujący film poklatkowy jest to,
przez jak długi okres czasu chcemy fotografować i ile zdjęć powinniśmy wykonać. Wszystko to jest
uzależnione od czasu trwania samego interesującego nas zjawiska oraz tego, jak dynamicznie chcemy
je ukazać. Dochodzi do tego klatkarz, czyli liczba klatek przypadających na sekundę gotowego filmu,
którą musimy ustalić sami, w zależności od naszych wymagań technicznych względem produkcji.
7 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Jeżeli chcemy zrealizować timelapse przedstawiający proces rozkwitania kwiatu, to najpierw musimy przeprowadzić solidne
rozeznanie i znalez
ć gatunek, który nie tylko rozkwita o interesującej nas porze roku, ale też robi to stosunkowo szybko.
Przykładowo róża zakwitać może nawet przez kilkanaście dni, a filmowanie tego procesu w warunkach naturalnych może być
utrudnione przez dużą wilgotność powietrza i wiatr. Nie zdziwmy się więc, jeżeli potrzebnych będzie kilka prób. (Fot. Cindy
Andrie)
Obliczenia w tym zakresie sÄ… proste. Zaczynamy od czasu trwania zjawiska oraz przewidywanej
długości filmu. Przypuśćmy, że chcemy pokazać proces kolistego ruchu gwiazd na nieboskłonie od
zmierzchu do świtu, co zajmuje około ośmiu i pół godziny, natomiast film ma trwać pół minuty, czyli 30
sekund i mieć prędkość 50 klatek na sekundę. Daje to w sumie 1500 klatek, które należy zarejestrować
w przeciągu ośmiu i pół godziny godzin  a więc jedno zdjęcie co 20 sekund.
Ekspozycja  szacowanie, tryb pracy, parametry naświetlania
Podobnie jak w przypadku tradycyjnych technik fotograficznych i filmowych, parametry ekspozycji
stanowią najważniejsze techniczne elementy zdjęcia. Ponieważ jednak film poklatkowy powstaje przez
dłuższy okres czasu i najczęściej w zmieniających się warunkach oświetleniowych, dobór parametrów
naświetlania kadru nie zawsze jest taki prosty. Musimy przede wszystkim postarać się uchwycić zmiany
przebiegające w oświetleniu sceny przez cały okres robienia zdjęć i zdecydować, jak aparat powinien na
nie reagować: czy zachować niezmienne parametry ekspozycji, czy też starać się je dopasować do
warunków oświetleniowych, a jeżeli tak, to w jaki sposób. Najczęściej wybierać będziemy to pierwsze
rozwiązanie, wobec czego skorzystamy z manualnego trybu kontroli ekspozycji i wówczas
przewidywanie, jak bardzo zmieni się oświetlenie w czasie odgrywa pierwszorzędną rolę.
8 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Największym wyzwaniem podzczas realizowania dłuższych projektów typu timelapse w warunkach naturalnego oświetlenia jest
oszacowanie skali zmian oświetlenia i w konsekwencji ustawienie właściwej ekspozycji w aparacie. Pamiętajmy, że w momencie
rozpoczęcia wykonywania zdjęć, zmiana ekspozycji w taki sposób, aby na gotowym filmie nie była ona rażąca jest trudne.
Dlatego na początek warto poszukać sobie tematów, przy których oświetlenie nie zmienia się w sposób drastyczny w trakcie
trwania filmu. Może być to np. nocny ruch gwiazd na niebie. (Fot. Dimo Dimov)
W drugim przypadku musimy zdecydować, który z parametrów ekspozycji powinien się zmieniać w celu
dopasowania do warunków oświetleniowych. To ważne, bo zmiana wartości przysłony przekształci nam
głębię ostrości, zmiana czasu naświetlania spowoduje, że ruch będzie przedstawiany w odmienny
sposób (skrócenie ekspozycji pojedynczych zdjęć da nam ruch bardziej ostry i urywany, a wydłużenie -
bardziej płynny i miękki za sprawą rozmycia obrazu). Nie będzie to problemem w przypadku niewielkich
zmian, ale już np. różnica w stopniu oświetlenia sceny przed i po zachodzie słońca potrafi być znaczna.
Pamiętajmy też o wyborze odpowiedniego czasu naświetlania, jako elementu mającego pierwszorzędne
znaczenie dla sposobu rejestrowania na zdjęciu obiektów ruchomych. Płynąca woda, morskie fale czy
samochody jadące ruchliwą ulicą po zapadnięciu zmroku zupełnie inaczej będą wyglądały przy
ekspozycji trwajÄ…cej 1/50 s, 1/5 s, czy dwusekundowej.
Edycja i montaż
Gotowy materiał zdjęciowy na potrzeby filmu poklatkowego lub animacji poklatkowej należy
odpowiednio posortować, obrobić i zmontować. Nie jest to wcale takie banalne zadanie, jak może się
wydawać, ponieważ na minutę takiego filmu przypadać może od kilkuset do nawet trzech i pół tysiąca
zdjęć. Tak więc zarówno obróbkę obrazów, jak i łączenie ich w film należy przeprowadzić w miarę
możliwości automatycznie.
9 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Materiał do krótkiego filmu poklatkowego  "jedyne" 650 zdjęć, które po połączeniu w plik wideo odtwarzany z prędkością 25
klatek na sekundę utworzą niespełna półminutowe nagranie. Bez możliwości zautomatyzowania procesu montażu i
postprodukcji tworzenie filmów i animacji poklatkowych byłoby koszmarem.
RAW czy JPEG?
Filmując za pomocą lustrzanki niejednokrotnie zdarzało się Wam zapewne tęsknić za możliwościami i
swobodą twórczą, jakimi dysponował fotograf w trybie RAW. Realizując film składany z pojedynczych
zdjęć mamy taką możliwość, jednak powinniśmy rozważyć wszystkie "za" i "przeciw" obydwu
rozwiązań. Format RAW pozwala nie przejmować się częścią ustawień aparatu (m.in. balansem bieli,
kontrastem czy nasyceniem barw) i umożliwia znacznie swobodniejszą korektę ekspozycji. Zdjęcia takie
są jednak znacznie większe (przykładowy plik RAW z aparatu Sony A77 ma około 25 MB, podczas gdy
odpowiadający mu JPEG jest 3,5-krotnie mniejszy) i przed połączeniem w film wymagają obróbki i
konwersji.
Jeżeli zdecydujemy się użyć plików RAW, to przed zmontowaniem z nich filmu musimy je wywołać, czyli
skonwertować z odpowiednimi ustawieniami edycji do formatu obsługiwanego przez naszą aplikację do
edycji wideo. W tym celu niezbędny jest program, który umożliwia obsługę wielu plików RAW
jednocześnie i konwersję znacznej ich liczby na podstawie ustawień dokonanych przez nas w jednym
zdjęciu  jako że w większości przypadków tak będzie właśnie przebiegać wstępna obróbka naszego
materiału z
ródłowego.
10 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Większość programów do edycji plików RAW umożliwia przetwarzanie większej ilości zdjęć w oparciu o operacje
przeprowadzone na jednym zdjęciu wzorcowym. Tego typu zabieg w przypadku materiału przygotowanego na potrzeby filmu
lub animacji poklatkowej jest niezbędny, ponieważ kolejne fotografie muszą przechodzić z jednej w drugą w sposób płynny.
Pliki JPEG nie mają takich wymagań względem pojemności i wydajności kart pamięci, dlatego nadają
się do rejestrowania dużej liczby zdjęć na potrzeby dłuższych ujęć. Warto pamiętać, że na format JPEG
będziemy praktycznie skazani gdy zechcemy przełączyć aparat na inne proporcje długości boków kadru
aniżeli te dyktowane przez format matrycy aparatu (czyli w większości przypadków 3:2). Oczywiście nic
nie stoi na przeszkodzie, żeby z plików RAW wyciąć obrazy o proporcjach 16:9  po prostu nie
skorzystamy wówczas z tej możliwości na etapie robienia zdjęć.
[kn_advert]
Narzędzia do montażu
Można oczywiście pracowicie składać z pojedynczych zdjęć sekwencje filmowe  nikt Wam nie zabroni
takiego sposobu pracy jeżeli tylko chcecie spędzić nad tym długie godziny. Najwygodniej jednak zlecić
operację łączenia tych fotografii automatyce. Większość aplikacji do montażu materiału wideo
dysponuje narzędziami, które automatycznie łączą dowolną liczbę zdjęć w ujęcie filmowe. Do nas
należy tylko wybór plików oraz określenie, przez jak długi czas będą się wyświetlały pojedyncze zdjęcia.
W przypadku filmów poklatkowych, czyli timelapse będzie to 1 zdjęcie na 1 klatkę, natomiast w
przypadku animacji poklatkowej z reguły więcej  dokładną liczbę określa się jeszcze podczas pracy nad
scenopisem.
11 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
W bardziej zaawansowanych programach montażowych do generowania filmów i animacji poklatkowych służą specjalne
narzędzia bądz
cały proces jest mocno zautomatyzowany. Np. w Sony Vegas wystarczy zaimportować i przeciągnąć na oś
czasu lub po prostu otworzyć w programie wszystkie interesujące nas pliki obrazu, aby w efekcie otrzymać gotowy film.
Interwały czasowe pomiędzy kolejnymi fotografiami regulujemy za pomocą odpowiedniej opcji w ustawieniach programu.
Ponieważ wartość ta regulowana jest w sekundach, to aby uzyskać wartości typu "1 zdjęcie = 1 klatka", konieczne jest użycie
wartości ułamkowych. Na szczęście obok na bieżąco program dokonuje odpowiednich obliczeń, dzięki czemu wiemy, czy podana
liczba jest prawidłowa.
Często film trzeba również poddać obróbce jako całość. Ponieważ jednak na osi czasu funkcjonuje on
jako seria niezależnych zdjęć, to jest to utrudnione. Niektóre programy umożliwiają generowanie z
takich fragmentów tzw. klipów wirtualnych, czyli obiektów traktowanych na linii czasu jak pojedyncze
ujęcie. W przypadku innych pomóc może zapisanie projektu pod tymczasową nazwą i zaimportowanie
go do innego  efekt będzie taki sam, jak w przypadku wspomnianych klipów wirtualnych. Jeżeli jednak
nasz program do montażu nie daje takich możliwości, to należy materiał taki wstępnie wyeksportować
używając w tym celu kodeków zapewniających bezstratną kompresję obrazu (takich jak np. Huffyuv), a
następnie zaimportować taki plik wideo i pracować z nim tak samo, jak ze zwyczajnym nagraniem
filmowym. UWAGA: pliki skompresowane bezstratnie mają bardzo dużą pojemność i konieczne może
być zwolnienie znacznej ilości miejsca na dysku twardym komputera.
I jeszcze jedno: w przypadku zdecydowanej większości programów do montażu najlepsze efekty pod
względem jakościowym daje zaimportowanie zdjęć o wymiarach odpowiadających formatowi filmu
koÅ„cowego, czyli najczęściej Full HD (1920×1080 pikesli) lub HD (1280×720 pikseli). Tego typu
obróbki można dokonać przy użyciu nawet bardzo prostego edytora graficznego wyposażonego w
funkcjÄ™ przetwarzania wsadowego (ang. batch processing).
Podsumowanie
Artykuł ten kończy cykl poradnikowy "Filmowanie aparatem", którego celem było pokazanie Wam, jak z
nowoczesnego aparatu DSLR lub SLT z funkcją filmowania zrobić narzędzie do realizacji wysokiej jakości
produkcji filmowych. To jednak nie wszystko. Już niebawem na łamy serwisu SwiatObrazu.pl zawita
kolejny cykl artykułów kierowany do miłośników filmowania. Co będzie jego tematyką? Przekonacie się
już niedługo.
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Filmowanie aparatem: Co musisz widzieć?
Filmowanie aparatem: Sprzęt skrojony na miarę
Filmowanie aparatem: Gdy ręka zadrży
Filmowanie aparatem: Koniec kina niemego
12 z 13 2015-08-15 20:25
Filmowanie aparatem: Zdjęcia wprawione w ruch http://www.swiatobrazu.pl/filmowanie-aparatem-zdjecia-wprawione-w...
Filmowanie aparatem: Praca kamerÄ… - vademecum
Filmowanie aparatem: Język filmu
Filmowanie aparatem: Oświetlenie i jego rola w obrazie filmowym
Filmowanie aparatem: Twórcze operowanie światłem  barwa światła i jej rola w filmie
Filmowanie aparatem: Sztuka nożyczek i kleju  montaż i postprodukcja
www.swiatobrazu.pl
13 z 13 2015-08-15 20:25