1. Zdefiniować bezpieczeństwo pracy.
1.1. Bezpieczeństwo pracy to zespół warunków, które powinny być zachowane w
zakładzie pracy, aby pracownicy mogli wykonywać swoje zadania bezpiecznie i bez
szkody dla zdrowia. Bezpieczeństwo pracy obejmuje wszelkie działania techniczne,
organizacyjne i ekonomiczne, których celem jest zapobieganie zagrożeniu
wypadkowemu, a także zmniejszanie liczby wypadków zaistniałych mimo działań
zapobiegawczych. Zapobieganie wypadkom jest jednym z najważniejszych zadań w
zakładzie pracy z uwagi na ich społeczny odbiór.
2. Scharakteryzować w postaci schematu system ochrony pracy w Polsce.
z
ródło: Centralny Instytut Ochrony Pracy, http://www.ciop.pl/15845.html
3. Scharakteryzować sektor wykonawczy systemu ochrony pracy w Polsce.
3.1. Sektor wykonawczy tworzÄ…:
a) pracodawca, który jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakładzie pracy, oraz który est zobowiązany do ochrony życia i zdrowia
pracowników poprzez zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy.
A szczególnie do:
" organizacji pracy zapewniajÄ…cej bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
" zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad BHP,
wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować
wykonywanie tych poleceń
" zapewniać wykonywanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych
przez organy nadzoru nad warunkami pracy
b) osoby kierujące pracownikami, którzy są zobowiązani do;
" organizacji stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP
" dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z
przeznaczeniem
" organizować, przygotowywać i prowadzić pracę, uwzględniając zabezpieczenie
pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi itp.
" dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia
technicznego
" egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad BHP
c) pracownicy, którzy są zobowiązani :
" znać przepisy i zasady BHP
" brać udział w szkoleniach z zakresu obowiązujących przepisów i zasad BHP
" poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym
" wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami BHP
" stosować się do zaleceń wydawanych przez przełożonych poleceń i wskazówek
w zakresie BHP
" dbać o należyty stan maszyn, urządzeń narzędzi i sprzętu
" stosować środki ochrony zbiorowej i indywidualnej
" podawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim
" zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku
4. Definicja wypadku przy pracy.
4.1. Wypadek przy pracy, jest to nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną,
które nastąpiło w związku z pracą.
Dane zdarzenie jest tylko wtedy wypadkiem przy pracy jeżeli nastąpiło na skutek działania
czynników zewnętrznych. Mogą to być:
" urazy spowodowane działaniem elementów ruchomych, luz
nych, ostrych, itp.
" działanie zbyt niskich lub zbyt wysokich temperatur
" działaniem energii elektrycznej
" działaniem substancji chemicznych
" wysiłkiem fizycznym niezbędnym do wykonywania pracy
" urazy spowodowane potknięciem lub upadkiem
5. Ogólna klasyfikacja przyczynowa wypadków w górnictwie.
5.1. Zagrożenia naturalne
" wybuch metanu
" tÄ…paniami
" pożarowe
" wybuchem pyłu węglowego
" zawał skał stropowych
" wodne
" wyrzutami gazów i skał
" pyłami szkodliwymi dla zdrowia
5.2. Zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia
" hałas
" wibracja
" radiacja
" podwyższona temperatura
6. Przedstawić wskaz
nik wypadkowości.
6.1. Wskaz
nik częstotliwości wypadków określa liczbę dni w zakładzie pracy, które
upłynęły bez wypadku:
W =( L / Z ) * 1000
1000 w
gdzie: W
1000  wskaz
nik częstotliwości wypadków na 1000
zatrudnionych
L  liczba wypadków zaistniałych w analizowanym okresie
w
Z  liczba zatrudnionych w analiozowanym zakładzie pracy
6.2. Wskaz
nik ciężkości wypadków informuje o licznie straconych dniówek z
powodu jednego wypadku i dana jest wzorem
W = L / L
c ds w
gdzie: W  wskaz
nik ciężkości wypadków obliczonych dla
c
jednostki czasu
L  liczba dniówek straconych z powodu wypadku przy pracy
ds
L  liczba zaistniałych wypadków
w
7. Przedstaw schemat postępowania w przypadku wypadku przy pracy.
a) przyjęcie zgłoszenia o wypadku
b) powiadomienie o wypadku osób pełniących w zakładzie pracy dyżur oraz
przedstawicieli instytucji sprawujących kontrolę nad zakładem
c) przygotowanie badania wypadku
d) dokonanie oględzin miejsca wypadku
e) przesłuchanie świadków wypadku, w tym poszkodowanego (jeśli jest to możliwe)
f) przyjęcie najbardziej prawdopodobnej wersji wypadku
g) przyjęcie najbardziej prawdopodobnej przyczyny wypadku
h) opis wypadku
i) opracowanie dokumentacji wypadku
8. Zdefiniować chorobę zawodową.
8.1. Choroba zawodowa, to choroba ujęta w wykazie chorób zawodowych
spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, której uległ
pracownik na skutek wykonywania pracy w niekorzystnym dla zdrowia środowisku.
9. Przedstawić definicję NDS.
9.1. NDS  najwyższe dopuszczalne stężenie  jest to średnie stężenie ważone,
którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego
tygodniowego wymiaru czasu określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego
aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie
zdrowia oraz stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
10. Wartości NDS określane dla górnictwa podziemnego dla dwutlenku węgla, tlenku
węgla, siarkowodoru i tlenku azotu.
a) Dwutlenek węgla CO  1,0 %
2
b) Tlenek węgla CO  0,0026% / 30 mg/m3
c) siarkowodór H S  0,0007%
2
d) dwutlenek siarki SO  0,000075% / 2 mg/m3
2
11.Scharakteryzować podstawowe koszty wypadków przy pracy.
11.1. Koszty bezpośrednie, takie jak:
a) jednorazowa odprawa pośmiertna, wypłacona rodzinie
b) koszt organizacji pogrzebu ofiary
c) jednorazowe odszkodowanie za poniesiony uszczerbek na zdrowiu
d) koszt świadczeń rekompensujących
e) koszt leczenia i rehabilitacji
f) świadczenia specjalne
11.2. Koszty pośrednie, takie jak:
a) koszt akcji ratowniczej, w tym transport do szpitala
b) koszt płacy poszkodowanego mimo jego nieobecności w pracy
c) koszt płacy pracownika zastępującego poszkodowanego
d) koszt zakupu i wymiany lub naprawy uszkodzonego mienia
e) koszt ponownego przywrócenia produkcji
f) strata produkcji
12. Ergonomia, pojęcia podstawowe.
12.1. Ergonomia, jest to interdyscyplinarna nauka, zajmujÄ…ca siÄ™ przystosowaniem
narzędzi, maszyn, środowiska i warunków pracy do autonomicznych i psychofizycznych
cech i możliwości człowieka, zapewniające sprawne, wydajne i bezpieczne
wykonywanie przez niego pracy, przy stosunkowo niskim koszcie bilogicznym.
 12.2. Ergonomia koncepcyjna  celem jej jest takie zaprojektowanie narzędzi,
urządzeń, maszyn czy wreszcie całego obiektu przemysłowego, aby spełniał on
podstawowe wymagania ergonomii.
12.3. Ergonomia korekcyjna  zajmuję się analizą już istniejących stanowisk pracy z
punktu widzenia ich dostosowań do psychofizycznych możliwości pracownika oraz
formułowanie zaleceń mających na celu polepszenie warunków pracy.
12.4. Ergonomia wyrobów  wykorzystuje w praktyce zdobycze i osiągnięcia
badawcze ergonomii koncepcyjnej.
13. Narysować model podstawowy systemu ergonomicznego człowiek-maszyna-
środowisko.
z
ródło : http://home.agh.edu.pl/~nawstan/wyklad3.htm
14. Sposób oceny wydatku energetycznego człowieka- przedstawić wzór.
14.1. NajprostszÄ… metodÄ… pomiaru wydatku energetycznego jest pomiar wentylacji
płuc, czyli objętości wydychanego powietrza w jednostce czasu, obliczanego ze wzoru:
E = 0,21 * V gdzie: E  wydatek energetyczny [KJ/min]
V  wentylacja płuc [l/min]
15. Co to jest ryzyko zawodowe na stanowisku pracy.
15.1. Ryzyko, które podejmowane jest w związku z wykonywaną pracą, nosi nazwę
ryzyka zawodowego. Zgodnie z art. 226  Kodeksu pracy pracodawca ma obowiÄ…zek
oszacować poziom ryzyka na każdym stanowisku pracy i poinformować o nim
zatrudnionego tam pracownika.
16. Co to jest zarządzanie bezpieczeństwem pracy.
16.1. Istnieje wiele określeń, które definiują pojęcie zarządzania bezpieczeństwem
pracy. Niektóre z nich to:
a) zarządzanie bezpieczeństwem pracy jako przestrzeganie obowiązujących regulacji
prawnych,
b) zarządzanie bezpieczeństwem pracy jako działanie praktycznie wykorzystujące
wiedzÄ™ organizacji i zarzÄ…dzania, psychologii itp.;
c) jako połączenie zasad bezpieczeństwa pracy z ogólnymi zasadami zarządzania.
 17. Podział zagrożeń w górnictwie.
17.1. Litosfera:
a) TÄ…pania
b) Oberwanie skał stropowych i ociosowych
c) Wdarcie siÄ™ wody lub kurzawki
d) Pożary endogeniczne
17.2. Atmosfera
a) Zapalenie się lub wybuch gazów
b) Zapalenie się lub wybuch pyłu
c) Przebywanie w atmosferze gazów szkodliwych dla zdrowia
17.3. TechnosferÄ™
a) Wybuch naczyń pod ciśnieniem
b) Wybuch środków strzałowych
c) Upadek, potkniecie się, wpadnięcie lub spadnięcie osób
d) Uderzenia narzędziami pracy
e) Pożary egzogeniczne
f) Porażenie prądem
18. Podział gazów kopalnianych pod względem oddziaływania na organizm ludzki.
18.1. Konieczne dla procesów życiowych: tlen O
2
18.2. Obojętne dla procesów życiowych: azot N , metan CH , hel H , gazy szlachetne
2 4 2
18.3. Duszące: dwutlenek węgla CO
2
18.4. Trujące: tlenek węgla CO , dwutlenek siarki SO , dwutlenek azotu NO
2 2
19. Scharakteryzować CO i jego oddziaływanie na organizm ludzki.
2
19.1. Dwutlenek węgla  gaz bezbarwny, bez zapachu, o smaku lekko kwaskowatym.
Jest cięższy od powietrza. Wydziela się z pokładów lub skał, powstaje w czasie
wykonywania robót strzałowych, podczas pożarów podziemnych, podczas pracy
silników spalinowych, oraz wybuchu metanu lub pyłu węglowego. Gaz duszący,
powyżej 2% objawy to zaburzenia oddechowe, powyżej 8% duszność i utrata
przytomności
20. Scharakteryzować CO i jego oddziaływanie na organizm ludzki.
20.1. Tlenek węgla  gaz bez smaku, barwy i zapachu. Powstaje w wyniku robót
strzałowych, pożarów, wybuchu metanu lub pyłu węglowego, podczas pracy silników
spalinowych. Gaz silnie trujÄ…cy. A
ączy się 250 do 300 razy szybciej z hemoglobiną niż
tlen. Z tego powodu jest utracona zdolność przenoszenia tlenu z płuc do tkanek.
21. Scharakteryzować NO i jego oddziaływanie na organizm ludzki.
2
21.1. Dwutlenek azotu  gaz ten powstaje podczas wykonywania robót strzałowych
(MW nitroglicerynowymi). Bez smaku, o barwie od żółtej do brązowej, o gryzącej woni.
Gaz ten z zetknięciu z wydzieliną błon śluzowych, tworzy kwas azotowy. Bardzo ciężko
uszkadza pęcherzyki płucne, błony śluzowe i oskrzela. Powoduje ostry obrzęk płuc.
Objawy to ostry stan duszności, silny kaszel z wykrztuszaniem, wymioty, sinica, lęk- te
objawy kończą się śmiercią.
22. Scharakteryzować CH i jego oddziaływanie na organizm ludzki
4
22.1. Metan  gaz bez barwy, smaku i zapachu. 2 razy lżejszy od powietrza. Jego
gęstość to 0,71 kg/m3. Gromadzi się w górnych partiach wyrobiska. Gaz ten nie jest
szkodliwy dla zdrowia, jednak 5 % metanu objętościowo w powietrzu wypiera 1% tlenu.
Gaz palny i wybuchowy w granicach od 5 do 15 %. Od 3,5 % jest gazem palnym, ale
gdy pali siÄ™ z
ródło ognia. Powyżej 15% metan pali się samoczynnie do 42%.
23. Co to jest metanonośność.
23.1. Jest to ilość metanu w m3 (objętościowo), pochodzenia naturalnego, zawarta w 1
tonie (Mg) czystej substancji węglowej w głębi calizny.
 24. Podział pokładów węgla ze względu na zagrożenia metanowe.
a) I kategoria zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie CH
4
pochodzenia naturalnego w ilości od 0,1 do 2,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą
substancję węglową.
b) II kategoria zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie CH4
pochodzenia naturalnego w ilości od 2,5 do 4,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą
substancję węglową.
c) III kategoria zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie CH4
pochodzenia naturalnego w ilości od 4,5 do 8,0 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą
substancję węglową.
d) IV kategoria zagrożenia metanowego jeżeli stwierdzono występowanie CH
4
pochodzenia naturalnego w ilości powyżej 8,0 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą
substancję węglową, lub nastąpił nagły wypływ CH lub nagły wyrzut CH i skał
4 4
25. Zapłon i zasadnicze warunki zapłonu mieszaniny gazów z powietrzem, diagram
Conwarda.
25.1. Zapłon  jest to punktowy bodziec inicjujący wybuch gazu. Aby jednak doszło
do zapłonu musie wytworzyć odpowiednia atmosfera wybuchowa. Gaz miesza się
bowiem z powietrzem samorzutnie dzięki dyfuzji, a do wytworzenia chmury pyłowej
niezbędne jest mechaniczne mieszanie (np. przez podmuch). Ograniczenie przestrzeni
wybuchu sprzyja gwałtowności wybuchu, a w przypadku pyłów jest uważane za
niezbędny czynnik do jego zaistnienia.
25.2. Wykres Conwarda.
Strzałki obrazują kierunki zmian składu mieszaniny spowodowane dopływem gazów
obojętnych (A), powietrza (B) i gazów palnych C
" odcinek AB  proste mieszaniny gazów palnych z powietrzem
" obszar powyżej AB  mieszaniny sztuczne (wzbogacone w tlen)
" obszar poniżej AB  mieszaniny zawierające gaz nadmiarowy
" obszar OAS  mieszaniny nie wybuchowe z powodu nadmiaru gazów
o
obojętnych
" obszar ADS  mieszaniny nie wybuchowe z powodu nadmiaru powietrza
" obszar DGS  mieszaniny wybuchowego
" obszar SGBS  mieszaniny nie wybuchowe z powodu nadmiaru gazów palnych
n
26. Podział wyrobisk i pomieszczeń w polach metanowych ze względu na zagrożenia
niebezpieczeństwa wybuchu.
26.1. Wyrobiska w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych
wydobywających węgiel kamienny,zalicza się:
a) niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących wyrobiska ze stopniem  a
niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli nagromadzenie metanu w powietrzu
powyżej 0,5 % jest wykluczone.
 b) ze stopniem  b niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli w normalnych
warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu powyżej 1 % jest
wykluczone
c) ze stopniem  c niebezpieczeństwa wybuchu metanu, jeżeli nawet w normalnych
warunkach przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu może przekroczyć 1
%.
27. Zwalczanie niebezpieczeństwa wybuchu metanu.
27.1. Zwalczanie zagrożenia metanowego polega na:
a) niedopuszczeniu do gromadzenia się metanu w wyrobiskach górniczych w ilościach
przekraczających wielkości dopuszczalne
b) wyeliminowanie możliwości zapalenia metanu przez stosowanie odpowiednich
nakazów i zakazów, odpowiedniej technologi wybierania złoża, oraz stosowania
odpowiednich maszyn, urządzeń i narzędziami
c) zorganizowaniu dozoru nad całokształtem techniki zwalczania techniki zagrożenia
metanowego i rygorystycznym przestrzeganiu obowiÄ…zujÄ…cych zasad pracy w polu
metanowym
27.2. Wentylacyjne zwalczanie zagrożenia metanowego, polegające na doprowadzeniu
takiej ilości powietrza do wyrobiska górniczego, aby nie dopuścić do tworzenia w nich
niebezpiecznych stężeń metanu.
28. Co to jest pył węglowy.
28.1. Pył węglowy, są to ziarna węgla przechodzące przez sito o wymiarach oczek
równych 1x1 mm. Powstaje podczas robót górniczych oraz w trakcie transportu i
przeróbki węgla kamiennego.
29. Klasyfikacja pokładów węgla ze względu na zagrożenie wybuchu pyłu węglowego.
Wyrobisku nie zagrożonym wybuchem pyłu węglowego rozumie się przez to wyrobisko
które:
a) nie występuje niebezpieczny pył węglowy lub
b) pył kopalniany zawiera co najmniej 80 % części niepalnych stałych pochodzenia
naturalnego, ilość niebezpiecznego pyłu węglowego jest mniejsza niż 10 g/m3 wyrobiska, a
intensywność osiadania pyłu jest mniejsza niż 0,15 g/m3 na dobę, lub
c) pył kopalniany zawiera co najmniej 50 % wody przemijającej, lub
d) pył kopalniany zawiera co najmniej 80 % części niepalnych stałych, a zawartość
wody przemijajÄ…cej w tym pyle wynosi co najmniej 30 %, a wyrobiska sÄ…siednie, majÄ…ce z
nim połączenie, są wyrobiskami niezagrożonymi wybuchem pyłu węglowego lub zostały
zaliczone do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.
30. Sposoby zwalczania niebezpieczeństwa wybuchu pyłu węglowego.
30.1. Zwalczanie pyłu w miejscu powstawania:
a) większe zabiory kombajnu
b) zlewanie czoła ściany wodą
c) zraszanie na przesypach
30.2. Zwalczanie zapoczÄ…tkowania wybuchu:
a) kontrola stężenia metanu
b) stosowanie bezpiecznego sprzętu elektrycznego
c) stosowanie właściwych środków strzelniczych
30.3. Przeciwdziałanie rozwojowi wybuchu:
a) neutralizacja zalegającego pyłu w wyrobiskach przez pył kamienny
b) zapobieganie lotności pyłu za pomocą wody
c) stosowanie past pyłochłonnych
30.4. Ograniczenie zasięgu wybuchu:
a) zapory przeciwwybuchowe: pyłowe lub wodne
Ilość pyłu lub wody na zaporze w pokładach metanowych 400 kg pyłu na m3
przekroju wyrobiska (400 dm3 wody).
Ilość pyłu lub wody na zaporze w pokładach niemetanowych 200 kg na m3 przekroju
wyrobiska (200 dm3 wody).
31. Miejsca możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego. Klasy zagrożenia
wybuchu.
31.1. Klasa  A - dotyczy pokładów węgla lub ich części oraz wyrobiska górnicze, w
których:
a) nie występuje niebezpieczny pył węglowy, lub
b) w strefie zagrożenia nie ma odcinków wyrobisk dłuższych niż 30 m z
niebezpiecznym pyłem węglowym
31.2. Klasa  B - zalicza się pokłady węgla lub ich części oraz wyrobiska górnicze, w
których:
a) występuje niebezpieczny pył węglowy, lub
b) w strefie zagrożenia są odcinki wyrobisk z niebezpiecznym pyłem węglowym
dłuższe niż 30 m
32. Oddziaływanie pyłów na organizm człowieka i określenie frakcji wdychanej.
32.1. Pyły są jednym z głównych czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
w środowisku pracy. Są to drobne cząstki mogące unosić się w powietrzu i które mogą
być przenoszone na bardzo duże odległości, oraz osiadać na wszystkim po drodze.
Pyły w kontakcie z organizmem pracownika mogą być przyczyną mechanicznego
uszkodzenia błon śluzowych lub nawet skóry, choroby uczuleniowej, pylicy płuc, a
także choroby nowotworowej.
32.2. Stężenia pyłów:
a) pył całkowity, którym jest zbiór cząsteczek mających zdolność przenikania do
organizmu człowieka w procesie oddychania
b) pył respirabilny, którym est zbiór cząsteczek o średnicy ziaren poniżej 3,5 źm,
mających zdolność przedostawania się przez wstępny selektor dróg oddechowych i
dotarcia aż do pęcherzyków płucnych
c) włókna, czyli cząsteczek pyłu, której długość jest większa od 5 źm, a stosunek
długości do średnicy jest większy od 3:1
33. Sposoby ograniczenia zapylenia powietrza w kopalniach.
33.1. Profilaktyka pyłowa sprowadza się w szczególności do:
a) odpylania miejsc powstawania mieszaniny pyłowo-powietrznej
b) zmiany procesu technologicznego na taki, przy którym występuje mniejsza emisja
pyłu na stanowisku pracy
c) pozbawienia pyłu lotności za pomocą wody
d) stosowanie różnorodnych urządzeń wentylacyjnych
e) stosowanie ochron osobistych odpowiednio dobranych do danego stanowiska pracy
34. Choroby wywołane oddziaływanie pyłów.
a) pylica płuc
b) choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu
c) przewlekłe obturacyjne zapalenia oskrzeli, z trwałym upośledzeniem sprawności
wentylacyjnej płuc
d) astma oskrzelowa
e) ostre uogólnione reakcje alergiczne
f) alergiczny nieżyt nosa
35. Co to jest zagrożenie wyrzutami gazów i skał.
35.1. Wyrzut gazów i skał, jest to dynamiczne przemieszczenie rozkruszonych skał lub
węgla na skutek energii gazów uwięzionych pod olbrzymim ciśnieniem. Efektem
wyrzutu może być uszkodzenie obudowy, urządzeń, zaburzenia przewietrzania
wyrobisk, powstanie wybuchowego nagromadzenia metanu lub atmosfery niezdatnej do
oddychania.
 36. Kategoria zagrożenia wyrzutami gazów i skał w podziemnych zakładach
wydobywających węgiel kamienny.
a) Skłonne do wyrzutów gazów i skał
b) Zagrożone wyrzutami gazów i skał
37. Hałas słyszalny, ultradz
więkowy i infradz
więkowy.
37.1. W zależności od częstotliwości drgań akustycznych hałas dzielimy na:
a) hałas słyszalny  to taki, którego częstotliwość drgań fal akustycznych zawarta jest
w przedziale 16  16 000 Hz
b) hałas infradz
więkowy  o częstotliwości drgań fal akustycznych zawartych w
przedziale 2-50 Hz
c) hałas ultradz
więkowy  o częstotliwości od 10 000 do 100 000 Hz
38. Metody zwalczania hałasu i ochrona przed hałasem.
38.1. EliminacjÄ™ z
ródła hałasu lub zmniejszenie natężenia hałasu poprzez:
a) stosowanie mało hałaśliwych procesów technologicznych
b) wymianę maszyn i urządzeń powodujących nadmierny hałas
c) utrzymywanie maszyn i urządzeń w wymaganym stanie technicznym
38.2. Ograniczanie rozprzestrzeniania się hałasu poprzez stosowanie:
a) izolacji akustycznych stanowiska pracy
b) obudowa z
ródeł hałasu
c) zwiększenie chłonności akustycznej
38.3. Zmniejszenie czasu ekspozycji na hałas poprzez:
a) zmianÄ™ organizacji pracy majÄ…cej na celu ograniczenie czasu przebywania
pracowników w hałasie
38.4. Stosowanie ochron słuchu, w szczególności:
a) wkładek przeciwhałasowych dousznych
b) nauszników przeciwhałasowych
c) hełmów przeciwhałasowych
39. Drgania mechaniczne niskoczęstotliwościowe (wibracje).
39.1. Wibracje - wstrząsy danego ciała o niskiej amplitudzie i częstotliwości
kilkunastu-kilkudziesięciu Hz.
39.2. Z biologicznego punktu widzenia wibracje określamy jako przekazywanie drgań
mechanicznych z ciała stałego na poszczególne tkanki ciała człowieka lub na cały
organizm.
39.3. Wyróżniamy dwa typy przyczyn powstawania drgań mechanicznych:
a) wymuszenia kinetyczne, polegajÄ…ce na wprawianiu w ruch drgajÄ…cy maszyny,
urzÄ…dzenia, budowle przez z
ródło drgań, którym jest np. drgające podłoże, na którym
ustawiono owe podłoże
b) wymuszenia siłowe, które zaliczane są do wewnętrznych przyczyn generowania
drgań mechanicznych. Powstają one na skutek ruchów posuwisto-zwrotnych lub
obrotowych.
39.4. W zależności od drogi przenoszenia się drgań mechanicznych na organizm
człowieka, drgania dzielimy na:
a) drgania o działaniu ogólnym, gdy są one przenoszone na korpus człowieka przez
nogi, miednicÄ™, plecy lub boki
b) drgania o oddziaływaniu miejscowym, gdy są one przenoszone na korpus człowieka
przez kończyny górne.
39.5. Profilaktyka
a) w przypadku drgań o oddziaływaniu ogólnym
" stosowanie materiałów wibroizolacyjnych, które wpływają na osłabienie energii
drgań ogólnych
" stosowanie powłok tłumiących i tłumików drgań
b) w przypadku drgań o oddziaływaniu miejscowym należy pamiętać, że:
" siła nacisku narzędzia nie powinna przekraczać 200N
" siła zaciskania ręki przy pracy z narzędziem nie powinna przekraczać 50N
" na stanowisku pracy temperatura powietrza powinna wynosić co najmniej 16ºC,
wilgotność względna 40-60 %, a prędkość przepływu powietrza poniżej 0,3 m/s
" operatorzy powinni stosować rękawice chroniące przed oddziaływanie drgań
40. Parametry decydujące o jakości oświetlenia.
a) natężenie oświetlenia
b) równomierność oświetlenia
c) rozkład luminacji w polu pracy wzrokowej
d) ograniczenie olśnienia
e) barwa światła i oddawanie barw
f) migotanie i efekt stroboskopowy
41. Oświetlenie kopalń podziemnych.
42. Mikroklimat na stanowisku pracy.
42.1. Mikroklimat  to środowisko cieplne w jakim pracuje człowiek. Pracownik w
pomieszczeniach powinien mieć poczucie komfortu cieplnego.
43. Co to jest komfort cieplny.
43.1. Komfort cieplny, czyli warunki w których pracownik ubrany stosownie do
rodzaju wykonywanej pracy nie odczuwa ani chłodu ani ciepła. Czynnikami
decydującymi o samopoczuciu i wydajności pracy człowieka w kopalni są:
a) temperatura powietrza kopalnianego
b) wilgotność powietrza kopalnianego
c) prędkość przepływu powietrza
SÄ… to klimatyczne warunki pracy.
44. Ocena warunków cieplnych w kopalni.
Intensywność chłodzenia to inaczej, natężenie chłodzenia, jest to wielkość strat ciepła z 1
cm2 powierzchni ciała ludzkiego w jednostce czasu. Jednostką natężenia chłodzenia jest 1
katastopień [K].
W górnictwie używa się jednostek katastopni wilgotnych.
Pomiar dokonujemy katatermometrem wilgotnych, gdyż uwzględnia wilgotność względną.
Jeżeli intensywność chłodzenia jest mniejsza niż 11 Kw (katastopni wilgotnych), to czas
pracy (podobnie jak powyżej 28ºC) skracamy do 6 godzin. Natomiast, jeżeli intensywność
chłodzenia jest wyższa niż 11 Kw, pracujemy dalej. P
Prędkość powietrza nie powinna przekraczać:
a) 5 m/s w ścianach i zabierkach
b) 8 m/s w wyrobiskach korytarzowych (10 m/s przy sporadycznym ruchu ludzi)
12 m/s w szybach w czasie jazdy ludzi
45. Sposoby opanowania trudnych warunków cieplnych w kopalniach.
a) Odpowiednia organizacja przewietrzania wyrobisk korytarzowych
b) Odpowiednie usytuowanie w wyrobiskach urządzeń technicznych wytwarzających
ciepło
c) Zastosowanie maszyn klimatycznych i schładzanie
46. Podział pożarów podziemnych.
46.1. Pożar podziemny - wystąpienie otwartego ognia, żarzącej się substancji lub
utrzymywanie się w powietrzu kopalnianym dymów, lub stężenia tlenku węgla (CO)
powyżej 0,0026%. Aby w kopalni głębinowej mógł zaistnieć pożar, musi występować
tam materiał palny, odpowiednia ilość tlenu oraz wysoka temperatura. Podział pożarów
podziemnych:
a) endogeniczny - powstaje w kopalniach w wyniku samozapalenia węgla
spowodowanego niemożnością odprowadzania ciepła z utleniania.
b) egzogeniczny - pożar powstały z przyczyn zewnętrznych, np. wskutek zapalenia się
drewna, wybuchu gazów czy pyłów, z powodu wadliwego działania urządzeń
mechanicznych, elektrycznych, itp.
47. Metody określania zagrożenia wybuchem gazów pożarowych.
47.1. Określenie zagrożenia wybuchem gazów pożarowych określamy za pomocą tzw.
trójkąta wybuchowości (patrz punt 52.2  wykres Conwarda) oraz za pomocą wskaz
nika
Grahama
G = (CO/0,265 N  O ) gdzie: CO, N , O  procentowa
2 2 2 2
zawartość gazów w pobranej próbce
powietrza
47.2. Objawy pożaru endogenicznego:
a) duszna atmosfera
b) zaparowanie powietrza
c) pocenie siÄ™ ociosu i stropu
d) wzrost temperatury ociosu węglowego
e) zapach nafty
f) dymy
g) płomień
48. Na czym polega gaszenie aktywne pożarów podziemnych.
48.1. Polega na gaszeniu bezpośrednio, pożarów dostępnymi środkami zwalczania
pożaru, czyli gaśnice, węże z wodą itp.
49. Na czym polega pasywne gaszenie pożarów podziemnych.