1. Zagrożenia i ich podział
1.1. Zagrożenia powodujące wypadki przy pracy.
1.2. Zagrożenia powodujące choroby zawodowe.
a) Do pierwszej grupy zaliczamy czynniki zagrożenia powodujące wypadki przy pracy,
fizyczne obrażenia ciała, wywoływane mechanicznie (np. upadki, uderzenia,itp)
b) Do drugiej grupy zaliczamy, czynniki zagrożenia powodujące choroby zawodowe,
wywołane szkodliwym oddziaływanie czynników środowiska pracy (np. hałas,
zapylenie, wibracja, substancje toksyczne,itp.) na zdrowie pracownika.
2. Klasyfikacja zagrożeń zawodowych, stopnie zagrożenia.
2.1. Czynniki zagrożenia zawodowego dzielimy na :
a) Czynniki fizyczne
b) Zagrożenia chemiczne
c) Zagrożenia biologiczne
d) Fizyczne i psychiczne czynniki zagrożenia
e) Czynniki zagrożenia związane z organizacją pracy, łącznie z uwarunkowaniami
socjologicznymi
f) Względy osobowe
2.2. Stopnie zagrożenia zawodowego. Dzielimy je na 3 rodzaje:
a) Prace powtarzalne  wykonywane stale, przez to stosunkowo lepiej organizacyjnie
opanowane i wyposażone. Są to prace stosunkowo bezpieczne.
b) Prace wykonywane sporadycznie  już mniej wyposażone, również ze względów
ekonomicznych. Stopień bezpieczeństwa przy tych pracach jest mniejszy, również ze
względu na angażowanie, rozmaitych często przypadkowych ekip pracowniczych do
ich wykonywania.
c) Prace niepowtarzalne  wykonywane w warunkach wielu, niewiadomych, jeżeli nie
rzec- improwizacji. Są to prace szczególnie niebezpieczne.
3. Środowisko pracy, jest narażone na pyły przemysłowe, hałas, wibracje, promieniowanie,
skrajne temperatury, czynniki chemiczne, biologiczne i inne.
4. Niebezpieczne zdarzenia w górnictwie i ich podział.
Niebezpieczne zdarzenie jest to zmiana albo stan rzeczy, zagrażające stratą podmiotowi
działania lub jego zasobom.
Zdarzenie wypadkowe jest nagłym, niespodziewanym i nieplanowanym zdarzeniem
kinetycznym, powodującym niebezpieczne zetkniecie pracownika z obiektami środowiska
pracy.
Zagrożenia różnicuje się na:
a) Naturalne  stanowi je energia zlokalizowana w naturalnym środowisku,np tąpnięcie
b) Techniczne  którym jest energia zmagazynowana w środkach technicznych
c) Organizacyjne  niewłaściwa organizacja pracy, niewłaściwy nadzór, rutyna i
pośpiech
d) Osobowe  niekontrolowane skutki siły mięśni oraz ciążenia organizmu
5. Strefa środowiska kopalnianego można podzielić na:
5.1. Litosferę:
a) Tąpania
b) Oberwanie skał stropowych lub ociosowych
c) Wdarcie się wody i kurzawki
d) Wyrzuty gazów i skał
e) Pożary endogeniczne
5.2. Atmosferę
a) Zapalenie się lub wybuch gazów
b) Zapalenie się lub wybuch pyłu
 c) Przebywanie w atmosferze gazów szkodliwych dla zdrowia
5.3. Technosferę
a) Wybuch naczyń pod ciśnieniem
b) Wybuch środków strzałowych
c) Upadek, potknięcie się, wpadnięcie lub spadnięcie osób
d) Uderzenie narzędziami pracy
e) Upadek, stoczenie się lub obsunięcie się przedmiotów lub materiałów
f) Uderzenie się o przedmioty lub urządzenia
g) Pożary egzogeniczne
h) Porażenie osób prądem
i) Zetkniecie się z maszynami w ruchu
6. Klasyfikacja wypadków zawodowych
a) Mechaniczne (zwarte masy)
b) Substancyjne (pył, woda, gaz)
c) Cieplne (ciepło)
d) Elektryczne (ładunek elektryczny)
7. Statystyka wypadków w Polsce, przykłady wypadków zawodowych:
Statystyka wypadkowości w Polsce z roku na rok maleje, co jest spowodowane, rozwojem
technologii górniczej oraz prawa w zakresie BHP. Przykładowo ilość wypadków ogółem w
roku 1993 wynosiła 305 791, w roku 1996: 252 796, a rokiem 1999 wynosiła 172 044.
Przykłady wypadków zawodowych:
a) Upadek, potknięcie się, spadnięcie lub wpadnięcie osoby
b) Oberwanie się skał stropowych lub spągowych na osoby pracujące
c) Uderzenie się o przedmioty lub urządzenia
d) Przebywanie w atmosferze gazów szkodliwych
e) Zetknięcie się pracownika z urządzeniami pod napięciem
f) Poparzenie
g) Zawał
8. Zagrożenia przy prowadzeniu eksploatacji górniczej w podziemnych zakładach górniczych
8.1. Zagrożenia naturalne:
a) Tąpaniami
b) Wstrząsami
c) Pożarowe
d) Zawał
e) Metan
f) Woda
g) Pył
h) Wyrzuty gazów i skał
8.2. Zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia:
a) Pyły szkodliwe dla zdrowia
b) Hałas
c) Wibracja
d) Radiacja
e) Podwyższona temperatura
9. Wypadek przy pracy  nagłe zdarzenie  wywołane przyczyną zewnętrzną  które nastąpiło
w związku z pracą.
Dane zdarzenie jest tylko wtedy wypadkiem przy pracy jeżeli nastąpiło na skutek działania
czynników zewnętrznych. Mogą to być:
a) urazy spowodowane działaniem elementów ruchomych, luz
nych,ostrych,itp.
b) działanie zbyt wysokich lub zbyt niskich temperatur
 c) działanie energii elektrycznej
d) działanie substancji chemicznych
e) wysiłek fizyczny niezbędny do wykonywania pracy
f) urazy spowodowane potknięciem lub upadkiem
10. Rodzaje wypadków przy pracy  def. - wypadek śmiertelny, ciężki i zbiorowy.
10.1. Wypadek śmiertelny  oznacza wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w
miejscu wypadku, lub w okresie nie przekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
10.2. Wypadek ciężki  oznacza wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie
uszkodzenie ciała, np: utrata wzroku, słuchu, mowy, uszkodzenie ciała, choroba
nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, itp.
10.3. Wypadek zbiorowy  oznacza wypadek, w wyniku którego ucierpiały bądz

zginęły co najmniej dwie osoby.
11.Postępowanie powypadkowe  skład zespołu powypadkowego
11.1. Wypadki śmiertelne ciężkie i zbiorowe bada: kierownik zakładowej służby BHP,
oraz zakładowy społeczny inspektor pracy
11.2. Wypadki inne niż wyżej wymienione bada: pracownik służby BHP, oraz
oddziałowy społeczny inspektor pracy.
11.3. W zakładzie w którym nie działa społeczna inspekcja pracy, wypadki bada
przedstawiciel pracowników znający przepisy BHP.
12. Zadania zespołu powypadkowego po otrzymaniu zgłoszenia o wypadku
a) Dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego urządzeń, warunków pracy,
oraz pozostałych okoliczności mających wpływ na powstanie wypadku.
b) Przesłuchać poszkodowanego, o ile jego stan zdrowia na to pozwala.
c) Przesłuchać świadków wypadku.
d) Zasięgnąć w miarę potrzeby, opinii lekarza, lub innych osób, mogących pomóc w
wyjaśnieniu wypadku.
13. Procedura powypadkowa:
a) Odbiór informacji o wypadku
b) Przygotowanie badania wypadku
c) Przeprowadzenie oględzin miejsca wypadku
d) Przesłuchanie świadków
e) Uporządkowanie faktów
f) Wybór najbardziej prawdopodobnej wersji zdarzeń
g) Wybór najbardziej prawdopodobnej przyczyny
h) Opis wypadku
i) Udokumentowanie wypadku
14. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych  zakres ustawy.
15. Skutki ekonomiczne wypadków przy pracy i chorób zawodowych, sposób ich
obliczania.
Wypadek przy pracy, lub choroba zawodowa, oprócz osobistych cierpień poszkodowanego,
wywiera również znaczne skutki finansowe dla instytucji ubezpieczenia od wypadków,
zakładów pracy, oraz całego społeczeństwa. W praktyce oznacza to iż koszty wypadków i
chorób zawodowych ponoszą wszyscy obywatele, którzy płacą za wydatki jako podatnicy i
jako konsumenci.
16. Składniki kosztów zapewnienia bezpieczeństwa pracy.
a) Bieżącego zarządzania bezpieczeństwem
b) Zatrudniania personelu ds. bezpieczeństwa
c) Zakupu i utrzymania środków ochrony zbiorowej
d) Zakupu środków ochrony indywidualnej
 e) Organizacji doboru zawodowego, adaptacji i szkoleń
f) Badań lekarskich
g) Pomiarów warunków środowiska pracy
h) Środki czystości
i) Organizacja akcji bezpieczeństwa
j) Ubiorów roboczych i ich prania
17. Składniki kosztów zawodności bezpieczeństwa pracy.
Koszty wypadków i chorób zawodowych:
17.1. Bezpośrednie
17.2. Pośrednie
a) Na wydziale  miejscu wydarzenia:
" Rzeczywiste
" Straconej okazji
b) Na innym wydziale:
" Rzeczywiste
" Straconej okazji
c) Stratach czasu kierownictwa lub administracji
18. Ekonomiczne stymulatory poprawy warunków pracy.
Są to różnego rodzaju instrumenty prawa lub ekonomiczne, mające za zadanie
motywowanie zakłady pracy do poprawy bezpieczeństwa. Najpopularniejszym systemem, w
którym zastosowano ekonomiczne stymulatory poprawy warunków pracy, jest system
oparty na instrumentach systemu ubezpieczeń.
19. Za chorobę zawodową uważa się.
Za chorobę zawodową uważa się, chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, o
ile została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w
środowisku pracy lub wywołał ją sposób wykonywania pracy.
20. Wykaz chorób zawodowych  zatrucie tlenkiem węgla.
20.1. Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie), jest najczęściej spotykanym zatruciem
gazowym. Tlenek węgla jest to gaz bez smaku, barwy i zapachu. A
ączy się 250 do 300
razy szybciej z hemoglobiną niż tlen.
Objawy zatrucia przewlekłego: osłabienie pamięci / utrata łaknienia / utrata czucia w
palcach / zaburzenia krążenia / objawy parkinsonizmu /  chód pingwini / szaroziemiste
zabarwienie skóry.
Leczenie: przerwanie kontaktu osoby zatrutej z tlenkiem węgla / tlenoterapia / transfuzja
krwi / zapobieganie obrzękowi mózgu / ogólne leczenie objawowe.
20.2. Inne przykłady chorób zawodowych:
a) Zatrucia ostre albo przewlekłe, i ich konsekwencje
b) Gorączka metaliczna
c) Pylice płuc
d) Astma oskrzelowa
e) Choroby skóry
f) Zespół wibracyjny
g) Nowotwory złośliwe
21. Definicja ergonomii  czynniki ergonomiczne, w projektowaniu procesu pracy,
ergonomiczna ocena maszyn, urządzeń i warunków pracy.
Ergonomia  interdyscyplinarna nauka, zajmująca się przystosowaniem narzędzi,
maszyn, środowiska i warunków pracy do autonomicznych i psychofizycznych cech i
możliwości człowieka, zapewniające sprawne, wydajne i bezpieczne wykonywanie
przez niego pracy, przy stosunkowo niskim koszcie biologicznym.
 22. Najważniejsze dyscypliny kształtujące dorobek współczesnej ergonomii.
a) Fizjologia pracy
b) Psychologia pracy
c) Antropologia
d) Organizacja pracy
e) Nauki techniczne
f) Medycyna pracy
g) Ochrona środowiska
h) Bionika
i) Pedagogika pracy
j) Socjologia pracy
k) Estetyka
l) Prawo ergonomiczne
23. Zadania ergonomii.
23.1. Opracowanie planów i programów działań dla nauk technicznych.
23.2. Opracowanie planów i programów działań dla nauk społecznych
24. Główne kierunki działania ergonomii.
24.1. Badaniami podstawowymi, badaniami stosowanymi i zastosowanie ergonomii,
ergonomią korekcyjną i koncepcyjną.
24.2. Ergonomia warunków pracy i ergonomią wyrobów
25. Ergonomia korekcyjna.
Zajmuje się analizą już istniejących stanowiska pracy z punktu widzenia ich dostosowania
do psychofizycznych możliwości pracowników oraz formułowanie zaleceń mających na
celu polepszenie warunków pracy.
26. Ergonomia koncepcyjna.
Celem jej jest takie zaprojektowanie narzędzia, urządzenia maszyny czy wreszcie całego
obiektu przemysłowego, aby spełniał on podstawowe wymagania ergonomii.
27. Ergonomia w organizacji stanowiska pracy.
Projektując stanowisko pracy wedle zasad ergonomii, szczególną uwagę należy zwrócić na
następujące elementy:
a) Pozycję przy twarzy
b) Wielkość niezbędnej siły
c) Wielkość obciążenia statycznego powodowanego wymuszona pozycją
d) Monotonnością wykonywanych czynności
e) Wydatkiem energetycznym niezbędnym do wykonywania czynności roboczych
f) Organizacją pracy
28. Układ  maszyna, człowieka  praca.
Zadaniem tego układu jest wykonanie jakiejś pracy, przy czym względna wartość obu stron
tego układu może być bardzo różna. Problem ergonomiczny sprowadza się do optymalnego
skojarzenia czynnika ludzkiego z maszyną. Możemy rozróżnić cztery gruby zagadnień:
a) Odbiór informacji od maszyny do człowieka
b) Oddziaływanie człowieka na maszynę poprzez urządzenia sterujące
c) Czynniki materialnego środowiska pracy
d) Czynnik antropotechniczny i organizatorski na stanowisku roboczym
29. Ogólne zasady sygnałów urządzenia sygnalizującego.
29.1. Dostrzeganie sygnałów zależne jest głównie od ich siły. Należy stosować bodz
ce
wyraz
nie przekazujące wartości progowe.
29.2. Rozróżnianie sygnałów  oprócz czynników warunkujących dostrzeganie
sygnałów (wzrokowy, słuchowy) istnieje cały szereg czynników warunkujących
rozróżnienie (identyfikację).
 30. Urządzenia sterownicze.
Są to wszelkie urządzenia służące do sterowania maszynami lub urządzeniami.
31. Zasady organizacji pracy w procesie produkcji.
a) Wybór optymalnych metod pracy
b) Zapewnienie bezpieczeństwa pracy
c) Zapewnienie odpowiednich warunków środowiska materialnego pracy
d) Właściwy dobór pracowników
e) Zapewnienie najdogodniejszej organizacji czasu pracy
f) Zapewnienie właściwej przemienności wysiłku i odpoczynku
32. Zasady zapewnienia optymalnej metody pracy.
a) Stanowisko pracy musi zapewniać wygodny i bezpieczny dostęp obsługującym
pracownikom
b) Należy ustalić stałe miejsce na materiały i narzędzia
c) Materiały i urządzenia winny być umieszczone w funkcjonalnym polu pracownika
d) Materiały i narzędzia muszą być rozmieszczone w taki sposób, aby zapewniały
ustaloną kolejność ruchów
e) Odległość między przedmiotami na stanowisku roboczym powinna być jak
najmniejsza
f) Ułożenie przedmiotów powinno pozwalać na szybkie i łatwe uchwycenie
33. Rodzaje pracy z punktu widzenia fizjologii.
a) Wielkość wysiłku mięśniowego dynamicznego  związana z skurczem i rozkurczem
mięśni szkieletowych, co prowadzi do przemieszczania się ciała.
b) Wielkość wysiłku mięśniowego statycznego  związana z długotrwałym skurczem
(napięciem) niektórych mięśni szkieletowych.
c) Stopień zaangażowania procesów poznawczych  określa złożoność mechanizmów
przetwarzania informacji zachodzących w mózgu w trakcie wykonywania pracy.
34. Klasyfikacja rodzajów pracy fizycznej.
a) Lekka  wydatek energetyczny kcal/dobe 2 300  2 800
b) Umiarkowana  wydatek energetyczny kcal/dobe 2 801  3 300
c) Średnia  wydatek energetyczny kcal/dobe 3 301  3 800
d) Ciężka  wydatek energetyczny kcal/dobe 3 801  4 300
e) Bardzo ciężka  wydatek energetyczny kcal/dobe 4 301  4 800
35. Składnikami dobowego wydatku energetycznego.
a) Podstawowa przemiana materii
b) Wydatek na pracę zawodową  w ciągu 8 godzin
c) Wydatek energetyczny związany z swoiście dynamicznym działaniem pożywienia
d) Wydatek na czynności poza domem
36. Postawa przy pracy.
36.1. Ubytki energii podczas wykonywania pracy statycznej:
a) Straty związane z koniecznością zachowania pozycji ciała przy pracy
b) Straty wywołane koniecznością przeciwdziałania ciężarowi przedmiotów
c) Wysiłek mięśniowy związany z zachowaniem równowagi i przeciwdziałaniem
przesuwania się środka ciężkości poza podstawę stóp
d) Energia związana z przesuwanie środka ciężkości przy pochylaniu się przy
podnoszeniu ciężarów, itp.
36.2. Siedzisko  najlepszym rozwiązanie krzeseł do pracy, są krzesła nastawne o
zmiennej wysokości siedziska, zaopatrzone w sprężynujące, nastawne oparcia.
36.3. Wysokość robocza  jest ona głównym czynnikiem postawy przy pracy.
Niedostosowanie wysokości roboczej może być przyczyną bólu i schorzeń narządu
ruchu. Wysokość robocza zależy głównie od charakteru pracy oraz od wymiarów ciała
ludzkiego,
37. Pomiary antropometryczne  pojęcie osoby przeciętnej.
37.1. Polska posiada bardzo bogaty zbiór cech antropometrycznych. Zebrane dane
antropometryczne układają się zgodnie z normalnym prawem rozrzutu według tzw.
krzywej normalnej Gaussa.
37.2. Osoba przeciętna  pojęcie te jest zasadniczo błędne,wiec wprowadzono pojęcia
wartości progowych (kwantyki).
38. Nowoczesne stanowisko pracy, strefy stanowiska pracy
a) Czerwona
" Ryzyko wystąpienia urazu lub choroby zawodowej jest bardzo duże
" Konieczna jest natychmiastowa przebudowa stanowiska pracy
b) Żółta
" Występuje pewne ryzyko urazu lub choroby zawodowej dla całej populacji lub
jej części
" Powinno się rozważać możliwość przeprowadzenia zmian w budowie stanowiska
lub w procesie pracy
c) Zielona
" Ryzyko urazu lub choroby zawodowej jest znikome lub na akceptowalnym
poziomie
" Nie wymaga żadnych zmian na stanowisku pracy
39. Określenie ryzyka
Ryzyko to funkcja prawdopodobieństwa wystąpienia określonych niebezpiecznych zdarzeń i
wynikających z nich konsekwencji. Często ryzyko określa się w sposób ilościowy jako
następujący iloczyn:
40. Ocena ryzyka  proces szacowania wielkości ryzyka, określenie warunków kiedy
ryzyko można tolerować lub akceptować
40.1. Ocena ryzyka to proces szacowania wielkości ryzyka i określenie warunków,
kiedy ryzyko można tolerować lub akceptować.
40.2. Zarządzanie bezpieczeństwem pracy to zarządzanie ryzykiem.
a) Akceptowalny poziom  to znaczy ryzyka, które przy podjętych środkach
profilaktyki daje możliwość uzyskania  pro bezpiecznej produkcji, przy
najmniejszym szacowanym prawdopodobieństwie występowania niebezpiecznych
zdarzeń i ich konsekwencji.
b) Tolerowany poziom  to znaczy ryzyka, które można jeszcze w/w określonym czasie
tolerować, jednak jego się nie akceptuje.
c) Nie tolerowany poziom  to znaczy ryzyka, które nie dopuszcza uzyskiwania  pro
bezpiecznej produkcji. W takim przypadku należy podjąć decyzję odnośnie
zaniechania toku produkcji.
41. Sposób prowadzenia oceny ryzyka, identyfikacja zagrożeń, określenie poziomu
ryzyka, zakres możliwych szkód, okres przebywania w strefie zagrożenia, odwrócenie
zagrożenia, prawdopodobieństwo wystąpienia szkód, skala punktowa wielkości zagrożenia.
 41.1. Sposób prowadzenia oceny ryzyka, przedstawia poniższy schemat:
41.2. Identyfikacja zagrożeń. To znaczy ustalenie: czy istnieją z
ródła zagrożeń, kto lub
co stwarza zagrożenia oraz w jaki sposób zagrożenie może się ujawnić.
Pomocną metodą, która umożliwia szczegółowe rozeznanie wszystkich zagrożeń, jest
analiza drzewa błędu.
41.3. Określenie poziomu ryzyka, to znaczy określenie prawdopodobieństwa
wystąpienia zagrożeń oraz istotności tego zagrożenia.
41.4. Zakres możliwych szkód.
" A1  zagrożenie systemu
" A2  lekkie obrażenia ludzi, uszkodzenie systemu
" A3  ciężkie obrażenia ludzi, poważne uszkodzenie systemu
" A4  ofiary śmiertelne, utrata systemu
41.5. Okres przebywania w strefie zagrożenia.
" B1  okresowe do częstego
" B2  od częstego do stałego
41.6. Odwrócenie zagrożenia.
" C1  można jemu zapobiec po spełnieniu określonych warunków
" C2  trudno zagrożeniu zapobiec
41.7. Prawdopodobieństwo wystąpienia szkód.
" D1  nieprawdopodobne wystąpienie zdarzeń podczas życia pojedynczej lub
dużej ilości jednostek lub systemów
" D2  nikłe, ale możliwe wystąpienie zdarzeń podczas życia pojedynczej lub
dużej ilości jednostek lub systemów
" D3  okazjonalne wystąpienie zdarzeń podczas życia pojedynczej lub dużej
ilości jednostek lub systemów
" D4  możliwe wystąpienie zdarzeń podczas życia pojedynczej lub dużej ilości
jednostek lub systemów
" D5  częste wystąpienie zdarzeń podczas życia pojedynczej lub dużej ilości
jednostek lub systemów
41.8. Skala punktowa wielkości ryzyka:
 42. Działania dla obniżenia poziomu ryzyka przed rozpoczęciem pracy.
a) Przy ryzyku akceptowalnym  wymagany jest monitoring zagrożeń dla ich
utrzymywania w stanie kontrolowalnym.
b) Przy ryzyku tolerowanym umiarkowanym  konieczne jest obniżenie poziomu
ryzyka, lecz koszty z tym związane powinny być rozsądne.
c) Przy ryzyku tolerowanym istotnym  nie można rozpocząć pracy przed obniżeniem
poziomu ryzyka.
d) Przy ryzyku nie tolerowanym  powinien obowiązywać kategoryczny zakaz podjęcia
lub kontynuowania pracy, zanim poziom ryzyka nie zostanie zredukowany.
43. Analiza drzewa błędu.
a) Analiza systemu  wychodząc z analizy systemu dokonuje się jego podziału na
systemy. Wykonuje się diagram blokowy systemu, na którym uwidacznia się
współzależność pomiędzy składowymi podsystemami.
b) Ustalenie niebezpiecznych zdarzeń  określa się zakres prowadzonej analizy.
c) Analiza przyczynowo-skutkowa  w kroku tym, poprzez analizę przyczyn i
wynikających z nich skutków, określa się element startowy analizy.
d) Rodzaje niedociągnięć  przedstawione w blokowym diagramie systemy bada się
pod kątem możliwych niedociągnięć, które nanosi się na strukturę drzewa błędu.
44. System zarządzania bezpieczeństwem  realizacje elementów.
Realizowanie elementów systemu zarządzania bezpieczeństwem dotyczy:
a) Organizacji bezpieczeństwa
b) Określenia celów bezpieczeństwa
c) Standardów bezpieczeństwa
d) Motywacji i komunikowania się
e) Analizy ryzyka
f) Dokumentowania i kontroli dokumentów
45. Zasady wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem w zakładach górniczych.
a) Określenie polityki w zakresie bezpieczeństwa pracy
b) Wprowadzenie osób kierownictwa i dozoru w problematykę zarządzania
bezpieczeństwem
c) Modyfikacja struktur zarządzania bezpieczeństwem pracy
46. Struktura organizacyjna systemu ochrony pracy w Polsce.
Polski system ochrony pracy można podzielić na trzy sektory:
a) Sektor nadzoru państwowego i społecznego
b) Sektor naukowo-badawczy
c) Sektor wykonawczy
 47. Sektor nadzoru państwowego i społecznego.
Kodeks pracy powierza nadzór i kontrole nad przestrzeganie prawa pracy następującym
instytucjom:
" Państwowa Inspekcja Pracy
" Państwowa Inspekcja Sanitarna
" Społeczna Inspekcja Pracy
" urzędy specjalistyczne
48. Sektor naukowo-badawczy.
Sektor naukowo-badawczy w systemie ochrony pracy tworzą instytucje naukowe i placówki
badawcze funkcjonujące samodzielnie lub stanowiące zorganizowane działy wyższych
uczelni. Są to np.:
" Centralny Instytut Ochrony Pracy (CIOP) w Warszawie
" Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w A
odzi
" Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiska w Sosnowcu
Górnictwo najczęściej korzysta z tych trzech instytucji naukowo-badawczych.
49. Sektor wykonawczy.
Sektor wykonawczy tworzą:
" Pracodawca
" Osoby kierujące pracownikami
" Pracownicy
50. Prawa i obowiązki pracowników.
Pracownik jest zobowiązany: znać przepisy i zasady BHP / brać udział w szkoleniach z
zakresu BHP / wykonywać pracę zgodną z zasadami przepisami BHP / dbać o należyty stan
miejsca pracy,maszyn, urządzeń itp. / podawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym
badaniom lekarskim / stosować środki ochrony zbiorowej i indywidualnej / niezwłocznie
zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku / przestrzegać
przepisów oraz zasad bezpieczeństwa pożarowego.