CZ. 1. ZAGADNIENIA DO KOLOKWIUM Z PRZEDMIOTU BEZPIECZEOSTWO SPOA
ECZNE
1. DEFINICJE:
a) Bezpieczeostwo publiczne - Bezpieczeostwo publiczne to stan przejawiający się
ochroną porządku prawnego, życia i zdrowia obywateli oraz majątku narodowego przed
bezprawnymi działaniami.
b) Bezpieczeostwo powszechne - Bezpieczeostwo powszechne to stan zapewniający
ochronę życia i zdrowia obywateli oraz majątku narodowego przed skutkami klęsk
żywiołowych i katastrof technicznych.
c) Bezpieczeostwo społeczne - Bezpieczeostwo społeczne to stan społeczeostwa
zapewniający nie tylko trwanie oraz przetrwanie narodu, lecz również jego rozwój
d) Pojęcie welfare state  paostwo dobrobytu
 paostwo o orientacji społecznej  paostwo społeczne  paostwo opiekuocze  to
karykatura  nanny state  paostwo niaoczace  paostwo nadopiekuocze
W polskiej tradycji  opieka społeczna dotyczyła głównie tego, co nazywa się  pomocą
społeczną
Akceptacja idei WELFARE STATE w społeczności międzynarodowej poprzez:
uznanie spraw społecznych za PRAWA CZA
OWIEKA
- prawa pracownicze
- prawa do minimalnego poziomu życia
- prawa do ochrony zdrowia
- edukacji
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (ONZ
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych
- tożsamości kulturowej
Europejska Karta Społecznych
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
2. KLASYFIKACJA UWARUNKOWAO POLITYKI SPOA
ECZNEJ
1. UWARUNKOWANIA USTROJOWO-POLITYCZNE
Największe znaczenie dla polityki społecznej  konstytucyjne zasady demokracji
parlamentarnej, samorządności lokalnej i społecznej gospodarki rynkowej. Ponad ustrojowymi
determinantami spójności strategii polityki społecznej są wiedza i skutecznośd decydentów,
czyli jakośd władzy paostwowej
2. UWARUNKOWANIA MATERIALNE
 Polska należy do najbiedniejszych krajów wśród najbogatszych (OBCEP i UE). Najważniejsza
jest sytuacja na rynku pracy. Miarą długookresowego sukcesu polityki rynku pracy nie jest
niskie bezrobocie, lecz wysokie zatrudnienie. Kryzysy gospodarcze mają przejściowy wpływ na
liczbę pracujących. Zależy ona od procesów długookresowych o charakterze strukturalnym.
poziom zatrudnienia w niewielkiej części determinują zmiany stopy bezrobocia. W długim
okresie zależy on od podaży pracy. podaż w Polsce należy do najniższych.
3.UWARUNKOWANIA ZWI
ZANE Z CZYNNIKIEM LUDZKIM
1) Starzenie się ludzi;
2) Spadek liczby zawieranych małżeostw, wzrost liczby rozwodów i urodzeo pozamałżeoskich;
3) Wzrost liczby osób posiadających niezarobkowe z
ródła utrzymania (emerytury, renty,
bezrobotni);
4) bardzo liczni pracownicy tradycyjnych sektorów gospodarki;
5) Liczne przywileje grupowe;
6) Ludnośd rolnicza jako jedyna duża grupa w Polsce objęta zaopatrzeniową techniką ochrony
przed ryzykiem socjalnym;
7) Względna słabośd paostw obywatelskich;
8) Rozległośd wykluczenia społecznego;
9) Silna pozycja kręgów rodzinnych i przyjacielskich;
10) Niewielkie rozmiary klasy średniej.
4. UWARUNKOWANIA ZWI
ZANE Z ZASTANYM MODELEM POLITYKI SPOA
ECZNEJ
Zakres zmian systemowych w polityce społecznej w latach 1990-1999 był pozornie duży
poprzez utworzenie urzędów pracy i przekształceo pomocy społecznej, koocząc na reformach
ochrony zdrowia, edukacji i ubezpieczeo społecznych.
Większości tych zmian można przypisad 3 cechy
1) interwencyjnośd (reagowanie na skutki reform gospodarczych w szczególności w polityce
wobec bezrobocia i w pomocy społecznej)
2) komercjalizację w związku z dążeniem do utrzymania określonego poziomu deficytu
budżetowego
3) zdominowanie tempa przekształceo przez mechanizmy przetargu politycznego z udziałem
najsilniejszych grup społecznych
5. UWARUNKOWA ZEWN
TRZNE
a) Procesy żywiołowe.
Uwarunkowania globalizacyjne - najważniejsze jest powstanie światowego systemu
ekonomicznego
- ograniczają strefę wyborów paostw w sferze gospodarczej, pośrednio oddziaływają na ich
modele polityki społecznej. Zmniejszają rolę tradycyjnie pojmowanego paostwa opiekuoczego.
b) Bardziej  skodyfikowane determinanty wynikające z przynależności do różnych organizacji
międzynarodowych
- członkowstwo w UE
- Międzynarodowym Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowym) (1986 r.)
- Światowa Organizacja Handlu (1995 r.)
- Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) (1996 r.)
3. GA
ÓWNE MODELE POLITYKI SPOA
ECZNEJ
1. model liberalny (marginalny)  naturalnymi kanałami zaspokajania potrzeb obywateli
winny byd rynek prywatny i rodzina. Paostwo powinno ingerowad jedynie w ostateczności
i tylko w odniesieniu do tych grup, które nie są w stanie sobie poradzid. W modelu tym
przyjmuje się, że zdecydowana większośd społeczeostwa jest w stanie zaspokoid swoje
potrzeby własnym działaniem przy ewentualnej pomocy rodziny lub organizacji
charytatywnych. Rozwijanie paostwowej polityki społecznej jest nie tylko niepotrzebne ,
ale i niesie ze sobą negatywne skutki. Dominuje solidarnośd na zasadach wzajemności,
rozumiana jako mechanizm zależny od istnienia indywidualnego interesu we wzajemnym
pomaganiu sobie. Najbliższa modelowi marginalnemu jest polityka społeczna w USA
2. model motywacyjny (korporacyjny) - programy socjalne powinny jak najmniej zakłócad
mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej w możliwie największym stopniu służyd
rozwojowi gospodarczemu. Zakłada się, że potrzeby ludzkie powinny byd zaspokajane
przede wszystkim zgodnie z kryterium stażu pracy, zasług i wydajności. Jednostce nie
pozostawia się dużego marginesu swobody w wyborze sposobów zaspokajania
podstawowych potrzeb, ponieważ odpowiedzialnośd za ich zaspokajanie przejmuje
paostwo, zmuszając wszystkich pracujących do obowiązkowego uczestnictwa w
ubezpieczeniach społecznych. SYSTEMY POLITYKI SPOA
ECZNEJ w NIEMCZECH i AUSTRII
3. model instytucjonalno-dystrybucyjny  odpowiedzialnośd za dobrobyt i bezpieczeostwo
socjalne ponosi przede wszystkim społeczeostwo. Dlatego też w procesie zaspokajania
wszystkich ważnych potrzeb mechanizmy rynkowe muszą byd zastąpione przez planowe
działania paostwa. W konsekwencji władze publiczne powinny stworzyd system
gwarantujący każdemu zaspokojenie jego ważnych potrzeb. Nie wyznacza się granic
rozwoju polityki społecznej, uważając ją za integralną instytucję w ramach danego
społeczeostwa.
4. model krajów pasa łacioskiego (południowoeuropejski)- Bardzo szczodre świadczenia dla
niektórych grup przy niskich świadczeniach dla samotnych rodziców Niski stopieo
angażowania się paostwa w sferze polityki społecznej Klientelizm i  systemy patronackie
w selektywnej dystrybucji np. rent inwalidzkich. Słabośd instytucji paostwowych
(biurokratyczny profesjonalizm i autonomia)
I. BEZROBOCIE - Zjawisko społeczne polegające na tym, że częśd ludzi zdolnych do
pracy i deklarujących chęd jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z
różnych powodów
osoba bezrobotna ( w sensie prawnym) -
Bezrobotnym w Polsce jest osoba niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej,
zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w
szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy,
jeżeli:
" ukooczyła 18 lat, z wyjątkiem czasu pracy,
młodocianych absolwentów, " nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i
" kobieta nie ukooczyła 60 lat, a mężczyzna nie odbywa kary pozbawienia wolności,
65 lat, " nie uzyskuje miesięcznie dochodu w
" nie nabyła prawa do emerytury, renty wysokości przekraczającej połowę
inwalidzkiej " nie jest właścicielem lub najniższego wynagrodzenia,
posiadaczem nieruchomości rolnej o " nie pobiera zasiłku stałego lub renty
powierzchni pow. 2 ha przeliczeniowych socjalnej.
" nie jest osobą niepełnosprawną, której
stan zdrowia nie pozwala na podjęcie
zatrudnienia nawet w połowie wymiaru
 stopa bezrobocia definicja i jej wymiar w Polsce - stopa bezrobocia, czyli stosunek
liczby
bezrobotnych zarejestrowanych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. pracującej i
bezrobotnej łącznie) wyrażony w procentach.
Rodzaje Bezrobocia
�� BEZROBOCIE STRUKTURALNE - jest związane z niedopasowaniem popytu na pracę oraz
podaży siły
roboczej.
�� BEZROBOCIE KRÓTKOOKRESOWE - do 3 miesięcy bez zatrudnienia
�� BEZROBOCIE ŚREDNIOOKRESOWE - od 3 do 12 miesięcy bez zatrudnienia
�� BEZROBOCIE DA
UGOOKRESOWE - dotyczy osób. które pozostają bez pracy od 6 do 12
miesięcy
�� BEZROBOCIE DA
UGOTRWAA
E (CHRONICZNE) - trwa znacznie dłużej niż 12 miesięcy.
Spowodowane
jest podobnymi przyczynami co bezrobocie długookresowe
�� BEZROBOCIE UKRYTE - rozumiane jako bezrobocie wśród zatrudnionych. Dotyczy ludzi
nie ujętych w
statystykach bezrobocia, ponieważ nie rejestrują się w urzędach pracy. Osoby te posiadają
dochód, ale nie mają zawartego stosunku ubezpieczeniowego.
�� BEZROBOCIE CYKLICZNE - powstaje na skutek spadku zagregowanego popytu w
gospodarce. W czasie
kiedy występuje zapotrzebowanie na wytwarzane produkty, nie ma problemów z
miejscami pracy. Producenci w celu zmniejszenia kosztów produkcji zwalniają
pracowników.
�� BEZROBOCIE Z WYBORU - pojawia się wówczas, gdy wysokośd zasiłków przyznawanych
bezrobotnym jest na tyle wysoka, aby zrekompensowad utratę stałego zarobku i tym
samym stworzyd zachętę do pozostawania zawodowo bezczynnym.
�� BEZROBOCIE DOBROWOLNE - częśd pracowników poszukujących pracy nie akceptuje
poziomu płacy realnej są skłonni pracowad przy wyższej stawce, a pracodawcy gotowi
są ich zatrudnid poniżej płacy realnej
�� BEZROBOCIE PRZYMUSOWE - czyli niezależne od zachowania bezrobotnych. Istnienie
ustawowej gwarancji płacy minimalnej, zafałszowuje sygnały na rynku pracy, stan
równowagi rynkowej zostaje zniekształcony, nawet przy spadku cen i popytu, wzroście
bezrobocia, place i tym samym koszty nie maleją, poprzez strajki związki zawodowe
wymuszają stawki powyżej wolnej ceny rynkowej.
�� BEZROBOCIE SEZONOWE - uzależnione od pór roku (np. budownictwo);
�� BEZROBOCIE FRYKCYJNE - związane z naturalną płynnością siły roboczej, możliwą dzięki
pełnej swobodzie zmiany miejsca pracy i wyboru stanowiska pracy, niedostatecznie
szybkim przepływem informacji między pracodawcami a pracownikami, zatem musi
upłynąd czas zanim bezrobotni znajdą czekające na nich miejsca pracy
Umowa o prace a umowa o dzieło
Tzw. grupy wykluczone( grupy będące w trudnej sytuacji/położeniu na rynku pracy)
Osoby najmłodsze, uczestniczące w edukacji (szczególnie w trybie dziennym) Osoby
najstarsze -powyżej 50. roku życia
Grupy nieaktywnych zawodowo kobiet  także one często sprawują funkcje rodzinne
Osoby niepełnosprawne (ok. 3,5 miliona osób).
Osoby  zniechęcone bezskutecznym Bezdomni
poszukiwaniem pracy przez długi
Imigranci i mniejszości narodowe
okres
Osoby chore psychicznie
Mieszkaocy obszarów wiejskich
Osoby opuszczające zakłady karne
II. BEZDOMNOŚD problem Bezdomny  osoba niezamieszkująca w
społeczny charakteryzujący się lokalu mieszkalnym, niezameldowaną na
brakiem miejsca stałego pobyt stały lub osobę niezamieszkującą w
zamieszkania  brakiem domu. lokalu mieszkalnym i zameldowaną na
pobyt stały w lokalu, w którym nie ma FAZY ROZWOJU SYNDROMU
możliwości zamieszkania BEZDOMNOŚCI
Typologie bezdomności 1. Faza wstępna 0-2 lata  brak stałego
miejsca noclegu, pomieszkiwanie w
Jawna  rzeczywisty brak dachu nad
nowo poznanych ludzi. Nie postrzeganie
głową
siebie jako bezdomnego
Ukryta  zamieszkiwanie w miejscach,
2. Faza ostrzegawcza 2-4 lata  nadal
które odbiegają od przyjętych
sytuacja postrzegana jest jako
standardów
tymczasowa. Więzi z rodziną słabną.
Z wyboru  osoby, które odrzuciły
3. Faza adaptacyjna 4-6 lat  osadzenie w
obowiązujące normy realizując
strukturach środowiska bezdomnych.
wybrany przez siebie styl życia
Orientuje się w zasadach postępowania
włóczęgi i wędrowca
na dworcu itp. Wie gdzie można dostad
Z konieczności  osoby, które nie
tanio jeśd.
posiadają, bądz
utraciły miejsce
4. Faza chroniczna 6-10 lat  pełne
zamieszkania w wyniku zdarzeo
przystosowanie do warunków
losowych
bezdomności.
Płytka  brak dachu nad głową
5. Faza bezdomności trwałej 10+ - brak
spowodowany jest np. utratą
motywacji do podejmowania prób
dochodów z powodu bezrobocia
wyjścia z bezdomności. Człowiek nie
Głęboka  osoby, które nie są zdolne
potrafi funkcjonowad samodzielnie w
do samodzielnego życia ze względu
społeczeostwie
na nieprzystosowanie społeczne,
nałogi, zaburzenia psychiczne.
Skutki bezdomności
- poczucie osamotnienia
- poczucie wstydu
- negatywne nastawienie do ludzi i świata
Organizacje
Towarzystwo Monar Caritas
Pomocy im. Św
Markot Fundacja SOS
Brata Alberta
6. UBÓSTWO - Sytuacja, w której środki materialne posiadane przez osobę lub gospodarstwo
domowe są niższe niż akceptowane minimum w społeczeostwie lub gdy środki te nie
wystarczają do zaspokojenia podstawowych potrzeb.
a) minimum socjalne - wskaz
nik określający koszty utrzymania gospodarstw domowych na
podstawie "koszyka dóbr" służących do zaspokojenia potrzeb bytowo-konsumpcyjnych na
niskim poziomie. Przyjęte składniki koszyka wystarczają nie tylko dla podtrzymania życia
(porównaj: minimum egzystencji), lecz dla posiadania i wychowania dzieci, a także dla
utrzymania minimum więzi społecznych Jest to więc model zaspokajania potrzeb na
poziomie "minimalnego dobrobytu". Minimum socjalne nazywane jest też "granicą
wydatków gospodarstw domowych, mierzącą godziwy poziom życia". (Minimum socjalne
to punkt krytyczny (również zapobiega wykluczeniu) poniżej którego powstaje
zagrożenie ubóstwem.)
b) ustawowa linia ubóstwa - kwota dochodów, która zgodnie z obowiązującą ustawą o
pomocy społecznej uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego.
c) stopa ubóstwa - ocenia zasięg ubóstwa, jest wskaz
nikiem zagrożenia ubóstwem, iloraz
liczby jednostek (gospodarstw domowych lub osób) ubogich do liczby jednostek w całej
populacji ; mówi on jaki jest odsetek ubogich w populacji.
d) linia minimum egzystencji (linia skrajnego ubóstwa) - koszyk dóbr, niezbędnych do
podtrzymania funkcji życiowych człowieka i sprawności psychofizycznej. Uwzględnia on
jedynie te potrzeby, których zaspokojenie nie może byd odłożone w czasie, a konsumpcja
niższa od tego poziomu prowadzi do biologicznego wyniszczenia i zagrożenia życia. W
skład koszyka minimum egzystencji wchodzą potrzeby mieszkaniowe i artykuły
żywnościowe. A
ączny koszt nabycia (zużycia) tych dóbr określa wartośd koszyka, która
stanowi granicę ubóstwa skrajnego
1. Jak głębokie jest ubóstwo w Polsce? Głębokośd ubóstwa określa się najczęściej za
pomocą wskaz
nika luki dochodowej bądz
wydatkowej. W 2011 roku wartośd wskaz
nika
luki wydatkowej w odniesieniu do gospodarstw uznanych za skrajnie ubogie wyniosła
19%, podobnie jak w przypadku gospodarstw o wydatkach poniżej tzw. ustawowej
granicy ubóstwa; natomiast poziom wydatków gospodarstw, które znajdowały się w
sferze ubóstwa relatywnego był niższy od granicy ubóstwa relatywnego przeciętnie o 22
%. W 2010 roku wartości te były bardzo podobne.
2. Zasięg ubóstwa w wymiarze terytorialnym - ??
Najniższymi wskaz
nikami ubóstwa dochodowego odznaczały się województwa
mazowieckie oraz śląskie. Najwięcej Polaków zagrożonych biedą dochodową mieszkało
w województwach: lubelskim, podkarpackim oraz świętokrzyskim.
3. Podstawowe problemy polskiego ubóstwa
wykluczenie społeczne
ubóstwa jest ubóstwo młodych ludzi (zwłaszcza dzieci)
rozwarstwienie dochodów
7. PATOLOGIA SPOA
ECZNA - zespół zjawisk szkodliwych społecznie, niezgodnych lub
odbiegających od obowiązujących w społeczeostwie norm obyczajowych i prawnych.
8. Klasyfikacja zjawisk patologicznych
PRZEST
PSTWA Z NIENAWIŚCI komputera, hazard
rasizm, terroryzm PATOLOGIE SEKSUALNE
SAMOBÓJSTWA prostytucja, pedofilia, dziecięca
UZALEŻNIENIA pornografia, kazirodztwo
alkoholizm, narkomania, uzależnienie od AGRESJA
szczególnie wśród dzieci i młodzieży mobbing
WYKLUCZENIE SPOA
ECZNE PATOLOGIA INSTYTUCJI
bezdomnośd (w tym dzieci), bezrobocie,
VIII. PRZEST
PCZOŚD
1. Przestępstwo - definicja
a) zbrodnia - Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności
na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. Zbrodnię można popełnid tylko
umyślnie
b) Występek - czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych,
karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności przekraczającą
miesiąc, Występek może byd popełniony umyślnie bądz
nieumyślnie
Czyn sprawcy popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, tzn. chce
go popełnid, albo, przewidując możliwośd jego popełnienia, na to się godzi.
Czyn popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca, nie mając zamiaru jego popełnienia,
popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych
okolicznościach, mimo że możliwośd popełnienia tego czynu przewidywał lub mógł
przewidzied.
c) przestępczośd rzeczywista - czynów, których informacje uzyskały organy
ścigania i na podstawie tych informacji wszczęto postępowania
przygotowawczego
d) przestępczośd ujawniona (zarejestrowana) jest to taka przestępczośd gdzie
przestępstwa zostały faktycznie popełnione i o których to przestępstwach
informacje dotarły do organów ścigania poprzez zawiadomienie o popełnieniu
przestępstwa przez osobę bądz
z
ródeł własnych organów ścigania.
e) przestępczośd stwierdzona ogól czynów, których charakter jako przestępstw
został potwierdzony w wyniku postępowania przygotowawczego.
f) przestępczośd osądzona  ogół czynów, których charakter jako przestępstw
został potwierdzony w wyniku postępowania sądowego.
g)  ciemna liczba przestępstw przestępstwa zostały popełnione , ale nie
zostały zgłoszone na policje)
2. Czego dotyczą badania wiktyminizacyjne? badane są ofiary przestępstw; alternatywa
wobec badao policyjnych
3. Tendencje dotyczące przestępczości od lat 90. XX w.
Największe natężenie - duże aglomeracje (1990 -100%, 2005  153%)
Zatrzymanie tej tendencji około 2005 r. (pierwszy rok, w którym odnotowano jednocześnie
spadek przestępczości i wzrost wykrywalności)
Przestępstwa przeciwko mieniu - rosnący wskaz
nik *kradzieże kieszonkowe i kradzieże
samochodów, z użyciem broni palnej o charakterze rabunkowym lub rozliczeniowym (zamachy
ostrzegawcze, egzekucja długów, uprowadzenia, płatne zabójstwa)+
Grupa  nowych przestępstw zabójstwa wieloofiarowe przestępstwa kolejowe
Nowe typy przestępstw gospodarczych *związane z przekształceniami własności,
komputerowe, wyłudzanie dotacji, oszukaocza reklama, pranie pieniędzy, podwójna
księgowośd, przestępstwa bankowe (oscylator, fikcyjne przelewy, wyłudzanie kredytów)+
Powstanie przestępczości zorganizowanej (narkotyki, handel żywym towarem, kradzież
samochodów) (około 500 grup  4 tys. członków) umiędzynarodowienie (około 20 grup
zagranicznych)
BRUTALIZACJA CZYNÓW
(+) Pozytywna tendencja  relatywnie stabilny wskaz
nik najcięższych przestępstw przeciwko
życiu i zdrowiu od kooca lat 80. i 90.
PRZEST
PCZOŚD NIELETNICH
(+) Wbrew obiegowej opinii nie ma koncentracji przestępczości w tej grupie chod wzrosła ona
od lat 80. dwukrotnie, to zmalał odsetek przestępstw popełnianych przez nieletnich w ogólnej
liczbie (od 10% do 7%).
( ) Kryminalizacja najmłodszych dzieci (poniżej 13 lat)
Wyraz
na brutalizacja czynów skorelowana z konsumpcją używek i presją grupy rówieśniczej (z
reguły 3-5 osobowych)
4. Ogólna wykrywalnośd przestępstw w 2011 r. - 68,7
5. Wykrywalnośd przestępstw p-ko życiu i zdrowiu i wykrywalnośd przestępstw p-ko
mieniu w Polsce (zabójstwo,uszkodzenie ciała - około 90%, gwałt  85%, bójka  75-
80%,tylko 20% kradzieży i 10% kradzieży samochodów)
6. DEFINICJE:
profilaktyka kryminalistyczna - zespół metod i środków mających na celu uniemożliwienie
lub utrudnienie dokonania przestępstwa (zabezpieczenie przed włamaniem, patrole,
inwigilację monitoring).
Obejmuje bezpośrednie działanie organów ścigania karnego, instytucji i obywateli.
profilaktyka kryminologiczna - wcześniejsze stadia genezy i etiologii czynu przestępczego. Cel
 pozytywne ukierunkowanie aktywności ludzkiej , usuwanie zagrożeo.
polityka karna - jej celem jest dostosowanie kary do rodzaju i okoliczności przestępstwa i
osobowości sprawcy, aby spełniła zadanie ochrony społeczeostwa, a jednocześnie
gwarantowała, jeśli to możliwe, powrót skazanego do życia w społeczeostwie.
polityka penitencjarna  problem wykonywania kary - takie ukształtowanie jej przebiegu, aby
w optymalnym stopniu zrealizowad funkcje resocjalizacji.
7. Mankamenty kary pozbawienia wolności 
Niehumanitarnośd
Kryminogenne oddziaływanie środowiska zakładu karnego
Niebezpieczeostwo recydywy (44% skazanych to recydywiści)
Trudności pogodzenia pracy wychowawczej z warunkami więzienia
IX. DEMOGRAFIA
1) Co to jest demograficzna kompensata powojenna Wyrażała się one ogromnym
nasileniem zawierania małżeostw oraz trwającym blisko dziesięd lat okresem
podwyższonej płodności. Płodnośd w miastach zaczęła się systematycznie obniżad od
1956 roku i po kilku latach osiągnęła stabilizację. Demograficzna kompensata
powojenna 1945-1956
2) Przejście demograficzne i drugie przejście demograficzne
a) Nowoczesne społeczeostwo w okresie modernizacji doznaje tzw. przejścia
demograficznego, które polega na trwałym i nieodwracalnym spadku umieralności i
rozrodczości. (czemu towarzyszy początkowo systematyczny wzrost współczynnika
przyrostu naturalnego, a następnie jego systematyczny spadek).
b)Drugie przejście demograficzne - Względnie stabilny współczynnik TFR (kształtował
się na poziomie 2) uległ nagłemu spadkowi, przyjmując wartośd zagrażającą reprodukcji.
Współczynnik dzietności TFR (hipotetyczna średnia liczba urodzeo na jedną kobietę w
ciągu jej życia w społeczeostwach nowoczesnych maleje trzykrotnie i przyjmuje
średnią wartośd 2.
3) Podstawowe przyczyny drugiego przejścia demograficznego
pluralizm związków partnerskich (Nie ma stałych ról społecznych przypisanych do
płci. Kobiety nie są  skazane wyłącznie na role matki. Mogą nawet z niej
zrezygnowad lub przesunąd macierzyostwo na okres póz
niejszy, np. po uzyskaniu
stabilizacji Zawodowej)
rewolucja antykoncepcyjna
określone wzory socjalizacji i życia rodzinnego
4) Przyczyny spadku płodności
I. Obniżenie skłonności do zawierania małżeostw
II. Przesunięcie rozrodczości ze sfery usankcjonowanej prawem małżeostwa (wiele osób
ma dziecko/dzieci nie będąc małżeostwem)
III. Wzrost średniego wieku, w jakim kobiety wstępują w związek małżeoski
X. MIGRACJE
Imigracja to przybycie do kraju osoby będącej uprzednio rezydentem innego kraju z zamiarem
przebywania przez okres co najmniej 12 miesięcy;
Emigracja to opuszczenie kraju przez jego rezydenta z zamiarem przebywania za granicą przez
okres co najmniej 12 miesięcy.
Repatriacja - powrót do kraju ojczystego osób (np. jeoców wojennych, osób internowanych
lub przymusowo przesiedlonych), które wskutek różnych przyczyn znalazły się poza jego
granicami
Reemigracja  powrót z emigracji do ojczyzny