Razem z rodzicami i Ęrodowiskiem
R
a
z
e
m
z
r
o
d
z
i
c
a
m
i
i
Ę
r
o
d
o
w
i
s
k
i
e
m
JakoĘç us"ug przedszkola
TERESA PRABUCKA (Wroc"aw)
Wspó"dzia"anie nauczycieli i rodziców jest jednym z istotnych czynników prawid"owe-
go dzia"ania przedszkola i rodziny, warunkuje harmonijny rozwój dzieci. NaleŻy przy tym
uwzgl´dniç pe"ne prawo rodziców do wspó"decydowania o kierunku pracy przedszkola.
Rodzice mogÄ… byç zach´cani do szerszego udzia"u w organizacji pracy, wypracowaniu
koncepcji programowej i metodycznej.
rzyj´ta definicja jakoĘci mówi, Å»e  ... Ja- ciela by"o udzielenie rodzicom informacji na
koĘç to jest to, co zadowala, a nawet za- temat wype"nienia anonimowej ankiety.
Pchwyca klienta . Tak wi´c miarÄ… jakoĘci Do naszego przedszkola ucz´szcza 115
us"ug przedszkola jest stopieł
zadowolenia ro- dzieci  w kaŻdej grupie zapisanych jest po
dziców. Rodzice jako klienci przedszkola po- dwadzieĘcia troje dzieci. W zebraniu uczestni-
wierzają mu swoje dzieci. Obowiązkiem przed- czy"o 100 rodziców.
szkola jest wspó"dzia"anie z rodzicami w celu PoniewaŻ nie wszyscy rodzice byli obecni, dlatego
stworzenia dzieciom optymalnych warunków istnieje rozbieÅ»noĘç mi´dzy liczbÄ… dzieci zapisanych
skorzystania z moŻliwoĘci edukacyjnych ofero- a liczbą ankietowanych rodziców. Zebrano 100 an-
wanych przez przedszkole. kiet. Oznacza to, Że wszyscy zebrani rodzice zaintere-
W przedszkolu, w którym pracuj´, mierze- sowani sÄ… formami wspó"pracy oferowanymi przez
nie jakoĘci pracy dokonywane jest od kilku lat. naszÄ… placówk´.
W ubieg"ych latach sprawdzaliĘmy losy naszych Z analizy odpowiedzi na pytanie  Jakie ma-
absolwentów, rozwój motoryczny dzieci 6- i 5- ją Pał
stwo Życzenia dotyczące nauczyciela Wa-
letnich oraz oczekiwania rodziców w zakresie szego dziecka?  wynika, Że rodzice nie zrozu-
wspó"pracy z przedszkolem. Stanowi to, na- mieli dok"adnie pytania. Byç moÅ»e by"o ono
szym zdaniem, jeden z waŻnych elementów niejasno sformu"owane, poniewaŻ w swoich wy-
mierzenia jakoĘci. powiedziach cz´sto nie wyraÅ»ali Å»yczeÅ‚
w sto-
W tym celu przygotowaliĘmy specjalną an- sunku do nauczyciela, lecz opisywali niepokoją-
kiet´. ce w ich mniemaniu zachowania w"asnego
Na poczÄ…tku wrzeĘnia odby"o si´ spotkanie dziecka. Najprawdopodobniej sÄ…dzili, Å»e osoby
z rodzicami. Pierwsza cz´Ä˜ç zebrania prowadzo- odpowiedzialne za edukacj´ w przedszkolu sÄ…
na by"a przez dyrektora przedszkola, a nast´p- osobami kompetentnymi, zatrudnionymi zgod-
nie odby"y si´ spotkania rodziców z nauczyciel- nie z wymaganymi kwalifikacjami i posiadajÄ…
kami  bezpoĘrednimi opiekunami ich dzieci. odpowiednie cechy osobowoĘciowe. Byç moÅ»e
Na zebraniu nauczycielki zapozna"y rodziców nie poczuli si´ kompetentni do okreĘlenia cech
z treĘcią programu wychowania w przedszkolu konkretnych, zawierających predyspozycje na-
i metodami pracy oraz omówi"y sprawy zwiÄ…za- uczyciela do wykonywanego zawodu, a byç mo-
ne z bieŻącym Å»yciem grupy itd. Å»e nie potrafili sprecyzowaç wypowiedzi, jak wy-
Nast´pnie przystÄ…piono do przeprowadze- maga"o tego pytanie. AÅ» 45 rodziców nie udzie-
nia sondaŻu diagnostycznego na temat oczeki- li"o w ogóle odpowiedzi na postawione pytanie.
wał
rodziców wobec pracy przedszkola i prefe- Otrzymane odpowiedzi od 55 rodziców moŻna
rowanych form wspó"pracy. Zadaniem nauczy- podzieliç na dwie grupy:
113
2/2003
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
Razem z rodzicami i Ęrodowiskiem
R
a
z
e
m
z
r
o
d
z
i
c
a
m
i
i
Ę
r
o
d
o
w
i
s
k
i
e
m
1) oczekiwania rodziców dotyczące samego
Nast´pne pytanie brzmia"o: KtórÄ… z przed-
nauczyciela,
stawionych form wspó"pracy przedszkole po-
2) oczekiwania dotyczÄ…ce realizacji procesu
winno preferowaç?
wychowawczo-dydaktycznego.
 zebrania z rodzicami,
W grupie odpowiedzi dotyczÄ…cych oczeki-  spotkania ze specjalistami,
wał
rodziców w stosunku do nauczyciela sfor-  kontakty indywidualne,
mu"owano okreĘlenia: cierpliwy, stanowczy  dni otwarte raz w miesiącu,
i konsekwentny, kierujÄ…cy si´ szczerÄ… ocenÄ…,  zaj´cia otwarte 2-3 razy w roku,
uĘmiechni´ty i Å»yczliwy, Å»yczliwy, zaintereso-  kÄ…ciki dla rodziców  informacja na tabli-
wany sprawami dziecka, profesjonalista, otwar- cy, imprezy, spotkania rodzinne
ty, lubiÄ…cy dzieci.
 udzia" w wycieczkach.
Z uzyskanych wypowiedzi, mimo Że by"o
Zadaniem rodziców by"o wybraç, które
ich niewiele (wypowiedzia"o si´ na ten temat
z proponowanych form są najbardziej poŻąda-
zaledwie 7 osób), moÅ»na wnioskowaç, Å»e rodzi- ne. Z ankiety wynika, Å»e rodzice oczekujÄ…
ce oczekujÄ…, aby nauczyciel by" osobÄ… majÄ…cÄ…
wszystkich zaproponowanych form wspó"pracy.
solidne merytoryczne przygotowanie do pracy
Analiza ankiet wskazuje, Że wiele osób, bo
w przedszkolu, dobrym dydaktykiem, umiejÄ…- 63, nie wybra"o tzw. dni i zaj´ç otwartych.
cym w interesujÄ…cy i atrakcyjny sposób ukazaç
Prawdopodobnie jest to spowodowane dyspo-
dzieciom rzeczywistoĘç edukacyjnÄ…, prawdzi- zycyjnoĘciÄ… rodziców w zak"adach pracy w go-
wym wychowawcÄ…, który potrafi rozwiÄ…zywaç
dzinach rannych, byç moÅ»e ch´ciÄ… unikni´cia
problemy dzieci.
oglÄ…dania swojego dziecka na forum grupy, in-
Druga grupa oczekiwał
(21 osób) dotyczy
nych rodziców i wiąŻącym si´ z tym stresem dla
programu wychowawczo-dydaktycznego. Uwa- w"asnego dziecka.
Żają oni, Że przedszkole spe"ni oczekiwania
Najwi´kszÄ… popularnoĘciÄ… wĘród rodziców
wówczas, gdy:
cieszy"y si´ kÄ…ciki informacji na tablicy og"oszeÅ‚

 b´dziemy rozwijaç samodzielnoĘç i ak-  81 osób.
tywnoĘç dzieci;
W naszym przedszkolu kaŻda grupa ma od-
 zapewnimy dzieciom opiek´;
dzielnÄ… tablic´, na której nauczycielki wywie-
 umoÅ»liwimy prawid"owe relacje mi´dzy
szają informacje dla rodziców. Zawierają one
dzieçmi;
informacje o waŻnych wydarzeniach z Życia gru-
 zapewnimy realizacj´ procesu dydaktycz- py, propozycje zabaw dla dzieci do kontynuacji
nego, przygotowujÄ…c dzieci do podj´cia nauki
w domu, przyk"adowe prace wykonane przez
w szkole;
dzieci róŻnego rodzaju (çwiczenia grafomoto-
 zagwarantujemy doskonalenie czynnoĘci
ryczne, krzyŻówki itp.), bieŻące informacje na
samoobs"ugowych.
temat zadał
edukacyjnych, tematyk´ zaj´ç ty-
Troje rodziców zwróci"o uwag´ nauczyciela
godniowych, treĘci wierszyków i piosenek prze-
na swoje pociechy, które sÄ… wraÅ»liwe, nieĘmia- znaczone do nauki. Wywieszane sÄ… zdj´cia dzie-
"e i wstydliwe.
ci z udzia"em rodziców z róŻnych wydarzeł

AnalizujÄ…c kolejne ankiety zwrócono uwag´,
w przedszkolu oraz elementy dekoracji zwiÄ…za-
Że rodzice zg"aszają bardzo osobiste proĘby, np.
nej z aktualnÄ… porÄ… roku.
 prosz´, aby mój syn móg" oddzielnie myç z´by ,
Bardzo wysoko cenioną formą wspó"pracy
 prosz´ o picie dla dzieci w ciep"e dni ,  prosz´
sÄ… kontakty indywidualne z nauczycielkami po-
dopilnowaç, aby mój syn siedzia" prosto .
szczególnych grup (76 osób). Z opinii rodziców
Na podstawie przeprowadzonych ankiet
wynika, iÅ» indywidualny kontakt z nauczycie-
moÅ»na stwierdziç, Å»e rodzice majÄ… róŻne Å»y- lem daje im moÅ»liwoĘç uzyskania pe"nej infor-
czenia w stosunku do realizacji procesu edu- macji o swoim dziecku. W naszym przedszkolu
kacyjnego dzieci. Na ogó" sÄ… to uwagi spora- nauczycielki poszczególnych grup dzieci´cych
dyczne i kierowane przez tych, których dzieci
pe"nią dyŻur raz w miesiącu.
ucz´szczajÄ… do naszego przedszkola pierwszy
SÄ… to konsultacje indywidualne, co daje ro-
rok.
dzicom moÅ»liwoĘç bezpoĘredniego kontaktu
114
2/2003
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
Razem z rodzicami i Ęrodowiskiem
R
a
z
e
m
z
r
o
d
z
i
c
a
m
i
i
Ę
r
o
d
o
w
i
s
k
i
e
m
z wychowawcą. W codziennej praktyce istnieje strzeł
, obecnoĘç rodziców razem z nauczycie-
bliski kontakt nauczyciela z rodzicami przy lami dają dziecku poczucie przynaleŻnoĘci
okazji przyprowadzania i odbierania dziecka i wspólnoty.
z grupy. Innym rodzajem tej formy wspó"pracy są
RównieŻ bardzo wysoko rodzice cenią so- uroczystoĘci przedszkolne z okazji róŻnych
bie spotkania ze specjalistami (66 osób). Dają Ęwiąt, a takŻe andrzejki, miko"ajki itp. Organi-
one moÅ»liwoĘç zapoznania rodziców z nurtujÄ…- zowane imprezy majÄ… na celu podkreĘlenie
cymi ich problemami. mocnych stron naszej placówki, promocj´
W przedszkolu odby"o si´ juÅ» wiele spo- dzia"aÅ‚
edukacyjnych, a takŻe stanowią moŻli-
tkał
ze specjalistami. By"y to kontakty z peda- woĘç lepszego poznania przez rodziców swoich
gogiem szko"y podstawowej, nauczycielkami dzieci w sytuacjach niecodziennych  na wy-
klasy pierwszej, z psychologiem, policjantami, cieczce, estradzie, scenie.
odby"y si´ konsultacje lekarza ortopedy, logo- Jest teÅ» grupa rodziców (51 osób), która
pedy. Spotkania takie cz´sto pe"niÄ… funkcj´ nie zg"osi"a udzia"u w imprezach rodzinnych.
poznawczÄ…, instruktaÅ»owÄ…, a specjaliĘci prowa- MoÅ»na przypuszczaç, Å»e troszczÄ… si´ oni o swo-
dzÄ…cy spotkanie pobudzajÄ… aktywnoĘç s"ucha- je dzieci, ale obecne warunki spo"eczno-eko-
czy przez prowokowanie ich do odpowiedzi, nomiczne ograniczajÄ… ich czas, a tym samym
jednoczeĘnie odwo"ujÄ…c si´ do ich wiedzy i do- moÅ»liwoĘç zaangaÅ»owania w sprawy przed-
Ęwiadczeł
. Spotkania te spe"niajÄ… swojÄ… rol´; szkola. Przedszkole traktujÄ… jako instytucj´
tematy sÄ… tak dobierane, aby zainteresowani us"ugowÄ…, w praktyce nieco przedmiotowo.
byli wszyscy rodzice, ponadto w programie Rozmowy takich rodziców z nauczycielem
spotkał
przewidziany jest czas na pytania ro- przebiegajÄ… zdawkowo, np.: Wszystko zjad"?
dziców oraz na indywidualne rozmowy. Spo- MniejszÄ… popularnoĘciÄ… cieszÄ… si´ zaj´cia
tkania te cieszÄ… si´ duŻą frekwencjÄ…. otwarte dla rodziców (40 osób), szczególnie
Z analizy odpowiedzi na ankiet´ wynika, Å»e wĘród rodziców grupy I i V. Jednak w grupie
rodzice interesujÄ… si´ równieÅ» zebraniami gru- IV sytuacja jest odwrotna. W tej grupie 18
powymi  63 osoby. Jest to wed"ug nich po- osób jest zainteresowanych tą formą wspó"pra-
trzebna forma wspó"pracy. Z doĘwiadczenia cy  moÅ»na to t"umaczyç tym, Å»e dzieci do na-
wiemy, Å»e rodzice ch´tnie w nich uczestniczÄ…. szego przedszkola ucz´szczajÄ… juÅ» czwarty rok.
Tematyka zebrał
grupowych uj´ta jest w pla- Jest to grupa dzieci na wysokim poziomie inte-
nie rocznym przedszkola i dotyczy tych zagad- lektualnym. Zaj´cia otwarte dla rodziców dajÄ…
nieł
, które w danym roku szkolnym majÄ… byç nie tylko moÅ»liwoĘç obserwowania swojego
szczególnie wyeksponowane. dziecka podczas nauki, zabawy czy pracy na tle
Jedną z nowych form wspó"pracy z rodzica- grupy rówieĘniczej, ale równieŻ dokonania
mi w naszym przedszkolu są spotkania rodzin- oceny jakoĘci us"ug edukacyjnych proponowa-
ne i zaj´cia przy wspó"udziale rodziców, np. nych przez nauczycieli.
z okazji Dnia Matki tatusiowie wraz z dzieçmi NajniÅ»szÄ… popularnoĘç zyska"a sobie forma
przygotowywali tort, redagowali okoliczno-  dni otwartych , jednak równieŻ i w tym przy-
ĘciowÄ… gazetk´ oraz przygotowywali drobne padku rodzice grupy czwartej interesujÄ… si´ ta-
upominki dla mam. Ta forma cieszy si´ rów- kÄ… formÄ… spotkaÅ‚
. Dni otwarte to forma
nieŻ duŻym zainteresowaniem (49 osób). Jest wspó"pracy organizowana raz w miesiącu; ro-
to niezmiernie atrakcyjna, a jednoczeĘnie bar- dzice mają prawo o kaŻdej porze dnia odwie-
dzo trudna forma wspó"dzia"ania z domem ro- dzaç swoje dziecko w przedszkolu i przebywaç
dzinnym, s"uŻąca budowaniu lepszych relacji, z nim jak d"ugo chcÄ…. MogÄ… wspó"uczestniczyç
uwzgl´dniajÄ…ca potrzeby rodziców, dzieci i na- w zaj´ciach z nauczycielem. Mimo Å»e wyst´pu-
uczycieli. W ramach tej formy wspó"pracy ją pewne rozbieŻnoĘci w wypowiedziach rodzi-
moÅ»na zaproponowaç festyn rodzinny, wspól- ców poszczególnych grup o preferowanych for-
ny wyjazd za miasto. MoÅ»na w ten sposób sp´- mach wspó"pracy, warto jednak stosowaç wy-
dziç DzieÅ‚
Dziecka, wrzeĘniowy, majowy lub brane formy, gdyŻ jest to wskaęnik potrzeb ro-
sobotni dzieł
. Swobodna atmosfera, prze- dziców.
115
2/2003
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
Razem z rodzicami i Ęrodowiskiem
R
a
z
e
m
z
r
o
d
z
i
c
a
m
i
i
Ę
r
o
d
o
w
i
s
k
i
e
m
Z danych wynika, Że najbardziej znana
dzice są zadowoleni z jakoĘci pracy dydaktycz-
i preferowana jest tablica informacji dla rodzi- no-wychowawczej bezpoĘrednich opiekunów 
ców, a nast´pnie kontakty indywidualne z na- nauczycieli w"asnych dzieci. OczekujÄ… od na-
uczycielem. Uzyska"y one zdecydowanÄ… popu- uczyciela odpowiedniej pracy dydaktycznej
larnoĘç, bez wzgl´du na wiek dzieci ankietowa- w zakresie przygotowania dzieci do podj´cia
nych rodziców. Są one w zasadzie w naszym
nauki w szkole, opieki wychowawczej, utrwala-
przedszkolu podstawową formą kontaktu ro- nia poŻądanych nawyków i postaw, przygoto-
dziców z wychowawcami.
wania do pe"nienia przez dziecko okreĘlonych
Rodzice nie wymienili takich form wspó"- ról spo"ecznych. Ponadto oczekują, Że nauczy-
pracy, jak wizyty domowe, poniewaÅ» nie cieszÄ…
ciel b´dzie profesjonalistÄ…, b´dzie lubi" dzieci
si´ wĘród nich uznaniem. Nie zosta"y równieÅ»
i b´dzie dla nich Å»yczliwy.
wymienione poĘrednie formy wspó"pracy ro- Zaobserwowano bardzo duŻe zadowolenie
dziców z przedszkolem, tj. po"ączenia telefo- rodziców z informacji zawartych na tablicach
niczne, które znacznie rzadziej są praktykowa- dla poszczególnych grup. Są one waŻne i atrak-
ne, ale w pewnych przypadkach konieczne.
cyjnie prowadzone, przekazujÄ… rodzicom bie-
Mimo Å»e Å»aden z rodziców nie wyrazi" ch´ci
Żące informacje.
udzielania pomocy nauczycielowi (us"ugi kra- Preferowane formy wspó"pracy rodziców
wieckie, ksero, prace spo"eczne), to jednak na
z przedszkolem to:
proĘb´ nauczyciela podejmujÄ… takie inicjatywy.  kÄ…ciki informacji,
Przeprowadzone badania by"y dla rodzi-  kontakty indywidualne,
ców i nauczycieli ęród"em wielu informacji i re-  spotkania ze specjalistami,
fleksji. Rodzice dowiedzieli si´, z jakich form  zebrania z rodzicami,
wspó"pracy mogÄ… korzystaç, a takÅ»e, Å»e sÄ… part-  imprezy, spotkania rodzinne,
nerami relacji z nauczycielem i majÄ… prawo  zaj´cia otwarte 2-3 razy w roku,
wp"ywaç na proces edukacji, wyraÅ»aç opini´ na  dni otwarte raz w roku.
temat pracy przedszkola.
*
Nauczyciele otrzymali informacj´ zwrotnÄ…
Wspó"prac´ przedszkola z rodzicami naleÅ»y
o tym, jak postrzegajÄ… ich rodzice, jakiego typu
oprzeç na zasadzie pozytywnej motywacji i part-
oczekiwania kierujÄ… pod ich adresem. Informa- nerstwa. Rodzice jako partnerzy majÄ… prawo
cje te pozwoli"y nauczycielom skorygowaç ob- wyraÅ»aç opinie i oceniaç dzia"alnoĘç placówki,
raz samego siebie. Dyrekcja i grono pedago- oczekując spe"nienia potrzeb i oczekiwał
za-
giczne uĘwiadomi"o sobie, jakiego typu oczeki- równo w"asnych, jak i dziecka.
wania kierujÄ… do nich rodzice.
Analiza zebranego materia"u pozwala na
TERESA PRABUCKA  nauczycielka w Przedszkolu
sformu"owanie nast´pujÄ…cych wniosków:
nr 110 we Wroc"awiu
Przeprowadzone badania wskazują, Że ro-
116
2/2003
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU