Historia prawa  sojka  zieioska  połowe książki na 70 %, druga połowa dokładnie (400 stron)
Historia prawa polski ludowej  Lityoski  w całości (250 stron na blachę)
Historia prawa w Polsce na tle porównawczym  Stanisław płaza
Powszechna historia prawa  Andrzej dziadzio
Pokój 26, czasem 29  poniedziałki po południu
Prawo średniowieczne
476r  1453r lub do 1492r
Średniowiecze - Od upadku cesarstwa zachodnio-rzymskiego do upadku Bizancjum lub
odkrycia ameryki
W średniowieczu mało odbywało się na dekret tu i teraz
Prawo średniowieczne rozwijało się w 2 nurtach. Miało 2 podstawowe z
ródła na którym się
opierało.
a) prawa rodzime (np. słowiaoskie a) polskie b) ruskie c)czeskie )
b) prawo rzymskie
Obok prawa rzymskiego, drugim nurtem (nurtem uczonym) było również prawo kanoniczne
w duzej mierze oparte na prawie rzymskim.
Recypowanie  przejmowanie recipere  przejmowac
Są badania na ile prawa recypowały z prawa rzymskiego do nowego kanonicznego.
Czymś przeciwnym jest prawo angielskie i anglosaskie.
Doszło do wykształcenia systemu prawnego obowiązującego wszystkich różniło się od prawa
kontynentalnego
y
ródła powstania prawa
a) Zwyczaj
b) Precedens
c) Stanowienie
Fountes diuris oriunti
Przez z
ródła powstania prawa wyróżnia się z
ródła poznawcze :
a) Spisy
b) Zbiory wyroków
c) Dokumenty sadowe
d) Podręczniki prawa średniowiecznego
e) Literatura prawnicza
f) Kroniki (gal anonim, długosz)
Przymioty prawa średniowiecznego
a) Dominacja prawa zwyczajowego
b) Partykularyzm prawa średniowiecznego
c) Stanowośd prawa średniowiecznego
d) Kazuistyka prawa średniowiecznego
Zwyczaj  jakaś powszechnie uznana norma zachowania, przyjęta przez daną społecznośd,
opatrzony sankcją
Do konca XVIII wieku w prawie europejskim, kontynentalnym mamy prymat prawa
zwyczajowego.
Prawo zwyczajowe miało sporo wad. Znajomośd prawa żadna np. tylko 10 kodeksów na x
milionów ludzi.
Wiedza o prawach była przekazywana na wiecach, lub z pokolenia na pokolenie.
Na przełomie 12/13 wieku m.in. w efekcie krucjat, procesow gospodarczych  zaczęto
spisywac prawo zwyczajowe
Mamy kilka etapów rozwojowych
a) Tworzenia się paostwowości
b) Okres rozpadu (verde 843, rozbicie dzielnicowe w europie zachodniej)
To tez ma wpływ na rozwój prawa !
Francja do 18 stulecia funkcjonowało ok700 różnych obszarów prawnych
Na terenie średniowiecznych Niemiec  ponad 1 000
Po wyjściu ważniejszych paostw z okresu rozbicia dzielnicowego zaczyna się okres spisywania
prawa zwyczajowego i kodyfikowania (tworzenia) prawa.
W momencie gdy władza pansgtwowa zaczyna byd silniejsza (centralizacja władzy w okresie
póz
nego średniowiecza) zaczeto dawad prawu zwyczajowemu sankcje monarsza (np. na
zgromadzeniach np.u nas sejm, )
Ustawodawstwo anglosaskie
Commonlaw  dominacja tego systemu  system prawa precedensowego  jest powszechne
Precedens  określony przypadek.
Skoro raz doszlo do jakiegos zdarzenia i sąd orzekł jakis wyrok to znaczy że stworzył się
precedens i w podobnych sprawach sądy wydaja podobny lub nawet ten sam wyrok.
Srendiowieczne prawo zwyczajowe nigdy nie miało charakteru powszechnego
Ludnośc znała partykularyzm personalny = inny dla każdej kasty
Zasada osobowości prawa  reguła we wczesnym średniowieczu każdy osobnik podlegał
prawu plemienia z którego pochodził, bez względu na to gdzie przebywał
Professio juris  wyznanie prawa. Określenie jakie prawo zastosowad.
Rodziło to liczne trudności  ludzie się przemieszczali.. a ciężko jest
12/13 wiek zasada osobowości została wyparta przez zasade terytorialności prawa.
Bez względu skąd jesteśmy, na danym terytorium obowiązuje tylko jeden system prawa.
Proces ujednolicania prawa średniowiecznego.
Pomimo licznych prób dopiero wielkie kodyfikacje 19 wieczne osiągnęły jakiś sukces.
Partykularyzm prawa- władza kojarzyl się z okresem rozbicia dzielnicowego.
Próby unifikacji prawa nawiązywały do prób centralizacji władzy.
Bardzo waznym elementem likwidacji partykularyzacji prawa było przyjęcie w 13 wieku
licznych sankcji z prawa rzymskiego.
Przyjęła się reguła że w przypadku luki w prawie przyjmuje się prawo rzymskie
Rozwój uniwersytetów (np. bolooskiego) spowodował proces likwidacji partykularyzacji.
Jus comune  prawo powszechne
Stanowośc prawa- prawo pierwotne było stanowe
Już około 9  10 stulecia daje się zaobserwowac podział stanowy który się z czasem pogłebia.
Znalazło to swoje odzwierciedlenie w systemie prawnym.
Podział:
- prawo dla szlachty (prawo ziemskie + lenne)
Labrech i lembrech
- prawo kanoniczne
- dla mieszczanska  prawo miejskie
- dla chlopow  prawo wiejskie.
Szczególnie w praiwe miejskim mamy kilka podsystemów:
Prawo dla obywateli  obywatelstwo dziedziczylo się, równeiz jak nabywalo się
nieruchomośd nabywalo się wszystkie prawa
Prawo dla mieszkaoców  prawo bierne
W praiwe wiejskim partykularyzm był bardzo daleko posunięty. Właściciel chciał by jego
chłopi podlegali jego prawu.
Specjalizacja prawa.
W obrębie pewnych grup społecznych zauważamy prawa specjalne (morskie, handlowe,
górnicze, wojskowe )
Wojskowe w 14 stuleciu zaczyna się wykształcad. Wyksztalca się model wojsk zaciężnych.
Kazuistyka
Prawo rozstrzygalo jakies indywidualne przypadki.
Casus  przypadek (kazus)
Prawo srendiowieczne było pewna sumą uregulowac poszczególnych przypadków
13-14 wieku zaczyna się to zmieniad. Pod wpływem analiz prób, uniwersytetów zaczynaja
się tworzyd pewne uogólnienia.Proces ten doprowadzil do tego że nasze prawo jest, jakie
jest :D (nie rozwazano już odrębnego przypadku dla uszkodzenia 1 , 2 czy 3 palcow.. ale w
ujeciu uszkodzenia ciala.. lekkiego ciezkiego, bardzo ciezkiego)
W 18 i 19 wiecznych kodyfikacjach pojawia się nowe prawo, usystematyzowane, jasne .
Prawo średniowieczne, niejasne, statyczne, podporządkowane jednostkowym rozważaniom.