PRAWO CYWILNE
to zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre
stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami.
STOSUUNKI CYWILNO-PRAWNE
- równorzędność pozycji stron stosunku. Równorzędność
nie wolno coś komuś
narzucić w stosunku cywilno-prawnym, żadna ze stron nie ma wobec partnera
uprawnień władczych.
SKŁAD:
- część ogólna (zawiera normy, które regulują zagadnienia wspólne dla
pozostałych działów prawa cywilnego), - prawo rzeczowe (reguluje prawne formy
korzystania z rzeczy, ukształtowane w postaci praw podmiotowych bezwzględnych,
tzn. skutecznych wobec osoby trzeciej. Jest to przede wszystkim prawo
własności, a dalej tak znane ograniczone prawa rzeczowe), - prawo spadkowe
(reguluje przejście praw i obowiązków zmarłego na inne podmioty prawa), -prawo
zobowiązaniowe (normuje stosunki zobowiązaniowe, które powstają pomiędzy
wierzycielem i dłużnikiem, dając temu pierwszemu prawa podmiotowe względne,
skuteczne względem dłużnika.
ŹRÓDŁA:
Podstawowym źródłem jest kodeks cywilny obowiązujący od 1 stycznia 1965 r.
Systematyka: Księga
Tytuł
Działy
Rozdziały
Zasady:
Stosowania prawa najpierw przepisy specjalne a kodeks cywilny ma charakter
posiłkowy. Orzecznictwo jest ważnym źródłem informacji dotyczącej interpretacji
przepisów prawa cywilnego.




WADY OŚWIADCZENIA WOLI:
Podmiot składający oświadczenie woli chciał wywołać inny skutek (co innego
chciał a co innego wyszło)
WADY:
a) brak świadomości swobody działania
- brak świadomości (podmiot składając oświadczenie woli nie wie co czyni, nie
ma świadomości,
- brak swobody
przymus fizyczny
Oba stany prowadzą do bezwzględnej nieważności oświadczenia woli.
b) pozorność
oświadczenie składane drugiej osobie dla pozoru. Art. 83 Za zgodą drugiej osoby
oświadczenie woli albo nie ma wywołać żadnego skutku, albo nie ma nastąpić inny
skutek prawny. Oświadczenie takie jest nieważne gdy: czynności ukryte są pod
czynnościami pozornymi
przeważnie dla wprowadzenia w organizatorów
podatkowych; jeżeli czynność ukryta spełnia wszystkie wymagane dla ważności tej
czynności, to jest to czynność ważna tj. ważność czynności ukrytej; przy
czynnościach pozornych druga strona otrzymuje dokument, z którego wynika, że
jest on podmiotem prawa.
c) błąd
wada mylna wyobrażenie o rzeczywistości
Błąd aby stanowić wadę oświadczenia woli musi spełniać warunki: musi dotyczyć
treści czynności prawnej; musi być istotny
Oświadczenie woli pod wpływem błędu jest ważne i skuteczne. Podmiot który
złożył takie O.W składa się nowe O.W, w którym unieważnia się poprzednie. Można
dokonać do roku czasu od wykrycia błędu na piśmie. Skutkiem uchylenia jest
unieważnienie O.W złożonego pod wpływem błędu od samego początku.
d) groźba
przymus psychiczny
Groźba aby stanowić wadę oświadczenia woli musi spełniać warunki: musi być
ważna, realna, bezprawna np. grozi się zachowaniem które nie jest karalne
popełnienie samobójstwa. Niekiedy groźba uchodzi za bezprawną popełniona dla
niektórych pożytecznie np. donos.


RZECZY
art. 45 są to przedmioty materialne, stanowią część przyrody.
PODZIAŁ RZECZY:
a) ruchome i nieruchomości
art. 46 Nieruchomości są częścią powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny
przedmiot własności, jak również budynki trwale z gruntem związane lub części
takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od
gruntu przedmiot własności. (np. grunt, budynek, lokal)
Grunt
część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (nad
i pod)
Budynek
jest trwale z gruntem związane lub jest odrębnym od gruntu
przedmiotem własności (musi być przepis szczególny)
Lokal
jest trwale z gruntem związany, może być przepis szczególny w którym
lokal stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności.
b) rzeczy oznaczone co do (rodzaju) gatunku lub oznaczone co do tożsamości
rzeczy zamienne
są to rzeczy, które możemy zastąpić inną rzeczą, rzeczy
oznaczone co do rodzaju, gatunku (sól, cukier, towary masowe).
CZĘŚĆ SKŁADOWA RZECZY:
Rzecz składa się z części które tworzą całość, stanowi część która może być
oddzielona od rzeczy.
a) przynależność :
są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (głównej) zgodnie z
jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają w faktycznym związku odpowiadającemu temu
celowi.
b) pożytek naturalny :
to pożytek który przynosi rzecz w sposób naturalny (kura znosi jaja)
c) pożytek cywilny :
to pożytek który przynosi dochody, przynosi rzecz w sposób cywilny (sprzedaż
jaj).


DOBRA OSOBISTE:
Art.23
człowieka jest w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda
sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, nietykalność mieszkania, pozostają
pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych
przepisach.
Ochrona
zagrożenie naruszenia, naruszenie dobra osobistego, bezprawność
naruszenia, zagrożenie naruszenia.
Naruszenie dobra osobistego może być za zgodą strony i już nie jest bezprawne.
Ten kto kłamie, narusza D.O, ten co mówi prawdę narusza dobra osobiste, w
pewnych okolicznościach powiedzenie prawdy będzie bezprawnym naruszeniem dobra
osobistego.


OSOBY PRAWNE:
Są to jednostki organizacyjne, które norma prawna wyposażyła w osobowość
prawną.
OSOBA FIZYCZNA:
Aby zostać osobą fizyczną trzeba mieć zdolność prawną, każdy człowiek od chwili
urodzin posiada zdolność prawną.
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH:
I. Osoby fizyczne:
mają zdolność prawną. Zdolność do czynności prawnych zależy od:
1. wieku
- od 13 lat
nie mają, brak z.d.cz.p
- od 13
18
ograniczona z.d.cz.p
- ukończone 18 lat
pełna zdolność
2. ubezwłasnowolnienia (ze względu na stan zdrowia bądź uwarunkowania
społecznego przez sąd częściowo lub całkowicie)
osoby niedorozwinięte, psychiczne, nie mogą pokierować swoim postępowaniem
dla ubezwłasnowolnionej całkowicie sąd wyznacza opiekuna
brak z.d.cz.p
dla ubezwłasnowolnionej częściowo sąd wyznacza kuratora
ograniczona z.d.cz.p
3. zawarcie małżeństwa przez kobietę poniżej 18 lat
kobieta ma 16 lat może przez sąd zawrzeć małżeństwo i z dniem ślubu otrzymuje
pełną zdolność do czynności prawnej
4. ustanowienie doradcy tymczasowego
powoduje ubezwłasnowolnienie, przedmiot przestaje mieć pełną z.d.cz.p w czasie
trwania procesu aż do końca. Doradca tymczasowy jest reprezentantem oskarżonego
przedmiotu.
II. Osoby prawne
Otrzymują zdolność do czynności prawnej w momencie wpisania przez sąd tej
jednostki do rejestru.
1. pełna zdolność do czynności prawnych
jest to możliwość do samodzielnego wykonywania wszelkich czynności
cywilno-prawnych. Wyjątek mężczyzna nie może zawrzeć związku małżeńskiego do 21
lat
2. brak z.d.cz.p
podmiot który nie ukończył 13 lat lub został ubezwłasnowolniony całkowicie a
dokonał czynności prawnej to jest to nieważne
3. Ograniczona
podmiot który ma zdolność do czynności prawnej ograniczoną . Ograniczenie może
być : podmiot nie może wykonywać pewnych czynności prawnych, w niektórych może
dokonywać czynności za zgodą przedstawiciela ustawowego, w niektórych działa
samodzielnie.



UMOWA ZAWARTA DROGĄ OFERTY:
Najpowszechniejszy sposób zawierania umów. Potrzebne jest oświadczenie woli
oferenta i oblata. Oferta to poważna propozycja zawarcia umowy zawierająca co
najmniej istotne postanowienia tej umowy.
Od momentu złożenia oferty oferent traci wpływ na to czy umowa dojdzie do
skutku.
Oferta ma charakter wiążący to znaczy że po jej założeniu oferent nie może się
z niej wycofać. Oblat nie ma wpływu na treść umowy, poza przyjęciem wszystkich
warunków od A do Z zawartych w umowie np. zakup masła w sklepie.
Związanie ofertą
kto oświadczył drugiej stronie wolę zawarcia umowy,
określając w oświadczeniu jej istotne postanowienie (oferta) i oznaczył termin
w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, ten jest ofertą związany ż do
upływu oznaczonego terminu. Jeżeli oferent nie określił czasu to związanie go z
ofertą zależy od sposobu założenia oferty: złożenie oferty następuje ustnie,
oblat otrzymuje natychmiast odpowiedź czyli oferent praktycznie nie jest już
związany z ofertą. Złożenie oferty pośrednio
oferent jest tak długo związany
ofertą aż oblat otrzyma ofertę i odpowiedź dotrze z powrotem do oferenta za
pomocą tego samego środka komunikacji (listownie, telefonicznie).
Oblat
milczenie oblata w 1 przypadku może prowadzić do zawarcia oferty.
Odpowiedź odmowna nie prowadzi do umowy ale odpowiedź może zawierać nową
ofertę. Zmiany w dokumencie mogą być traktowane jako propozycja rokowań lub też
jako kontrofertę.


ZWYKŁA FORMA PISEMNA:
Zapisane są na czymś trwałym, podpis własnoręczny
Weksel
podpis nazwiskiem,
Testament w podpisie zidentyfikowania osoby
Podpis a nie parafa
Mechanizacja podpisu na papierach wartościowych
Bankowość
przesyłanie oświadczenia woli kodowane
POŚWIADCZENIE DATY:
Pismo ma datę w pewny sposób uwierzytelniony, osoba posiadająca to pismo ma
gwarancję, że nie powstało ono w innym terminie, uwiarygodnić datę może
notariusz, organy (umieszczają wzmiankę w piśmie urzędowym), po śmierci.
PISMO Z PODPISEM:
Potwierdzenie jest przez notariusza, sekretarza gminy, bank. Pismo wymagane
przy zbyciu przedsiębiorstwa.
AKT NOTARIALNY:
Wówczas gdy umowa zostaje sporządzona przez notariusza, oświadczenie woli
składane przy jego obecności, potwierdzone podpisem wszystkich stron, notariusz
zachowuje oryginał.



OFERTA:
Jest to oświadczenie woli osoby fizycznej lub prawnej (oferenta) skierowane do
innej osoby fizycznej lub prawnej (oblata), które zawiera propozycję zawarcia
umowy i określa jej istotne postanowienia.
Na równi z ofertą należy traktować wystawienie towarów w miejscu sprzedaży na
widok publiczny z podaniem ceny. Nie są natomiast ofertami reklamy, ogólnikowe
ogłoszenia, cenniki oraz inne informacje skierowane do ogółu lub do
poszczególnych osób.



UMOWA SPRZEDAŻY:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego
własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i
zapłacić sprzedawcy cenę.
Umowa sprzedaży jest umową wzajemną i umową konsensualną. Rodzi zobowiązanie do
wykonania obustronnych ekwiwalentnych świadczeń.
Prócz wymienionych obowiązków umowa sprzedaży rodzi cały szereg ubocznych
skutków, występujących bądź w mocy postanowień ustawy, bądź z postanowień umowy
zmieniających lub uzupełniających ustawę.


UMOWA O DZIEŁO:
Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania
oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Umowa o dzieło jest ściśle wyodrębnionym typem umowy w stosunku do innych umów
o świadczenie usług. Jej główną cechą charakterystyczną jest to, że przyjmujący
zamówienie zobowiązuje się do dostarczenia zamawiającemu gotowego rezultatu
swoich usług i tylko na ten rezultat należy mu się wynagrodzenie. Za
osiągnięcie umówionego wyniku swojej pracy i umiejętności przyjmujący
zamówienie ponosi odpowiedzialność.
Umowa o dzieło znajduje zastosowanie szczególnie w stosunkach z rzemieślnikami,
warsztatami naprawczymi, zakładami wykonującymi indywidualne zamówienia.
Przykład: uszycie ubrania, wybudowanie garażu. Umowa o dzieło jest zawsze
odpłatna. Przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie ustalone w umowie.
Jeżeli nie umówiono wysokości wynagrodzenia, przyjmującemu zamówienie należy
się wynagrodzenie przyjęte za dany rodzaj dzieła.
UMOWA ZLECENIA:
Przez umowę zlecenia przyjmujemy zlecenie zobowiązujące się do dokonania
określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
W rzeczywistości więc umowę zlecenia można scharakteryzować jako umowę, w
której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania na rzecz dającego
zlecenie określonej czynności faktycznej lub prawnej. Przykładem umowy zlecenia
jest umowa o wygłoszenie odczytu, o załatwienie sprawy w urzędzie, o wykonanie
utworu muzycznego. Cechą charakterystyczną jest to że przyjmujący zlecenie
zobowiązuje się do dokonania jakiejś czynności lub usługi z dołożeniem
należytej staranności, lecz nie zobowiązuje się do osiągnięcia wyniku, nie
gwarantuje się, że czynność przyniesie zamierzony przez nadającego zlecenie
rezultat.



UMOWA NAJMU:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania
przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić
wynajmującemu umówiony czynsz.
Przedmiotem umowy najmu mogą być wszystkie rzeczy, zarówno ruchowe jak i
nieruchomości. Podstawowym obowiązkiem wynajmującego jest wydanie najemcy
rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku. Najemca staje się posiadaczem
zależnym rzeczy. Wynajmujący ma także obowiązek utrzymać przedmiot najmu w
odpowiednim stanie przez cały czas trwania najmu, jego więc obciążają naprawy,
usuwanie uszkodzeń. Również remonty kapitalne powinien przeprowadzać
wynajmujący, na swój koszt.
UMOWA DZIERŻAWY:
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz
do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a
dzierżawca zobowiązuje się płacić umówiony czynsz.
RÓŻNICE:
- przedmiotem umowy dzierżawy mogą być rzeczy indywidualne oznaczone, tak samo
jak przy najmie, lecz przepisy o dzierżawie stosuje się odpowiednio także do
dzierżawy praw.
- najważniejsza różnica polega na tym, że najemca może rzeczy używać, natomiast
dzierżawca może rzeczy użytkować, tzn. pobierać z rzeczy pożytki (plony,
zyski).
- w razie braku postanowień umownych w tym względzie, do umów dzierżawy odnoszą
się nieco inne przepisy dotyczące czynszu i terminów wypowiedzenia niż w
odniesieniu do umów najmu. Czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo
przyjętym, a w braku odpowiedniego zwyczaju
półrocznie z dołu. Różnice są
podyktowane tym, że przedmiotem umów dzierżawy są przeważnie grunty i
zabudowania.


UMOWA UŻYCZENIA:
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas
oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanie mu w tym celu
rzeczy.
Biorący rzeczy w używanie obowiązany jest zwrócić tę samą rzecz w stanie
niepogorszonym. Przedmiotem użyczenia mogą być wszystkie rzeczy, zarówno
ruchome jak i nieruchome, które po wykorzystaniu wracają do właściciela. Umowa
użyczenia najczęściej bywa zawierana w stosunkach sąsiedzkich i
przyjacielskich. Użyczenie jest zawsze umową bezpłatną.
UMOWA POŻYCZKI:
Jest bardzo podobna do umowy użyczenia.
RÓŻNICE:
- pożyczka może być odpłatna lub bezpłatna, użyczenie zawsze jest bezpłatna.
- przedmiotem pożyczki mogą być jedynie pieniądze lub inne rzeczy gatunkowo
oznaczone, natomiast użyczenia może być każda rzecz, najczęściej indywidualnie
oznaczona, ruchoma lub nieruchoma.
- prawo własności pożyczkowych rzeczy przechodzi na biorącego pożyczkę, który z
kolei po pewnym czasie przenosi na dającego pożyczkę prawo własności takiej
samej ilości takich samych rzeczy, natomiast w umowie użyczenia własność
pozostaje przez cały czas przy użyczającym, a biorący rzecz w użyczenie jest
jedynie posiadaczem zależnym otrzymanej od kontrahenta rzeczy.


WEKSEL:
W naszych obecnych warunkach gospodarczych weksle w Polsce nie mają jeszcze
tego znaczenia, co w krajach zachodnich. W obrocie wewnętrz-krajowym występują
najczęściej w stosunkach kredytowych.
Weksel to sporządzany w przewidzialnej prawem formie dokument, zobowiązujący
wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia w
oznaczonym czasie i do rąk określonej osoby wymienionej w tym dokumencie kwoty
pieniężnej.
Zobowiązanie wynikające z weksla ma charakter abstrakcyjny, to znaczy jest
ważne bez względu na przyczynę wystawienia weksla, na przykład jeśli weksel nie
został zwrócony, dłużnik jest nadal zobowiązany świadczyć, mimo że wykonał
zobowiązanie, które było przyczyną wystawienia weksla.
Rozróżnia się następujące rodzaje weksli: trasowane, własne. Weksel jest
dokumentem, który musi odpowiadać ustanowionym przez przepisy wymogom
formalnym. Z pewnymi wyjątkami zależy od tego ważność weksla. Weksel własny
musi zawierać: słowo "weksel", bezwarunkowe zobowiązanie się wystawcy weksla do
zapłacenia oznaczonej kwoty pieniężnej, oznaczenie reminenta, termin i miejsce
płatności, datę i miejsce wystawienia weksla, podpis wystawcy.


UPRAWNIENIA Z TYTUŁU RĘKOJMI:
W razie ujawnienia wady fizycznej kupującemu przysługuje według jego wyboru
jedno z następujących uprawnień:
- kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości
rzeczy wolnych od wad. Sprzedawca ponosi wszelkie wynikłe z wymiany koszty, a
ponadto odpowiada za szkodę poniesioną przez kupującego.
- kupujący może odstąpić od umowy. Jednakże uprawnienie to kupującemu nie
przysługuje, jeżeli sprzedawca oświadczy gotowość natychmiastowej wymiany
rzeczy wadliwej na rzecz wolną od wad albo bezwłocznie wady usunie. Jeżeli
tylko niektóre rzeczy w większej partii towarów wykazują wady, prawo
odstąpienia od umowy ogranicza się od tych rzeczy.
- kupujący może rzecz wadliwą zatrzymać i zażądać obniżenia ceny. Obniżenie
ceny powinno odzwierciedlić stosunek, w jakim pozostaje wartość rzeczy wadliwej
do rzeczy wolnej od wad.
Aby kupujący mógł korzystać z wymienionych wyżej uprawnień musi dokonać tzw.
aktów staranności.


RRZETARG:
Pisemny- oferty składane są niejawnie nikt nie zna ofert innych, wszystko
zależy od regulaminu, Organizator sam może wybrać ofertę lub powołać jury.
Ustny
licytacje, aukcje, giełdy, oferty są jawne. Zgłaszane są, następna
korzystniejsza od poprzedniej, wygrywa ten którego oferta będzie ostatnia.
Organizator nie ma wpływu na wybór strony umowy. Licytację przeważnie prowadzi
kto inny niż organizator.
Unieważnienie
mogą się domagać strony gdy znaleziono oszukańcze działanie
drugiej strony. Domagać się można w ciągu miesiąca od chwili dowiedzenia się, w
ciągu roku od zawarcia umowy.



PRZEDSIĘBIORSTWO:
Art. 55 jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do
realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko co wchodzi w
skład przedsiębiorstwa: nazwa firmy, znaki towarowe, księgi handlowe,
nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i
materiały, zobowiązania i obciążenia.