10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Rezerwa na wynagrodzenia z tytułu niewykorzystanych
urlopów wypoczynkowych
Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości praw- Dodać jeszcze należy, że zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe
dopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających kosztów zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowią-
w szczególności z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych zania te nie powstały (art. 39 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować mimo że data powsta-
nia zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi Przykład
za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Wynika to z art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy Założenia
o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). 1. Jednostka produkcyjna tworzy rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników,
Rezerwy na wynagrodzenia z tytułu niewykorzystanych w danym roku obrotowym w tym rezerwy na koszty wynagrodzeń z tytułu niewykorzystanych urlopów wy-
urlopów wypoczynkowych jednostki mogą tworzyć i rozliczać na zasadach określonych poczynkowych przez pracowników produkcyjnych  zapis w tej sprawie zawiera
w art. 39 ustawy o rachunkowości, mimo że nie wynika to wprost z treści tego przepisu. dokumentacja opisująca przyjęte zasady (politykę) rachunkowości.
2. Na koniec 2008 roku kwota utworzonej rezerwy z tytułu niewykorzystanych urlopów
Ważne! wypoczynkowych wynosi 36.000 zł.
Począwszy od 1 stycznia 2009 r. ulega zmianie treść art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachun- 3. W lutym 2009 r. wszyscy pracownicy wykorzystali zaległe urlopy wypoczynkowe
kowości. Ze znowelizowanego przepisu wynika wprost, że należy dokonywać biernych za 2008 r.  faktyczne koszty wynagrodzeń wraz z narzutami wyniosły ogółem
rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań 37.971,20 zł, z tego:
przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających m.in. z obowiązku a) wynagrodzenia brutto  zgodnie z listą płac 32.000,00 zł,
wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pra- b) składki ZUS obciążające pracodawcę np. 5.971,20 zł.
cowników, w tym świadczeń emerytalnych. 4. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.
5. Wynagrodzenia za dany miesiąc są wypłacane z końcem każdego miesiąca.
Ustawa o rachunkowości nie reguluje kwestii wyceny świadczeń pracowniczych.
Jednostki, które podejmą decyzje o tworzeniu rezerw na niewykorzystane w danym roku Zapisy w księgach rachunkowych 2008 r.
urlopy wypoczynkowe mogą zatem wykorzystać uregulowania określone w MSR nr 19 1. PK  utworzenie rezerwy na wynagrodzenia z tytułu niewykorzystanych urlopów
 Świadczenia pracownicze . Z treści tego MSR wynika, że rachunkowość krótkotermino- wypoczynkowych: 36.000,00 zł
wych świadczeń pracowniczych (do których zalicza się m.in. płatne urlopy wypoczynkowe)  Wn konto 50  Koszty działalności podstawowej  produkcyjnej (w analityce:
jest generalnie rzecz biorąc prosta, ponieważ nie wymaga się stosowania założeń aktua- NKUP),
rialnych do ustalenia wysokości zobowiązań czy kosztów. Ponadto zobowiązania z tytułu  Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli-
krótkoterminowych świadczeń pracowniczych ustala się bez dyskonta. czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy).
Do ewidencji biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (tj. rezerw na koszty) służą
generalnie następujące konta: Księgowania
Konto 64  Rozliczenia
 konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozliczenia
międzyokresowe kosztów
międzyokresowe kosztów)  jeżeli dotyczą kosztów działalności operacyjnej,
Konto 50  Koszty działalności (w analityce: Bierne rozlicze-
 konto 65  Pozostałe rozliczenia międzyokresowe  jeżeli dotyczą innych kosztów.
podstawowej  produkcyjnej nia międzyokresowe: rezerwy
(w analityce: NKUP) na niewykorzystane urlopy)
Rozliczenie kwot ujętych jako bierne rozliczenia międzyokresowe następuje stosownie do
S.p) X 36.000 (1
upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasadniony
1) 36.000
charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności. Wynika to z art. 39
ust. 3 ustawy o rachunkowości. W przypadku rezerw na zaległe urlopy ich rozliczenie może
następować w dacie faktycznego poniesienia kosztów objętych rezerwą. Uwaga: W roku 2008 utworzona rezerwa nie będzie stanowić kosztów uzyskania przy-
Ewidencja operacji dotyczących utworzenia rezerw na wynagrodzenia z tytułu nie- chodów NKUP. Kwotę 36.000 zł należy więc wyłączyć z kosztów podatkowych.
wykorzystanych w danym roku obrotowym urlopów wypoczynkowych zależeć będzie
od przyjętego przez jednostkę sposobu ewidencji kosztów. Zapisy z tym związane mogą Zapisy w księgach rachunkowych 2009 r.
przebiegać następująco: 1. Lista płac za luty 2009 r.  rzeczywiste koszty wynagrodzeń za zaległe urlopy wy-
Wariant I  jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4 poczynkowe (wartość brutto): 32.000,00 zł
1. Utworzenie rezerwy na dzień bilansowy, tj. np. pod datą 31 grudnia danego roku:  Wn konto 40  Koszty według rodzajów (w analityce: Wynagrodzenia),
 Wn konto 49  Rozliczenie kosztów ,  Ma konto 23-0  Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń (w analityce: Konta imienne
 Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli- pracowników)
czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe). oraz równolegle
2. Rzeczywiście poniesione koszty wynagrodzeń wraz z narzutami w następnym roku  Wn konto 50  Koszty działalności podstawowej  produkcyjnej ,
obrotowym  na podstawie listy płac:  Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
 Wn konto 40  Koszty według rodzajów (w analityce: Wynagrodzenia, 2. PK  składki ZUS obciążające pracodawcę: 5.971,20 zł
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),  Wn konto 40  Koszty według rodzajów
 Ma konto 23  Rozrachunki z pracownikami lub konto 22  Rozrachunki pub- (w analityce: Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
licznoprawne (w analityce: Rozrachunki z ZUS).  Ma konto 22  Rozrachunki publicznoprawne
3. Rozwiązanie rezerwy: (w analityce: Rozrachunki z ZUS)
 Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli- oraz równolegle
czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy),  Wn konto 50  Koszty działalności podstawowej  produkcyjnej ,
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .  Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
Wariant II  jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 3. PK  rozwiązanie rezerwy na zaległe urlopy wypoczynkowe  pod datą 28 lutego
1. Utworzenie rezerwy np. pod datą 31 grudnia danego roku: 2009 r.: 36.000,00 zł
 Wn konto 50  Koszty podstawowej działalności operacyjnej , konto 53  Koszty  Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli-
działalności pomocniczej , czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy),
 Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli-  Ma konto 50  Koszty działalności podstawowej  produkcyjnej (w analityce:
czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy). NKUP).
2. Rzeczywiście poniesione koszty wynagrodzeń wraz z narzutem  w następnym roku
obrotowym, na podstawie listy płac: Księgowania
 Wn konto 40  Koszty według rodzajów (w analityce: Wynagrodzenia,
Konto 23-0  Rozrachunki
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
Konto 22  Rozrachunki pub- z tytułu wynagrodzeń Konto 40  Koszty według
 Ma konto 23  Rozrachunki z pracownikami , konto 22  Rozrachunki publicz- licznoprawne (w analityce: (w analityce: Konta imienne rodzajów (w analityce:
Rozrachunki z ZUS) pracowników) Wynagrodzenia)
noprawne (w analityce: Rozrachunki z ZUS)
5.971,20 (2 32.000,00 (1 1) 32.000,00
oraz równolegle
 Wn konto 50  Koszty podstawowej działalności operacyjnej , konto 53  Koszty
działalności pomocniczej ,
Konto 40  Koszty według
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
rodzajów (w analityce:
3. Rozwiązanie rezerwy:
Ubezpieczenia społeczne i inne Konto 49  Rozliczenie Konto 50  Koszty działalności
 Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów (w analityce: Bierne rozli-
świadczenia) kosztów podstawowej  produkcyjnej
czenia międzyokresowe  rezerwy na niewykorzystane urlopy),
2) 5.971,20
32.000,00 (1 1) 32.000,00
 Ma konto 50  Koszty podstawowej działalności operacyjnej , konto 53  Koszty
5.971,20 (2 2) 5.971,20
działalności pomocniczej .
Konto 64  Rozliczenia mię-
dzyokresowe kosztów (w ana-
Konto 50  Koszty działalności lityce: Bierne rozliczenia
podstawowej  produkcyjnej międzyokresowe  rezerwy na
(w analityce: NKUP) niewykorzystane urlopy)
36.000,00 (3 3) 36.000,00 36.000,00 (S.p.
Uwaga: W lutym 2009 r. jednostka zaliczy do kosztów uzyskania przychodów
rzeczywiście poniesione koszty wynagrodzeń wraz z narzutami, tj. 37.971,20 zł
(32.000,00 zł + 5.971,20 zł). Kwota rozwiązanej rezerwy, tj. 36.000 zł, nie będzie
uwzględniana w rachunku podatkowym.
ewa Gruchot
Gazeta Podatkowa nr 82 " 13.10.2008 r.