2011-11-22
Nabyte schorzenia
Choroby jajników, macicy i
narządu płciowego
pochwy
W. Niżaoski
Nowotwory jajników
Nowotwory jajników
Nowotwory jajników 20%
Nowotwory nabłonka
Nowotowry komórek
powierzchniowego
płciowych
Wysoka
Rzadko
częstotliwość Nowotwory sznurów płciowych
pozostałe choroby
Wysoka częstotliwość
jajników
90
80
-Występowanie zwiększa się z wiekiem
70
>5 roku życia
60
- Średni wiek 8-10 lat
50
84%
40
30
20
10 16%
0
20% chorób jajników u psów to
Brak predyspozycji
(Dow; 1960) Częściej jednostronne
nowotwory
Obustronne rasowych
Nowotwory jajników
Nowotwory jajników
Różnorodny współczynnik przerzutów
patogeneza
Śródotrzewnowe
Odległe
rozsiewanie
przerzuty
nieznana
Otrzewna
eksperymentalna
Estrogeny Estrogen + progesteron
Mięsak limfatyczny
Gruczolakorak
gr. mlekowego
Rak trzustki
Rak jelit
Wzbudzenie procesów nowotworowych tk. jajnikowej
(O Shea, Jabara; 1967)
1
2011-11-22
Starsze Zwykle
Nowotwory sznura płciowego Guz komórek ziarnistych GCT
nierodzące suki jednostronny
>10 lat
Guz komórek ziarnistych GCT Nowotwory komórek
Różna wielkośd
Lite
Zwykle otorbione
(23-52% wszystkich nowotworów jajników)
Sertoliego, Leydiga
od 0.4 do >10 cm (bez naciekania okolicz. tkanek )
struktury
Nowotwór komórek
Thecoma
śródmiąższowych
(luteoma)
Nowotwory sznura
płciowego
pozostałe
34%
nowotwory
jajników
(Johnston, et al., 1990)
Wśród 276 nowotworów jajników u suk, aż 101 to GCT
Zwykle łagodne Złośliwe z przerzutami 10-20%
(McEntee, 1990)
sied, krezka, przepona, wątroba, nerki,
Nowotwory sznura płciowego występują nierzadko w praktyce weterynaryjnej!!!
pęcherz mocz., węzły chłonne
Guz komórek ziarnistych GCT Nowotwór komórek ziarnistych GCT
77% przypadków GCT
zwykle objawy hyperestrogenizacji
(McEntee; 1990)
Przedłurzająca się Endometritis
cieczka
Niedoczynnośd Predyspozycja do
(barwienie hematoksylina-eozyna, HE) (HE)
szpiku kostnego krwotoków
Komórki ziarniste
Powiększony obrys jamy brzusznej
(Pluhar et al; 1990,
Synteza i wydzielanie hormonów sterydowych
McCandlish et al; 1979)
Wodobrzusze
Zwykle podniesiony poziom
Stężenie progesteronu we krwi
Przyczyna - wyciek płynu przez torebkę jajnikową
estrogenów we krwi
- ucisk guza na węzły chłonne jamy brzusznej
55-166 pg/ml 0.64-11 ng/ml
Nowotwór komórek ziarnistych GCT Guz komórek ziarnistych GCT
Objawy hiperestrogenizmu
Synteza i wydzielanie
estrogenów i progesteronu
Przedłużająca się cieczka Anemia nieregeneratywna, Hiperkeratoza,
trombocytopenia liszejowacenie, wyłysienia
Endometritis-pyometra kompleks u 95% psów z GCT
Obrzęk sromu
Wypływ Utrata masy
ciała
2
2011-11-22
Endometritis-pyometra kompleks u 95% psów z GCT Diagnostyka GCT
przysadka
zanik Oznaczenie poziomu
Brak pobudzenia Badanie kliniczne
E2, P4
Cytologia pochwy
Badanie krwi
Wymaz z pochwy
Rtg
Abdominocenteza,
torakocenteza
Usg
Lewy jajnik z GCT Zanik prawego jajnika
Róg macicy z endometritis
Płyn w świetle
Płyn w świetle
macicy
macicy
Guz 5x3 cm
Guz 6x6 cm
Diagnostyka różnicowa GCT
Nowotwory nabłonka powierzchniowego jajników
Wystające ponad powierzchnię nabłonka do kory jajnika
48% wszystkich nowotworów jajników!
Torbiele jajników
36% to zmiany
64% to zmiany
łagodne
złośliwe!
Powstawanie ciałek żółtych
48% zmian daje przerzuty !
Cystadenoma, cystadenocarcinoma
Nowotwory nabłonka powierzchniowego jajników
Guzy brodawczakowate
Inne nowotwory
Rtg
niemariodajne
Płyn z jamy
Cystadenoma Cystadenocarcinoma
brzusznej :
obustronne
-4.1 g/100ml białka
całkowitego
-1.3x106 RBC/mm3
jednostronne, przeciwległy jajnik nieaktywny w 63% przypadków
-3600 WBC/mm3
-ciężar 1.026
-złuszczone komórki
nowotworowe
(Green et al; 1979)
1 cm
USG- echogeniczne struktury
Torbiele z wodnistym płynem
z bezechowymi jamami
Różnorodka wielkośd guzów, obserwowano 7-10 cm zmiany
doczaszkowo od pęcherza
moczowego
3
2011-11-22
Rak jajnika
Rak jajnika
Badanie cytologiczne płynu jamy brzusznej
(Hemacolcor)
Leukocyty Leukocyty
(HE)
(HE)
Komórki nowotworowe, anaplazja Komórki nowotworowe
(HE)
Dobre rokowanie przy
Bardzo dobre
złośliwych jeśli
Nowotwory komórek płciowych Leczenie nowotworów jajników
rokowanie przy
owariektomia
łagodnych
Nieprawidłowy rozrost komórek płciowych, nie wpływa na cykl jaj., drugi jajnik pozostaje niezmieniony
Brak syntezy hormonów
OHE Przerzuty
Dysgerminoma Teratocarcinoma
Owariektomia
Chirurgia cytoredukcyjna Radioterapia
Owariektomia + rogi macicy
Teratoma (potworniak) Złośliwy potworniak
+
w teratoma (Wilson et al; 1985)
Chemioterapia
Nowotwory komórek
Cytostatyki
płciowych 17%
dootrzewnowo, IV
cisplatin
Pozostałe nowotwory jajników
cyclophosphamide
chlorambucil
CCNU
Bleomycin
Immunoterapia  ziwększające się dawki toksyn
bakteryjnych, IM, co 2 tygodnie (efektywnie)
(Greene et al; 1979)
(MBT-Mixed Bacterial Toxins)
Występowanie nowotworów komórek płciowych jest rzadkie w stosunku
heated Streptococcus pyogenes+Serratia marcescens
Vincrsitin +doxorubicin
do pozostałych nowotworów jajnika (Hayes, Harvey; 1979)
(mogą nie dawad
objawów, często
A
agodne nowotwory macicy spotykane przypad. przy
Nowotwory macicy
zabiegach op., sekcjach)
Fibroma
Polipy endometrium
Rzadko  większośd przypadków u suk >10 roku życia
Fibromyoma
11 suk z nowotworami macicy wśród 3.073 psów wykazujących nowotwory
Adenoma
Lipoma
(Brodey, Roszel, 1967)
(wyraz
na szypuła)
Fibroadenoma
Fibroleiomyoma
Leiomyoma!
Pozostałe
mezenchymalne
nabłonkowe
Guzy mezenchymalne nowotwory
macicy
Nowotwory k.
macicy
nabłonkowych
leiomyoma
macicy
Często łagodne
Często złośliwe
Leiomyoma stanowi 85-90% wszystkich nowotworów macicy u suk
4
2011-11-22
Polipy endometrium
Leiomyoma
CEH
A
agodny miejscowy torbielowaty rozrost
gruczołów endometrium związane ze zmianami
tkanki zrębu
łagodny, o ciemnym zabarwieniu, guzowaty nowotwór miometrium
Torbiele są wyraz
nie uszypułowane, mogą
uwypuklad się do światła macicy
Chore suki - zwykle asymptomatyczne
(HE)
Złośliwe nowotwory macicy Nowotwory macicy
Leczenie z wyboru
rzadko
Adenocarcinoma Leiomyosarcoma
OHE
Pozostałe zmiany rakowe Pozostałe mięsaki
Złośliwe nowotwory
A
agodne nowotwory
Brak przerzutów
przypomina CEH Przypomina mieśniak
Rokowanie b. dobre
Pozostałe przypadki
Rokowanie dobre
wtórnie
Rokowanie zależne od
Stopienia miejscowej inwazji
Stopnia przerzutowania
Pyometra
Nowotwory pochwy i sromu A
agodne nowotwory pochwy i sromu
Większośc to zmiany łagodne 70-72%
Szaro-białe, lite, otorebkowane, wolno rosnące, zwykle słabo unaczynione masy
(Manothaiudom, Johnston, 1991; Thacher, Bradley, 1983)
W świetle pochwy Poza światłem pochwy
złośliwe
łagodne
lipoma
histiocytoma
fibropapilloma
leiomyoma
(vaginal polyps)
fibroleiomyoma
fibroma
Umocowane do przedsionka/ściany pochwy za
pomocą szypuły
Mogą wystawad poza wargi sromowe
Starsze suki- średni wiek występowania guzów to 11 lat (5 do 16 lat)
5
2011-11-22
Złośliwe nowotwory pochwy i sromu Patogeneza guzów pochwy
Nieznana
Występowanie - 27-30% wszystkich guzów pochwy
Rozważana jest rola hormonów jajnikowych, jako stymulujących przemianę
osteosarcoma
nowotworową komórek mięśni gładkich pochwy.
lymphosarcoma
Rak płaskonabłonkowy
leiomyosarcoma
Rak skóry
hemangiosarcoma
A
agodne guzy  Złośliwe guzy 
fibrosarcoma
adenocarcinoma
częściej u częściej u
niesterylizowanych sterylizowanych suk
carcinoma sarcoma
suk
Brak predyspozycji rasowych
Guz wilekości 10 cm, o masie 1.5 kg Fibrosarcoma Tendencja do łagodnych Tendencja do złośliwych zmian
(Manothaiudom, Johnston, 1991)
zmian u małych ras u dużych ras
Niektóre z nich są jednorodne jak łagodne zmiany, inne z miejscową martwicą, jamiste
Leczenie
TVT  Zakaz
ny guz weneryczny
Leczenie z wyboru  całkowite chirurgiczne usunięcie zmiany
(czasami niezbędna epiziotomia) 15% guzów jest
nieoperacyjna
Zbyt duży Brak dostępu
rozmiar
Średni czas przeżycia po
Średni czas przeżycia po
operacji - 11.6 miesięcy
operacji - 18 miesięcy
A
agodne zmiany Złośliwe zmiany
równoczesna OHE może zmniejszyd ryzyko wznowy
Chemioterapia
-lomustine (CCNU)
-kombinacja winblastyny i prednizolonu
-jeden przypadek leczenia kombinowanego: laserowego usunięcia CO2 laser ablation
i chemioterapii doxorubicin (fibrosarcoma) (Peavy, et. al. 1992)
Zakaz
ny guz weneryczny TVT
Zakaz
ny guz weneryczny TVT - diagnostyka
Przenoznoszony Zakażenie poprzez
drogą płciową wbudowanie się komórek
Wywiad Objawy kliniczne
do bł. śluzowej pochwy
Może wydzielad
erytropoetynę
Cytologia, histologia
zakażenie poprzez Policytemia
A
atwo złuszczające się okrągłe kom. nowot.
Średni wiek 4.1-4.4; psy wbudowywanie się
aktywnie seksualnie komórek do bł. śluzowej
Aspiracyjna biopsja cienkoigłowa
nosa, j. ustnej podczas
Charakterystyczny wymaz Biopsja
lizania
Homogenous sheets; cells are oval, round, large N/C ratio,
chromatin clumping, scant cytoplasm with vacuoles
Rozrastanie się
5 mm >10 cm
Guz początkowo lity, pojedynczy/liczny, uszypułowane, kalafiorowate, kruche, liczne
szary do czerwonego, w postaci guzków guzki, krwawiące, owrzodziałe
6
2011-11-22
Zakaz
ny guz weneryczny TVT
Leczenie
Zalecane
Usunięcie chirurgiczne Chemioterapia Inne metody
daje w 44% wznowę skuteczna
Radioterapia z naświetlaniem
guza dawką 1000 radów
winblastyna IV
(0,1 mg/kg tygodniowo)
(Wasecki, Mazur; 1977)
winkrystyna 0.025 mg/kg tygodniowo IV
regresja po 3.3 tygodnia
Przy braku
winkrystyna 0.0125-0.025 mg/kg 1xtydz. IV
poprawy
Cyklofosfamid 1 mg/kg po dziennie
Metotreksat (0.3-0.5 mg/kg IV tygniowo)
Doksorubicyna 30 mg/m2 IV co 3 tydzieo
Regresja po 2-40 dniach (śr. 10.2 dni)
(Calvert et al; 1982)
7