WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WSL_prezentacja_SZABLON_1-1
Prowadza
cy:
prof. dr hab. inż. JÓZEF FR%3ńŚ
ZARZ%3Å„DZANIEJAKOÅšCI%3Å„
II rok, studia Io
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WSL_prezentacja_SZABLON_1-2
Konsultacje:
zjazdy i e-mail:
[e-mail]
[e-mail]
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Literatura
1.Fra
Åš J.: Zarza
dzanie jakoÅšcia
(wykład).
2.Fra
Ś J., Gołębiowski M., Bielawa A.: Podstawy
zarza
dzania jakoÅšcia
w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo
Naukowe US Szczecin, Szczecin 2006.
3.Urbaniak M.: Zarza
dzanie jakoÅšcia
. Teoria i praktyka.
Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004.
4.Podstawy kompleksowego zarza
dzania jakoÅšcia
TQM.
Praca zbiorowa pod red. J. A
ańcuckiego, Wydawnictwo
AE w Poznaniu, Poznań 2005.
5.Karaszewski R.: TQM. Teoria i praktyka. Wydawnictwo
Dom Organizatora, Toruń 2001.
6.Karaszewski R.: Nowoczesne koncepcje zarza
dzania
jakoÅšcia
. Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń 2009.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
1. ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
1. ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
1.1. Rozważania wstępne
1.2. Pojęcia dotycza
ce istoty jakoÅšci i zarza
dzania jakoÅšcia

1.3. Rodzina norm ISO 9000
1.4. Modele (koncepcje) zarza
dzania jakoÅšcia

2. SYSTEM ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„ W PRZEDSI
BIORSTWIE
2.1. Zasady zarza
dzania jakoÅšcia

2.2. Podstawowe elementy systemu zarza
dzania jakoÅšcia

2.3. Dokumentacja systemu zarza
dzania jakoÅšcia

2.4. Proces opracowywania i wdrażania systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
w przedsiębiorstwie
TreŚci wykładu
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
3.CERTYFIKACJA SYSTEMU ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
3.1. Istota certyfikacji
3.2. Przesłanki i korzyŚci wynikaja
ce z certyfikacji
systemu
3.3. Etapy procesu certyfikacji
3.4. Krajowe i zagraniczne jednostki certyfikuja
ce
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
1. Zagadnienia podstawowe
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
JakoŚci należy szukać najpierw w samym sobie, a
potem można wymagać jej od innych; zmieniać
należy najpierw siebie, a potem ża
dać zmian od
innych. W taki sposób powinna być postrzegana,
szczególnie przez nauczycieli, w procesie edukacji.
JakoŚć to spełnienie wymagań i oczekiwań każdego
klienta, to droga prowadza
ca do jego zadowolenia,
a zadowolenie to szczególna i wiarygodna miara
jakoÅšci.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Geneza i pojęcie jakoŚci
JakoŚć Ś spojrzenie historyczne
ŚLao Tzu - uczony chiński utrzymywał, że jakoŚć jest to pojęcie
względne. JednoczeŚnie uważał, że jakoŚć to coŚ, co można
cia
gle doskonalić.
ŚPlaton, twórca idealizmu obiektywnego głosił, że Świat
rzeczywisty jest niedoskonałym odbiciem realnie istnieja
cych
doskonałych idei. Uważał, że do pełnego opisu rzeczywistoŚci
potrzebne sa
kryteria wymierne i niewymierne.
JakoŚć była rozumiana przez niego jako pewien stopień
doskonałoŚci. W swoich rozważaniach prezentował
subiektywne podejŚcie do jakoŚci. Uważał, że jakoŚć może
być rozumiana wyła
cznie przez doÅšwiadczenie.
ŚArystoteles - starożytny filozof uważał, że jakoŚć należy do
zbioru dziesięciu kategorii filozoficznych opisuja
cych rzeczy i
zjawiska. Arystoteles interpretował ja
jako zespół swoistych
cech odróżniaja
cych dany przedmiot od innych
przedmiotów tego samego rodzaju.
Laozi w na ilustracji z ksia
żki Myths and Legends of China z 1922 r
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Sposoby postrzegania jakoÅšci przez myÅšlicieli i
filozofów prezentuje tabela 1.
Okres czasu
Okres czasu
MyÅšliciele/
filozofowie
MyÅšliciele/
filozofowie
Rozumienie/OkreŚlanie pojęcia
jakoŚć
Rozumienie/OkreŚlanie pojęcia
jakoŚć
VI w. p.n.e.
VI w. p.n.e.
Lao
Tsu
Lao Tsu
Cia
głe doskonalenie
Cia
głe doskonalenie
V/IV w.
p.n.e.
V/IV w.
p.n.e.
Platon
Platon
Pewien stopień doskonałoŚci
Pewien stopień doskonałoŚci
IV w. p.n.e.
IV w. p.n.e.
Arystoteles
Arystoteles
PodejÅšcie obiektywne
PodejÅšcie obiektywne
I w. p.n.e.
I w. p.n.e.
Cyceron
Cyceron
Cecha, właŚciwoŚć
Cecha, właŚciwoŚć
XVII w.
XVII w.
R. Descartes
R. Descartes
PodejÅšcie dualistyczne
PodejÅšcie dualistyczne
J. Locke
J. Locke
XVIII w.
XVIII w.
I. Kant
I. Kant
Subiektywizm i obiektywizm
Subiektywizm i obiektywizm
XX w.
XX w.
W.E.
Deming
W.E. Deming
Zachwyt klienta
Zachwyt klienta
J.
Juran
J. Juran
PrzydatnoŚć użytkowa, a XXI wiek?
PrzydatnoŚć użytkowa, a XXI wiek?
Tabela 1. Wędrówki jakoŚci przez wieki historii
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Geneza jakoŚci sięga blisko pięciu tysięcy lat, pocza
wszy od
czasów wielkich piramid egipskich Ś III-II tysia
clecie p.n.e. (w
2650 r. p.n.e. znormalizowano moduł budowlany, zastosowany
przy budowie piramidy Cheopsa, tzn. jednostkę długoŚci - około
27 cm podzielono na 15 częŚci; wzmianka o jakoŚci dotyczy także
norm płótna lnianego, którego podstawowym wyróżnikiem była
jakoŚć Ś ok. 2000 lat p.n.e. Kodeks Hammurabiego - władcy
Babilonu (1700 lat p.n.e.), okreŚla jakoŚć usług budowlanych.
Pojęcie jakoŚci zostało wprowadzone po raz pierwszy do
piŚmiennictwa filozoficznego przez greckich filozofów. Platon
(427-347 r. p.n.e.) okreŚlił jakoŚć jako pewien stopień
doskonałoŚci, Arystoteles (322-284 r. p.n.e.) jako różnicę istoty,
a kontynuuja
c rozważania nad tym pojęciem, zaliczył je do jednej
z dziesięciu kategorii, które umożliwiaja
podział wszystkich
pojęć na grupy logiczne (m.in. substancja, iloŚć, relacja, czas,
miejsce).
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Geneza norm jakoÅšciowych
Pocza
tki normalizacji w dziedzinie systemów jakoŚci sięgaja
końca lat
50-tych ubiegłego wieku. W krajach, które funkcjonowały w warunkach
wolnego rynku zaczęto postrzegać jakoŚć w sposób szerszy niż
ostateczna jakoŚć wyrobu. Coraz większy nacisk kładziono na
zapobieganie błędom, a nie na ich wykrywanie. Pionierskie działania w
tej dziedzinie zapocza
tkowano w Stanach Zjednoczonych, gdzie została
opracowana pierwsza norma MIL-Q-9858 wydana w 1959 roku,
opisuja
ca system zapewnienia jakoÅšci.
Dokument ten, zatytułowany Wymagania programu jakoŚci, okreŚlał
wymagania stawiane dostawcom oferuja
cym swe produkty na rzecz
armii USA. W roku 1963 normÄ™ ta
zmodyfikowano i wydano jako MIL-Q-
9858A. Stała się ona podstawa
do opracowania podobnych uregulowań
dotycza
cych dostawców dla NATO. W roku 1969 wydano je jako AQAP-
1.
Wyżej wymienione normy postawiły szereg wymagań jakoŚciowych
dotycza
cych wszystkich faz powstawania wyrobu, od fazy
przedprodukcyjnej do poprodukcyjnej. Do spełnienia ich wymogów
zostali zobowia
zani także podwykonawcy dostawców. Poszerzyło to
kra
g zainteresowania normami jakoŚciowymi na inne gałęzie przemysłu.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
W latach 70-tych ubiegłego wieku wydano również
normy jakoÅšciowe dotycza
ce przemysłu
maszynowego oraz energetyki ja
drowej. Wtedy
także narodowe organizacje normalizacyjne
zainteresowały się problematyka
jakoÅšci.
Powstały pierwsze normy narodowe: CSA 3-Z299
(Kanada), BS 5750 (Wielka Brytania). BS
5750 była wzorcem norm międzynarodowych.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Tabela 2. Historia powstawania norm jakoÅšciowych
Rok
Rok
Norma
Norma
Śródło pochodzenia
Śródło pochodzenia
1959
1959
MIL
-
Q
-
9858
MIL-Q-9858
Departament obrony USA
Departament obrony USA
1963
1963
MIL
-
Q
-
9858A
MIL-Q-9858A
Departament obrony USA
Departament obrony USA
1969
1969
AQAP1, AQAP4, AQAP9
AQAP1, AQAP4, AQAP9
NATO
NATO
1971
1971
AMSE
Bolier
Code
AMSE Bolier Code
Amerykański Zwia
zek Przemysłu
maszynowego
Amerykański Zwia
zek Przemysłu
maszynowego
1971
1971
ANSI
-
N45
-
2
ANSI-N45-2
Energetyka Ja
drowa
Energetyka Ja
drowa
1973
1973
API 14A
API 14A
Amerykański Instytut Ropy Naftowej
Amerykański Instytut Ropy Naftowej
1975
1975
CSA 3
-
Z299
CSA 3-Z299
Kanada
Åš
norma państwowa
Kanada Ś norma państwowa
1975
1975
A.S. 1821/22/23
A.S. 1821/22/23
Australia
Åš
norma państwowa
Australia Ś norma państwowa
1978
1978
A code of Practice 50
-
C
-
QA
A code of Practice 50-C-QA
Międzynarodowa
Agencja
Energetyki
Atomowej
Międzynarodowa Agencja Energetyki
Atomowej
1979
1979
BS 5750
BS 5750
Wielka Brytania
Åš
norma państwowa
Wielka Brytania Ś norma państwowa
1986
1986
ISO 8402
ISO 8402
ISO
ISO
1987
1987
ISO 9001, 9002, 9003
ISO 9001, 9002, 9003
ISO
ISO
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Międzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna w Genewie
Iso_logo
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
W roku 1979, w ramach ISO rozpocza
ł działalnoŚć komitet
ISO/TC 176. Efektem jego prac stała się opublikowana w
1986 roku norma ISO 8402 Zarza
dzanie jakoÅšcia
i
zapewnienie jakoÅšci. Terminologia Åš pierwsza z rodziny
ISO 9000.
Przyjęło się, że wszystkie normy wydane przez komitet
ISO/TC 176 zaliczało się do tej rodziny.
W roku 1987 opublikowano kolejne trzy normy: ISO 9001,
ISO 9002 i ISO 9003. Stanowiły one opis trzech modeli
systemu zapewnienia jakoÅšci. W tym samym roku w
niezmienionej formie przyja
Å‚ je przez Europejski Komitet
Normalizacyjny (CEN), oznaczaja
c jako - EN 29000.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Okres, który upłyna
ł od pierwszego wydania norm serii ISO 9000 pozwolił
na
zebranie wielu doŚwiadczeń odnosza
cych się do różnych branż przemysłu,
przedsiębiorstw i innych organizacji. DoŚwiadczenia te spowodowały, iż w
roku 1994 przeprowadzono pierwsza
nowelizacjÄ™ norm rodziny ISO 9000.
Skoncentrowano się na pełnym ujęciu cyklu życia wyrobu Ś od okreŚlenie
potrzeb przez klienta do chwili, gdy użytkuje on wyrób.
Norma ta została wydana jako ISO 9000:1994 (w Polsce PN ISO 9000:1996).
Drugiej nowelizacji norm dokonano w roku 2000. Zmiany te były gruntowne i
zbliżyły opisany w nich system zarza
dzania jakoÅšcia
(SZJ) do koncepcji
TQM.
Uwzględniono postęp, jaki nasta
pił w dziedzinie jakoŚci, zmieniaja
ce siÄ™
potrzeby rynkowe, a także doŚwiadczenia zdobyte podczas stosowania norm
dotycza
cych zapewnienia jakoÅšci, opublikowanych w 1987 i 1994 roku.
Położono duży nacisk na podejŚcie procesowe oraz zaangażowanie
najwyższego kierownictwa.
Ponadto poszczególne modele SZJ opisane przez normy ISO 9001:1994, ISO
9002:1994 i ISO 9003:1994 zasta
piono jednym modelem (opisanym w ISO
9001:2000), który można było dostosować do wybranej organizacji (dokonać
wyła
czeń). Normy te i ich nowelizacja były przejmowane jako normy
europejskie oraz krajowe i oznaczane według obowia
zuja
cego w danym
systemie sposobu.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Obecnie podstawa
do budowania systemów zarza
dzania jakoÅšcia

sa
dwie normy: ISO 9001:2008 (dawna 9001:2001) System
zarza
dzania jakoÅšcia
- Wymagania oraz norma ISO 9004:2009
(dawna 9004:2001) System zarza
dzania jakoÅšcia
- Wytyczne
doskonalenia funkcjonowania.
Podstawa
do certyfikacji SZJ jest norma ISO 9001:2008, a norma
ISO 9004:2009 wybiega nieco ponad wymagania ISO 9001:2000,
stanowia
c wytyczne dotycza
ce doskonalenia SZJ jak i działania
całej organizacji.
Zarza
dzanie jakoÅšcia
jest metoda
zarza
dzania organizacja
oparta

na zaangażowaniu i współdziałaniu wszystkich pracowników,
której kluczowym punktem zainteresowania jest jakoŚć, Istota

zarza
dzania jakoÅšcia
jest jak najlepsze spełnienie potrzeb klientów,
co zostaje osia
gnięte przez zapobieganie błędom na każdym etapie
projektowania, produkcji i sprzedaży. Ponieważ wymagania
konsumentów cia
gle siÄ™ zmieniaja
, także i organizacja powinna się
nieustannie doskonalić.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Analizuja
c zmiany definicji jakoÅšci, zawartej w normie
terminologicznej ISO 8402 i ISO 9000:2000 można zauważyć
stopniowe rozszerzanie się zakresu pojęciowego (tab.1).
Tabela 1: Ewolucja definicji jakoŚci według norm ISO 8402 i ISO 9000:
2000
OKRES
DEFINICJA
do 1994 r.
Zespół właŚciwoŚci i charakterystyk liczbowych
wyrobów, które wpływaja
na ich zdolnoÅšci do
zaspokajania potrzeb
od 1994 do 1999 r.
Ogół cech i właŚciwoŚci produktów decyduja
cych
o ich zdolnoÅšci do zaspokajania stwierdzonych
i przewidywanych potrzeb
od 2000 r.
JakoŚć to stopień, w jakim zbiór inherentnych
właŚciwoŚci spełnia wymagania*
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
* Termin jakoŚć można stosować z
przymiotnikami takimi jak: niska, dobra,
doskonała
* ÅšInherentnyÅš, jako przeciwny do
przypisany, oznacza istnieja
cy sam w
sobie, szczególnie jako stała właŚciwoŚć
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Rys. 1: Potrzeby i oczekiwania jakoŚciowe użytkownika
JakoŚć produktu z punktu
widzenia użytkownika
Potrzeby
funkcjonalne
Potrzeby
niefunkcjonalne
Cechy zwia
zane z
użytkowaniem
Cechy zwia
zane z
dyspozycyjnoÅšcia

Komfort użytkowania
Spełnianie funkcji
użytkowych
EkonomicznoŚć
eksploatacyjna
NiezawodnoŚć
NaprawialnoŚć
Gwarancja
Budowanie image
Zaspokojenie
potrzeb
estetycznych
Bezpieczeństwo i
przyjaznoŚć dla
Åšrodowiska
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Rys. 2: Pojęcie jakoŚci z punktu widzenia producenta
JakoŚć produktu z punktu widzenia
producenta
ZyskownoŚć
KonkurencyjnoŚć
Mierniki
kształtuja
ce
zysk
Parametry
iloÅšciowe
Cena
Koszty
Udział w rynku
WielkoŚć rynku
Image
Przywództwo
technologiczne
Cia
głe doskonalenie
procesu i produktu
Badania i
rozwój
Marketing
Wytwarzanie
Serwis
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
a) Japonia
Zaangażowanie na rzecz jakoŚci
Współudział w zarza
dzaniu
Koła jakoŚci
Japoński model zarza
dzania
b) Åšwiat Zachodni
Współudział w zarza
dzaniu
Tayloryzm
Koła jakoŚci
Nowy zachodni model zarza
dzania
Rys. 5. Etapy poprzedzaja
ce aktualne modele zarza
dzania w Japonii
i krajach zachodnich
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
PN-EN ISO 9000
Terminologia jakoÅšci
PN-EN ISO 9001
Systemy Åš podejÅšcie
procesowe
Wymagania systemów
PN-EN ISO 9004
Doskonalenie
systemów
PN-EN ISO 19011
Audytowanie
systemów
zarza
dzania jakoÅšcia

i Åšrodowiskiem
Rys. 7. Znowelizowane normy PN-EN ISO 9000 edycji 2001
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Klienci
Klienci
Cia
głe doskonalenie
systemu zarza
dzania jakoÅšcia

Zarza
dzanie
zasobami
Pomiar, analiza
i doskonalenie
Realizacja
produktu
Odpowiedzial-
noŚć
kierownictwa
Zado-
wolenie
Wyma-
gania
Produkt
Rys. 6. Zorientowany na proces model systemu zarza
dzania jakoÅšcia

według normy PN-ISO 9001:2001
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Tabela 3. Struktura wymagań znowelizowanej normy PN-ISO 9001:2008
Punkt 1, 2 i 3 normy to zakres normy, powołanie na inne normy i definicje
4.
System zarza
dzania jakoÅšcia

4.1.
Ogólne wymagania
.System zarza
dzania jakoÅšcia
a jego struktura (budowa),
dokumentacja, utrzymanie oraz polepszenie wymogów norm
międzynarodowych
.Organizacja z wymaganymi procesami, procesami przebiegu oraz
wzajemnymi oddziaływaniami, kryteria mierzalne do kierowania
procesami, nadzór procesów, analizy i cia
głe ulepszenia
4.2.
Wymagania dotycza
ce dokumentacji
Dokumentacja systemu zarza
dzania jakoÅšcia
obejmuje:
.podręcznik QM (zarza
dzanie jakoÅšcia
) z polityka
i celami jakoÅšci,
organizację struktury i przebiegu procesów, odpowiedzialnoŚć
oraz procedury postępowania
.prowadzenie dokumentacji planowania, przebiegu i regulacji
procesów
.prowadzenie notatek (spisów)
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
5.
OdpowiedzialnoŚć kierownictwa
5.1.
OdpowiedzialnoŚć kierownictwa
Obowia
zek realizacji i ulepszania systemu zarza
dzania jakoÅšcia
poprzez:
.organizację: spełnienia wymagań klientów, jak i spełnianie wymagań
prawnych i administracyjnych (urzędowych)
.okreÅšlenie polityki jakoÅšci
.ustalenie celów jakoŚci
.ocena zarza
dzania
.zapewnienie zasobów.
5.2.
Poznanie klienta
Ustalenie:
.wykrycia zadowolenia klienta
.polepszenia zadowolenia klienta
5.3.
Polityka jakoÅšci obejmuje:
.organizację w celu spełnienia wymagań i ulepszenia skutecznoŚci systemu
zarza
dzania jakoÅšcia

.ramy do okreŚlenia i oszacowania celów jakoŚci
5.4.
Planowanie
Zapewnienie:
.mierzalnych celów jakoŚci w obszarach działalnoŚci
.opracowania planu do osia
gnięcia celu
.sprawnoÅšci dopasowania przy zmianach
5.5.
OdpowiedzialnoŚć, uprawnienia i komunikacja
Zapewnienie:
.odpowiedzialnoÅšci w zakresie organizacji
.pełnomocnictwa (uprawnienia) we wdrażaniu, realizacji, utrzymaniu i
ulepszeniu systemu zarza
dzania jakoÅšcia

.komunikacja w obrębie organizacji
5.6.
Ocena zarza
dzania
.oszacowanie systemu zarza
dzania jakoÅšcia
poprzez wyniki audytu,
odpowiedÅš klienta, wykonanie procesu, statut
korekt i Środków zapobiegawczych, skutecznoŚć Środków zarza
dzania
Tabela 3 Åš c.d.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
6.
Zarza
dzanie zasobami
6.1.
Przygotowanie zasobów w celu:
.ulepszenia systemu zarza
dzania jakoÅšcia

.ulepszenia zadowolenia klienta
6.2.
Zasoby osobowe
.szkolenie w celu wdrożenia się oraz nabywania kwalifikacji
.wspieranie współpracy i motywacji
.dokumentacja szkoleń i kwalifikacji
6.3.
Infrastruktura
Wykrycie (ustalenie), przygotowanie i utrzymanie infrastruktury poprzez
zapewnienie:
.zabudowy
.miejsc pracy
.usługi i komunikację
6.4.
Otoczenie pracy
Ustalenie, przygotowanie i utrzymanie otoczenie pracy poprzez:
.wytwarzanie (produkcjÄ™)
.bezpieczeństwo pracy
Tabela 3 Åš c.d.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
7.
Realizacja produktu
7.1.
Planowanie, realizacji produkcji obejmuje:
.cele jakoÅšciowe i wymagania co do produktu
.planowanie procesu produkcji zgodnie z dokumentacja
oraz posiadanymi
funduszami
.specjalna
kontrolę produkcji, statut kontroli oraz oszacowanie kryteriów
zbytu
.notowanie uwag jakoÅšciowych, ustalenie jakoÅšci
7.2.
Procesy pozyskania klienta:
.ustalenie wymagań odnoŚnie produktu
.oszacowanie wymagań odnoŚnie produktu
.komunikacja z klientami i poufne przekazanie informacji na ich temat
wewna
trz organizacji
7.3.
Rozwój:
.planowanie etapów rozwoju, zaplanowanie, oszacowanie oraz regulacja
odpowiedzialnoÅšci
.propozycje rozwoju zgodne z wymaganiami wykonania i prawnymi przepisami
.wyniki rozwoju pod pretekstem i informacjami o dostarczeniu, produkcji,
Świadczeniu usług, kryteriach zbytu dla
produktu
.oszacowanie rozwoju odnoŚnie wymagań i Środków przedsięwzięcia
.weryfikacja rozwoju w porównaniu z wynikami rozwoju i ustępstwami
.uznanie rozwoju za możliwy do wprowadzenia i zastosowania
.kierowanie zmianami rozwojowymi
7.4.
Dostarczanie:
.proces dostarczania zgodny z wymaganiami danego produktu, kontrola i
ocena dostawców
.warunki dostawy
.kontrola kierowania dostarczanymi produktami
7.5.
Produkcja i wprowadzanie usług
.kierowanie produkcja
i tworzeniem usług
.szacowanie i uwalnianie procesów produkcji oraz tworzenia usług
.oznakowanie produktu
.własnoŚć klienta
.przechowywanie produktu
7.6.
Kierowanie nadzorem oraz Åšrodkami pomiarowymi
.sortowanie i nadzór Środków pomiarowych
.oznakowanie Środków kontroli poprzez statut nadzoru
.kierowanie Åšrodkami nadzoru
Tabela 3
Åš
c.d.
Tabela 3 Åš c.d.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
8.
Pomiar, analiza i doskonalenie
8.1.
Planowanie i realizacja w zakresie:
.zgodnoÅšci produktu,
.zgodnoÅšci systemu zarza
dzania
.doskonalenia systemu zarza
dzania
8.2.
Nadzór i pomiar:
.nadzór nad zadowoleniem klienta
.planowanie i przeprowadzanie audytu wewnętrznego
.nadzór i pomiar procesów
.nadzór i pomiar produktów
8.3.
Zarza
dzanie wadliwymi produktami
Udokumentowane postępowanie odnoŚnie:
.usuwania wad oraz badań powtórnych
.oferty specjalne
.wyeliminowanie wadliwych produktów
.protokoły wad i Środków zaradczych
8.4.
Analizy danych
Wykrywanie, uchwycenie i analiza danych odnoÅšnie:
.zadowolenia klienta
.wypełnienia wymagań odnoŚnie produktu
.cech charakterystycznych procesów i produktów
.dostawców
8.5.
Doskonalenie
.cia
głe doskonalenie systemu zarza
dzania jakoÅšcia

.działania koryguja
ce (zarza
dzanie usprawnieniami)
.działania zapobiegawcze (zarza
dzanie zapobieganiem).
Tabela 3 Åš c.d.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
MODELE (KONCEPCJE) ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
Konceptualizację poszczególnych podejŚć okreŚla się mianem modeli
zarza
dzania jakoÅšcia
produktów. Modele odwzorowuja
c systemy
zarza
dzania jakoÅšcia
staja
się przedmiotem badań. Niżej przedstawiono
modele wybranych koncepcji, dotycza
ce problematyki zarza
dzania
jakoÅšcia
produktów na Świecie.
Do najbardziej znanych i stosowanych w praktyce modeli zarza
dzania
jakoÅšcia
można zaliczyć:
. model Edwarda W. Deminga,
. model Philipa B. CrosbyÅšego,
. model Armanda V. Feigenbauma,
. model Josepha M. Jurana,
. model japoński zarza
dzania jakoÅšcia
,
. polski model zarza
dzania jakoÅšcia
.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WALTER SHEWHART
Walter Shewhart (1891-1967) Åš
prekursor współczesnej wiedzy o
zarza
dzaniu.
Cykl Shewharta Ś zespół
działań, polegaja
cy na
wykrywaniu i usuwaniu
poszczególnych czynników
zakłócaja
cych przebieg procesu
technologicznego.
Twórca statystycznej kontroli
jakoÅšci tzw. kart Shewharta.
Shewhart
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WILLIAM DEMING
William Deming (1900-1993) Åš prekursor
nowych koncepcji zarza
dzania jakoÅšcia
.
Postulował całkowita
zmianÄ™ stylu
zarza
dzania oraz koniecznoŚć zmiany
orientacji produkcyjnej na rynkowa
.
Koncepcja Deminga opierała się na:
- sterowaniu jakoÅšcia
procesów i
produktów, które przebiegaja
w cyklu
działań, zwanym Śkołem DemingaŚ
- stosowaniu 14 zasad w pracy
kierownictwa przedsiębiorstwa.
deming
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Model Edwarda W. Deminga
Deming opracował 14 zasad postępowania dla kierownictwa przedsiębiorstw.
Sa

one podstawa
koncepcji skutecznego zarza
dzania produktów. Stosowanie tych
zasad gwarantuje sukces strategiczny, gdy będa
one traktowane jako stała,
niezmienna ÅšnormaÅš. TreÅšcia
tej ŚnormyŚ postępowania jest:
1.Stworzenie stałej orientacji przedsiębiorstwa na rzecz jakoŚci
produktów,
2.Przyjęcie nowego sposobu myŚlenia, tzn. nie akceptować rozmiarów
opóŚnień,
pomyłek, wadliwych materiałów, usterkowoŚci, brakoróbstwa, itp.
3.Zaprzestanie polegania na totalnej kontroli.
4.Skończenie z praktyka
oceniania stanu jakoŚci produktów na podstawie
etykiet
cenowych, a należy polegać na istotnych miarach jakoŚci produktów.
5.Wykrywanie problemów. Zadaniem kierownictwa przedsiębiorstwa jest
cia
gła
praca nad udoskonalaniem systemu wytwarzania produktów o okreŚlonej
jakoÅšci
(projektowanie, dobór materiałów, wyposażenia technicznego, utrzymanie
ruchu,
doskonalenie maszyn, szkolenie kadr, nadzór i ponowne szkolenie).
6.Wprowadzenie nowoczesnych metod szkolenia zawodowego.
7.Wprowadzenie nowoczesnych metod nadzoru nad produkcja
. OdpowiedzialnoŚć
kierowników działów liniowych (produkcyjnych) musi być przeniesiona z
nadzoru
nad iloÅšcia
na jakoŚć.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
8.Eliminowanie zakłóceń w przedsiębiorstwie tak, aby każdy mógł
efektywnie dla niego pracować.
9.Przełamywanie barier pomiędzy działami przedsiębiorstwa.
Pracownicy badawczy, projektanci, pracownicy zbytu i produkcji
powinni pracować jak jeden zespół, przewiduja
c problemy, jakie
moga
pojawić się w produkcji wskutek zmian dostaw i wymagań
rynku.
10.Usuwanie liczbowych zadań, afiszy i sloganów.
11.Usuwanie normatywów pracy, liczbowych norm wydajnoŚci i
liczbowych norm braków.
12.Usuwanie barier ograniczaja
cych prawo pracowników
dniówkowych do dumy ze swej fachowoŚci i wydajnoŚci.
13.Wprowadzanie skutecznego programu edukacji i reedukacji.
14.Stworzenie struktury kierownictwa, która będzie każdego dnia
stosować 13 powyższych zasad.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Planowanie
(Plan)
Ocena
(Check)
Korekta
(Act)
Realizacja
(Do)
Rys. 7. Stały cykl doskonalenia jakoŚci Ś Koło Deminga
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
PHILIP CROSBY
Philip Crosby jest autorem czterech
podstaw zarza
dzania jakoÅšcia
,
okreÅšlanych ÅšabsolutamiÅš:
- jakoŚć rozumiana jako zgodnoŚć ze
specyfikacja
, a nie jako dobry produkt.
- jakoŚć osia
gana jest poprzez
profilaktykÄ™, a nie poprzez oceny
- standard jakoÅšci oznacza brak usterek
(koncepcja Śzero defektówŚ)
- jakoŚć mierzona jest kosztem braku
zgodnoÅšci ze specyfikacja
, a nie
wskaÅšnikami
PhilipCrosby
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Zasady (nakazy) dla kierownictwa Ph. CrosbyÅšego:
1.JakoŚć musi być okreŚlona jako spełnienie wymagań.
2.Główna
zasada
jakoŚci jest zapobieganie, a nie spóŚnione kontrolowanie.
3.Standardem pracy, wzorem działań musi być zasada Śzero błędówŚ a nie
Śto nie mogło
się także zdarzyćŚ.
4.Miara
oceny procesu jakoÅšci nie moga
być wskaŚniki, lecz koszty
niespełniania
wymagań.
Ph. B. Crosby uważa, że główny ciężar odpowiedzialnoŚci w zakresie
jakoÅšci
produktów spoczywa na kierownictwie, a jego główne zadania sprowadzaja

siÄ™ do:
. ustalania zadań, które maja
być realizowane przez pracowników,
. przygotowania odpowiednich warunków, jakich potrzebuja
pracownicy do
wypełnienia postawionych przed nimi zadań,
. pełnej i cia
głej gotowoŚci wspierania pracowników, zarówno materialnie
jak i
moralnie, przy wypełnianiu tych zadań.
Według Feigenbauma zarza
dzanie jakoÅšcia
wymaga:
. oddzielenia czynnoŚci planowania i programowania jakoŚci od działań
operatywnych
dotycza
cych sterowania i kontroli jakoŚci w procesie bieża
cej produkcji,
. tworzenia mechanizmów organizacyjnych, umożliwiaja
cych skuteczne
koordynowanie
działań w dziedzinie jakoŚci,
. koncentracji wysiłku specjalistów (menedżerów jakoŚci) na opracowywaniu
kontrolnych i prewencyjnych metod i Środków.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
JOSEPH JURAN
Joseph Juran Ś proces kształtowania
jakoŚci produktów nastawiony na klienta.
Dwie grupy działań w zakresie jakoŚci:
- czynnoÅšci o charakterze kierowniczym i
ekonom. (planowanie, organizowanie,
dobór personelu)
- czynnoÅšci o charakterze technicznym
(projektowanie, produkcja, kontrola
techniczna).
Koncepcja Jurana opiera siÄ™ na trzech
aspektach Åš Åštrylogii JuranaÅš (1986):
- kontroli jakoÅšci,
- poprawy jakoÅšci,
- planowaniu jakoÅšci
juran
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Zasady Jurana:
1.Ustalenie polityki jakoŚci. Politykę tę ma wyrażać zasada: ŚjakoŚć Ś
priorytet numer jedenÅš.
2.Ustalenie zadań w zakresie jakoŚci, które maja
być osia
gnięte. Sa
to
np. podniesienie w okreÅšlonym czasie jakoÅšci produktu do stanu co
najmniej równego stanowi naszych trzech głównych konkurentów,
zmniejszenie kosztu złej jakoŚci o okreŚlony procent, itp.
3.Opracowanie planów jakoŚci tak, aby możliwe było realizowanie tych
zadań.
Do planów jakoŚci należy:
. zapewnienie odpowiedniej infrastruktury i zasobów,
. porównywanie postępu z zadaniami jakoŚci,
. rewizja systemu oceny kwalifikacji kierownictwa w aspekcie
funkcjonowania w obliczu zadań jakoŚciowych.
W procesie zarza
dzania jakoÅšcia
Juran wyróżnił trzy podstawowe procesy
(Trylogia Jurana):
. planowanie jakoÅšci,
. sterowanie jakoÅšcia
,
. poprawa jakoÅšci.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Model funkcjonalny zarza
dzania jakoÅšcia
A.V. Feigenbauma przedstawia rys.
8.
Model zarza
dzania
jakoÅšcia
wg
Feigenbauma
Planowanie i koordynowanie
działalnoŚci w dziedzinie
zapewnienia jakoÅšci oraz
opracowywanie technologii
zapewnienia właŚciwego jej
poziomu
Opracowywanie
metod
i Środków kontroli
Kontrola i
regulowanie, analiza
i ocena jakoÅšci w
procesie bieża
cej
produkcji
Rys. 8. Model funkcyjny zarza
dzania jakoÅšcia
wg A.V. Feigenbauma
Koncepcja A.V. Feigenbauma zawiera następuja
ce nowe elementy:
. oczekiwania użytkowników okreŚlaja
ce jakoŚć,
. nowe obszary funkcjonalne: marketing, badania i rozwój, projektowanie i
zakupy,
. pełna
odpowiedzialnoŚć wszystkich szczebli kierowania w
przedsiębiorstwie za
. jakoŚć produktów.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Kanony japońskiego modelu tworzenia jakoŚci :
1.JakoŚć na pierwszym miejscu.
2.JakoŚć to zgodnoŚć z wymaganiami klientów.
3.Współdziałanie i poła
czenie wszystkich ważnych funkcji
instytucji (tę ideę przejęli Japończycy od A.V. Feigenbauma).
4.Cia
gła poprawa stanu jakoŚci.
5.Zarza
dzanie partycypacyjne.
6.Uwzględnienie w zarza
dzaniu systemu społecznego.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Åšwiatowa konkurencja jakoÅšci
Najlepszym rozwia
zaniem jest poła
czenie Kaizen i innowacji.
Podtrzymanie skutków innowacji wymaga bowiem wysiłku, a gdy go
braknie, zanikaja
efekty innowacji. Kaizen nie tylko zapobiega
degradacji, lecz powoli podnosi też standard, traktuja
c go jako
podstawę, od której należy zacza
ć proces ulepszeń.
T -
czas
Innowacja.
Kaizen
Nowy standard.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Innowacje
KAIZEN
KAIZEN
Czas
Rys. 9. Cia
gły proces doskonalenia jakoŚci Ś KAIZEN
Fundamentalne zasady filozofii Kaizen to:
Filozofia - zapobieganie zamiast wykrywania,
Postępowanie - zarza
dzanie przez jakoŚć,
Skala - każdy jest odpowiedzialny za jakoŚć,
Norma - prawidłowo za pierwszym razem,
Miara - koszty jakoÅšci,
Zakres - całe przedsiębiorstwo,
Temat - cia
głe doskonalenie.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Identyfikacja
potrzeb,
formułowanie
wymagań
Projektowanie
Przygotowanie
produkcji
Wytwarzanie
Odbiór
M
D B
oszczędnoŚci
N
G
E
C
A
F
H
Koszty założone
Koszty zapewnienia jakoÅšci
Poziom założonych kosztów
duże
oszczędnoŚci
Rys. 13. Koszt zapewnienia jakoŚci w zależnoŚci od fazy przemysłowego
procesu realizacji, w której podjęto problematykę jakoŚci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
2. SYSTEM ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
W PRZEDSI
BIORSTWIE
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
2.1. ZASADY ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
Efektywne funkcjonowanie oraz skuteczne kierowanie przedsiębiorstwem
wymaga, aby było ono zarza
dzane w sposób systematyczny i przejrzysty, z
uwzględnieniem potrzeb wszystkich zainteresowanych stron. Pomiędzy
różnymi rodzajami zarza
dzania przedsiębiorstwem należy wymienić także
zarza
dzanie jakoÅšcia
. Według normy PN ISO 9000:2001 poniżej podano
osiem zasad zarza
dzania jakoÅšcia
, które winny ułatwić osia
gnięcie celów
jakoÅšci:
. ukierunkowanie na klienta: przedsiębiorstwo zależne jest od swoich
klientów i dlatego powinno rozumieć bieża
ce i przyszłe potrzeby
klientów, powinno spełniać wymagania klientów i powinno da
żyć do
ich przekraczania,
. przywództwo: kierownictwo opracowuje strategię zamierzeń, kierunków
oraz ustanawia wewnętrzna
kulturę w przedsiębiorstwie, w której ludzie
moga
być w pełni zaangażowani w osia
ganie celów
przedsiębiorstwa,
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
. zaangażowanie pracowników: pracownicy na wszystkich poziomach sa

podstawowym ogniwem przedsiębiorstwa, ich pełne zaangażowanie
umożliwia to, że ich potencjał jest wykorzystywany dla osia
gnięcia przez
przedsiębiorstwo maksymalnych korzyŚci,
. podejÅšcie procesowe: oczekiwany rezultat jest osia
gany w sposób
bardziej efektywny, gdy powia
zanymi zasobami i działaniami zarza
dza siÄ™
jako procesami,
. systemowe podejÅšcie do zarza
dzania: identyfikowanie, rozumienie i
zarza
dzanie systemem wzajemnie powia
zanych procesów dla okreŚlonego
celu przyczynia się do efektywnoŚci i wydajnoŚci przedsiębiorstwa,
. cia
głe doskonalenie: stałym celem przedsiębiorstwa jest cia
głe
doskonalenie,
. oparte na faktach podejÅšcie do podejmowania decyzji: efektywne
decyzje sa
oparte o logiczna
lub intuicyjna
analizÄ™ danych oraz
informacji,
. wzajemne korzystne stosunki z dostawcami: zdolnoŚć przedsiębiorstwa
i jego dostawców do tworzenia wartoŚci jest podwyższana przez wzajemne
korzystne stosunki.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
2.2. PODSTAWOWE ELEMENTY SYSTEMU ZARZ%3Å„DZANIA
JAKOÅšCI%3Å„
Obecnie coraz powszechniejsze jest przekonanie, że dla realizacji misji,
strategii, a zwłaszcza polityki jakoŚci oraz osia
gnięcia ustalonych przez
przedsiębiorstwo celów jakoŚciowych, należy w przedsiębiorstwie
opracować, wdrożyć i utrzymywać udokumentowany system zarza
dzania
jakoÅšcia
. Posiadanie poprawnie opracowanego i udokumentowanego
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
stanowi podstawowy warunek sprawnego
zarza
dzania jakoÅšcia
w przedsiębiorstwie.
Jako podstawowe elementy systemu zarza
dzania jakoÅšcia

można wymienić:
1. Misja i strategia jakoŚci przedsiębiorstwa,
2. Polityka i cele jakoŚci oraz sposób realizacji tych celów,
3. Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa z podziałem
odpowiedzialnoÅšci kluczowych stanowisk,
4. Zasoby ludzkie i ich komunikacja wewnętrzna,
5. Wyposażenie przedsiębiorstwa (maszyny i urza
dzenia).
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
W strukturze systemu zarza
dzania jakoÅšcia
kluczowa
pozycjÄ™
ma klient, wokół którego skupiaja
siÄ™ podstawowe aspekty
systemu jakoŚci, które przedstawiono na rys. 14.
OdpowiedzialnoŚć
kierownictwa
przedsiębiorstwa
Relacje
producent-klient
Struktura
systemu
jakoÅšci
Zasoby
ludzkie i
materialne
Rys. 14. Zasadnicze aspekty systemu jakoÅšci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Misja i strategia jakoŚci przedsiębiorstwa
JakoŚć powinna być wpisana w misję i strategię przedsiębiorstwa.
OdpowiedzialnoŚć za stworzenie misji i strategii jakoŚci oraz
wprowadzenie jej w życie należy do kierownictwa przedsiębiorstwa.
Kierownictwo powinno zapewnić to, aby misja i strategia jakoŚci
została ogłoszona, zrozumiana, wprowadzona i przestrzegana.
Dlatego niezbędne jest powołanie w przedsiębiorstwie tzw.
menedżera jakoŚci, który byłby bezpoŚrednio odpowiedzialny przed
zarza
dem, a jego zadaniem byłby rozwój szeroko rozumianej kultury
jakoÅšci wewna
trz całego przedsiębiorstwa.
Misja i długofalowa strategia jakoŚci powinna okreŚlać trzy
główne obszary, tj.:
. powszechna
filozofiÄ™ jakoÅšci,
. sposób jej osia
gania,
. Środki do tego służa
ce (rys. 15)
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Polityka jakoÅšci
Polityka jakoŚci stanowić ma częŚć długookresowej strategii i ŚciŚle
okreŚlać jego misję, tzn. co przedsiębiorstwo zamierza osia
gna
ć i w
jakim kierunku zmierza jego rozwój.
Elementy tej misji powinny być sformułowane następuja
co:
.uzyskać większy udział w rynku,
.być postrzeganym przez klientów jako przedsiębiorstwo oferuja
ce
produkty o najwyższej jakoŚci,
.być najczęŚciej rekomendowanym przedsiębiorstwem,
.zapewnić najszybsza
realizację zamówień, itp.
Pod pojęciem system zarza
dzania jakoÅšcia
rozumiemy
Śsystem dla ustanowienia polityki jakoŚci i celów jakoŚci
oraz osia
gnięcia tych celówŚ.
Na czołowym miejscu wŚród elementów systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
wymienić należy politykę jakoŚci oraz cele jakoŚci.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
2.3. DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZ%3Å„DZANIA
JAKOÅšCI%3Å„
Zbiór dokumentów opisuja
cych system zarza
dzania jakoÅšcia
w
przedsiębiorstwie nazywamy księga
jakoŚci tego systemu. Księga jakoŚci
obejmuje dokumenty zewnętrzne oraz wewnętrzne. Do pierwszych
zaliczamy normy międzynarodowe, krajowe oraz inne przepisy prawne (np.
dyrektywy Unii Europejskiej), a także normy i wymagania branżowe, do
drugich dokumenty systemu.
Opracowanie i prowadzenie księgi systemu zarza
dzania jakoÅšcia
w
przedsiębiorstwie jest niezbędne z co najmniej następuja
cych
powodów:
.stanowi potwierdzenie i dowód, że system zarza
dzania jakoÅšcia
został
opracowany i wdrożony w przedsiębiorstwie,
.ustala kompetencje i odpowiedzialnoŚć pracowników w tym systemie,
.stanowi podstawowe Śródło informacji o systemie zarza
dzania jakoÅšcia

dla zainteresowanych stron (jednostka certyfikuja
ca i nadzoruja
ca system
zarza
dzania jakoÅšcia
, klient, itp.),
.ustala zasady przeprowadzenia większoŚci powtarzalnych i rutynowych
działań w systemie zarza
dzania jakoÅšcia
.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Kierownictwo przedsiębiorstwa powinno ustalić dokumentację
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
, która zapewni poprawne
wdrożenie, utrzymanie i doskonalenie tego systemu. Norma PN-
ISO 9001:2001 wymaga, aby dokumentacja systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
obejmowała:
.udokumentowane oÅšwiadczenia dotycza
ce polityki jakoŚci i celów
jakoŚci, wraz ze sposobem realizacji tych celów,
.księgę jakoŚci,
.udokumentowane procedury niezbędne dla sterowania procesami,
.instrukcje robocze dla ustalonych zadań (na stanowiskach pracy),
.standardowe formularze dla zbierania i zapisywania danych oraz
zapisy dotycza
ce jakoÅšci.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Procedury
Zapisy
instrukcje
Księga
jakoÅšci
ZAKRES
TREŚĆ
SCHEMAT
Poziom I - strategiczny
Kierownictwo przedsiębiorstwa
Księga jakoŚci
Opis systemu jakoÅšci w powia
zaniu z polityka

jakoŚci i celami przedsiębiorstwa.
OdpowiedzialnoŚć kierownictwa.
Poziom II - taktyczny
Kierownicy wydziałów, działów, sekcji
Procedury
Systemu
JakoÅšci
Opis działania i współdziałania oraz
odpowiedzialnoŚci i uprawnienia dla każdej
funkcji, służby lub pionu w odniesieniu do danego
elementu systemu jakoÅšci.
Kto, gdzie, kiedy i na jakiej podstawie wykonuje
działania?
Poziom III - operacyjny
Wykonawcy (pracownicy)
Instrukcje Robocze
Szczegółowe opisy dla poszczególnych osób
dotycza
ce realizacji procesów.
Kto i jak wykonuje zadania?
Zapisy
Zlecenia, formularze, rejestry, atesty, Åšwiadectwa,
ankiety, raporty, sprawozdania itp.
Potwierdzenie wykonania zadania.
Rys. 6: Dokumentacja systemu zarza
dzania jakoÅšcia

WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Struktura księgi jakoŚci przedsiębiorstwa obejmuje
następuja
ce rozdziały:
1.Wprowadzenie, zawieraja
ce często posłanie do klientów,
dokumenty Śródłowe, zakres stosowania i zarza
dzania zmianami,
rozdzielnik, definicje i terminologiÄ™ itp.
2.Założenia polityki jakoŚci oraz deklarację kierownictwa o jego
determinacji i zaangażowaniu w realizację ustalonej polityki
jakoÅšci.
3.Prezentację przedsiębiorstwa (rys historyczny, stan prawny, profil
działalnoŚci, struktura organizacyjna przedsiębiorstwa,
organizacja zarza
dzania jakoÅšcia
z podaniem odpowiedzialnoÅšci
kluczowych stanowisk).
4.CharakterystykÄ™ systemu zarza
dzania jakoÅšcia
obejmuja
ca
opis
realizacji wymagań z odniesieniem do poszczególnych procedur
lub nawet instrukcji.
5.Wykaz procedur i instrukcji.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Procedury systemu zarza
dzania jakoÅšcia
.
Księgę jakoŚci odnosi się do poziomu strategicznego, tj.
kierownictwa przedsiębiorstwa, procedury zaŚ odnoszone sa

do Åšredniego szczebla zarza
dzania (kierownicy wydziałów,
działów, sekcji Ś poziom taktyczny). Procedura jest tym
dokumentem systemu zarza
dzania jakoÅšcia
, który dostarcza
logicznej informacji o tym, jak wykonywać okreŚlone działanie.
Opisuje sposób wykonania działań oraz współdziałanie
poszczególnych wydziałów/działów/sekcji przedsiębiorstwa,
które uczestnicza
w realizowaniu ustalonych wymagań dla
danego elementu systemu zarza
dzania jakoÅšcia
(rys. 20).
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
PROCEDURA SYSTEMU ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
PRZEDSI
BIORSTWO
ÅšLANDSCHAFTÅš
71-100 LANDGUT, QUALITÄTSSTR.1
WESTPOMMERN
Strona:
Stron:
Rozdział:
Wydanie:
Data ustanowienia:
Indeks procedury:
Nazwa procedury
ELEMENTY PROCEDURY (układ treŚci)
1.
Cel (okreŚlenie celu jakiemu dana procedura ma służyć, jakie wymagania
lub jaki element normy jest spełniony przez
stosowanie tej procedury)
2.
Zakres obowia
zywania (należy dokładnie okreŚlić jakiego obszary
działalnoŚci przedsiębiorstwa dana procedura
dotyczy Ś wymienić służby, działy lub sekcje względnie zespoły działań.
Niekiedy dla jasnoŚci, wymienia się też
komórki organizacyjne, których procedura nie dotyczy)
3
OdpowiedzialnoŚć (kto jest odpowiedzialny za realizacje okreŚlonego w
procedurze celu?)
4.
Dokumenty odniesienia (dokumenty wyższego rzędu lub równorzędne, które
posłużyły do opracowania procedury)
5.
Definicje (należy zdefiniować te pojęcia stosowane w procedurze, co do
których moga
wysta
pić różne interpretacje)
6.
Metoda (sposób realizacji Ś to główna częŚć procedury, w której w
logicznym porza
dku należy opisać działania, etapy
wykonania procedury, od prawidłowoŚci których zależy spełnienie celu)
7.
Schemat blokowy (ilustracja graficzna opisywanego procesu wytwórczego)
8.
Dokumenty zwia
zane (procedury i instrukcje przywoływane w treŚci
procedury)
9.
Zapisy jakoŚci: Zała
czniki (wzory formularzy, druków, na których sa

dokonywane zapisy będa
ce wynikiem
realizacji danej procedury)
Opracował:
Uzgodniono:
Zatwierdził:
Data:
Podpis:
Data:
Podpis:
Data:
Podpis:
Rys. 7: Przykład układu treŚci i formy procedury
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Instrukcje Ś dokument szczegółowy, w którym podany jest opis, jak
poszczególne
działania przewidziane w procedurach powinny być realizowane. Struktura i
forma
instrukcji podobna jest do stosownej w procedurach. Instrukcje należy
opracowywać
tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla poprawnego wykonania działań
maja
cych
znaczenie dla jakoÅšci.
Opracowywane sa
dla konkretnych stanowisk. Poza instrukcjami systemowymi,
które stanowia
rozwinięcie i uszczegółowienie procedur, wyróżnia się
także
instrukcje techniczne wynikaja
ce z realizowanych procesów
technologicznych, jak
np. instrukcja spawania, szlifowania czy malowania, np. w przypadku
budowy czy
remontu statków. Podobnie jak inne dokumenty systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
,
instrukcje podlegaja
nadzorowi.
Zapisy jakoŚci. W projekcie normie PN-ISO 9001:2001 pojęcie ŚzapisŚ
zdefiniowano
jako:
Åšdokument podaja
cy osia
gnięty wynik lub podaja
cy fakt wykonanej
czynnoÅšciÅš
Zapisy dotycza
ce jakoŚci dostarczać moga
informacji o stopniu osia
gnięcia
celów
jakoÅšciowych, o stopniu zadowolenia lub niezadowolenia klienta, o
podejmowanych
działaniach koryguja
cych lub zapobiegawczych, weryfikacji, auditach,
przegla
dach
itp.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Plan jakoŚci jest szczególnym dokumentem systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
opracowywanym do konkretnych przypadków, np. do produktu,
procesu, projektu czy kontraktu. Zatem plan jakoÅšci opracowywany jest w
zależnoŚci od potrzeb, dla konkretnego przedsięwzięcia realizowanego w
przedsiębiorstwie. Jest szczególnie przydatny w przypadku nowych
uruchomień produktu czy procesów, a także przy realizacji kontraktów, w
których klient pragnie przeŚledzić tok realizacji zlecenia i sprawdzić,
czy
zostana
spełnione jego wymagania.
Opracowany plan jakoŚci winien, najczęŚciej w układzie
chronologicznym, podawać opis działań, kto ma je przeprowadzić,
wymagane do ich wykonania Środki, a także wymagania jakoŚciowe w
stosunku do wykonywanych produktów, czy też realizowanych procesów
oraz szczegółowy podział odpowiedzialnoŚci. Budowany plan jakoŚci
powinien być spójny z istnieja
ca
w przedsiębiorstwie dokumentacja

systemu zarza
dzania jakoÅšcia
i w odpowiednich miejscach przywoływać
istnieja
ce procedury lub instrukcje.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Proces opracowywania i wdrażania systemu
zarza
dzania jakoÅšcia
w przedsiębiorstwie
Projektowanie i wdrażanie systemu zarza
dzania jakoÅšcia

jest procesem złożonym i długotrwałym. Sta
d dzieli siÄ™ go na
następuja
ce etapy:
ETAP I - wstępny (przygotowawczy),
ETAP II - analiza stanu istnieja
cego,
ETAP III - opracowanie projektu wstępnego
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
,
ETAP IV - wdrażanie i doskonalenie
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
,
ETAP V - opracowanie projektu końcowego
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
ETAP III - OPRACOWANIE PROJEKTU WST
PNEGO
ETAP IV - WDROŻENIE I DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZ%3ńDZANIA JAKOŚCI%3ń
ETAP I - WST
PNY
Podjęcie decyzji o wprowadzeniu
systemu zarza
dzania jakoÅšcia

Zarza
dzenie Prezesa
1.Szkolenie podstawowe kadry kierowniczej
2.Powołanie rady ds. zarza
dzania systemami
3.Powołanie pełnomocnika prezesa ds. jakoŚci
4.Analiza uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych
ETAP II - ANALIZA STANU ISTNIEJ%3Å„CEGO
Koncepcja
struktury
systemu zarza
dzania jakoÅšcia

1.Identyfikacja i analiza stanu aktualnego
2.Opracowanie polityki i celów jakoŚci
3.Opracowanie zakresu i harmonogramu prac projektowych i wdrożeniowych
4.Powołanie grupy roboczej i jej kierownika
Projekt wstępny systemu
zarza
dzania jakoÅšcia

Projekty procedur i instrukcji
1.Projekt dokumentacji systemu zarza
dzania jakoÅšcia

2.Ustalenie zadań, uprawnień i odpowiedzialnoŚci dla grupy roboczej
3.Przeprowadzenie szkoleń specjalistycznych grupy roboczej
4.Opracowanie projektów procedur i instrukcji
5.Opiniowanie i zatwierdzanie tych projektów
Zalecenia do doskonalenia
projektu systemu zarza
dzania
jakoÅšcia

1.Wdrożenie procedur i instrukcji w jednostkach organizacyjnych
(działach,
sekcjach)
2.Szkolenia doskonala
ce pracowników jednostek organizacyjnych
3.Zbieranie i rejestrowanie uwag i wniosków pracowników
4.Przeprowadzanie audytów wewnętrznych
5.Przeprowadzanie działań koryguja
cych i zapobiegawczych
ETAP V - OPRACOWANIE PROJEKTU KOC
COWEGO
Dokumentacja systemu
zarza
dzania jakoÅšcia

Wniosek o certyfikacjÄ™ systemu
zarza
dzania jakoÅšcia

1.Opracowanie ostatecznej wersji procedur i instrukcji
2.Opracowanie księgi jakoŚci
3.Przeprowadzenie auditu wewnętrznego systemu zarza
dzania jakoÅšcia

4.Przegla
d systemu zarza
dzania jakoÅšcia
wykonany przez kierownictwo
przedsiębiorstwa
Rys. 8. Algorytm procesu opracowania i wdrożenia systemu zarza
dzania
jakoÅšcia

WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
3.CERTYFIKACJA SYSTEMU
ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Wdrożenie systemu zarza
dzania jakoÅšcia
ma następuja
ce zalety:
. zapewnia niezależny audyt certyfikacyjny systemu jakoŚci,
. umożliwia otrzymanie certyfikatu PN-ISO 9001:2009 i daje
przedsiębiorstwu przewagę nad konkurencja
,
. certyfikat PN-ISO 9001:2009 zapewnia wdrożenie wszelkich
niezbędnych procedur przez co ryzyko wysta
pienia braków
zostaje zredukowane do minimum.
Certyfikacja (Å‚ac. certificatio) jest pisemnym poÅšwiadczeniem zgodnoÅšci z
okreÅšlonymi wymaganiami, dokonanym przez stronÄ™ trzecia
.
Certyfikacja systemów jakoŚci jest poŚwiadczeniem, że system
zapewnienia jakoŚci przedsiębiorstwa jest zgodny z wymaganiami modelu
zapewnienia jakoŚci według normy PN-ISO 9001.
Istnieja
dwie podstawowe formy oceny systemu zarza
dzania jakoÅšcia
:
. audyt jakoÅšci,
. przegla
dy.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
PRZESA
ANKI I KORZYÅšCI
WYNIKAJ%3Å„CE Z CERTYFIKACJI
SYSTEMU ZARZ%3Å„DZANIA JAKOÅšCI%3Å„
Do podstawowych przesłanek ubiegania się o certyfikat
systemu jakoŚci zalicza się następuja
ce:
. uzyskanie przewagi konkurencyjnej,
. sprostanie oczekiwaniom klientów,
. zwiększenie skutecznoŚci działania ba
dÅš produktywnoÅšci,
. poprawa jakoŚci produktów i procesów,
. obniżenie kosztów produkcji,
. zdobywanie nowych względnie utrzymanie się na
konkurencyjnym rynku,
.poprawa image przedsiębiorstwa.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Do oczekiwanych korzyŚci zewnętrznych z uzyskania
certyfikatu systemu jakoÅšci zalicza siÄ™:
. poprawę opinii klientów o jakoŚci produktów,
. pozyskanie cennego narzędzia marketingowego,
. dostęp do rynku krajowego,
. wzrost satysfakcji klientów,
. poprawę stosunków z klientami,
. uzyskanie przewagi konkurencyjnej,
. wzrost eksportu,
. wzrost rentownoÅšci,
. redukcję audytów klientów,
. zmniejszenie liczby skarg i zażaleń klientów,
. obniżenie składek ubezpieczeniowych.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Jako korzyŚci wewnętrzne można wymienić:
. wdrożenie lub doskonalenie dokumentacji,
. pełne ukierunkowanie na klienta,
. doskonalenie procesów,
. poprawa jakoŚci produktów,
. zmniejszenie liczby braków i napraw,
. wzrost efektywnoÅšci lub produktywnoÅšci,
. doskonalenie systemu oceny biznesu,
. poprawa komunikacji wewna
trz przedsiębiorstwa,
. podniesienie motywacji pracowników.
Uzyskane na podstawie analizy literatury i przeprowadzonych badań
wyniki potwierdzaja
, że przedsiębiorstwa sprzedaja
ce produkty na
wysokim poziomie jakoÅšciowym sa
bardziej rentowne niż te, które
oferuja
produkty na niższym poziomie.
Osia
gane przez przedsiębiorstwa efekty można podzielić na:
. techniczno Åš ekonomiczne,
. motywacyjne.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WŚród możliwych do osia
gnięcia efektów techniczno Ś
ekonomicznych można wymienić:
. poprawę podstawowych parametrów techniczno Ś użytkowych,
zwiększaja
cych ich użytecznoŚć eksploatacyjna
,
. przedłużenie żywotnoŚci obiektów technicznych na skutek zmniejszonego
ich zużycia technicznego ze względu na właŚciwy dobór materiałów i
stosowanie skutecznych powłok antykorozyjnych,
. wzrost prawdopodobieństwa niezawodnoŚci pracy i trwałoŚci maszyn, co
spowoduje zmniejszenie nakładu czasu i kosztów na obsługi naprawcze,
. wzrost poziomu jakoÅšci produkcji na skutek zmniejszonej wadliwoÅšci,
. wzrost jednorodnoÅšci poziomu jakoÅšci,
. możliwoŚć ujednolicenia poziomu jakoŚci produktów na rynek i eksport,
. wzrost liczby uzyskanych znaków jakoŚci,
. zmniejszenie strat spowodowanych brakami,
. wzrost rozmiarów produkcji w tych samych warunkach technicznych i
technologicznych na skutek minimalizacji braków, co może przyczynić się
do obniżenia kosztów produkcji,
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
. uzyskanie sprawnych warunków kształtowania jakoŚci,
. stabilizacja poziomu jakoŚci produktów dostarczanych przez
kooperantów,
. planowanie cyklu odnawiania produktów,
. ujęcie problematyki jakoŚci w planach postępu technicznego
oraz uwzględnienie jej w planach produkcji,
. zmniejszone zużycie materiałów na skutek minimalizacji
braków,
. stosowanie czynnych form kontroli,
. uporza
dkowanie i stosowanie właŚciwej polityki
asortymentowej,
. minimalizacja wskaÅšnika reklamacji.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Do korzyŚci charakteru motywacyjnego zaliczyć można:
. wzrost poczucia odpowiedzialnoŚci pracownika za jakoŚć
wykonywanej przez siebie pracy,
. wzrost inicjatywy i inwencji twórczej w zakresie poprawy
jakoÅšci,
. wzrost zainteresowania porza
dkiem na stanowiskach pracy
i dbałoŚcia
o stan techniczny urza
dzeń produkcyjnych,
. da
żenie do podnoszenia własnych kwalifikacji,
. stwarzanie silniejszej więzi współpracy wewna
trzzakładowej,
. wzrost zaufania użytkowników do produktów danego
przedsiębiorstwa.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
ETAPY PROCESU CERTYFIKACJI
AUDYT
Audyt stanowi istotny składnik strategii zarza
dzania jakoÅšcia
. Jest to
procedura, która spełnia wymagane warunki oceny systemu
zapewnienia jakoÅšci zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO
9001:2009.
Audyt jakoŚci polega na okresowym, systematycznym i niezależnym
sprawdzaniu, czy prowadzona w przedsiębiorstwie działalnoŚć jest
zgodna z wymaganiami systemu zapewnienia jakoÅšci.
Zgodnie z norma
terminologiczna
ISO 8402 jakoŚć - terminologia,
audyt jakoŚci okreŚlony został jako systematyczne i niezależne
badanie maja
ce okreŚlić, czy działania dotycza
ce jakoÅšci i ich wyniki
odpowiadaja
wczeŚniej przyjętym ustaleniom, czy te ustalenia sa

skutecznie realizowane i czy pozwalaja
na osia
gnięcie zamierzonych
celów.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Cele audytu. Celem audytu jest:
1.Dostarczenie przedsiębiorstwu, które zleciło jego przeprowadzenie
obiektywnych dowodów, że system jakoŚci w audytowanym
przedsiębiorstwie jest:
.właŚciwy,
.zgodny z wymaganiami,
. skuteczny i zdolny do realizacji celów.
2.PodkreÅšlenie koniecznoÅšci polepszenia systemu zapewnienia jakoÅšci
oraz zobligowanie personelu do wprowadzenia zmian.
3.Ocena potrzeby poprawy, doskonalenia działań w ramach systemu
zapewnienia jakoŚci lub podjęcia działania koryguja
cego maja
cego na
celu poprawę skutecznoŚci systemu, eliminację słaboŚci i zapobieganie
ewentualnym błędom.
4.Doskonalenie analizy i oceny wszystkich działań jakoŚciowych dla
zagwarantowania skutecznoŚci systemu i uniemożliwienia jego
deformacji.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
5.Służenie do porównywania rzeczywistych działań i
opracowanych procedur.
6.Sprawdzenie czy prowadzone działania i procedury w
ramach wdrożonego systemu jakoŚci odpowiadaja

wymaganiom i potrzebom jakoŚci w przedsiębiorstwie i
czy sa
one w pełni efektywne.
7.Stwierdzenie czy przedsiębiorstwo jest w
wystarczaja
cym stopniu zdolne do dostarczenia
produktów poża
danej jakoÅšci i uzyskania na tej
podstawie zaufania do klientów wewnętrznych i
zewnętrznych przedsiębiorstwa.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Audyt jakoŚci obejmować powinien następuja
ce obszary
działalnoŚci w przedsiębiorstwie, a mianowicie:
. kontrolę dokumentów,
. instrukcje operacyjne,
. monitorowanie reklamacji,
. dokumentacjÄ™ jakoÅšci,
. działania naprawcze,
. szkolenie,
. analizy jakoÅšci,
. nieprzewidziane okolicznoÅšci.
Istnieja
dwie formy oceny systemu zarza
dzania jakoÅšcia
, sa
to:
. audyty (wewnętrzny i zewnętrzny),
. przegla
dy.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Audyt wewnętrzny
Audyt wewnętrzny służy do oceny zgodnoŚci działań
realizowanych w ramach systemu zarza
dzania jakoÅšcia
z
zapisami dokumentacji oraz badania ich skutecznoÅšci, jak
również do podejmowania ewentualnych działań
koryguja
cych i zapobiegawczych. Należy podkreŚlić, że audyt
wewnętrzny nie jest specjalnym rodzajem kontroli. Jego
zadaniem jest jedynie bezstronna ocena realizacji przyjętych
założeń i zobowia
zań. Dlatego jest ważne, aby był
przeprowadzany przez osoby nie ponosza
ce bezpoÅšredniej
odpowiedzialnoÅšci za obszar systemu, poddawany audytowi.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Audyt wewnętrzny może mieć charakter:
. audytu systemu Ś gdy ocenia się skutecznoŚć działania całego
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
przez porównanie jego
funkcjonowania z założeniami,
. audytu produktu Ś gdy jest ukierunkowany na ocenę działań
kształtuja
cych jakoŚć konkretnego produktu,
. audytu procesu Ś gdy odnosi się do konkretnych procesów
technologicznych.
Audyt może być:
. planowany (rutynowy) Ś przeprowadzany w ramach przyjętego
harmonogramu,
. doraÅšny Åš przeprowadzany np. w celu znalezienia przyczyn
występowania okreŚlonych niezgodnoŚci.
Prawidłowo przeprowadzony i opracowany audyt wewnętrzny jest
skutecznym narzędziem utrzymania, a także podnoszenia poziomu
jakoŚci. Może ponadto generować sygnały o koniecznoŚci podejmowania
działań w celu doskonalenia systemu zarza
dzania jakoÅšcia
.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Audyt składa się praktycznie z dwóch częŚci:
1.analizy dokumentacji dotycza
cej obszaru poddawanego audytowi pod
ka
tem jej zgodnoŚci z przyjętym modelem systemu zarza
dzania
jakoÅšcia
,
2.badań na stanowiskach pracy, polegaja
cych na poznaniu stanu
faktycznego Åš zazwyczaj poprzez przeprowadzenie odpowiedniego
wywiadu. Wywiad ten polega na zadawaniu pytań z tzw. listy kontrolnej
(ang. Check List), których celem jest ustalenie:
. czy wymagania sa
znane wszystkim zainteresowanym?,
. czy sa
stosowane w praktyce?,
. czy można dowieŚć, że sa
stosowane (czy istnieje
stosowna dokumentacja)?
Procedura przeprowadzania audytu w każdym z przedsiębiorstw posiada
swoja
specyfikę. We wszystkich przypadkach można jednak wyróżnić
zestaw działań, przedstawionych na rys. 24.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Wyznaczenie audytu zgodnie z planem
(audyt planowany) lub w zależnoŚci od
potrzeb (audyt bieża
cy)
Wyznaczenie zespołu audytorów i
audytora wioda
cego
Analiza dokumentów odnosza
cych
siÄ™ do obszaru audytowanego
Opracowanie planu audytu i listy pytań
kontrolnych
Przeprowadzenie audytu:
- nawia
zanie kontaktu
Åšspotkanie otwieraja
ce
Åšzbieranie i zapisywanie niezgodnoÅšci
Śuzgodnienia zespołu
Åšspotkanie zamykaja
ce
Raport z audytu
Archiwizacja
Harmonogram działań
koryguja
cych
Działania koryguja
ce
Natychmiastowe
działania koryguja
ce
Czy działania
koryguja
ce sa

konieczne?
TAK
NIE
KONIEC
Åš
Czy dokumentacja kontrolna
zawiera konieczne dane?
Czy można odróżnić produkt
sprawdzony od
niesprawdzonego?
Czy produkt wadliwy jest
izolowany?
Åš
START
Dyrektor, Prezes,
Pełnomocnik SZJ
Pełnomocnik SZJ
Pełnomocnik SZJ,
audytor wioda
cy,
zespół audytorów
Audytor wioda
cy
Audytor wioda
cy,
zespół audytorów
Pełnomocnik SZJ
Pełnomocnik SZJ
Rys. 24. Algorytm przeprowadzania audytu wewnętrznego
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Przegla
d systemu zarza
dzania jakoÅšcia

Przegla
d systemu zarza
dzania jakoÅšcia
jest okresowym, zaplanowanym i
udokumentowanym spotkaniem kierownictwa przedsiębiorstwa z osobami
odpowiedzialnymi za realizację celów polityki jakoŚci, poŚwięconym ocenie
skutecznoÅšci
systemu zarza
dzania jakoÅšcia
poprzez porównanie zamierzeń z rzeczywiŚcie
uzyskanymi wynikami. Najlepiej, jeÅšli zamierzenia i wyniki sa
podane w
postaci
wymiernych wskaŚników, np. w formie akceptowanego Średniego poziomu
jakoÅšci,
kosztów niezgodnoŚci itp.
W szczególnoŚci przegla
d ma na celu dostarczyć odpowiedzi na pytania:
. czy w zwia
zku ze zmieniaja
cymi się warunkami wewnętrznymi i
zewnętrznymi
kierunki okreÅšlone w polityce jakoÅšci sa
cia
gle aktualne?
. czy kierunki te sa
realizowane w systemie zarza
dzania jakoÅšcia
i czy
ich
realizacja zapewnia uzyskanie w trwały sposób założonego poziomu
jakoÅšci?
. czy i jakie działania należy podejmować dla doskonalenia systemu
zarza
dzania jakoÅšcia
?
Przegla
d powinien być przeprowadzany w sposób planowy, według ustalonego
harmonogramu (zazwyczaj raz na rok, jednak w razie potrzeby częŚciej).
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Audyt zewnętrzny
Audyt zewnętrzny jest forma
oceny (na podstawie
dokumentacji) zgodnoÅšci systemu zarza
dzania jakoÅšcia
z
modelami normy PN-ISO 9000:2009 (lub norm sektorowych).
JeŚli jest przeprowadzany przez przedsiębiorstwo u swojego
podwykonawcy (siłami własnymi lub przez występuja
cych w
jego imieniu przedstawicieli), w celu poznania stanu jego
przygotowania do realizacji prac, zgodnie z przyjętymi
wymaganiami, nazywany jest audytem zewnętrznym drugiej
strony. JeŚli audyt zewnętrzny jest przeprowadzany przez
jednostkę niezależna
od dostawcy lub poddostawcy, jest
nazywany audytem zewnętrznym trzeciej strony.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Proces audytu. Proces audytu przebiega następuja
co:
1.Zainicjowanie audytu. Istotne znaczenie dla jego zainicjowania ma
okreŚlenie zakresu częstotliwoŚci i wstępnego przegla
du opisu systemu
jakoÅšci.
2.Personel. Niezmiernie ważnym zagadnieniem dla poprawnoŚci procedury
audytu jest trafny wybór audytora wioda
cego, który następnie dobiera
zespół audytorów i jest odpowiedzialny za zaplanowanie, przeprowadzenie
i sporza
dzenie raportu z audytu. Audytor wioda
cy winien zapoznać się z
zakresem i celem audytu, okreŚlić z kierownictwem przedsiębiorstwa czas
trwania i liczbÄ™ uczestnicza
cych audytorów. Ostateczne ustalenia w tym
względzie zapadna
wówczas, gdy audytor wioda
cy bliżej zapozna się z
audytowana
jednostka
oraz jej systemem jakoÅšci.
3.Przygotowanie audytu. Etap ten obejmuje opracowanie szczegółowego
programu audytu będa
cego planem pracy. Plan pracy powinien być
przygotowany w sposób elastyczny, umożliwiaja
cy dokonywanie zmian
wynikaja
cych z uzyskanych informacji w trakcie audytu oraz w celu
umożliwienia efektywnego wykorzystania Środków.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
4.Przeprowadzenie audytu. Każdy audyt winien rozpocza
ć się
zebraniem otwieraja
cym. Kolejnym etapem jest badanie, czyli audyt
właŚciwy. Jego celem jest zebranie obiektywnych dowodów (informacji,
zapisów, oŚwiadczeń, opieraja
cych się na spostrzeżeniu, pomiarze lub
badaniu). Głównym sposobem, w jaki audytor uzyskuje informację o
funkcjonowaniu systemu jakoŚci jest zadawanie pytań. Podczas
przeprowadzania audytu bardzo ważne jest odróżnienie konkretnych
faktów od subiektywnych sa
dów. Ostatnim etapem jest zebranie
zamykaja
ce, w którym zabiera głos audytor wioda
cy. Podsumowuje on
audyt i przedstawia wynik końcowy.
5.Sprawozdanie z audytu. Na zebraniu zamykaja
cym przedstawiane
jest sprawozdanie, w którym powinny znaleŚć się takie informacje jak:
miejsce, czas audytu, osoby przeprowadzaja
ce audyt, cel, rodzaj i
zakres audytu. Ponadto w sprawozdaniu zamieszczona jest wzmianka
o tym, czy system zapewnienia jakoŚci spełnia wymogi (może być
podana ocena np. zadowalaja
ca lub niezadowalaja
ca).
6.Nadzór po audycie. Po audycie jakoŚci może odbyć się audyt nadzoru
celem sprawdzenia usunięcia niezgodnoŚci i wykonania zleceń, jeŚli
takie miały miejsce.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Certyfikacja
Certyfikacja jest to działanie, w wyniku którego strona trzecia
(jednostka
niezależna od wytwórcy i użytkownika) udziela pisemnego zapewnienia, że
produkt jest zgodny z okreÅšlonymi wymogami. Certyfikacja nie zwalnia
producenta w całoŚci ani w częŚci od odpowiedzialnoŚci za swój produkt.
Stanowi jednak potwierdzenie przez niezależny organ jego własnej oceny.
Certyfikacja systemów jakoŚci okreŚlana jest jako działanie trzeciej
strony Ś jednostki niezależnej od dostawcy i odbiorcy Ś wykazuja
ce, że
zapewniono odpowiedni stopień zaufania, iż zidentyfikowany proces
produkcyjny lub proces usługowy sa
zgodne z przyjętymi w Polsce
normami serii PN-ISO 9001.
Podstawowymi elementami procesu certyfikacji produktów dla większoŚci
modeli sa
:
. badanie produktu,
. ocena systemu zapewnienia jakoÅšci,
. nadzór w okresie ważnoŚci certyfikatu.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Cele certyfikacji sa
różne w zależnoŚci od strony
zainteresowanej certyfikatem.
Dla producenta/dostawcy celem tym jest:
. promowanie produktu,
. wzrost konkurencyjnoÅšci na rynku,
. ułatwienie wymiany towarowej,
. potwierdzenie prawidłowoŚci własnej oceny.
Dla użytkownika produktu celem jest:
. upewnienie się o bezpieczeństwie i jakoŚci produktu,
. zmniejszenie ryzyka dokonania niewłaŚciwego zakupu,
. ograniczenie kosztów,
. ułatwienie dokonania wyboru,
. zapewnienie stabilnoÅšci poziomu jakoÅšciowego
zamawianych produktów.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Krajowy system przewiduje certyfikacjÄ™ dobrowolna
i
certyfikacjÄ™ obowia
zkowa
. Certyfikacja obowia
zkowa
dotyczy certyfikacji na zastrzeżony przez Polskie
Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC) znak
bezpieczeństwa, którym objęte sa
produkty krajowe i
importowane wymienione w wykazach ustalonych przez
dyrektora PCBC.
Dotyczy on w szczególnoŚci produktów, które moga

stwarzać zagrożenie, służa
ratowaniu zdrowia i życia lub
ochrony Åšrodowiska.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Złożenie wniosku, kwestionariuszy i dokumentacji
(m.in. wyniki badań laboratoryjnych)
Ocena wniosku, dokumentacji i produktu
Kontrola warunków techniczno Ś organizacyjnych
u dostawcy
Przegla
d i ocena zebranego materiału
Orzeczenie Branżowego Komitetu Technicznego
Wydanie
certyfikatu
Odmowa wydania certyfikatu
Nadzór nad certyfikowanym
produktem
Zawarcie umowy
Rys. 26. Schemat certyfikacji jakoÅšci produktu
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
Wyniki
Przedsiębiorstwo
Produkty
Deklaracja
zgodnoÅšci
typu CE
Certyfikacja
produktu
R Y N E K
Akredytowane
laboratorium
badawcze
Organ
certyfikuja
cy
produkty
Norma EN
Certyfikat CE
Dokumentacja techniczna
Próbka
Rys. 27. Schemat certyfikacji jakoŚci produktu na zgodnoŚć z CE
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
87
NARZ
DZIA I TECHNIKI W ZARZ%3Å„DZANIU
JAKOÅšCI%3Å„
Rozważania wstępne
Do najbardziej znanych i stosowanych narzędzi i technik w zarza
dzaniu
jakoÅšcia
w praktyce należa
:
1.schematy blokowe
2.burza mózgów
3.arkusz kontrolny
4.analiza oddziaływań
5.diagram przyczynowo-skutkowy Ishikawy
6.analiza Pareto - Lorenza
7.model ABCD
8.analiza sił pola
9.schematy opisowe (wykresy prezentacyjne)
10.statystyczne sterowanie procesem Åš SPC.
Notatki:
Åš Instrumenty zarza
dzania i doskonalenia jakoÅšci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
88
Ostatnio w coraz szerszym zakresie stosowane sa
tzw. Śnowe narzędzia
zarza
dzania jakoÅšcia
Ś, których geneza rozwoju sięga lat siedemdziesia
tych
ubiegłego wieku. Stanowia
istotna
pomoc w oddziaływaniu na jakoŚć
produktów
i procesów w sferze produkcyjnej.
Wykorzystywane sa
w metodzie QFD (Quality Function Deployment).
Sa
to:
1. diagram relacji,
2. diagram pokrewieństwa,
3. diagram macierzy,
4. diagram drzewa,
5. diagram PDPC,
6. diagram strzałkowy
7. macierzowa analiza danych.
Notatki:
Ś Nowe narzędzia zarza
dzania jakoÅšcia

WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
89
Czy znasz
problemy?
Czy wiesz,
który jest
najważniejszy?
Czy masz pełna

informacjÄ™ o
problemie?
Czy istnieje
procedura procesu?
Przeanalizuj proces
.arkusz kontrolny
.histogram
.SPC i inne
Zaprezentuj wyniki
.wykresy
.analiza Pareto
.ABCD i inne
Przeanalizuj przyczyny problemu
.schemat jodełkowy
.analiza Pareto
. burza mózgów
Zaplanuj i wykonaj działania koryguja
ce
Zbierz informacje o procesie
.arkusze sprawdzaja
ce
.burza mózgów
Przygotuj listę problemów
.burza mózgów
.analiza oddziaływań
Wybierz go
. analiza Pareto
Przygotuj procedurÄ™
. schemat przepływów
. analiza sił pola
Start
Narzędzia i techniki stosowane w zarza
dzaniu jakoÅšcia
.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
90
Schemat blokowy
Schemat blokowy, nazywany często również schematem przepływów, schematem
technicznym, czy też algorytmem (rys. przedstawiony powyżej), to bardzo
istotne narzędzie
ułatwiaja
ce poznanie i zweryfikowanie realizowanego procesu. Wymieniany
jest zawsze
jako Åšrodek wykorzystywany w zarza
dzaniu jakoÅšcia
, chociaż wywodzi się z
informatyki,
gdzie po dzień dzisiejszy ma zastosowanie np. przy pisaniu programów
komputerowych.
Stosowany jest równie często w pracy indywidualnej jak i zespołowej.
Celem budowy schematu blokowego jest przedstawienie w okreÅšlonej
kolejnoŚci działań w
danym procesie decyzyjnym pod ka
tem:
. logicznoÅšci,
. uporza
dkowania,
. efektywnoÅšci,
. wystarczalnoÅšci.
Notatki:
Åš Istota schematu blokowego w prezentacji jakoÅšci procesu
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
91
Burza mózgów
W przebiegu tego procesu możemy wyróżnić następuja
ce etapy:
. wybór tematu,
. skompletowanie zespołu,
. wybór kierownika zespołu,
. właŚciwa burza mózgów,
. podsumowanie,
. weryfikacja pomysłów.
Celem burzy mózgów jest zgromadzenie możliwie największej liczby
różnorodnych pomysłów dotycza
cych, czy to przyczyn występowania problemu,
czy też metod jego rozwia
zania, przy jednoczesnym przestrzeganiu
podstawowego
założenia Ś oceny pomysłów (rys.).
Notatki:
Ś Proces generowania pomysłów
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
92
Arkusz kontrolny
Cechy, którymi powinien charakteryzować się dobrze
opracowany arkusz kontrolny:
. wyraŚnie okreŚla cel, któremu podporza
dkowana jest
jego struktura,
. jest czytelny,
. łatwy w wypełnianiu,
. prosty w budowie,
. Å‚atwy w odczycie i analizie.
Notatki:
Åš Cechy arkusza kontrolnego
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
93
Analiza oddziaływań
Analiza oddziaływań jest szczególnym rodzajem wywiadu, przeprowadzanym
ze wszystkimi członkami działu liniowego (usługowego), na temat
koniecznoŚci dokonywania zmian. Celem, dla którego jest on
przeprowadzany, jest identyfikacja zakłóceń, tzw. Śwa
skich gardełŚ
procesu produkcyjnego lub usługowego.
Metoda ta pozwala także odpowiedzieć na pytania:
1.Które ze zgłaszanych procesów sa
najistotniejsze w procesie
kształtowania
jakoÅšci?
2.Czy obecna sytuacja jest ucia
żliwa dla poszczególnych pracowników lub
działów?
3.Ile czasu i wysiłku warto danemu zagadnieniu poŚwięcić?
4.Czy wszyscy pracownicy maja
jednakowe wyobrażenie o zaistniałej
sytuacji?
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
94
Analiza oddziaływań polega na szczegółowym wywiadzie z pracownikami na
temat przyczyn
trudnoŚci i kłopotów, z którymi spotykaja
siÄ™ w pracy. Podczas analizy
oddziaływań moga
być
formułowane następuja
ce pytania:
. czy jesteÅš zadowolony ze swojej pracy?
. z jakimi trudnymi sytuacjami spotykasz siÄ™ w czasie jej wykonywania?
. co chciałbyŚ zmienić, naprawić?
. co sprawia tobie najwięcej kłopotów? itp.
Analizę oddziaływań przeprowadza się w dwóch etapach:
. pierwszy polega na przeprowadzaniu wywiadu z uczestnikami na temat
nurtuja
cych ich osobiŚcie problemów zawodowych,
. drugi polega na dokładnej analizie wypowiedzi, na szukaniu powia
zań
pomiędzy poszczególnymi problemami pracowników.
Udzielanie szczerych wypowiedzi przez zespół jest możliwe do osia
gnięcia
tylko przy
odpowiedniej, nieskrępowanej atmosferze spotkania.
Notatki:
Åš Etapy i warunki prowadzenia wywiadu
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
95
Diagram przyczynowo Åš skutkowy Ishikawy
Do podstawowych cech prezentowanego diagramu można zaliczyć:
. uporza
dkowany przekaz informacji,
. trafnoŚć analizy,
. hierarchia danych,
. starannoŚć,
. nacisk na lokalizacjÄ™ i eliminacjÄ™ przyczyn problemu.
Diagram przyczynowo Åš skutkowy K. Ishikawy 31
Przyczyny
Przyczyny
S K U T E K
Pracownicy Metoda
Maszyna Materiał Zarza
dzanie
31. Opracowanie własne
Notatki:
Åš Graficzna prezentacja analizy wzajemnych powia
zań przyczyn wywołuja
cych
okreÅšlone skutki
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
96
Diagram Pareto Åš Lorenza
Z obserwacji różnych zdarzeń wynika, że 80 % skutków wywoływane jest
przez 20 % przyczyn.
Zasadę tę potwierdzono w różnych dziedzinach życia, np.:
. 80 % braków wynika z 20 % przyczyn,
. 80 % skarg pochodzi od 20 % klientów,
. 80 % złych kredytów jest w rękach 20 % dłużników,
. 80 % najbardziej uznanych programów jest autorstwa 20 %
producentów.
Uogólniaja
c powyższe obserwacje stwierdzić można, że na ogół niewielka
liczba przyczyn,
osób, sytuacji odpowiada za większoŚć występuja
cych zjawisk.
PrawidłowoŚć tę jako pierwszy stwierdził i opisał włoski ekonomista
Wilfredo Pareto (1848 Åš
1923). Wykorzystuja
c dane statystyczne, analizował rozkłady dochodów
ludnoÅšci w
wyznaczonych przedziałach. Zaobserwował, że 80 % włoskich zasobów
znajdowało się w
rękach 20 % rodzin.
Stwierdzaja
c występowanie takiego nierównomiernego rozkładu również w
innych sytuacjach
Pareto sformułował zasadę znana
jako regułę 80 : 20.
Notatki:
Ś Metoda w okreŚlaniu ważnoŚci przyczyn wywołuja
cych okreÅšlone skutki
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
97
Ideowo podobne wykresy zastosował M.O. Lorenz dla zobrazowania
nierównomiernego rozkładu bogactw.
Dało to pocza
tek sprawie o autorstwo tej metody. Wspólne przedstawienie
na jednym rysunku (rys. 17) obu
krzywych (Pareto i Lorenza) wydaje siÄ™ najlepszym rozwia
zaniem, gdyż
pozwala odczytać udziały
poszczególnych grup (krzywa Pareto) oraz kumulowane wartoŚci (krzywa
Lorenza).
Przedziały zmiennoŚci cech 32
%
100
80
60
40
10
Rys. 17: Wykres Pareto - Lorenza
32. Opracowanie własne
Notatki:
Åš Graficzna interpretacja relacji przyczyny - skutki
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
98
ABCD Åš metoda Suzuki
Metoda ABCD, stosowana może być zamiennie z analiza
Pareto-Lorenza, jest
narzędziem, które wykorzystuje się w drugim etapie analizy rozpatrywanego
zdarzenia, tzn. maja
c listę przyczyn wywołuja
cych dane zjawisko. Dla
stworzenia
gradacji ważnoŚci czynników można wykorzystać metodę ABCD, zwana
od
nazwiska twórcy metoda
Suzuki.
Danymi wejŚciowymi będa
tutaj informacje dotycza
ce przyczyn, ustalone za
pomoca

np. burzy mózgów lub schematu jodełkowego. Działania oparte o zasady
stworzone
przez Suzukę możemy podzielić na następuja
ce etapy:
. porza
dkowanie przyczyn,
. przygotowanie i wypełnianie tabeli indywidualnych wyborów rangi
przyczyn,
. przygotowanie i wypełnianie tabeli zbiorczej ocen przyczyn,
. uporza
dkowanie przyczyn według rangi,
. okreÅšlanie wskaÅšnika rangi.
Notatki:
Åš Zarza
dzanie metoda
Suzuki
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
99
Analiza sił pola
Kiedy dokonano już identyfikacji problemów i należy wybrać najlepsze
rozwia
zanie, bardzo pomocna okazuje się analiza sił pola. Metoda ta
pozwala
przeprowadzić pewnego rodzaju symulację następstw podjęcia okreŚlonych
działań,
pomaga rozważyć wiele alternatywnych rozwia
zań w sposób systematyczny i
rzeczowy. W analizie sił pola dokonuje się konfrontacji przeciwstawnych
sił, tzn.
sprzyjaja
cych i ograniczaja
cych osia
gnięcie zamierzonego celu.
Można zatem przyja
ć, że nawet najbardziej statyczny układ, jest efektem
okreŚlonego stanu równowagi czynników sprzyjaja
cych i przeszkadzaja
cych.
To
proste stwierdzenie odnosi się tak do stanów fizycznych (np. poruszaja
cy
siÄ™
samochód to efekt przewagi siły napędzaja
cej pojazd nad siłami tarcia),
jak również
odnieŚć je można do sfery organizacji i zarza
dzania.
Notatki:
Ś Proces analizy sił pola
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
100
Analiza sił pola obejmuje siedem etapów:
. przygotowanie diagramu sił pola,
. wpisanie aktualnej sytuacji w diagramie poÅšrodku,.
. wpisanie sytuacji docelowej poniżej,
. okreŚlenie sił pobudzaja
cych i umieszczenie ich na diagramie,
. okreŚlenie sił ograniczaja
cych i umieszczenie ich na diagramie,
. przeanalizowanie diagramu pod ka
tem możliwoŚci zmian
okreŚlonych czynników, dla osia
gnięcia zamierzonego celu,
. okreÅšlenie, czy wybrane rozwia
zanie jest wykonalne,
jeŚli tak Ś przygotować plan działania, jeŚli nie Ś szukać innego
rozwia
zania (rys. poniżej)
Notatki:
ÅšEtapy analizy metoda
sił pola
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
101
Schematy opisowe (wykresy prezentacyjne)
Zebrane dane iloÅšciowe za pomoca
różnych technik i narzędzi zarza
dzania
jakoÅšcia
wymagaja
przedstawienia ich w prostej, czytelnej formie
graficznej. Taka
właŚnie forma powinna stanowić punkt wyjŚcia do analizy aktualnego stanu,
zmian, tendencji, jak również doskonale nadaje się przy podsumowaniach i
przedstawianiu efektów końcowego stanu pracy.
Istnieje bardzo bogate spektrum schematów opisowych, na uwagę czytelników
zasługuja
tylko te najbardziej użyteczne, a mianowicie:
. schematy przekrojowe (np. wykres kołowy Ś rys. A),
. schematy kolumnowe (rys. B),
. schematy tendencji, stanowia
ce podstawÄ™ budowy kart
kontrolnych (rys. C),
. schematy obrazkowe, własne wykresy.
Notatki:
Ś Narzędzia w zarza
dzaniu jakoÅšcia

WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
102
Przykład wykresu kołowego
Struktura grup pracowniczych w przykładowym przedsiębiorstwie w grudniu
2000 r. 37
pracownicy
nieproduk-
cyjni; 28%
pracownicy
produkcyjni;
52%
kadra
kierownicza;
10%
37. Opracowanie własne
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
103
wykres pierŚcieniowy wykres kołowy z efektem 3-W
Przykłady innych wykresów
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
104
wykres warstwowy W-3 wykres walcowy
Przykłady innych wykresów 38
38. Opracowanie własne
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
105
Wykresy kolumnowe znajduja
zastosowanie jako ilustracja
porównań. Każda z kolumn wykazuje iloŚć lub objętoŚć mierzonych
produktów lub zjawisk. Także w tym przypadku możemy stosować
różne układy form wykresów kolumnowych, w zależnoŚci od rodzaju
danych, przedziału czasowego i innych elementów, które powinna
zawierać analiza, np. prezentacja wyników wyborów partii
politycznych.
Przykład wykresów kolumnowych ilustruje rys.
Notatki:
Åš Wykres kolumnowy Åš interpretacja zachodza
cych zjawisk
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
0200040006000800010000120001400016000199219931994199519961997plan 1998106
WielkoŚć sprzedaży (w tys. zł) w latach 1992 Ś 1997
oraz planowana na rok 1998
Przykład wykresu kolumnowego 39
39. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Graficzne ujęcie
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
107
Liczba reklamacji dotycza
cych produktów w latach 1996 - 1997
010203040506070produkt 1produkt 2produkt 3produkt 419961997
Przykład wykresu kolumnowego 40
40. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Graficzne ujęcie
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
108
Schematy tendencji przyjmuja
najczęŚciej formę wykresów liniowych.
Tworzone sa
dla
zilustrowania tendencji analizowanych zjawisk, stanowia
powszechne
narzędzie ilustracji
graficznej. Stosowane sa
nie tylko do prezentacji zestawień liczbowych,
które stanowia
tylko
dane wejÅšciowe dla analizy pewnych zjawisk, np. zmieniaja
cych siÄ™
wzrostów lub spadków
akcji spółek giełdowych. Przykład schematów tendencji przedstawiona na
rys.
Liczba reklamacji w 1997 r. (ujęcie kwartalne) 41
0102030405060708090100I kw.II kw.III kw.IV kw.
produkt 1produkt 2
Schemat tendencji
41. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Graficzne ujęcie
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
109
KOSZTY JAKOÅšCI W PRZEDSI
BIORSTWIE
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
110
ISTOTA I ZNACZENIE KOSZTÓW JAKOŚCI
Każde przedsiębiorstwo jest zainteresowane jak największa
efektywnoÅšcia

działania.
EfektywnoŚć tę można ocenić lojalnoŚcia
klientów i wynikami finansowymi
przedsiębiorstwa.
LojalnoŚć klientów w dużej mierze pozyskuje się jakoŚcia
oferowanych
wyrobów i usług, tj.
produktów.
W każdym przedsiębiorstwie dla poprawy efektownoŚci gospodarowania
niezbędne jest
szczegółowe analizowanie wielkoŚci ponoszonych kosztów. Celem takiej
analizy powinno
być:
.zidentyfikowanie wszystkich działań i czynnoŚci prowadza
cych do
osia
gnięcia wysokiego
poziomu przydatnoŚci użytkowej produktu, niezależnie od ich
organizacyjnego podziału w
danym przedsiębiorstwie,
.okreŚlanie kosztów i czynnoŚci tych działań,
.interpretowanie tych informacji i udostępnianie wszystkim
zainteresowanym,
.znajdowanie możliwoŚci optymalizacji kosztów jakoŚci w
przedsiębiorstwie,
.organizowanie bieża
cej obserwacji i rejestracji trendów kosztów jakoŚci.
Notatki:
Ś Istota i znaczenie kosztów
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
111
JakoŚć jest więc warunkiem powstania zysku w przedsiębiorstwie i
zadowolenia klientów,
a w skali globalnej czynnikiem wzrostu ekonomicznego.
Nowe podejŚcie do jakoŚci, wymagania rynkowe, koniecznoŚć utrzymania się
na
konkurencyjnym rynku wymusiły zmiany w podejŚciu do kosztów jakoŚci.
Pojawiły się
różne metody kwalifikacji i identyfikacji kosztów jakoŚci, a głównym
celem liczenia tych
kosztów jest podnoszenie jakoŚci i efektywnoŚci działań przedsiębiorstw.
CzęŚć kosztów wytwarzania w przedsiębiorstwie jest przeznaczona na
osia
ganie celów
jakoŚciowych. W praktyce zestawienie wybranych elementów z częŚci kosztów
całkowitych
może dostarczyć informacji niezbędnych do zaplanowania odpowiednich
działań,
umożliwiaja
cych osia
gnięcie celów jakoŚciowych. Identyfikowanie i
ustalanie kosztów
jakoÅšci jest obecnie powszechna
praktyka
. Powinny być identyfikowane
zarówno koszty
działań maja
cych na celu osia
ganie odpowiedniej jakoÅšci, jak i koszty
wynikaja
ce z
niewłaŚciwego nadzoru. A więc koszty jakoŚci można zdefiniować
następuja
co:
Koszty jakoŚci to nakłady ponoszone na osia
ganie oczekiwanego poziomu
jakoÅšci.
Niekiedy okreÅšla siÄ™ je jako koszty osia
gania jakoÅšci 56.
56. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Definicja kosztów jakoŚci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
112
Rachunek kosztów jakoŚci to system obejmuja
cy ewidencjÄ™ wszystkich
kosztów zwia
zanych
z jakoÅšcia
, analizę tych kosztów, okreŚlenie optymalnego poziomu jakoŚci
wyrobów lub usług,
wskazania działań, jakie musza
być podjęte dla osia
gnięcia optymalnego
poziomu
gwarantuja
cego wzrost efektywnoÅšci gospodarowania.
Rozpoczęcie liczenia kosztów jakoŚci można okreŚlić jako Śzmianę
jakoÅšciowa
Åš w
funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
Szacuje się, że w Unii Europejskiej tylko 21 % przedsiębiorstw
ewidencjonuje koszty jakoÅšci.
W Polsce obserwuje się wdrażanie systemów jakoŚci w celu uzyskania
certyfikatu, a norma
ISO 9001:2008 nie stawia wymagań liczenia kosztów jakoŚci. Tylko
nieliczne przedsiębiorstwa
wdrażaja
zarza
dzanie jakoÅšcia
zgodnie z norma
ISO 9004 lub realizuja
ce
TQM prowadza

kontrolę kosztów jakoŚci.
Aspekt ekonomiczny kształtowania jakoŚci w przedsiębiorstwie wymaga wielu
przedsięwzięć
zwia
zanych z kosztami jakoÅšci, a mianowicie:
. właŚciwego zrozumienia roli i okreŚlenia kosztów jakoŚci usług,
. ewidencji kosztów jakoŚci usług,
. optymalizacji kosztów jakoŚci usług.
Notatki:
Ś Rachunek kosztów jakoŚci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
113
Jak podaje literatura koszty jakoÅšci stanowia
5 %, a niekiedy więcej,
kosztów
produkcji (wytwarzania) w przedsiębiorstwie. Natomiast udział kosztów
jakoÅšci
w przychodach (obrotach) przedsiębiorstwa może sięgać nawet 10 %.
ZależnoŚci
te przedstawiono na rys. poniżej.
koszty stałe
(do 30 %)
Zysk z obrotu
(do 10 %)
Koszty jakoÅšci
(do 10%)
Koszty produkcji
(ok. 50 %)
Udział kosztów jakoŚci w przychodach (obrotach) przedsiębiorstwa.
Przykład szacunkowy. 57
57. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Udział kosztów jakoŚciowych w przychodach przedsiębiorstwa
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
114
PODZIAA
KOSZTÓW JAKOŚCI W PRZEDSI
BIORSTWIE
Koszty jakoÅšci powstaja
w:
. sferze projektowej (jakoŚć typu)
. sferze produkcji (jakoŚć wykonania).
Ekonomiczne aspekty jakoÅšci projektowej
Na koszty jakoŚci projektowej składaja
siÄ™:
. koszty badania rynku,
. koszty projektowania,
. koszty badania wykonalnoÅšci.
Notatki:
Ś Podział kosztów jakoŚci
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
115
Ekonomiczne aspekty jakoÅšci wykonania produktu
ZależnoŚć między kosztami a jakoŚcia
wykonania dla tradycyjnych
procesów wytwórczych przedstawia rys. poniżej.
Optimum Ś optymalny koszt jakoŚci KQ Ś całkowite koszty jakoŚci
KF Ś straty z tytułu braków KpV Ś koszty sterowania jakoŚcia

(zapobiegania i
oceny)
Ekonomiczne aspekty jakoÅšci wykonania w tradycyjnych procesach
wytwórczych
q0
K
O
S
Z
T
Y
K
K Q
KPV
KF
100 % (doskonałoŚć)
JakoŚć wykonania
Optimum
Notatki:
Ś ZależnoŚć pomiędzy jakoŚcia
wykonania a kosztami Ś ujęcie graficzne
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
116
ZależnoŚć między kosztami a jakoŚcia
wykonania w warunkach
występuja
cych przy zastosowaniu nowoczesnych procesów
wytwórczych Ś high technology Ś przedstawia rys. poniżej.
K Q Ś całkowite koszty jakoŚci
K 2 Ś koszty błędów (koszt niezgodnoŚci)
K 1 Åš koszty oceny i prewencji (koszty zgodnoÅšci)
Ekonomiczne aspekty jakoÅšci wykonania w nowoczesnych procesach
wytwarzania 60
100 %
K Q
K 2
K 1
K
O
S
Z
T
Y
K
q0
Optimum
60. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Graficzne ujęcie jakoŚci wykonania a kosztami przy zastosowaniu
wysokich technologii
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
117
Kierownictwo przedsiębiorstwa powinno znać zależnoŚć pomiędzy faza

powstawania błędu, a kosztami ponoszonymi na jego eliminację. Pozwoli to
na
wzrost jakoŚci i optymalizację kosztów. ZależnoŚć tę przedstawiono na
rys.
poniżej.
90%
Cegła pozioma
20%
Siatka kropkowana
Darń
Koncepcja
Projektowanie
Próby
użytkowe
Produkcja
Użytkowanie Faza w której
usunięto wadę
K
O
S
Z
T
Y
(np.
w
zł)
ZależnoŚć między faza
życia produktu a kosztami usuwania błędów 61
61. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Cykl życia a koszty jakoŚci usuwania błędów
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
118
Podział kosztów jakoŚci
Koszty zapewnienia jakoŚci można podzielić na dwie (właŚciwie trzy)
główne grupy, a
mianowicie:
. koszty wewnętrznego zapewnienia jakoŚci będa
ce operacyjnymi
kosztami jakoÅšci,
. koszty zewnętrznego zapewnienia jakoŚci,
. koszty utraconych możliwoŚci (rys. poniżej).
KOSZTY JAKOÅšCI
Koszty
zewnętrznego zapewnienia
jakoÅšci
Koszty
wewnętrznego zapewnienia
jakoÅšci
Koszty
utraconych możliwoŚci
Podział kosztów zapewnienia jakoŚci w przedsiębiorstwie 62
62. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Struktura kosztów jakoŚci Ś przykład rodzajowy
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
119
Rachunek operacyjnych kosztów jakoŚci (koszty zgodnoŚci i niezgodnoŚci)
należy prowadzić w następuja
cych grupach rodzajowych:
. koszty działań zapobiegawczych,
. koszty oceny jakoÅšci,
. koszty wadliwoŚci wewnętrznej i zewnętrznej (rys. poniżej). 63
KOSZTY JAKOÅšCI
Koszty wewnętrznego zapewnienia jakoŚci
(koszty operacyjne)
Koszty zewnętrznego
zapewnienia jakoÅšci
Koszty zgodnoÅšci
(koszty inwestycyjne)
Koszty niezgodnoÅšci
Koszty badań
i oceny właŚciwoŚci
produktu przez
niezależne
oÅšrodki badawcze
Koszty oceny
zgodnoÅšci
systemu jakoÅšci
przez instytucje
certyfikacyjne
Koszty działań
zapobiegawczych
(prewencji)
Koszty oceny jakoÅšci
Koszty
wadliwoÅšci
wewnętrznej
i koszty sprawdzania
Koszty
wadliwoÅšci
zewnętrznej i koszty
sprawdzania
Rodzaje kosztów jakoŚci
63. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Klasyfikacja kosztów jakoŚci Ś podział grup rodzajowych
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
120
Klasyfikację kosztów jakoŚci w ramach wyróżnionych
grup rodzajowych kosztów przedstawiono na rys.
poniżej.
Klasyfikacja ta ma charakter ogólny. Jest podstawa
do
szczegółowego wyodrębnienia poszczególnych pozycji
kosztów jakoŚci z uwzględnieniem branżowej specyfiki
przedsiębiorstwa.
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
121
K O S Z T Y J A K O Åš C I
1. Koszty szkolenia i
konsultacji.
2. Koszty planowania
jakoÅšci.
3. Koszty badań
porównawczych.
4. Koszty programów
motywacyjnych na
rzecz jakoÅšci.
5. Koszty zapewnienia
jakoÅšci dostaw.
6. Audyt wewnętrzny.
7. Kierowanie
działem/sekcja

jakoÅšci.
8. Wdrażanie metod
sterowania
produkcja
.
KOSZTY PREWENCJI
(ZAPOBIEGANIA)
1. Dostaw.
2. WÅ‚asnych
półfabrykatów.
3. Odbioru
jakoÅšciowego
 produktów.
4. Koszt użytkowania
narzędzi
pomiarowych.
5. Koszty prób i badań
laboratoryjnych.
6. Koszty konserwacji
przyrza
dów
pomiarowych.
KOSZTY
OCENY
JAKOÅšCI
1. Braki
nienaprawialne.
2. Przeróbki i
naprawy.
3. Przekwalifikowa-
nie do niższej klasy.
4. Poszukiwanie
przyczyn
powstawania
błędów.
5. Likwidacja
braków.
1. Reklamacje
klientów.
2. Serwis u
użytkownika.
3. Naprawa
zwróconych
produktów.
4. Wymiana w
ramach gwarancji.
5. Odszkodowania
(sprawy sadowe) i
kary.
6. Wycofanie
produktów
wadliwych z rynku.
1. Koszty
wprowadzania
certyfikacji
systemu jakoÅšci.
2. Koszty
certyfikatów i
atestów.
KOSZTY
ZEWN
TRZNEGO
ZAPEWNIENIA
JAKOÅšCI
Trudne do
wyliczenia;
przeważnie sa

uwzględniane w
sytuacjach
kryzysowych
przedsiębiorstwa.
KOSZTY
UTRACONYCH
MOŻLIWOŚCI
KOSZTY BRAKÓW
Graficzna interpretacja identyfikacji kosztów jakoŚci 64
64. Opracowanie własne
Notatki:
Ś Rodzaje kosztów jakoŚci w poszczególnych grupach rodzajowych Ś możliwe
do wysta
pienia
WSL_prezentacja_SZABLONowe-3
ZARZ%3Å„DZANIE JAKOÅšCI%3Å„ ROK II - STUDIA LIC I INÅ»..
JÓZEF fR%3ńŚ
WSL_prezentacja_SZABLON_ost
61-755 POZNAC

UL. E. ESTKOWSKIEGO 6
Rektorat tel. [phone]
Dziekanat tel. [phone]
KsięgowoŚć tel. [phone]
Kadry tel. [phone]
fax [phone]
[e-mail]
www.wsl.com.pl
DZI
KUJEMY
ZA UWAG