Rozrachunki z tytułu podatku od towarów i usług
Jak prowadzić ewidencją ksiągową podatku od towarów i usług? Jakie konta zastosować do prawidłowego rozliczenia tego podatku?
W celu prawidłowego rozliczenia podatku VAT wskazane jest wyodrębnienie w ramach konta 22 "Rozrachunki publicznoprawne" następujących
kont syntetycznych:
- 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT",
- 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego".
Konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" jest przeznaczone do ewidencji i rozliczania VAT naliczonego wynikającego z dowodów
z
ródłowych (faktur VAT, faktur korygujących, dokumentów SAD, faktur wewnętrznych) dokumentujących:
" nabycie towarów i usług,
" dokonanie przedpłat na poczet towarów i usług - rodzących u dostawcy obowiązek podatkowy,
" dostawę od komitenta towarów stanowiących przedmiot umowy komisu.
Na koncie 22-1 księgowane są:
" po stronie Wn: VAT naliczony podlegający rozliczeniu w terminach określonych w obowiązujących przepisach, ustalony na podstawie
dowodów z
ródłowych,
" po stronie Ma: VAT naliczony podlegający w danym miesiącu rozliczeniu (obni\
ający VAT nale\
ny lub podlegający bezpośredniemu
zwrotowi).
Konto 22-1 mo\
e wykazywać na koniec miesiąca rozliczeniowego wyłącznie saldo Wn (debetowe). Odzwierciedla ono kwotę podatku naliczonego
podlegającego rozliczeniu w następnym miesiącu (lub w następnych miesiącach).
Konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego" przeznaczone jest do ewidencji podatku VAT nale\
nego z tytułu
wykonywania czynności opodatkowanych, zarówno stanowiącego, jak i jeszcze niestanowiącego zobowiązania podatkowego w danym miesiącu.
Księgowaniu na koncie 22-2 podlegają w szczególności:
" po stronie Wn:
" korekty wynikające z faktur korygujących zmniejszające VAT nale\
ny,
" przeniesienie VAT nale\
nego stanowiącego w danym miesiącu zobowiązanie podatkowe podlegające ujęciu w deklaracji podatkowej;
" po stronie Ma:
" VAT nale\
ny zawarty w kopiach faktur, w tym wystawionych dla udokumentowania zaliczki (przedpłaty) otrzymanej przed wydaniem
towaru lub wykonaniem usługi,
" zwiększenia VAT nale\
nego na podstawie kopii faktur korygujących wystawionych nabywcom,
" VAT nale\
ny udokumentowany wydrukami raportów fiskalnych z kas rejestrujących,
" VAT nale\
ny wynikający z oryginałów faktur wewnętrznych, dokumentujących czynności rodzące obowiązek podatkowy,
" VAT nale\
ny od towarów, o których mowa w art. 14 ustawy o VAT, w stosunku do których przysługiwało prawo do obni\
enia kwoty
podatku nale\
nego o kwotę podatku naliczonego, czyli towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy
towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej lub zaprzestania przez podatnika
będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Konto 22-2 mo\
e wykazywać wyłącznie saldo Ma (kredytowe). Odzwierciedla ono nale\
ny VAT, w stosunku do którego obowiązek podatkowy
powstanie w następnych okresach (miesiącach).
Konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT" przeznaczone jest do ewidencji rozrachunków w urzędem skarbowym z tytułu
podatku VAT za poszczególne miesiące.
Księgowaniu na koncie 22-0 podlegają w szczególności:
" po stronie Wn:
" kwota podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od podatku nale\
nego,
" kwota podatku podlegającego zwrotowi przez urząd skarbowy, ustalona na koncie 22-2;
" po stronie Ma:
" kwota nale\
nego podatku VAT ustalonego na koncie 22-1,
" kwota podatku VAT zwróconego przez urząd skarbowy na rachunek bankowy jednostki.
Konto 22-0 mo\
e wykazywać:
" saldo Wn - wyra\
ające stan nale\
ności od urzędu skarbowego,
" saldo Ma - oznaczające zobowiązanie do zapłaty na rzecz urzędu skarbowego.
Ujęcie w księgach rachunkowych rozrachunków z tytułu podatku VAT mo\
e przebiegać w sposób przedstawiony na poni\
szym przykładzie
liczbowym.
Przykład 1
I. Zało\
enia:
W okresie rozliczeniowym w jednostce miały miejsce następujące zdarzenia:
1. Sprzeda\
towarów - według faktur VAT - na łączną kwotę: 170.800 zł,
w tym VAT nale\
ny: 30.800 zł.
2. Przekazanie nieodpłatnie (w formie darowizny) towarów - VAT
nale\
ny wynikający z faktury wewnętrznej: 1.100 zł.
3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów - VAT nale\
ny stanowi
VAT naliczony podlegający odliczeniu (na podstawie faktury
wewnętrznej): 27.500 zł.
4. Zakup towarów handlowych - VAT naliczony podlegający
odliczeniu (na podstawie faktur VAT): 33.000 zł.
5. Korekta VAT naliczonego - obni\
ająca VAT naliczony (na
podstawie faktury korygującej): 2.750 zł.
6. VAT naliczony niepodlegający odliczeniu lub zwrotowi -
dotyczący zakupu usług zwiększających wartość środka
trwałego w budowie: 38.500 zł.
7. Zwrot podatku VAT przez urząd skarbowy na rachunek
bankowy jednostki: 600 zł.
Na koniec okresu rozliczeniowego (miesiąca) jednostka dokonała rozliczenia podatku VAT nale\
nego
i naliczonego podlegających wykazaniu w deklaracji VAT-7:
a) łączna kwota podatku nale\
nego: 59.400 zł,
b) łączna kwota podatku naliczonego: 57.750 zł.
II. Dekretacja:
1. VAT nale\
ny wynikający z faktur VAT dokumentujących sprzeda\
towarów:
a) kwota nale\
ności brutto: 170.800 zł
- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami",
b) wartość w cenie sprzeda\
y netto (bez VAT): 140.000 zł
- Ma konto 73-0 "Sprzeda\
towarów",
c) VAT nale\
ny: 30.800 zł
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego".
 2. VAT nale\
ny od nieodpłatnie przekazanych (w formie darowizny)
towarów, na podstawie faktury wewnętrznej VAT: 1.100 zł
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego".
3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów - na podstawie faktury
wewnętrznej: 27.500 zł
- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego".
4. VAT naliczony podlegający odliczeniu od VAT nale\
nego lub
zwrotowi zgodnie z wymogami ustawy o VAT, na podstawie
faktur zakupu: 33.000 zł
- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
5. Korekta VAT naliczonego obni\
ająca VAT naliczony, na
podstawie otrzymanej od sprzedawcy faktury korygującej: 2.750 zł
- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie".
6. VAT naliczony niepodlegający odliczeniu lub zwrotowi,
dotyczący zakupu usług zwiększających wartość środka trwałego
w budowie: 38.500 zł
- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",
- Ma konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" lub 30 "Rozliczenie zakupu"
- je\
eli pierwotnie nie został zaksięgowany na koncie 22-1.
7. WB - zwrot bezpośredni podatku VAT na rachunek bankowy: 600 zł
- Wn konto 13-0 "Rachunek bie\
ący",
- Ma konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT".
8. PK - rozliczenie podatku VAT za miesiąc:
a) przeniesienie VAT nale\
nego - kwota podlegająca wykazaniu
w deklaracji VAT-7: 59.400 zł
- Wn konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego",
- Ma konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT",
b) przeniesienie VAT naliczonego obni\
ającego podatek nale\
ny
w deklaracji VAT-7: 57.750 zł
- Wn konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT",
- Ma konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie".
9. WB - przelew zobowiązania z tytułu podatku VAT: 1.650 zł
- Wn konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bie\
ący".
III. Księgowania:
Uwaga: Kwoty pozostające na kontach rozrachunkowych dotyczących podatku VAT nale\
nego i naliczonego to ró\
nice wynikające z zaokrągleń
przy wypełnianiu deklaracji podatkowych VAT-7, które księguje się w pozostałe koszty lub przychody operacyjne, zapisem:
 1) ró\
nice stanowiące pozostałe koszty operacyjne:
- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego"
lub 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
2) ró\
nice stanowiące pozostałe przychody operacyjne:
- Wn konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego"
lub 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".