PLANOWANIE FINANSOWE
Pięć podstawowych obiektów planowania w przedsiębiorstwie:
1. obszar produktu  cele, forma i jakość produktu, aktywizacja programu
produkcyjnego, zaspokajanie i ewentualne kreowanie potrzeb klientów,
2. obszar procesu produkcji  struktura urządzeń produkcyjnych, wyposażenie
techniczne, elastyczność urządzeń produkcyjnych itp.,
3. obszar badań naukowych i rozwojowych  intensywność i skuteczność działań
badawczych, know-how, możliwość kooperacji,
4. obszar personalny  struktura wieku, kompetencji, wykształcenia i umiejętności
załogi, motywacja i chęć do pracy,
5. obszar finansowy  kapitały własne, nadwyżki finansowe, finansowanie zewnętrzne
itp.
Planowanie finansowe to:
1. analiza opcji finansowania oraz opcji inwestycyjnych dostępnych firmie,
2. przewidywanie przyszłych konsekwencji obecnie podejmowanych decyzji, mające na
celu uniknięcie ewentualnych niespodzianek i zrozumienie związku pomiędzy
obecnymi i przyszłymi decyzjami,
3. podjęcie decyzji finansowych odzwierciedlonych w ostatecznym planie finansowym.
Rodzaje planów finansowych:
1. będące nośnikiem informacji,
2. realizacyjne czyli określające sposób operatywnego działania,
3. symulacyjne  ułatwiające wybór optymalnych rozwiązań,
4. obejmujące operacje analityczno-rachunkowe,
5. będące formą przekazu informacji i narzędziem komunikacji,
6. orientujące, czyli ukazujące sposób wnioskowania o przyszłości.
Pytania służące do sporządzenia planu finansowego
Cele planowania Co? Cele strategiczne, taktyczne i operacyjne
Produkcja, sprzedaż, rozliczenia
Przedmiot zadania W czym?
Lokalizacja działań, rynek zaopatrzenia i sprzed.
Miejsce realizacji Gdzie?
Harmonogramy, etapy, czas rozp. i zakończenia
Czas realizacji Kiedy?
Narzędzia, metody, technologie, procedury itp.
Sposób realizacji Jak?
Odpowiedzialność, uprawnienia, kompetencje
Wykonawcy Kto?
Przychody, koszty, budżety i limity wydatków
Nakłady Za ile?
y
ródła wewn. i zewn., płynność
y
ródło środków Skąd?
Efekty stosowania planów finansowych w przedsiębiorstwie:
1. badanie interakcji  poprzez rozważanie różnych możliwości inwestycyjnych
odpowiedzieć musi na pytanie  skąd kierowana przez niego firma ma wziąć środki
na tę działalność,
2. rozważenia możliwości  plan pozwala logicznie uporządkować, przeanalizować
i porównać wiele różnych scenariuszy, co również pozwala ocenić możliwości
marketingowe przedsiębiorstwa a także ewentualne zmiany w mocach
przerobowych,
3. unikanie niespodzianek  planowanie powinno określić zaistnienie bardzo różnych
okoliczności które mogą wpłynąć na działalność przedsiębiorstwa, zarówno te
bardzo optymistyczne jak i pesymistyczne, pozwala również uwzględnić pewne
zdarzenia losowe jak powódz
, pożar itp.
4. zapewnienie wykonalności i wewnętrznej spójności  sprawdzenie w planie czy
zakładany cel ogólny ma możliwe do wykonania przełożenie na cele cząstkowe
z weryfikacją ich wewnętrznej zgodności i spójności,
5. wnioskowanie  plan zmusza menedżerów do myślenia na temat celów oraz ustalania
priorytetów, prowadzi do postawienia diagnozy, poznania własnego
przedsiębiorstwa, jego możliwości i perspektyw.
Założenia konstruowanego planu finansowego obejmują:
1. horyzont czasowy  czyli określenie jakiego okresu będzie on dotyczył i za jaki okres
cele w nim założone winny być osiągnięte,
2. agregację i jej kierunek  czyli na jakiej części czy też działach przedsiębiorstwa ma
się zamiar operować, czy plan będzie składał się z kolejno łączonych planów
cząstkowych, czy też z planu globalnego będą wynikać plany dla poszczególnych
części przedsiębiorstwa, które mają go realizować.
Metody oceny ryzyka:
1. statystyczne  skutki podejmowanych decyzji są traktowane jako zmienne
stochastyczne, którym przyporządkowuje się określone wartości
prawdopodobieństw wystąpienia, np. metoda Monte Carlo,
2. numeryczne  zmienność osiąganych efektów wyraża się zmienną opisaną
wartościami liczbowymi lub funkcją tych wartości.
Numeryczne metody oceny ryzyka:
1. analiza punktu progowego (progu rentowności)  polegająca na ustaleniu takiego
wolumenu sprzedaży, przy którym zyskowność przedsiębiorstwa osiąga wartość
zero; każda wartość sprzedaży powyżej tego poziomu będzie korzystnie wpływać na
poprawę sytuacji finansowej firmy,
2. analiza wrażliwości  pochodna poprzedniej metody, korzystająca z obliczeń
zaktualizowanej wartości netto przedsięwzięcia na podstawie jednej zmiennej np.
sprzedaży,
3. analiza scenariuszy  konstruuje się plan finansowy w możliwych do przewidzenia
wariantach realizacji zależnych od warunków otoczenia i podejmowanych decyzji.
Procesy efektywnego planowania finansowego:
1. prognozowanie,
2. znajdowanie optymalnego planu finansowego,
3. monitorowanie realizacji planu finansowego.
Długoterminowy plan finansowy
Podstawowe dziedziny prognozowania przyszłych wyników:
1. możliwa do zrealizowania sprzedaż,
2. docelowa struktura finansowa przedsiębiorstwa,
3. zakładana polityka dywidend,
4. koszty kapitałów własnych i obcych,
5. strumień gotówki z inwestycji.
Wersje metody prognozowania sprzedaży:
1. metodę zmian proporcjonalnych (model procentu sprzedaży),
2. statystyczną metodę zmian proporcjonalnych.
Założenia klasycznej metody procentu sprzedaży:
1. wartości liczbowe wszystkich składników aktywów i niektórych pasywów zmieniają
się proporcjonalnie do zmian wartości sprzedaży (założenie to określane jest również
jako niezmienność wskaz
nika kapitałochłonności - odwrotność wskaz
nika rotacji
aktywów ogółem - w dłuższym okresie czasu),
2. przy aktualnej wielkości sprzedaży, wartości wszystkich składników bilansu są
optymalne, a więc przed przystąpieniem do planowania należy ustalić nowe
optymalne wartości tych wielkości.
Cztery główne etapy przygotowania sprawozdań finansowych  pro forma :
1. szacunek alternatywnych poziomów sprzedaży w latach następnych,
2. wyodrębnienie pozycji bilansu, które zależą bezpośrednio od wielkości sprzedaży
i obliczenie ich dla każdego przewidywanego poziomu,
3.  zapełnienie dziur poprzez oszacowanie tych pozycji, które nie są bezpośrednio
związane ze sprzedażą i nie zostały obliczone w etapie nr 2,
4. zrównoważenie bilansu  wymaga to podjęcia decyzji, co do sposobu finansowania
działalności firmy.
Sposoby aproksymacji finansowej bilansu  pro forma :
1. optymalizację struktury finansowej przedsiębiorstwa  stosuje się metody
przeciętnego ważonego kosztu kapitału (WACC), bądz
też analizuje się poziomy
wskaz
nika zadłużenia ogólnego przedsiębiorstwa,
2. strategię zarządzania aktywami płynnymi  podstawową wielkością w tym zakresie
podlegającą analizie musi być płynność bieżąca przedsiębiorstwa, a więc
optymalizacji ulegać musi wskaz
nik bieżącej płynności finansowej,
3. politykę dywidend  w określaniu poziomów kapitałów własnych należy uwzględnić
przyszłe płacone dywidendy,
4. ewentualne zmiany restrukturyzacyjne przedsiębiorstwa, czyli np. pozyskiwanie
nowych inwestorów, kształtowanie funduszy własnych poprzez zmiany właścicielskie
itp.
Szczegółowa procedura planu finansowego metodą procentu sprzedaży:
1. Opracowanie założeń koncepcyjnych planu finansowego:
- planowany wzrost sprzedaży  3,71% rocznie,
- zwiększenie realizowanej marży na sprzedaży (wskaz
nik wynikowego poziomu
kosztów) z 86% do 84%,
- podatki pozostają na tym samym poziomie procentowym tj. 19%.
2. Sporządzenie iteracyjnego rachunku wyników na lata prognozowane:
1.5 Iteracyjny rachunek wyników 200x-200x+2
_________________________________________________________________________________________________________________
Znak Operacja 200x-1 200x 200x+1 200x+2
1. sprzedaż og. (X-1) * 103,71% = 1 497 724 1 553 290 1 610 917 1 670 682
minus 2. k. h. pozost. (X-1) * 103,71% = 205 427 213 048 220 952 229 149
minus 3. k. wł. sprzed. (84% x poz. 1) = 1 293 285 1 304 763 1 353 170 1 403 372
z tego 4. zysk brutto = - 988 35 479 36 795 38 161
5. z. netto (POP. br.  19%PDOP)= -988 28 737 29 803 30 910
Suma zysków zatrzymanych za lata 200x-200x+2 = 28 737 + 29 803 + 30 910 = 89 450.
_________________________________________________________________________________________________________________
3. Wyznaczenie zależności składników aktywów i pasywów od realizowanej sprzedaży:
Bilans i sprzedaż  pro forma na rok 200x-1
Aktywa Pasywa
Składniki Wartość % sprzedaży Składniki Wartość % sprzedaży
Akt. trwałe Zob.
52 627 3,51 219 568 14,66
(skł. rzecz.) krótkoterm.
Należności i Zob.
214 249 14,30 30 650 Nie dotyczy
r. międzyokr. długoterm.
Kapitały
Zapasy 39 380 2,63 własne (bez 65 290 Nie dotyczy
zysków)
Środki Zyski
8 264 0,55 - 988 Nie dotyczy
pieniężne zatrzymane
Aktywa Pasywa
314 520 21 314 520 Nie dotyczy
razem razem
Bilans  pro forma na rok 200x+2 (etap 1)
Aktywa Pasywa
Składniki Wartość Zmiana Składniki Wartość Zmiana
Akt. trwałe Zob.
58 640 6 013 244 922 25 354
(skł. rzecz.) krótkoterm.
Należności i Zob.
238 908 24 659 30 650 -
r. międzyokr. długoterm.
Kapitały
Zapasy 43 938 4 558 własne (bez 65 290 -
zysków)
Środki Zyski
9 189 925 88 462 89 450
pieniężne zatrzymane
Aktywa Pasywa
350 675 36 155 429 324 114 804
razem razem
4. Drugi etap konstrukcji bilansu  pro forma na rok 200x+2:
Bilans  pro forma na rok 200x+2
Aktywa Pasywa
Składniki Wartość Zmiana Składniki Wartość Zmiana
Akt. trwałe Zob.
58 640 6 013 166 273 - 53 295
(skł. rzecz.) krótkoterm.
Należności i Zob.
238 908 24 659 30 650 -
r. międzyokr. długoterm.
Kapitały
Zapasy 43 938 4 558 własne (bez 65 290 -
zysków)
Środki Zyski
9 189 925 88 462 89 450
pieniężne zatrzymane
Aktywa Pasywa
350 675 36 155 350 675 36 155
razem razem
Preliminowanie zapotrzebowania na gotówkę (krótkoterminowy plan finansowy)
1. Ustalenie okresów obrachunkowych planu z określeniem przewidywanym poziomem
sprzedaży (kwartały, miesiące, tygodnie, dni) np.:
Okres I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał
Sprzedaż 200 300 250 400
2. za pomocą analizy cyklu operacyjnego gotówki ustala się cykl inkasa należności np.
45 dni (0,5 kwartału):
Okres I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał
Stan początkowy
120 100 150 125
należności
Sprzedaż 200 300 250 400
Wpływy 120 + 0,5 * 200 100 + 0,5 * 300 150 + 0,5 * 250 125 + 0,5 * 400
gotówkowe = 220 = 250 = 275 = 325
Stan końcowy 120 + 200  220 100 + 300  250 150 + 250  275 125 + 400  325
należności = 100 = 150 = 125 = 200
3. następnie za pomocą analizy cyklu rotacji zobowiązań (60% sprzedaży) oraz
planowanych przyszłych innych płatności ustala się wielkość okresowych wydatków:
Okres I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał
Płatności
zobowiązań z 0,6 * 200 = 120 0,6 * 300 = 180 0,6 * 250 = 150 0,6 * 400 = 240
tytułu dostaw
Płatności za
pozostałe koszty 40 60 50 80
ogólnohandlowe
Wydatki
0 100 0 0
kapitałowe
Długoterminowe
wydatki 20 20 20 20
finansowe
Razem wydatki 180 360 220 340
4. z różnicy wpływów i wydatków ustala się przepływy pieniężne netto
Okres I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał
Wpływy 220 250 275 325
Wydatki 180 360 220 340
Przepływy netto 40 - 110 55 - 15
5. w ostatnim kroku ustala się zapotrzebowanie na gotówkę w danym okresie
Okres I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał
Stan początkowy
20 60 50 105
gotówki
Przepływy netto 40 - 110 55 - 15
Stan końcowy
60 - 50 105 90
gotówki
Min. Stan
50 50 50 50
gotówki
Zapotrzebowanie
10 - 100 55 40
/ nadwyżka