EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.1 PRZYGOTOWANIE
KADR OŚWIATOWYCH
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. SZKOLENIE KADR OŚWIATOWYCH
3. KOMPETENCJE INSTYTUCJI I OSÓB
4. FORMY I ZAKRES SZKOLENIA KADR
5. RAMOWE PROGRAMY SZKOLENIOWE
WPROWADZENIE
 Poprawa ludzkich spraw może nastąpić
tylko przez umożliwienie wszystkim
ludziom gruntownego wykształcenia.
Uczyniłoby ono ludzi zdolnymi do poznania
tego, co jest prawdziwe i do działania w
myśl zasad uznanych za prawdziwe .
Jan Amos Komeński.
WPROWADZENIE
Kadry oświatowe:
kuratorium oświaty
samorządów
placówek doskonalenia
szkół - dyrektorzy i nauczyciele
SZKOLENIE KADR
OŚWIATOWYCH
1. KSZTAA
CENIE - przyszłe kadry
2. DOKSZTAA
CANIE I DOSKONALENIE
- kadry już pracujące
SZKOLENIE KADR
OŚWIATOWYCH
Optymistyczne działania
Ministerstwa Oświaty
uznanie dla Programu GAMBIT
standardy kształcenia nauczycieli
SZKOLENIE KADR
OŚWIATOWYCH
ORGANIZACJA SYSTEMU DOSKONALENIA KADR
OŚWIATOWYCH
Szkoły Wyższe Doskonalenie
nauczycieli
Organ
Zakłady kształcenia
prowadzący
nauczycieli
Centralne
MENiS
placówki
Inne jednostki, których
doskonalenia
zadania statutowe związane
są z doskonaleniem
Wojewódzkie Samorząd
nauczycieli.
placówki województwa
Placówki niepubliczne
doskonalenia
prowadzone przez
stowarzyszenia, osoby
Terenowe Powiat, Gmina
prawne i fizyczne
placówki
doskonalenia
Nadzór pedagogiczny
Kuratora Oświaty
właściwego ze względu na
siedzibę placówki
SZKOLENIE KADR
OŚWIATOWYCH
ORGANIZACJA SYSTEMU DOSKONALENIA KADR
OŚWIATOWYCH
Kuratorium Samorząd
Oświaty Województwa
nadzór zakładanie,
pedagogiczny prowadzenie
niepubliczne publiczna terenowe
placówki wojewódzka placówki
doskonalenia placówka prowadzone
doskonalenia przez lokalne
samorządy
SZKOLENIE KADR
OŚWIATOWYCH
ORGANIZACJA SYSTEMU DOSKONALENIA KADR
OŚWIATOWYCH
baza
wsparcie
techniczno-
dydaktyczna
kadrowe
Ośrodki
Policja
politechniczne
Zespół
WORD-y
interdyscyplinarny
WORD-y
doskonalenia kadr
Wyższe
oświatowych brd
uczelnie
PZM-ot
Instytuty
miasteczka
naukowe
ruchu
drogowego
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
ORGANIZACJA SYSTEMU DOSKONALENIA KADR
OŚWIATOWYCH
Specjalistyczne szkolenia kadr
Władze oświatowe
Doradcy Dyrektorzy
metodyczni, szkół,
Nauczyciele - Nauczyciele
Samorządowe
koordynatorzy przedstawiciele
realizatorzy klas I-III szkół
władze terenowe
Nauczyciele
szkolnej oświaty,
zadania  Karta podstawowych
techniki
edukacji kuratorium i
rowerowa i i przedszkoli
motoryzacyjnej samorządów
Instytucje i
motorowerowa
organizacje
wspomagające
ustawiczne szkolenie w ramach
wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli
(wdn)
szkolni nauczyciele
rzecznicy wszystkich
wychowawcy wychowawcy rady
brd (rodzice) przedmiotów
klasowi świetlic pedagogiczne
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
Zadania placówki wojewódzkiej
przygotowanie programów szkolenia kadr
oświatowych,
organizowanie, koordynowanie
i prowadzenie różnych form doskonalenia.
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
1. Kompetencje instytucji:
Ministerstwo Oświaty
Centralne placówki doskonalenia
Kuratoria oświaty
Wojewódzkie placówki doskonalenia
Samorządowe władze oświatowe i ich
lokalne ośrodki metodyczne
Dyrektor szkoły wspólnie z kadrą
pedagogiczną
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
2. Kompetencje osób :
edukatorzy, konsultanci, doradcy metodyczni,
inni specjaliści
nauczyciele
nauczyciele prowadzący edukację
motoryzacyjną dzieci i młodzieży
FORMY I ZAKRES
SZKOLENIA KADR
Formy szkolenia:
samokształcenie,
doskonalenie na odległość,
studia podyplomowe,
kursy, warsztaty
konferencje przedmiotowo-metodyczne,
konsultacje,
seminaria i konferencje,
doradztwo metodyczne,
wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli
FORMY I ZAKRES
SZKOLENIA KADR
Zakres szkolenia
nabywanie nowych kwalifikacji
utrwalenie już posiadanych kompetencji
poszerzenie doświadczeń pedagogicznych
współpraca między nauczycielami
formy współpracy z rodzicami, osobami
i instytucjami związanymi z brd
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
Osoby, które należy objąć szkoleniem:
pracownicy nadzoru pedagogicznego
pracownicy oświaty samorządowej
dyrektorzy szkół
konsultanci i doradcy metodyczni
studenci
koordynatorzy edukacji motoryzacyjnej
nauczyciele
KOMPETENCJE
INSTYTUCJI I OSÓB
W planowaniu formy szkolenia
powinno się uwzględnić:
potrzeby środowiska społecznego
potrzeby uczniów i szkoły
potrzeby indywidualne nauczycieli
wymagania obligatoryjne
RAMOWE PROGRAMY
SZKOLENIOWE
W tworzeniu ramowych programów
szkolenia należy uwzględnić:
obowiązujące zapisy w dokumentach
prawnych
określone przez Ministerstwo Oświaty i
kuratoria obszary pracy szkół
naukowe podstawy systemowych działań w
zakresie brd
zmiany w edukacji dorosłych
RAMOWE PROGRAMY
SZKOLENIOWE
Proponowana tematyka szkoleń:
1. Zagadnienia ogólne brd
2. Przepisy prawa i regulacje organizacyjne
3. Zagrożenia dzieci i młodzieży
4. Podstawy procesu edukacji motoryzacyjnej
5. Metodyka nauczania
6. Warsztaty i ćwiczenia praktyczne
7. Pierwsza pomoc
8. Ochrona uczniów
9. Programy krajowe i lokalne
RAMOWE PROGRAMY
SZKOLENIOWE
Skład kadry szkoleniowej:
1. Placówki doskonalenia
2. Uczelnie pedagogiczne
3. Uczelnie specjalizujące się w kierunkach:
zarządzanie, transport, drogownictwo,
psychologia, socjologia, prawoznawstwo,
medycyna i ratownictwo drogowe
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.2 MATERIAA
Y
METODYCZNE DLA
NAUCZYCIELI
1
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. MATERIAA
Y METODYCZNE
3. RELACJE MIEDZY OŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SIE
4. PAKIET EDUKACYJNY
2
WPROWADZENIE
MATERIAA
Y METODYCZNE
DLA NAUCZYCIELI
 Nauczyciel w przyszłości będzie w mniejszym stopniu
specjalistą przedmiotowym  np. biologiem lub chemikiem 
natomiast będzie bardziej przygotowany do pracy z dziećmi,
rozumienia ich problemów oraz współdziałania z rodzicami
uczniów
(MEN o reformie, Warszawa 1998).
 Dobry nauczyciel dysponuje szerokim  repertuarem
najlepszych sposobów postępowania pedagogicznego.
Niezależnie od panującej mody, nacisków władz czy
preferencji ludzi nauki - nie ma strategii, metod czy technik
nauczania jednoznacznie najlepszych. BEZPIECZEC
STWO
W RÓŻNORODNOŚCI
4
(E. Kędracka-Feldman).
WPROWADZENIE
Działalność poznawcza ucznia to
odzwierciedlenie rzeczywistości i
przetwarzanie tego odzwierciedlenia.
Głównym wynikiem procesu nauczania jest
opanowanie przez ucznia systemu kodowania
informacji, umożliwiającego opisy
przedmiotów, zjawisk i czynności
motorycznych (efekt myślenia) od prostych
doznań zmysłowych do złożonych procesów
myślenia teoretycznego.
5
MATERIAA
Y METODYCZNE
Termin  metodyka
oznacza zbiór zasad, reguł i dyrektyw jakiejś
działalności, umożliwiających skuteczne i
ekonomiczne osiąganie założonego celu
(Kotarbiński).
Metodyka nauczania jest to dyscyplina
pedagogiczna  dział dydaktyki szczegółowej;
zajmuje się poszukiwaniem efektywnych sposobów
nauczania określonego przedmiotu poprzez analizę
celów, treści, metod oraz form organizacyjnych
kształcenia.
6
MATERIAA
Y METODYCZNE
Przykładowe materiały metodyczne dla nauczycieli
wychowania komunikacyjnego z podziałem na
etapy edukacyjne:
Przedszkole: Gimnazjum:
" poradnik metodyczny, " podręcznik,
" gry, " poradnik metodyczny,
" teki tematyczne, " programy komputerowe i multimedialne,
Szkoła podstawowa:
albo pakiet edukacyjny.
Kształcenie zintegrowane:
Liceum:
" podręcznik,
" podręcznik,
" poradnik metodyczny,
" poradnik metodyczny,
" teki tematyczne,
" filmy i nagrania na kasetach wideo,
" zeszyty ćwiczeń,
" materiały z
ródłowe (np. o wypadkach
" programy komputerowe,
drogowych),
" programy komputerowe i multimedialne,
albo pakiet edukacyjny.
Klasy IV-VI:
albo pakiet edukacyjny.
" podręcznik,
" poradnik metodyczny,
" teki tematyczne,
" zeszyty ćwiczeń,
" programy komputerowe i multimedialne,
9
albo pakiet edukacyjny.
MATERIAA
Y METODYCZNE
Przedszkole:
" poradnik metodyczny,
" gry,
" teki tematyczne.
9a
MATERIAA
Y METODYCZNE
Szkoła podstawowa:
Kształcenie zintegrowane:
" podręcznik,
" poradnik metodyczny,
" teki tematyczne, albo pakiet edukacyjny.
" zeszyty ćwiczeń,
" programy komputerowe,
Klasy IV-VI:
" podręcznik,
" poradnik metodyczny,
" teki tematyczne, albo pakiet edukacyjny.
" zeszyty ćwiczeń,
" programy komputerowe i multimedialne,
9b
MATERIAA
Y METODYCZNE
Gimnazjum:
podręcznik,
poradnik metodyczny,
programy komputerowe
i multimedialne,
albo pakiet edukacyjny.
9c
MATERIAA
Y METODYCZNE
Liceum:
podręcznik,
poradnik metodyczny,
filmy i nagrania na kasetach wideo,
materiały z
ródłowe (np. o wypadkach
drogowych),
programy komputerowe i
multimedialne,
9d
MATERIAA
Y METODYCZNE
Cechy dobrego materiału edukacyjnego
Z punktu widzenia ucznia Z punktu widzenia nauczyciela
1. Wprowadzenie umożliwiające aktywizację wiedzy 1. Objaśnienie celu kierunkowego lub ogólnego, jaki
uprzedniej. pozwala osiągnąć realizacja zawartych w materiale
edukacyjnym zadań.
2. Proste, krótkie polecenia. 2. Informacja o celach realizacji poszczególnych zadań.
3. Przyjazna forma poleceń. 3. Opis zakładanych efektów.
4. Wskazówki dotyczące strategii uczenia się lub formy 4. Opisy procedur wykonywania konkretnych zadań:
socjalnej pracy (mała grupa, para, praca metod pracy, kolejności postępowania etc.
samodzielna).
5. Odwoływanie do przerabianego wcześniej materiału. 5. Informacje na temat z
ródeł ewentualnych problemów
i trudności, jeśli materiał był już wykorzystywany.
6. Logiczny układ pozwalający wykorzystać wynik 6. Wskazanie rodzaju ćwiczonych umiejętności lub/i
jednego zadania przy realizacji kolejnego. kluczowych.
7. Zadania o różnym stopniu trudności. 7. Podanie z
ródła pochodzenia tekstów i ilustracji.
8. Różnorodny materiał ilustracyjny: rysunki, 8. Dodatkowe informacje dotyczące zawartych
schematy, zdjęcia. w materiale treści.
9. Zadania zawierające elementy gry dydaktycznej lub 9. Ewaluacja  zapytanie o opinię na temat materiału
angażujące emocje. lub stopień realizacji zakładanych celów.
10. Ewaluacja, umożliwiająca uczniowi sprawdzenie 10. Miejsce na wpisanie własnych wniosków
poprawności rozwiązań lub wyrażenie opinii o lub propozycji.
Obiedniak
materiale edukacyjnym.
10
1999
MATERIAA
Y METODYCZNE
Z punktu widzenia ucznia
1. Wprowadzenie umożliwiające aktywizację wiedzy uprzedniej.
2. Proste, krótkie polecenia.
3. Przyjazna forma poleceń.
4. Wskazówki dotyczące strategii uczenia się lub formy socjalnej pracy
(mała grupa, para, praca samodzielna).
5. Odwoływanie do przerabianego wcześniej materiału.
6. Logiczny układ pozwalający wykorzystać wyniki jednego zadania
przy realizacji kolejnego.
7. Zadania o różnym stopniu trudności.
8. Różnorodny materiał ilustracyjny: rysunki, schematy, zdjęcia.
9. Zadania zawierające elementy gry dydaktycznej lub angażujące
emocje.
10.Ewaluacja, umożliwiająca uczniowi sprawdzenie poprawności
rozwiązań lub wyrażenie opinii o materiale edukacyjnym.
10a
MATERIAA
Y METODYCZNE
Z punktu widzenia nauczyciela
1. Objaśnienie celu kierunkowego lub ogólnego, jaki pozwala osiągnąć
realizacja zawartych w materiale edukacyjnym zadań.
2. Informacja o celach realizacji poszczególnych zadań.
3. Opis zakładanych efektów.
4. Opisy procedur wykonywania konkretnych zadań: metod pracy,
kolejności postępowania etc.
5. Informacje na temat z
ródeł ewentualnych problemów i trudności, jeśli
materiał był już wykorzystywany.
6. Wskazanie rodzaju ćwiczonych umiejętności lub/i kluczowych.
7. Podanie z
ródła pochodzenia tekstów i ilustracji.
8. Dodatkowe informacje dotyczące zawartych w materiale treści.
9. Ewaluacja  zapytanie o opinię na temat materiału lub stopień
realizacji zakładanych celów.
10. Miejsce na wpisanie własnych wniosków lub propozycji.
10b
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Elementy procesu kształcenia
cele,
treści,
zasady,
metody,
formy organizacyjne,
środki nauczania-uczenia się.
11
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Czynniki determinujące wybór
metody nauczania
wiek uczniów,
charakterystyczne właściwości poszczególnych
przedmiotów nauczania (bloków tematycznych,
modułów),
cele i zadania dydaktyczne,
kwalifikacje pedagogiczne nauczyciela,
warunki, w jakich odbywa się proces kształcenia.
Metoda nauczania to  systematycznie stosowany
sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający
osiąganie celów kształcenia .
12
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Dobór środków dydaktycznych do metod
kształcenia i uczenia się
Metody Metody Metody
Aktywizacja obejmuje Metody podające
eksponujące praktyczne problemowe
Przyswajanie
całokształt działań
Przeżywanie Działanie Odkrywanie
nauczyciela (przy
Podręczniki Zjawiska Obiekty Literatura
rzeczywiste rzeczywiste specjalistyczna
czynnym uczestnictwie
uczniów), złożonych z
Taśmy Sytuacje Narzędzia, Zbiory zadań
takich zabiegów
magnetofonowe rzeczywiste przyrządy problemowych
metodycznych i metod
Filmy Sytuacje Rzeczywiste Programy
nauczania (wspieranych
inscenizowane zjawiska multimedialne
w miarę potrzeby
Wykresy Teksty Programy
Pojazdy
odpowiednimi środkami
dialogów komputerowe
dydaktycznymi), które
Naturalne Scenariusze Elementy i
Opracowanie
wywołują u uczniów
przedmioty inscenizacji organizacja
filmowe sytuacji
ruchu
aktywność, gdy jej oni
problemowych
Wydruki Miejsca,
jeszcze nie przejawiają,
komputerowe sytuacje
Naturalne obiekty
bądz
przekształcają ją w
Rozwiązania
Osoby
aktywność o większym
planistyczne
uczestniczące w
ładunku samodzielności.
inscenizacji i
symulatory
grze dyd.
13
10
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Aktywizacja
obejmuje całokształt działań nauczyciela (przy
czynnym uczestnictwie uczniów), złożonych z
takich zabiegów metodycznych i metod
nauczania (wspieranych w miarę potrzeby
odpowiednimi środkami dydaktycznymi), które
wywołują u uczniów aktywność, gdy jej oni
jeszcze nie przejawiają, bądz
przekształcają ją
w aktywność o większym ładunku
samodzielności.
13a
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Metody podające
Przyswajanie
Podręczniki
Taśmy magnetofonowe
Filmy
Wykresy
Naturalne przedmioty
Wydruki komputerowe
13b
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Metody eksponujące
Przeżywanie
Zjawiska rzeczywiste
Sytuacje rzeczywiste
Sytuacje inscenizowane
Teksty dialogów
Scenariusze inscenizacji
Miejsca, sytuacje
Osoby uczestniczące w
inscenizacji i grze dyd.
13c
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Metody praktyczne
Działanie
Obiekty rzeczywiste
Narzędzia, przyrządy
Rzeczywiste zjawiska
Pojazdy
Elementy i organizacja ruchu
13c
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Metody problemowe
Odkrywanie
Literatura specjalistyczna
Zbiory zadań problemowych
Programy multimedialne
Programy komputerowe
Opracowanie filmowe
sytuacji problemowych
Naturalne obiekty
Rozwiązania planistyczne
13e
symulatory
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

Działalność ucznia  uczenie się wymaga od niego
zarówno aktywności umysłowej jak i poznawczej.
Działalność nauczyciela  nauczanie ma wywołać
taką aktywność dzięki stosowaniu aktywizujących
metod nauczania. Metody nauczania stanowią
ważny i integralny element układu  cele- treści-
zasady- metody-formy organizacyjne-środki
nauczania- uczenia się .
14
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

PODAJ
CE
(informowanie)
Wykład inform.
Opowiadanie
Pogadanka
Prelekcja
Opis
Wyjaśnienia
14a
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

METODY NAUCZANIA
PROBLEMOWE
(odkrywanie)
Metoda przypadków
Wykład problemowy
Klasyczna metoda
Metoda sytuacyjna
problemowa
Metoda inscenizacji
AKTYWIZUJ
CE
Dyskusja dydaktyczna
Seminarium
Gry dydaktyczne
Wykład konwersatoryjny
14b
RELACJE MI
DZY ŚRODKAMI
DYDAKTYCZNYMI I METODAMI
NAUCZANIA-UCZENIA SI

EKSPONUJ
CE PRAKTYCZNE
(przeżywanie) (działanie)
Ćwicz. przedmiotowe
Pokaz
Ćwicz. laboratoryjne
Film
Ćwicz. praktyczne
Wystawa
14c
PAKIET EDUKACYJNY
Pakiet edukacyjny
Pakiet edukacyjny to  zbiór materiałów do nauczania i uczenia
się, stanowiący obudowę dydaktyczną jednostki modułowej,
wyodrębnionej w programie nauczania. Pakiet dydaktyczny
może również obejmować grupę jednostek modułowych lub
 środek dydaktyczny w kształceniu modułowym, zawierający:
określenie wymagań w zakresie wiadomości i umiejętności
wejściowych, sprecyzowanie celów kształcenia, opracowanie
nowego materiału, podanie wiadomości do zrozumienia i
zapamiętania, zestawy ćwiczeń do wykonania, bloki kontrolne,
testy, ćwiczenia praktyczne oraz pytania sprawdzające
opanowanie nowego materiału.
16
PAKIET EDUKACYJNY
Pakiet edukacyjny
(zawartość)
Instrukcja - Materiały
Wyposażenie,
wprowadzenie drukowane i
materiały
multimedialne do
dydaktyczne
samokształcenia
Poradnik dla
ucznia i nauczyciela
Ćwiczenia, zadania,
Zestaw pytań i narzędzi
projekty dla ucznia
sprawdzających
osiągnięcia ucznia
17a
PAKIET EDUKACYJNY
Struktura elementów
pakietu edukacyjnego
Poradnik i materiały dla ucznia Poradnik dla nauczyciela
1. Wprowadzenie 1. Wprowadzenie
2. Wymagania wstępne dla 2. Wymagania wstępne
ucznia
3. Cele kształcenia 3. Cele kształcenia
4. Zestawy ćwiczeń: materiał 4. Zestawy ćwiczeń: wskazówki
nauczania, pytania do realizacji ćwiczeń, zalecane
sprawdzające, temat ćwiczenia, metody nauczania-uczenia się
sprawdzian postępów
5. Sprawdzian osiągnięć 5. Ewaluacja osiągnięć ucznia:
zestawy zadań testowych,
sprawdzian osiągnięć
16
PAKIET EDUKACYJNY
Najważniejsze cechy pakietu
edukacyjnego:
wysoki poziom realizacyjno-techniczny,
dostosowanie do odbiorcy (do jego cech
osobowościowych, umysłowych, postaw,
wiedzy itd.),
wielostronne oddziaływanie na odbiorcę
(wiedza, umiejętności, postawy, wartości
itp.),
zrozumiały dla odbiorcy język przekazu,
atrakcyjny sposób prezentacji treści,
wzbudzający zainteresowanie ucznia.
17
PAKIET EDUKACYJNY
Dobrze opracowany pakiet
edukacyjny musi spełniać
następujące warunki:
precyzować cele kształcenia,
wyjaśniać, co uczeń będzie umiał
po ich realizacji
(operacjonalizacja),
zawierać ćwiczenia umożliwiające
samoocenę ucznia.
17a
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.3 PROGRAMY
NAUCZANIA
1
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. WYMAGANIA WOBEC NAUCZANIA
OKRESLONE PRZEZ MENiS
3. KOMPETENCJE INSTYTUCJI I OSÓB
4. PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI
Z ZAKRESU BRD
2
WPROWADZENIE
Programy nauczania 
konstruowanie i ewaluacja
 Jednym z zadań nauczycieli jest wybór,
adaptacja lub opracowanie programów
nauczania. Wymaga to od nauczycieli
nowych umiejętności, których nie mieli do
tej pory okazji i potrzeby zdobyć .
(M. Dąbrowski)
4
WPROWADZENIE
Program kształcenia to dokument
określający:
cele,
zakres i układ treści kształcenia,
metody realizacji.
5
WPROWADZENIE
Program nauczania
Program nauczania jako Program nauczania jako
 treść kształcenia broszura programowa
 System nauczanych  Ustala, jakie wiadomości,
czynności, określonych pod umiejętności i nawyki i trwałe
względem celu, materiału i walory poznawcze i
wymagań, przetwarzanych z wychowawcze oraz w jakiej
postaci programowej na kolejności uczniowie mają
osiągnięcia uczniów sobie przyswoić
6
WYMAGANIA WOBEC PROGRAMÓW
NAUCZANIA OKREŚLONE PRZEZ MENIS
Na program nauczania
składają się:
uwagi wstępne, w których określa się cele nauczania danego
przedmiotu;
materiał nauczania; obejmujący podstawowe funkcje,
pojęcia, prawa, teorie i ważniejsze hipotezy, metody, techniki
pracy, algorytmy, reguły postępowania itp. z zakresu
dyscypliny naukowej odpowiadającej danemu przedmiotowi;
uwagi o realizacji programu oraz wskazówki na temat metod,
form organizacyjnych i środków umożliwiających skuteczną
realizację materiału nauczania objętego programem.
7
WYMAGANIA WOBEC PROGRAMÓW
NAUCZANIA OKREŚLONE PRZEZ MENIS
Pytania, na które musi
odpowiedzieć każdy
program nauczania:
Czego uczyć?
Dlaczego uczyć?
Jak uczyć?
8
WYMAGANIA WOBEC PROGRAMÓW
NAUCZANIA OKREŚLONE PRZEZ MENIS
Podstawowe pojęcia
Podstawa programowa - obowiązkowe na danym etapie
kształcenia zestawy treści nauczania, które są
uwzględniane w programach nauczania
Zajęcie edukacyjne  zajęcie o charakterze dydaktyczno-
wychowawczym, w toku którego odbywa się
nauka
Blok przedmiotowy - zintegrowane nauczanie treści i
umiejętności z różnych dziedzin wiedzy,
realizowane w toku jednolitych zajęć
edukacyjnych
9
WYMAGANIA WOBEC PROGRAMÓW
NAUCZANIA OKREŚLONE PRZEZ MENIS
Podstawowe pojęcia - cd
Program autorski  program nauczania opracowany
przez nauczyciela lub grupy nauczycieli, uwzględniający
poza wymogami resortu oświaty również właściwości
miejscowe (baza, uczniowie, potrzeby) oraz dążenia
autorów programów
Ścieżka edukacyjna  zestaw treści i umiejętności o
istotnym znaczeniu wychowawczym, których realizacja
może odbywać się w ramach nauczania różnych
przedmiotów (bloków przedmiotowych) lub w postaci
odrębnych zajęć
10
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Edukacja z zakresu brd powinna gwarantować,
.
że dzieci i nastolatki nauczą się szanować
fundamentalne prawo do życia człowieka, co
powinno motywować młodych ludzi do
rozsądnych, bezpiecznych i rozważnych postaw
nie tylko na drodze, ale również w codziennym
życiu.
Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki, edukacja z
zakresu brd nie może koncentrować się na
przepisach ruchu drogowego, ale na
kształtowaniu pozytywnych postaw w odniesieniu
do bezpieczeństwa w ramach przedmiotów
technicznych, nauk społecznych i etyki .
(EKG ONZ)
12
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Podstawowe zadania edukacji
dzieci w zakresie brd:
uświadomienie indywidualnej
odpowiedzialności za brd,
wpajanie szacunku dla życia jako
najwyższej wartości,
wdrażanie do poszanowania prawa i
współdziałania na drodze.
13
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
ANALIZA PROBLEMU
" analiza wypadków, konfliktów z udziałem adresatów programu,
" analiza postaw, zachowań oraz czynników sytuacyjnych, społecznych
i psychologicznych związanych z wybranymi grupami adresatów.
Sformułowanie celów edukacyjnych na podstawie
analizy problemu
Algorytm
Dobór treści i struktury programu oraz określenie niezbędnych
kompetencji
tworzenia
Dobór form, metod kształcenia i pakietów edukacyjnych programu
nauczania
Przygotowanie realizatorów programu
z zakresu brd
Wdrożenie pilotażowe
Monitoring i ocena programu
Ewentualna korekta
14
Powszechne wdrożenie programu
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
ANALIZA PROBLEMU
analiza wypadków, konfliktów z
udziałem adresatów programu,
analiza postaw, zachowań oraz
czynników sytuacyjnych,
społecznych i psychologicznych
związanych z wybranymi grupami
adresatów.
14a
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Sformułowanie celów edukacyjnych na
podstawie analizy problemu
Dobór treści i struktury programu oraz
określenie niezbędnych kompetencji
Dobór form, metod kształcenia i pakietów
edukacyjnych
Przygotowanie realizatorów programu
14b
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Wdrożenie pilotażowe
Monitoring i ocena programu
Ewentualna korekta
Powszechne wdrożenie programu
14c
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Ewaluacja
ma służyć nie uzasadnieniu (programu),
ale poprawie (istniejącego stanu rzeczy).
16
Algorytm oceny programów
edukacyjnych
z zakresu brd
Ocena zbiorcza
Ocena formalna
Ocena procesu Ocena wyniku
dydaktycznego edukacyjnego
(dot. wpływu programu na zmiany w zachowaniach
lub zagrożeniach adresatów, poniesionych kosztów,
(dot. atrakcyjności, przydatności (dot. zmian w wiedzy, postawach,
i łatwości proponowanych metod zachowaniach adresatów ewentualnych niepowodzeń)
i pakietów edukacyjnych w programu, ich udziału w
trakcie realizacji programu) wypadkach, konfliktach)
Opracowanie koncepcji badań
sformułowanie celów,
sformułowanie problemów,
dobór modelu ewaluacji i narzędzi pomiarowych,
dobór metody oceny wyników badań.
Przeprowadzenie badań pilotażowych
Weryfikacja
Opracowanie końcowe i opublikowanie wyników badań
17
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Ocena formalna
Ocena procesu Ocena wyniku
dydaktycznego
edukacyjnego
(dot. atrakcyjności, (dot. zmian w wiedzy,
przydatności i łatwości postawach, zachowaniach
proponowanych metod i adresatów programu, ich
pakietów edukacyjnych w udziału w wypadkach,
trakcie realizacji konfliktach)
programu)
17a
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Opracowanie koncepcji badań
sformułowanie celów,
sformułowanie problemów,
dobór modelu ewaluacji i narzędzi
pomiarowych,
dobór metody oceny wyników badań.
17c
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Przeprowadzenie badań pilotażowych
Weryfikacja
Opracowanie końcowe i opublikowanie
wyników badań
17d
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Metody i narzędzia badawcze
Ocena formalna Ocena zbiorcza
Wywiad (opinie adresatów dotyczące metod i Obserwacja zachowań uczniów w
środków kształcenia w ramach rzeczywistych warunkach
opracowywanego programu)
Kompletne materiały o wypadkach z
Ankiety do samodzielnego wypełnienia udziałem uczniów
(ogólne postawy adresatów dotyczące
Analiza kosztów poniesionych na realizację
problemów bezpiecznego uczestnictwa w ruchu
programu
drogowym)
Testy wiadomości (w odniesieniu do uczniów)
Uwaga!
Testy na postrzeganie ryzyka przez uczniów
Nie należy stosować danych liczbowych o
(np. przy zastosowaniu technik
wypadkach jako jedynego kryterium oceny.
komputerowych)
Testy zachowań uczniów
Obserwacje zachowań uczniów (w
rzeczywistych warunkach)
18
PROGRAMY NAUCZANIA TREŚCI Z
ZAKRESU BRD
Ocena formalna
Wywiad (opinie adresatów dotyczące metod i środków kształcenia
w ramach opracowywanego programu)
Ankiety do samodzielnego wypełnienia (ogólne postawy adresatów
dotyczące problemów bezpiecznego uczestnictwa w ruchu
drogowym)
Testy wiadomości (w odniesieniu do uczniów)
Testy na postrzeganie ryzyka przez uczniów (np. przy
zastosowaniu technik komputerowych)
Testy zachowań uczniów
Obserwacje zachowań uczniów (w rzeczywistych warunkach)
18a
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.5 EDUKACJA DZIECI
I MA
ODZIEŻY
1
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. PODSTAWY PRAWNE DO REALIZACJI
SZKOLNEJ EDUKACJI
MOTORYZACYJNEJ
3. MODELOWY PROCES EDUKACJI
MOTORYZACYJNEJ DZIECI,
MA
ODZIEŻY I DOROSA
YCH
2
WPROWADZENIE
4. FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
5. ROLA I ZADANIA INSTYTUCJI I OSÓB
WSPOMAGAJ
CYCH EDUKACJ

SZKOLN

3
4
EDUKACJA DZIECI
I MA
ODZIEŻY
Edukacja motoryzacyjna:
uwzględnia wiedzę zarówno z zakresu motoryzacji, jak i brd,
realizowaną wieloaspektowo, integrując nauczanie w różnych
przedmiotach szkolnych, działania pozalekcyjne i pozaszkolne
oraz edukację i reedukację dorosłych
5
EDUKACJA DZIECI
I MA
ODZIEŻY
Zgodnie z zasadami dydaktyki wychowanie
i kształcenie dzieci i młodzieży przygotowujące
do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym
powinno być :
" systematyczne,
" ciągłe,
" praktyczne,
" wszechstronne,
" uspołeczniające.
6
EDUKACJA DZIECI
I MA
ODZIEŻY
Podstawy prawne:
1. Konwencja o Prawach Dziecka
2. Ustawa o systemie oświaty
3. Ustawa Prawo o ruchu drogowym
4. Rozporządzenia MENiS
7
MODELOWY PROCES
EDUKACJI MOTORYZACYJNEJ
Główne cele edukacji motoryzacyjnej, to:
zapewnienie dzieciom i młodzieży możliwości
zdobywania znajomości zasad prawidłowych zachowań
w ruchu drogowym,
zmiana modelu zachowań wszystkich uczestników ruchu
drogowego, w tym szczególnie dzieci, młodzieży oraz
rodziny, rówieśników, nauczycieli, przedstawicieli władz
lokalnych i innych dorosłych,
kształtowanie pozytywnego stosunku do otoczenia i
ludzi, przekonań, postaw, wartości wobec życia i zdrowia
swojego i bliz
niego.
8
MODELOWY PROCES
EDUKACJI MOTORYZACYJNEJ
SZKOA
A PODSTAWOWA
Szkolny Program
Wspólny I etap edukacyjny: 6-9 lat
Wychowawczy
program
 Szkoła- brd w podstawach programowych
zapisy z brd
Dzieci 
Rodzina
II etap edukacyjny: 10-12 lat
brd w podstawach programowych
ZADANIA
Karta rowerowa Przedmiot technika Ścieżki edukacyjne Zajęcia pozalekcyjne
9
MODELOWY PROCES
EDUKACJI MOTORYZACYJNEJ
GIMNAZJUM
Szkolny Program
III etap edukacyjny : 13-15 lat
Wychowawczy
brd w podstawach programowych
zapisy z brd
ZADANIA
Karta motorowerowa Przedmiot technika Ścieżki edukacyjne Zajęcia pozalekcyjne
Przygotowanie do roli pieszego, rowerzysty, motorowerzysty
10
MODELOWY PROCES
EDUKACJI MOTORYZACYJNEJ
SZKOA
Y PONADGIMNAZJALNE
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
brd w przedmiotach
Liceum Profilowane i Szkolny Program
Ogólnokształcące Wychowawczy
Technikum zapisy z brd
Liceum i Technikum Uzupełniające
brd w przedmiotach brd w przedmiotach Działalność pozalekcyjna
i pozaszkolna
Przygotowanie do roli kierowcy i aktywności pozaszkolnej w
poprawie brd
11
MODELOWY PROCES
EDUKACJI MOTORYZACYJNEJ
SZKOA
Y POLICEALNE I WYŻSZE
Szkoły Policealne Szkoły Wyższe Wyższe Szkoły Wyższe Szkoły
" Zajęcia fakultatywne z Pedagogiczne Zawodowe
" Zajęcia fakultatywne z
brd " Zajęcia obowiązkowe " Zajęcia obowiązkowe
brd
z brd z brd
Przygotowanie do:
" pracy zawodowej,
" działalności w poprawie brd
" pełnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w ruchu drogowym
12
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Formy lekcyjne:
Zajęcia szkolne lekcyjne - formy pedagogiczno-
edukacyjne organizowane w ramach programu
zajęć przedmiotowych i międzyprzedmiotowych.
13
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Formy lekcyjne:
Integracja międzyprzedmiotowa - działania
nauczycieli polegające na szukaniu związków
pomiędzy poszczególnymi przedmiotami
nauczania.
14
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Geografia Biologia Ekologia
turystyka
praca mięsni ochrona środowiska
rekreacja, rajdy
Rower
Technika
Matematyka
Plastyka
odległości,
reklama roweru,
proporcjonalność,
przepisy
sylwetka
wykresy, przełożenie
budowa roweru
Wiedza Wychowanie
Fizyka
Obywatelska fizyczne
hamowanie
relacja piesi - umiejętności jazdy
tarcie, światła
- rowerzyści
15
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Formy lekcyjne:
Ścieżka edukacyjna (międzyprzedmiotowa) -
program nauczania, którego elementy
wkomponowane są w programy wielu
przedmiotów na danym etapie nauczania.
16
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Wiedza o
Biologia
społeczeństwie
postrzeganie
Postawy obywatelskie,
skutki zdrowotne
pierwsza pomoc
Język Polski Geografia
Wydarzenie
uczucia, relacje
warunki atmosferyczne
Wypadek Drogowy
wrażenia
Matematyka Technika Fizyka
obliczenia
przepisy ruchu
droga hamowania
(droga, prędkość, czas)
drogowego
17
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Formy pozalekcyjne :
formy pedagogiczno - edukacyjne organizowane
przez szkołę poza zajęciami lekcyjnymi.
18
19
Turniej rowerów górskich w Zespole Szkół w Kolbudach
FORMY I METODY DZIAA
AC

LEKCYJNYCH, POZALEKCYJNYCH
I POZASZKOLNYCH
Formy pozaszkolne:
akcje,
kampanie,
tygodnie brd,
programy krajowe i lokalne brd.
20
ROLA I ZADANIA INSTYTUCJI I
OSÓB WSPOMAGAJ
CYCH
EDUKACJ
SZKOLN

Instytucje wspomagające:
Władze oświatowe rządowe i samorządowe,
Policja,
Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego
Instytucje i organizacje pozarządowe
21
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.6 EDUKACJA
RODZICÓW
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. PODMIOTY REALIZUJACE
3. FORMY, METODY I TREŚCI EDUKACJI
RODZICÓW
4. EDUKACJA RODZICÓW W ZAKRESIE
BRD - PRZYKA
ADY
5. MATERIALY EDUKACYJNE
WPROWADZENIE
Edukacja rodziców
 rodzice ponoszą odpowiedzialność za opiekę i
wychowanie dziecka i nie są z niej zwolnieni,
gdy posyłają dziecko do szkoły
(I. Dzierzgowska)
1
PODMIOTY REALIZUJ
CE
Podmioty realizujące
edukację rodziców
Na poziomie gminy (powiatu) szkoła wspomagana przez różne
instytucje i organizacje główny podmiot pedagogizacji
rodziców.
Lokalny
samorząd
lokalne
szkoła
społeczności np.
Policja
stowarzyszenia
Kościół
Na poziomie kraju jednostki rządowe, naukowo
badawcze, organizacje pozarządowe i media.
2
FORMY, METODY I TREŚCI
EDUKACJI RODZICÓW
Formy, metody i treści edukacji
rodziców
Pedagogizacja rodziców - działalność zmierzająca do stałego
wzbogacania posiadanej przez rodziców potocznej wiedzy
pedagogicznej o elementy naukowej wiedzy o wychowaniu
dzieci i młodzieży oraz wiadomości dotyczących
bezpieczeństwa ruchu drogowego. Upowszechnianie wiedzy
powinno polegać przede wszystkim na celowym działaniu
nauczycieli.
Pedagogizacja rodziców jest specyficzną formą współpracy
szkoły z domem rodzinnym ucznia.
3
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Główne formy współpracy szkoły z
rodzicami można podzielić na:
zinstytucjonalizowane: komitet rodzicielski i rady
klasowe,
doraz
ne: zebrania ogólnoszkolne, zebrania klasowe,
rozmowy indywidualne nauczycieli z rodzicami,
wywiadówki, dni otwarte szkoły, kontakty
korespondencyjne i telefoniczne, uroczystości i
imprezy szkolne, wizyty domowe.
3a
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Metody
Szkoła w ramach pedagogizacji może organizować
odczyty, prelekcje, pokazy filmów, spotkania z
zaproszonymi gośćmi i propagować fachową literaturę
przedmiotu.
Pedagogizacja rodziców powinna się odbywać także
podczas spotkań rodziców z wychowawcą klasowym, w
ramach rozwiązywania problemów dotyczących
konkretnego ucznia.
3b
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Treść
Do najistotniejszych treści edukacji rodziców należą:
właściwości i ograniczenia psychofizyczne związane z rozwojem
dziecka i jego uczestnictwo w ruchu drogowym,
przyczyny (okoliczności) i skutki wypadków z udziałem dzieci i
młodzieży,
przepisy ruchu drogowego dotyczące obowiązków pieszych,
kierujących rowerem i motorowerem, kierujących pojazdami
samochodowymi wobec niechronionych uczestników ruchu,
używanie urządzeń zwiększających bezpieczeństwo kierowcy i
pasażerów,
zakres przygotowania dziecka do uczestnictwa w ruchu
drogowym.
3c
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Przygotowanie dziecka do uczestnictwa w
ruchu drogowym  zadania rodziców
Nauka przestrzegania podstawowych znaków
Utrwalenie bezpiecznych schematów zachowań
Kształtowanie umiejętności zachowania się w sytuacjach
potencjalnie niebezpiecznych
Wybór drogi najbezpieczniejszej, a nie najkrótszej
Trening bezpiecznej drogi do szkoły
Przewóz dziecka w specjalnych fotelikach oraz zapinanie
pasów bezpieczeństwa.
3d
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Warunki skutecznej pedagogizacji
rodziców:
Stworzenie odpowiednich warunków organizacyjnych.
Nowoczesny i atrakcyjny sposób prowadzenia zajęć.
Zajęcia powinni prowadzić: pedagog szkolny, nauczyciele oraz
specjaliści z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Traktowanie rodziców uczniów jak rzeczywistych partnerów.
Rodziców należy aktywizować do współpracy ze szkołą i
korzystania z różnych oferowanych im form pedagogizacji.
Pedagogizacją należy objąć również nauczycieli.
4
EDUKACJA RODZICÓW W
ZAKRESIE BRD  PRZYKA
ADY
Wszystkie osoby zajmujące się zawodowo
bezpieczeństwem dzieci w ruchu drogowym
(m.in. urzędnicy, policjanci, dziennikarze,
nauczyciele wychowania komunikacyjnego)
powinni obowiązkowo podlegać pedagogizacji
lub uzyskiwać odpowiednie certyfikaty
kompetencji personelu.
5
MATERIAA
Y EDUKACYJNE
Materiały edukacyjne
Materiały edukacyjne dla rodziców
powinna cechować:
poprawność merytoryczna,
komunikatywność,
zwięzły, krótki tekst,
atrakcyjna forma graficzna,
dobra jakość.
Materiały te mogą mieć różną postać, np.:
materiał pisemny: ulotki, broszury,
artykuły prasowe,
audycje telewizyjne, nagrania
Ulotka przeznaczona dla rodziców
uczniów liceum  opracowana przez
wideo,
Centrum BRD ITS
6
strony internetowe.
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.7 OCHRONA UCZNIÓW
1
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. FORMY ORGANIZACYJNE
3. PRZEWOZY ZBIOROWE DZIECI
4. NADZÓR NAD PRZEJŚCIAMI DLA
PIESZYCH W REJONACH SZKÓA

5. METODY I ŚRODKI OCHRONY
OSOBISTEJ
6. INICJATYWY LOKALNE
2
WPROWADZENIE
Ochrona dzieci
 dziecko z uwagi na swoją niedojrzałość
fizyczną oraz umysłową, wymaga opieki i
troski, w tym właściwej ochrony
prawnej
(Deklaracja praw dziecka)
3
WPROWADZENIE
Zagrożenie dzieci w wieku 0-14 lat
(zabici na 100 mlnkm)
Belgia 4,8
Polska 4,5
4,4
USA
Francja 3,5
Szwajcaria 3,4
Kanada 3,4
Hiszpania 3,3
Austria 3,1
Australia
2,7
2,4
Węgry
Niemcy 2,3
Czechy 2,2
Dania 2,1
Zagrożenie dzieci jest
1,9
Japonia
Norwegia 1,8 4 razy niższe niż innych
Wielka Brytania
1,7
grup wiekowych w Polsce,
Włochy 1,7
Finladia 1,7
ale jedno z najwyższych w
Szwecja 1,5
Europie!
Holandia
1,5
liczba zabitych w wieku 0-14 lat na 100 000 mieszkańców
4
WPROWADZENIE
POTR
CENIA DZIECI
W 70% przypadków winą obarczane są dzieci!
Jednak dziecko to nie mały dorosły:
ma węższe pole widzenia,
ze względu na niski wzrost widzi mniej i jest gorzej widziane,
słyszy dobrze ale często nie jest w stanie ocenić z
ródła dz
więku,
ma ograniczoną zdolność przewidywania i analizowania
sytuacji,
ma trudności z oceną odległości i prędkości zbliżającego się
pojazdu,
ze względu na swój rozwój ma ogromną potrzebę ruchu,
pochłonięte zabawą często zapomina o obserwowaniu drogi.
5
WPROWADZENIE
DZIECI W SAMOCHODACH
OSOBOWYCH
Z badań ITS wynika, że w Polsce, pomimo uregulowań
prawnych (obowiązek stosowania  fotelików ), nadal co
drugie dziecko jest przewożone samochodem bez żadnego
zabezpieczenia bądz
zabezpieczone nieprawidłowo!
Z badań Europejskiej Komisji Bezpieczeństwa Ruchu
wynika, że odpowiednie stosowanie urządzeń
zabezpieczających dzieci zmniejsza prawdopodobieństwo
obrażeńśmiertelnych o 75%, a obrażeń ciężkich o67%.
6
WPROWADZENIE
MA
ODZI ROWERZYŚCI
Aż 60% zgonów rowerzystów
spowodowanych jest obrażeniami
głowy. Kaski ochronne redukują
ryzyko urazów głowy nawet o 85%.
Wbrew obowiązującym przepisom, 30% kierowców nie
ustępuje pierwszeństwa rowerzystom, często dlatego, że
nie widzą zbliżającego się rowerzysty. Dlatego
dojeżdżając do skrzyżowania, niezależnie od ochrony
zapewnianej przez przepisy, rowerzysta powinien być
przygotowany na ustąpienie pierwszeństwa.
7
FORMY ORGANIZACYJNE
Formy organizacyjne
ogólnokrajowe akcje i programy
- Bezpieczna droga
(wdrożenie1996)  strażnicy szkolni
- Bezpieczna droga do szkoły
(wdrożenie 1999)  gim-busy
akcje o zasięgu lokalnym
8
PRZEWOZY ZBIOROWE DZIECI
Rok 1999 Przewozy zbiorowe dzieci
 reforma edukacyjna
 reforma samorządowa
- powstanie gimnazjów
- ustawowy obowiązek
bezpłatnego dowozu dzieci,
jeśli ich droga do szkoły
przekracza
4 km
- rezerwa w budżecie państwa
przeznaczona na zakup gim-
busów
- zapisy w Ustawie prawo o
9
ruchu drogowym
NADZÓR NAD PRZEJŚCIAMI DLA
PIESZYCH W REJONACH SZKÓA

Nadzór nad przejściami dla pieszych w
rejonach szkół ( Strażnicy Szkolni )
1996  wdrożenie programu:
Powołano  strażników
szkolnych oraz określono:
uprawnienia strażnika,
kryteria ich doboru,
wyposażenie
program szkoleń, zasady
finansowania i zatrudniania
zasady typowania
niebezpiecznych miejsc
10
NADZÓR NAD PRZEJŚCIAMI DLA
PIESZYCH W REJONACH SZKÓA

Działalność  strażników szkolnych
w różnych krajach
Australia  koniec lat 50-tych.
Austria  od lat 60-tych.
Belgia  1987r.
Dania  od lat 50-tych.
Holandia  od 1947r.
Kanada  od 1929r.
Niemcy  od 1953r.
Norwegia  1952r.
Nowa Zelandia  1937r.
Południowa Afryka  od 1948r.
Stany Zjednoczone  początek lat 20-tych.
Szwajcaria  od 1952r.
11
Wielka Brytania  od 1953r.
METODY I ŚRODKI OCHRONY
OSOBISTEJ
Metody i środki ochrony osobistej
Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego :
- noszenie elementów zwiększających widoczność dzieci
- obowiązkowe oświetlenie roweru
- korzystanie z pasów bezpieczeństwa i fotelików ochronnych
Stosowanie nieobowiązkowych urządzeń i przedmiotów
zmniejszających ryzyko i skutki wypadków:
- noszenie ubiorów zwiększających widoczność dzieci
- wyposażenie roweru w element boczny
- dodatkowe oświetlenie roweru
- używanie hełmów ochronnych, nałokietników, nagolenników
12
EDUKACJA
MOTORYZACYJNA
4.9. KOMUNIKACJA ZE
SPOA
ECZEC
STWEM
1
WPROWADZENIE
Problematyka podobszaru
1. WPROWADZENIE
2. ROLA I ZADANIA PODMIOTÓW
UCZESTNICZ
CYCH W KOMUNIKACJI
3. FORMY I ŚRODKI W KOMUNIKACJI
ZE SPOA
ECZEC
STWEM
4. MOTORYZACJA JAKO ZJAWISKO
SPOA
ECZNE
WPROWADZENIE
5. KSZTAA
TOWANIE SPOA
ECZNEJ
ŚWIADOMOŚCI ZAGROŻENIA
WYPADKOWEGO
6. ZASADY WYPRACOWANIA WZORÓW
BEZPIECZNEGO ZACHOWANIA SI
NA
DROGACH
7. STYMULOWANIE AKTYWNOŚCI
SPOA
ECZNEJ UKIERUNKOWANEJ NA
POPRAW
LOKALNEGO BRD
3
WPROWADZENIE
Definicja pojęcia komunikacji
Bezpieczeństwo ruchu drogowego a
wspólnota myślowa uczestników ruchu
4
ROLA I ZADANIA PODMIOTÓW
UCZESTNICZ
CYCH
W KOMUNIKACJI
Sprzężenia zwrotne w układzie
 Nadawca  Odbiorca
Ogólne zadania komunikacji między ludz
mi:
* sprzężenia wewnętrzne
* sprzężenia zewnętrzne
Poziomy partnerstwa
Kanał informacyjny
5
ROLA I ZADANIA PODMIOTÓW
UCZESTNICZ
CYCH
W KOMUNIKACJI
Schemat sprzężeń zwrotnych
Sprzężenie zewnętrzne nadawcy
Sprzężenie
Sprzężenie
wewnętrzne
wewnętrzne
NADAWCA ODBIORCA
odbiorcy
nadawcy
Sprzężenie zewnętrzne
6
ROLA I ZADANIA PODMIOTÓW
UCZESTNICZ
CYCH
W KOMUNIKACJI
Schemat kanału informacyjnego
y
ródło informacji
Koder
Nadajnik
Droga komunikacyjna
Odbiorca
Dekoder
Odbiornik
7
FORMY I ŚRODKI
W KOMUNIKACJI
ZE SPOA
ECZEC
STWEM
Komunikacja niewerbalna - parajęzyk
Komunikacja werbalna - słuchanie aktywne
Pseudosłuchanie i słuchanie prawdziwe
8
MOTORYZACJA JAKO
ZJAWISKO SPOA
ECZNE
Czynniki kreujące
kulturę motoryzacyjną
Pozycja Polski
w rozwoju motoryzacji
9
KSZTAA
TOWANIE SPOA
ECZNEJ
ŚWIADOMOŚCI ZAGROŻENIA
WYPADKOWEGO
Postawy wobec zagrożenia wypadkowego
Prawdopodobieństwo :
obiektywne i subiektywne
Ubezpieczenia jako wskaz
nik świadomości
zagrożenia
10
ZASADY WYPRACOWYWANIA
WZORÓW BEZPIECZNEGO
ZACHOWANIA SI

NA DROGACH
Warunki kreowania wzorów
bezpiecznego zachowania
Eksperymentalne metody szkolenia
Praca z grupami szczególnego ryzyka
11
STYMULOWANIE AKTYWNOŚCI
SPOA
ECZNEJ
UKIERUNKOWANEJ
NA POPRAW
BRD
Organizacje społeczne działające
na poprawę brd
Warunki sprawnego funkcjonowania
inicjatyw obywatelskich
12