CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
DZIECKO Z OPÓy
NIONYM ROZWOJEM MOWY ...
Autor: Mariola Pietrzak
30.10.2007.
Zmieniony 30.10.2007.
DZIECKO Z OPÓy
NIONYM ROZWOJEM MOWY, OPÓy
NIENIEM UMYSA
OWYM W STOPNIU
UMIARKOWANYM, Z CECHAMI AUTYSTYCZNYMI – STUDIUM PRZYPADKU
CZ
ŚĆ IV ANALIZA DOKUMENTÓW 1) Badania specjalistyczne1.1 Orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego.W roku 2001, 21 sierpnia w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej
przebadano dziewczynkę i z uwagi na opóz
nienie rozwoju umysłowego i rozwoju mowy wydano
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.Stwierdzono u dziecka opóz
nienie rozwoju umysłowego,
który jest na poziomie 2 roku życia, co wskazywało by na umiarkowany stopień niedorozwoju.
Zaobserwowano bardzo silną nadpobudliwość psychoruchową i znacznie opóz
niony rozwój mowy.
Dziewczynka wymawiała wyrazy: tata, mama, Ada, daj, pi. Choć rozumie proste polecenia słowne nie
chce ich wykonywać.
Miały miejsce trudności z wykonywaniem poleceń w trakcie wykonywania badania. Stwierdzono
zaburzenia w zachowaniu i przystosowaniu społecznym.Ponadto zaobserwowano, że dziecko wkłada koło,
kwadrat i trójkąt do drewnianej wkładki z otworami. Nie buduje nic z klocków, nie chce stawiać wieży wg
wzoru. Nie wskazuje części ciała. Zachowanie dziecka znacznie odbiega od normy, nie reaguje na zakazy
i nakazy. Dziewczynka jest nadmiernie pobudzona i impulsywna. W pokoju badań wyciągała wszystkie
zabawki i przedmioty, którymi interesowała się jednak krótko. U dziecka stwierdzono zmienność
zainteresowań i duże trudności w koncentracji uwagi.Zalecono, by dziecko uczęszczało do przedszkola
specjalnego. Zostało poddane terapii logopedycznej usprawniającej mowę oraz leczeniu nadpobudliwości
psychoruchowej pod kierunkiem lekarza neurologa. 1.2 Karta informacyjna leczenia szpitalnegoW lipcu
2002 r. w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki – Klinice Neurologii dziewczynka zostaÅ‚a
poddana badaniom specjalistycznym. Przebywała od 20 do 30 lipca na oddziale neurologicznym, gdzie
zostały przeprowadzone następujące badania: morfologia krwi, elektrolity, badania biochemiczne,
badanie moczu, analiza aminokwasów w surowicy, toksoplazmoza, cytomegalia, USG jamy brzusznej,
badanie EEG, badanie TK głowy oraz przeprowadzono konsultację psychologiczną.
Na podstawie powyższych badań stwierdzono, że ze strony OUN nie stwierdzono objawów ogniskowych, a
zapis EEG wykazał miernego stopnia uogólnione zmiany o charakterze napadowym. Na podstawie
konsultacji psychologicznej stwierdzono opóz
nienie rozwoju umysłowego z cechami autyzmu.
Dziewczynka nie nawiązywała kontaktu werbalnego i wzrokowego. W sytuacjach emocjonujących
wykonywaÅ‚a ruchy „trzepania rÄ…czkami” , obserwowano także czynnoÅ›ci nawykowe, piski
płacz.
Według wywiadu z matką dziewczynka od pół roku sypia dość dobrze, wcześniej płakała w nocy. Dziecko
samodzielnie wchodzi i schodzi po schodach. Nie spełnia kierowanych do niego poleceń. Nie buduje
wieży, wkłada 3 kształty do odpowiednich otworów deski - wkładanki.
Bazgrze samorzutnie (całą kartkę wypełnia zakręcającymi pętlami). Nie rysuje kreski pionowej i poziomej
z zachowaniem kierunku. Nie nazywa i nie wskazuje nazywanych przez badającą osobę obrazków. Nie
pokazuje części ciała. Mówi kilka pojedynczych słów, nie mówi o sobie po imieniu, nie używa zaimka
„ja”.
Potrafi się rozebrać i ubrać. Picie i jedzenie bierze sama, samodzielnie kontroluje czynności fizjologiczne.
Podczas zabawy naśladuje czynności związane z zabawą autem, nie ogląda jednak bajek. Na podstawie
powyższego oceniono:
- poziom lokomocji i postawy – w granicach normy dla wieku;
- rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej – na poziomie 22 miesiÄ™cy życia;
- rozwój mowy – w granicach 16 miesiÄ™cy;
- reakcje spoÅ‚eczne – na poziomie 27 miesiÄ…ca życia;Globalny wiek rozwoju psychoruchowego
dziecka wynosi ok. 23 m. ż, co sugeruje opóz
nienie w stopniu umiarkowanym (IR=39).
Zalecono stymulację rozwoju psychoruchowego (mowy, koordynacji wzrokowo-ruchowej, sprawności
grafomotorycznej), a także konsultację psychiatryczną ze względu na cechy autystyczne. Zalecono także
dalszą opiekę w poradni Psychiatrycznej i Ośrodku dla Dzieci Autystycznych. 1.3 Zaświadczenie z Poradni
Psychologiczno - Pedagogicznej Dziewczynka od 16 IX 2002 r. uczęszcza do Poradni Psychologiczno-
Pedagogicznej na ćwiczenia usprawniające rozwój psychoruchowy. Matka otrzymała od psychologa
zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka na zajęcia, w którym zawarty jest przebieg kilku spotkań.
Psycholog pisze, iż na powitanie podała prawą rękę, co było odpowiedzią na powitanie słowne ze strony
psychologa. Wchodząc do gabinetu dziecko najczęściej kieruje się do segmentu z zabawkami, a wita z
prowadzÄ…cÄ… zajÄ™cia dopiero, gdy ta podejdzie do niej i powie „DzieÅ„ dobry”. Dziecko
nawiązuje z psychologiem kontakt wzrokowy, a niekiedy bardzo uważnie przygląda się jej twarzy.
Podczas pierwszego spotkania dziewczynka nie wykonywała prostych poleceń i nie koncentrowała uwagi
http://www.logopedia.pl Kreator PDF Utworzono 15-10-2010, 10:39
CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
na pokazywanych przez psychologa przedmiotach (np. telefon, czajnik, szafa, telewizor) w pewnym
momencie podeszła do prowadzącej zajęcia wyciągnęła rączki, aby ta wzięła ją na ręce.Dziecko naśladuje
budowanie wieży z klocków, nie naśladuje jednak budowania wzoru mostu, bramy czy schodów. Rozumie
proste polecenia, rozróżnia rozmiary i kształty, wkłada kształty w odpowiednie wgłębienia różnej
wielkoÅ›ci, np. kwadraty i koÅ‚a. Dziewczynka nie naÅ›laduje czynnoÅ›ci: „podnosimy rÄ™ce do
góry”, „ptak fruwa”, rÄ™ce w bok, otwieranie i zamykanie dÅ‚oni, przypinanie
klamerek. Natomiast łapie i rzuca piłkę. Podejmuje wciskanie klocków, buduje wysoką wieżę, wkłada
drewniane kołeczki w otwory, składa całość z dwóch części. Nie dobiera jednakowych obrazków. Od
pierwszych spotkaÅ„ dziecko chÄ™tnie podejmowaÅ‚o „rysowanie” kredkami, mazakami a
nawet farbami. Rysunek ma formę bazgrot. Dziewczynka rysuje zamaszystymi ruchami kształty koliste,
eliptyczne, sporadycznie pojawiają się pojedyncze kreski. Nie naśladuje, nie odwzorowuje na polecenie
koła, linii (kreski). Rysując używa różnych kolorów. Nie lepi z plasteliny, ale lubi oglądać jak robi to
prowadząca zajęcia.Dziewczynka delikatnie odciągnięta od samoistnej zabawy daje się dorosłemu
przytulić i podnieść. Prowadzącej zajęcia udało się wziąć dziecko na kolana, objąć i kołysać w takt
śpiewanej kołysanki. Pozwala ciągnąć się po podłodze za nogi lub ręce. Lubi być huśtana, pozwala turlać
siÄ™ po materacu, ale nie czyni tego samodzielnie.
Dziecko nie jest agresywne, nie wykazuje nadpobudliwości psychoruchowej. Dominuje u niego uwaga
mimowolna.
Z rozpoznania logopedycznego wiadomo, iż u dziewczynki występuje opóz
niony rozwój mowy biernej i
czynnej w płaszczyz
nie artykulacyjnej, spontanicznie i sporadycznie wypowiada pojedyncze sylaby. Brak
form dz
więkonaśladowczych. Występuje obniżona sprawność aparatu
artykulacyjnego. DIAGNOZA Aktualny rozwój umysłowy dziewczynki kształtuje się na poziomie 2 roku
życia. Rozumie ona proste polecenia słowne, nie chce ich jednak wykonywać. Dziecko ma zaburzoną
kinestezję słuchową, słabą pamięć słuchową, zaburzone jest różnicowanie głosek oraz analiza i synteza
słuchowa głosek, sprawność aparatu artykulacyjnego jest obniżona, zasób słownictwa biernego i
czynnego jest ubogi.
Możliwości artykulacyjne dziecka są ograniczone ze względu na upośledzenie umysłowe w stopniu
umiarkowanym.
W oparciu o wywiad, obserwację, orientacyjne badanie mowy i badania specjalistyczne stwierdziłam u
dziewczynki niesamoistny opóz
niony rozwój mowy oraz opóz
nienie umysłowe. PROGRAM INDYWIDUALNY
Z ZAKRESU TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Na podstawie zebranych informacji ustaliłam, że u dziewczynki
należy:
- uwrażliwiać słuch
- stosować ćwiczenia oddechowe
- doskonalić sprawność aparatu artykulacyjnego
- bogacić słownictwo czynne i bierne
- doskonalić rozumienie poleceń
- stosować ćwiczenia do wydłużania koncentracji uwagi
- organizowanie sytuacji pobudzających myślenie i mowę, dostarczanie odpowiednich bodz
ców do
rozwoju mowy i słownictwa
- realizować wszystkie ćwiczenia we współpracy z rodzicami.Podczas zajęć bardzo ważne jest stworzenie
życzliwej atmosfery towarzyszącej rozwojowi mowy. Należy zachęcać dziecko do mówienia i stawiania
pytań poprzez udzielanie odpowiedzi, słuchanie go z uwagą oraz podtrzymywanie jego
wypowiedzi. Najważniejszymi zasadami stymulowania rozwoju mowy są:
- pracę z dzieckiem należy rozpoczynać od tego, co jest dla dziecka najłatwiejsze, co sprawia mu
najmniej trudności, by dziecko mogło przeżyć sukces
- terapię należy rozpoczynać od kształtowania zdolności rozumienia mowy
- rozwijanie i wzbogacanie słownictwa dziecka należy rozpocząć od nazywania przedmiotów konkretnych
i przedstawionych na obrazkach, nazywania czynności demonstrowanych przez dorosłego
- form gramatycznych należy uczyć dziecko przez dialog
- wszystkie ćwiczenia wykonuje siÄ™ w trakcie zabawy i w sytuacjach życia codziennego – majÄ…
one sprawić dziecku przyjemność. Dla dziecka należy opracować indywidualny program
terapii. ZAKOC
CZENIE Celem mojej pracy było przedstawienie funkcjonowania dziecka z opóz
nionym
rozwojem mowy, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i cechami autystycznymi.
Im głębszy jest stopień upośledzenia umysłowego dziecka, tym poważniejszy jest również stopień ORM.
Dzieci te mogą wykazywać nawet kilkuletnie opóz
nienie rozwoju mowy. Przy opracowaniu programu
terapii konieczne jest ustalenie realnych możliwości dziecka upośledzonego umysłowo, np. jego zdolności
koncentracji uwagi, poziomu myślenia; trzeba się zatem kierować wiekiem umysłowym, a nie
metrykalnym dziecka. Należy rozpocząć od wykształcenia umiejętności rozumienia, a póz
niej
umiejętności mówienia. Dziecko przechodzi stopniowo od poznania samego siebie i najbliższego otoczenia
do poznawania doświadczeń poza nim.
Należy pamiętać, aby stosować ogólnorozwijające ćwiczenia logopedyczne, ćwiczenia ruchowe,
http://www.logopedia.pl Kreator PDF Utworzono 15-10-2010, 10:39
CENTRUM LOGOPEDYCZNE PL
ukierunkowaną zabawę i dużo elementów muzyki.
O sprawności komunikowania się osób niedorozwiniętych umysłowo nie decyduje tylko stopień
upośledzenia, ale wiele czynników pozaintelektualnych, takich jak: motywacja, lęk komunikacyjny,
nastawienie otoczenia, wychowanie językowe, osobowość itd.
Dlatego bardzo ważna jest szeroka współpraca rodziców ze specjalistami: logopedą, psychologiem,
neurologiem, nauczycielami w przedszkolu specjalnym.
http://www.logopedia.pl Kreator PDF Utworzono 15-10-2010, 10:39