III rozbiór Polski
16 listopada 1794 r. pod Radoszycami ostatnie oddziały powstańcze złożyły broń.
Powstanie zakończyło się klęską. Dowódcy powstania T. Kościuszko, Józef Sierakowski
znalez
li się w niewoli. Trafili do carskich więzień. Sąsiedzi Rzeczpospolitej rozpoczęli
rozmowy na temat ostatecznego podziału państwa polskiego. Tym razem do planów
rozbiorowych włączyła się także Austria, która nie brała udziału w drugim rozbiorze. Nie
brała udziału w zwalczaniu insurekcji. Pomiędzy zaborcami doszło do napięć co do
podziału Rzeczpospolitej, a wykorzystała to Francja, umacniając zdobycze rewolucji
francuskiej. Było to możliwe dzięki temu, że Prusy, które chciały aktywnie uczestniczyć w
podziale Rzeczpospolitej zawarły z Francją pokój. Od 23 grudnia 1794 r. do 3 stycznia
1795 r. przygotowywano traktat rozbiorowy pomiędzy Rosją i Austrią. Natomiast dopiero
w paz
dzierniku gotowy był traktat rozbiorowy pomiędzy Rosją i Prusami. W traktacie
austriacko-rosyjskim znalazło się uzasadnienie. Jako uzasadnienie podano fakt wybuchu
powstania, które zagrażało sąsiadom Polski oraz niemożność zdaniem zaborców
utworzenia przez Rzeczpospolitą rządu. Przy pierwszym dwóch powstaniach bawiono
się w ratyfikację traktatów rozbiorowych przez polski sejm. Przy trzecim rozbiorze nie
było im to już zupełnie potrzebne. Państwa polskiego już nie było. Rzeczpospolita
została wymazana z mapy Europy. Natomiast pozostał problem. Był król państwa,
którego nie było, król, który tron zdobył dzięki poparciu rosyjskiemu, teraz tego króla
trzeba było nakłonić do abdykacji. Sam Stanisław August Poniatowski chciał abdykować
po I rozbiorze, ale wówczas Katarzyna II jego abdykację odrzuciła. Od stycznia 1795 r.
Stanisław Poniatowski przebywał w Grodnie. W jednym ze swoich listów skierowanych
do Katarzyny II zwrócił się o pomoc dla społeczeństwa polskiego. Carycy jednak los
Polski szczególnie nie obchodził. Stanisław August Poniatowski abdykację złożył 25
listopada 1795 r. w rocznicę swojej koronacji. Przewieziony został następnie do
Petersburga, gdzie doczekał się śmierci Katarzyny II. Zmarł 12 lutego 1798 r.
Pochowany został w kościele św. Katarzyny. W 1938 r. odbył się drugi pogrzeb króla
Stasia. Z Petersburga jego prochy zabrano i pochowano w jego rodzinnej miejscowości
w Wołczynie. W 1994 r. odbył się trzeci pogrzeb i króla Stasia pochowano w Warszawie.
Na mocy traktatu rozbiorowego Austria zajęła Kraków, który był okupowany przez armię
pruską. Zajęła także Austria płd. część Galicji i Małopolski. Granica zaboru austriackiego
biegła wzdłuż Pilicy, następnie na wsch. od Warszawy, obejmowała Lubelszczyznę i na
wysokości Ziemi Chełmskiej łączyła się z województwem pruskim. Było to ponad 47 tys.
km2 na których zamieszkiwało blisko 1,5 mln ludzi. Granica zaboru pruskiego biegła
także wzdłuż Pilicy, Prusy zajęły Warszawę, Mazowsze, i część Podlasia, płn. wsch.
opiera się na Niemnie. Ten zabór pruski objął 48 tys. km2.Na tym terenie mieszkało 1 mln
ludzi. Rosja zajęła Kurlandię, Litwę aż po Niemen z Grodnem, Nowogródczyznę, część
Podlasia. Granica zaboru sięgała po rzekę Bug. Było to łącznie 120 tys. km2 na których
zamieszkiwało 1,2 mln ludzi. Opinia europejska przyjęła bardzo spokojnie wymazanie
Polski z mapy Europy. Właściwie tylko niektórzy przedstawiciele oświecenia tacy jak
Rousseau stanęli po stronie Polaków. Ale byli i tacy jak Wolter, który po pierwszym
rozbiorze gratulował królowi pruskiemu udziału w rozbiorze. Było to związane z tym, że
opinia europejska była skoncentrowana na wydarzeniach francuskich, rewolucji
francuskiej. Nikt wówczas w Europie nie zdawał sobie sprawy z tego, że rozbiory Polski
spowodowały powstanie przymierza trzech państw Rosji, Prus i Austrii, przymierza na
tyle silnego, połączonego wspólnym interesem zabranych ziem, że te państwa w
niedługim czasie zaczną dyktować prawa całej Europy. Rozbiory Rzeczpospolitej były
złamaniem ówczesnego prawa międzynarodowego jakie istniało w Europie, prawa które
opierało się na zasadzie wypływającej jeszcze z prawa 12 tablic rzymskich, które mówiło
pacta sunt servanta - umów należy dotrzymywać. Rosja dokonując rozbiorów złamała
umowę międzynarodową jaką był pokój Gżymułtowskiego. Wszystkie państwa zaborcze
złamały swoje oświadczenia po pierwszym rozbiorze mówiące, że żadnych pretensji
terytorialnych wobec Rzeczpospolitej wysuwać już nie będą.
Katarzyna II ponadto złamała swoje zobowiązania z 1764, 1768 r. Z innych zasad prawa
międzynarodowego, które zostały złamane to zasada suwerenności państwa oraz
zasada nie ingerowania w wewnętrzne sprawy państwa. Wobec sejmu polskiego, który
ratyfikował traktaty pierwszego i drugiego rozbioru zastosowano przymus, co też było
pogwałceniem prawa europejskiego, prawa, które mówiło, że traktatów
międzynarodowych nie wolno zawierać pod przymusem. Trzeci rozbiór był już aktem
przemocy, agresji.