Notatki do wykÅ‚adów z ESP ©TK
Podstawowe segmenty rynku pieniężnego Unii Gospodarczej i Walutowej
N niezabezpieczony rynek depozytów (unsecured deposit market)
N rynek transakcji zabezpieczonych (secured market)
N rynek swap (swap market)
4 swapy walutowe
4 swapy procentowe (np. IRS  Interest rate swap, OIS  overnight index swap)
N rynek kontraktów terminowych futures (futures market)
N rynek krótkoterminowych papierów wartościowych (short-term securities market)
4 bony skarbowe (Treasury bills)
4 papiery komercyjne (commercial papers)
4 certyfikaty depozytowe (certificates of deposit)
Czynniki wpływające na integrację rynku pieniężnego w UGW:
N stopień bliskości poszczególnych rynków z punktu widzenia prowadzonej (w
przeszłości) polityki pieniężnej
N struktura rynku (przede wszystkim jeśli chodzi o segmenty)
N złożoność rynku (liczba i charakter instrumentów oraz uczestników rynku)
N poziom rozwoju infrastruktury rynkowej (dotyczy m.in. rozliczeń)
N stopień i jakości regulacji rynku
N wprowadzenie stopy procentowej EURIBOR (pełna jej akceptacja przez uczestników
rynku)
N wprowadzenie systemu rozliczeń wielkokwotowych TARGET
Tabela 1. Zasady obliczania stopy procentowej EURIBOR (porównanie do londyńskiej
EUROLIBOR)
EUROLIBOR EURIBOR
Panel 16 głównych banków 57 banków: 47 wybranych przez narodowe zrzeszenia
określający aktywnych na rynku banków do reprezentowania rynków euro w państwach
stopę euro w Londynie członkowskich; 10 banków międzynarodowych lub z
krajów, które dopiero przystąpią do UGW, aktywnych
na rynku euro i posiadających oddział w strefie euro
Podstawa 4 najwyższe i najniższe 15% najwyższych i najniższych nie brane pod uwagę,
obliczenia wartości nie brane pod pozostałe uśredniane
uwagę, pozostałe
uśredniane
Pora fixingu godz. 11 czasu
godz. 11 czasu brukselskiego
londyńskiego
Dni fixingu dni funkcjonowania systemu TARGET
Wartość for* drugi po fixingu dzień funkcjonowania TARGET (T+2)
Okresy
1 tydzień, 1 do 12 miesięcy
fixingu
1
Notatki do wykÅ‚adów z ESP ©TK
Czynniki wpływające na liczbę uczestników rynku w transakcjach refinansujących:
N zmiany organizacyjne wprowadzane przez banki,
N wymogi co do infrastruktury (dostęp do RTG s)
N procesy restrukturyzacyjne banków  związane głównie z łączeniem się banków
Tendencje na niezabezpieczonym rynku depozytów (unsecured market):
N wzrost wielkości transakcji transgranicznych (dzięki funkcjonowaniu systemu
rozliczeń TARGET, wyeliminowania ryzyka kursowego, rozwoju transakcji o
charakterze arbitrażu)
N malejÄ…ce spready (z 3 pkt bazowych w 98 do 1,5 w 99)
N zmiany standardowych wielkości transakcji (500 mln euro  1 mld euro)
N koncentracja aktywności w transakcjach o krótkich terminach zapadalności (głównie
terminy O/N (overnight) i T/N (tommorow next) co wynika z chęci zmniejszenia
ekspozycji na ryzyko (np. stopy procentowej). Taka koncentracja jest możliwa gdyż
przeprowadzanie transakcji na rynku unsecured jest stosunkowo Å‚atwe operacyjnie.
Dodatkowe informacje:
N większość transakcji na tym rynku zawieranych jest przez banki.
N Dwadzieścia najbardziej aktywnym podmiotów na tym rynku ma aż 61% udziału w
ogólnej sumie obrotów (2002 rok)
N w przeważającej części transakcje na rynku unsecured zawierane są bezpośrednio
między stronami (63%), przez brokera 26%, a przez inne urządzenia elektroniczne
zaledwie 11%.
Tendencje na rynku transakcji zabezpieczonych (secured):
N stosowanie operacji sell-and-buy-back. dla przezwyciężenia barier związanych z
zawieraniem transakcji
N skracanie terminów zapadalności transakcji (chęć zmniejszenia ekspozycji na ryzyko)
N pojawienie się transakcji tzw. potrójne repo (tzw. z pośrednictwem agenta
nadzorującego transakcje pod kątem właściwego ich przebiegu np. jeśli chodzi o
rozliczenie transakcji)
N skracanie terminów zawierania transakcji (jest to jednak trudniejsze niż w przypadku
rynku unsecured z uwagi na czas rozliczenia transakcji papierami wartościowymi)
Dodatkowe informacje:
N papiery wartościowe będące przedmiotem zabezpieczenia na rynku secured to w
większości papiery krajowe (około 70%)
N dwadzieścia najbardziej aktywnym podmiotów na tym rynku ma aż 86% udziału w
ogólnej sumie obrotów (2002 rok)
N na rynku funkcjonuje general collateral repo (zabezpieczenie główne) obejmujące
powszechnie akceptowane papiery i special repo składające się z papierów
spełniających indywidualne wymagania.
N 54% transakcji zawieranych jest bezpośrednio , 33% za pośrednictwem brokera i 17%
za pośrednictwem systemów elektronicznych.
2
Notatki do wykÅ‚adów z ESP ©TK
Tendencje na rynku swap:
N wzrost wielkości transakcji transgranicznych,
N koncentracja operacji w dużych i średnich bankach (małe banki mają trudności z
wejściem na rynek)
N dominacja stopy EURIBOR
N skrócenie zapadalności swapów
Dodatkowe informacje: Najważniejsze rodzaje transakcji swap to:
OIS (overnight index swap)jest transakcją polegającą na wymianie strumieni płatności o stałej
stopie procentowej na płatności o stopie zmiennej (lub odwrotnie). Podstawą jest tutaj stopa
procentowa O/N (w przypadku strefy euro wykorzystuje się najczęściej stopę EONIA)
IRS (interest rate swap)  dot. wymiany płatności w określonej walucie o stałej stopie procentowej na
zmienną (lub odwrotnie). Najczęściej wykorzystywaną stopą w strefie euro dla tego rodzaju transakcji
jest stopa EURIBOR.
FX swaps (swapy walutowe) są umową, w ramach której jedna strona zobowi ązuje się kupić/sprzedać
określoną ilość waluty obcej z jednoczesnym zobowi ązaniem się do jej sprzedaży/kupna w
określonym terminie po z góry określonym kursie.
spadek fx swaps (czynniki wpływające)
- zlikwidowanie 12 walut narodowych
- koncentracja rynku i M&A wśród banków
- konkurencja innych instrumentów
wzrost IRS (czynniki wpływające)
- duże emisje obligacji
- tendencje do spekulacji
Rynek krótkoterminowych papierów wartościowych:
N spadek emisji bonów skarbowych (T-bills) (spadek deficytów budżetowych)
N słaby rozwój rynków wtórnych (nabywcy papierów gł. fundusze inwestycyjne
 trzymają papiery w portfelu, aż do terminu ich wykupu)
N brak jednolitych zasad emisji papierów
N zwiększanie się popularności papierów komercyjnych
Dodatkowe informacje:
4 Całkowita wartość pozostających w obrocie krótkoterminowych papierów
wartościowych w grudniu 2000 wynosiła 653 mld EUR a 2 lata póz
niej już 762 mld
EUR. Najbardziej aktywne są banki i sektor finansowy 45% udziału w emisji, potem
państwo (rząd) około 42%. W samym grudniu 02 wyemitowano papiery wartościowe
o wartości 411 mld EUR. Natomiast w całym 2002 roku wyemitowano papiery na
kwotÄ™ 4919 mld EUR.
4 generalnie mniej emitowały banki (dzięki wzrostowi depozytów) oraz
przedsiębiorstwa (spowolnienie gospodarcze i spadek ratingów co oznacza droższe
finansowanie)
3
Notatki do wykÅ‚adów z ESP ©TK
Rozwój rynku papierów komercyjnych:
pojawianie się dużej porcji programów związanych z sekurytyzacją,
koniecznością finansowania pomostowego wynikającego z realizacji transakcji M&A,
uznaniem rynku CP jako pierwszego kroku przedsiębiorstwa prowadzącego do emisji
obligacji,
System handlu e-MID:
obsługuje segment pożyczek i depozytów oraz repo i rynek derywatów
funkcjonuje od poczÄ…tku lat 90-tych
ma niecałe 200 uczestników (głównie włoskie banki - 135)
handel instrumentami o zapadalności do 1 roku (około 90% transakcji to overnight,
T/N, S/N)
wysoka wydajność systemy (97% transakcji realizowanych jest w czasie do 1 s.)
średni obrót dzienny w 2002 roku wyniósł 18,5 mld EUR
Tendencje do integracji rynku pieniężnego w obszarze euro są związane z:
racjonalizacją zarządzania płynnością przez banki
rozwojem transakcji transgranicznych
postrzeganie rynku pieniężnego w obszarze euro jako atrakcyjnego
Problemy z integracją rynku pieniężnego:
różnice podatkowe
różnice prawne,
brak wspólnych rozwiązań z zakresu rozliczeń,
4