PRZYK¸ADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY
CHEMIA
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. SprawdÄ™, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron
(zadania 1 28). Ewentualny brak zg"oĘ przewodniczące-
mu zespo"u nadzorujÄ…cego egzamin.
2. RozwiÄ…zania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to prze-
znaczonym przy kaŻdym zadaniu.
3. W rozwiązaniach zadał
rachunkowych przedstaw tok ro-
zumowania prowadzÄ…cy do ostatecznego wyniku oraz
pami´taj o jednostkach.
4. Pisz czytelnie; uŻywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
5. Nie uÅ»ywaj korektora, a b"´dne zapisy wyraÄ™nie prze-
kreĘl.
Za rozwiÄ…zanie
6. Pami´taj, Å»e zapisy w brudnopisie nie podlegajÄ… ocenie.
wszystkich zadał

7. Podczas egzaminu moÅ»na korzystaç z karty wybranych
moÅ»na otrzymaç
tablic chemicznych, linijki oraz kalkulatora.
"ącznie 50 punktów.
Úyczymy powodzenia
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON
na wzór oryginalnego arkusza maturalnego
2
Chemia. Poziom podstawowy
Informacja do zadał
1., 2. i 3.
Salmiak (NH4Cl  chlorek amonu) jest krystalicznym cia"em sta"ym, które sublimuje i dobrze
rozpuszcza si´ w wodzie. Podczas ogrzewaniu rozk"ada si´ na produkty gazowe. Jest uÅ»ywany
g"ównie jako elektrolit w suchych ogniwach Leclanchégo oraz w przemyĘle spoÅ»ywczym jako Ęrodek
spulchniajÄ…cy i konserwujÄ…cy oznaczony symbolem E510.
Przeprowadzono doĘwiadczenie (pokazane na schemacie) w celu identyfikacji produktów rozk"adu
salmiaku.
salmiak
Y
X
Zadanie 1. (1 pkt)
Zapisz równanie rekcji termicznego rozk"adu salmiaku.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 2. (1 pkt)
Podaj nazwy związków X i Y.
X: ................................................. Y: .................................................
Zadanie 3. (2 pkt)
Jakie zabarwienie przyjmują zwilŻone wodą uniwersalne papierki wskaęnikowe u wylotów rurki?
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 4. (2 pkt)
10 g chlorku amonu rozpuszczono w 50 g wody o temperaturze 20°C. WiedzÄ…c, Å»e rozpuszczalnoĘç
tego związku w tych warunkach wynosi 37,2 g/100 g H2O, ustal, czy otrzymany roztwór jest
nasycony. OdpowiedÄ™ uzasadnij obliczeniami.
3
Chemia. Poziom podstawowy
Informacja do zadał
5. i 6.
Podany zosta" zestaw czterech procesów.
1) Osadzanie si´ warstwy lodu na Ęciankach zamraÅ»alnika w lodówce.
2) Pokrywanie si´ czerwonym nalotem gwoÄ™dzia niklowego zanurzonego w roztworze CuSO4.
3) Âwiecenie neonu w reklamie Ęwietlnej.
4) Powstawanie bia"ych dymów w naczyniu z kwasem solnym, do którego wprowadzono opary
amoniaku.
Zadanie 5. (1 pkt)
WskaŻ, wpisując odpowiedni numer, które z opisanych zjawisk są przemianami chemicznymi,
a które procesami fizycznymi.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 6. (2 pkt)
Napisz cząsteczkowe równania reakcji, opisujące podane w informacji procesy chemiczne.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 7. (2 pkt)
OkreĘl sk"ad jądra nuklidu, który powsta" z radu 226Ra w wyniku przemiany a. Zapisz równanie
88
tego procesu.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Informacja do zadał
8. i 9.
W silnikach samochodowych gazowa mieszanina paliwa i powietrza po spr´Å»eniu jest zapalana przez
iskr´ elektrycznÄ…. CechÄ… kaÅ»dego paliwa jest tzw. liczba oktanowa (LO). Im wi´ksza LO, tym lepsze
paliwo. Liczba oktanowa dla n-heptanu wynosi 0, a dla izooktanu (2,2,4-trimetylopentanu) ma
wartoĘç 100.
Zadanie 8. (2 pkt)
Napisz wzory pó"strukturalne związków wymienionych w informacji.
4
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 9. (1 pkt)
Wymieł
nazwy dwóch procesów prowadzonych w przemyĘle petrochemicznym, które sprzyjają
zwi´kszeniu liczby oktanowej.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Informacja do zadał
10. i 11.
Przeprowadzono doĘwiadczenie, które przedstawia poniŻszy rysunek. W dwóch probówkach
umieszczono roztwory wodne odpowiednio Na2SO3 oraz NH4Cl. Do probówek dodano dwóch
substratów, które spowodowa"y wydzielenie si´ z probówek odpowiednio SO2 i NH3.
SO2 NH3
substrat 1 substrat 2
1 2
Na2SO3 NH4Cl
Zadanie 10. (2 pkt)
Zapisz wzory i nazwy substratów uŻytych w kaŻdym z doĘwiadczeł
.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
5
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 11. (4 pkt)
U"óŻ równania cząsteczkowe i jonowe skrócone zachodzących reakcji.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 12. (3 pkt)
Suma czÄ…stek elementarnych atomu pierwiastka X wynosi 86, wĘród których znajdujÄ… si´ 32
neutrony. OkreĘl po"oŻenie pierwiastka X w uk"adzie okresowym, podając numer okresu, grupy
oraz symbol tego pierwiastka.
Numer grupy: & & & & Numer okresu: & & & & Symbol: & & & &
Zadanie 13. (2 pkt)
Narysuj wzory pó"strukturalne dwóch izomerów związków o wzorze C3 H8 O i podaj ich nazwy
systematyczne.
Wzór pó"strukturalny Nazwa związku
1
2
Zadanie 14. (1 pkt)
WskaÅ» poprawnÄ… odpowiedÄ™.
Wzrost d"ugoĘci "ał
cucha w´glowego w czÄ…steczkach kwasów organicznych powoduje:
A. obniŻenie temperatury ich topnienia.
B. ich mniejszÄ… reaktywnoĘç.
C. wzrost ich lotnoĘci.
D. wzrost ich rozpuszczalnoĘci.
6
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 15. (2 pkt)
PoniŻszy rysunek przedstawia schemat doĘwiadczenia, które wykonano w celu zbadania
rozpuszczalnoĘci t"uszczów.
woda benzyna
1 2
olej olej
Zaobserwowano rozpuszczanie si´ oleju tylko w jednej probówce. W której probówce to nastÄ…pi"o?
Jaka wspólna cecha oleju i rozpuszczalnika umoŻliwi"a proces rozpuszczenia?
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Informacja do zadał
16. i 17.
Fenyloalanina jest aminokwasem o nast´pujÄ…cym wzorze:
CH2 CH COOH
NH2
Zadanie 16. (1 pkt)
Oblicz mas´ molowÄ… tego aminokwasu.
7
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 17. (1 pkt)
Napisz za pomocą wzorów pó"strukturlanych równanie reakcji fenyloalaniny z glicyną (kwas 2-
aminooctowy).
Zadanie 18. (1 pkt)
Zaproponuj, jak w najprostszy sposób zidentyfikowaç skrobi´ w kawa"ku chleba.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 19. (2 pkt)
Pewien związek organiczny ma podany wzór pó"strukturalny.
O OH
HO O
C C C CH2 C
O OH
NH2
Podaj nazwy grup funkcyjnych znajdujÄ…cych si´ w czÄ…steczce tego zwiÄ…zku.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Informacja do zadał
20. i 21.
PoniŻej przedstawiono wzory alkoholi.
1)
2)
CH3 CH2 CH OH CH3 CH2 CH2 CH CH2 OH
CH3 CH3
CH3 CH3
3) 4)
CH3 CH2 C CH2 CH3 CH3 CH CH CH2 CH3
OH OH
8
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 20. (2 pkt)
Podaj nazwy systematyczne związków oznaczonych numerami 1 i 3.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 21. (1 pkt)
Alkohole wymienione w informacji poddano "agodnemu utlenieniu za pomocÄ… CuO. Napisz za
pomocą wzorów pó"strukturalnych równanie reakcji utlenienia alkoholu numer 1.
Zadanie 22. (3 pkt)
Na zoboj´tnienie roztworu zawierajÄ…cego 0,74 g jednokarboksylowego kwasu organicznego zuÅ»yto
50 cm3 0,2-molowego roztworu NaOH. Oblicz mas´ molowÄ… tego kwasu.
Zadanie 23. (1 pkt)
Z szeregu wzorów zwiÄ…zków organicznych wypisz wzory tych, które odbarwiajÄ… wod´ bromowÄ….
C2H6, C17H33COOH, C6H6, C3H8, C2H2, CH3CHO, C2H4
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
9
Chemia. Poziom podstawowy
Informacja do zadał
24. i 25.
C2H4, C3H8, C6H6 reagujÄ… z chlorem.
Zadanie 24. (3 pkt)
Napisz równania reakcji związków podanych w informacji z chlorem. Do zapisu związków
organicznych uŻyj wzorów pó"strukturalnych.
Zadanie 25. (2 pkt)
Uzupe"nij tabel´, podajÄ…c nazwy typów procesów zachodzÄ…cych w reakcji zwiÄ…zków
organicznych z chlorem.
Reakcja Nazwa procesu
$
C2H4 + Cl2
$
C3H8 + Cl2
$
C6H6 + Cl2
Informacja do zadał
26., 27. i 28.
5 g zanieczyszczonego w 5% karbidu (CaC2) rozpuszczono w wodzie. W procesie tym wydzieli" si´
bezbarwny gaz. Aby zbadaç odczyn roztworu powsta"ego po reakcji, uÅ»yto uniwersalnego papierka
wskaęnikowego.
Zadanie 26. (1 pkt)
Napisz równanie reakcji procesu otrzymywania opisanego w informacji gazu.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
10
Chemia. Poziom podstawowy
Zadanie 27. (2 pkt)
Na jaki kolor zabarwi" si´ uÅ»yty wskaÄ™nik? Podaj krótkie uzasadnienie.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Zadanie 28. (2 pkt)
Oblicz obj´toĘç (odmierzonÄ… w warunkach normalnych) wydzielonego gazu.
11
Chemia. Poziom podstawowy
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
12