Bruce Holland Rogers
Tatuaż

Co wiem o pocieszaniu ludzi pogrążonych w rozpaczy? Ano tyle - i to z własnego doświadczenia .- że każda strata jest inna i że trzeba żalowi dać trochę czasu, bo prędzej czy później i tak sam ucichnie. Mimo to chciałem jakoś pomóc Jasonowi Langfordowi. Doszedłem do wniosku, iż najlepiej będzie jeśli zaprowadzę go do Donata Bobeta, choć w gruncie rzeczy nie miałem pojęcia, dlaczego ta wizyta miałaby stanowić antidotum na ból Langforda. Langford był moim młodszym kolegą. Nie znałem go wystarczająco dobrze, żeby nazwać go przyjacielem, i nic nie wskazywało na to, by to się kiedykolwiek miało zmienić. Był sporo młodszy ode mnie. Podziwiałem go - przede wszystkim za ból, z którym dobrowolnie postanowił się zmierzyć.
Czekał na mnie w swoim mieszkaniu. Wyglądał tak, jakby przed chwilą ocknął się z drzemki, ale to nie było nic nowego, od dłuższego czasu wyglądał tak codziennie, od rana do wieczora. W metrze odzywał się tylko wtedy, kiedy go o coś zapytałem. Patrzył w pustkę. Czułem się trochę tak, jakby to on wyświadczał mi przysługę, a nie odwrotnie. Raz czy dwa przemknęło mi przez głowę, że może powinienem zostawić go jego losowi, zamiast namawiać, by pojechał ze mną na kolację do mego przyjaciela poety.
Budynek, w którym mieszka Bobet, to nic nadzwyczajnego, ale Langford wyraźnie ożywił się na widok wykonanego czarnym flamastrem napisu na sfatygowanych drzwiach mieszkania: ZABYTKOWE DRZWI BOGATO ZDOBIONE RZEŹBIONYMI ORNAMENTAMI ORIENTALNYMI. Zapukaliśmy. Poeta wpuścił nas do środka. Panowie przedstawili się sobie, a wkrótce potem Langford wyruszył na obchód pokoju, uważnie czytając wszystkie napisy na ścianach. Były ujęte w naszkicowane mniej lub bardziej starannie ramy i ogłaszały wszem i wobec, że są słynnymi malowidłami lub - w jednym przypadku - starą mapą Orientu. Ja rozmawiałem z Bo-betem, który przez cały czas uważnie obserwował gościa.
- Proszę opowiedzieć mi o sobie - zwrócił się do niego, kiedy usiedliśmy do stołu.
- Nie bardzo jest o czym opowiadać - odparł mój kolega.
Bobet spojrzał na mnie, po czym przeniósł wzrok z powrotem na Langforda.
- Zdaje się, że pracujecie razem?
- Owszem.
Wyglądało na to, że Langford rzeczywiście nie zamierza nic mówić, musiałem więc go wyręczyć. Opowiedziałem Bobetowi o dziewczynie Langforda, o tym, jak się w sobie zakochali, kiedy mieli po kilkanaście lat, i o tym, jak zapadła na chorobę, która stopniowo, rok po roku, odbierała jej życie. Od początku było wiadomo, że nie ma nadziei. Gdyby Langford zostawił ją i zajął się swoim życiem, nikt zdrowo myślący nie mógłby mieć do niego pretensji. Miała liczną rodzinę: dwie siostry, brata, rodziców. Przy niej czekała go smutna, bolesna przyszłość, lecz mimo to pozostał wierny ukochanej, odwiedzał ją najpierw w domu, potem w szpitalu, a wreszcie w hospicjum. Był przy niej do samego końca. Uważałem, że to duże poświęcenie ze strony tak młodego człowieka.
- Miała szczęście, że cię poznała - powiedziałem na koniec do Langforda.
- To ja miałem szczęście, że ją poznałem - odparł.
- A teraz jest pan zrozpaczony, ponieważ uważa pan, że ona nie żyje... - powiedział Bobet.
- Niczego nie uważam. Umarła na moich oczach. Trzymałem ją za rękę.
- Przyjacielu, widziałem, jak przed kolacją podziwia pan moje obrazy. Kto by przypuszczał, że skromny poeta ma w domu tak wspaniałą kolekcję? Urodziłem się i wychowywałem na ubogiej farmie, a teraz mam apartament z tym oto cudownym widokiem; - Wskazał na okno wychodzące na wąską, zaśmieconą uliczkę. Na szybie widniał napis: PANORAMA SAINT-LAURENT, NAJPIĘKNIEJSZEGO MIASTA AMERYKI PÓŁNOCNEJ. - Czy sądzi pan, że zdołałbym przebyć drogę z wiejskiego chlewiku na szczyty luksusu, gdybym poddawał się losowi i ustępował wobec niesprzyjających okoliczności? Proszę mi wierzyć: ona żyje.
Langford uśmiechnął się blado.
- Doceniam to, co stara się pan dla mnie zrobić, ale...
- Naprawdę? Czy na pewno?
- ...ale ona umarła - dokończył ze łzami w oczach.
- Nie jest pan bohaterem - stwierdził Bobet i na powrót zajął się jedzeniem.
- To było okrutne, co powiedziałeś - skarciłem go.
- Ale prawdziwe. - Nie odrywając wzroku od talerza, wskazał widelcem na Langforda. - Cieszę się, że ta Orfeusz wyruszył na wyprawę do podziemi, a nie ten młody człowiek.
Langford wbił spojrzenie w obrus. Żałowałem, że go tu przyprowadziłem. Pospiesznie skierowałem rozmowę na inny temat. Wkrótce po skończonym posiłku pożegnaliśmy się i wyszliśmy.
Miałem nadzieję, że wizyta u Bobeta - pomimo tego niefortunnego zgrzytu -jednak wyjdzie Langfordowi na dobre, ale on nigdy nie wspomniał o niej ani słowem, tylko nadal żył w cieniu śmierci. Wiedziałem, że prędzej czy później ten cień zacznie się kurczyć i że Jason Langford wróci pomiędzy żywych, tymczasem zaś od czasu do czasu odwiedzałem Bobeta, przyjmowałem jego zaproszenia na kolacje i dawałem mu trochę pieniędzy, wspierając w ten sposób jego twórczość. Niekiedy zabierałem go do restauracji i właśnie w jednej z nich, w rzęsiście oświetlonej sali, dostrzegłem na jego czole różowe znaczki.
- Co to? - zapytałem.
- Gdzie? -Tutaj.
Dotknąłem własnego czoła we właściwym miejscu.
- Ach, to... Myślałem, że nie będzie się rzucać w oczy. - Odgarnął włosy na bok i pochylił się w moją stronę. Ja również się pochyliłem i ujrzałem tatuaż, tak delikatny, że prawie niezauważalny. Litery. Słowa. Zmrużyłem oczy, starając się je odczytać. - Kazałem to sobie zrobić zaraz po kolacji, na którą przyprowadziłeś tego młodego człowieka.
Dopiero po chwili uświadomiłem sobie, że słowa są ułożone z lustrzanych odbić liter. Tak, żeby można było je łatwo odczytać na przykład podczas golenia.
ONA ŻYJE.
- Ciekawe, co powie Langford, kiedy to zobaczy...
- Naprawdę myślisz, że zrobiłem to dla niego? - zapytał Bobet.

Przełożył Arkadiusz Nakoniecznik