ADMINISTRACJA
ś�  działalność państwowa, która nie jest ustawodawstwem i
wymiarem sprawiedliwości (definicja  wielkiej reszty )
ś� realizuje interes publiczny nie prywatny; w ramach
podziału na prawo publiczne i prywatne, należy do tego
pierwszego (podobnie jak prawo karne)
ś� z
ródłosłów: od pojęcia: ministrare (łac.)=  służyć
PRAWO ADMINISTRACYJNE:
prawo ustrojowe (np. ustawa o samorządzie gminnym,
powiatowym, wojewódzkim, ustawa o administracji rządowej
w województwie)
prawo materialne (np. prawo budowlane, prawo wodne;
prawo ochrony środowiska)
prawo procesowe /formalne/ (np. kodeks postępowania
administracyjnego, ordynacja podatkowa, prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi)
 To kompleks norm prawnych odpowiadających na
pytanie: kto wykonuje administrację publiczną, kto
jest upoważniony do działania w zakresie prawa
administracyjnego , są to zatem normy:
- określające strukturę (organizację) administracji
publicznej
- dotyczące tworzenia i obsadzania organów i urzędów,
ich budowy wewnętrznej i wzajemnych powiązań
między nimi
- określające zasady funkcjonowania organów
administracji publicznej
Np..: Art. 11a ustawy o samorządzie gminnym:
1. Organami gminy są:
1) rada gminy,
2) wójt (burmistrz, prezydent miasta).
 To normy odpowiadające na pytanie co robi
administracja, jaki jest przedmiot jej działania;
regulujące obowiązki i uprawnienia podmiotów
zewnętrznych względem administracji, powstające z
mocy samego prawa lub przez konkretyzację norm
(wydanie decyzji administracyjnej)
Np. Art. 15 ustawy o systemie oświaty /obowiązek
powstający z mocy samego prawa/
1. Nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia.
2. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem
roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym
dziecko kończy 7 lat oraz trwa do ukończenia gimnazjum,
nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia.
Art. 28 ustawy - Prawo budowlane /uprawnienie
powstające przez wydanie decyzji/
Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie
ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę (& )
 Odpowiada na pytanie jak działają organy administracji
publicznej (także sądy administracyjne) stosujące normy prawa
materialnego /gdy do zastosowania normy konieczne jest
działanie organu administracji publicznej  uprawnienie lub
obowiązek nie powstaje z mocy samego prawa/; normują
postępowanie administracyjne i chronią uczestników tego
postępowania, dając im formalne gwarancje i możliwości obrony
przed jednostronnym działaniem administracji publicznej.
Np.. Art. 127.
ż 1. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do
jednej instancji.
ż 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej
wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.
ż 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe
kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z
decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie
sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań
od decyzji.
Art. 128.
Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z
odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy
szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania.
" ogromna liczba przepisów usytuowanych na
różnych szczeblach systemu z
ródeł prawa  od
ustaw po akty prawa miejscowego
" bogactwo regulacji w przekroju merytorycznym 
do prawa administracyjnego należy np. prawo o
zmianie imion i nazwisk, prawo łowieckie, czy
prawo atomowe
" duża częstotliwość wprowadzania zmian w
materii regulowanej przez prawo
administracyjne, wynikająca ze specyfiki
regulacji, ale też np. z czynników politycznych
Art. 7 Konstytucji RP
 Organy władzy publicznej działają na podstawie i w
granicach prawa = każde działanie organów
administracji publicznej powinno mieć swoją
podstawę prawną
- sądowa kontrola działalności administracji, czy
nadzór nad jej działaniem będzie odbywać się przede
wszystkim w oparciu o kryterium zgodności z
prawem (legalności)
- administracja publiczna może (i powinna) robić
 tylko to, na co jej prawo pozwala
- w systemie prawa powinno być jasno określone  co
jest prawem  czemu sprzyja koncepcja
zamkniętego systemu z
ródeł prawa
ś� Urząd  zorganizowany zespół osób związanych z organem
administracji publicznej i przydzielony mu do pomocy w realizacji
jego funkcji i zadań; struktura organizacyjna będąca aparatem
pomocniczym organu np. urząd gminy, urząd wojewódzki;
ś� Organ administracji publicznej  człowiek lub grupa ludzi,
wyodrębniony organizacyjnie, posiadający prawne umocowanie
(kompetencję) do działania w imieniu państwa przez stosowanie
norm prawa administracyjnego; np. wójt, wojewoda, minister
/często ustawodawca nieprawidłowo nazywa organ administracji
 urzędem np. organ o nazwie  urząd skarbowy /
Kompetencja organu = prawo i obowiązek do korzystania z jakiejś
formy działania administracji np. do wydania decyzji
administracyjnej
Kompetencja organów administracji jest z zasady wyznaczana
ustawowo i należy do tzw. materii ustawowej, czyli do obszaru,
który nie może być regulowany aktami niższego rzędu;
Zakaz subdelegacji kompetencji = zasada, zgodnie z którą bez
specjalnego upoważnienia ustawowego kompetencja nie może być
przez organ przekazywana innemu organowi
ś� państwowe i samorządowe np. minister i
sejmik województwa
ś� nadrzędne i podrzędne (wyższego i niższego
szczebla); np. minister i wojewoda
ś� Niższej (pierwszej) i wyższej (drugiej)
instancji ;np. wójt i SKO
ś� Jednoosobowe i kolegialne; np. burmistrz i
rada gminy
ś� Centralizacja  polega na hierarchicznym
podporządkowaniu organów innemu organowi lub
organom. Zależność ta ma aspekt służbowy
(obowiązek wykonywania poleceń służbowych), i
osobowy (uzależnienie obsady stanowisk od
decyzji organu nadrzędnego); występuje w
ramach administracji rządowej
ś� Decentralizacja  zagwarantowana prawnie
względna samodzielność i niezależność jednych
organów administracji publicznej od innych,
pełniących jedynie nadzór weryfikacyjny (na
podstawie określonych kryteriów np. legalności)
nad działalnością organów zdecentralizowanych;
organami zdecentralizowanymi są organy
samorządowe
Administracja rządowa Administracja samorządowa
Samorządowe Kolegia Odwoławcze
CENTRALNA:
ś� Rada Ministrów
GMINA . POWIAT
ś� Prezes Rady Ministrów ( premier )
WOJEWÓDZTWO
ś� Ministrowie
Organy stanowiące i kontrolne:
ś� Przewodniczący określonych w ustawach
komitetów
rada gminy . rada powiatu . sejmik
ś� KRRiTV
. .województwa
ś� Rada Polityki Pieniężnej
Organy wykonawcze: .
ś� Inne organy centralne podległe Radzie
Ministrów, Prezesowi Rady Ministrów lub
wójt . zarząd powiatu .zarząd
poszczególnym ministrom (np. Główny Geolog
Kraju, Urząd Patentowy, Prezes URE)
(burmistrz/ . .województwa
TERENOWA:
prezydent . .
- wojewoda
miasta) . .
- organy administracji terenowej zespolonej i
niezespolonej z wojewodą
Organy niezaliczone przez ustawę do organów
(zespolona: np. wojewódzki konserwator zabytków;
jednostek samorządu terytorialnego, ale będące
niezespolona: np. Dowódcy okręgów wojskowych,
organami administracji publicznej o ważnych
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych,
dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki
kompetencjach:
wodnej)
starosta marszałek
województwa
ś� To wyodrębniona terytorialnie grupa społeczna (związek publiczno-prawny), której
członkowstwo powstaje z mocy samego prawa, powołana do wykonywania zadań
administracji publicznej w sposób samodzielny i we właściwych formach;
administrację samorządową wykonują organy samorządu terytorialnego, ale ich
mocodawcą i z
ródłem jest wspólnota mieszkańców
ś� Samorząd terytorialny jest podstawowym ogniwem zdecentralizowanej administracji
publicznej
ś� jednostki samorządu terytorialnego są wyodrębnione wg zasadniczego
trójstopniowego podziału terytorialnego państwa na gminy, powiaty i województwa;
są niezależne od siebie, nie ma między nimi jakiejkolwiek hierarchii (np. organy
samorządu województwa nie stanowią wobec organów powiatu i gminy organów
nadzoru lub kontroli)
ś� Jednostki samorządu terytorialnego podlegają nadzorowi sprawowanemu przez
administrację rządową, który ma charakter weryfikacyjny, którego kryteria i środki
są ściśle zdeterminowane ustawowo (względna samodzielność j.s.t.)
ś� Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną;
ś� samodzielność gminy podlega ochronie sądowej (np. możliwość skargi do sądu
administracyjnego na rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody, możliwość występowania
do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z
Konstytucją aktów normatywnych objętych zakresem ich działania)
ś� Europejska Karta Samorządu Terytorialnego
ś� Konstytucja
ś� ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (pierwotnie: terytorialnym)
ś� ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie gminnym
ś� ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie powiatowym
ś� ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie województwa
1) zadania własne
2) zadania zlecone z zakresu administracji rządowej
(przez ustawy lub w drodze porozumienia z
organami administracji rządowej)
Podstawowe różnice:
- wykonanie zadań własnych wymaga wykorzystania
środków własnych, wykonanie zadań zleconych
następuje po zapewnieniu środków przez
administrację rządową
- organem odwoławczym w sprawach załatwianych w
drodze decyzji administracyjnej, należących do
zadań własnych jednostek samorządu jest SKO, a w
sprawach należących do zadań zleconych  organ
administracji rządowej  najczęściej wojewoda
ś� do zadań własnych gminy należy  zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty
ś� tworzenie, łączenie, znoszenie gmin, nadawanie gminie statusu miasta  odbywa się
w drodze rozporządzenia Rada Ministrów
ś� organy:
- rada gminy  organ stanowiący i kontrolny kadencja 4 lata, obraduje na sesjach; jako
organ kolegialny działa w formie uchwał; kompetencje: m.in.: uchwalanie statutu
gminy, budżetu gminy, podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub
nieudzielenia wójtowi absolutorium; stanowienie o kierunkach działania wójta,
uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, podejmowanie
uchwał w sprawie nazw ulic, wznoszenia pomników itp.
- wójt/burmistrz/prezydent miasta  organ wykonawczy, kadencja 4 lata; zadania to
m.in.: przygotowywanie uchwał rady gminy, określanie sposobu ich wykonywania,
gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu [burmistrz jest
organem wykonawczym w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście
położonym na terytorium tej gminy. W miastach powyżej 100.000 mieszkańców
organem wykonawczym jest prezydent miasta. Dotyczy to również miast, w których
do dnia wejścia w życie u.s.g. prezydent miasta był organem wykonawczo-
zarządzającym]; działa przy pomocy zastępców, jego aparatem pomocniczym jest
urząd gminy (miasta); może też upoważnić zastępców lub pracowników urzędu
gminy do wydawania decyzji administracyjnych w jego imieniu
Organy
 rada powiatu jako organ stanowiący i kontrolny
- zarząd powiatu  wybierany przez radę powiatu,
składa się z 3-5 osób, w tym: przewodniczącego
(starosty), wicestarostów oraz członków
- Starosta  nie jest nazwany przez u.s.p. organem
powiatu, kieruje bieżącymi sprawami powiatu i
reprezentuje go na zewnątrz, jest organem
administracji publicznej wydającym decyzji w
indywidualnych sprawach z zakresu administracji
publicznej; jego aparat pomocniczy stanowi
starostwo powiatowe; może upoważnić
wicestarostę, członków zarządu powiatu,
pracowników starostwa powiatowego do
wydawania decyzji w jego imieniu;
ś� Organy samorządu województwa:
- sejmik województwa  organ stanowiący i
kontrolny
- zarząd województwa  organ wykonawczy,
składa się z 5 osób: przewodniczącego
(marszałka), wicemarszałka lub wicemarszałków
i członków;
- marszałek województwa  nie jest nazwany
przez u.s.w. organem województwa, niemniej
kieruje bieżącymi sprawami województwa,
reprezentuje go na zewnątrz, posiada
kompetencje do wydawania decyzji
administracyjnych
ś� gmina będąca miastem na prawach powiatu,
wykonująca zadania gminy i powiatu (np.
Kraków); funkcje organu wykonawczego pełni
wówczas prezydent miasta (który wykonuje
zadania wójta (burmistrza), starosty i
zarządu powiatu)
Jednostkami pomocniczymi gminy mogą być w
szczególności: sołectwa, dzielnice, osiedla
ś� kryterium nadzoru: legalność (zgodność z
prawem)
ś� organy nadzoru: Prezes Rady Ministrów i
wojewodowie, oraz regionalne izby
obrachunkowe
ś� Np. rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody
stwierdzające nieważność
uchwały/zarządzenia organu jednostki
samorządu terytorialnego sprzecznej z
prawem
ś� Stosunek administracyjnoprawny  łączy ze sobą 2
nierównorzędne podmioty, z których jeden jest
organem administracji publicznej (OAP), a drugi 
podmiotem zewnętrznym względem administracji;
OAP dysponuje tzw. władztwem administracyjnym 
może władczo, jednostronnie decydować o treści
tego stosunku, niejednokrotnie wyposażony jest
również w możliwość stosowania przymusu względem
drugiej strony stosunku; stosunek ten jest co do
zasady osobisty, co oznacza, że niedopuszczalna jest
sukcesja uprawnień lub obowiązków
administracyjnoprawnych będących treścią tego
stosunku i związanych z podmiotem zewnętrznym
(wyjątek: np. przeniesienie decyzji o pozwoleniu na
budowę w drodze decyzji organu architektoniczno-
budowlanego).
ś� Interes prawny  interes oparty na normie prawnej, może wynikać zarówno z normy prawa
materialnego administracyjnego, jak i np. z normy prawa cywilnego; jego posiadanie uprawnia do
bycia stroną w postępowaniu administracyjnym = podmiotem uprawnionym do uczestniczenia w
postępowaniu administracyjnym (np. interes prawny oparty o prawo własności nieruchomości
uprawnia do bycia stroną w postępowaniu w sprawie o ustalenie warunków zabudowy dla
nieruchomości sąsiada)
 Art. 28 k.p.a.  Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo
kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek
 Art. 28 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane:  Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę
są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w
obszarze oddziaływania obiektu .
ś� Interes faktyczny  interes oparty na subiektywnym przekonaniu podmiotu zewnętrznego, że
administracja powinna się względem niego jakoś zachować; jego ochrona w k.p.a. jest niewielka
(instytucja skarg i wniosków)
 Art. 227 k.p.a. Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte
wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności
lub interesów skarżących, a także przewlekłe i biurokratyczne załatwianie spraw
Art. 237. ż 1. Organ właściwy do załatwienia skargi powinien załatwić skargę bez zbędnej zwłoki, nie
póz
niej jednak niż w ciągu miesiąca. (& )
ż 3. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego .
ś� publiczne prawo podmiotowe  interes prawny wzbogacony roszczeniem do administracji,
skierowanym na realizację tego prawa; gdy podmiot zewnętrzny może domagać się od
administracji konkretnego działania, np. wydania decyzji określonej treści (np. prawo do
emerytury)
ś� Kryterium władztwa:
- władcze (np. decyzja administracyjna)
- niewładcze (np. organizowanie pomocy dla
powodzian)
Prawne  nakierowane na wywołanie Faktyczne  nie nastawione na
skutku prawnego w postaci wywołanie wskazanych obok
nawiązania, zmiany lub rozwiązania skutków prawnych
stosunku administracyjnoprawnego
1) Działania polegające na: 1) Działania społeczno-
a) stanowieniu prawa (wydawanie organizatorskie, niepoparte
rozporządzeń, aktów prawa żadnym przymusem państwowym
miejscowego) (np. punkty informacji
b) stosowaniu prawa: europejskiej)
- wewnętrzne (okólniki, polecenia 2) Działania materialno-techniczne
służbowe itp..) (prowadzenie rejestrów,
- zewnętrzne (w szczególności: akt zakładanie akt sprawy)
administracyjny (decyzja); tzw. 3) Zaświadczenia (wydawanie
akty bezpośrednio-zobowiązujące zaświadczeń reguluje k.p.a.)
(np. znak drogowy); milczenie
administracji (np. milczące
przyjęcie zgłoszenia robót
budowlanych) itp..
Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych i teorią prawa administracyjnego: decyzją jest każde
władcze jednostronne oświadczenie woli organu administracyjnego, konkretyzujące uprawnienia lub
obowiązki podmiotu zewnętrznego; zatem jest to akt organu administracji publicznej charakteryzujący się
4 przymiotnikami: zewnętrzny (dotyczy podmiotu zewnętrznego względem administracji), indywidualny
(podmiot ten winien być indywidualnie oznaczony), konkretny (dotyczy konkretnej sytuacji, konkretnych
uprawnień lub obowiązków tego podmiotu) i jednostronny (organ sam, władczo decyduje o uprawnieniach
lub obowiązkach tego podmiotu)
Nawet jeśli organ lub ustawodawca nie nazwie czegoś decyzją, a spełnia ona powyższe wymogi  doktryna i
orzecznictwo przyjmuje, że  materialnie jest to decyzja (od której np. strona może się odwołać).
Domniemanie formy decyzji  koncepcja stworzona przez prof. B. Adamiak, zgodnie z którą w razie
wątpliwości, jaką formę działania zastosować  należy wybrać formę decyzji; koncepcja nie w pełni
akceptowana przez doktrynę
Tryb wydania decyzji reguluje kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.)
 Definicja wg kpa  decyzje materialne i procesowe
Art. 104 k.p.a.
 ż 1. Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu
stanowią inaczej.
ż 2. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w
danej instancji .
Przykładem decyzji procesowej która nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty  lecz  w inny sposób kończy
sprawę w danej instancji (nie tworzy nowego stosunku administracyjnoprawnego) jest decyzja
umarzająca postępowanie:
Art. 105. ż 1. Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, organ administracji
publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.
Art. 107.
ż 1. Decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie
strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne,
pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska
oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji. Decyzja, w stosunku do
której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu
administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa
lub skargi.
ż 2. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.
ż 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ
uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym
dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie
podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
ż 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy
to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek
odwołania.
Art. 112. Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi
do sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia.
Przykład  innego (dodatkowego) składnika decyzji : termin
Art. 127. 1. Pozwolenie wodnoprawne wydaje się, w drodze decyzji, na czas określony.
2. Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie dłuższy niż 20
lat.
3. Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wydaje się na okres nie
dłuższy niż 10 lat.
ś� Zobowiązujące i uprawniające
ś� Zależne i niezależne od woli adresata
ś� Konstytutywne (tworzące nowy stan prawny) i
deklaratoryjne (potwierdzające stan prawny
istniejący wcześniej, wywołują skutek ex tunc=
od  wtedy , dopiero po wydaniu takiej decyzji
można wywodzić z tego stanu prawnego skutki
prawne (np. decyzja o stwierdzeniu nieważności
innej decyzji  por. art. 156 kpa)
ś� związane (ściśle zdeterminowane przez
podstawę prawną  organ nie ma miejsca na
żaden  luz decyzyjny ) i uznaniowe
( swobodne )
Stan faktyczny Stan prawny
dowodzenie wykładnia
(intepretacja)
ustalenie stanu faktycznego ustalenie stanu prawnego
subsumcja
(zestawienie z sobą stanu faktycznego ze stanem prawnym)
uznanie administracyjne
(jeśli przepis je wprowadza)
decyzja
= możliwość wyboru konsekwencji prawnych, z których każda będzie zgodna z prawem; wprowadzane
w celu uelastycznienia działań administracji, dostosowania ich do konkretnych uwarunkowań stanu
faktycznego, celów przyjętej polityki itp.; przy decyzjach uznaniowych podkreśla się wagę
należytego uzasadnienia decyzji; decyzja uznaniowa nie powinna być dowolna, jej wydanie winna
poprzedzać rzetelna interpretacja przepisów prawa i prawidłowa ocena stanu faktycznego sprawy;
przepisy prawa mówiące o uznaniu posługują się zazwyczaj zwrotem  może ,  dopuszcza się ,
np.:
Art. 32 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:
Art. 41. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających
kryterium dochodowe może być przyznany:
1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego
osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości
kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
ordynacja podatkowa
Art. 67a. ż 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach
uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:
1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub
odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę
prolongacyjną.
Decyzja jest ostateczna, gdy nie służy od niej odwołanie w
administracyjnym toku instancji (lub wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy  por. art. 16 k.p.a.):
1) Decyzja organu I instancji po bezskutecznym upływie
terminu do wniesienia odwołania lub gdy prawo nie
przewiduje w ogóle odwołania od danej decyzji
(wyjątkowo)
2) Decyzja organu II instancji
Zasada trwałości w czasie decyzji ostatecznych  wskazuje,
że decyzja ostateczna może być wzruszona wyłącznie w
trybie i na zasadach określonych w k.p.a. (co wynika z
treści art. 16 i 163 k.p.a.)
Decyzja jest prawomocna (materialnie), gdy sąd
administracyjny oddalił skargę na tę decyzję,
potwierdzając tym samym jej zgodność z prawem
Teoria ekwiwalencji wad  zakłada, że każda decyzja wadliwa powinna
być wyeliminowana z obrotu prawnego; nie dokonuje podziału wad
Teoria gradacji wad  zakłada, że skutki wadliwości decyzji mogą i
powinny być różne w zależności od stopnia wady
Wg teorii gradacji wad, wady dzielimy na istotne i nieistotne.
Wady istotne to takie, które mają wpływ na obowiązywanie decyzji
(powodują jej uchylenie, zmianę, stwierdzenie nieważności).
Wady nieistotne to takie, które nie mają wpływu na obowiązywanie
decyzji.
Od pojęcia wadliwości aktu należy odróżnić akty nie istniejące
(NIEAKTY, akty pozorne). Jeśli w decyzji:
1) brak podpisu organu administracji publicznej
2) brak oznaczenia strony (brak skierowania decyzji do jakiegokolwiek
podmiotu)
3) brak oznaczenia organu administracji publicznej
4) brak rozstrzygnięcia
5) - to należy uznać że de facto decyzji nie ma, decyzja nie istnieje
Wady uzasadniające stwierdzenie nieważności decyzji  art. 156 k.p.a.:
art. 156 ż 1. Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości [przepis mówi, że powinien wydać decyzję wojewoda, a
wydał ją wójt],
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa [nie ma przepisu, wydanie decyzji
całkowicie sprzecznej z brzmieniem przepisu],
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną [tzw. res iudicata, orzekanie 2 razy w tej
samej sprawie],
4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie [decyzję skierowano do Kowalskiego zamiast do
Nowaka, do poprzedniego właściciela, który sprzedał nieruchomość, do osoby nieżyjącej],
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały [nakaz rozbiórki budynku który uległ
zawaleniu, zezwolenie na prowadzenie dyskoteki pod warunkiem zapewnienia spokoju i porządku publicznego
wokół lokalu, decyzja pozwalająca i odmawiająca pozwolenia na budowę],
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą [np. nakazuje zabicie sąsiada],
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa [gdy przepis szczególny mówi, że decyzja z nim sprzeczna
jest nieważna  np. art. 111 ustawy  Prawo ochrony środowiska  Decyzja wydana z naruszeniem przepisów
dotyczących ochrony środowiska jest nieważna ].
Koncepcja bezwzględnej nieważności - zakłada że akt dotknięty wadą nieważności nie obowiązuje, nie jest ważny,
adresat może odmówić jego wykonania
Koncepcja unieważnialności aktu (którą przyjmuje k.p.a.  zakłada, że na fakt nieważności decyzji można powoływać
się dopiero po wydaniu decyzji o stwierdzeniu nieważności
Zgodnie z orzecznictwem NSA możliwe jest stw. nieważności decyzji w części  np. w której skierowano decyzję do
podmiotu nie będącego stroną (jeśli adresatem tej decyzji były też inne osoby)
art. 145 ż 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe [np.
podrobiono dokument mający istotne znaczenie dla sprawy],
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa [np. korupcji ale też: oświadczenie o prawie do dysponowania
terenem na cele budowlane było złożone przez osobę zeznającą nieprawdę],
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu (& ),
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, [nie powiadamianie strony o czynnościach
procesowych, też: gdy nie powiadomiono pełnomocnika, którego strona ustanowiła; strona nie brała udziału z
uwagi na okoliczności trudne do przezwyciężenia, nawet bez winy organu]
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania
decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję [nie może to być nowa wykładnia przepisów prawa],
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu [np. wydano decyzję o
warunkach zabudowy w terenie objętym ochroną konserwatorską bez uzyskania stanowiska Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków],
7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy
wydaniu decyzji (art. 100 ż 2),
8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub
zmienione. (& ) [pozwolenie na budowę wydano w oparciu o decyzję wz która została uchylona przez sąd
administracyjny]
Art. 145 a ż 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o
niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego
została wydana decyzja (& ) .
= Art. 7 kpa W toku postępowania organy administracji publicznej
stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron
podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego
wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając
na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Art. 107 ż 3 kpa Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w
szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ
uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł,
oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił
wiarygodności i mocy dowodowej (& )
Art. 77. ż 1 kpa Organ administracji publicznej jest obowiązany w
sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
(& )
Z TEJ ZASADY WYNIKA m.in. OBOWI
ZEK
USTOSUNKOWANIA SI
DO ZASTRZEŻEC
I
UWAG STRON ZGA
OSZONYCH W
TOKU POST
POWANIA
Terminy załatwiania spraw wg kpa:
1) proste  niezwłocznie
2) trudniejsze, wydawane w postępowaniu odwoławczym - 1 miesiąc
3) szczególnie skomplikowane  2 miesiące
UWAGA: Gdy organ widzi, że nie załatwi sprawy w terminie  istnieje OBOWI
ZEK POWIADOMIENIA STRON O
TYM FAKCIE, PODAJ
C PRZYCZYNY ZWA
OKI I PODAJ
C NOWY TERMIN (KONKRETNY!)
NA NIEZAA
ATWIENIE SPRAWY W TERMINIE PRZYSA
UGUJE ZAŻALENIE DO ORGANU II INSTANCJI
Art. 35. ż 1. Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.
ż 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez
stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z
urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądz
możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi
rozporządza ten organ.
ż 3. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie póz
niej niż w ciągu miesiąca, a
sprawy szczególnie skomplikowanej
- nie póz
niej niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu
miesiąca od dnia otrzymania odwołania.
ż 5. Do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa
dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóz
nień spowodowanych z
winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.
Art. 36. ż 1. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 organ administracji publicznej
obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.
ż 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z
przyczyn niezależnych od organu.
Art. 37. ż 1. Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 lub ustalonym w myśl art. 36 stronie (& )służy
zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia.
ż 2. Organ wymieniony w ż 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz
zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także
podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. (& )
= STRONA W POST
POWANIU
ADMINISTRACYJNYM NIE MUSI ZNAĆ PRAWA
Art. 9. Organy administracji publicznej są
obowiązane do należytego i wyczerpującego
informowania stron o okolicznościach
faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ
na ustalenie ich praw i obowiązków będących
przedmiotem postępowania administracyjnego.
Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby
uczestniczące w postępowaniu nie poniosły
szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym
celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i
wskazówek.
Organy administracji publicznej powinny przestrzegać z urzędu
swojej właściwości (art. 19)  co oznacza m.in. że jeżeli organ
administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest
niewłaściwy w sprawie, powinien to podanie niezwłocznie
przekazać do organu właściwego
 Art. 65. ż 1. Jeżeli organ administracji publicznej, do którego
podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie
przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając
jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o
przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie. ż 2. Podanie
wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przepisanego
terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu
[jeśli np. strona wnosi podanie o nadanie patentu na wynalazek do wójta zamiast do
Urzędu Patentowego  wójt winien je przekazać organowi właściwemu]
(Szczegółowe regulacje dotyczące właściwości organów, reguły postępowania z
podaniami wniesionymi do niewłaściwych organów, a także zasady rozstrzygania
sporów o właściwość określają art. 19-23 oraz 65-66 kpa)
Art. 28 k.p.a.  Stroną jest każdy, czyjego interesu
prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie
albo kto żąda czynności organu ze względu na
swój interes prawny lub obowiązek
STRON
JEST TEN, KTO POSIADA INTERES PRAWNY
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a
gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki
organizacyjne i organizacje społeczne - również
jednostki nie posiadające osobowości prawnej.
Stronami nie mogą być tzw. ułomne osoby prawne (np.
spółka cywilna), chyba że przepisy szczególne dają
im taki status
Nie może być to osoba prawna  pełnomocnikiem strony w
postępowaniu administracyjnym może być wyłącznie osoba
fizyczna; pełnomocnikiem nie musi być adwokat czy radca
prawny
Pełnomocnik ma obowiązek dołączenia do akt sprawy oryginału lub
urzędowo poświadczonej kopii pełnomocnictwa
(przedłożenie do akt sprawy pełnomocnictwa/jego kopii, podlega
opłacie skarbowej  17 zł; przedłożenie określonych
pełnomocnictw jest zwolnione z tej opłaty]
Gdy strona działa przez pełnomocnika
 NALEŻY ZAWIADAMIAĆ GO ZAMIAST/
EW. OBOK STRONY; PEA
NOMOCNIK
JEST  WAŻNIEJSZY NIŻ STRONA!
Uwaga: spółki prawa handlowego mogą działać za pośrednictwem
PROKURENTA (prokura to pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającemu
obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców (KRS), obejmuje umocowanie do czynności
związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie
(prokura łączna). Fakt ustanowienia prokurenta jest uwidaczniany w Krajowym Rejestrze
Sądowym.
Art. 31.
ż 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby
występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy
przemawia za tym interes społeczny.
ż 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej
za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o
dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie
o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w
postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie. [na postanowienie o
dopuszczeniu zażalenie nie służy!]
ż 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony [=
ma te same uprawnienia co strona, może np. odwołać się od decyzji]
ż 4 Organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie
dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym organizację społeczną, jeżeli
uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze
względu na swoje cele statutowe i gdy przemawia za tym interes
społeczny
JAK:
Organ administracji publicznej doręcza pisma:
1) za pokwitowaniem przez pocztę [CZYLI ZA TZW. ZWROTNYM POTWIERDZENIEM ODBIORU]
2) przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.
3) Art. 391. ż 1. Doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz.
1204, z póz
n. zm.), jeżeli strona lub inny uczestnik postępowania: 1) wystąpił do organu administracji
publicznej o doręczenie albo 2) wyraził zgodę na doręczenie mu pism za pomocą tych środków.
KOMU:
Pisma doręcza się stronie, a jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi.
GDZIE:
osobom fizycznym - w ich mieszkaniu lub miejscu pracy
Osobom prawnym (np. spółce akcyjnej) - w lokalu ich siedziby (która wynika w szczególności z KRS)
W toku postępowania strony oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ
administracji publicznej o każdej zmianie swego adresu.
W razie zaniedbania obowiązku, zgodnie z art. 41 kpa, doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma
skutek prawny.
NIEOBECNOŚĆ ADRESATA:
W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi,
sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. O doręczeniu pisma
sąsiadowi lub dozorcy zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce
pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach mieszkania.
TZW. DOR
CZENIE ZAST
PCZE  w przypadku doręczania pism przez pocztę:
W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany wyżej:
1) poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej
Zawiadomienie o pozostawieniu pisma [TZW. AWIZO] wraz z informacją o możliwości jego
odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w placówce
pocztowej, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe,
na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat
wykonuje swoje czynności zawodowe, bądz
w widocznym miejscu przy wejściu na posesję
adresata.
W przypadku niepodjęcia przesyłki w ww. terminie, pozostawia się powtórne zawiadomienie o
możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty
pierwszego zawiadomienia.
Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu jego przechowywania w
placówce pocztowej [tj 14 dni], a pismo pozostawia się w aktach sprawy. [po jego zwrocie
przez pocztę]
FIKCJA PRAWNA DOR
CZENIA - ZAWIADOMIENIE W DRODZE OBWIESZCZENIA - Art. 49.  JEŻELI
PRZEPIS TAK STANOWI
( Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej
przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego
ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądz

doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia ).
Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest
pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie
uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło
[jeśli np. termin do wniesienia odwołania biegnie od
dnia doręczenia decyzji, a ono nastąpiło 10.12., to
termin do wniesienia odwołania minie 17.12.].
Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo
wolny od pracy [np. w niedzielę], za ostatni dzień
terminu uważa się najbliższy następny dzień
powszedni.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego
upływem pismo zostało (m.in.) nadane w polskiej
placówce pocztowej operatora publicznego [jeśli
nadamy pismo na poczcie o 23.59 17.12 w ww.
przykładzie]
TERMINY DZIELIMY NA:
1) USTAWOWE, KTÓRYCH NIE MOŻNA PRZEDA
UŻAĆ I
SKRACAĆ  ALE MOŻNA JE PRZYWRÓCIĆ
2) WYZNACZONE PRZEZ ORGAN, NP. DLA DOKONANIA
PRZEZ STRON
WYJAŚNIEC
 KTÓRE MOŻNA NA
WNIOSEK STRONY PRZEDA
UŻAĆ LUB SKRACAĆ.
PRZESA
ANKI PRZYWRÓCENIA TERMINU:
1) wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia ustania
przyczyny uchybienia terminu (np. 7 dni od
narodzin dziecka, końca ciężkiej choroby,
uwolnienia przez terrorystów)
2) uprawdopodobnienie że uchybienie terminowi
nastąpiło bez winy wnioskodawcy
3) dopełnienie czynności dla których zastrzeżony był
termin (np. uzupełnienie braków formalnych
wniosku)
- NAST
PUJE Z URZ
DU LUB NA WNIOSEK
Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony (wówczas wszczęcie
postępowania następuje w dniu doręczenia podania organowi), np. postępowanie w
sprawie zmiany nazwiska, lub z urzędu  np. postępowanie w sprawie nałożenia podatku od
nieruchomości.
- BRAKI FORMALNE PODANIA
1) BRAK ADRESU POZOSTAWIENIE BEZ ROZPOZNANIA
( Jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności ustaleni tego adresu na
podstawie posiadanych danych, podanie pozostawia się bez rozpoznania )
2) INNE BRAKI FORMALNE (BRAK DOKUMENTÓW, KTÓRE S
WYMAGANE ZGODNIE Z PRZEPISAMI
SZCZEGÓLNYMI, JAK NP. BRAK PROJEKTU BUDOWLANEGO PRZY WNIOSKU O POZWOLENIE NA
BUDOW
; BRAK UISZCZONEJ OPA
ATY SKARBOWEJ, BRAK PEA
NOMOCNICTWA GDY PODANIE
SKA
ADA PEA
NOMOCNIK; BRAK KRS GDY PODANIE SKA
ADA SPÓA
KA PRAWA HANDLOWEGO,
BRAK PODPISU SKA
ADAJ
CEGO PODANIE, ITP. PODANIE MA TEŻ BRAKI FORMALNE GDY JEST
NIEJASNE, ZAWIERA Ż
DANIE, KTÓRE BUDZI W
TPLIWOŚCI CO DO INTENCJI
WNIOSKUJ
CEGO)
WEZWANIE Z RYGOREM POZOSTAWIENIA BEZ ROZPOZNANIA PO 7
DNIACH
( Jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy
wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że
nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania ).
- TERMINU 7-DNIOWEGO DO UZUPEA
NIENIA BRAKÓW
FORMALNYCH ORGAN NIE MOŻE  PRZEDA
UŻYĆ ,
MOŻNA CO NAJWYŻEJ WNOSIĆ DO ORGANU O
PRZYWRÓCENIE TERMINU DO UZUPEA
NIENIA BRAKÓW
- POZOSTAWIENIE BEZ ROZPOZNANIA  NIE WYMAGA
SZCZEGÓLNEJ FORMY, ZGODNIE Z ORZECZNICTWEM
NALEŻY JEDNAK ZAWIADOMIĆ STRON
O
POZOSTAWIENIU PODANIA BEZ ROZPOZNANIA
( zawiadamia się, że podanie z dnia& pozostawione
zostało bez rozpoznania z uwagi na nieuzupełnienie w
terminie 7 dni następujących braków formalnych& )
- W SYTUACJI GDY ORGAN BEZPODSTAWNIE
POZOSTAWIA PODANIE BEZ ROZPOZNANIA  STRONA
MOŻE SI
JEDYNIE ŻALIĆ NA BEZCZYNNOŚĆ ORGANU
1)po wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej z kilku stron postępowania  należy
zawiadomić jego strony/pozostałe jego strony o wszczęciu postępowania; najlepiej wówczas
pouczyć je o prawie od czynnego udziału w postępowaniu
2) organ powinien w każdym stadium postępowania (przyjmuje się również, że nawet po jego
zakończeniu) umożliwić stronom przeglądanie akt sprawy i robienie z nich notatek i odpisów (w
tym: ksero); strona może żądać uwierzytelnienia odpisów z akt sprawy (zazwyczaj przez wbicie
pieczątki potwierdzającej  za zgodność z oryginałem ), to ostatnie podlega jednak opłacie
skarbowej.
UWAGA: prawo dostępu do akt nie powinno stać w sprzeczności z innymi przepisami, np.
prawem autorskim. Stąd np. odpis projektu budowlanego, stanowiącego element akt sprawy,
będzie mógł zostać udostępniony po uzyskaniu zgody autora
3) przeprowadzenie postępowania dowodowego, w tym, w razie potrzeby przesłuchanie stron,
powołanie biegłych itp.  TO NA ORGANIE A NIE NA STRONIE SPOCZYWA OBOWI
ZEK ZEBRANIA
MATERIAA
U DOWODOWEGO!
4) zebranie opinii i uzgodnień innych organów  gdy przepis tak stanowi (art. 106 kpa  o wystąpieniu
do innego organu należy powiadomić strony!)
5) rozprawa  gdy przepis tak stanowi
6) umożliwienie stronom wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji do zebranego materiału
dowodowego
UWAGA: JEŚLI W TOKU POST
POWANIA ORGAN ZGODNIE Z PRZEPISAMI MA WYDAWAĆ POSTANOWIENIE,
TO ZAŻALENIE DO ORGANU II INSTANCJI NA TO ZAŻALENIE PRZYSA
UGUJE TYLKO JEŚLI
KPA/PRZEPIS SZCZEGÓLNY TAK STANOWI! (JEŚLI NA POSTANOWIENIE NIE PRZYSA
UGUJE
ZAŻALENIE  MOŻNA JE KWESTIONOWAĆ DOPIERO W ODWOA
ANIU OD DECYZJI)
& & & & & & & ..sądowa kontrola administracji: & & &
wyrok NSA
skarga kasacyjna (30 dni)
wyrok WSA
skarga (30 dni)
& & & & & & & & & administracyjny tok instancji:& & &
decyzja organu II instancji
odwołanie (14 dni)
decyzja organu I instancji
ś� odwołanie  do organu wyższego stopnia, chyba
że ustawa stanowi inaczej)
ś� wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy  od
decyzji wydanej w pierwszej instancji przez
ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze
(bo nie ma w tym przypadku organu wyższego
stopnia)
ś� Odwołanie wnosi się do organu II instancji za
pośrednictwem organu I instancji
Odwołanie nie wymaga szczególnej formy 
wystarczy że z odwołania wynika, że strona nie
jest zadowolona z wydanej decyzji (przepisy
szczególne mogą jednak zawierać pewne wymogi
co do formy odwołania) /por. art. 128 k.p.a./
Organ I instancji powinien w ciągu:
7 DNI od dnia otrzymania odwołania:
1) ROZWAŻYĆ, CZY ODWOA
ANIE ZASA
UGUJE W CAA
OŚCI
NA UWZGL
DNIENIE (TZW. SAMOKONTROLA) -
wówczas:
- jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ
administracji publicznej, może wydać nową decyzję,
w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję.
- jeśli odwołanie wniosła 1 ze stron, organ może wydać
ww. decyzję tylko gdy pozostałe strony wyrażą zgodę
na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem
odwołania.
2) PRZESA
AĆ ODWOA
ANIE WRAZ Z AKTAMI SPRAWY do
organu II instancji
ś� Organ odwoławczy NIE JEST ZWI
ZANY GRANICAMI ODWOA
ANIA  ma własną
kompetencję do rozstrzygania sprawy, nie jest związany zarzutami strony
podniesionymi w odwołaniu.
ORGAN II INSTANCJI MOŻE:
UTRZYMAĆ W MOCY ZASKARŻON
DECYZJ

UCHYLIĆ ZASKARŻON
DECYZJ
W CAA
OŚCI ALBO W CZ
ŚCI
I W TYM ZAKRESIE ORZEC CO DO ISTOTY SPRAWY
B
Dy
UCHYLIĆ DECYZJ
I UMORZYĆ POST
POWANIE
UMORZYĆ POST
POWANIE ODWOA
AWCZE (w razie
bezprzedmiotowości postępowania, cofnięcia odwołania)
ALBO
UCHYLIĆ ZASKARŻON
DECYZJ
W CAA
OŚCI I PRZEKAZAĆ SPRAW
DO
PONOWNEGO ROZPATRZEN IA PRZEZ ORGAN i INSTANCJI, gdy decyzja ta
została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do
wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.
Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy
wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
UWAGA:
CELEM S
DOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO W POLSCE JEST
KONTROLA LEGALNOŚCI DZIAA
ANIA ADMINISTRACJI A NIE
ZAST
POWANIE ORGANÓW ADMINISTRACJI W
MERYTORYCZNYM ROZSTRZYGANIU SPRAW
ADMINISTRACYJNYCH; WSA/NSA NIE STANOWI
 KOLEJNEJ
INSTANCJI W ADMINISTRACYJNYM TOKU INSTANCJI
ś� Do 1 stycznia 2004 r. Naczelny Sąd
Administracyjny był jedynym szczeblem
sądownictwa administracyjnego
ś� Od dnia 1 stycznia 2004 r. sądownictwo
administracyjne w Polsce jest
dwuinstancyjne:
1) wojewódzkie sądy administracyjne (WSA) 
jako sądy I instancji
2) Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) jako
sąd II instancji
/Postawy prawne: ustawa z dnia 25 lipca 2002 r.  Prawo o ustroju sądów administracyjnych; ustawa z
dnia 30 sierpnia 2002 r.  Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; ustawa z dnia
30 sierpnia 2002 r.  Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi/
sąd administracyjny (WSA ,NSA)
skarżący uczestnicy organ adm.publ.
na prawach strony
(który ma interes prawny (np.osoby które nie wniosły którego działanie lub
we wniesieniu skargi, skargi, ale ich interesu bezczynność była
w szczególności adresat decyzji, prawnego dotyczy wynik przedmiotem skargi
zainteresowany jej uchyleniem, postępowania, np. inni
Też: prokurator, RPO ) adresaci decyzji)
ś� M.in.:
- Decyzje administracyjne  ostateczne, wobec
której wyczerpano środki zaskarżenia, tj.
złożono odwołanie, wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy (chyba że skargę wnosi
prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich)
- Postanowienia wydane w toku postępowania
administracyjnego, na które służy zażalenie (po
wyczerpaniu możliwości złożenia zażalenia)
- Akty prawa miejscowego (np. miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego)
- Akty nadzoru nad działalnością organów
jednostek samorządu terytorialnego
- Bezczynność organów administracji
ś� wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia
decyzji skarżącemu
ś� Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, który
wydał decyzję
ś� Od dnia wniesienia skargi organ w terminie 30
dni ma obowiązek JEJ PRZEKAZANIA S
DOWI
WRAZ Z AKTAMI SPRAWY i odpowiedzią na skargę
ś� do dnia rozpoczęcia rozprawy sądowej organ
może w zakresie swojej właściwości, uwzględnić
skargę w całości (SAMOKONTROLA)
ś� UWAGA: WNIESIENIE SKARGI CO DO ZASADY NIE
WSTRZYMUJE WYKONANIA DECYZJI!!!
ś� CO DO ZASADY S
D ORZEKA KASATORYJNIE = NIE
MERYTORYCZNIE
1. ODRZUCENIE SKARGI - w drodze postanowienia
następuje z przyczyn formalnych, np. gdy skarga została
wniesiona po terminie, gdy nie uzupełniono w
wyznaczonym terminie braków skargi itp.
2. ODDALENIE SKARGI  w formie wyroku; gdy sąd
stwierdza, że nie doszło do naruszenia prawa
uzasadniającego uchylenie/stwierdzenie nieważności
zaskarżonego aktu (akt jest prawidłowy)
3. UWZGL
DNIENIE SKARGI  w zależności od stopnia
wadliwości aktu/czynności jest to wyrok:
A) stwierdzający nieważność aktu (ew. stwierdzający
wydanie aktu z naruszeniem prawa gdy przepisy prawa
uniemożliwiają stwierdzenie nieważności aktu np. z
uwagi na upływ określonych terminów)
B) uchylający akt
ś� Sąd administracyjny orzeka  w granicach sprawy
administracyjnej i nie jest związany zarzutami
podniesionymi w skardze, co oznacza, że rozpatrując
skargę na decyzję, może uchylić też inne/wszystkie
decyzje wydane w danej sprawie, np.:
Wyrok wsa z dnia 7.01.2009 uchylający zaskarżoną decyzję z dnia
31.08.2008 r. oraz 3 wcześniejsze decyzje
Decyzja organu II instancji z dnia 31.08.2008 r. utrzymująca w mocy
decyzję organu I instancji
Decyzja organu I instancji z dnia 30.07.2008
Decyzja organu II instancji uchylająca i przekazująca sprawę do
ponownego rozpatrzenia z dnia 30.06.2008
Decyzja organu I instancji z dnia 1.01.2008.
ś� Uchylenie (stwierdzenie nieważności) aktu
powoduje, że przestaje on obowiązywać 
sprawa musi być ponownie rozstrzygnięta
przez organ, który jednak jest związany
orzeczeniem sądu
ś� Od orzeczeń wsa służy skarga kasacyjna do
NSA którą składa się w terminie 30 dni od
dnia doręczenia odpisu wyroku z
uzasadnieniem
ś� NSA może odrzucić skargę kasacyjną (z
przyczyn formalnych), albo oddalić skargę
kasacyjną, a w razie uwzględnienia skargi 
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę
do ponownego rozpoznania WSA - co do
zasady orzeka zatem kasatoryjnie