KOLOKWIUM
PEDAGOGIKA OGÓLNA
1. DEFINICJA PEDAGOGIKI
Jest to nauka która ma przedmiot, cele, treści i środki. Można więc powiedzieć, że jest to
dziedzina wiedzy, która jest zorientowana na osiąganie celów.
Pedagogika jest nauką która zajmuje się opisywaniem, wyjaśnianiem, normowaniem i
dawaniem wskazówek wychowawczych.
To pewien zbiór elementów, które nie mają jakiś szczególnych połączeń i które nie tworzą
systemów.
2. FUNKCJE NAUKI
Ł� Dostarczanie wiedzy
Ł� Dostarczanie umiejętności
Ł� Dawanie wskazówek
3. ZADANIA NAUKI
Prowadzenie badań
Badanie rzeczywistości
4. PEDAGOGIKA ZAJMUJE SI
WYCHOWANIEM
a) Zajmuje się (funkcja)
�� Opis i wyjaśnienie + funkcja normatywna (zadania
typu  coś jest  jakieś czyli S jest P)
�� Wskazówki (zadania typu S powinno być P  czy należy robić to w taki sposób) 
są to zadania bardzo ściśle związane z etyką lub filozofią (założenia wynikające z
jakiegoś systemu)
b) Wychowanie
v� Relacja
v� Oddziaływanie (pomiędzy osobami w celu dokonania zmiany np. w wartościach,
celach, zachowaniu, osobowości itp.)
- zjawisko
- konkretny fakt
- zdarzenie
5. WYCHOWANIE
a) Fakt, zjawisko, zdarzenie (obiektywne  co się dzieje nawet wtedy kiedy nas nie ma)
b) Pojęcie
Ł� Należy szukać definicji (cech istotnych i szczegółowych)
Ł� Rodzaj pracy analitycznej (analizujemy  mający charakter metanaukowy i wtedy
systemy traktujemy jako pewne zbiory zdań i podejść do tego w taki sposób meta
teoretyczny
- jakie założenia tkwią
- jakie aksjomaty na to wpływają
c) Fenomen (jest niepowtarzalne)
�� Coś unikalnego (subiektywne)
�� Wychowanie jako specyficzne doświadczenie wychowania:
1
- cechy istotowe  jest to taka własność co do której możemy powiedzieć, że
gdyby jej nie było to nie można tego uznać za wychowanie np. spotkanie dwóch
osób (relacja), odpowiedzialność, relacja która wyzwala zmiany w osobowości
- cechy przygodne
6. J
ZYK
�� Język przedmiotowy to język którym wyrażamy się prosto o świecie (np. stół ma 4
nogi)
�� Metajęzyk odnosi się do języka a nie do przedmiotu o którym rozmawiamy (np. w
tym wyrazie wystąpiło słowo stół a jest to słowo złożone z 4 liter itp.)
7. W PEDAGOGICE OGÓLNEJ PRZEDE WSZYSTKIM B
DZIEMY MÓWIĆ O POJ
CIU W SENSIE
v� Analitycznym
v� Językowym
v� Metajęzykowym
8. DEFINICJA PEDAGOGIKI OGÓLNEJ
Pedagogika ogólna to pewien system w którym zachodzi wielość relacji
Pedagogika ogólna posiada relację logiczne które mają charakter najwyższy
9. ASPEKTY PEDAGOGIKI OGÓLNEJ
a) Definicyjny
Ł� Opisuje i wyjaśnia pojęcie wychowania (definiuje wychowanie)
Ł� Dokonuje analizy
Ł� Dokonuje zmiany (ma charakter projektujący lub modyfikujący)
Ł� Definicje sprawozdawcze
Ł� Relacja pedagogiki z innymi naukami
b) Metodologiczny
Ł� Metodologia (również jest rozwijana w połączeniu z pedagogiką ogólną)
Ł� Próba odpowiedzi na pytanie o standardy badań
c) Fenomenologiczny (co mógłby taki pedagog robić, czym się zajmować)
Ł� Metodologią
Ł� Systematyzować wiedzę
Ł� Porównywać systemy
Ł� Można wziąć koncepcje i analizować je w sensie metajęzykowym
Ł� Badać definicje
Ł� Sięgać do założeń
Ł� Wyprowadzać wnioski
Ł� Stwierdzenie czy przesłanki są dobrze ujęte
Ł� Stwierdzenie na jakiej filozofii się to wszystko opiera
10. TEKST 2
Filozofia jest pewną refleksją i dzięki niej możemy ją wprowadzić do pedagogiki
[ tematyka badawcza i to jak jest określana pedagogika w innych uczelniach jest bardzo
ważne  z artykułu prof. Palki]
11. CZYM JEST PEDAGOGIKA FILOZOFICZNA
System pedagogiczny zajmujący się zagadnieniami nauczania i wychowania. Wykorzystuje
myśli i zasady filozoficzne a jednocześnie stoi ponad poszczególnymi systemami.
2
12. ROZUMIENIE PEDAGOGIKI FILOZOFICZNEJ
a) Podejście filozoficzne 1  synonim systemu pedagogicznego który ma charakter:
- opiera się na założeniach filozofii
- ma charakter normatywny (wprowadza wskazówki wychowawcze)
- sceptyczny (nie wartościuje systemów traktujemy je jako zbiór) i dogmatyczny
(wprowadzamy wartościowanie, wyróżniamy jeden system)
/ w sposób dogmatyczny często rozumiemy definicje filozoficzną  podanie
sprawozdawcze. Jest związana z filozofią i ma charakter normatywny /
b) Podejście filozoficzne 2  definicja modyfikująca (wprowadza nowe znaczenia dla starego
terminu)
�� Pedagogika filozoficzna ma charakter meta naukowy. Jest narzędziem wobec
podejścia 1
�� Przedmiotem analizy podejścia filozoficznego 2 jest podejście filozoficznego 1
�� Ma on charakter porównawczy  opisuje i analizuje
�� Podstawową funkcją jest funkcja analityczna  odnosi się do systemów
pedagogicznych
[to je się opisuje, analizuje i porównuje]
�� Nie istnieje tu normatywność
�� Pedagogiki nie można uprawiać tylko na sposób analityczny
13. ZADANIA PEDAGOGIKI FILOZOFICZNEJ (str. 100  tekst 3)
14. CZYM ZAJMUJE SI
FILOZOFIA
Podstawowymi kategoriami jest dobro, piękno i prawda
15. CZYM SI
ZAJMUJE FILOZOFIA WYCHOWANIA
- Podstawowe pojęcia
- Kwestie epistemologiczne
- Kwestie teleologiczne
PF 1 ą� sposób rozumienia pojęcia pedagogika filozoficzna
PF 2 ą� definicja o charakterze modyfikującym (jest to definicja wprowadzana przez autora 
ma charakter analityczny)
16. PULSUJ
CE KATEGORIE
Są wyznacznikiem mapy odmian myślenia o edukacji (Rutkowiak)
Są to stałe punkty, które wyznaczają nam drogę i możemy się do nich odwołać
Mają różne wartości
Są dynamiczne
Mają różne sposoby orzekania o systemach
17. RÓŻNIACA MI
DZY PREZENTACJ
MAPY A TRADYCJAMI
a) Nie odwołuje się do historii
b) Tradycyjny sposób prezentacji
c) Ma charakter subiektywny
18. TRADYCJE S
RODZAJEM ZESTAWIANIA W SPOSÓB
a) Uporządkowany
b) Hierarchiczny
c) Systematyczny
3
19. TEKST
a) Subiektywny
b) Możliwość odradzania
c) Nie ma charakteru stałego (np. kategorie pulsujące)
d) Dopuszczany jest chaos (traktowany jest jako coś pozytywnego)
20. CZYM JEST MAPA MYŚLI
a) Reprezentacja przyszłości
b) Odwzorowuje  coś
21. RODZAJE MAP
v� Topograficzne
v� Fizyczne
v� Graficzne
v� Pojęciowe (językowe) �� funkcja kategorii w tekście
/w postaci pojęć przedstawiamy rzeczywistość za pomocą pulsujących kategorii/
22. CZYM JEST KATEGORIA
 Sposoby orzekania o przedmiotach  Arystoteles
Ł� Ma charakter przejściowy
Ł� Odnosi się do przedmiotów
Np. Z jest kategorią X ze względu na Y
Liściastość ą� drzewo ą� na koronę
Dzieciństwo ą� rozwoju ą� na wiek
Przełożenie na tekst:
Praktyczność / Intelektualizm ą� sposoby myślenia o wychowaniu / systemów
pedagogicznych ą� temat / główne wartości
23. RÓŻNE DROGI W PEDAGOGICE
a) 1 DROGA  pedagog  dogmatyk przyjmuje jeden system pedagogiczny, ma postawę
wartościującą, zamyka się na jedną koncepcje i tylko ją realizuje. Taki pedagog jest trochę
ograniczony i idzie na łatwiznę ponieważ nie poszukuje innych rozwiązań
b) 2 DROGI  pedagog porusza się w obszarach dwóch systemów (być może przechodzi z
jednego systemu do drugiego)
c) WIELE DRÓG  mapa jest dla niego niezbędna, sięga on do swojego
doświadczenia. Jest elastyczny, otwarty na różnorodność, dostrzega wielość różnych
systemów i z nich czerpie do formułowania swojej drogi
24. KATEGORIE ( w Rutkowiak)
1) Intelektualizm
2) Sakralność
3) Pytajność
4) Praktycyzm
5) Praktyczność
6) Przedmiotowość i techniczność
7) Podmiotowość
4
8) Kontekstowość
9) Polityczność
10) Uprawniona wielość
11) Krytyczność
25. DEFINICJA Z ENCYKLOPEDII (HEJNICKA  BEZWIC
SKA)
26. TOŻSAMOŚĆ PEDAGOGIKI
Zajmuje się samą pedagogiką, próbuje ukazać naukowy charakter pedagogiki
27. TEZY WYPROWADZONE Z RYSUNKU(HEJNICKA  BEZWIC
SKA)
28. FILEK
a) Wstępnie:
Szczegółowa analiza pojęcia wychowanie. Nie pokazuje definicji wychowania ale ukazuje
strukturę co powinno się zawierać w wychowaniu
b) Główna teza:
Właściwa formuła że coś jest wychowaniem pokazuje wszystkie elementy które wchodzą
w skład wychowania.
Rozpoczyna o mówieniu, że ktoś wychowuje kogoś lub jest wychowywanym  używa
argumentów
X wychowuje Y �� język potoczny /argumenty/
Filek zastanawia się czy taki zapis zawiera tylko 2 elementy: stara się uzupełnić/wskazać
że dochodzi jeden element który ukazuje póz
niej,  że ktoś wychowuje kogoś dla kogoś
X wychowuje Y ą� komuś  Z /relacja trójargumentowa/
x- wychowawca bezpośredni  np. nauczyciel
z- wychowawca pośredni  np. rodzic
Ostateczna teza jest czteroargumentowa
X wychowuje Y ą� Z ze względu na jakieś W
x- wychowawca
y- uczeń
z- rodzic
w- coś związanego ze sferą wartości z celem wychowania
5