plik


EGZAMIN PEDAGOGIKA OGLNA 1. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRZEDMIOTU PEDAGOGIKA OGLNA 1) Przedmiot merytorycznie powizany z wiedz realizowan na innych przedmiotach tj.: Wprowadzenie do pedagogiki WspBczesne kierunki pedagogiczne Teoretyczne podstawy wychowania i ksztaBcenia Metodologia badaD pedagogicznych 2) Przedmiot ma charakter teoretyczny 3) To subdyscyplina organizujca wiedz pedagogiczn: teoretyczn i empiryczn 4) Metaperspektywa analiz 2. SCHEMAT PEDAGOGIKA OGLNA WYCHOWANIE : KSZTAACENIE: PODSTAWY PODSTAWY TEORETYCZNE TEORETYCZNE HISTORIA MYZLI I HISTORIA MYZLI I PRAKTYK PRAKTYK EDUKACYJNYCH EDUKACYJNYCH SUBDYSCYPLINY SUBDYSCYPLINY SUBDYSCYPLINY SZCZEGAOWE NP. SZCZEGAOWE NP. SZCZEGAOWE NP. PEDAGOGIKA PEDAGOGIKA PEDAGOGIKA OGLNA SZKOLNA SPECJALNA 3. GAWNA PROBLEMATYKA BADAC PROWADZONYCH W RAMACH PEDAGOGIKI OGLNEJ 1) Precyzowanie jzyka pedagogiki i pedagogw 2) Filozoficzne podstawy koncepcji (teorii i praktyk) wychowania, ksztaBcenia: ontologiczna, epistemologiczna, antropologiczna, aksjologiczna 3) Metodologiczne przedmioty badaD pedagogicznych 1 4) Metaanaliza porwnawcza dotyczca jzyka filozoficznych podstaw, oraz metodologicznych paradygmatw 5) WspBczesne przemiany w sposobach uprawiania pedagogiki oraz w konsekwencji polityki edukacyjnej 4. WYMAGANE EFEKTY KSZTAACENIA PRZEMIOTU PEDAGOGIKA OGLNA 1) Posiadanie wiedzy wyznaczonej programem przedmiotu 2) Posiadanie umiejtno[ci samodzielnego wyszukiwania informacji 3) Rekonstrukcja i opracowanie tre[ci prezentujcych pogldy na omawiane tematy 4) Dokonanie analizy porwnawczej 5) Opracowanie syntetycznych wypowiedzi pisemnych 6) FormuBowanie poprawnych pod wzgldem jzykowym wypowiedzi ustnych i pisemnych 7) Dyskutowanie poBczone z uwa|nym sBuchaniem 8) Praca zespoBowa pod kierunkiem prowadzcego 9) Zaanga|owanie w przebieg procesu dydaktycznego 10) Przekonanie o wa|no[ci uczenia si dla wBasnego rozwoju profesjonalnego 11) Odpowiedzialno[ za wBasn organizacj procesu uczenia si 12) Gotowo[ do pracy zespoBowej oraz wspBodpowiedzialno[ za jej rezultaty (punkty od 9 do 12: podstawy warunkujce efektywno[ ksztaBcenia) 5. METODYKA PRACY INTELEKTUALNEJ CZYLI ODPOWIEDZIALNOZ I DBAAOZ O WAASNY UMYSA 1) Obowizek czytania tekstw zrdBowych! Nie notatek, kser i skrtw 2) Praca w bibliotece, kwerenda biblioteczna i praca z ksi|k 3)  Kwerendy w ksigarniach, wyszukiwanie, przegldanie bie|cej literatury przedmiotu 6. PODSTAWOWE PYTANIA PEDAGOGA OGLNEGO a) Co to jest pedagogika ? Jest nauk o: - wychowaniu - ksztaBceniu - samowychowaniu i samoksztaBceniu (wg prof. Palki) Wychowanie i ksztaBcenie jako oddziaBywanie: - do[rodkowe (wychowanie i ksztaBcenie) - od[rodkowe (samowychowanie i samoksztaBcenie) S to dziaBania intencjonalne! Charakter dziaBaD: - intencjonalne - nie intencjonalne (socjalizacja) Sytuacja wychowawcza (dydaktyczna) jako soczewka skupiajca dla dziaBaD intencjonalnych i nie intencjonalnych Wychowanie i ksztaBcenie, a rzeczywisto[ ludzka i ludzkie do[wiadczenie: - dane z do[wiadczenia bezpo[redniego (wiedza pBynca z do[wiadczenia) - dane z refleksji nad do[wiadczeniem bezpo[rednim 2 Narodziny nauki: Rodzi si wtedy gdy mamy do czynienia z czym[ usystematyzowanym Gdzie pedagogika? (zale|no[ci przedmiotowe i metodologiczne) b) Czym zajmuje si pedagogika? c) Jaka to nauka? d) Co to znaczy  pedagogiczne ? Znaczy perspektywa interpretacyjna (O.F. Ballnow) ktra ma na uwadze celowy i indywidualny rozwj ka|dego czBowieka zarwno w perspektywie jego mo|liwo[ci jak i ograniczeD. Taki autorozwj ([wiadomo[ siebie) ktry pozwoli mu jednocze[nie na konstruktywne i twrcze wspB|ycie z innymi osobami, zarwno w skali mikrokontaktw interpersonalnych ja i w skali powinno[ci spoBecznych (obywatelskich) 7. RODZAJE WIEDZY a) Wiedza prosta z |ycia  to wiedza ktra si chBonie przez to |e si jest np. w rodzinie, spoBeczeDstwie, ucz si przez tradycje, obyczaje. Ta metoda pozostaje w horyzoncie wBasnego do[wiadczenia. Mo|e by przekazywana w sposb oczywisty (rytualny) lub poddawana jest autorefleksji. Zwykle jest wynikiem konfrontacji naszych my[li i do[wiadczeD z innymi. Rodzi si z bystrej obserwacji rzeczywisto[ci b) Wiedza naukowa  prowadzi si badania naukowe, bierze si wycinek [rodowiska i stawia si problemy badawcze 8. WYCHOWANIE A KSZTAACENIE A RZECZYWISTOZ LUDZKA I LUDZKIE DOZWIADCZENIE Dane z do[wiadczenia bezpo[redniego Dane z refleksji nad do[wiadczeniem bezpo[rednim 9. PEDAGOGIKA JAKO NAUKA O CZAOWIEKU (B. SUCHODOLSKI) Terminologia: Pedagogika, wychowanie, edukacja (ang.) co zawsze? Moje pedagogiczne Credo J. Dewey NiezwykBo[ pedagogiki pomidzy utopi i krytyczno[ci (zjawisko teoretyczno  praktyczne) Pedagogika jako nauka o czBowieku ale nie po[rd nauk Dlaczego ?! Uzasadnienie odmienno[ci i pomijania Tendencje do psychologicznego i socjologicznego unaukowiania pedagogiki. Teza o krytyczno[ci i zarazem alternatywno[ci my[lenia pedagogicznego. Nauki humanistyczne nie zawsze s  Humanistyczne ze wzgldu na metodologie (Dufrenne: antyhumanizm nauk humanistycznych) [opis jest wolny od warto[ciowania ! Pedagogika ujmuje czBowieka od stanu jego zadaD i osobistego rozwoju] 10. METODOLOGICZNE ZAAO{ENIA I KONSEKWENCJE  NIEHUMANISTYCZNOZCI PO STRONIE FENOMENOLOGICZNEGO UJCIA RZECZYWISTOZCI (nienaukowy?) Wewntrzny dualizm w naukach: orientacje porzucajce i krytyczne (stabilno[ i dynamika rzeczywisto[ci) Stan i mo|liwo[ci czBowieka Deskrypcja i warto[ciowanie. Zale|no[ od losu i realizacja powoBania. Relacyjno[ i dialogiczno[  ja  ty Praca:  robota czy twrczo[? Walka o wBadz czy tworzenie warto[ci [ w naukowym podej[ciu dominuje pozytywizm] 3 11. SCHEMAT NAUKI HUMANISTYCZNE PEDAGOGIKA Nauka  panujca aktualnie, teoria wyja[niajca Postawa krytyczna tzn. dostrzegajce problemy stany rzeczy, czsto  podpierajce panujc w zastanej rzeczywisto[ci, wic stawiajca nieraz wBadze wBadzy opr, nowe rozwizania Opis zjawisk empirycznych, metodologicznych, Otwiera si na nauki humanistyczne (holistyczna uprzedmiotowienie naukowe (?) koncepcja czBowieka): fizyczno[ <ciaBo>, dusza <psyche>, i duch <duchowo[, transcendencja> nienaukowa (?) Badanie stanu rzeczy jak jest Wa|ny stan rzeczy i wa|na potencja (czyli rozwj  sprzyjanie tworzeniu tego czego nie ma). W tym tkwi spoBeczna rola pedagogiki Opis wolny od warto[ciowania, sdy w trybie Warto[ciowanie jest nieuniknione, ze wzgldu oznajmiajcym na wybr potrzeb w dziaBaniu Istota zale|na od sytuacji Istota zdolna realizowa swe powoBanie (ethos) Funkcjonalne ujmowanie czBowieka ( wizka rl Egzystencjonalne ujmowanie czBowieka (dbaBo[ spoBecznych) o sens |ycia, wa|no[ wspBpracy, dialogiczno[ relacji  ja  ty Ludzkie dziaBanie jako produkcja warto[ci Ludzkie dziaBanie jako produkcja wBasno[ci wymiennych (Value). Praca jako LABOR robota  u|ytkowych wa|nych dla czBowieka (Worth). alienacja Praca jako WORK  twrcze dziaBanie i zaanga|owanie Historia ludzko[ci to tworzenie zdarzeD walki o Historia ludzko[ci to tworzenie warto[ci wBadz, czBowiek jako istota polityczna humanistycznych, dobr kultury (pomna|anie (zniszczenie) dziedzictwa kulturowego) czBowiek jako twrca 12. NIEJEDNORODNOZ WIEDZY PEDAGOGICZNEJ Globalno[ pedagogiki czy system wyspecjalizowanej wiedzy? Zale|no[ refleksji pedagogicznej od systemw filozoficznych i religijnych? Procesy rozwoju wiedzy: dezintegracja a zarazem poznanie naukowe: - zaprzeczenie - wykrywanie - potrzeba praktyki /pedagogika rodziBa si z filozofii/ 13. DEZINTEGRACJA PRACY W HUMANISTYCE Rozwj dziaBaD praktycznych, powstanie instytucji wychowawczych, szkB autorskich (zob. np. A. Sajdak, Edukacja alternatywna, Krakw, 2008) Jan Amos KomeDski 1652  1670 (nauczanie pogldowe) John Dawey 1852  1952 (nauczanie problemowe) Respektowanie potrzeb rozwojowych (psychologia eksperymentalna) Psychoterapia analityczna (reedukacja i rewalidacja) Socjologia: procesy dotyczce grup formalnych i nieformalnych, tworzenie wizi spoBecznej 4 Dydaktyka: - dokonywanie pomiarw tekstowych - eksperyment pedagogicznych (naturalny) - programowanie dydaktyczne, techniki uczenia heurystyczne Badania nad mzgiem (neurofizjologia) - informatyka i technologia informatyczna - Coaching 14. JAKA JEST WIEDZA PEDAGOGICZNA v Globalna v System wyspecjalizowanych nauk To wBasna interpretacja zjawisk, ujmowanie czBowieka pod ktem jego rozwoju (stawanie si) i samorealizacji, z Bczno[ci z |yciem spoBecznym, [wiatem kultury i oddziaBywaniem (wspieraniem) wychowawczym 15. PERSPEKTYWY WIEDZY PEDAGOGICZNEJ a) Nauk szczegBowych (realnych)  empirycznych Zajmuje si analiz konkretnych przypadkw b) Nauk uniwersalnych (filozoficznych/metateoretycznych)  w tym pedagogika oglna v Metaperspektywa intraprzedmiotowa PEDAGOGIKA OGLNA FILOZOFIA WYCHOWAWCZA METODOLOGIA SUBDYSCYPLINY PEDAGOGICZNE v Metaperspektywa interprzedmiotowa Pedagogia interprzedmiotowej rzeczywisto[ci Zwiat w ktrym |yjemy 5 16. PODSTAWOWE DYSCYPLINY PEDAGOGICZNE a) Kiedy[ Pedagogika oglna Historia o[wiaty i wychowania oraz doktryn pedagogicznych b) WspBcze[nie v Teoria my[li pedagogicznej, praktyk pedagogicznych v Teoria wychowania (moralno-spoBecznego, estetycznego, spoBecznego, patriotycznego, religijnego, fizycznego) c) Komentarz Aspekt spoBeczny nale|y uzupeBni o teori psychologicznie ukierunkowan na rozwj indywidualny std te| dzi[ przedmiot: Teoretyczne podstawy wychowania Dydaktyka Teoria i technologia ksztaBcenia Teoretyczne podstawy ksztaBcenia (uczenia si i wychowania) 17. DYDAKTYKI SZCZEGAOWE Metodyki ([ci[le zwizane z dydaktyk i procesami edukacyjnymi)  podstaw jest zdolno[ czBowieka do uczenia si 18. SZCZEGAOWE (subdyscypliny) PEDAGOGICZNE WYZNACZONE LINI ROZWOJU CZAOWIEKA Pedagogika rodziny Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna Pedagogika szkolna (oglna + zawodowa) Pedagogika szkoBy wy|szej (procesy wychowania i ksztaBcenia: dydaktyka) Andragogika Pedagogika specjalna (m.in. rewalidacja, resocjalizacja, rehabilitacja) Teoria ksztaBcenia rwnolegBego Teoria ksztaBcenia ustawicznego Pedagogika ludzi starszych (gerontopedagogika) WspBczesny (obecny) system ksztaBcenia reedukuje my[lenie pogBbione (twrcze) zwBaszcza testy 19. DYSCYPLINY PEDAGOGICZNE PODZIELONE ZE WZGLDU NA GAWNE OBSZARY DZIAAALNOZCI CZAOWIEKA a) Pedagogika spoBeczna b) Pedagogika kultury c) Pedagogika pracy d) Pedagogika zdrowia e) Teoria wychowania technicznego f) Teoria wychowania obronnego /podziaB peBni funkcj teoretyczn i one nakBadaj si na siebie  nawizanie do pulsujcych kategorii/ 6 20. DYSCYPLINY POMOCNICZE I Z POGRANICZA Pedagogika porwnawcza Pedeutologia (nauka o pedagogice w r|nych [rodowiskach) Polityka o[wiatowa Ekonomika o[wiaty Organizacja o[wiaty i wychowania Filozofia wychowania Psychologia wychowania (zadaniem pedagoga jest pierwsza diagnoza dziecka) Socjologia wychowania Biologia wychowania Informatyka i cybernetyka w edukacji 21. PROPOZYCJA T. HEJNICKIEJ  BEZWICSKIEJ, LATA 90 XX WIEKU ( 6 KRYTERIW) a) Kryterium metodologiczne (stopieD oglno[ci) Pedagogika oglna Pedagogika szczegBowa b) Kryterium wg celw czynnikw wychowawczych Dydaktyka (powodowanie zmian w sferze intelektualnej) Teoria wychowania (powodowanie zmian w sferze emocjonalno  wolicjonalnej) c) Kryterium wg wieku Pedagogika przedszkolna Pedagogika mBodego wieku szkolnego Pedagogika szkolna Pedagogika dorosBych Pedagogika prenatalna i wieku dziecicego / wszystko co najwa|niejsze w |yciu czBowieka wydarza si w pierwszych 3 latach |ycia(m.in. do[wiadczenie bezpieczeDstwa  Bczno[ cielesna. Ten baga| nosi si przez caBe |ycie, dziecko jest jak gbka, rozumuje)/ d) Kryterium wg rodzajw dziaBalno[ci Pedagogika obronna Pedagogika rekreacji Pedagogika dziaBalno[ci kulturalnej (spoBeczno  kulturalnej, animacji) Pedagogika sportu Pedagogika pracy Pedagogika czasu wolnego e) Kryterium wg rodzajw efektw rozwojowych i dewiacji f) Kryterium wg podejmowanych problemw badawczych Pedeutologia o[wiaty Pedagogika spoBeczna Pedagogika ksztaBcenia oglnego Pedagogika specjalna Pedagogika porwnawcza Pedagogika systemw o[wiatowych Pedeutologia Pedagogika rodziny Pedagogika mediw 7 / pczkowanie subdyscyplin jest warunkowane & / tekst WoBoszyna nt. dyferencjacji i integracji wiedzy pedagogicznej 22. MYZLENIE My[lenie analityczno  dedukcyjno  refleksyjno  filozoficzne nastawione jest na percepcje drugiego czBowieka (ludzie ktrzy s pozbawieni tego do[wiadczenia drugiego czBowieka s pozbawieni tego my[lenia) 23. KRYTERIA WG S. KUNOWSKIEGO a) Nauki pedagogiczne Teoria wychowania Kulturologia wychowania b) Nauki Formalne (logika, jzykoznawstwo, metodologia nauk, cybernetyka, technologia informacji) Realne (demografia, ekonomia ksztaBcenia, o[wiaty, higiena nauk medycznych) Aksjologiczne (estetyka, etyka) wspBdziaBajce bezpo[rednio z pedagogik, jej dziaBaniem, dziedzinami wychowania takimi ja: - pedagogik praktyczn (empiryczna) - pedagogik eksperymentaln - pedagogik normatywn (aksjologiczn) - pedagogik teoretyczna (ogln) /j. polski  jzyk pisowni j. angielski  jzyk fonetyczny/ c) Nauki wspBdziaBajce z dziaBaniami pedagogw z ktrych dorobku korzystaj nauki 24. WIEDZA PEDAGOGICZNA PORZDKOWANA ZE WZGLDU NA NURTY I KIERUNKI TEORETYCZNO  PRAKTYCZNE Propozycja historyka my[li pedagogicznej  S. WoBoszyna a) Historia do lat 70 XX wieku Nurt pedagogiki psychologicznej (funkcjonalna psychoanaliza, psychologia indywidualna, behawioralna , poznawcza, humanistyczna) Nurt pedagogiki socjologicznej (pedagogika spoBeczna , socjologizm pedagogiczny, pedagogika [rodowisk wychowawczych, antropologia kulturowa) Nurt pedagogiki kultury Personalizm pedagogiczny, pedagogika humanistyczna Nurt pedagogiki egzystencjalnej (egzystencjalizm chrze[cijaDski i laicki <nie ma boga> Nurt pedagogiki marksistowskiej (ZSSR, Polska) - kultura to historia czBowieka (nie wojen): uprawy, obyczaje, religia |ycia codziennego) b) Inne klasyfikacje poBowa XX wieku B. NawroczyDski, WspBczesne prdy pedagogiczne [w:] DzieBa wybrane, t. 1 1987r v Klasyfikacje wspBczesne po 1938r: B. Zliwerski  WspBczesne teorie i nurty wychowania Krakw 1998r. Pedagogika, podrcznik akademicki, red. Naukowa Z. KwieciDski, B. Zliwerski cz. III 8 Kryteria dokonywania rekonstrukcji: Istota i charakterystyka wstpna prdu Ramy czasowe i zasig terytorialny Geneza i warianty Okres rozkwitu (zjawiska epigoniczne) Wa|niejsze daty, przedstawiciele, o[rodki Relacja do innych kierunkw Pedagogika pozytywistyczna (Teresa Hejnicka  BezwiDska) aspekt metodologiczny Pedagogika kultury (B. Milerski) aspekt metodologiczny Pedagogika personalistyczna (Marian Nowak  KUL) Pedagogika egzystencjalna (ks. J. Tarnowski) Pedagogika religii (BogusBaw Milerski) Pedagogika nowego wychowania Pedagogika pragmatyzmu Pedagogika M. Montessori Pedagogika J. Korczaka Pedagogika Petera Petersena Pedagogika Celestyna Freineta Pedagogika Krytyczna Pedagogika autorytarna Pedagogika emancypacyjna Pedagogika ekologiczna Pedagogika midzykulturowa Pedagogika negatywna Pedagogika postmodernistyczna c) Hipermarket koncepcji pogldw pedagogicznych (B. Zliwerski). Jakie z tego wyj[cie? Trzeba rozpocz wBasn wdrwk  Pulsujce kategorie mapy my[lenia J. Rutkowiak  system pedagogiczny w dotychczasowych opracowaniach CaBoksztaBt tre[ci, celw, metod i [rodkw wychowawczych oddziaBywaD Tworzcych spjn wewntrznie hierarchiczn struktur Ukierunkowanych na realizowanie zamierzeD w konkretnych spoBecznych okoliczno[ciach Prezentacje ZESTAWU KATEGORII jako ukBadu POZIOMEGO KATEGORIE PULSUJ OBOK SIEBIE (zanikaj, odradzaj si)  aktualnie funkcjonuje rwnolegle ze sposobami my[lenia o edukacji 25. ANTROPOLOGIA PEDAGOGICZNA Prba scalania wiedzy pedagogicznej 26. WPROWADZENIE HISTORYCZNE a) Rozkwit: Niemcy lata 55-70 XX wieku b) Historia: Niemcy: antropologiczna wiedza o czBowieku Termin: wiek XVI Zwizek antropologii i wychowania: staro|ytno[, [redniowiecze, odrodzenie itp. Pytania: Jak wychowywa czBowieka? 1594r. Otto Cosmann  Psychologia anthropogogika (gesiting  Koperlicha Deppelnatur des Menschen) 9 Duchowo cielesna podwjna natura czBowieka  to te| jest charakterystycznym ujciem natury chrze[cijaDskiej Immanuel Kant (1724-1804) Dwoisto[ natury:  Co natura czyni z czBowieka?  Co czBowiek, jako istota wolno dziaBajca mo|e uczyni z siebie samej, lub co chce (powinien)?  Co mog czyni, co powinienem, czyni, z czym wolno mi wiza nadzieje? Wychowanie: perspektywa jednoosobowa  nad [relacja ku sobie i od siebie  ja jestem czBowiekiem i to co robie jest rwnie| zwizane z czBowiekiem] Pocztek XX wieku NAUKI O CZAOWIEKU (ANTROPOLOGIA) PRZYRODNICZE NAUKI O KULTUROWE NAUKI O CZAOWIEKU CZAOWIEKU /ROZWJ NAUK SZCZEGAOWYCH W HISTORII NAUKI/ 27. DWIE WA{NE KSI{KI (1927-1928) 1) Max Scheler  Die Stellung des Menchen im Kosmos 2) Helmut Plesner  Die Stufen des Organuschen und der Mensch (wprowadzenie do antropologii filozoficznej) Tematy: czBowiek  zwierze  natura  historia  polityka  duch  Bg Aspekty: antropologiczne i egzystencjonalne (filozofia |ycia  Lebenswelt [wiat |ycia codziennego) /coraz wicej uwagi po[wica si czBowiekowi w aspekcie egzystencji/ Scheler  oceniamy kierujc si emocjami  nie czysty rozum /czysty rozum jest logiczny/ Ka|de badanie deformuje obiekt badany 28. WA{NE NAZWISKA XIX/ XX WIEK 1) Niemcy: a) Wilhelm Dilthey (rozgraniczenie midzy naukami przyrodniczymi a humanistycznymi) b) Edmund Hussler (koncepcja teorii transcendentalnej, fenomenologia) c) Martin Heidegger (proces rozumienia jest zwizany z egzystencj) d) Eduard Spranger 10 e) Otto Fredrich Bollnow f) Teodor Litt g) Wilhelm Flitner h) Hans Georg Gadamer i) Herman Nohl j) Max Scheler k) Helmut Plesner 2) Polska: a) Roman Ingarden b) Izabela Dbrowska c) StanisBaw Hessen d) Bogdan NawroczyDski e) Bogdan Suchodolski f) Kazimierz So[nicki g) Zygmunt MysBakowski h) Janusz Korczak i) Jzef Mirski 29. PEDAGOGICZNA WIEDZA O CZAOWIEKU (HERMAN NOHL) Do[wiadczenie wychowania: dzieci ----- doro[li Cyrkiel rozumienia  od czego[ obiektywnego do czego[ subiektywnego (zewntrznie  wewntrznie /heurystyka/) a) Cudze zewntrze interpretuje wg swego wntrza (pierwsza trudno[) b) R|norodno[ prze|y i ducha 30. DZIEAO SZTUKI DZIEAO SZTUKI WG WAASNEGO GUSTU WG SZTUKI MALARSKIEJ, KONWENCJ, STOSOWANYCH ZRODKW /wiedza na ten temat pomaga nam zrozumie sztuk a czasami nawet intencje autora/ 31. R{NICE MIDZY ROZUMIENIEM DZIEAA SZTUKI A CZAOWIEKA a) DzieBo sztuki o DzieBo sztuki nie odpowiada o Daje do[wiadczenie czBowiekowi o Przedmiot jest ustabilizowany b) CzBowiek To co dzieje si we mnie dzieje si w takim samym stopniu u drugiego czBowieka 32. ROZWJ Zmiana ktra dokonuje si w czBowieku w trakcie dojrzewania / dorastania 33. TAJEMNICA INDYWIDUALNEGO ROZWOJU Fragmentaryczno[ i trwaBo[ 11 34. POJCIA GAWNE: KATEGORIA (H. NOHL) Otwarto[ dziecka  zadania wychowawcze Wiedza: ksi|ki (teoretyczna <zimna>, z do[wiadczenia <gorca>) Relacja wychowawcza: obcowanie, czytanie wyrazw osobistych do[wiadczeD  Im Perspnlichen Verkehr [konfrontacja cielesna  cielesno[ jest coraz cz[ciej omawian kategori pedagogiczna] Wsplnota wychowawcza [ksztaBcenie dziecka jest wspln trosk nauczyciela, rodzica i dziecka  zgodnie z hermeneutykami ka|dy ma inny punkt widzenia] Antropologia stanowi klucz do ka|dego systemu pedagogicznego (O.F. Bollnow) [zmiany zewntrzne wymuszaj na czBowieku przemy[lenia jak wychowywa] 35. ANTROPOLOGIA PEDAGOGICZNA Zdaniem O.F Bollnow a stanowi klucz do ka|dego systemu pedagogicznego 36. PODZIAA NAUK ANTROPOLOGICZNYCH ANTROPOLOGIA FILOZOFICZNA ANTROPOLOGIA ANTROPOLOGIA BIOLOGICZNA KULTUROWA  To jeden z najzBo[liwszych bBdw sdzi, |e pedagogika jest nauk o dziecku a nie o czBowieku /Janusz Korczak/ 37. KONKLUZJA CzBowiek staje si czBowiekiem wwczas gdy umie samodzielnie o siebie zadba. Dziecko jest czBowiekiem ale nie dorosBym czBowiekiem. Bierzemy pod uwag temporalno[ |ycia czBowieka  to rozwj wielu zmian 38. PODSTAWOWY WARUNEK Podstawowym warunkiem jest aspekt rozwojowy  wyznacza on relacj antropologiczne 39. FILOZOFIA NIEMIECKA W Filozofii niemieckiej du|o jest my[lenia fenomenologicznego (zastanawiania si nad warto[ciami). Holokaust rwnie| niszczy niemieck pedagogik, ktra byBa alternatywna. Po II wojnie [wiatowej w niemieckiej pedagogice zaczto robi rozrachunek z filozofi i z tym co si wydarzyBo. Niemcy s bardzo krytyczni wobec wBasnej filozofii. 12 40. ANTROPOLOGIA PEDAGOGICZNA I JEJ ZWIZEK Z INNYMI NAUKAMI Antropologia filozoficzna Bczy si z: v Filozofi v Socjologi v Biologi i medycyn v Psychologi (najistotniejsza rola) v Etnologi v Cybernetyk [samodzielnie nie mogBaby dawa wystarczajcych informacji] 41. ANTROPOLOGIA I PEDAGOGIKA Historia pedagogiki: nie rozwj pojedynczych stale doskonalcych pogldw / proces przeobra|ania pogldw czBowieka Lecz nieustanne przeobra|anie i odnawianie koncepcji czBowieka W ka|dej epoce i ukazanie my[liciela za ka|dym razem na nowo Jest projektowana caBo[ koncepcji pedagogicznych, celw wychowania jak te| i dobr prowadzcych do nich [rodkw 42. PEDAGOGICZNA ANTROPOLOGIA To interpretacja / hermeneutyka/ ludzkiej egzystencji jako pewnej caBo[ci wyprowadzonej jednak z faktu wychowania i na nim si wspierajca W tym znaczeniu: Wiedza pedagogiczna i wiedza innych nauk o czBowieku Pedagogika jest jedn z nauk o czBowieku a wiedza o wychowaniu jest zarazem wiedz przyczynkow do oglnej wiedzy o czBowieku Wiedza pedagogiczna Wiedza Wiedza przyrodnicza: psychologiczna fizyczna, biologiczna, chemiczna Wiedza socjokulturowa Wiedza filozoficzna 13 43. ANTROPOLOGIA PEDAGOGICZNA PO II WOJNIE ZWIATOWEJ Zadania: studiowanie dziaBaD i sytuacji wychowawczych z uwzgldnieniem tego wszystkiego co wiadomo o istocie czBowieka (A. Flitner) Temat antropologii pedagogicznej jest wic taki sam jak antropologii oglnej (w oglne) Konkretyzowany jednak w obszarze wychowania a przede wszystkim w obszarze bezpo[redniego do[wiadczenia czBowieka (zob. cyt. Schenerl, s.53) 44. JAKIEJ WIEDZY POTRZEBA {EBY WYCHOWA CZAOWIEKA Sztuka wychowania powinna ogniskowa w sobie rozmaite pogldy i stanowiska zebrane z dyscyplin, ktre zajmuj si czBowiekiem Jednocze[nie winna rozwija wBasn form wiedzy o czBowieku, w ktrej wystpuj przede wszystkim pytania o uwarunkowanie, tradycje, wpByw [rodowiska, podatno[ na wpBywy i zdolno[ci  wszystkie stawiane w sBu|bie rozwijajcej si wewntrznie formie dziecka, a zarazem wystpujce jako pierwszoplanowe (H. Nohl) 45. PERSPEKTYWA BADAWCZA PEDAGOGIKI ANTROPOLOGICZNEJ (pierwszy punkt widzenia) A B C Ad A Wiedza o konkretnej sytuacji wychowawczej Ad B Wiedza o wychowaniu i ksztaBceniu Ad C Zr|nicowana wiedza o czBowieku  jest najszerszym spektrum o czBowieku  czerpana z r|nych nauk Ad D Polega do adaptacji wiedzy do konkretnej sytuacji pedagogicznej 14 D 46. PERSPEKTYWA BADAWCZA PEDAGOGIKI ANTROPOLOGICZNEJ (drugi punkt widzenia  fenomenologiczny) A B C Ad A wiedza o (z) konkretnej sytuacji wychowawczej Ad B wiedza o wychowaniu i ksztaBceniu Ad C caBo[ciowa wiedza o czBowieku (r|ne nauki) 47. R{NE PERSPEKTYWY BADAC v CzBowiek w sytuacji wychowania jako przedmiot badaD w antropologii: filozoficznej, biologicznej i kulturowej v R|ne perspektywy badaD: - od wiedzy antropologicznej do sytuacji wychowawczej - od sytuacji wychowawczej do wiedzy antropologicznej 48. KIERUNKI METODOLOGICZNE Od wiedzy antropologicznej  teoretycznej (zimnej) SYTUACJA WYCHOWAWCZA Od wiedzy z do[wiadczanej sytuacji wychowawczej (gorcej) 15 49. ANTROPOLOGIA I WYCHOWANIE  PROFILE I PROBLEMATYKA BADAC (O.F BOLLNOW) a) Antropologia pedagogiczno  empiryczna (korzysta ona z wynikw badaD przeprowadzanych przez innych naukowcw)  niezbdna wiedza jest przy przygotowaniu podrcznikw Profil Integracyjny: Wykorzystywanie rezultatw badaD empirycznych o czBowieku (tkz. Antropologia regionalna, ssiedzka / w jzyku polskim nauki pomocnicze - biologia - medycyna - psychologia - socjologia - antropologia kulturowa - organizacja i zarzdzanie polityk - ekonomia Analizowanie ich w kontek[cie problematyki pedagogicznej np. relacji [rodowiska rodzinnego, grup rwie[niczych, rozwoju osobistego, edukacji, metod pracy wychowawczej i dydaktyki, komunikacji interpersonalnej itp. PrzykBad: Henrich Roth (lata 60te XX wieku) - przedmiot: psychiczno-duchowy proces stawania si czBowieka - rezultat to: autorefleksja i wychowanie - metoda: wzmocnienie zdolno[ci do odpowiedniego dziaBania - baz jest psychologia rozwojowa - co z filozofi? Jakie jest jej miejsce? Obok czy ponad naukami szczegBowymi ? b) Antropologia pedagogiczno  filozoficzna (siganie do wiedzy filozoficznej, rozwa|ania teoretyczne) Wyniki badaD nauk szczegBowych uzyskuj swj sens dopiero w odpowiedzi na pytanie: Kim? (Jakim?) tak naprawd jest czBowiek? Co czyni by |ycie miaBo sens, gdy [mier jest jego nieodBcznym elementem ? c) Pedagogika antropologiczna z fenomenologiczn metod ( Bczy w sobie fenomen i empiri) Punkt wyj[cia: Animal educandum, Homo educandum (czy czBowiek  w swej istocie  jest do pomy[lenia poza wychowaniem ?) Wychowanie to  istotowe zrdBo procesu samo urzeczywistniania si czBowieka, to siganie do najgBbszych & Dialektyka antropologii wychowania i filozofii czBowieka Filozoficzny charakter antropologii pedagogicznej zasad otwartego pytania o czBowieka  przejcie z antropologii filozoficznej pytania o czBowieka  nie mog by domknite i zamknite 50. ODSAANIANIE KONCEPCJI CZAOWIEKA (H. Schenerla) Demonstrowanie koncepcji wychowania (antropologia ukryta)  ka|da pedagogika, ka|da sytuacja wychowawcza buduje si na jakiej[ antropologii, wewntrznej logice ( i nie logice) pogldw, stereotypw, przedrozumieniu, korzeni interpretacji i dziaBaD Przedmioty badaD: - pogldy my[licieli/politykw & 16 - analiza zjawisk wspBczesnych antropologii  pedagogicznych konsekwencji - niebezpieczeDstwa : nadinterpretacja 51. PEDAGOGIK ANTROPOLOGICZNA (O.F BOLLNOW)  PROFIL FENOMENOLOGICZNY A B C Ad A filozofia Ad B pedagogika antropologiczna Ad C fenomeny wychowania Rys. Pedagogika antropologiczna pomidzy wychowaniem i filozofi 52. ANALIZA RYSUNKU Pedagogika antropologiczna nie przenosi wprost koncepcji czBowieka np. pedagogika normatywna Do sytuacji wychowawczej i refleksji nad nimi przenoszone s filozoficzne pytania Oraz przejcie perspektywy badawczej, postawy metodologiczne Antropologiczna perspektywa badaD w pedagogice 53. METODOLOGIA PEDAGOGIKI ANTROPOLOGICZNEJ Hermeneutyczny cykl Fenomen wychowania wiedza fenomen wychowania Metoda hermeneutyczno  fenomenologiczna Badania jako[ciowo  istotno[ciowe PrzykBad : J.M. Langeveld a Fenomenologiczny opis tego co jest urzeczywistnione w sytuacji wychowawczej Istotno[ciowy wgld w dzieciDstwo Odpowiedzialno[ jako cel wychowania 17 SzkoBa jako antropologiczne zadanie czBowieka 54. KONSEKWENCJE METODOLOGICZNE PEDAGOGIKI JAKO NAUKI O CZAOWIEKU BIOLOGICZNEJ PSYCHO  KULTUROWEJ DUCHOWEJ (TRANSCENDENTALNEJ) 55. HIERARCHIA STRATEGII BADAWCZYCH ILOZCIOWE JAKOZCIOWE ISTOTNOZCIOWE 18 56. METODY OPRACOWYWANIA DANYCH STATYSTYKA HERMENEUTYKA FENOMENOLOGIA 57. KATEGORIE OPISUJCE WYNIKI BADAC Powszechno[ zjawisk pedagogicznych Jednostkowo[ zjawiska pedagogicznego Niezbywalno[ istoty zjawiska pedagogicznego 58. ZASADY POSTPOWANIA BADAWCZEGO Nie metoda determinuje przedmiot badaD (zjawisko/proces) lecz przedmiot (zjawisko/proces/postawiony problem) wyznacza metod (decyzja badacza) 19 JAKOZCIOWE ILOZCIOWE ISTOTNOZCIOWE PRZEDMIOT (POSTAWIONY PROBLEM) 59. ZASADA METODOLOGICZNA v Jedno zjawisko mo|e by badane z perspektywy - powszechno[ci wystpowania - jednostkowo[ci cech charakteru - istoty zjawiska jako podstawy jego rozpoznawalno[ci ( sens) 60. HERMENEUTYKA Hermeneutyczne ujcie procesu wychowania czyli nieskoDczona dynamika dialogw podmiotu relacji wychowawczej oraz metoda fenomenologiczna w sBu|bie poszukiwania istoty wychowania 61. WYCHOWANIE/KSZTAACENIE A SPOSOBY UPRAWIANIA PEDAGOGIKI a) W metodologicznej perspektywie nauki OdwoBanie do psychologii behawiorystycznej i humanistyczne - dookre[lono[ przemiotu/podmiotu  celowo[/ intencjonalno[ dziaBaD: zmieniania, oddziaBywanie, formowanie, wspieranie nie przeszkadzanie, manipulowanie [silna jest sprawczo[ podmiotu wychowujcego] - cel zawarty w programie: adaptacji czy samorozwoju b) W metodologicznej perspektywie hermeneutyki Czy hermeneutyka to nauka ? Problematyczno[ podmiotu v Rozumienie = wysiBek bycia/istnienia v Warunki rozumienia: historyczno[  trzeba co[ wiedzie by co[ zrozumie (uprzednio[ zaBo|eD przedsdy) v Nie[wiadomo[ przedsdw i ich wielo[ci 20 62. HORYZONTY/ KONTEKSTY o --- > odsBanianie wzajemnych horyzontw o Pluralizm punktw widzenia dialog o Rozumienie nie jako metoda nauk humanistycznych o Rozumienie jako dialog egzystencji 63. DOZWIADCZENIE HISTORYCZNE I WYCHOWAWCZE Wychowanie/ksztaBcenie jako uczenie/dialogowanie, w ktrym chodzi o poczucie sensu egzystencji podmiotw uczestniczcych Praca z przedsdami (mikro i makro) --- > prawda 64. POZNAWCZA I EGZYSTENCJONALNA WARTOZ PYTANIA Rozpoznanie niewiedzy Pytanie to kierunek dla odpowiedzi Celem: nie przekonanie lecz wsplne (dialog) poszukiwanie WysiBek rozumienia jako droga ku samowiedzy 65. DROGA KU TO{SAMOZCI v Osobowa i historyczna znaczona dynamik koBowego rozumienia i jego rozwoju v Ujawnienie przedsdw w spotkaniu z my[l v Wsplnota tradycji v Zawieszenie sdw  otwarto[ pytaD  brak jednoznacznych sadw, niedookre[lono[ odpowiedzi Tradycja : do[wiadczenie hermeneutyczne 66. DOZWIADCZENIE SWOJSKOZ OBCOZ a) Zwrot ku przeszBo[ci ------- > przekraczanie horyzontu historycznego (sytuacji historycznej) b) Poszukiwanie przesBania dla mnie ------- > z respektem dla SENSU tekstu c) Tekst mwi --------- > starajmy si usBysze co mwi ! 67. HERMENEUTYKA  PEDAGOGIKA TO MYZLENIE O WYCHOWANIU o Otwieranie skostniaBych poj, zamknitych definicji o Sianie zamtu (Sokrates) o Zwrot ku tradycji i pytanie o jej sens o Odnawianie tego co  wychowawcze tu i teraz o Ujawnianie i problematyzowanie przedsdw 21 68. KSZTAACENIE JAKO DOZWIADCZENIE NEGATYWNE (H.G. GADAMER) Wiedza jako niewiedza Ustawiczny dialog z histori, z jej tekstami To|samo[ - ustawiczne usensownienie nowych do[wiadczeD Nieustanno[ procesu samo rozumienia i nieuchronno[ pora|ki Bycie w [wiecie polega na ponowieniu wysiBkw samo rozumienia 69. PODUSMOWANIE FOLKIERSKIEJ Zamt jest warunkiem pozytywnym ! Poznanie hermeneutyczne nie jest linearne Pedagogika oglna jest nawrotem, my[leniem o wychowaniu jest daleka od rozumienia |eby uzyskiwa wiedz za pomoc empirii 70. TWRCA FENOMENOLOGII Edmund Hussler (1859  1938) niemiecki filozof, twrca wspBczesnej fenomenologii, nurtu filozoficznego, ktry wywarB istotny wpByw na dzisiejsz psychologi (psychoterapi), socjologi a te| na pedagogik, zwBaszcza jej nurtu humanistyczno  egzystencjalnego (np. Carl Rogers) 71. KRYSYS NAUK PRZYRODNICZYCH I WIEDZY PRZEZ NI DOSTARCZANEJ Fenomenologia to reakcja na pozytywistyczny i scjentystyczny typ my[lenia, ktry w nauce, w dziedzinie my[li stanowiB odpowiednie zBudzenia liberalizmu w polityce ZBudzeD co do racjonalno[ci stosunkw spoBecznych i automatycznych rozwoju istniejcej cywilizacji 72. FENOMENOLOGIA JAKO  FILOZOFIA PIERWSZA Zuruck zu den Sachen (powrotem do rzeczy) do tego co dane naocznie Phainomenon  to co si jawi Phos  [wiatBo Logos  nauka 73. ZADANIA FILOZOFII FENOMENOLOGICZNEJ  POSZUKIWANIE yRDEA WIEDZY Celem jest wic odsBonicie: Podstawowego sensu zjawiska Niezbywalnych warunkw jego istnienia Jego istoty, ejdosu Prawdy aprioryczne danej w naocznym do[wiadczeniu zrdBowym 74. GAWNE PYTANIA a) O przedmiot (Gegen  Stand); zjawisko (fenomen) Co jest dane mojej [wiadomo[ci w do[wiadczeniu bezpo[rednim, naocznym? Co jest dane? W jaki sposb si prezentuje 22 b) O metod Jak dociera do do[wiadczenia zrdBowego? J. Tischer: nieustanne poznawa pytania: o co tu chodzi? 75. PRZEDMIOT BADAC 1) To co mo|e by pomy[lane, wyobra|one, niewa|ne czy realne, nierealne (umysB) 2) To co mo|e by przezywane (Evlebnisverkhen  uczeD) 3) To co mo|e by doznawane (cielesno[) 4) Dane |ycia psychicznego czBowieka s subiektywne 5) Prawdy aprioryczne, obiektywne s dane [wiadomo[ci subiektywnej: epistemologia nie ontologia 76. POSTAWA I DESKRYPCJA Redukcja TEORIA OBYCZAJE INTROJEKTY INTROJEKTY  oczywisto[ci dziki ktrym |yjemy np. prawdy, przekonania, osdy, indywidualne przekonania (nie podlegaj ocenie) Deskrypcja nie ocenia tylko pokazuje ! 77. EPOCHE Zawiesznie, wzicie w nawias (& ), chwilowe uniewa|nienie - wiedzy potocznej (obyczajowej( - wiedzy teoretycznej Zawiesi mo|na introjekty  przedsdy sdw (my[lenia) Wzicie w nawias nie oznacza zaprzeczenia ! 78. OTWARCIE NA TO, CO DANE W ZWIADOMOZCI To otwarcie umysBu, serca, ciaBa UmysB  wiedza (my[l) Serce  prze|ycia (emocje, uczucia) CiaBo  doznanie fizyczne (czucie) 23 U (W) S (A,E) C (F) DANE ZWIADOMOZCI 79. OD FENOMENOLOGII DO ANTROPOLOGII Postawa epoche Kolejne redukcje to nie tylko wybr metody To wybr sposobu bycia To holistyczna koncepcja czBowieka: tego czym dysponuje i co robi z tym czym dysponuje (zmiana, rozwj) To praca ze sob i nad sob, nad danymi wBasnej [wiadomo[ci 80. FENOMENOLOGICZNA PODSTAWA I DESKRYCPJA JAKO POMOC W KOMUNIKACJI BEZPOZREDNIEJ Przyczynek do metodologii komunikacji intra  i interpersonalnej Komunikacja interpersonalna  komunikacja Ja Ty Ja Ty 24 Wiedza Wiedza uczucia Uczucia Doznanie Doznanie ciaBa ciaBa Dane [wiadomo[ci  Moje Dane [wiadomo[ci  Twoje 81. DESKRYPCJA (opis Fenomenologiczny) Pytanie o niezbywalne warunki a nie o przyczyny Opis negatywny: co nie jest za nim dojdzie si do tego co jest. Wa|no[ intuicji tu jest co[ nie tak ! Cierpliwe odsBanianie, nie konstruowanie sensu To praca ze sBowem w bezpo[redniej blisko[ci z przedmiotem opisywanym. Blisko[ bezpo[redniego do[wiadczenia (Erlebnisberkhen) Fenomenologia to nie hermeneutyka ! Fenomenologia (epoche) Hermeneutyka (rozumienie czego[ wg czego[) 82. Intuicje Ejdosu Cel opisu: v Naprowadzenie siebie na do[wiadczenia zrdBowe v W rozmowie badaczy: naprowadzenie drugiego odsBonite przeze mnie do[wiadczenie zrdBowego np. wolno[ci, odpowiedzialno[ci, rozpaczy, rado[ci Co i jak jest dane? Ejdos nie jest poza kontekstem Uzmiennienie (horyzontalizacja Clark Mystakas) 25 Czas Miejsce Perspektywa 83. OGRANICZENIA Zwizane z celem poznania: opis jest zamknitym warto[ciowaniem a dla pedagoga sam opis nie jest celem Pedagog szuka rozwizaD, dokonuje wyborw. Do dziaBania potrzebne jest mu wykBadanie/uzasadnienie/interpretacja Osobiste: trudno[ci nastrcza sama postawa epoche Opr zwizany z samopoznaniem wBasnych do[wiadczeD bycia wychowywanym, taka podr| do wntrza ziemi Lk przed wtpieniem, ktre przynosi niepewno[ 84. MO{LIWOZCI Poznanie tego co we wBasnej [wiadomo[ci zamieszkaBo w obszarze my[li, uczu, wyobra|eD, pragnieD, doznaD, reakcji bo mo|na odkry, |e np. emocje preparowa mo|na wBasnymi my[lami albo |e nasze ciaBo przypomina nam o czym[ wa|nym dla nas samych Przebycie drogi pozwalajcej uczy si szacunku dla wBasnego i cudzego [wiata Ochrona przed arbitralno[ci i wBadz wiedzy 85. PODSUMOWANIE Wszystkie  IZMY maj charakter totalitarny a) Socjologizm i psychologizm wyja[nienie wszystkich zjawisk dotyczcych czBowieka (rozwoju czBowieka i rozwoju spoBecznego) b) Pedagogizm |ywiB przekonanie |e za pomoc wychowania mo|na doprowadzi czBowieka do etycznego punku, mo|na przewidzie mechanizmy zmiany czBowieka. Jednocze[nie pedagogika staje si sposobem postpowania z czBowiekiem. 26

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika ogólna wykłady
Pedagogika ogolna Wyklady calosc
Pedagogika Ogólna wykłady
psychologia ogólna wykład
Pedagogika Ogólna 11 12
Pedagogika ogólna
Chemia ogólna wykład 2 2012
# Psychologia ogólna WYKŁAD 2
TEZY EGZAMINACYJNE Pedagogika ogólna
# Psychologia ogólna WYKŁAD 6
Chemia ogólna wykład 1 2012
Pedagogika Ogólna ĆWICZENIA
Pedagogika ogólna egzamin
# Psychologia ogólna WYKŁAD 4
pedagogika ogólna

więcej podobnych podstron