Tabela 1. Model żywienia niemowląt karmionych piersią
Wiek Sugerowana liczba
Rodzaj pożywienia (żywność uzupełniająca)
(miesiące) posiłków
posiłki uzupełniające1 można wprowadzić przed
ukończeniem 6. mż. w wyjątkowych sytuacjach (ze
wskazań lekarskich lub na życzenie matki można
wyłączne
wprowadzić mleko początkowe lub następne, w
karmienie piersią
zależności od wieku dziecka); początkowo papka
1-6 jarzynowa, a następnie zupa jarzynowa2 z gotowanym
karmienie
mięsem (bez wywaru) i bezglutenowym kleikiem
piersią zależne od
zbożowym lub papka jarzynowa z gotowanym mięsem;
potrzeb dziecka
sok owocowy (najlepiej przecierowy) lub przecier
owocowy (może być z dodatkiem kleiku
bezglutenowego)
posiłki uzupełniające należy wprowadzić w 7. mż.
karmienie piersią
zgodnie z zasadami podanymi dla okresu
7
wcześniejszego, a następnie wprowadzić stopniowo
5-6
kaszkę (kleik bezglutenowy)3 i 1/2 żółtka (co 2. dzień)
karmienie piersią
8 posiłki uzupełniające jak w 7. mż.
5
karmienie piersią
posiłki uzupełniające jak w 8. mż. oraz biszkopty
9 bezglutenowe i chrupki kukurydziane; zmiana: całe
żółtko co 2. dzień
5
posiłki uzupełniające jak w 9. mż.; zmiana: obiad z
karmienie piersią
dwóch dań (zupka + jarzynka z dodatkiem gotowanego
10
mięsa)4 oraz produkty zbożowe (w tym glutenowe),
5
takie jak kaszki, kleiki, kasze, bułki, chleb, sucharki
karmienie piersią
posiłki uzupełniające jak w 10. mż.; zmiana:
11-12 wprowadzić całe jajo 3-4 razy w tygodniu oraz
twarożek, kefir i jogurt 1-2 razy w tygodniu
4-5
1
Nowe produkty, takie jak owoce, warzywa, kasze, mięso, należy wprowadzać
kolejno i osobno, obserwując reakcję dziecka i zaczynając od małych ilości, np. 3-4
łyżeczek. Lekarz może zmodyfikować kolejność wprowadzania poszczególnych
produktów.
2
Składnikiem tłuszczowym zup jarzynowych może być dobrej jakości masło, oliwa z
oliwek lub bezerukowy olej rzepakowy.
3
Zaleca się, aby wprowadzane produkty zbożowe były wzbogacane w żelazo.
4
Konsystencja jarzyn i mięsa powinna stymulować żucie pokarmu
Tabela 2. Schemat żywienia niemowląt, które nie są karmione piersią
Sugerowana
Wiek
liczba posiłków i Rodzaj posiłku
(mięsiące)
objętość porcji1
1 7 x 90-110 ml mleko początkowe
2 6 x 110-130 ml mleko początkowe
3 6 x 130 ml mleko początkowe
4 6 x 150 ml mleko początkowe
4 x mleko następne2 z dodatkiem bezglutenowego kleiku3
5 5 x 180 ml (mieszanka mleczna); 1 x zupa (papka jarzynowa);
skrobane jabłko i(lub) sok
4 x mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku;
6 5 x 180 ml 1 x zupa4 (papka jarzynowa + gotowane mięso - bez
wywaru); przecier owocowy (warzywny) lub sok
mleko następne z dodatkiem bezglutenowego kleiku
(mieszanka mleczna) lub z dodatkiem kaszki
bezglutenowej; zupa (papka jarzynowa z gotowanym
7 55
mięsem); kaszka bezglutenowa na mleku następnym z
owocami; przecier owocowy lub sok; 1/2 żółtka co 2.
dzień
8 5 jak w 7. mż.
9 5 jak w 8. mż.; zmiana: całe żółtko co 2. dzień
jak w 9. mż. oraz wprowadzenie (oprócz
bezglutenowych) zbóż glutenowych (kasze, bułki, chleb,
10 4-5
sucharek); zmiana: obiad z dwóch dań (zupa + jarzynka
z dodatkiem gotowanego mięsa)6
jak w 10. mż. oraz zmiana: całe jajko 3-4 razy w
11-12 4-5
tygodniu; twarożek, kefir, jogurt 1-2 razy w tygodniu7
1
Częstość podawania posiłków i wielkość porcji, jaką zjada dziecko w danym wieku, zależą od
łaknienia dziecka i jego zapotrzebowania. Podane wartości należy traktować jako przybliżone.
2
Można kontynuować podawanie mleka początkowego. Wprowadzanie produktów w posiłkach
uzupełniających (soki, owoce, produkty zbożowe, mięso, żółtko itd.) może nastąpić po ukończeniu 4.
mż. (120 dni życia) do ukończenia 6. mż. (180 dni życia). Nowe produkty należy wprowadzać kolejno i
osobno, obserwując reakcję dziecka i zaczynając od małych ilości, np. 3-4 łyżeczek. Kolejność
wprowadzanych produktów może być modyfikowana przez lekarza.
3
Wprowadzane produkty zbożowe mogą być wzbogacane w żelazo.
4
Składnikiem tłuszczowym zup jarzynowych może być dobrej jakości masło, oliwa z oliwek lub
bezerukowy olej rzepakowy.
5
Orientacyjna objętość porcji w II półroczu wynosi 180-220 ml.
6
Konsystencja jarzyn i mięsa powinna stymulować żucie pokarmu.
7
Tylko naturalne składniki, bez konserwantów.
Komentarz
1. Zaleca się, aby przez pierwszych 6 miesięcy życia niemowlęta były karmione
wyłącznie piersią.
2. Pierwsze 6 miesięcy życia liczy się do końca pierwszego półrocza, a więc do 180
dni życia dziecka.
3. Ponieważ zaleca się, aby przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka stosować
wyłączne karmienie piersią, wprowadzenie innych niż pokarm naturalny posiłków
powinno wynikać ze wskazań lekarskich, ewentualnie być uzasadnione życzeniem
matki.
4. Rodzaj wprowadzanych innych niż pokarm naturalny posiłków w czasie
pierwszych 6 miesięcy życia dziecka powinien odpowiadać - w przybliżeniu - czasowi
wprowadzania tych posiłków u niemowląt niekarmionych piersią.
5. Posiłki uzupełniające - szczególnie w czasie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka -
nie mogą zastępować karmienia piersią, lecz je uzupełniać, dlatego powinny być
oferowane po, a nie przed karmieniem piersią.
6. Posiłki uzupełniające powinny być podawane łyżeczką lub z kubka (a nie przez
smoczek).