Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
Miernik cewek
Część 1
Ostatnie odcinki  Listów od Piotra
O
s
t
a
t
n
i
e
o
d
c
i
n
k
i

L
i
s
t
ó
w
o
d
P
i
o
t
r
a

przekonały wielu Czytelników, że działa-
p
r
z
e
k
o
n
a
Å‚
y
w
i
e
l
u
C
z
y
t
e
l
n
i
k
ó
w
,
ż
e
d
z
i
a
Å‚
a
nie prostej przetwornicy impulsowej jest
n
i
e
p
r
o
s
t
e
j
p
r
z
e
t
w
o
r
n
i
c
y
i
m
p
u
l
s
o
w
e
j
j
e
s
t
w sumie Å‚atwe do zrozumienia. Chcieliby
w
s
u
m
i
e
Å‚
a
t
w
e
d
o
z
r
o
z
u
m
i
e
n
i
a
.
C
h
c
i
e
l
i
b
y
oni spróbować swoich sił i samodzielnie
o
n
i
s
p
r
ó
b
o
w
a
ć
s
w
o
i
c
h
s
i
Å‚
i
s
a
m
o
d
z
i
e
l
n
i
e
budować przetwornice. Tu jednak na
b
u
d
o
w
a
ć
p
r
z
e
t
w
o
r
n
i
c
e
.
T
u
j
e
d
n
a
k
n
a
przeszkodzie stoi zazwyczaj brak odpo-
p
r
z
e
s
z
k
o
d
z
i
e
s
t
o
i
z
a
z
w
y
c
z
a
j
b
r
a
k
o
d
p
o
wiedniej cewki. Wprawdzie rozmaite
w
i
e
d
n
i
e
j
c
e
w
k
i
.
W
p
r
a
w
d
z
i
e
r
o
z
m
a
i
t
e
cewki można nabyć na giełdach i w skle-
c
e
w
k
i
m
o
ż
n
a
n
a
b
y
ć
n
a
g
i
e
Å‚
d
a
c
h
i
w
s
k
l
e
pach, jednak z reguły sprzedawca nie jest
p
a
c
h
,
j
e
d
n
a
k
z
r
e
g
u
Å‚
y
s
p
r
z
e
d
a
w
c
a
n
i
e
j
e
s
t
w stanie podać ich głównych parame-
w
s
t
a
n
i
e
p
o
d
a
ć
i
c
h
g
Å‚
ó
w
n
y
c
h
p
a
r
a
m
e
trów. Można też kupić rdzeń i samodziel-
t
r
ó
w
.
M
o
ż
n
a
t
e
ż
k
u
p
i
ć
r
d
z
e
Å„
i
s
a
m
o
d
z
i
e
l
nie nawinąć cewkę. W tym przypadku
n
i
e
n
a
w
i
n
Ä…
ć
c
e
w
k
Ä™
.
W
t
y
m
p
r
z
y
p
a
d
k
u
należałoby najpierw obliczyć niezbędne
n
a
l
e
ż
a
Å‚
o
b
y
n
a
j
p
i
e
r
w
o
b
l
i
c
z
y
ć
n
i
e
z
b
Ä™
d
n
e
parametry, takie jak wielkość i kształt
p
a
r
a
m
e
t
r
y
,
t
a
k
i
e
j
a
k
w
i
e
l
k
o
Å›
ć
i
k
s
z
t
a
Å‚
t
rdzenia oraz liczbę zwojów i grubość dru-
r
d
z
e
n
i
a
o
r
a
z
l
i
c
z
b
Ä™
z
w
o
j
ó
w
i
g
r
u
b
o
Å›
ć
d
r
u
tu. Nie jest to wcale takie Å‚atwe. Znacznie
t
u
.
N
i
e
j
e
s
t
t
o
w
c
a
l
e
t
a
k
i
e
Å‚
a
t
w
e
.
Z
n
a
c
z
n
i
e
prościej byłoby po prostu spróbować na-
p
r
o
Å›
c
i
e
j
b
y
Å‚
o
b
y
p
o
p
r
o
s
t
u
s
p
r
ó
b
o
w
a
ć
n
a
winąć cewkę (nawet na zasadzie chybił
w
i
n
Ä…
ć
c
e
w
k
Ä™
(
n
a
w
e
t
n
a
z
a
s
a
d
z
i
e
c
h
y
b
i
Å‚
2382
trafił) i sprawdzić uzyskane parametry.
t
r
a
f
i
Å‚
)
i
s
p
r
a
w
d
z
i
ć
u
z
y
s
k
a
n
e
p
a
r
a
m
e
t
r
y
.
Taka metoda eksperymentalna jest bar-
T
a
k
a
m
e
t
o
d
a
e
k
s
p
e
r
y
m
e
n
t
a
l
n
a
j
e
s
t
b
a
r
dzo interesująca i wielu elektroników go-
d
z
o
i
n
t
e
r
e
s
u
j
Ä…
c
a
i
w
i
e
l
u
e
l
e
k
t
r
o
n
i
k
ó
w
g
o
towych jest ją wykorzystać, jednak tym
t
o
w
y
c
h
j
e
s
t
j
Ä…
w
y
k
o
r
z
y
s
t
a
ć
,
j
e
d
n
a
k
t
y
m
razem na przeszkodzie stoi brak odpo-
r
a
z
e
m
n
a
p
r
z
e
s
z
k
o
d
z
i
e
s
t
o
i
b
r
a
k
o
d
p
o
wiednich przyrządów pomiarowych. Za Opisany dalej nieskomplikowany przy- stach od Piotra . W razie kłopotów ze zro-
w
i
e
d
n
i
c
h
p
r
z
y
r
z
Ä…
d
ó
w
p
o
m
i
a
r
o
w
y
c
h
.
Z
a
pomocą omomierza można jedynie zmie- rząd wraz z oscyloskopem oraz wolto- zumieniem jakiegokolwiek fragmentu tego
p
o
m
o
c
Ä…
o
m
o
m
i
e
r
z
a
m
o
ż
n
a
j
e
d
y
n
i
e
z
m
i
e
rzyć rezystancję uzwojenia. Jak wszyscy mierzem posłuży zarówno do określenia artykułu należy przypomnieć sobie infor-
r
z
y
ć
r
e
z
y
s
t
a
n
c
j
Ä™
u
z
w
o
j
e
n
i
a
.
J
a
k
w
s
z
y
s
c
y
wiedzą, pomiar indukcyjności jest znacz- indukcyjności cewek, jak i do wyznacza- macje z tych  Listów... .
w
i
e
d
z
Ä…
,
p
o
m
i
a
r
i
n
d
u
k
c
y
j
n
o
Å›
c
i
j
e
s
t
z
n
a
c
z
nie trudniejszy, ponieważ popularne mul- nia prądu Ip. Jak się póz
niej okaże, ani do-
n
i
e
t
r
u
d
n
i
e
j
s
z
y
,
p
o
n
i
e
w
a
ż
p
o
p
u
l
a
r
n
e
m
u
l
timetry nie potrafią mierzyć indukcyjno- kładna znajomość indukcyjności L, ani Zasada działania
t
i
m
e
t
r
y
n
i
e
p
o
t
r
a
f
i
Ä…
m
i
e
r
z
y
ć
i
n
d
u
k
c
y
j
n
o
ści. Jeszcze większe kłopoty wydaje się dokładna wartość prądu Ip nie jest wcale Zasada działania przyrządu pokazana
Å›
c
i
.
J
e
s
z
c
z
e
w
i
Ä™
k
s
z
e
k
Å‚
o
p
o
t
y
w
y
d
a
j
e
s
i
Ä™
sprawić próba określenia wartości prądu konieczna - opisany przyrząd od razu po- jest na rysunku 1. Tranzystor - klucz jest
s
p
r
a
w
i
ć
p
r
ó
b
a
o
k
r
e
Å›
l
e
n
i
a
w
a
r
t
o
Å›
c
i
p
r
Ä…
d
u
r
y
s
u
n
k
u
1
nasycenia. zwoli określić minimalną częstotliwość okresowo włączany i wyłączany. Gdy
n
a
s
y
c
e
n
i
a
.
pracy przetwornicy z danÄ… cewkÄ… oraz tranzystor - klucz przewodzi, prÄ…d w cew-
Wspomniane  Listy od Piotra wyka- oszacować maksymalną przenoszoną ce narasta. Szybkość narastania prądu
zały, że najważniejsze parametry cewki moc i to bez konieczności przeprowadza- jest wyznaczona przez napięcie U1 oraz
U
1
do przetwornicy to indukcyjność L oraz nia zawiłych obliczeń. indukcyjność cewki. Znając napięcie U1,
maksymalny prąd pracy Ip (nie doprowa- Choć na pierwszy rzut oka działanie mierząc oscyloskopem przyrost prądu
t
dzający jeszcze do nasycenia rdzenia). przyrządu, sposób przeprowadzania po- I w jakimś czasie t, można obliczyć induk-
L
Znając te dwa parametry cewki oraz miarów i interpretacja wyników mogą się cyjność L.
orientując się w ogólnych zależnościach, wydać skomplikowane,
z powodzeniem można zbudować prze- już po krótkim czasie użyt-
twornicę, nie obawiając się o poważne kowania przyrządu wszy-
błędy. stko stanie się jasne. Sto-
Nie wszyscy wiedzą, że pomiar induk- pień trudności projektu
cyjności oraz prądu Ip w warunkach ama-  wyceniono na dwie
torskich, przy użyciu podstawowych gwiazdki nie ze względu
przyrządów jest możliwy, choć trzeba na trudności w budowie
przyznać, nieco kłopotliwy. Do takich po- i uruchomieniu, tylko ze
miarów potrzebny byłby zasilacz, genera- względu na zasób wiedzy
tor, oscyloskop i kilka elementów (tranzy- i umiejętności potrzeb-
stor, dioda). Można jednak znacznie uła- nych do praktycznego wy-
twić sobie życie, budując prosty przyrząd korzystania uzyskanych in-
przeznaczony specjalnie do pomiaru pod- formacji. A wszystkie po-
stawowych parametrów cewek. trzebne informacje były
podane w ostatnich  Li-
Rys. 1. Zasada działania przyrządu.
R
y
s
.
1
.
Z
a
s
a
d
a
d
z
i
a
Å‚
a
n
i
a
p
r
z
y
r
z
Ä…
d
u
.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99 17
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
L = U1 * "t/"I Opis układu znaczną pojemność obwodu bramkowe-
L
=
U
1
*
"
t
/
"
Rysunek 2 pokazuje przebiegi prądu Jak pokazuje rysunek 4, tranzystor T1 go i aby szybko przeładować tę pojem-
R
y
s
u
n
e
k
2
przy różnych czasach otwarcia tranzystora. pełni rolę klucza. Bardzo ważną rolę od- ność, czyli uzyskać krótkie czasy włącza-
Jeśli prąd jest mniejszy od prądu nasycenia grywa generator o zmiennej częstotliwo- nia i wyłączania tranzystora, zastosowa-
Ip, przyrost jest liniowy, jak pokazują rysun- ści, zbudowany z inwerterami U1A, U1B. no równoległe połączenie trzech inwerte-
ki 2a, 2b i 2c. Jeśli prąd cewki będzie więk- Częstotliwość, a co ważniejsze w tym rów, i to inwerterów o zwiększonej wy-
szy od prądu nasycenia Ip, indukcyjność przypadku - czas otwarcia tranzystora T1, dajności prądowej (CMOS 4049).
spadnie i przyrost prądu nie będzie liniowy, można zmieniać w bardzo szerokim za- Badana cewka podłączona jest do za-
jak pokazują rysunku 2d i 2e. Tym samym kresie, dołączając do kondensatora C17 cisków oznaczonych E, F. Prąd ładowania
maksymalna wartość prądu, nie powodują- kondensatory C1...C8, C8A, C8B za po- cewki płynie generalnie w obwodzie C9,
ca jeszcze nasycenia (Ip), może być łatwo mocą DIP-switcha. Rysunki 1...3 sugeru- C10, C16, R15, badana cewka, tranzystor
określona na podstawie kształtu przebiegu ją, iż do dokładnego określenia wartości T1. Rezystor R15 o małej wartości 0,1&!
prądu w cewce. W praktyce, aby zmierzyć prądu Ip, czas otwarcia klucza powinien jest czujnikiem prądu - napięcie na nim,
prąd, wystarczy badać oscyloskopem spa- być zmieniany płynnie. W praktyce nie mierzone dołączonym oscyloskopem,
dek napięcia na szeregowym rezystorze jest to konieczne, bowiem dokładność jest wprost proporcjonalne do prądu pły-
Rs o niewielkiej wartości, pokazanym na rzędu 10...20% jest absolutnie wystar- nącego przez cewkę. Ponieważ prąd ten
rysunku 1. Jak wynika z rysunków 1 i 2, po- czająca. Wystarczy więc zmieniać czas może przybierać duże wartości (kilka am-
miar polega w rzeczywistości na zmianach otwarcia skokowo. Teoretycznie rzecz perów), a zmiany prądu płynącego przez
czasu włączenia tranzystora i obserwacji biorąc, gdyby kolejny kondensator tranzystor są gwałtowne (przy wyłącza-
kształtu przebiegu prądu w cewce. C2...C8, C8A, C8B miał wartość dokła- niu), przewidziano miejsce na duże kon-
Rysunek 3 pokazuje uproszczony dnie dwa razy większą od poprzedniego, densatory C9, C10 i dodatkowo konden-
R
y
s
u
n
e
k
3
schemat przyrządu do pomiaru podsta- możliwe byłoby ustawienie częstotliwo- sator ceramiczny C16. Przy zastosowaniu
wowych parametrów cewek. ści i czasu otwarcia tranzystora T1 z bar- rezystora R15 o mocy 1W, średni ciągły
dzo małym sko- prąd płynący przez cewkę może sięgać
kiem. W prakty- 3A. Przy pracy przetwornicy w trybie
ce całkowicie z uwalnianiem od energii (w części okre-
wystarczy zasto- su prąd nie płynie), szczytowe wartości
sowanie konden- prądu mogą sięgać 10A i więcej. W prak-
satorów o warto- tyce oznacza to możliwość testowania
ściach z szeregu nawet dużych cewek do przetwornic
E3 (1; 2,2; 4,7; przenoszÄ…cych ponad 100W mocy.
10; 22; itd.). Taka Kondensator C15 odsprzęga obwód za-
sekwencja po- silania układu scalonego U1. Oddzielny
zwoli również kondensator C15 jest przewidziany mie-
ustawić czas dzy innymi ze względu na możliwość zasi-
przewodzeni a lania układu scalonego U1 napięciem in-
tranzystora z ma- nym niż pozostała część przyrządu. Chodzi
łym skokiem. o to, że w niektórych przypadkach użyt-
Oc z y wi ś c i e kownik zechce sprawdzić działanie prze-
w danej chwili twornicy przy niskich napięciach zasilają-
Rys. 2. Przebiegi przy różnych czasach otwarcia tranzystora.
R
y
s
.
2
.
P
r
z
e
b
i
e
g
i
p
r
z
y
r
ó
ż
n
y
c
h
c
z
a
s
a
c
h
o
t
w
a
r
c
i
a
t
r
a
n
z
y
s
t
o
r
a
.
dołączony będzie cych rzędu 3...5V. Tak małe napięcia nie
Jeden rzut oka na ten schemat pokazu- nie jeden kondensator, tylko kilka, a wy- gwarantują pełnego otwarcia tranzystora
je, że w istocie jest to przetwornica zapo- padkowa pojemność będzie sumą po- T1. Napięcie bramki tranzystora T1wyma-
rowa, opisywana szczegółowo w poprze- jemności dołączonych kondensatorów. gane do jego pełnego otwarcia wynosi
dnich numerach EdW. Pełny schemat Jeśli ktoś koniecznie chciałby uzyskać 7...9V. Oddzielny obwód zasilania kostki
r
y
s
u
n
k
u
4
.
przyrządu pokazany jest na rysunku 4. płynną regulację, może zamiast R2 zasto- U1 umożliwia zasilanie przetwornicy ni-
sować potencjometr, ale naprawdę nie skim napięciem, a układu scalonego U1 -
jest to potrzebne. napięciem 9...15V z oddzielnego z
ródła.
Na schemacie występuje dioda D1 Na taką okoliczność przewidziano dodat-
i rezystor R3. W podstawowej wersji nie kowe punkty oznaczone U+, U-. Posłużą
będą one stosowane. Bez tych elemen- one do zasilenia układu U1 po przecięciu
tów wypełnienie generowanego przebie- połączenia (ścieżki) oznaczonego Z1.
gu będzie zbliżone do 50%. Diodę tę W czasie otwarcia tranzystora T1,
można wlutować (w pokazanym lub od- w badanej cewce gromadzi się energia.
wrotnym kierunku) i dobrać wartość R3 W drugiej fazie cyklu, po zatkaniu tranzy-
by celowo zmienić współczynnik wypeł- stora, energia ta jest przekazywana przez
nienia przebiegu. To również nie jest ko- diodę D2 do kondensatorów filtrujących
nieczne - wskazówki dotyczące celu sto- C11, C12 i dalej do obciążenia złożonego
sowania tych elementów i zmiany współ- z rezystorów R4...R12. Zastosowanie
czynnika wypełnienia podane są w dal- diody Schottky ego o małym napięciu
szej części artykułu. przewodzenia (0,3...0,5V) nie jest ko-
Przebieg z wyjścia generatora U1A, nieczne. Jako D2 można zastosować kla-
U1B, o zboczach dodatkowo wyostrzo- sycznÄ…, szybkÄ… diodÄ™ krzemowÄ…. Ze
nych przez pozostałe inwertery, steruje względu na dużą częstotliwość pracy
pracą tranzystora T1. Tranzystor T1 ma przetwornicy w żadnym wypadku nie
Rys. 3. Schemat uproszczony.
R
y
s
.
3
.
S
c
h
e
m
a
t
u
p
r
o
s
z
c
z
o
n
y
.
18 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
Rys. 4. Schemat ideowy
R
y
s
.
4
.
S
c
h
e
m
a
t
i
d
e
o
w
y
B można dołączyć dodatkowe, zewnętrz- wego i wejściowego. A przecież badane
może to być popularna dioda prostowni- ne obciążenie. Znając wypadkową opor- cewki będą stosowane przy różnym sto-
cza, taka jak 1N400X czy podobna - musi ność rezystorów obciążenia, dołączonych sunku napięcia wyjściowego do wejścio-
to być szybka dioda impulsowa o odpo- z pomocą S1, oraz napięcie wyjściowe wego, i to w różnych przetwornicach,
wiednim prądzie. W układzie zastosowa- (występujące między punktami A, B) niekoniecznie w przetwornicy zaporowej.
no dwa kondensatory filtrujące - nie jest można obliczyć aktualną moc przetworni- Sprawa ta będzie jeszcze poruszona
to konieczne, wystarczyłby jeden. Obe- cy ze wzoru w dalszej części artykułu.
cność dwóch kondensatorów ma tylko P= U2 / R Jak widać na rysunku 4, układ zawiera
przypominać, że w układach impulso- Tak obliczona moc zazwyczaj nie bę- dodatkowe elementy w obwodzie wyj-
wych liczy się nie tylko pojemność nomi- dzie maksymalną mocą przenoszoną, ja- ściowym przetwornicy. Dioda Zenera D3,
nalna  elektrolitu , ale jego (znacznie ką można  wydusić z badanej cewki, tranzystory T2, T3 oraz brzęczyk tworzą
mniejsza) pojemność rzeczywista przy jednak da wstępną informację o  możli- obwód zabezpieczająco-sygnalizujący.
dużej częstotliwości, oraz rezystancja wościach cewki. Obliczenie maksymal- Przy zbyt małym obciążeniu, czyli zbyt du-
szeregowa ESR. nej mocy, jaką można  wydusić z danej żej rezystancji obciążenia, napięcie na
DIP-switch S1 pozwala zmieniać opor- cewki nie jest aż tak proste, ponieważ, wyjściu wzrosłoby powyżej napięcia ro-
ność obciążenia w bardzo szerokim za- jak wiadomo, moc przetwornicy zaporo- boczego kondensatorów filtrujących C11,
kresie, a w razie potrzeby do punktów A, wej zależy od stosunku napięć wyjścio- C12 i spowodowałoby eksplozję tych
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99 19
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
kondensatorów. Obecność omawianego dzie płyną prądy impulsowe o znacznych Jak wspomniano, nie trzeba monto-
obwodu chroni przed takim niebezpie- częstotliwościach. Wymaga to staranne- wać rezystora R16 (i jumpera JP1). Jeśli
czeństwem. Po pierwsze wzrost napięcia go przemyślenia przebiegu poszczegól- ktoś będzie chciał, dołączy go póz
niej,
ponad 24V spowoduje przewodzenie dio- nych ścieżek oraz obwodu masy. Błędy gdy po przeprowadzeniu pomiarów oso-
dy D3 i tym samym otwarcie tranzysto- w tym zakresie mogą zaowocować nie- biście zobaczy na oscyloskopie, o jakie
rów T2 i T3. Otwierający się tranzystor T3 przyjemnymi niespodziankami. (niegroz
ne) oscylacje tu chodzi.
przejmie na siebie prąd i nie dopuści do Montaż układu na płytce z rysunku 5 Tak prosty układ zmontowany ze spraw-
dalszego wzrostu napięcia. Jednocześnie nie powinien sprawić trudności. Montaż nych elementów nie wymaga uruchomia-
odezwie się brzęczyk Y1. Dz
więk brzę- jest klasyczny. W pierwszej kolejności na- nia i od razu będzie pracował poprawnie.
czyka Y1 wskazuje, że należy zmniejszyć leży wlutować grubą zworę obok tranzy- Układ warto sprawdzić za pomocą oscy-
rezystancję obciążenia, dołączając za po- stora T1. Ponieważ przez tę zworę płyną loskopu. W pierwszej kolejności, dołącza-
mocą S1 kolejne rezystory. Tranzystor T3 znaczne prądy, powinna ona być wykona- jąc do punktów E, F rezystor (100&!...10k&!)
nie musi mieć radiatora, ale aby zapobiec na drutem o średnicy ok. 1mm lub zamiast cewki, i dołączając sondę oscylo-
jego uszkodzeniu, w przypadku odezwa- podobną linką. Druga zwora, pod ukła- skopu do punktu F, należy sprawdzić, czy
nia się brzęczyka należy natychmiast dem U1, może być cienka. zwarcie każdego następnego styku prze-
zmniejszyć rezystancję obciążenia. Tranzystory T1, T3 nie muszą mieć radia- łącznika S2 rzeczywiście zwiększa dwu-
W obwodzie cewki przewidziano też torów. Należy zwrócić uwagę, że kostka krotnie czas przewodzenia tranzystora. Ta-
miejsce na dodatkowy rezystor R16. Nie 4049 pochodząca z rodziny CMOS 4000 ma ka próba niczym nie grozi, a da pewność,
jest on konieczny. Został dodany tylko po nietypowy układ wyprowadzeń i nie może że układ pracuje poprawnie.
to, by stłumić oscylacje powstające w fazie być zastąpiona układem 4069 czy 40106.
P
i
o
t
r
G
ó
r
e
c
k
i
rozładowania po zaniku prądu cewki do ze- Ponieważ przez niektóre styki przełącz- Piotr Górecki
Z
b
i
g
n
i
e
w
O
r
Å‚
o
w
s
k
i
ra. Sprawa tych oscylacji to drobny szcze- nika S1 będą płynąć prądy znacznie więk- Zbigniew Orłowski
gół, którym mniej zaawansowani nie po- sze niż znamionowe, warto zastosować
winni zawracać sobie głowy. Oscylacje te podstawkę pod DIP-switch S1. Przyda się W następnym numerze podane będą
nie sÄ… groz
ne - powstają w fazie rozłado- w razie konieczności wymiany tego prze- dokładne wskazówki dotyczące obsługi
wania, gdy tranzystor jest zatkany, a ob- Å‚Ä…cznika. W roli S1 zamiast 8-krotnego przyrzÄ…du.
wód rezonansowy złożony z indukcyjności DIP-switch a można zastosować listwę
cewki i pojemności pasożytniczych nie jest goldpinów i jumperki - na płytce przewi-
Wykaz elementów
tłumiony i  dzwoni . Obecność tego do- dziano dodatkowe otwory dla takiej wersji.
Rezystory
datkowego rezystora R16 o wartości Jak pokazuje fotografia wstępna, bada- R1,R6,R16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R2,R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7k&!
1k&! wystarczająco tłumi ten obwód i oscy- na cewka jest dołączana do układu za po-
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .* patrz tekst
lacje są niemal niewidoczne. Oczywiście mocą popularnego złącza zaciskowego,
R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k&!
obecność R16 zwiększa o kilka(naście) mi- stosowanego we wzmacniaczach mocy
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470 &!
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220&! 0,5W
liamperów prąd tranzystora T1, jednak do podłączania przewodów kolumn.
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100&! 1W
w praktyce nie ma to żadnego znaczenia. W zasadzie wystarczy zamontować po
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47&! 2W
jednym kondensatorze z par C9, C10 oraz
R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22&! 5...8W
Montaż i uruchomienie C11, C12, jednak obecność wszystkich R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . .10&! 10...16W
R13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
Opisany układ można zmontować na zaplanowanych kondensatorów na pew-
R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330&!
r
y
s
u
n
k
u
płytce drukowanej, pokazanej na rysunku no nie zaszkodzi i poprawi działanie ukła-
R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .0,1&!
5. Jeśli ktoś chciałby zaprojektować inną du w skrajnych warunkach (duże prądy
5
R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560 &!
płytkę, musi wziąć pod uwagę, że w ukła- i duże częstotliwości). Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220pF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470pF
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2nF
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7nF
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF
C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22nF
C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF
C8A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C8B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF
C9,C10 . . . . . . . . . . . . . . . . .2200µF/25V
C11,C12 . . . . . . . . . . . . . . . .1000µF/25V
C15,C16 . . . . . . . . . . .100nF ceramiczny
C17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100pF
Półprzewodniki
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D2 . . . . . . . . . . . .dioda Schottky` ego 3A
D3 . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera 24V
D4 . . . . . . . . . . . . . . . .dioda Zenera 12V
T1 . . . . . . . . . . . . . . . .BUZ11 lub BUZ10
T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548B
T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BDP285
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4049
Pozostałe
JP1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .JUMPER
S1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DIPswitch 8
podstawka pod DIP-switch S1
S2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DIPswitch 10
Y1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PIEZO z gen.
Zaciskowe złącze
*Elementy nie wchodzą w skład kitu.
Rys. 5. Schemat montażowy
R
y
s
.
5
.
S
c
h
e
m
a
t
m
o
n
t
a
ż
o
w
y
20 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99