Ćwiczenia Logopedyczne
Wstęp
Terapia logopedyczna osób chorych na chorobę Parkinsona powinna być rozpoczynana
jak najwcześniej. Prawidłowo prowadzona pozwoli usprawnić zaburzone funkcje i
przygotować osobę w niej uczestniczącą do samodzielnych, codziennych ćwiczeń
logopedycznych. Tylko systematyczność pozwoli osiągnąć sukces w terapii, którym w
przypadku chorych na chorobę Parkinsona będzie poprawa funkcjonowania, a nie
całkowite wyleczenie.
Pierwszym krokiem w terapii jest ustawienie poprawnego oddechu.
Ćwiczenia oddechowe
Trzeba pamiętać, \
e prawidłowy oddech jest warunkiem wyraz
nej wymowy oraz
produkcji silnego głosu. Dlatego nauka tego\
oddechu powinna być pierwszym etapem w
terapii logopedycznej. Prawidłowo ustawiony oddech pozwoli na poprawne wypowiadanie
nawet długich zdań.
Ćwiczenie 1
Z odległości około 20 cm dmuchaj na płomień świecy. Staraj się by płomień uginał się,
ale nie gasł.
Ćwiczenie 2
Stań w lekkim rozkroku. Wez
głęboki wdech nosem jednocześnie podnosząc ramiona.
Wydech nosem wraz z opuszczeniem ramion.
Ćwiczenie 3
Wez
głęboki wdech. Postaraj się na jednym wydechu liczyć od 1 do 10. Gdy długość
wydechu się powiększy mo\
esz postarać się liczyć do 20.
Ćwiczenie 4
Połó\
się na plecach. Nogi ugnij w stawach kolanowych. Jedną rękę połó\
na brzuchu
drugą na klatce piersiowej.Wykonaj wdech nosem powoli wypychając jednocześnie
brzuch. Kontroluj ręką by klatka piersiowa nie poruszyła się. Zrób wydech przez usta
jednocześnie wciągając brzuch.
Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny
Drugim krokiem w terapii logopedycznej powinny być ćwiczenia usprawniające aparat
artykulacyjny. Bardzo wa\
ną rzeczą jest by chory dobrze je opanował i codziennie
systematycznie wykonywał. Ćwiczenia nale\
y wykonywać przed lustrem by ciągle
kontrolować poprawność i dokładność ich wykonania.
Ćwiczenia języka
Ćwiczenie 1
Wysunięty język przesuwaj poziomo z jednej strony ust na drugą.
Ćwiczenie 2
Przesuwaj wysunięty język wokół szeroko otwartych ust
Ćwiczenie 3
Wysuń język jak najdalej z jamy ustnej a następnie go schowaj. Powtórz tą czynność
kilkakrotnie.
Ćwiczenie 4
Zaczynając z lewej strony dotknij językiem kolejno zęby górne a następnie dolne.
Ćwiczenie5
Wysuń język z jamy ustnej i postaraj się sięgać czubkiem języka raz w kierunku brody i
raz nosa. Ćwiczenie powtórz kilka razy.
Ćwiczenie 6
Postaraj się  przykleić język do podniebienia a następnie energicznie go oderwij.
Ćwiczenia warg
Ćwiczenie 1
Postaraj się rozciągnąć wargi jak w uśmiechu a następnie ułó\
jak do gwizdania.
Ćwiczenie 2
Rozchyl delikatnie szczęki i postaraj się wciągnąć wargi do środka ust.
Ćwiczenie 3
Zamknij wargi i przesuwaj usta w prawą a potem w lewą stronę. Powtórz ćwiczenie
kilkakrotnie.
Ćwiczenie 4
Przy szeroko otwartych ustach wymawiaj naprzemiennie samogłoski  a  o .
Ćwiczenie 5
Zaciśnij zęby i cofaj mocno na zmianę raz prawy raz lewy kącik ust.
Ćwiczenie 6
Postaraj się uło\
yć usta jak przy przesyłaniu całusków.
Ćwiczenia mięśni zwierających pierścień gardłowy
Ćwiczenie 1
Wciągnij powietrze przez usta i wypuść przez nos. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
Ćwiczenie 2
Otwórz szeroko usta i postaraj się obserwując w lusterku poruszać podniebieniem
miękkim.
Ćwiczenie 3
Energicznie wymawiaj połączenia głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami np.
 aga ,  ogo ,  ege ,  ugu ,  aka ,  oko ,  uku ,  eke itp.
Ćwiczenie 4
Wez
głęboki oddech przez usta. W tym samym czasie wymawiaj szeptem samogłoski.
Ćwiczenie 5
Wez
głęboki oddech a następnie wydychaj powietrze raz przez prawą, raz przez lewą
dziurkÄ™ nosa.
Ćwiczenie 6
Nabierz głęboko powietrza przez nos. Następnie wypuść je przez usta przy jednocześnie
zaciśniętym nosie.
Ćwiczenia \
uchwy
Ćwiczenie 1
Przy otwartych ustach postaraj się wysunąć \
uchwę do przodu a następnie ją cofnij.
Powtórz ćwiczenie kilka razy.
Ćwiczenie 2
Otwórz usta, a następnie postaraj się przesunąć \
uchwÄ™ raz w prawo a raz w lewo.
Ćwiczenie 3
Przy zamkniętych ustach postaraj się wysunąć \
uchwę do przodu a następnie cofnij do
pozycji wyjściowej.
Ćwiczenie 4
Przy zamkniętych ustach postaraj się przesuwać szczękę dolną raz w prawo raz w lewo
zaznaczając pozycję środkową.
Ćwiczenie 5
Powtórz kilka razy z przesadną artykulacją wyraz hop.
Ćwiczenie 6
Lekko opuść dolną szczękę. Następnie postaraj się pogłębić opuszczenie.
Ćwiczenia mięśni twarzy
Wa\
nym etapem terapii jest równie\
ćwiczenie mięśni mimicznych.. Ćwiczenia te
przyczyniają się do zmniejszenia napięcia twarzy i zwiększenia plastyczności jej ruchów.
Przedstawione ni\
ej ćwiczenia równie\
nale\
y wykonywać przed lustrem.
Ćwiczenie 1
Wypełnij oba policzki powietrzem a następnie postaraj się wypuszczać powietrze przez
usta uło\
one jak do gwizdania.
Ćwiczenie 2
Mocno zamykaj raz prawe raz lewe oko. Następnie zamykaj oczy razem. Ćwiczenie
powtórz kilkakrotnie.
Ćwiczenie 3
Zmarszcz brwi jak w tzw.  minie marsowej .
Ćwiczenie 4
Postaraj się unieść brwi ku górze. Powtórz ćwiczenie kilka razy.
Ćwiczenie 5
Rozciągnij usta w taki sposób jak przy uśmiechu.
Ćwiczenie 6
Unieś górną wargę i skrzydełka nosa tak jak wówczas, gdy odczuwasz nieprzyjemny
zapach.
ćwiczenia opracowała Logopeda Edyta Cieśla-Smolińska
Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia poprawiające ogólną sprawność ruchową oraz ułatwiające schylanie się i
wstawanie
Ćwiczenie 1
Unieś stopę, odrywając ją od podłogi i obejmij rękoma kolano. Przyciągnij kolano do siebie,
schylając jednocześnie powoli głowę w kierunku kolana. Wróć do pozycji wyjściowej. Dbaj
przez cały czas, by plecy były wyprostowane.
Ćwiczenie 2
Unieś obie pięty tak wysoko jak mo\
esz, nie odrywając palców stóp od podłogi. Opuść pięty
i wykonaj to samo palcami stóp. Podnieś piętę jednej nogi i palce drugiej jednocześnie i tak
na zmianÄ™.
Ćwiczenie 3
Skrzy\
uj ręce przed sobą. Zatocz ramionami szerokie koła i skrzy\
uj ręce nad głową.
Ćwiczenie 4
Unieś rozstawione ramiona do góry i klaśnij w dłonie nad głową.
Ćwiczenie 5
UnieÅ› jednoczeÅ›nie prawÄ… nogÄ™ i lewe ramiÄ™, a potem lewÄ… nogÄ™ i prawe ramiÄ™ żÿ i tak na
zmianę. Podczas ćwiczenia mocno odpychaj się od podłogi palcami unoszonej stopy.
Ćwiczenie 6
Wyciągnij jedną nogę przed siebie tak, by tylko pięta dotykała podłogi. Trzymając nogę
nadal wyprostowaną, dotknij podłogi palcami stopy. Powtórz to ćwiczenie, zmieniając nogę.
Ćwiczenie 7
Zatocz szerokie koło jednym ramieniem, wodząc oczami za ruchem ręki. Powtórz ćwiczenie
z drugim ramieniem.
Ćwiczenie 8
Przenieś ręce za plecy i klaśnij w dłonie. Przenieś ręce do przodu, wyciągnij do przodu
ramiona jak mo\
esz najbardziej i znów klaśnij w dłonie.
Ćwiczenie 9
Pochylając się do przodu wyciągnij splecione ręce przed siebie. Unieś pośladki z taboretu i
wyprostuj się. Z łatwością zauwa\
ysz, \
e im bardziej wychylisz siÄ™ do przodu przenoszÄ…c
ciÄ™\
ar ciała nad stopy, tym łatwiej będzie ci unieść się z taboretu i stanąć w pozycji
wyprostowanej.
Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia tułowia i usprawniające chodzenie
Ćwiczenie 1
Przenieś prawe ramię w kierunku lewego, starając się wyciągnąć je tak daleko jak to
mo\
liwe.
Pozostań tak przez chwilę i wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz to samo z drugim
ramieniem.
Ćwiczenie 2
OpierajÄ…c siÄ™ plecami o Å›cianÄ™ unieÅ› ramiona i spróbuj żÿbyć wy\
szażÿ. Mo\
esz te\
klasnąć
w dłonie.
Ćwiczenie 3
Je\
eli podnoszenie rąk sprawia ci trudność, odwróć się twarzą do ściany, spleć dłonie
i przesuwaj nimi po ścianie w górę tak wysoko, jak ci się uda.
Ćwiczenie 4
Maszeruj w miejscu starając się przyciskać stopy do podłogi. Zaczynaj powoli,
przyspieszajÄ…c stopniowo tempo żÿmarszużÿ. Je\
eli stanie sprawia ci trudność, ustaw dwa
krzesła i oprzyj się na nich.
Ćwiczenie 5
Teraz rusz przed siebie. Jeśli dobrze ci to idzie, zrób 3-4 kroki do przodu i 3-4 kroki do tyłu.
Ćwiczenie 6
Spaceruj dookoła stołu, najpierw do przodu, potem do tyłu. Uwa\
aj, by w czasie spaceru
podnosić stopy.
Ćwiczenie 7
Jeśli to mo\
liwe, odbywaj codziennie raz
nym krokiem spacer na świe\
ym powietrzu.
Poruszaj się zarówno do przodu jak i do tyłu, pamiętając o poruszaniu ramionami w czasie
marszu. Kiedy wysuwasz lewą nogę do przodu, prawe ramię powinno przesuwać się do tyłu
i na odwrót.
Bardzo pomocna w prawidłowym poruszaniu się jest muzyka.
Miarowy rytm doda twemu marszowi energii. Mo\
esz sobie te\
śpiewać w rytm muzyki, to
usprawni jednocześnie twój oddech.
Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia dłoni
Ćwiczenie 1
Złó\
razem dłonie i palcami jednej ręki pocieraj palce drugiej.
Ćwiczenie 2
Złó\
dłonie w pięści. Teraz wyprostuj palce, jednocześnie je rozsuwając. Palce jednej dłoni
przesuwaj przez rozsunięte palce drugiej i tak na zmianę.
Ćwiczenie 3
Pocieraj jedną dłoń o drugą tak, jakbyś mył ręce.
Ćwiczenie 4
Zbli\
palce wskazujące i kciuki obu rąk do siebie i zamknij je tak, jak kółka łańcuszka.
Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia ramion
Ćwiczenie 1
Siedząc przy stole zataczaj dłońmi du\
e koła po powierzchni stołu.
Ćwiczenie 2
Siedząc przy stole przetaczaj po jego powierzchni piłkę z lewej strony na prawą i z prawej na
lewÄ….
Ćwiczenie 3
Siedząc nadal przy stole obydwoma rękoma odpychaj od siebie piłkę i przetaczaj z powrotem
ku sobie.
Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona
Ćwiczenia usprawniające ruchy tułowia i pogłębiające oddychanie
Ćwiczenie 1
Połó\
się na wznak. Podciągnij jedno, a potem drugie kolano, stopy spoczywają płasko na
podło\
u (np. na materacu). WyciÄ…gnij obydwa ramiona w bok, tak daleko, jak to mo\
liwe.
Ćwiczenie 2
Opierając się mocno stopami o materac unieść do góry biodra. Wróć powoli do pozycji
wyjściowej. Wyciągnij obydwa ramiona w bok, tak daleko, jak to mo\
liwe.
Ćwiczenie 3
Trzymając kolana złączone przechyl nogi w jedną stronę, jak najbli\
ej materaca. PodnieÅ›
kolana do pionu, przechyl je w drugą stronę. Powoli znów podnieś kolana do pionu.
Ćwiczenie 4
Aby ułatwić sobie siadanie na brzegu łó\
ka (z pozycji le\
Ä…cej), przenieÅ› obydwa kolana i
ramiona na jedną stronę, a następnie unieś cię\
ar ciała na ramionach i dłoniach.
Ćwiczenie 5
Nie zmieniając pozycji nóg przenieś prawe ramię nad klatką piersiową na lewą stronę,
spróbuj połączyć dłonie. Wróć do pozycji wyjściowej i powtórz to ćwiczenie lewym
ramieniem. Prezentowane ćwiczenia mogą być traktowane jako ćwiczenia rozciągające
mięśnie, jeśli w ka\
dej z opisanych pozycji zatrzymamy siÄ™ na chwilÄ™.